ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με την κλιματική αλλαγή
11.3.2019 - (2019/2582(RSP))
σύμφωνα με το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισμού
Eleonora Evi, Dario Tamburrano, Rosa D’Amato, Isabella Adinolfi, Piernicola Pediciniεξ ονόματος της Ομάδας EFDD
Βλ. επίσης την κοινή πρόταση ψηφίσματος RC-B8-0195/2019
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Καθαρός πλανήτης για όλους – Ένα ευρωπαϊκό, στρατηγικό, μακρόπνοο όραμα για μια ευημερούσα, σύγχρονη, ανταγωνιστική και κλιματικά ουδέτερη οικονομία» (COM (2018)0773)
– έχοντας υπόψη τη σύμβαση-πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για τις κλιματικές μεταβολές (UNFCCC) και το Πρωτόκολλο του Κιότο,
– έχοντας υπόψη τη Συμφωνία του Παρισιού, την απόφαση 1/CP.21, την 21η Διάσκεψη των μερών (CΟΡ21) της UNFCCC, και την 11η Διάσκεψη των μερών που λογίζεται ως Σύνοδος των μερών του Πρωτοκόλλου του Κιότο (CMP11), η οποία διεξήχθη στο Παρίσι, (Γαλλία) από τις 30 Νοεμβρίου έως τις 11 Δεκεμβρίου 2015,
– έχοντας υπόψη την 24η Διάσκεψη των μερών (CΟΡ24) της UNFCCC, την 14η Σύνοδο των μερών του Πρωτοκόλλου του Κιότο (CMP14), και το τρίτο μέρος της πρώτης Διάσκεψης των μερών που λογίζεται ως Σύνοδος των μερών της Συμφωνίας του Παρισιού (CMA1.3), η οποία διεξήχθη στο Κατοβίτσε (Πολωνία) από τις 2 Δεκεμβρίου έως τις 14 Δεκεμβρίου 2018,
– έχοντας υπόψη την Ατζέντα του 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη και τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ) των Ηνωμένων Εθνών,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 25ης Οκτωβρίου 2018, σχετικά με τη διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή το 2018 στο Κατοβίτσε της Πολωνίας (COP24)[1],
– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 22ας Μαρτίου 2018,
– έχοντας υπόψη την ειδική έκθεση της Διακυβερνητικής επιτροπής για την κλιματική αλλαγή (IPCC) με τίτλο «Υπερθέρμανση του πλανήτη κατά 1,5°C», την 5η έκθεση αξιολόγησης (AR5) και τη συγκεφαλαιωτική έκθεσή της,
– έχοντας υπόψη την ένατη έκθεση του Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών για το περιβάλλον σχετικά με το χάσμα των εκπομπών, η οποία δημοσιεύτηκε στις 27 Νοεμβρίου 2018,
– έχοντας υπόψη τις ερωτήσεις με αίτημα προφορικής απάντησης προς το Συμβούλιο και την Επιτροπή σχετικά με τη στρατηγική για μακροπρόθεσμη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στην ΕΕ, σύμφωνα με τη Συμφωνία του Παρισιού (O-000008/2019 – B8‑0000/2019 και O-000007/2019 – B8‑00002019),
– έχοντας υπόψη την πρόταση ψηφίσματος της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,
A. λαμβάνοντας υπόψη ότι η COP24 στο Κατοβίτσε οδήγησε στην έγκριση του εγχειριδίου κανόνων του Κατοβίτσε που προβλέπει νομική σαφήνεια για την εφαρμογή της Συμφωνίας του Παρισιού·
1. επισημαίνει ότι οι ευρωπαίοι πολίτες βρίσκονται ήδη αντιμέτωποι με τις άμεσες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής· υπογραμμίζει ότι, σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος, η μέση ετήσια ζημία που προκαλείται από ακραία καιρικά και κλιματικά φαινόμενα στην Ένωση ανήλθε σε περίπου 12,8 δισεκατομμύρια EUR από το 2010 έως το 2016, και ότι, εάν δεν ληφθούν περαιτέρω μέτρα, οι ζημίες στην ΕΕ λόγω του κλίματος ενδέχεται να ανέλθουν σε τουλάχιστον 190 δισεκατομμύρια EUR έως το 2080, ποσό που ισοδυναμεί με καθαρή μείωση ευημερίας της τάξεως του 1,8 % του τρέχοντος ΑΕγχΠ της· τονίζει ότι, στο πλαίσιο ενός σεναρίου υψηλών εκπομπών, το ετήσιο κόστος των πλημμυρών στην ΕΕ θα μπορούσε να αγγίξει το 1 τρισεκατομμύριο EUR έως το 2100, και ότι οι καταστροφές που συνδέονται με καιρικά φαινόμενα θα μπορούσαν να επηρεάσουν τα δύο τρίτα περίπου των Ευρωπαίων πολιτών έως το 2100, σε σύγκριση με το 5 % σήμερα· τονίζει περαιτέρω ότι, σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος, το 50 % των κατοικημένων περιοχών της ΕΕ θα πληγούν από σοβαρή λειψυδρία έως το 2030·
2. υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με τα πορίσματα του Ευρωβαρόμετρου του Νοεμβρίου 2018, το 93 % των Ευρωπαίων θεωρεί ότι η κλιματική αλλαγή οφείλεται στην ανθρώπινη δραστηριότητα, και το 85 % συμφωνεί ότι η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και η πιο αποδοτική χρήση της ενέργειας μπορούν να οδηγήσουν σε οικονομική ανάπτυξη και στη δημιουργία θέσεων εργασίας στην Ευρώπη· σημειώνει ότι η κλιματική αλλαγή αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα για τους Ευρωπαίους·
3. υπογραμμίζει ότι η ειδική έκθεση της IPCC για την υπερθέρμανση του πλανήτη κατά 1,5°C αποτελεί την πλέον ολοκληρωμένη και ενημερωμένη εκτίμηση των μεθόδων μετριασμού με βάση τη Συμφωνία του Παρισιού·
4. τονίζει ότι, σύμφωνα με την ειδική έκθεση της IPCC για την υπερθέρμανση του πλανήτη κατά 1,5°C, ο περιορισμός της υπερθέρμανσης του πλανήτη σε 1,5°C με μηδενική ή περιορισμένη υπέρβαση του ορίου αυτού συνεπάγεται την επίτευξη μηδενικού ισοζυγίου εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου σε παγκόσμιο επίπεδο το αργότερο έως το 2067 και τη μείωση των ετήσιων παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου σε 27,4 γιγατόνους ισοδύναμου CO2 ετησίως κατ’ ανώτατο όριο· τονίζει ότι, υπό το πρίσμα των εν λόγω πορισμάτων, η Ένωση, ως παγκόσμιος ηγέτης και προκειμένου να ενισχυθούν οι πιθανότητες να συγκρατηθεί η αύξηση της θερμοκρασίας κάτω από τον 1,5°C έως το 2100, πρέπει να καταβάλει προσπάθειες για την επίτευξη μηδενικού ισοζυγίου εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου όσο το δυνατόν συντομότερα και το αργότερο έως το 2050·
5. εκφράζει την ανησυχία του για την έκθεση του Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών για το περιβάλλον σχετικά με το χάσμα των εκπομπών, σύμφωνα με την οποία οι τρέχουσες άνευ όρων εθνικά καθορισμένες συνεισφορές (ΕΚΣ) υπερβαίνουν κατά πολύ το όριο που προβλέπεται στη Συμφωνία του Παρισιού για τη συγκράτηση της υπερθέρμανσης αρκετά κάτω από τους 2°C και, αντιθέτως, θα έχουν ως αποτέλεσμα μια εκτιμώμενη αύξηση της θερμοκρασίας κατά 3,2°C[2] έως το 2100· τονίζει την επείγουσα ανάγκη να θέσουν όλα τα μέρη της UNFCCC πιο φιλόδοξους στόχους για το κλίμα έως το 2020·
6. επικροτεί την ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Καθαρός πλανήτης για όλους — Ένα ευρωπαϊκό, στρατηγικό, μακρόπνοο όραμα για μια ευημερούσα, σύγχρονη, ανταγωνιστική και κλιματικά ουδέτερη οικονομία», στην οποία υπογραμμίζονται οι ευκαιρίες και οι προκλήσεις που θα επιφέρει ο μετασχηματισμός σε μια οικονομία μηδενικού ισοζυγίου αερίων του θερμοκηπίου για τους πολίτες και την οικονομία της Ευρώπης, και θέτονται οι βάσεις για μια ευρεία συζήτηση όπου θα συμμετέχουν τα ενωσιακά θεσμικά όργανα, τα εθνικά κοινοβούλια, ο επιχειρηματικός τομέας, οι μη κυβερνητικές οργανώσεις, οι πόλεις και οι κοινότητες, καθώς και οι πολίτες·
7. υποστηρίζει τον στόχο του μηδενικού ισοζυγίου εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2050 και καλεί επιτακτικά τα κράτη μέλη να συμφωνήσουν σε μια στρατηγική για την επίτευξη του εν λόγω στόχου, στο πλαίσιο του διαλόγου για το μέλλον της Ευρώπης, κατά την ειδική σύνοδο κορυφής της ΕΕ στο Sibiu τον Μάιο του 2019· καλεί τα κράτη μέλη να δεσμευτούν για την επίτευξη του στόχου αυτού·
8. πιστεύει ότι η Ευρώπη μπορεί να αναλάβει ηγετικό ρόλο όσον αφορά την κλιματική ουδετερότητα, με επενδύσεις σε καινοτόμες τεχνολογικές λύσεις, καθώς και με την ενδυνάμωση των πολιτών και την εναρμόνιση των δράσεων σε βασικούς τομείς όπως η ενέργεια, οι πολιτικές για τη βιομηχανία και την έρευνα, και ταυτόχρονα με τη διασφάλιση της κοινωνικής δικαιοσύνης για μια δίκαιη μετάβαση·
9. συμφωνεί με τους στρατηγικούς τομείς στους οποίους η Επιτροπή έχει εντοπίσει πως απαιτείται κοινή δράση και στηρίζει την ενεργειακή απόδοση, την εγκατάσταση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την παγκόσμια ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας της ΕΕ·
10. τονίζει τη σημασία των διάφορων μέτρων που ελήφθησαν και των νομοθετικών διατάξεων που τέθηκαν σε ισχύ για το κλίμα σε διάφορους τομείς πολιτικής αλλά προειδοποιεί ότι μια κατακερματισμένη προσέγγιση ενδεχομένως να οδηγήσει σε ασυνέπειες και να μην επιτρέψει στην ΕΕ να αποκτήσει μηδενικό ισοζύγιο εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου ως το 2050· πιστεύει ότι απαιτείται μια συνολική προσέγγιση·
Μέθοδοι για μια ευρωπαϊκή στρατηγική μηδενικών εκπομπών έως τα μέσα του αιώνα
11. επισημαίνει ότι στην ενωσιακή στρατηγική μηδενικού ισοζυγίου εκτίθενται οκτώ μέθοδοι για τον οικονομικό, τεχνολογικό και κοινωνικό μετασχηματισμό που απαιτείται ώστε να τηρήσει η Ένωση τον μακροπρόθεσμο στόχο της Συμφωνίας του Παρισιού όσον αφορά τη θερμοκρασία· επισημαίνει ότι μόνο δύο από αυτές τις μεθόδους θα επιτρέψουν στην Ένωση να επιτύχει μηδενικό ισοζύγιο εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου το αργότερο έως το 2050· τονίζει ότι αυτό απαιτεί την ανάληψη ταχείας δράσης και την καταβολή σημαντικών προσπαθειών τόσο σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο όσο και σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς και τη συμμετοχή όλων των μη δημόσιων φορέων· αναγνωρίζει ότι οι περιφερειακά και τοπικά καθορισμένες συνεισφορές θα μπορούσαν να αποτελέσουν σημαντικά εργαλεία για τη γεφύρωση του χάσματος των εκπομπών· υπενθυμίζει την υποχρέωση των κρατών μελών να θεσπίζουν εθνικές μακροπρόθεσμες στρατηγικές, όπως ορίζεται στον κανονισμό για τη διακυβέρνηση[3]· καλεί, ως εκ τούτου, τα κράτη μέλη να θέσουν σαφείς βραχυπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους στόχους και να χαράξουν πολιτικές που ευθυγραμμίζονται με τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού, καθώς και να παράσχουν επενδυτική στήριξη σε μεθόδους μηδενικού ισοζυγίου·
12. τονίζει ότι η πρώτη κατηγορία μεθόδων που παρουσιάστηκαν στη στρατηγική αποσκοπεί στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου μόνο κατά 80 % περίπου έως το 2050 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990· επισημαίνει με ανησυχία ότι η φιλοδοξία αυτή αντιστοιχεί στο χαμηλότερο εύρος της συγκράτησης της υπερθέρμανσης του πλανήτη κάτω από τους 2°C και, ως εκ τούτου, δεν ευθυγραμμίζεται με τον στόχο της Συμφωνίας του Παρισιού για τη συγκράτησή της αρκετά κάτω από τους 2°C, ούτε με τον περαιτέρω στόχο για τη συγκράτησή της κάτω από τον 1,5°C·
13. τονίζει ότι η μετάβαση σε καθαρή ενέργεια θα πρέπει να συνεχίσει να προωθεί τον εκσυγχρονισμό της ευρωπαϊκής οικονομίας, να καθοδηγεί τη βιώσιμη οικονομική μεγέθυνση και να επιφέρει κοινωνιακά και περιβαλλοντικά οφέλη στους Ευρωπαίους πολίτες· επισημαίνει ότι, σύμφωνα με εκτιμήσεις της Επιτροπής, το ενωσιακό ΑΕγχΠ αναμένεται να αυξηθεί περισσότερο στο πλαίσιο σεναρίων μηδενικών εκπομπών απ’ ό,τι στο πλαίσιο σεναρίων με μικρότερες μειώσεις των εκπομπών, και ότι οι συνέπειες και στις δύο περιπτώσεις θα είναι άνισα κατανεμημένες στις χώρες της ΕΕ, λόγω διαφορών μεταξύ των κρατών μελών, μεταξύ άλλων ως προς το κατά κεφαλήν ΑΕγχΠ και την ένταση του άνθρακα στο ενεργειακό μείγμα· θεωρεί ότι η μη λήψη μέτρων συνιστά το δαπανηρότερο κατά πολύ σενάριο και θα έχει ως αποτέλεσμα όχι μόνο μια δραστική μείωση του ΑΕγχΠ στην Ευρώπη, αλλά θα οδηγήσει επίσης σε περαιτέρω όξυνση των οικονομικών ανισοτήτων μεταξύ και εντός των κρατών μελών και των περιφερειών, δεδομένου ότι ορισμένα κράτη μέλη και ορισμένες περιφέρειες αναμένεται να πληγούν εντονότερα λόγω της μη λήψης μέτρων·
14. επισημαίνει με ανησυχία ότι η εξάρτηση της ΕΕ από τις εισαγωγές ενέργειας ανέρχεται σήμερα σε 55 % περίπου· τονίζει ότι, στο πλαίσιο ενός σεναρίου μηδενικού ισοζυγίου εκπομπών, το ποσοστό αυτό θα μειωθεί κατά 20 % έως το 2050, πράγμα που θα έχει θετικό αντίκτυπο στο εμπορικό ισοζύγιο και στη γεωπολιτική θέση της ΕΕ· επισημαίνει ότι η σωρευτική εξοικονόμηση των δαπανών για την εισαγωγή ορυκτών καυσίμων από το 2031 έως το 2050 αναμένεται να ανέλθει σε 2-3 τρισεκατομμύρια EUR, ποσό το οποίο θα μπορεί να αξιοποιηθεί για άλλες προτεραιότητες των Ευρωπαίων πολιτών·
15. τονίζει ότι, στο πλαίσιο ενός σεναρίου μηδενικού ισοζυγίου εκπομπών, η μειωμένη ατμοσφαιρική ρύπανση θα μειώσει τους πρόωρους θανάτους που οφείλονται στα λεπτά σωματίδια κατά ποσοστό άνω του 40 %· επισημαίνει ότι, στο πλαίσιο αυτού του σεναρίου, οι ζημίες στον τομέα της υγείας θα μειωθούν κατά περίπου 200 δισεκατομμύρια EUR ετησίως·
16. επικροτεί τη συμπερίληψη δύο μεθόδων που αποσκοπούν στην επίτευξη μηδενικού ισοζυγίου εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2050 και τη συναφή υποστήριξη της Επιτροπής, και θεωρεί ότι μόνον ο στόχος για τα μέσα του αιώνα είναι συμβατός με τις δεσμεύσεις της Ένωσης που απορρέουν από τη Συμφωνία του Παρισιού· αποδοκιμάζει το γεγονός ότι στο πλαίσιο της στρατηγικής δεν διερευνήθηκε καμία μέθοδος για την επίτευξη μηδενικού ισοζυγίου εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου πριν από το 2050·
17. επισημαίνει ότι οι εν λόγω μέθοδοι περιλαμβάνουν τη χρήση ορισμένων τεχνολογιών αφαίρεσης άνθρακα, μεταξύ άλλων με τη δέσμευση και αποθήκευση ή χρήση του άνθρακα και με την απευθείας δέσμευση αέρα, οι οποίες δεν έχουν ακόμη αναπτυχθεί σε μεγάλη κλίμακα· θεωρεί, ωστόσο, ότι η ενωσιακή στρατηγική μηδενικού ισοζυγίου θα πρέπει να δίνει προτεραιότητα στους τρόπους άμεσης μείωσης των εκπομπών και στις δράσεις για τη συντήρηση και ενίσχυση των φυσικών συλλεκτών και ταμιευτήρων της ΕΕ, και θα πρέπει να επιδιώκει τη χρήση τεχνολογιών αφαίρεσης άνθρακα μόνον όταν δεν διατίθενται επιλογές για την άμεση μείωση των εκπομπών· πιστεύει ότι είναι αναγκαία η ανάληψη περαιτέρω δράσης έως το 2030, προκειμένου να αποφύγει η Ένωση την εξάρτηση από τεχνολογίες αφαίρεσης άνθρακα, οι οποίες ενέχουν σημαντικούς κινδύνους για τα οικοσυστήματα, τη βιοποικιλότητα και την επισιτιστική ασφάλεια, όπως επιβεβαιώνει η έκθεση της IPCC για την υπερθέρμανση του πλανήτη κατά 1,5°C·
18. σημειώνει με ανησυχία ότι κανένα από τα σενάρια δεν αποκλείει πλήρως τα ορυκτά καύσιμα από το ενεργειακό μείγμα;
Κοινωνικές πτυχές της κλιματικής αλλαγής και δίκαιη μετάβαση
19. επικροτεί τον ισχυρισμό της Επιτροπής ότι είναι εφικτή η επίτευξη μηδενικού ισοζυγίου εκπομπών χωρίς καθαρή απώλεια θέσεων εργασίας, και επισημαίνει με ικανοποίηση την αναλυτική αξιολόγηση της μετάβασης στις ενεργοβόρες βιομηχανίες· επισημαίνει ότι, με σωστή διαχείριση και κατάλληλη υποστήριξη για τις πλέον ευάλωτες περιφέρειες και τους πλέον ευάλωτους τομείς και πολίτες, μια δίκαιη μετάβαση προς το μηδενικό ισοζύγιο εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έχει το δυναμικό να δημιουργήσει καθαρή αύξηση θέσεων εργασίας στην Ένωση, καθώς έως το 2050 θα δημιουργηθούν σε ολόκληρη την οικονομία 2,1 εκατομμύρια επιπλέον θέσεις εργασίας στο πλαίσιο ενός σεναρίου μηδενικού ισοζυγίου εκπομπών, σε σύγκριση με 1,3 εκατομμύρια επιπλέον θέσεις εργασίας στο πλαίσιο ενός σεναρίου μείωσης των εκπομπών κατά 80 %· ως εκ τούτου σημειώνει ότι η Επιτροπή θα πρέπει να αναπτύξει έναν ανανεωμένο έλεγχο δεξιοτήτων βάσει του «Πανοράματος Δεξιοτήτων» της ΕΕ με δεδομένα σε περιφερειακό επίπεδο, σχετικά με τις ανάγκες δεξιοτήτων για μια κλιματικά ουδέτερη Ευρώπη ώστε να διασφαλιστεί μια δίκαιη μετάβαση για τους Ευρωπαίους πολίτες, να στηριχθούν περιοχές των οποίων οι οικονομίες εξαρτώνται από δραστηριότητες άμεσα συνδεδεμένες με τομείς ή τεχνολογίες που αναμένεται να παρουσιάσουν πτώση ή να χρειαστεί να μετασχηματιστούν στο μέλλον, καθώς και να στηριχθεί η επανεκπαίδευση ατόμων και η αναβάθμιση των δεξιοτήτων τους για μελλοντικά βιώσιμες θέσεις εργασίας στις ίδιες περιοχές·
20. επισημαίνει ότι η μετάβαση πρέπει να είναι δίκαιη για όλα τα μέρη της κοινωνίας· σημειώνει ότι αυτό απαιτεί μια προσέγγιση της δίκαιης μετάβασης που εμπεριέχει αρνητικές και θετικές συνέπειες σχετικά με την επιταχυμένη δράση για το κλίμα, όπως απώλεια θέσεων εργασίας και νέες ευκαιρίες απασχόλησης, καθώς και τις συνέπειες της καθυστερημένης δράσης για το κλίμα·
21. τονίζει τα πολυάριθμα παράλληλα οφέλη που θα αποκομίζει η δημόσια υγεία από μια κλιματικά ουδέτερη κοινωνία, ως προς την εξοικονόμηση των δαπανών περίθαλψης και την ελάφρυνση του φόρτου των συστημάτων ασφάλισης και δημόσιας υγείας, καθώς και τη γενική ευημερία των Ευρωπαίων πολιτών χάρη στην ενισχυμένη βιοποικιλότητα, στη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και στον μετριασμό της έκθεσης σε ρύπους·
22. πιστεύει ότι η κλιματική μετάβαση της Ευρώπης πρέπει να είναι βιώσιμη από οικολογικής, οικονομικής και κοινωνικής πλευράς· τονίζει ότι, προκειμένου να διασφαλιστεί η πολιτική αποδοχή από όλους τους πολίτες, είναι σημαντικό να ληφθούν υπόψη οι διανεμητικές επιπτώσεις των πολιτικών που αφορούν το κλίμα και την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές, ιδίως για τα άτομα με χαμηλό εισόδημα· θεωρεί, ως εκ τούτου, ότι θα πρέπει να συνεκτιμάται πλήρως ο κοινωνικός αντίκτυπος σε όλες τις ενωσιακές και εθνικές πολιτικές για το κλίμα, με γνώμονα τη διασφάλιση του κοινωνικού και οικολογικού μετασχηματισμού στην Ευρώπη· τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι θα πρέπει να καταρτιστούν προσαρμοσμένες και επαρκώς χρηματοδοτούμενες στρατηγικές σε όλα τα επίπεδα, με βάση διαδικασίες χωρίς αποκλεισμούς και σε στενή συνεργασία με τοπικές και περιφερειακές δημόσιες αρχές, συνδικαλιστικές ενώσεις, εκπαιδευτικά ιδρύματα, οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και τον ιδιωτικό τομέα, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι προσφέρονται δίκαιες και ίσες ευκαιρίες σε όλους τους Ευρωπαίους πολίτες κατά τη διάρκεια της μετάβασης αυτής·
23. υπενθυμίζει ότι αυτή τη στιγμή περίπου 50 έως 125 εκατομμύρια Ευρωπαίοι πολίτες πλήττονται από την ενεργειακή φτώχεια[4]· επισημαίνει ότι η ενεργειακή μετάβαση μπορεί να επηρεάσει δυσανάλογα τα άτομα με χαμηλά εισοδήματα και να αυξήσει περαιτέρω την ενεργειακή φτώχεια· αναγνωρίζει ότι η ενεργειακή πολιτική πρέπει να ενσωματώσει την κοινωνική διάσταση και να διασφαλίσει ότι κανείς δεν μένει πίσω· καλεί τα κράτη μέλη να λάβουν μακρόπνοα μέτρα προκειμένου να διασφαλίσουν μια δίκαιη ενεργειακή μετάβαση και την πρόσβαση όλων των πολιτών της ΕΕ στην ενέργεια·
24. πιστεύει ότι η κοινωνική και περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση των νέων αυξάνεται συνεχώς, γεγονός που μπορεί να στρέψει τις κοινωνίες μας προς ένα μέλλον ανθεκτικό στην κλιματική αλλαγή, και ότι η εκπαίδευση των νέων αντιπροσωπεύει ένα από τα πιο αποτελεσματικά εργαλεία για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής· τονίζει την ανάγκη για ενεργό συμμετοχή των νεότερων γενεών στην οικοδόμηση διεθνών, διαπολιτισμικών και μεταξύ των γενεών σχέσεων, που ενισχύουν την πολιτιστική αλλαγή η οποία θα στηρίξει τις παγκόσμιες προσπάθειες για ένα πιο βιώσιμο μέλλον·
25. επικροτεί το γεγονός ότι οι πολίτες σε όλη την Ευρώπη διαδηλώνουν ολοένα και περισσότερο υπέρ της κλιματικής δικαιοσύνης, ιδίως μέσω μαθητικών διαδηλώσεων· επικροτεί το κάλεσμα αυτών των ακτιβιστών για πιο φιλόδοξους στόχους και θεωρεί ότι οι εθνικές, περιφερειακές και τοπικές κυβερνήσεις, καθώς και η ΕΕ, θα πρέπει να ανταποκριθούν·
26. υπογραμμίζει ότι η ένταξη και η συμμετοχή των Ευρωπαίων πολιτών είναι καίριας σημασίας, προκειμένου η Ευρώπη να επιτύχει τον στόχο για μηδενικό ισοζύγιο εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου το αργότερο έως το 2050· καλεί όλα τα επίπεδα εθνικών, περιφερειακών και τοπικών κυβερνήσεων να εφαρμόσουν συγκεκριμένα μέτρα που ενθαρρύνουν και διευκολύνουν τη συμμετοχή των πολιτών και την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών για την ενεργειακή μετάβαση σε μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία·
Ενδιάμεσοι στόχοι
27. αναγνωρίζει ότι η δεκαετία από το 2020 έως το 2030 θα είναι η σημαντικότερη για να επιτύχει η ΕΕ μηδενικό ισοζύγιο έως το 2050· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να υποστηρίξουν έναν ισχυρό μεσοπρόθεσμο στόχο για το 2030, ο οποίος είναι αναγκαίος ώστε να εξασφαλιστεί επαρκής επενδυτική σταθερότητα στην αγορά, να αξιοποιηθεί πλήρως το δυναμικό της τεχνολογικής καινοτομίας, και να πολλαπλασιαστούν οι ευκαιρίες να καταλάβουν οι επιχειρήσεις της Ευρώπης ηγετικές θέσεις στην παγκόσμια αγορά όσον αφορά την παραγωγή χαμηλών εκπομπών·
28. τονίζει ότι, για την επίτευξη μηδενικού ισοζυγίου εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου το 2050 με τον πλέον οικονομικά αποδοτικό τρόπο, απαιτείται να τεθούν πιο φιλόδοξοι στόχοι για το 2030, οι οποίοι να ευθυγραμμίζονται με τα σενάρια μηδενικού ισοζυγίου για το 2050· πιστεύει ότι είναι υψίστης σημασίας να εκπέμψει η Ένωση, το αργότερο κατά τη σύνοδο κορυφής των Ηνωμένων Εθνών για το κλίμα που θα πραγματοποιηθεί τον Σεπτέμβριο του 2019 στη Νέα Υόρκη, ένα σαφές μήνυμα ότι είναι έτοιμη να επανεξετάσει τη συνεισφορά της στη Συμφωνία του Παρισιού·
29. υποστηρίζει την επικαιροποίηση της ΕΚΣ της Ένωσης με τον καθορισμό ενός στόχου, για το σύνολο της οικονομίας, για τη μείωση κατά 55 % των εγχώριων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2030 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990· καλεί, ως εκ τούτου, τους ηγέτες της ΕΕ να υποστηρίξουν κατ’ αναλογία έναν πιο φιλόδοξο στόχο για την ΕΚΣ της Ένωσης κατά την ειδική σύνοδο κορυφής της ΕΕ που θα πραγματοποιηθεί τον Μάιο του 2019 στο Sibiu, ενόψει της διάσκεψης κορυφής των Ηνωμένων Εθνών για το κλίμα του Σεπτεμβρίου του 2019·
30. Θεωρεί, ως εκ τούτου, ότι η Επιτροπή θα πρέπει, το αργότερο κατά την επανεξέταση της δέσμης για το κλίμα του 2030 και άλλων σχετικών νομοθετικών πράξεων η οποία θα πραγματοποιηθεί την περίοδο 2022-2024, να υποβάλλει νομοθετικές προτάσεις που θα θέτουν πιο φιλόδοξους στόχους οι οποίοι θα ευθυγραμμίζονται με την επικαιροποιημένη ΕΚΣ και με τον στόχο του μηδενικού ισοζυγίου εκπομπών· πιστεύει ότι η έλλειψη επαρκώς φιλόδοξων στόχων για το 2030 θα περιορίσει τις μελλοντικές επιλογές, ενδεχομένως και τη διαθεσιμότητα ορισμένων επιλογών για μια οικονομικά αποδοτική απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές· θεωρεί ότι η εν λόγω επανεξέταση αποτελεί σημαντικό ορόσημο για την εκπλήρωση των ενωσιακών δεσμεύσεων για το κλίμα·
31. πιστεύει ότι, προκειμένου να εξασφαλιστεί μεγαλύτερη σταθερότητα στις αγορές, θα είναι επωφελές για την ΕΕ να τεθεί και ένας ακόμη ενδιάμεσος στόχος για τη μείωση των εκπομπών έως το 2040, ο οποίος θα μπορεί να προσφέρει πρόσθετη σταθερότητα και να διασφαλίσει την επίτευξη του μακροπρόθεσμου στόχου για το 2050·
32. θεωρεί ότι είναι αναγκαία η τακτική αναθεώρηση της ενωσιακής στρατηγικής μηδενικού ισοζυγίου εκπομπών· θεωρεί ότι η αναθεώρηση αυτή θα πρέπει να διαμορφώνεται με βάση τον πενταετή παγκόσμιο απολογισμό, όπως προβλέπεται στη Συμφωνία του Παρισιού, και να συνεκτιμά τις τεχνολογικές και κοινωνιακές εξελίξεις, καθώς και τη συνεισφορά μη κρατικών παραγόντων και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου·
Τομεακή συνεισφορά
33. τονίζει ότι το ισοζύγιο εκπομπών θα πρέπει να μειωθεί σε μηδενικά σχεδόν επίπεδα σε όλους τους τομείς της οικονομίας, οι οποίοι θα πρέπει να συνεισφέρουν στο σύνολό τους στις κοινές προσπάθειες για τη μείωση των εκπομπών· καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή να αναπτύξει μεθόδους για την επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας σε όλους τους τομείς· τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, τη σημασία της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει»·
34. υπογραμμίζει τον κεντρικό ρόλο που διαδραματίζει η ενέργεια στη μετάβαση σε μια οικονομία μηδενικού ισοζυγίου αερίων του θερμοκηπίου·
35. τονίζει τη σημασία μιας ολοκληρωμένης, διατομεακής προσέγγισης, προκειμένου να διευκολυνθούν οι προσπάθειες απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές σε ολόκληρο το σύστημα ενέργειας, καθώς και σε άλλους συνδεδεμένους τομείς, και να αντληθούν οφέλη από τη βελτίωση της αποδοτικότητας· αναγνωρίζει ότι η ολοκλήρωση του συστήματος ενέργειας μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερη ευελιξία, στη βελτίωση της αποδοτικότητας του συστήματος, στην καλύτερη διείσδυση της ανανεώσιμης ενέργειας σε όλους τους φορείς ενέργειας, και, εντέλει, σε μια οικονομικά αποδοτική ενεργειακή μετάβαση·
36. τονίζει τον ρόλο που θα διαδραματίσουν οι ενεργοβόρες βιομηχανίες στην επίτευξη της μακροπρόθεσμης μείωσης των αερίων του θερμοκηπίου στην ΕΕ· θεωρεί ότι η διατήρηση της βιομηχανικής υπεροχής της ΕΕ ως προς τις χαμηλές εκπομπές άνθρακα και η ενωσιακή βιομηχανική παραγωγή, η διατήρηση της ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών βιομηχανιών και η πρόληψη του κινδύνου διαρροής άνθρακα απαιτούν ευφυή και στοχοθετημένα πλαίσια πολιτικής· καλεί την Επιτροπή να παρουσιάσει μια νέα και ολοκληρωμένη ενωσιακή βιομηχανική στρατηγική για το κλίμα που να αφορά τις ενεργοβόρες βιομηχανίες, ώστε να υποστηρίξει τη μετάβαση σε μια ανταγωνιστική βαριά βιομηχανία μηδενικού ισοζυγίου εκπομπών·
37. επαναλαμβάνει ότι η μετάβαση σε μια οικονομία μηδενικού ισοζυγίου εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου δημιουργεί προκλήσεις αλλά και ευκαιρίες για την ΕΕ και πως θα χρειαστούν επενδύσεις στη βιομηχανική καινοτομία, συμπεριλαμβανομένων των ψηφιακών τεχνολογιών, και στην καθαρή τεχνολογία προκειμένου να τονωθεί η ευημερία, να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα, να αναδειχθούν δεξιότητες του μέλλοντος και να δημιουργηθούν εκατομμύρια θέσεις εργασίας, για παράδειγμα σε μια αναπτυσσόμενη κυκλική οικονομία και βιοοικονομία·
38. καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει μια βιομηχανική πολιτική με μέτρα που θα διασφαλίζουν ίσους όρους ανταγωνισμού για την ευρωπαϊκή βιομηχανία σε παγκόσμιο επίπεδο· θεωρεί ότι, στο πλαίσιο της πολιτικής αυτής, η Επιτροπή θα πρέπει να εξετάσει την αποτελεσματικότητα πρόσθετων μέτρων, τα οποία θα αντικαταστήσουν, θα προσαρμόσουν ή θα συμπληρώσουν υφιστάμενα μέτρα σχετικά με τη διαρροή άνθρακα, καθώς και τη συμβατότητά τους με τους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, για την προστασία των βιομηχανιών που διατρέχουν κίνδυνο διαρροής άνθρακα έναντι των εισαγωγών προϊόντων·
39. θεωρεί πως η οικονομική ευημερία, η παγκόσμια βιομηχανική ανταγωνιστικότητα και η πολιτική για το κλίμα αλληλοενισχύονται· υπενθυμίζει ότι, ούσα η Ευρώπη η πρώτη μεγάλη οικονομία που επιδιώκει την κλιματική ουδετερότητα, οι επιχειρήσεις της θα είναι σε θέση να κερδίσουν το πλεονέκτημα του πρωτοπόρου στις διεθνείς αγορές, για να αποκτήσουν ηγετικό ρόλο σε παγκόσμιο επίπεδο στη βιώσιμη και αποδοτική ως προς τη χρήση πόρων παραγωγή· υπογραμμίζει ότι η καθυστερημένη ή ανεπαρκής λήψη μέτρων για την επίτευξη μηδενικού ισοζυγίου εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου το αργότερο έως το 2050 θα έχει ως αποτέλεσμα αδικαιολόγητες δαπάνες σε οικολογικό, οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο και θα εμποδίσει ουσιαστικά τη μελλοντική ανταγωνιστικότητα του ευρωπαϊκού βιομηχανικού τομέα·
40. σημειώνει ότι αρκετές αναδυόμενες αγορές αρχίζουν να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην κάλυψη των αναγκών της παγκόσμιας αγοράς κατά τη μετάβαση σε μια οικονομία μηδενικού ισοζυγίου εκπομπών, λόγου χάρη αναφορικά με τις μεταφορές μηδενικών εκπομπών και την ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές· επισημαίνει ότι η οικονομία της ΕΕ πρέπει να διατηρήσει τον ηγετικό της ρόλο στον τομέα της πράσινης καινοτομίας και των επενδύσεων στην πράσινη τεχνολογία· θεωρεί ότι η ηγετική θέση της ΕΕ όσον αφορά τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την ενεργειακή απόδοση καταδεικνύει σε άλλα μέρη του κόσμου ότι η μετάβαση σε καθαρή ενέργεια είναι δυνατή και ωφέλιμη και πέρα από την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής·
41. επισημαίνει ότι, στην έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του 2018, σχετικά με τις τιμές και το κόστος της ενέργειας στην Ευρώπη, τονίζεται η συνεχιζόμενη υψηλή έκθεση της ΕΕ στις ασταθείς και αυξανόμενες τιμές των ορυκτών καυσίμων και ότι το μελλοντικό κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας αναμένεται να αυξηθεί για την ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από ορυκτά καύσιμα και να μειωθεί για εκείνη που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας· τονίζει ότι οι ενωσιακές δαπάνες εισαγωγής ενέργειας αυξήθηκαν το 2017 κατά 26 % και ανήλθαν σε 266 δισεκατομμύρια EUR, κυρίως λόγω της αυξανόμενης τιμής του πετρελαίου· επισημαίνει ότι σύμφωνα με την έκθεση, οι αυξήσεις στις τιμές του πετρελαίου είχαν αρνητικό αντίκτυπο στη μεγέθυνση (-0,4 % του ΑΕγχΠ το 2017) και στον πληθωρισμό (+0,6) στην ΕΕ·
42. υπενθυμίζει ότι το 71 % της συνολικής ενέργειας χρησιμοποιείται μόνο για θέρμανση χώρων· συμφωνεί με την Επιτροπή ως προς το ότι σε μια κλιματικά ουδέτερη ΕΕ οι ενεργειακά αποδοτικές κατοικίες θα αποτελούν τον κανόνα, με αποτέλεσμα τη βελτίωση της υγείας και της άνεσης όλων των ευρωπαίων πολιτών·
43. ζητεί τη θέσπιση ενός ενωσιακού συστήματος ή μηχανισμού που θα αποσκοπεί στη σαφή σήμανση και προώθηση των προϊόντων με ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα που συμπεριλαμβάνουν τους άξονες του πλαισίου της ΕΕ για το κλίμα και την ενέργεια·
44. εκτιμά ότι οι τεχνολογικές εξελίξεις και λύσεις, η ενεργειακή απόδοση τόσο στην προσφορά όσο και στη ζήτηση, και η βιώσιμη ανανεώσιμη ενέργεια στους τομείς των μεταφορών, των οικοδομών, της θέρμανσης και ψύξης, και της ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και οι αρχές της κυκλικής οικονομίας θα έχουν καθοριστική σημασία για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου· υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, τη σημασία των τεχνολογικά συγκεκριμένων στρατηγικών·
45. τονίζει ότι οι εκπομπές από βιομηχανικές διεργασίες πρέπει να αντιμετωπίζονται σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα· τονίζει ότι, σύμφωνα με την ειδική έκθεση της IPCC για την υπερθέρμανση του πλανήτη κατά 1,5 °C, η βιομηχανία πρέπει να μειώσει. έως το 2050, τις ανθρακούχες εκπομπές της κατά 65-90 % σε σύγκριση με το 2010·
46. ζητεί τη θέσπιση ενός συστήματος ενέργειας με υψηλή ενεργειακή απόδοση το οποίο θα βασίζεται εξ ολοκλήρου σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να λάβουν εν προκειμένω όλα τα απαιτούμενα μέτρα, δεδομένου ότι αυτό θα επιφέρει δευτερογενείς συνέπειες σε όλους τους τομείς της οικονομίας· επισημαίνει ότι όλες οι μέθοδοι προϋποθέτουν την πλήρη απαλλαγή του τομέα ηλεκτρικής ενέργειας από τις ανθρακούχες εκπομπές έως το 2050, το αργότερο, τη δραστική μείωση των ορυκτών καυσίμων και μια ισχυρή ώθηση σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας·
47. επισημαίνει τη συμβολή της ενεργειακής απόδοσης στην ασφάλεια εφοδιασμού, στην οικονομική ανταγωνιστικότητα, στην προστασία του περιβάλλοντος, στη μείωση των δαπανών ενέργειας και στη βελτίωση της ποιότητας των κατοικιών· επιβεβαιώνει τον σημαντικό ρόλο της ενεργειακής απόδοσης στη δημιουργία επιχειρηματικών ευκαιριών και θέσεων εργασίας, καθώς και τα παγκόσμια και περιφερειακά της οφέλη· υπενθυμίζει, στο πλαίσιο αυτό, την κατοχύρωση της αρχής της «προτεραιότητας στην ενεργειακή απόδοση» στον κανονισμό για τη διακυβέρνηση της Ενεργειακής Ένωσης, και ότι η εφαρμογή της θα πρέπει να αξιοποιηθεί πλήρως κατά μήκος της ενεργειακής αλυσίδας και να θεωρηθεί ως βάση οποιασδήποτε μεθόδου για την επίτευξη μηδενικού ισοζυγίου εκπομπών έως το 2050·
48. αναγνωρίζει τον ρόλο της δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα (CCS) στη μείωση του ισοζυγίου εκπομπών, όπως περιγράφεται στην ειδική έκθεση της IPCC για την υπερθέρμανση του πλανήτη κατά 1.5°C, και την ανάγκη για περαιτέρω εξέταση της εφαρμογής περιβαλλοντικά ασφαλών τεχνολογιών δέσμευσης και χρήσης διοξειδίου του άνθρακα (CCU) και δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα (CCS), καθώς συμβάλλουν στην καθαρή μείωση των εκπομπών και στην αποφυγή ή μόνιμη αποθήκευση CO2 στις βιομηχανικές διαδικασίες· επισημαίνει με ανησυχία ότι, αυτή τη στιγμή, πολλές τεχνολογίες CCU δεν επιτυγχάνουν μόνιμη μείωση των εκπομπών· καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή να αναπτύξει τεχνικά κριτήρια τα οποία θα εξασφαλίζουν υποστήριξη μόνο για τις τεχνολογίες εκείνες που έχουν επαληθεύσιμα αποτελέσματα·
49. υπογραμμίζει ότι η οδηγία για τον οικολογικό σχεδιασμό[5] έχει συμβάλει σημαντικά στους στόχους της ΕΕ για το κλίμα, με τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 320 εκατομμύρια τόνους ισοδύναμου CO2 ετησίως, και ότι εκτιμάται πως, χάρη στην οδηγία, οι καταναλωτές στην ΕΕ θα εξοικονομήσουν, έως το 2020, συνολικά έως 112 δισεκατομμύρια EUR, ήτοι περίπου 490 EUR ετησίως ανά νοικοκυριό· ζητεί να ρυθμιστούν επιπλέον προϊόντα δυνάμει της οδηγίας για τον οικολογικό σχεδιασμό, συμπεριλαμβανομένων των ταμπλετών και των έξυπνων τηλεφώνων, και να επικαιροποιούνται τα υφιστάμενα πρότυπα, προκειμένου να αντανακλούν τις τεχνολογικές εξελίξεις·
50. επισημαίνει ότι ο εξηλεκτρισμός του κατασκευαστικού και βιομηχανικού τομέα και του τομέα των μεταφορών θα συμβάλει αποτελεσματικά στη μείωση των εκπομπών τους και των επιπτώσεων τους στο περιβάλλον μόνο εάν η επακόλουθη αύξηση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας αντιστοιχεί στην αντίστοιχη αύξηση της ικανότητας παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές·
51. τονίζει την ανάγκη να εφαρμοστούν άμεσα η Ενεργειακή Ένωση και η δέσμη μέτρων για την καθαρή ενέργεια και να διασφαλιστεί η περαιτέρω ολοκλήρωση της ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας, προκειμένου να απαλλαγεί ο τομέας της ενέργειας από τις ανθρακούχες εκπομπές με τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο, να διευκολυνθούν οι επενδύσεις σε έργα όπου μπορεί να παραχθεί το μέγιστο επίπεδο ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, να ενθαρρυνθεί η ενεργός συμμετοχή των πολιτών, με γνώμονα να επιταχυνθεί η ενεργειακή μετάβαση σε μια βιώσιμη οικονομία ουδέτερου ισοζυγίου άνθρακα και παράλληλα να μειωθεί η ενεργειακή φτώχεια·
52. τονίζει ότι η συμμετοχή των πολιτών στο ενεργειακό σύστημα, μέσω της αποκεντρωμένης αυτοπαραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και της αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και η συμμετοχή τους στην κάλυψη της ζήτησης και σε προγράμματα ενεργειακής απόδοσης θα είναι καθοριστικής σημασίας στη μετάβαση σε μηδενικό ισοζύγιο εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου· ζητεί, συνεπώς, να ενσωματωθεί πλήρως η ενεργός συμμετοχή των πολιτών στη μέθοδο μείωσης των εκπομπών, ιδίως σε ό,τι αφορά τη ζήτηση·
53. επισημαίνει ότι η στρατηγική επιβεβαιώνει ότι οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από τον τομέα των μεταφορών εξακολουθούν να αυξάνονται και ότι οι υφιστάμενες πολιτικές δεν θα επαρκούν ώστε ο τομέας των μεταφορών να απαλλαγεί από τις ανθρακούχες εκπομπές έως το 2050· υπογραμμίζει τη σημασία της διασφάλισης μιας αλλαγής του τρόπου εκτέλεσης των μεταφορών, από τις αεροπορικές στις σιδηροδρομικές μετακινήσεις, καθώς και προς τις δημόσιες μεταφορές και την από κοινού κινητικότητα· σημειώνει ότι οι οδικές μεταφορές συμβάλλουν περίπου στο ένα πέμπτο των συνολικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα της ΕΕ· καλεί, συνεπώς, τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να λάβουν αποφασιστικά μέτρα για να διευκολύνουν την πρόσβαση των καταναλωτών σε όλα τα κράτη μέλη σε οχήματα μηδενικών και χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών, και ταυτόχρονα να αποτρέπουν την αυξημένη διείσδυση παλαιών, ιδιαίτερα ρυπογόνων οχημάτων σε κράτη μέλη χαμηλού εισοδήματος· υπογραμμίζει, περαιτέρω, τον ρόλο των έξυπνων τεχνολογιών, όπως οι έξυπνες υποδομές φόρτισης, στη δημιουργία συνεργειών μεταξύ του εξηλεκτρισμού των μεταφορών και της αξιοποίησης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας·
54. υπογραμμίζει ότι, προκειμένου να επιτευχθεί η κλιματική ουδετερότητα για την οικονομία της ΕΕ στο σύνολό της, πρέπει να συμβάλουν όλοι οι τομείς, συμπεριλαμβανομένων των διεθνών αερομεταφορών και ναυτιλίας· επισημαίνει ότι, σύμφωνα με την ανάλυση της Επιτροπής, οι υφιστάμενοι παγκόσμιοι στόχοι και τα μέτρα που προβλέπουν αντίστοιχα ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός και ο Διεθνής Οργανισμός Πολιτικής Αεροπορίας, ακόμη και εάν εφαρμοστούν πλήρως, δεν αρκούν για την επίτευξη της αναγκαίας μείωσης εκπομπών, αλλά απαιτείται η ανάληψη σημαντικής περαιτέρω δράσης, η οποία θα ευθυγραμμίζεται με τον στόχο του μηδενικού ισοζυγίου εκπομπών για το σύνολο της οικονομίας· επισημαίνει την ανάγκη για επενδύσεις σε τεχνολογίες και καύσιμα μηδενικών και χαμηλών εκπομπών άνθρακα στους εν λόγω τομείς· καλεί την Επιτροπή να εφαρμόσει την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» στους εν λόγω τομείς, ιδίως αναφορικά με τη φορολόγηση της κηροζίνης και τις τιμές των εισιτηρίων των αερομεταφορών· υπενθυμίζει ότι οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από τη διεθνή ναυτιλία αναμένεται να αυξηθούν έως και 250 % έως το 2050· επικροτεί το γεγονός ότι ο τομέας της διεθνούς ναυτιλίας έχει θέσει τον δικό του στόχο για την απόλυτη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου· σημειώνει με ανησυχία την έλλειψη προόδου ως προς τη μεταφορά του εν λόγω στόχου σε βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα μέτρα και σε άλλες συγκεκριμένες δράσεις·
55. επισημαίνει ότι το 60 % περίπου των εκπομπών μεθανίου παγκοσμίως οφείλεται σε πηγές όπως η γεωργία, οι χώροι υγειονομικής ταφής και τα λύματα, καθώς και η παραγωγή ορυκτών καυσίμων και η μεταφορά τους μέσω αγωγών· υπενθυμίζει ότι το μεθάνιο είναι ένα ισχυρό αέριο του θερμοκηπίου με 28 φορές μεγαλύτερο δυναμικό θέρμανσης εντός 100 ετών σε σχέση με το CO2[6] και ότι οι μειώσεις εκπομπών μεθανίου μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη μείωση των συγκεντρώσεων όζοντος στο επίπεδο του εδάφους και των δυσμενών συνεπειών τους στην ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα και στην υγεία των ανθρώπων· επικροτεί την πρόθεση της Επιτροπής να μειώσει τις εκπομπές μεθανίου στους εν λόγω τομείς, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει σε περαιτέρω μείωση στις συγκεντρώσεις όζοντος στην ΕΕ, και να προάγει τη μείωση εκπομπών μεθανίου παγκοσμίως·
56. επισημαίνει ότι, αυτή τη στιγμή, ο κατασκευαστικός τομέας ευθύνεται για το 40 % της τελικής κατανάλωσης ενέργειας και για το 36 % των εκπομπών CO2 της Ευρώπης[7]· ζητεί να απελευθερωθεί το δυναμικό του τομέα αυτού όσον αφορά την εξοικονόμηση ενέργειας και τη μείωση του αποτυπώματος άνθρακα, σύμφωνα με τον στόχο της οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων[8], ο οποίος αφορά την επίτευξη, έως το 2050, ενός κτιριακού δυναμικού που θα είναι άκρως ενεργειακά αποδοτικό και απαλλαγμένο από ανθρακούχες εκπομπές· τονίζει ότι η βελτίωση της αποδοτικότητας των κτιρίων όσον αφορά την κατανάλωση ενέργειας ενέχει σημαντικό δυναμικό για την περαιτέρω μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου στην Ευρώπη· θεωρεί, περαιτέρω, ότι η επίτευξη του στόχου οικοδόμησης κτιρίων με χαμηλές ενεργειακές απαιτήσεις, τα οποία θα τροφοδοτούνται πλήρως από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την υλοποίηση της Συμφωνίας του Παρισιού και μιας ενωσιακής ατζέντας για την ανάπτυξη, τη δημιουργία θέσεων εργασίας σε τοπικό επίπεδο και τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης για τους πολίτες σε ολόκληρη την Ευρώπη·
57. καλεί εκ νέου την Επιτροπή να διερευνήσει το συντομότερο δυνατόν επιλογές πολιτικής για την ταχεία αντιμετώπιση των εκπομπών μεθανίου στο πλαίσιο ενός ενωσιακού στρατηγικού σχεδίου για το μεθάνιο, και να υποβάλει σχετικές νομοθετικές προτάσεις στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο· υπογραμμίζει ότι η γεωργία είναι και θα είναι όλο και περισσότερο μία από τις κύριες πηγές εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στην Ένωση το 2050, ιδίως λόγω των εκπομπών μεθανίου και οξειδίου του αζώτου καθώς και εκπομπών από την έμμεση αλλαγή της χρήσης της γης· υπογραμμίζει το δυναμικό του γεωργικού τομέα να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής, λόγου χάρη με οικολογικές και τεχνολογικές καινοτομίες, καθώς και με τη δέσμευση του διοξειδίου του άνθρακα στο έδαφος·
58. ζητεί μια κοινή γεωργική πολιτική που θα συμβάλλει στη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου και θα εναρμονίζεται με τη μετάβαση σε μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία· ζητεί από την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι οι γεωργικές πολιτικές, ιδίως τα ενωσιακά και εθνικά ταμεία, συνάδουν με τους στόχους και τους σκοπούς της Συμφωνίας του Παρισιού·
59. τονίζει την ανάγκη ένταξης φιλόδοξων στόχων για το κλίμα σε όλες τις πολιτικές της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της εμπορικής πολιτικής· καλεί επιτακτικά την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι όλες οι εμπορικές συμφωνίες που υπογράφει η ΕΕ είναι πλήρως συμβατές με τη Συμφωνία του Παρισιού, καθώς αυτό όχι μόνο θα ενισχύσει την παγκόσμια δράση κατά της κλιματικής αλλαγής, αλλά θα εξασφαλίσει και ίσους όρους ανταγωνισμού για τους επηρεαζόμενους τομείς·
60. υπογραμμίζει ότι η ΕΕ θα πρέπει να προωθήσει τον ρόλο και τις προσπάθειες των περιφερειών καθώς και των μεγάλων και μικρών πόλεων· ζητεί από την Επιτροπή να βασιστεί στο έργο του Συμφώνου των Δημάρχων της ΕΕ, που εκπροσωπεί 200 εκατομμύρια ευρωπαίους πολίτες, και να τους βοηθήσει να διαδραματίσουν καταλυτικό ρόλο για περαιτέρω μετάβαση·
61. αποδοκιμάζει το γεγονός ότι η Επιτροπή δεν αξιοποίησε στη στρατηγική της τη δυνατότητα ενίσχυσης της ενωσιακής δράσης σχετικά με τα φθοριούχα αέρια του θερμοκηπίου· τονίζει ότι η πρόληψη του παράνομου εμπορίου υδροφθοράνθρακα (HFC) μέσω της εδραίωσης ενός συστήματος αδειοδότησης, που θα απαγορεύει τη χρήση των HFC σε τομείς όπου δεν είναι πλέον απαραίτητοι, θα κατανέμει ποσοστώσεις HFC μέσω ενός συστήματος πλειστηριασμού, και η πλήρης εφαρμογή του κανονισμού για τα φθοριούχα αέρια του θερμοκηπίου [9]μέσω της απαγόρευσης όλων των περιττών χρήσεων SF6 είναι σαφείς ευκαιρίες που μπορούν να βοηθήσουν την ΕΕ να επιτύχει τους στόχους που έχει θέσει δυνάμει της Συμφωνίας του Παρισιού·
Μεγιστοποίηση του κλιματικού δυναμικού των δασών στο πλαίσιο μιας βιώσιμης βιοοικονομίας
62. υποστηρίζει τη βιώσιμη διαχείριση των δασών σε εθνικό επίπεδο, καθώς και τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων για την παροχή κινήτρων για μια αποδοτική και βιώσιμη ενωσιακή βιοοικονομία, δεδομένου του σημαντικού δυναμικού που έχουν τα δάση για να συμβάλουν στην ενίσχυση των ευρωπαϊκών προσπαθειών για το κλίμα (με την παγίδευση, την αποθήκευση και την υποκατάσταση) και στην επίτευξη του στόχου των μηδενικών εκπομπών έως το 2050 το αργότερο· αναγνωρίζει ότι υπάρχει ανάγκη προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, ότι πρέπει να ανακοπεί η απώλεια βιοποικιλότητας και η υποβάθμιση των οικοσυστημικών υπηρεσιών στην ΕΕ έως το 2020 τονίζει την ανάγκη να αναπτυχθούν τεκμηριωμένες πολιτικές που συμβάλλουν στην υλοποίηση και χρηματοδότηση των μέτρων της ΕΕ για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας·
63. συνιστά οι προσπάθειες να επικεντρωθούν στη γεωργοδασοκομία και στα πραγματικά οφέλη που μπορούν να προκύψουν (σε οικολογικό επίπεδο και σε επίπεδο βιοποικιλότητας) από την ενσωμάτωση δέντρων και ποικίλης βλάστησης σε επαγγελματικές γεωργικές εκτάσεις·
64. αναγνωρίζει το υπαρκτό, αλλά περιορισμένο εντέλει, δυναμικό για αναδάσωση στην Ευρώπη· πιστεύει, ως εκ τούτου, ότι οι πρωτοβουλίες αναδάσωσης πρέπει να συμπληρώνονται με συγκεκριμένες πρωτοβουλίες και κίνητρα με στόχο να ενισχυθεί το δυναμικό παγίδευσης, και ταυτόχρονα να διασφαλιστεί και να βελτιωθεί η υγεία των υφιστάμενων δασικών εκτάσεων, προκειμένου να αντληθούν οφέλη για το κλίμα, τη βιώσιμη βιοοικονομία και τη βιοποικιλότητα· υποστηρίζει, ως εκ τούτου, την αναδάσωση εγκαταλελειμμένων και οριακά παραγωγικών γεωργικών εκτάσεων, τη γεωργοδασοκομία και την ελαχιστοποίηση της αλλαγής της χρήσης δασικών εκτάσεων·
65. επισημαίνει ότι η δράση και οι πολιτικές της ΕΕ επηρεάζουν και τους φυσικούς συλλέκτες, τη γη και τα δάση εκτός Ευρώπης, και ότι η ενωσιακή στρατηγική μηδενικού ισοζυγίου εκπομπών θα πρέπει να διασφαλίζει ότι η ενωσιακή δράση δεν έχει επιβλαβείς κλιματικές συνέπειες σε τρίτες χώρες· καλεί, στο πλαίσιο αυτό, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προαγάγουν ισχυρούς διεθνείς κανόνες στο πλαίσιο του Εγχειριδίου της Συμφωνίας του Παρισιού, ιδίως όσον αφορά το άρθρο 6 της Συμφωνίας του Παρισιού, ώστε να αποτραπούν κενά στη λογιστική, καθώς και διπλές καταμετρήσεις των μέτρων αναδάσωσης, που θα μπορούσαν να μειώσουν την αποτελεσματικότητα των παγκόσμιων δράσεων για το κλίμα·
66. θεωρεί ότι η μακροπρόθεσμη στρατηγική δεν επιδεικνύει τη δέουσα προσοχή στους πρωτογενείς τομείς παραγωγής της οικονομίας, και ότι οι τομείς της δασοκομίας και της γεωργίας καθώς και οι αντίστοιχες κοινότητες διατρέχουν δυσανάλογα υψηλότερο κίνδυνο να υποστούν τις δυσμενείς επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής· προτείνει η εν λόγω στρατηγική να υποδεικνύει με σαφήνεια την πορεία που πρέπει να ακολουθήσουν οι συγκεκριμένοι τομείς για την ενίσχυση της ανθεκτικότητάς τους, τη μεγαλύτερη πρόληψη των κινδύνων και τη βιωσιμότητα των οικοσυστημάτων και των υπηρεσιών τους, από όπου εξαρτάται η οικονομία·
67. επισημαίνει την ανάγκη μεγιστοποίησης της προστασίας και της αποκατάστασης των δασών και των υγροτόπων που απορροφούν φυσικά τον άνθρακα·
68. τονίζει το γεγονός ότι υπάρχει μεγαλύτερη ποσότητα άνθρακα αποθηκευμένη στο έδαφος από ό,τι στη βιόσφαιρα και στην ατμόσφαιρα μαζί· υπογραμμίζει, ως εκ τούτου, τη σημασία να αναχαιτιστεί η υποβάθμιση του εδάφους στην ΕΕ και να διασφαλιστεί μια κοινή ενωσιακή δράση για τη διατήρηση και τη βελτίωση της ποιότητας του εδάφους και της ικανότητάς του να αποθηκεύει το διοξείδιο του άνθρακα·
69. υπογραμμίζει ότι η γεωργοδασοκομία έχει τις μεγαλύτερες τεχνικές δυνατότητες από όλες τις πρακτικές για την ενίσχυση της δέσμευσης του άνθρακα στις γεωργικές περιοχές της ΕΕ[10]·
70. επισημαίνει τη σημασία των προϊόντων υλοτομίας μακράς διάρκειας και τον ρόλο τους στον τομέα των χρήσεων γης, των αλλαγών των χρήσεων γης και της δασοπονίας (LULUCF) μέχρι το 2030· τονίζει ότι το μελλοντικό πλαίσιο θα πρέπει να εξετάσει τη συνεισφορά των προϊόντων αυτών, συμπεριλαμβανομένων αυτών από τις κατηγορίες γεωργικής γης και όχι μόνο από τα δάση που τελούν υπό διαχείριση και τις δασωμένες εκτάσεις·
71. τονίζει τη σημασία του εξορθολογισμού των γεωργικών μοντέλων που στηρίζουν γεωργικά συστήματα ανθεκτικά σε ακραία καιρικά φαινόμενα και προσβολή από παράσιτα, ενώ ταυτόχρονα βελτιώνουν τη δέσμευση του άνθρακα στο έδαφος, τη συγκράτηση των υδάτων και την αγροβιοποικιλότητα·
Χρηματοδότηση και έρευνα
72. ζητεί να υλοποιηθεί σύντομα το Ταμείο Καινοτομίας για το ΣΕΔΕ της ΕΕ και να ξεκινήσει η πρώτη πρόσκληση υποβολής προσφορών το 2019, προκειμένου να τονωθούν οι επενδύσεις στην ανάδειξη επαναστατικών βιομηχανικών τεχνολογιών χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών σε ευρύ φάσμα τομέων, όχι μόνο στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά και στην τηλεθέρμανση και τις βιομηχανικές διεργασίες· ζητεί το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ) 2021-2027 και όλα τα προγράμματα του να ευθυγραμμίζονται πλήρως με τη Συμφωνία του Παρισιού·
73. επισημαίνει ότι για την επίτευξη μιας οικονομίας μηδενικού ισοζυγίου αερίων θερμοκηπίου απαιτούνται σημαντικές πρόσθετες επενδύσεις στο ενεργειακό σύστημα της ΕΕ, καθώς και στις σχετικές υποδομές, συγκριτικά με την υφιστάμενη κατάσταση, ύψους από 175 έως 290 δισεκατομμύρια EUR ετησίως· υπογραμμίζει ότι είναι απαραίτητο ένα σταθερό και προβλέψιμο πλαίσιο πολιτικής για την ενέργεια και το κλίμα, ώστε να ενισχύεται η αναγκαία εμπιστοσύνη των επενδυτών και να υποστηρίζονται οι ευρωπαϊκές βιομηχανίες κατά τη λήψη αποφάσεων για μακροχρόνιες επενδύσεις στην Ευρώπη· τονίζει, ως εκ τούτου, ότι θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην εφαρμογή του σχεδίου δράσης για τη βιώσιμη χρηματοδότηση το οποίο εγκρίθηκε τον Μάρτιο του 2018 και περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τη βαθμονόμηση των κεφαλαιακών απαιτήσεων των τραπεζών και τη συνετή διαχείριση των στοιχείων ενεργητικού υψηλών ανθρακούχων εκπομπών, καθώς και κανόνες προληπτικής εποπτείας για ασφαλιστικές εταιρείες και την επικαιροποίηση των υποχρεώσεων των θεσμικών επενδυτών και των διαχειριστών στοιχείων ενεργητικού·
74. θεωρεί ότι το ΠΔΠ 2021-2027 θα πρέπει, πριν από την έγκρισή του, να αξιολογηθεί μέσα από το πρίσμα του στόχου για την επίτευξη μιας κλιματικά ουδέτερης οικονομίας έως το 2050, και ότι πρέπει να θεσπιστεί μια τυποποιημένη δοκιμή για να διασφαλίζεται ότι οι δαπάνες στο πλαίσιο του προϋπολογισμού της ΕΕ είναι ανθεκτικές στην κλιματική αλλαγή·
75. σημειώνει ότι η δασική στρατηγική της ΕΕ θεωρεί την πολιτική αγροτικής ανάπτυξης της κοινής γεωργικής πολιτικής (ΚΓΠ) βασική πηγή στήριξης για την προστασία και τη βιώσιμη διαχείριση των δασών της ΕΕ και ότι η στρατηγική για τη βιοοικονομία επισημαίνει τον ρόλο της ΚΓΠ στη στήριξη της βιοοικονομίας τόσο σε οικονομικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο παροχής πρώτων υλών·
76. αποδοκιμάζει το γεγονός ότι οι επιδοτήσεις για τα ορυκτά καύσιμα εξακολουθούν να αυξάνονται, και ανέρχονται σε περίπου 55 δισεκατομμύρια EUR ετησίως· καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη[11] να ξεκινήσουν αμέσως να καταργούν σταδιακά όλες τις ευρωπαϊκές και εθνικές επιδοτήσεις για τα ορυκτά καύσιμα·
77. τονίζει τη σημασία που έχει, ιδίως για τις περιφέρειες στις οποίες είναι επιτακτικότερη η ανάγκη απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές όπως είναι οι περιοχές εξόρυξης άνθρακα, η δημιουργία ενός ταμείου για τη δίκαιη μετάβαση σε συνδυασμό με μία γενική εκτίμηση των κοινωνικών επιπτώσεων στην υφιστάμενη χρηματοδότηση για το κλίμα· επισημαίνει, στο πλαίσιο αυτό, την ανάγκη να εξασφαλιστεί η ευρεία αποδοχή της μακροπρόθεσμης στρατηγικής από το κοινό, λόγω των μετασχηματισμών που απαιτούνται σε ορισμένους τομείς·
78. υπογραμμίζει ότι τα ενωσιακά και τα εθνικά προγράμματα έρευνας και καινοτομίας έχουν ζωτική σημασία για την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον ρόλο της ως πρωτοπόρου στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής·
79. υπογραμμίζει ότι η διάσταση του κλίματος πρέπει να ενσωματωθεί πλήρως στα προγράμματα έρευνας και καινοτομίας και να εφαρμοστεί σε όλα τα στάδια του ερευνητικού κύκλου ως μία από τις αρχές χρηματοδότησης της ΕΕ·
80. εφιστά την προσοχή στην έκθεση της Ομάδας Υψηλού Επιπέδου[12] για τις μεθόδους απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές σχετικά με τον ρόλο που διαδραματίζουν η έρευνα και η καινοτομία στις προσπάθειες επίτευξης των στόχων που τέθηκαν στη Συμφωνία του Παρισιού, με την ΕΕ να αποκτά ταυτόχρονα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στον αγώνα για την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές· επισημαίνει ότι η Ομάδα Υψηλού Επιπέδου προχώρησε σε μια σειρά θεματικών και οριζόντιων συστάσεων, ιδίως όσον αφορά τον προσανατολισμό του νέου προγράμματος-πλαισίου της ΕΕ για την έρευνα και την καινοτομία για το 2021-2027 («Ορίζων Ευρώπη»)·
81. θεωρεί ότι θα απαιτηθούν σοβαρές προσπάθειες στους τομείς της έρευνας και της καινοτομίας κατά τις προσεχείς δύο δεκαετίες, προκειμένου οι λύσεις χαμηλών και μηδενικών εκπομπών άνθρακα να καταστούν διαθέσιμες σε όλους και κοινωνικά και οικονομικά βιώσιμες, όπως επίσης για να βρεθούν νέες λύσεις ώστε να επιτευχθεί μια οικονομία μηδενικού ισοζυγίου αερίων θερμοκηπίου·
82. υπογραμμίζει τη θέση του σχετικά με το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη», ότι δηλαδή το πρόγραμμα πρέπει να συμβάλλει, με το 35 % τουλάχιστον των δαπανών του, στην υποστήριξη των στόχων για το κλίμα, κατά περίπτωση και στο πλαίσιο του γενικού στόχου της Ένωσης για την ενσωμάτωση των δράσεων για το κλίμα·
Ο ρόλος των καταναλωτών και της κυκλικής οικονομίας
83. τονίζει τον σημαντικό αντίκτυπο που έχει η αλλαγή συμπεριφοράς στην επίτευξη του στόχου για τη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, μεταξύ άλλων σε ολόκληρο το σύστημα τροφίμων, στον τομέα των μεταφορών και ιδίως στον τομέα των αερομεταφορών· καλεί την Επιτροπή να διερευνήσει το συντομότερο δυνατόν τις επιλογές πολιτικής, μεταξύ άλλων όσον αφορά την περιβαλλοντική φορολόγηση, προκειμένου να ενθαρρυνθεί η αλλαγή συμπεριφοράς· υπογραμμίζει τη σημασία της ανάληψης πρωτοβουλιών από τη βάση προς την κορυφή, όπως το Σύμφωνο των Δημάρχων, για την προώθηση της αλλαγής συμπεριφοράς·
84. σημειώνει ότι, παρόλο που η κατανάλωση κορεσμένων λιπαρών και κόκκινου κρέατος στην Ένωση παραμένει αρκετά πάνω από τα συνιστώμενα όρια της υγιεινής διατροφής, σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO), η συνολική κατά κεφαλήν κατανάλωση κρέατος και ζωικών προϊόντων στην ΕΕ των 28 έχει μειωθεί από τη δεκαετία του 1990 και μετά· υπενθυμίζει ότι η επιτάχυνση της εν λόγω συνεχιζόμενης τάσης είναι απαραίτητη για τη σημαντική μείωση των εκπομπών αζώτου και αερίων του θερμοκηπίου από τη βιομηχανία τροφίμων και τη γεωργία·
85. τονίζει τη σημασία να επιτευχθεί στην ΕΕ όχι μόνο η υποκατάσταση ενέργειας, αλλά- στον ίδιο βαθμό- και η υποκατάσταση προϊόντων ή υλικών, ήτοι εκείνων που βασίζονται σε ορυκτά καύσιμα ή που συνεπάγονται υψηλές εκπομπές κατά τη διάρκεια της παραγωγής τους, με προϊόντα που βασίζονται σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας·
86. υπογραμμίζει ότι ένα πολύ μεγάλο ποσοστό της χρήσης ενέργειας και, κατ’ επέκταση, των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου συνδέεται άμεσα με την απόκτηση, την επεξεργασία, τη μεταφορά, τη μετατροπή, τη χρήση και τη διάθεση των πόρων· επισημαίνει ότι η σημαντική εξοικονόμηση σε κάθε στάδιο κατά μήκος της αλυσίδας διαχείρισης πόρων είναι δυνατή· τονίζει, ως εκ τούτου, ότι η αύξηση της παραγωγικότητας των πόρων με τη βελτίωση της αποδοτικότητας και ο περιορισμός της σπατάλης των πόρων με τη λήψη μέτρων, λόγου χάρη για την επαναχρησιμοποίηση, την ανακύκλωση και την ανακατασκευή, μπορούν να μειώσουν σημαντικά τόσο την κατανάλωση πόρων όσο και τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου, και ταυτόχρονα να βελτιώσουν την ανταγωνιστικότητα και να δημιουργήσουν επιχειρηματικές ευκαιρίες και θέσεις εργασίας· τονίζει την οικονομική αποδοτικότητα των μέτρων για την κυκλική οικονομία· υπογραμμίζει ότι η βελτίωση της αποδοτικής χρήσης των πόρων και των προσεγγίσεων όσον αφορά την κυκλική οικονομία, καθώς και τον κυκλικό σχεδιασμό προϊόντων, θα επιφέρει μια αλλαγή στα πρότυπα παραγωγής και κατανάλωσης και θα μειώσει τον όγκο των αποβλήτων·
87. τονίζει τη σημασία της πολιτικής προϊόντων, όπως οι πράσινες δημόσιες συμβάσεις προμήθειας και ο οικολογικός σχεδιασμός, η οποία μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην εξοικονόμηση ενέργειας και στη μείωση του αποτυπώματος άνθρακα των προϊόντων, και ταυτόχρονα στη βελτίωση του αποτυπώματος των χρησιμοποιούμενων υλικών, καθώς και του συνολικού αντικτύπου στο περιβάλλον· επισημαίνει την ανάγκη θέσπισης απαιτήσεων για την κυκλική οικονομία στο πλαίσιο των προτύπων της ΕΕ για τον οικολογικό σχεδιασμό, καθώς και την ανάγκη επέκτασης της μεθοδολογίας οικολογικού σχεδιασμού και σε άλλες κατηγορίες προϊόντων, επιπλέον των συνδεόμενων με την ενέργεια προϊόντων·
88. πιστεύει ότι θα πρέπει να συνεχιστούν οι εργασίες σχετικά με τη διαμόρφωση ενός αξιόπιστου μοντέλου για τη μέτρηση των κλιματικών επιπτώσεων με βάση την κατανάλωση· λαμβάνει υπόψη το γεγονός ότι βάσει των υφιστάμενων μοντέλων, από την εμπεριστατωμένη ανάλυση προκύπτει το συμπέρασμα ότι οι προσπάθειες της ΕΕ για τον περιορισμό των εκπομπών που προέρχονται από την παραγωγή της αμβλύνονται κατά κάποιον τρόπο από τις εισαγωγές προϊόντων με μεγαλύτερο αποτύπωμα άνθρακα· επισημαίνει το συμπέρασμα ότι έως το 2016 η ΕΕ είχε συμβάλει ήδη σημαντικά στη μείωση των εκπομπών σε άλλες χώρες λόγω αυξημένων εμπορικών ροών και βελτιωμένης αποδοτικότητας από άποψη άνθρακα των εξαγωγών της·
Η ΕΕ και η παγκόσμια δράση για το κλίμα
89. υπογραμμίζει τη σημασία που έχουν η αύξηση των πρωτοβουλιών και ο διαρκής διάλογος στα σχετικά διεθνή φόρουμ, καθώς και η αποτελεσματική διπλωματία για το κλίμα, με στόχο να δοθεί έναυσμα για τη λήψη παρόμοιων αποφάσεων πολιτικής οι οποίες συμβάλλουν στον καθορισμό πιο φιλόδοξων στόχων για το κλίμα σε άλλες περιοχές και σε τρίτες χώρες· καλεί την ΕΕ να αυξήσει τα κονδύλια που διαθέτει για το κλίμα και να καταβάλει ενεργά προσπάθειες για να προτρέψει τα κράτη μέλη να αυξήσουν τη χρηματοδοτική συνδρομή που παρέχουν σε τρίτες χώρες για το κλίμα (κατά προτίμηση με τη μορφή αναπτυξιακής βοήθειας και όχι δανείων), η οποία θα πρέπει να συμπληρώνει τη διεθνή αναπτυξιακή βοήθεια και να μην υπολογίζεται διπλά ως αναπτυξιακή βοήθεια και ως χρηματοδοτική συνδρομή για το κλίμα·
90. υπογραμμίζει τη σημασία της ισχυρής διπλωματίας και της ηγετικής θέσης της ΕΕ στους τομείς του κλίματος και της ενέργειας, για την ενίσχυση των παγκόσμιων πολυμερών εταιρικών σχέσεων και την αύξηση της φιλοδοξίας στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και την εξασφάλιση βιώσιμης ανάπτυξης· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ταχθούν υπέρ της καθιέρωσης κοινών πλαισίων και δράσεων εντός των δομών διαλόγου των Ηνωμένων Εθνών·
91. τονίζει ότι η σύνοδος κορυφής των Ηνωμένων Εθνών για το κλίμα που θα πραγματοποιηθεί τον Σεπτέμβριο του 2019 θα είναι η ιδανική στιγμή για αναγγείλουν οι ηγέτες πιο φιλόδοξους στόχους στο πλαίσιο των ΕΚΣ· θεωρεί ότι η ΕΕ θα πρέπει να εγκρίνει θέση για την επικαιροποίηση των ΕΚΣ πολύ νωρίτερα, ώστε να καταφθάσει άρτια προετοιμασμένη στη σύνοδο κορυφής, και σε στενή συνεργασία με έναν διεθνή συνασπισμό μερών με σκοπό τη στήριξη πιο φιλόδοξων στόχων για το κλίμα·
92. τονίζει τα πλεονεκτήματα που αποφέρει η ενίσχυση της διαλειτουργικότητας μεταξύ των μέσων πολιτικής της ΕΕ και των αντίστοιχων μέσων τρίτων χωρών, ιδίως όσον αφορά τους μηχανισμούς τιμολόγησης του άνθρακα· καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει και να εντείνει τη συνεργασία και την υποστήριξη για την ανάπτυξη μηχανισμών τιμολόγησης του άνθρακα εκτός της Ευρώπης με στόχο την αύξηση των μειώσεων των εκπομπών και τη βελτίωση των ίσων όρων ανταγωνισμού σε παγκόσμιο επίπεδο· υπογραμμίζει τη σημασία που έχει η θέσπιση περιβαλλοντικών εγγυήσεων για να διασφαλιστεί η πραγματική και πρόσθετη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου· καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή να προαγάγει αυστηρούς και ισχυρούς διεθνείς κανόνες, που σχετίζονται με το άρθρο 6 της Συμφωνίας του Παρισιού, για την πρόληψη των κενών λογιστικής και του διπλού υπολογισμού περιπτώσεων μείωσης των εκπομπών·
°
° °
93. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών.
- [1] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA-PROV(2018)0430.
- [2] Έκθεση του Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον, του 2018, σχετικά με το χάσμα των εκπομπών, σ.10.
- [3] Κανονισμός (ΕΕ) 2018/1999 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2018, για τη διακυβέρνηση της Ενεργειακής Ένωσης και της Δράσης για το Κλίμα, για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 663/2009 και (ΕΚ) αριθ. 715/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, των οδηγιών 94/22/ΕΚ, 98/70/ΕΚ, 2009/31/ΕΚ, 2009/73/ΕΚ, 2010/31/ΕΕ, 2012/27/ΕΕ και 2013/30/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, των οδηγιών 2009/119/ΕΚ και (ΕΕ) 2015/652 του Συμβουλίου και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 525/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ L 328 της 21.12.2018, σ. 1).
- [4] http://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/STUD/2015/563472/IPOL_STU(2015)563472_EN.pdf
- [5] Οδηγία 2009/125/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Οκτωβρίου 2009, για τη θέσπιση πλαισίου για τον καθορισμό απαιτήσεων οικολογικού σχεδιασμού όσον αφορά τα συνδεόμενα με την ενέργεια προϊόντα (ΕΕ L 285 της 31.10.2009, σ. 10).
- [6] Van Dingenen, R., Crippa, M., Maenhout, G., Guizzardi, D., Dentener, F., Global trends of methane emissions and their impacts on ozone concentrations, EUR 29394 EN, Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Λουξεμβούργο 2018, ISBN 978-92-79-96550-0, doi:10.2760/820175, JRC113210
- [7] https://ec.europa.eu/energy/en/topics/energy-efficiency/buildings
- [8] Οδηγία (ΕΕ) 2018/844 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Μαΐου 2018, για την τροποποίηση της οδηγίας 2010/31/ΕΕ για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων και της οδηγίας 2012/27/ΕΕ για την ενεργειακή απόδοση (ΕΕ L 156 της 19.6.2018, σ. 75).
- [9] Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 517/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Απριλίου 2014, για τα φθοριούχα αέρια του θερμοκηπίου και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 842/2006 (ΕΕ L 150 της 20.5.2014, σ. 195).
- [10] Joris Aertsens, Leo De Nocker, Anne Gobin, 2011: Valuing the carbon sequestration potential for European agriculture.
- [11] Οι τιμές και το κόστος της ενέργειας στην Ευρώπη, COM(2019)0001, σ. 10-11.
- [12] Τελική έκθεση της Ομάδας Υψηλού Επιπέδου της ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας για τις μεθόδους απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές, Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Γενική Διεύθυνση Έρευνας και Καινοτομίας, Νοέμβριος 2018.