PROJEKT REZOLUCJI w sprawie tureckiej interwencji wojskowej w północno-wschodniej Syrii i jej skutków
21.10.2019 - (2019/2886(RSP))
zgodnie z art. 132 ust. 2 Regulaminu
Özlem Demirel, Nikolaj Villumsen, Leila Chaibi, Stelios Kouloglou, Dimitrios Papadimoulis, Konstantinos Arvanitis, Niyazi Kizilyürek, Petros Kokkalis, Giorgos Georgiou
w imieniu grupy GUE/NGL
Patrz też projekt wspólnej rezolucji RC-B9-0123/2019
B9‑0128/2019
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie tureckiej interwencji wojskowej w północno-wschodniej Syrii i jej skutków
Parlament Europejski,
– uwzględniając Kartę Narodów Zjednoczonych,
– uwzględniając konwencje genewskie z 1949 r. i towarzyszące im protokoły dodatkowe,
– uwzględniając rezolucje Rady Bezpieczeństwa ONZ w sprawie Syrii, w szczególności rezolucję nr 2254 (2015) oraz komunikat genewski z 2012 r., wynegocjowane przez strony syryjskie w procesie genewskim pod auspicjami ONZ,
– uwzględniając konwencje genewskie dotyczące uchodźców,
– uwzględniając Konwencję ONZ o prawach dziecka,
– uwzględniając postanowienia wspólnego stanowiska Rady 2008/944/WPZiB z 8 grudnia 2008 r. określające wspólne zasady kontroli wywozu technologii wojskowych i sprzętu wojskowego[1],
– uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie sytuacji w Syrii i ofensywy ISIS,
– uwzględniając konkluzje Rady z 14 października 2019 r. w sprawie północno-wschodniej Syrii,
– uwzględniając art. 132 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że osiem lat wojny w Syrii doprowadziło do jednego z najgorszych kryzysów humanitarnych na świecie od czasów drugiej wojny światowej; mając na uwadze, że wojna nadal wywiera druzgocący wpływ na sytuację ludności w Syrii i jak dotąd pochłonęła około 400 tys. ofiar oraz zmusiła do ucieczki około 11,7 mln osób, z których ponad 5,6 mln zmuszonych było do szukania schronienia w krajach ościennych i nie tylko;
B. mając na uwadze, że nieustanna eskalacja konfliktu w Syrii jest wynikiem wykorzystywania tamtejszej sytuacji przez obce mocarstwa regionalne i międzynarodowe, w tym Turcję, które kierują się własnym interesem;
C. mając na uwadze, że rozpoczęta 9 października turecka interwencja zbrojna w północno-wschodniej Syrii podważa pokój i stabilność całego regionu;
D. mając na uwadze, że w przeciągu niespełna tygodnia interwencja Turcji spowodowała liczne ofiary i ucieczkę ludności cywilnej; mając na uwadze, że według źródeł ONZ ponad 160 tys. osób przesiedlono, w tym prawie 70 tys. dzieci; mając na uwadze, że trudno jest w pełni ocenić humanitarne skutki tej interwencji wojskowej, ale – zgodnie ze scenariuszem działań wojskowych na dużą skalę zakreślonym w międzyagencyjnym planie awaryjnym ONZ – w najbliższym czasie 400 tys. cywilów może wymagać pomocy i ochrony (we wstępnych szacunkach 100 tys. osób); mając na uwadze, że choć zapotrzebowanie na pomoc humanitarną dramatycznie wzrosło, to operacje wojskowe zmusiły wiele międzynarodowych organizacji pozarządowych do zawieszenia działalności;
E. mając na uwadze, że niektóre państwa członkowskie naruszają prawo do ochrony międzynarodowej gwarantowane prawem UE i prawem międzynarodowym; mając na uwadze, że podstawą porozumienia między UE a Turcją jest koncepcja bezpiecznego kraju trzeciego, którym jest Turcja dla Syryjczyków;
F. mając jednak na uwadze, że władze tureckie zatrzymują i zmuszają Syryjczyków do podpisywania dokumentów, w których potwierdzają, że chcą powrócić do Syrii, po czym zmusza się ich do powrotu do kraju; mając na uwadze, że tureccy urzędnicy twierdzą, że około 340 tys. uchodźców „dobrowolnie” powróciło do Syrii; mając na uwadze, że takie postępowanie świadczy o tym, że Turcja nie może co do zasady być uznawana za bezpieczny kraj trzeci dla Syryjczyków;
G. mając na uwadze, że kurdyjscy urzędnicy stale informowali o tym, że przetrzymują około 12 tys. osób podejrzanych o przynależność do bojówek ISIS, w tym około 800 Europejczyków; mając na uwadze, że obywateli i rządy Europy niepokoją obecnie intencje i miejsce pobytu tych bojowników przebywających w regionie, w świetle doniesień o ucieczkach z obozu w Ain Issa oraz braku bezpieczeństwa w innych obiektach; mając na uwadze, że według nowych danych podobno co najmniej 430 bojowników z Europy przetrzymywanych jest w północnej Syrii, wraz z co najmniej 700 dziećmi obywatelstwa europejskiego, z których wiele urodziło się w tym kraju[2];
H. mając na uwadze, że projekt demokratyczny w regionie Rojava, który zainicjowały Kurdyjki z organizacji kobiecych, przyjmując za podstawę wieloetniczność, stanowi budującą alternatywę dla struktur politycznych, które prowadzą do wojny, i dlatego zasługuje na wsparcie ze strony wspólnoty międzynarodowej;
1. potępia turecką interwencję wojskową w północno-wschodniej Syrii; podkreśla, że zagraża ona pokojowi i bezpieczeństwu w regionie i poza nim oraz oddala perspektywę osiągnięcia drogą polityczną pokoju w Syrii; wzywa Turcję do natychmiastowego zaprzestania interwencji wojskowej oraz do wycofania z terytorium Syrii sił wojskowych, w tym lokalnych sił popierających interwencję; potępia fakt, że pomimo wczesnych sygnałów od prezydenta R. Erdoğana, że zamierza on zaatakować Syrię, UE i NATO nie zareagowały ani nie powstrzymały Turcji przed agresją i nadal uznają Turcję za ważnego partnera;
2. wyraża głębokie zaniepokojenie toczącą się w Syrii wojną; podkreśla, że konfliktu nie można rozwiązać militarnie; wzywa wszystkie strony konfliktu do zawieszenia broni na całym obszarze kraju, do umożliwienia wjazdu konwojom humanitarnym oraz świadczenia bezpiecznej, szybkiej, niezakłóconej i stałej pomocy humanitarnej; wzywa wszystkie strony do przestrzegania i wspierania planu działania na rzecz pokoju, w drodze kierowanego przez samych Syryjczyków procesu politycznego, pod auspicjami Organizacji Narodów Zjednoczonych;
3. wyraża głębokie zaniepokojenie sytuacją 13 mln Syryjczyków potrzebujących pomocy humanitarnej, z których jedna trzecia, według ONZ, mieszka na obszarach, do których nie ma dostępu przez teren Syrii, w tym 2 mln osób wewnętrznie przesiedlonych w tak zwanej strefie deeskalacji w prowincji Idlib; krytykuje fakt, że chociaż Komisja zatwierdziła pomoc humanitarną dla północno-wschodniej Syrii w wysokości 70 mln EUR, kwota ta została zamrożona;
4. wyraża głębokie zaniepokojenie planami Turcji, by przesiedlić dużą liczbę syryjskich uchodźców z Turcji do okupowanej strefy w północno-wschodniej Syrii; przypomina Turcji o obowiązku przestrzegania zasady non-refoulement; wzywa Turcję, by przestała zmuszać Syryjczyków do powrotu do Syrii i ponownie sprzeciwia się koncepcji tzw. stref bezpieczeństwa i ich stosowaniu;
5. potępia Turcję za świadome stosowanie inżynierii demograficznej, której celem jest usunięcie ludności kurdyjskiej z jej terytorium; potępia fakt, że Turcja niszczy istniejące w Syrii struktury demokratyczne oraz fakt, że podmioty globalne w regionie jej to umożliwiają;
6. zdecydowanie potępia porozumienie o zawieszeniu broni osiągnięte między Stanami Zjednoczonymi a Turcją, w którym proponuje się, aby syryjscy Kurdowie podporządkowali się Turcji, co sankcjonuje turecką okupację części terytorium Syrii i stanowi naruszenie Karty Narodów Zjednoczonych;
7. wyraża głębokie zaniepokojenie szybko pogarszającą się sytuacją humanitarną w północno-wschodniej Syrii; wzywa wszystkie zaangażowane strony do powstrzymania się od ataków na ludność cywilną i pracowników organizacji humanitarnych oraz do zachowania powściągliwości w celu ochrony między innymi ludności cywilnej, zaopatrzenia w wodę, placówek opieki zdrowotnej, szkół i obozów dla przesiedleńców oraz infrastruktury energetycznej i drogowej; wzywa wszystkie walczące strony do zagwarantowania swobody przemieszczania się i dostępu do pomocy humanitarnej;
8. z głębokim zaniepokojeniem odnotowuje doniesienia o zbrodniach wojennych i mordowaniu ludności cywilnej, w tym kurdyjskiej działaczki politycznej Hewrin Chalaf; wzywa wszystkie strony do zbadania możliwych naruszeń międzynarodowego prawa humanitarnego, w szczególności bezprawnych ataków na ludność i infrastrukturę cywilną, oraz do dopilnowania, aby osoby odpowiedzialne za te czyny zostały pociągnięte do odpowiedzialności; podkreśla, że w kontekście angażującego wszystkie strony i wiarygodnego dialogu naród syryjski powinien wybrać właściwy proces i mechanizmy w celu wymierzenia sprawiedliwości, doprowadzenia do pojednania, ujawnienia prawdy i rozliczenia odpowiedzialnych za rażące łamanie i naruszanie prawa międzynarodowego, w tym ze strony tureckich sił zbrojnych, a także zapewnienia ofiarom zadośćuczynienia i skutecznych środków odwoławczych;
9. wyraża głębokie zaniepokojenie uwolnieniem bojowników ISIS; zdecydowanie krytykuje fakt, że prawie wszystkie państwa członkowskie jak dotąd niechętnie odnoszą się do problemu bojowników z Europy i ich rodzin; wzywa państwa członkowskie , w szczególności Francję, Zjednoczone Królestwo, Niemcy, Belgię i Szwecję, skąd pochodzi większość cudzoziemskich bojowników, do repatriacji własnych obywateli, którzy są bojownikami ISIS, oraz do postawienia ich przed sądem w kraju pochodzenia; pilnie wzywa do podjęcia proaktywnych środków w celu repatriacji dzieci bojowników ISIS, z których większość ma niej niż 8 lat i powinna być uznawana za ofiary konfliktu i adekwatnie traktowana;
10. wyraża zaniepokojenie militarnymi nastrojami panującymi w Turcji oraz nacjonalistyczną retoryką, która krytykę wojny lub nawoływanie do pokojowego rozwiązania kwestii kurdyjskiej uznaje za niezgodne z prawem; z zaniepokojeniem zauważa nasilające się prześladowanie opozycji demokratycznej w Turcji;
11. głęboko ubolewa nad faktem, że państwom członkowskim nie udało się dojść do porozumienia w sprawie natychmiastowego skutecznego embarga na dostawy broni do Turcji; wzywa UE i państwa członkowskie do nałożenia na Turcję całkowitego embarga na dostawy broni; odnotowuje embargo na broń wprowadzone przez niektóre państwa członkowskie, lecz krytycznie odnosi się do faktu, że dotyczy ono głównie przyszłych dostaw broni; nalega na natychmiastowe zerwanie wszelkich form współpracy wojskowej między państwami członkowskimi i Turcją; pilnie wzywa państwa członkowskie do ścisłego wypełniania zobowiązań wynikających ze wspólnego stanowiska Rady 2008/944/WPZiB w sprawie kontroli wywozu broni, w szczególności kryterium czwartego w sprawie stabilności w regionie w odniesieniu do ich polityki w zakresie wywozu broni do Turcji; podtrzymuje swoją opinię, że wspólne stanowisko 2008/944/WPZiB należy poddać przeglądowi i zaktualizować pod kątem ścisłego stosowania i wdrażania określonych w nim kryteriów oraz ustanowienia mechanizmu sankcji; wzywa kandydata na stanowisko wiceprzewodniczącego / wysokiego przedstawiciela J. Borrella do priorytetowego potraktowania tej procedury;
12. popiera z mocą integralność terytorialną Syrii oraz prawo narodu syryjskiego do decydowania o własnej przyszłości; z zadowoleniem przyjmuje utworzenie 30 września kierowanej i powołanej przez Syryjczyków komisji konstytucyjnej; wyraża nadzieję, że powołanie takiej komisji stanowi początek procesu politycznego, który położy kres konfliktowi w Syrii zgodnie z rezolucją Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 2254 (2015) i uczyni to w sposób zgodny z uzasadnionymi aspiracjami wszystkich Syryjczyków; podkreśla, że proces ten może zakończyć się powodzeniem tylko pod warunkiem, że wszystkie odłamy syryjskiego społeczeństwa będą mogły w nim uczestniczyć, w tym również Kurdowie; wzywa do uznania regionalnej administracji samorządowej w północnej Syrii, która powinna stać się ważnym partnerem w toczących się negocjacjach w sprawie nowej konstytucji Syrii; podkreśla, że wspomniana administracja, która okazała się stabilną strukturą demokratyczną, mogłaby posłużyć za wzór w dyskusjach nad nową konstytucją Syrii, która powinna zostać przyjęta przez naród syryjski bez ingerencji zagranicznej;
13. wzywa UE i państwa członkowskie do wywierania maksymalnego politycznego, dyplomatycznego i gospodarczego nacisku na Turcję, który zmusi ją do zakończenia interwencji i wycofania wojsk z terytorium Syrii, w tym wspierających ją sił lokalnych; w związku z łamaniem prawa międzynarodowego w Syrii nalega na zamrożenie porozumienia w sprawie unii celnej; wzywa państwa członkowskie do ponownego przeanalizowania współpracy gospodarczej z Turcją i do zakończenia wszystkich programów mających związek z wojskowością;
14. wzywa UE i jej państwa członkowskie do zapewnienia wymaganego poziomu elastycznego awaryjnego finansowania oraz do wspierania podmiotów udzielających pomocy humanitarnej w ich wysiłkach na rzecz skutecznego reagowania na kryzys humanitarny;
15. wzywa wszystkie państwa członkowskie, a nie tylko te, które znajdują się na pierwszej linii, do zadbania o to, by pochodzące z Syrii osoby ubiegające się o azyl miały dostęp do ochrony międzynarodowej, zwłaszcza w świetle poważnych naruszeń praw człowieka, na które Syryjczycy są narażeni w Turcji, oraz z powodu wysoce prawdopodobnego odsyłania ich z granicy; przypomina, że zarówno UE, jak i wszystkie jej państwa członkowskie ponoszą zbiorową odpowiedzialność za uchodźców i imigrantów, którzy uciekają przed wojną, bezprawiem, ubóstwem, głodem i śmiercią i którzy cierpią z powodu światowej neoliberalnej polityki gospodarczej; odrzuca wszelkie próby instrumentalizowania uchodźców do celów politycznych i wywierania nacisku;
16. wzywa ambasady i konsulaty UE do wydawania wiz humanitarnych obywatelom Syrii ubiegającym się o azyl i wzywa państwa członkowskie do zwiększenia liczby bezpiecznych i legalnych metod ubiegania się o azyl, w tym za pomocą programów przesiedleń i korytarzy humanitarnych na szczeblu krajowym i unijnym; wzywa szczególnie państwa członkowskie do zadeklarowania dużej liczby miejsc przesiedlenia, co pokaże ambicje UE i jej wkład w zaspokajanie światowego zapotrzebowania w zakresie przesiedleń UNHCR;
17. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji przewodniczącemu Rady Europejskiej, przewodniczącemu Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, przewodniczącym parlamentów państw członkowskich, rządowi i parlamentowi Turcji, sekretarzowi generalnemu ONZ, sekretarzowi generalnemu Unii dla Śródziemnomorza oraz Lidze Państw Arabskich.
- [1] Dz.U. L 335 z 13.12.2008, s. 99.
- [2] Egmont Royal Institute for International Relations, „New figures on European nationals detained in Syria and Iraq” [Nowe dane dotyczące obywateli europejskich przetrzymywanych w Syrii i Iraku], 15 października 2019 r., http://www.egmontinstitute.be/new-figures-on-european-nationals-detained-in-syria-and-iraq/?utm_source=Medias&utm_campaign=b11ea7618c-Publ-Sven-Europe_superpower-power-politics_COPY_01&utm_medium=email&utm_term=0_f4512ae3a9-b11ea7618c-219837381