ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με το μέλλον της Συνθήκης για τα πυρηνικά όπλα μέσου βεληνεκούς (INF) και τον αντίκτυπο στην ΕΕ
12.2.2019 - (2019/2574(RSP))
σύμφωνα με το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισμού
Helmut Scholz, Merja Kyllönen, Τάκης Χατζηγεωργίου, Tania González Peñas, Rina Ronja Kari, Marisa Matias, Kateřina Konečná, Paloma López Bermejo, Eleonora Forenza, Δημήτριος Παπαδημούλης, Στέλιος Κούλογλου, Sabine Lösing, Luke Ming Flanagan εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL
B8‑0131/2019
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με το μέλλον της Συνθήκης για τα πυρηνικά όπλα μέσου βεληνεκούς (INF) και τον αντίκτυπο στην ΕΕ
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 27ης Οκτωβρίου 2016, σχετικά με την πυρηνική ασφάλεια και τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων[1],
– έχοντας υπόψη το άρθρο VI της Συνθήκης για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων (NPT), το οποίο υποχρεώνει τα κράτη που έχουν πυρηνικά όπλα να συνεχίσουν τις διαπραγματεύσεις για τον πυρηνικό αφοπλισμό με καλή πίστη,
– έχοντας υπόψη το πρόγραμμα δράσης των Ηνωμένων Εθνών για τον αφοπλισμό,
– έχοντας υπόψη τον στόχο 16 του ΟΗΕ για τη βιώσιμη ανάπτυξη, ο οποίος αφορά την προώθηση της ανάπτυξης ειρηνικών και ανοικτών σε όλους κοινωνιών, με σκοπό τη βιώσιμη ανάπτυξη,
– έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τις πυρηνικές δυνάμεις μέσου βεληνεκούς (εφεξής «Συνθήκη INF»), της 8ης Δεκεμβρίου 1987, μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής και της Ένωσης Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών (ΕΣΣΔ),
– έχοντας υπόψη τη δήλωση του Υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ της 2ας Φεβρουαρίου 2019 σχετικά με την πρόθεση των ΗΠΑ να αποχωρήσουν από τη Συνθήκη INF[2],
– έχοντας υπόψη τις σχετικές δηλώσεις των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, και ιδίως τη δήλωση της 1ης Φεβρουαρίου 2019 της βραβευμένης με Νόμπελ Ειρήνης το 2017 Διεθνούς Εκστρατείας για την Κατάργηση των Πυρηνικών Όπλων (ICAN), σχετικά με τον κίνδυνο που εγκυμονεί για την Ευρώπη (και τον κόσμο) η αποχώρηση των ΗΠΑ από τη Συνθήκη INF[3],
– έχοντας υπόψη το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Συνθήκη INF είναι θεμελιώδους σημασίας για την ευρωπαϊκή ασφάλεια· λαμβάνοντας υπόψη ότι απαιτεί από αμφότερα τα μέρη να καταστρέψουν τα αποθέματά τους των εκτοξευόμενων από το έδαφος πυρηνικών και συμβατικών βαλλιστικών πυραύλων και πυραύλων κρουζ, με εμβέλεια μεταξύ 500 και 5 500 χιλιομέτρων, και τους απαγόρευσε να κατέχουν, να παράγουν και να υποβάλλουν σε πτητικές δοκιμές αυτού τους πυραύλους· λαμβάνοντας υπόψη ότι έχει εξασφαλίσει την καταστροφή σχεδόν 2700 πυραύλων μικρού και μεσαίου βεληνεκούς,
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Συνθήκη INF συνέβαλε στην οικοδόμηση και την ενίσχυση της σταθερότητας κατά την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου, καθότι οδήγησε σε σημαντική μείωση του αριθμού των πυραύλων στην Ευρώπη, η οποία αποτέλεσε το μέρος που ωφελήθηκε περισσότερο από την επιτυχία της Συνθήκης INF·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τόσο οι Ηνωμένες Πολιτείες όσο και η Ρωσία έχουν διατυπώσει ισχυρισμούς ότι το άλλο μέρος έχει παραβιάσει τη Συνθήκη INF· λαμβάνοντας υπόψη ότι και οι δύο πλευρές απέτυχαν να αντιμετωπίσουν τις αμοιβαίες ανησυχίες τους μέσω του διπλωματικού διαλόγου· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ειδική επιτροπή επαλήθευσης που συστάθηκε στο πλαίσιο της συνθήκης για να αντιμετωπίσει, μεταξύ άλλων, ζητήματα συμμόρφωσης, δεν έχει συγκληθεί· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ρωσία κάλεσε πρόσφατα τους εμπειρογνώμονες των ΗΠΑ να εξετάσουν και να συζητήσουν πιθανές παραβιάσεις·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες αποχώρησαν από τη Συνθήκη για τον Περιορισμό των Αντιβαλλιστικών Πυραύλων τον Ιούνιο του 2002· λαμβάνοντας υπόψη ότι έκτοτε αναπτύχθηκαν νέα αμυντικά συστήματα βαλλιστικών πυραύλων στην Ανατολική Ευρώπη·
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι στις 20 Οκτωβρίου 2018 ο Πρόεδρος Τραμπ ανακοίνωσε ότι οι ΗΠΑ σκοπεύουν να αποχωρήσουν από τη Συνθήκη INF λόγω της μη συμμόρφωσης της Ρωσίας και της μη συμμετοχής της Κίνας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ρωσία, ενώ δηλώνει το ενδιαφέρον της για τη διατήρηση της Συνθήκης, ανήγγειλε επίσης σχέδια για να αναστείλει τη συμμετοχή της·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η αναγγελία της πρόθεσης των ΗΠΑ να αποχωρήσουν από τη Συνθήκη INF θέτει επίσης υπό αμφισβήτηση το ενδεχόμενο πιθανής συνεργασίας ΗΠΑ-Ρωσίας κατά την ανανέωση της νέας συνθήκης για τη μείωση των στρατηγικών όπλων (εφεξής «νέα συνθήκη START»), κατά τη λήξη της το 2021· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αποτυχία ανανέωσης της νέας συνθήκης START θα έβλαπτε σοβαρά το διεθνές καθεστώς ελέγχου των όπλων που έχει προσφέρει δεκαετίες σταθερότητας όσον αφορά τα πυρηνικά όπλα·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η συνθήκη INF αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο για τη διατήρηση της παγκόσμιας στρατηγικής σταθερότητας, της παγκόσμιας ειρήνης και της περιφερειακής ασφάλειας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η διατήρηση της Συνθήκης θα συμβάλει στις προσπάθειες για τη διατήρηση άλλων υφιστάμενων συμφωνιών για τον έλεγχο των όπλων και τον αφοπλισμό, συμπεριλαμβανομένης της νέας συνθήκης START, καθώς και για τη δημιουργία ευνοϊκότερων όρων για τις διαπραγματεύσεις σχετικά με τους περιορισμούς των όπλων, τον αφοπλισμό και τη μη διάδοση των όπλων·
H. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρώπη και ο κόσμος βρίσκονται σε σταυροδρόμι όσον αφορά την επιλογή μεταξύ της διατήρησης του συστήματος ελέγχου των πυρηνικών όπλων και του συστήματος αφοπλισμού ή της αντιμετώπισης ενός νέου αγώνα εξοπλισμών·
1. εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για την πρόθεση των ΗΠΑ να αποσυρθούν και να αναστείλουν τις υποχρεώσεις τους που έχουν δυνάμει της Συνθήκης INF· υπενθυμίζει ότι αυτό θα θέσει σε σοβαρό κίνδυνο την ευρωπαϊκή και παγκόσμια ασφάλεια και ειρήνη, θα αυξήσει τον στρατιωτικό ανταγωνισμό και θα οδηγήσει στην επιδείνωση των σχέσεων μεταξύ κρατών με πυρηνικό εξοπλισμό·
2. καλεί τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Ρωσία να ανανεώσουν τις προσπάθειές τους για την επίλυση των προβλημάτων συμμόρφωσης χρησιμοποιώντας τον μηχανισμό επαλήθευσης που προβλέπεται από τη Συνθήκη και μέσω διαπραγματεύσεων· καλεί επειγόντως και τις δύο πλευρές να διαφυλάξουν και να ενισχύσουν τη Συνθήκη INF μέσω της πλήρους και αυστηρής συμμόρφωσης·
3. καλεί τη Ρωσία και τις Ηνωμένες Πολιτείες να επαναλάβουν τον εποικοδομητικό διάλογο με στόχο τη μείωση των εντάσεων και την ενίσχυση της διεθνούς ασφάλειας και σταθερότητας καθώς και την πρόοδο όσον αφορά τη μείωση των πυρηνικών όπλων· καλεί και τις δύο πλευρές να αναπτύξουν πρόσθετα μέτρα συνεργασίας για να αυξηθεί η πίστη και η αμοιβαία εμπιστοσύνη και να μειωθεί η πιθανότητα παρερμηνείας ή παρανόησης·
4. τονίζει ότι το αβέβαιο μέλλον της Συνθήκης INF δεν θα πρέπει να θέσει σε κίνδυνο άλλες συμφωνίες ελέγχου των όπλων· παροτρύνει ιδίως τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Ρωσία να ανανεώσουν τη νέα συμφωνία START πριν από τη λήξη της το 2021·
5. εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για το γεγονός ότι η εγκατάλειψη της Συνθήκης INF έχει τη δυνατότητα να καταστήσει την Ευρώπη θέατρο πυρηνικής αντιπαράθεσης μεταξύ της Ρωσίας και των ΗΠΑ· απορρίπτει κατηγορηματικά κάθε στρατηγική έννοια που ακολουθεί τη λογική της αποτροπής, έννοια που κατά τον τελευταίο αιώνα έφερε τον κόσμο στο χείλος της πυρηνικής σύγκρουσης·
6. καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να διαδραματίσουν διαμεσολαβητικό ρόλο και να διευκολύνουν έναν διάλογο προσανατολισμένο στα αποτελέσματα σχετικά με την περιφερειακή και παγκόσμια σταθερότητα, τον πυρηνικό αφοπλισμό και τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων· καλεί την ΕΕ να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με σκοπό την οικοδόμηση μιας ευρωπαϊκής ειρηνευτικής διαδικασίας που θα εγγυάται την ασφάλεια όλων, συμπεριλαμβανομένων των κρατών της κοινής γειτονίας της ΕΕ και της Ρωσίας, επιδιώκοντας τον αφοπλισμό, την ενίσχυση της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου, τη διασφάλιση όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τη διευκόλυνση των επαφών της κοινωνίας των πολιτών και την προώθηση της εμπορικής και οικονομικής συνεργασίας· θεωρεί ότι ο ΟΑΣΕ θα μπορούσε να αποτελέσει το κατάλληλο φόρουμ για την έναρξη μιας τέτοιας συζήτησης·
7. εκφράζει σοβαρές ανησυχίες σχετικά με τον κίνδυνο επανάληψης του ανταγωνισμού για την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων στην Ευρώπη· απορρίπτει κατηγορηματικά κάθε σχέδιο για την ανάπτυξη νέων πυρηνικών όπλων στην Ευρώπη και ζητεί την άμεση απόσυρση των αμερικανικών πυρηνικών όπλων από τη Γερμανία, την Ιταλία, το Βέλγιο και τις Κάτω Χώρες· αντιτίθεται σθεναρά στην συνεχιζόμενη αύξηση των στρατιωτικών δυνάμεων στην Ευρώπη και ζητεί να τερματιστεί αυτός η νέα κούρσα εξοπλισμών·
8. καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να καταστήσουν τον πυρηνικό αφοπλισμό προτεραιότητα της εξωτερικής πολιτικής και της πολιτικής ασφάλειας· προτρέπει τα κράτη μέλη να υπογράψουν και να κυρώσουν τη Συνθήκη του ΟΗΕ για την απαγόρευση των πυρηνικών όπλων·
9. εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι τα κράτη που έχουν πυρηνικά όπλα εξακολουθούν να εκσυγχρονίζουν τα οπλοστάσιά τους, να καθυστερούν ενέργειες για τη μείωση ή την εξάλειψη των πυρηνικών τους όπλων και προσχωρούν σε ένα στρατιωτικό δόγμα πυρηνικής αποτροπής· καλεί τα κράτη με πυρηνικά όπλα να σταματήσουν άμεσα την ποιοτική βελτίωση, την ανάπτυξη, την παραγωγή και τη δημιουργία αποθεμάτων πυρηνικών κεφαλών και των φορέων τους, και εκφράζει την ανησυχία του ότι αυτή η εξέλιξη θέτει σε κίνδυνο τη συνθήκη περί μη διάδοσης των πυρηνικών όπλων·
10. καλεί επειγόντως όλα τα κράτη που διαθέτουν πυρηνικά όπλα να συμμετάσχουν σε διμερείς και πολυμερείς διαπραγματεύσεις για τον πυρηνικό αφοπλισμό·
11. υπενθυμίζει ότι η οικοδόμηση ενός κόσμου χωρίς όπλα μαζικής καταστροφής είναι ο μόνος ασφαλής τρόπος για να αποφευχθούν οι μεγαλύτερες πιθανές ανθρωπογενείς καταστροφές· επαναλαμβάνει την πλήρη δέσμευσή του υπέρ της διατήρησης αποτελεσματικών διεθνών καθεστώτων ελέγχου των όπλων, αφοπλισμού και μη διάδοσης ως ακρογωνιαίου λίθου της παγκόσμιας και ευρωπαϊκής ασφάλειας· επισημαίνει ότι υποστηρίζει πλήρως τις διαδικασίες του ΟΗΕ, το έργο του UNODA και το πρόγραμμα για τον αφοπλισμό που ξεκίνησε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ António Guterres· υπενθυμίζει τη δέσμευσή του να εφαρμόσει πολιτικές που να αποσκοπούν στην προώθηση της μείωσης και της εξάλειψης όλων των πυρηνικών οπλοστασίων και στην επίτευξη ενός κόσμου χωρίς πυρηνικά όπλα·
12. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης, στα κράτη μέλη, και στα Ηνωμένα Έθνη.
- [1] ΕΕ C 215 της 19.6.2018, σ. 202.
- [2] https://www.state.gov/secretary/remarks/2019/02/288722.htm
- [3] http://www.icanw.org/campaign-news/us-withdrawal-inf-treaty-threatens-europe/