PROJEKT REZOLUCJI w sprawie tureckiej interwencji wojskowej w północno-wschodniej Syrii i jej skutków
21.10.2019 - (2019/2886(RSP))
zgodnie z art. 132 ust. 2 Regulaminu
Michael Gahler, Željana Zovko, David McAllister, Sandra Kalniete, Esther de Lange, Andrzej Halicki, Vangelis Meimarakis, Jeroen Lenaers, Vladimír Bilčík, Manolis Kefalogiannis, Paulo Rangel, Michal Wiezik, Peter Pollák, Ivan Štefanec
w imieniu grupy PPE
Patrz też projekt wspólnej rezolucji RC-B9-0123/2019
B9‑0127/2019
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie tureckiej interwencji wojskowej w północno-wschodniej Syrii i jej skutków
Parlament Europejski,
– uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Syrii i Turcji,
– uwzględniając rezolucję z 12 grudnia 2018 r. w sprawie ustaleń i zaleceń Komisji Specjalnej ds. Terroryzmu[1],
– uwzględniając oświadczenia wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, w szczególności oświadczenie z 9 października 2019 r. w sprawie ostatnich wydarzeń w północno-wschodniej Syrii,
– uwzględniając konkluzje Rady z 14 października 2019 r. w sprawie północno-wschodniej Syrii,
– uwzględniając oświadczenie rzecznika Sekretarza Generalnego ONZ z 14 października 2019 r. na temat Syrii,
– uwzględniając oświadczenia rzecznika Wysokiego Komisarza ONZ ds. Praw Człowieka z 11 i 15 października 2019 r. dotyczące Syrii,
– uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z 17 października 2019 r. w sprawie Turcji,
– uwzględniając wspólny komunikat z 14 marca 2017 r. w sprawie elementów strategii UE na rzecz Syrii (JOIN(2017)0011), skierowany do Parlamentu Europejskiego i Rady, oraz konkluzje Rady z 3 kwietnia 2017 r. w sprawie Syrii,
– uwzględniając odnośne rezolucje Rady Bezpieczeństwa ONZ, w szczególności rezolucję nr 2254 (2015) z 18 grudnia 2015 r., oraz komunikat genewski z 2012 r.,
– uwzględniając rezolucję Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 71/248 z 21 grudnia 2016 r. ustanawiającą międzynarodowy, bezstronny i niezależny mechanizm wspomagający prowadzenie dochodzeń i postępowań karnych w sprawie osób odpowiedzialnych za najpoważniejsze zbrodnie na mocy prawa międzynarodowego popełnione w Syryjskiej Republice Arabskiej od marca 2011 r.,
– uwzględniając traktat z Lozanny z 1923 r., w którym określono granice Turcji,
– uwzględniając konwencje genewskie z 1949 r. i towarzyszące im protokoły dodatkowe,
– uwzględniając art. 132 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że po decyzji prezydenta Donalda Trumpa o wycofaniu wojsk USA z północno-wschodniej Syrii 9 października 2019 r. Turcja, łamiąc prawo międzynarodowe, rozpoczęła operację wojskową (operacja „Źródło pokoju”) na obszarach kontrolowanych przez Demokratyczne Siły Syrii (SDF); mając na uwadze, że spowodowało to liczne ofiary wśród ludności cywilnej oraz wysiedlenie dziesiątek tysięcy obywateli; mając na uwadze, że 17 października Turcja uzgodniła ze Stanami Zjednoczonymi pięciodniowe zawieszenie broni w północno-wschodniej Syrii, aby umożliwić wycofanie sił kurdyjskich;
B. mając na uwadze, że UE jest nadal zaangażowana na rzecz jedności, suwerenności i integralności terytorialnej państwa syryjskiego;
C. mając na uwadze, że 14 października 2019 r. siły Baszara al-Assada wkroczyły do miast w północno-wschodniej Syrii, po tym jak siły kurdyjskie zgodziły się na wynegocjowany przez Rosjan układ, aby podjąć próbę powstrzymania tureckiego ataku; mając na uwadze, że według Ministerstwa Obrony Rosji oddziały rosyjskie patrolują linię frontu między pozycjami wojsk tureckich i syryjskich, aby odseparować je od siebie;
D. mając na uwadze, że w regionie przybywa wielu zagranicznych bojowników terrorystycznych, także z Europy, których miejsce pobytu jest nieznane;
E. mając na uwadze, że istnieje ryzyko ucieczki bojowników Daiszu z obozów kontrolowanych przez Kurdów, ponieważ brak obecnie wystarczającej liczby strażników;
F. mając na uwadze, że uwięzieni bojownicy Daiszu, w tym obywatele UE, uciekają z licznych więzień w północnej Syrii;
G. mając na uwadze, że wykorzystywanie przymusowych wysiedleń ludności jako taktyki wojennej — w tym aby doprowadzić do zmian demograficznych – stanowi wyraźne naruszenie międzynarodowego prawa humanitarnego; mając na uwadze, że uniemożliwianie bezpiecznych, niezakłóconych i trwałych dostaw pomocy humanitarnej, ewakuacji i opieki medycznej jest naruszeniem międzynarodowego prawa humanitarnego oraz szeregu rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ; mając na uwadze, że ONZ i jej partnerzy nadal dostarczają pomoc humanitarną dziesiątkom tysięcy osób wysiedlonych z powodu przemocy;
H. mając na uwadze, że w związku z sytuacją w Syrii Rada wprowadziła szereg autonomicznych sankcji wobec osób odpowiedzialnych za stosowanie przemocy wobec ludności cywilnej w Syrii oraz osób lub podmiotów z nimi powiązanych;
I. mając na uwadze, że w odpowiedzi na turecką ofensywę wojskową w północno-wschodniej Syrii Stany Zjednoczone nałożyły sankcje na Turcję;
J. mając na uwadze, że Parlament Europejski zaleca Komisji i Radzie Unii Europejskiej formalne zawieszenie negocjacji akcesyjnych z Turcją, zgodnie z procedurami ram negocjacyjnych UE–Turcja;
1. zdecydowanie potępia jednostronną interwencję wojskową Turcji w północno-wschodniej Syrii, jako poważne naruszenie prawa międzynarodowego, które podważa stabilność i bezpieczeństwo całego regionu, powodując cierpienia ludności już ciężko doświadczonej wojną i poważnie utrudniając dostęp do pomocy humanitarnej; z zadowoleniem przyjmuje zawieszenie broni uzgodnione między Stanami Zjednoczonymi a Turcją; wzywa Turcję do zakończenia interwencji zbrojnej, która nie rozwiąże problemów związanych z bezpieczeństwem kraju; uważa, że każda turecka operacja wojskowa poza granicami Turcji, której nie zatwierdziła wcześniej społeczność międzynarodowa, jest niezgodna z prawem;
2. podkreśla, że obawy Turcji dotyczące bezpieczeństwa związane z północno-wschodnią Syrią trzeba rozwiązać środkami politycznymi i dyplomacją, a nie działaniami wojskowymi, i zgodnie z międzynarodowym prawem humanitarnym;
3. zdecydowanie potępia wszelkie akty okrucieństwa oraz liczne przypadki łamania praw człowieka i międzynarodowego prawa humanitarnego popełnione podczas konfliktu, w szczególności zbrodnie popełnione przez siły reżimu al-Assada; podkreśla, że kto dopuszcza się zbrodni w Syrii, niezależnie od tego, czy są to państwa czy osoby, zostanie pociągnięty do odpowiedzialności;
4. wyraża głębokie zaniepokojenie z powodu ucieczki z więzienia bojowników Daiszu, ponieważ wielu z nich jest obywatelami UE i posiada unijne paszporty, a biorąc pod uwagę fakt, że w regionie przebywa wielu niezidentyfikowanych zagranicznych bojowników terrorystycznych z Europy, istnieje podwyższone ryzyko, że powrócą oni do UE;
5. zaleca zatem państwom członkowskim systematyczne sprawdzanie osób korzystających z prawa do swobodnego przemieszczania się na mocy prawa UE, a także obywateli państw trzecich, w systemie informacyjnym Schengen i innych odpowiednich krajowych, unijnych i międzynarodowych bazach danych; wzywa państwa członkowskie do zachowania czujności i powstrzymania się w jak największym stopniu od prowadzenia na granicach zewnętrznych wyłącznie wybiórczych kontroli;
6. zachęca wszystkie państwa członkowskie do zadbania o to, by wszystkie istotne informacje o zagranicznych bojownikach terrorystycznych były właściwie rejestrowane w unijnych bazach danych;
7. wzywa państwa członkowskie do aktywnego wykorzystywania danych PNR i porównywania ich z odpowiednimi bazami danych w celu zapobiegania aktom terrorystycznym i innym poważnym przestępstwom, ich wykrywania, prowadzenia dochodzeń w ich sprawie i ścigania; wzywa Europol do pełnego wykorzystania własnego potencjału, w tym zespołu obsługującego punkt kontaktowy „Travellers”, aby wspierać państwa członkowskie w ich wysiłkach; wyraża zaniepokojenie faktem, że choć minął już ponad rok od terminu transpozycji dyrektywy UE w sprawie danych dotyczących przelotu pasażera nie wszystkie państwa członkowskie dokonały pełnej transpozycji, co prowadzi do niepotrzebnych luk w systemie bezpieczeństwa;
8. wzywa państwa członkowskie i odpowiednie agencje UE do monitorowania wszystkich zagranicznych bojowników terrorystycznych oraz do zapewnienia jednolitych środków bezpieczeństwa oraz przekazania organom sądowym zidentyfikowanych osób powracających do Europy; wzywa Komisję do udzielenia państwom członkowskim pomocy w opracowaniu zgodnych ze sobą systemów klasyfikacji w celu wprowadzenia rozróżnienia między powracającymi bojownikami stanowiącymi wysokie, średnie i niskie zagrożenie;
9. odrzuca wszelkie próby łączenia przez władze tureckie działań wojskowych w północno-wschodniej Syrii z losem syryjskich uchodźców na terytorium Turcji;
10. głęboko ubolewa nad fiaskiem wciąż ponawianych regionalnych i międzynarodowych starań na rzecz zakończenia wojny w Syrii; apeluje o wznowienie i zacieśnienie światowej współpracy na rzecz pokojowego i trwałego rozwiązania konfliktu zgodnie z rezolucją Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 2254 oraz komunikatem genewskim z 2012 r.;
11. apeluje o zdecydowaną i kompleksową reakcję UE na ten kryzys; podkreśla, że UE powinna rozważyć wszystkie możliwe formy współpracy z partnerami międzynarodowymi, w tym zrzuty paczek z pomocą humanitarną z powietrza oraz ustanowienie stref zakazu lotów na mocy rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ;
12. potwierdza swoje poparcie dla wysiłków światowej koalicji przeciwko Daiszowi, w której skład wchodzi Turcja; podkreśla, że siły koalicji i partnerów syryjskich poczyniły znaczne postępy w walce z Daiszem w Syrii; podkreśla, że SDF odgrywają ważną rolę w tej walce;
13. wzywa wszystkie państwa członkowskie do zapewnienia pełnej zgodności z decyzją Rady 2013/255/WPZiB z 31 maja 2013 r. dotyczącą środków ograniczających skierowanych przeciwko Syrii[2], w szczególności jeżeli chodzi o zamrożenie aktywów osób wymienionych w tej decyzji oraz ograniczenie prawa wjazdu dla osób czerpiących korzyści z reżimu w Syrii lub wspierających ten reżim;
14. podkreśla, że grupy etniczne i wyznaniowe w Syrii mają prawo do dalszego życia na ziemiach ojczystych w poczuciu godności i bezpieczeństwie lub do powrotu na te ziemie; stwierdza, że UE nie będzie udzielać pomocy stabilizacyjnej ani rozwojowej obszarom, na których nie przestrzega się lub łamie prawa miejscowej ludności;
15. podkreśla potrzebę zadbania o to, by żadne środki UE nie były wykorzystywane do finansowania trwającej operacji wojskowej ani do ułatwiania przymusowych powrotów syryjskich uchodźców do tzw. strefy bezpieczeństwa;
16. ubolewa nad faktem, że Rada nie była w stanie podjąć jednomyślnej decyzji w sprawie ogólnounijnego zakazu wywozu broni do Turcji; z zadowoleniem przyjmuje decyzję o koordynowaniu embarga krajowego na sprzedaż broni do Turcji w przyszłości; z zadowoleniem przyjmuje decyzję niektórych państw członkowskich o natychmiastowym wstrzymaniu pozwoleń na wywóz broni do Turcji; apeluje o wprowadzenie ogólnounijnego zakazu wywozu broni do Turcji;
17. wzywa państwa członkowskie do zajęcia wspólnego stanowiska w sprawie postępowania z zagranicznymi bojownikami terrorystycznymi z Europy i ich rodzinami, którzy pozostają w tym regionie, biorąc pod uwagę fakt, że zagraniczni bojownicy terrorystyczni przetrzymywani w tym regionie pochodzą z 50 różnych krajów; zwraca się w związku z tym o powołanie międzynarodowego sądu lub trybunału do prowadzenia dochodzeń w sprawie aktów terrorystycznych i poważnych przestępstw, osądzania ich i wydawania wyroków zgodnie z prawem międzynarodowym;
18. wzywa Radę do rozważenia przyjęcia odpowiednich i ukierunkowanych sankcji gospodarczych przeciwko Turcji, które nie wpłyną negatywnie na społeczeństwo obywatelskie ani na osoby, które już cierpią z powodu kryzysu gospodarczego w tym kraju;
19. jest zdania, że z uwagi na poważne i konsekwentnie podejmowane przez Turcję próby zagrożenia stabilności regionalnej poprzez agresywne zachowanie względem państw członkowskich, a także jej ostatnie jednostronne działania wojskowe w północno-wschodniej Syrii skierowane przeciw Kurdom, które doprowadziły do przesiedlenia uchodźców z Syrii, poważnie utrudniły dostęp do pomocy humanitarnej, spowodowały ogromne cierpienia ludności cywilnej, podważyły stabilność całego regionu i osłabiły demokrację, praworządność i prawa podstawowe, uzasadnione jest zmniejszenie środków przeznaczonych dla Turcji w Instrumencie Pomocy Przedakcesyjnej oraz zamrożenie kwoty 100 mln EUR (kwota ta ma zostać umieszczona w rezerwie); podkreśla jednak, że zamrożenie i obcięcie środków nie powinno negatywnie wpływać na społeczeństwo obywatelskie ani na syryjskich uchodźców ani też nie powinno uniemożliwiać tureckim studentom udziału w europejskich programach wymiany, takich jak Erasmus +;
20. ponawia apel o całkowite zawieszenie negocjacji akcesyjnych z Turcją; przypomina, że stosunki polityczne między UE a Turcją powinny być uzależnione od poszanowania demokracji, praworządności i praw podstawowych;
21. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Radzie, Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich UE, sekretarzowi generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych, rządowi i parlamentowi Turcji, członkom Międzynarodowej Grupy Wsparcia Syrii oraz wszystkim stronom zaangażowanym w konflikt.
- [1] Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0512.
- [2] Dz.U. L 147 z 1.6.2013, s. 14.