PROJEKT REZOLUCJI w sprawie zdolności patentowej roślin i procesów czysto biologicznych
16.9.2019 - (2019/2800(RSP))
zgodnie z art. 136 ust. 5 Regulaminu
Paolo De Castro
w imieniu grupy S&D
Patrz też projekt wspólnej rezolucji RC-B9-0040/2019
B9‑0044/2019
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie zdolności patentowej roślin i procesów czysto biologicznych
Parlament Europejski,
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 10 maja 2012 r. w sprawie patentowania procesów o charakterze czysto biologicznym[1],
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie patentów i praw do ochrony odmian roślin[2],
– uwzględniając dyrektywę 98/44/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 lipca 1998 r. w sprawie ochrony prawnej wynalazków biotechnologicznych[3], w której określono zasady zdolności patentowej ciała ludzkiego i jego części oraz zdolności patentowej zwierząt i roślin, w szczególności art. 4 tej dyrektywy, który stanowi, że nie udziela się patentów na produkty uzyskane w procesach czysto biologicznych,
– uwzględniając Konwencję o udzielaniu patentów europejskich z dnia 5 października 1973 r., w szczególności jej art. 53 lit. b),
– uwzględniając Regulamin wykonawczy do Konwencji o udzielaniu patentów europejskich z dnia 5 października 1973 r., zwłaszcza zawartą w nim zasadę 26, w której stwierdzono, że w przypadku europejskich zgłoszeń patentowych i patentów, których przedmiotem są wynalazki biotechnologiczne, stosuje się dyrektywę 98/44/WE jako uzupełniający środek interpretacji,
– uwzględniając decyzję Rady Administracyjnej Europejskiego Urzędu Patentowego (EPO) z dnia 29 czerwca 2017 r. zmieniającą zasady 27 i 28 Regulaminu wykonawczego do Konwencji o udzielaniu patentów europejskich (CA/D 6/17),
– uwzględniając fakt, że przewodniczący Europejskiego Urzędu Patentowego zwrócił się z kwestią prawną do Rozszerzonej Komisji Odwoławczej (art. 112 ust. 1 lit. b) Konwencji o udzielaniu patentów europejskich),
– uwzględniając skierowane do Komisji pytanie w sprawie zdolności patentowej roślin i podstawowych procesów biologicznych (O-000026/2019 – B9‑0051/2019),
– uwzględniając art. 136 ust. 5 i art. 132 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że dostęp do biologicznego materiału hodowlanego roślin i zwierząt jest absolutnie niezbędny do sprzyjania innowacjom oraz opracowywania nowych odmian i ras, aby zagwarantować globalne bezpieczeństwo żywnościowe i zapobiec monopolom w sektorze hodowli zwierząt i roślin, a jednocześnie stworzyć więcej możliwości dla MŚP i rolników;
B. mając na uwadze, że rolnicy i hodowcy materiału siewnego potrzebują łatwego dostępu do materiału hodowlanego umożliwiającego hodowlę roślin w warunkach lokalnych i ultralokalnych w celu zwiększenia ich odporności w obliczu wpływu zmiany klimatu na pogodę i dostępność wody oraz w obliczu zagrożeń, które stwarzają nowe pasożyty i choroby roślin;
C. mając na uwadze, że hodowla roślin i zwierząt to proces stosowany – w przeszłości i obecnie – przez rolników i społeczności rolnicze od momentu powstania rolnictwa, a nieopatentowane odmiany i metody hodowli mają duże znaczenie dla różnorodności genetycznej;
D. mając na uwadze, że patenty mogą być przyznawane w dziedzinie inżynierii genetycznej, należy natomiast utrzymać zakaz patentowania odmian roślin i ras zwierząt;
E. mając na uwadze, że należy wykluczyć możliwość udzielania patentów na takie produkty uzyskane w procesach czysto biologicznych jak rośliny, nasiona, naturalne cechy i geny;
F. mając na uwadze, że w dyrektywie 98/44/WE ustanowiono przepisy dotyczące wynalazków biotechnologicznych, w szczególności inżynierii genetycznej, ale zamiarem prawodawcy nie było włączenie do zakresu tej dyrektywy możliwości udzielania patentów na produkty uzyskane w procesach czysto biologicznych;
G. mając na uwadze, że EPO nie podjął jeszcze decyzji w sprawie licznych wniosków dotyczących produktów uzyskanych w procesach czysto biologicznych; mając na uwadze, że w związku z tym EPO musi pilnie wyjaśnić stosowane w tej dziedzinie zasady;
H mając na uwadze, że do 1 października 2019 r. strony trzecie mogą przekazywać Rozszerzonej Komisji Odwoławczej uwagi w sprawie pytań skierowanych do niej przez przewodniczącego EPO w sprawie prawnego wyjaśnienia kwestii udzielania patentów na procesy czysto biologiczne;
1. wyraża poważne zaniepokojenie z powodu faktu, że decyzja Technicznej Komisji Odwoławczej EPO z 5 grudnia 2018 r. w sprawie zdolności patentowej roślin (T 1063/18) może doprowadzić do wzrostu liczby patentów udzielanych w odniesieniu do naturalnych cech wprowadzanych do nowych odmian z wykorzystaniem takich procesów czysto biologicznych jak krzyżowanie i selekcja;
2. uważa, że wewnętrzne zasady podejmowania decyzji przez EPO nie mogą podważać demokratycznie uzasadnionej kontroli politycznej nad europejskim prawem patentowym i jego interpretacją ani intencji prawodawcy, jak wyjaśniono w zawiadomieniu Komisji dotyczącym niektórych artykułów dyrektywy 98/44/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony prawnej wynalazków biotechnologicznych[4];
3. wzywa Rozszerzoną Komisję Odwoławczą EPO do przywrócenia pewności prawa w interesie użytkowników europejskiego systemu patentowego i opinii publicznej w drodze udzielenia pozytywnych odpowiedzi na dwa pytania zawarte w kwestii prawnej skierowanej do Rozszerzonej Komisji Odwoławczej przez przewodniczącego EPO (art. 112 ust. 1 lit. b) Konwencji o udzielaniu patentów europejskich);
4. wzywa Komisję do przekazania niezbędnych uwag i oświadczeń, aby ponownie potwierdzić za pośrednictwem Rozszerzonej Komisji Odwoławczej EPO, że nie należy udzielać patentów na produkty uzyskane w takich procesach czysto biologicznych jak krzyżowanie i selekcja, na przykład w odniesieniu do naturalnych cech wprowadzanych do roślin z wykorzystaniem takich procesów;
5. wzywa Komisję do przekazania Rozszerzonej Komisji Odwoławczej EPO w przewidzianym terminie uwag w odniesieniu do sprawy G3/19 dotyczącej opatentowania roślin uzyskanych wyłącznie za pomocą procesu czysto biologicznego, zgodnie z wnioskami zawartymi w ww. zawiadomieniu;
6. apeluje do Komisji, by w kontekście dyskusji dotyczących ujednolicenia multilateralnego prawa patentowego dążyła do wykluczenia możliwości udzielania patentów na procesy czysto biologiczne;
7. apeluje do Komisji, by podczas negocjowania porozumień handlowych i umów o partnerstwie z państwami trzecimi dążyła do wyłączenia możliwości udzielania patentów na procesy czysto biologiczne oraz na uzyskane w tych procesach produkty;
8. wzywa Komisję i państwa członkowskie do zapewnienia w Unii ochrony gwarantowanego dostępu do materiału uzyskanego w procesach czysto biologicznych i wykorzystywania tego materiału w hodowli roślin, by – w stosownych przypadkach – nie dochodziło do kolizji z praktyką gwarantowania wyłączenia w odniesieniu do odmian roślin;
9. wzywa Komisję do przedłożenia sprawozdania w sprawie rozwoju i skutków prawa patentowego w dziedzinie biotechnologii i inżynierii genetycznej zgodnie z art. 16 lit. c) dyrektywy 98/44/WE oraz apelem Parlamentu zawartym w jego rezolucjach z 10 maja 2012 r. w sprawie patentowania procesów czysto biologicznych oraz z 17 grudnia 2015 r. w sprawie patentów i praw do ochrony odmian roślin;
10. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji i Europejskiemu Urzędowi Patentowemu.