PROJEKT REZOLUCJI w sprawie europejskiego systemu sankcji za naruszenia praw człowieka
12.3.2019 - (2019/2580(RSP))
zgodnie z art. 123 ust. 2 Regulaminu
Charles Tannock, Ryszard Czarnecki, Anna Elżbieta Fotygaw imieniu grupy ECR
Patrz też projekt wspólnej rezolucji RC-B8-0177/2019
B8‑0179/2019
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie europejskiego systemu sankcji za naruszenia praw człowieka
Parlament Europejski,
– uwzględniając decyzję Rady z 10 grudnia 2018 r. o upoważnieniu Komisji do przedstawienia wniosków w sprawie europejskiego systemu sankcji za naruszenia praw człowieka,
– uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje zawierające apel o ogólnounijny mechanizm nakładania ukierunkowanych sankcji na osoby winne poważnych naruszeń praw człowieka, a w szczególności swoje zalecenie dla Rady z 2 kwietnia 2014 r. dotyczące wprowadzenia wspólnych ograniczeń wizowych w stosunku do rosyjskich urzędników zamieszanych w sprawę Siergieja Magnickiego[1],
– uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie Rosji, zwłaszcza rezolucję z 14 lutego 2019 r. w sprawie sytuacji w Czeczenii i sprawy Ojuba Titijewa[2]
– uwzględniając swoją rezolucję z 12 marca 2019 r. w sprawie stanu stosunków politycznych między UE a Rosją[3],
– uwzględniając swoją rezolucję z 12 grudnia 2018 r. w sprawie rocznego sprawozdania dotyczącego praw człowieka i demokracji na świecie za rok 2017 oraz polityki Unii Europejskiej w tym zakresie[4],
– uwzględniając swoją rezolucję z 13 września 2017 r. w sprawie korupcji i praw człowieka w krajach trzecich[5],
– uwzględniając sprawozdanie Komisji Zagadnień Prawnych i Praw Człowieka Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy z 30 października 2018 r. w sprawie Siergieja Magnickiego oraz przeciwdziałania bezkarności dzięki ukierunkowanym sankcjom,
– uwzględniając wytyczne w sprawie stosowania i oceniania środków ograniczających, przyjęte przez Radę w 2003 r., a następnie poddane przeglądowi i zaktualizowane w roku 2005, 2009, 2012 i 2017,
– uwzględniając swoją analizę z kwietnia 2018 r. pt. „Ukierunkowane sankcje przeciwko osobom fizycznym z powodu poważnych naruszeń praw człowieka – skutki, tendencje i perspektywy na szczeblu UE”,
– uwzględniając wniosek z 14 listopada 2018 r. dotyczący europejskiej komisji ds. zakazu wjazdu z powodu naruszeń praw człowieka,
– uwzględniając art. 215 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) dotyczący przyjmowania sankcji w stosunku do krajów trzecich, osób fizycznych, grup i podmiotów niepaństwowych,
– uwzględniając art. 123 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że w listopadzie 2018 r. rząd Niderlandów, wspierany przez Niemcy i Francję, zainicjował wśród państw członkowskich UE dyskusję na temat ogólnounijnego systemu ukierunkowanych sankcji za naruszenia praw człowieka, który to system miałby wymiar globalny; mając na uwadze, że 10 grudnia 2018 r. Rada upoważniła Komisję do przedstawienia wniosków w sprawie europejskiego systemu sankcji za naruszenia praw człowieka;
B. mając na uwadze, że Estonia, Łotwa, Litwa, Zjednoczone Królestwo, Kanada i Stany Zjednoczone przyjęły tzw. ustawy Magnickiego umożliwiające rządom tych krajów nakładanie ukierunkowanych sankcji, takich jak zakaz wydawania wiz i zamrożenie aktywów, na osoby dopuszczające się poważnych naruszeń praw człowieka i osoby czerpiące korzyści z naruszeń praw człowieka; mając na uwadze, że Parlament wielokrotnie wzywał do ustanowienia równoważnego prawa na szczeblu UE;
C. mając na uwadze, że tzw. ustawy Magnickiego nazwano imieniem rosyjskiego eksperta podatkowego i księgowego Siergieja Magnickiego, który został zabity w 2009 r. podczas pobytu w areszcie tymczasowym w Rosji; mając na uwadze, że S. Magnicki prowadził dochodzenie w sprawie oszustwa na dużą skalę związanego ze zwrotem podatku na niekorzyść budżetu Federacji Rosyjskiej; mając na uwadze, że oszustwa tego dokonali przestępcy działający w zmowie ze skorumpowaną policją i urzędnikami urzędów skarbowych, nadużywając instrumentów inwestycyjnych należących do przedsiębiorstwa klienta S. Magnickiego Williama Browdera;
D. mając na uwadze, że ukierunkowane sankcje nie są źródłem trudności ekonomicznych dla zwykłych obywateli, lecz koncentrują się na indywidualnej odpowiedzialności osób, które uznano za bezpośrednio odpowiedzialne za działania wzbudzające wątpliwości; mając na uwadze, że wielu sceptyków w Kanadzie i w innych krajach, którzy powątpiewali w skuteczność sankcji, przekonał ostatecznie argument, że umożliwienie takim osobom wjazdu do naszego kraju oraz korzystanie z naszych instytucji, zwłaszcza banków, w rzeczy samej jest równoznaczne ze współudziałem w ich nagannej działalności lub ułatwia im korzystanie z owoców popełnionych przez nich przestępstw; mając na uwadze słowa premier Wielkiej Brytanii Theresy May, że osoby te „nie są mile widziane” w naszych krajach;
E. mając na uwadze, że ustawy takie mogą stanowić instrument walki z bezkarnością i korupcją, które to zjawiska postrzega się jako zagrożenie dla praworządności; mając na uwadze, że ustawy Magnickiego wymierzone w korupcję stanowiłyby podstawę prawną do umieszczania na czarnych listach osób zamieszanych w przestępstwa korupcyjne; mając na uwadze, że zwalczanie korupcji i prania pieniędzy to w aktach prawnych krajów, które już takie akty przyjęły, cel zajmujący miejsce równie poczesne co reagowanie na naruszenia praw człowieka;
F. mając na uwadze, że niektórym krajowym organom egzekwowania prawa nie udaje się pociągnąć do odpowiedzialności sprawców przestępstw kryminalnych; mając na uwadze, że w takich przypadkach ogólnounijna polityka ukierunkowanych sankcji byłaby niezwykle skuteczna;
1. zdecydowanie potępia wszelkie przypadki łamania praw człowieka na całym świecie; wzywa Komisję do przedłożenia przed końcem bieżącej kadencji wniosku ustawodawczego w sprawie ogólnounijnego systemu sankcji za naruszenia praw człowieka, który to system umożliwiałby wprowadzanie zakazów wydawania wiz i nakładanie ukierunkowanych sankcji, takich jak blokowanie własności i udziałów we własności w obrębie jurysdykcji UE, w stosunku do konkretnych funkcjonariuszy publicznych lub osób występujących w charakterze urzędowym, a także podmiotów i jednostek państwowych i niepaństwowych odpowiedzialnych za poważne naruszenia praw człowieka;
2. wyraża głębokie przekonanie, że system taki stanowiłby wartościowe uzupełnienie obecnego zestawu instrumentów wykorzystywanych przez UE w dziedzinie praw człowieka i polityki zagranicznej oraz wzmocniłby rolę UE jako globalnego podmiotu broniącego praw człowieka, zwłaszcza jeżeli chodzi o przeciwdziałanie bezkarności i korupcji, które to zjawiska postrzega się jako zagrożenie dla praworządności, oraz udzielanie wsparcia ofiarom nadużyć i obrońcom praw człowieka na całym świecie;
3. podkreśla, że system ten powinien umożliwiać stosowanie środków ograniczających, w szczególności w postaci zamrożenia aktywów i zakazów wjazdu do UE, wobec osób lub podmiotów, które są odpowiedzialne za planowanie rażących naruszeń praw człowieka lub nadużyć, kierowanie takimi działaniami lub zlecanie ich oraz które są zamieszane w takie działania, pomagają w ich przeprowadzeniu, finansują je lub przyczyniają się do ich realizacji; wzywa w związku z tym do opracowania jasnej definicji zakresu naruszeń w celu zaradzenia obecnej sytuacji;
4. domaga się, aby decyzje o umieszczaniu osób lub podmiotów w wykazie lub wykreślaniu ich z wykazu opierały się na jasnych i precyzyjnych kryteriach oraz były bezpośrednio związane z popełnionym przestępstwem, aby zagwarantować rzetelną kontrolę sądową;
5. podkreśla, że wszystkie państwa członkowskie muszą w taki sam spójny sposób interpretować stosowanie sankcji; wzywa państwa członkowskie do wzajemnej współpracy w zakresie identyfikowania odpowiednich osób docelowych, w tym przy wykorzystaniu odpowiednich mechanizmów unijnych oraz wymiany informacji na temat osób figurujących w wykazach sankcji, a także na temat przyczyn, na podstawie których istnieje uzasadnione przekonanie, że osoby te są odpowiedzialne za poważne naruszenia praw człowieka; podkreśla, że w ramach takiego systemu należy nakładać sankcje na handlarzy ludźmi, którzy czerpią zyski z przepływów migracyjnych;
6. wzywa wszystkie państwa członkowskie do przyjęcia tzw. ustaw Magnickiego; wzywa wszystkie państwa członkowskie do wprowadzenia zakazu wydawania wiz osobom znajdującym się w wykazach dołączonych do wcześniej przyjętych ustaw Magnickiego jako wyraz solidarności z krajami UE, które to uczyniły, a także do zrównania pozycji UE z jej partnerami transatlantyckimi, mianowicie ze Stanami Zjednoczonymi i Kanadą, gdzie obowiązują już podobne przepisy prawne;
7. wzywa wszystkie państwa członkowskie do wdrożenia decyzji Rady dotyczących środków ograniczających w stosunku do osób i podmiotów, podjętych w ramach zwykłej procedury ustawodawczej, a w szczególności decyzji o zamrożeniu aktywów należących do osób ujętych w wykazie oraz decyzji dotyczących ograniczeń wjazdu na terytorium państw w wyniku naruszenia praw człowieka;
8. podkreśla, że ściganie sprawców poważnych naruszeń praw człowieka za pośrednictwem krajowych lub międzynarodowych jurysdykcji powinno pozostać podstawowym celem wszystkich wysiłków podejmowanych przez UE i jej państwa członkowskie na rzecz zwalczania bezkarności; apeluje do Rady o uwzględnienie w ramach tego systemu naruszeń transgranicznych;
9. apeluje do Komisji i państw członkowskich o nasilenie działań wymierzonych w programy, których celem jest unikanie opodatkowania i uchylanie się od opodatkowania, o zlikwidowanie rajów podatkowych w UE oraz popieranie reform sądownictwa w krajach, w których organy sądowe nie współpracują w walce przeciwko korupcji, a także, w ramach działań prewencyjnych, o niewspółuczestniczenie w nagannych poczynaniach zagranicznych skorumpowanych urzędników i przestępczych reżimów poprzez umożliwianie im korzystania z instytucji naszych krajów i pomaganie im w ten sposób w ciągnięciu korzyści z nieuczciwie zdobytych dóbr;
10. wzywa Komisję do przeznaczenia odpowiednich zasobów i wiedzy fachowej na stosowanie i monitorowanie tego systemu po jego wprowadzeniu, a także do zwrócenia szczególnej uwagi na kwestię publicznego informowania o wykazach zarówno w UE, jak i w zainteresowanych krajach;
11. popiera wysiłki podejmowane przez działaczy społeczeństwa obywatelskiego na rzecz ustanowienia takiego systemu i zachęca do dyskusji nad wnioskiem dotyczącym utworzenia ewentualnego niezależnego komitetu doradczego na szczeblu UE;
12. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, rządom i parlamentom państw członkowskich, sekretarzowi generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych oraz sekretarzowi generalnemu Rady Europy.
- [1] Dz.U. C 408 z 30.11.2017, s. 43.
- [2] Teksty przyjęte, P8_TA(2019)0115.
- [3] Teksty przyjęte, P8_TA(2019)0157.
- [4] Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0515.
- [5] Dz.U. C 337 z 20.9.2018, s. 82.