PROJEKT REZOLUCJI w sprawie tureckiej interwencji wojskowej w północno-wschodniej Syrii i jej skutków
21.10.2019 - (2019/2886(RSP))
zgodnie z art. 132 ust. 2 Regulaminu
Anna Fotyga, Adam Bielan, Zdzisław Krasnodębski, Assita Kanko, Witold Jan Waszczykowski, Ryszard Czarnecki, Jadwiga Wiśniewska, Ruža Tomašić
w imieniu grupy ECR
B9-0133/2019
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie tureckiej interwencji wojskowej w północno-wschodniej Syrii i jej skutków
Parlament Europejski,
– uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie sytuacji w Syrii,
– uwzględniając swoją rezolucję z 13 marca 2019 r. w sprawie sprawozdania Komisji za rok 2018 dotyczącego Turcji[1],
– uwzględniając strategię UE na rzecz Syrii, przyjętą przez Radę 3 kwietnia 2017 r.,
– uwzględniając rezolucje Rady Bezpieczeństwa ONZ w sprawie Syrii,
– uwzględniając rezolucje Rady Bezpieczeństwa ONZ w sprawie Daiszu,
– uwzględniając konkluzje Rady z 14 października 2019 r. w sprawie północno-wschodniej Syrii,
– uwzględniając oświadczenie Sekretarza Generalnego ONZ z 14 października 2019 r.,
– uwzględniając oświadczenie wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa z 9 października 2019 r. wydane w imieniu UE w sprawie ostatnich wydarzeń w północno-wschodniej Syrii,
– uwzględniając komunikat Ligi Arabskiej z 12 października 2019 r. w sprawie tureckiej operacji wojskowej w północno-wschodniej Syrii,
– uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka z 1948 r.,
– uwzględniając konwencję genewską z 1949 r. i protokoły dodatkowe do niej,
– uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych (ICCPR) z 1966 r.,
– uwzględniając Konwencję praw dziecka ONZ z 1989 r. oraz jej Protokół fakultatywny z 2000 r. w sprawie angażowania dzieci w konflikty zbrojne,
– uwzględniając deklarację ONZ w sprawie likwidacji wszelkich form nietolerancji i dyskryminacji ze względu na wyznanie lub przekonania z 1981 r.,
– uwzględniając Konwencję ONZ o zakazie prowadzenia badań, produkcji, składowania i użycia broni chemicznej oraz o zniszczeniu jej zapasów,
– uwzględniając Konwencję ONZ o zakazie użycia, składowania, produkcji i przekazywania min przeciwpiechotnych oraz o ich zniszczeniu,
– uwzględniając Konwencję ONZ w sprawie zapobiegania i karania zbrodni ludobójstwa z dnia 9 grudnia 1948 r.,
– uwzględniając Rzymski Statut Międzynarodowego Trybunału Karnego (MTK),
– uwzględniając art. 132 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że 6 października 2019 r. administracja Stanów Zjednoczonych ogłosiła, że siły amerykańskie wycofają się z syryjskich obszarów graniczących z Turcją, aby ustąpić miejsca na planowaną od dawna operację sił tureckich; mając na uwadze, że koszt zaangażowania Stanów Zjednoczonych w Syrii wynosi ponad 50 miliardów dolarów, czyli znacznie więcej niż koszt wsparcia europejskiego; mając na uwadze, że większość z 1 000 żołnierzy amerykańskich stacjonujących w Syrii przebywa w północnej części kraju;
B. mając na uwadze, że w następstwie wcześniejszych operacji wojskowych „Tarcza Eufratu” i „Gałązka oliwna” 9 października 2019 r. prezydent Turcji Recep Tayyip Erdogan ogłosił rozpoczęcie przez tureckie wojsko i sprzymierzone z nim grupy rebeliantów z Syrii operacji „Źródło pokoju”, rzekomo aby „zapobiec powstaniu korytarza terrorystycznego” na południowej granicy oraz „zaprowadzić pokój w regionie”; mając na uwadze, że według doniesień istnieją obawy, iż wśród syryjskich ugrupowań rebeliantów znajdują się grupy ekstremistyczne, podczas gdy operacja turecka przebiega bez mandatu ONZ;
C. mając na uwadze, że Turcja od dawna groziła rozpoczęciem na terytorium kontrolowanym przez Demokratyczne Siły Syrii operacji w celu utworzenia „bezpiecznej strefy” buforowej o szerokości 32 km i długości 480 km po syryjskiej stronie swojej granicy, a także w celu odepchnięcia Powszechnych Jednostek Ochrony; które Turcja postrzega jako ramię Partii Pracujących Kurdystanu, organizacji terrorystycznej zdelegalizowanej przez Turcję, Unię Europejską i Stany Zjednoczone; mając na uwadze, że w ciągu ostatnich dwóch lat Partia Pracujących Kurdystanu dopuściła się setek ataków i wrogich działań przeciwko Turcji;
D. mając na uwadze, że podczas gdy Demokratyczne Siły Syrii były zdeterminowane, żeby za wszelką cenę ochronić swoje terytorium, siłom kierowanym przez Turcję udało się przejąć słabo zaludnione, głównie arabskie, obszary między miastami Tall Abjad i Raas al-Ain; mając na uwadze, że tureckie ataki powietrzne i artyleryjskie objęły znacznie większy obszar, w tym głównie kurdyjskie miasta i wsie położone na zachód i wschód;
E. mając na uwadze, że 13 października przedstawiciele administracji Stanów Zjednoczonych podjęli decyzję o rozpoczęciu wycofywania wszystkich wojsk amerykańskich z północnej Syrii, co skłoniło Demokratyczne Siły Syrii do zawarcia z syryjskim reżimem porozumienia w sprawie wkroczenia syryjskiej armii na teren, rozmieszczenia wojsk wzdłuż granicy syryjsko-tureckiej i odparcia tureckiego ataku;
F. mając na uwadze, że w raportach odnotowano, że już kilka godzin po zawarciu porozumienia między Stanami Zjednoczonymi a Turcją doszło do jego naruszenia, gdyż tureckie oddziały artyleryjskie nieprzerwanie ostrzeliwały Raas al-Ain, czyli obszar, na którym od czasu wycofania się wojsk amerykańskich doszło do poważnych aktów przemocy;
G. mając na uwadze, że 18 października poinformowano, że ONZ-etowscy inspektorzy do spraw broni chemicznej ogłosili zamiar zgromadzenia informacji na temat zarzutów użycia przez siły tureckie białego fosforu wobec ludności cywilnej, w tym dzieci; mając na uwadze, że Turcja zaprzeczyła tym oskarżeniom;
H. mając na uwadze, że próbując zapobiec ofensywie tureckiej w Syrii, w sierpniu 2019 r. Stany Zjednoczone i tureckie siły wojskowe uzgodniły ustanowienie mechanizmu bezpieczeństwa po syryjskiej stronie granicy, który to obszar miałby pozostać wolny od bojowników Powszechnych Jednostek Ochrony;
I. mając na uwadze, że władze tureckie mają nadzieję przesiedlić nawet 2 miliony z 3,6 miliona syryjskich uchodźców, którzy od ośmiu lat mieszkają w Turcji, do „bezpiecznej strefy”, która ma powstać w wyniku prowadzonej obecnie operacji wojskowej; mając na uwadze, że Turcja zapewniła uchodźcom z Syrii właściwą opiekę i bezpieczne schronienie;
J. mając na uwadze, że ponad 160 000 osób uciekło z obszarów, na których prowadzone są ostatnio tureckie działania wojskowe, oraz mając na uwadze, że ponad 500 000 osób może zostać zmuszonych do ucieczki; mając na uwadze, że większość przesiedlonych cywilów pochodzi z miast Raas al-Ain i Tall Abjad, które były początkowymi celami tureckiej interwencji;
K. mając na uwadze doniesienia, że elementami krwawego ataku na północny-wschód Syrii była egzekucja kurdyjskich więźniów oraz zabójstwa wielu nieuzbrojonych cywilów, w tym Hewrin Chalaf, sekretarz generalnej kurdyjskiej partii Przyszłość Syrii, a także dziennikarzy i członków Demokratycznych Sił Syrii; mając na uwadze, że po stronie tureckiej również są ofiary śmiertelne i ranni;
L. mając na uwadze, że Turcja jest jednym z głównych źródeł oddziałów, sprzętu i sił wywiadowczych dla NATO; mając na uwadze, że członkostwo w NATO wymaga przestrzegania wszystkich praw i traktatów międzynarodowych oraz zobowiązań wynikających z art. 2 Traktatu Północnoatlantyckiego;
M. mając na uwadze, że w odpowiedzi na interwencję Turcji w północno-wschodniej Syrii kilka państw członkowskich Unii Europejskiej postanowiło zawiesić eksport broni do Turcji;
N. mając na uwadze przewidywania, że amerykański Kongres przyjmie szeroko zakrojony pakiet sankcji wobec Turcji, w tym ograniczenie wsparcia wojskowego, oprócz środków podjętych już wcześniej przez amerykańską administrację, w tym wobec urzędników tureckich, oraz mając na uwadze wycofanie się ze współpracy wojskowej po tym, jak Turcja nabyła systemy antypowietrzne S-400 wyprodukowane w Rosji;
O. mając na uwadze, że Turcja ma uzasadnione prawo do zwalczania terroryzmu i zapewniania bezpieczeństwa swoich granic, przy jednoczesnym poszanowaniu integralności terytorialnej krajów sąsiadujących; mając na uwadze, że spoczywa na niej też odpowiedzialność za zagwarantowanie, że jej działania są zgodne z prawem międzynarodowym i zobowiązaniami międzynarodowymi;
P. mając na uwadze, że koalicja międzynarodowa kierowana przez Stany Zjednoczone i angażująca partnerów regionalnych, w tym Kurdów, doprowadziła do obalenia tak zwanego Państwa Islamskiego i uwięzienia tysięcy bojowników Daiszu, w tym kobiet i dzieci, w północno-wschodniej Syrii; mając na uwadze, że Turcja nadal jest czynnym członkiem światowej koalicji przeciwko Daiszowi;
Q. mając na uwadze, że oprócz prowadzenia kampanii wojskowej w Iraku i Syrii światowa koalicja przeciwko Daiszowi działa na rzecz zwalczania finansowania Daiszu i jego infrastruktury gospodarczej, zapobiegania przepływowi zagranicznych bojowników terrorystycznych przez granice, wspierania stabilizacji i przywracania podstawowych usług publicznych do obszarów wyzwolonych od Daiszu oraz przeciwdziałania propagandzie Daiszu;
R. mając na uwadze, że według doniesień około 68 000 osób powiązanych z Państwem Islamskim jest przetrzymywanych w obozie al-Hol w północno-wschodniej Syrii, z czego ponad 94 % stanowią kobiety i dzieci, a 11 000 to cudzoziemcy; mając na uwadze, że ponad 12 000 mężczyzn podejrzanych o członkostwo w Daiszu jest przetrzymywanych w siedmiu zakładach karnych prowadzonych przez Demokratyczne Siły Syrii, z czego co najmniej 4 000 to obywatele innych państw;
S. mając na uwadze, że wielu bojownikom Daiszu udało się uciec z tych więzień, a setki kobiet i dzieci zbiegły z obozów, w których były przetrzymywane, ponieważ kurdyjscy strażnicy musieli opuścić stanowiska, uciekając przez ofensywą turecką; mając na uwadze, że ucieczka bojowników Daiszu, kobiet i dzieci stanowi poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa w regionie, Europie i na świecie; mając na uwadze ryzyko, że te niedawne ucieczki bojowników Daiszu wzmocnią organizację i doprowadzą do jej odrodzenia w tym regionie;
T. mając na uwadze, że celem zaangażowania Rosji w Syrii jest utrzymanie reżimu Assada u władzy poprzez wykorzystanie próżni politycznej, jaka powstała wraz z rozpoczęciem wojny domowej, co sprawia, że Rosja postępuje w tym regionie w sposób coraz bardziej agresywny;
U. mając na uwadze, że konfliktu syryjskiego nie można rozwiązać drogą militarną, a sensowne i trwałe porozumienie pokojowe jest niemożliwe, dopóki u władzy pozostaje prezydent Baszar al‑Assad;
V. mając na uwadze, że stosowanie tortur, masowe aresztowania i systematyczne niszczenie obszarów zamieszkanych w Syrii to zjawiska, które przybrały dramatyczne rozmiary, odkąd wybuchł konflikt, a dużą liczbę Syryjczyków przesiedlono i zmuszono do ucieczki na obszary oddalone od tak bardzo potrzebnej im pomocy humanitarnej;
W. mając na uwadze, że statut rzymski Międzynarodowego Trybunału Karnego, podpisany i ratyfikowany przez wszystkie państwa członkowskie, stanowi, iż najpoważniejsze przestępstwa, wzbudzające zaniepokojenie całej wspólnoty międzynarodowej, w szczególności ludobójstwo, zbrodnie przeciwko ludzkości i zbrodnie wojenne, nie mogą pozostać bezkarne;
X. mając na uwadze, że międzynarodowe prawo humanitarne i dotyczące praw człowieka zakazuje ataków na osoby i grupy ze względu na ich przynależność religijną lub etniczną, a także ataków na ludność cywilną niebiorącą udziału w walkach i osoby dostarczające pomoc humanitarną tym, którzy z powodu konfliktu znaleźli się w sytuacji bez wyjścia; mając na uwadze, że czyny takie mogą stanowić zbrodnie wojenne i zbrodnie przeciwko ludzkości;
1. z zadowoleniem przyjmuje tymczasowe wstrzymanie operacji przez siły tureckie i wzywa wszystkie strony niedawnych działań wojennych w Syrii do przestrzegania podjętych zobowiązań i odstąpienia od aktów agresji; apeluje do Turcji o działanie z powściągliwością i o zadbanie o to, aby operacja „Źródło pokoju” prowadzona w północno‑wschodniej Syrii była wyważona i współmierna oraz aby w ramach tej operacji uszanowano terytorialną integralność Syrii;
2. wzywa wszystkie strony niedawnych działań wojennych do podjęcia międzynarodowych negocjacji w celu znalezienia trwałego rozwiązania z myślą o sytuacji, jaka panuje wzdłuż północno‑wschodniej granicy Syrii; zwraca się o zagwarantowanie autonomii regionu kurdyjskiego w granicach Syrii;
3. ubolewa z powodu egzekucji i morderstw na niewinnych cywilach, dokonywanych przez wszystkie strony; solidaryzuje się ze wszystkimi cywilami i dziennikarzami, którzy stali się zakładnikami konfliktu, i podkreśla, że wszystkie strony muszą im gwarantować bezpieczeństwo;
4. podkreśla swoje uznanie dla bojowników kurdyjskich, którzy walczyli w wojnie przeciwko Daiszowi i spośród których wielu poniosło śmierć, a także uważa, że regionowi kurdyjskiemu należy zagwarantować autonomię w granicach Syrii;
5. podkreśla potrzebę pilnego zakończenia konfliktu w Syrii; głęboko ubolewa z powodu fiaska wielokrotnych prób zakończenia wojny w Syrii, podejmowanych na szczeblu regionalnym i międzynarodowym, oraz wzywa do wznowienia intensywnej współpracy na szczeblu globalnym w celu osiągnięcia pokojowego i trwałego rozwiązania konfliktu; potwierdza swoje zaangażowanie na rzecz jedności, suwerenności, integralności terytorialnej i niezależności Syrii;
6. podkreśla pilną potrzebę informacji w związku z niedawnymi doniesieniami na temat wykorzystania białego fosforu w północno‑wschodniej Syrii; całkowicie popiera wysiłki podejmowane przez Organizację ds. Zakazu Broni Chemicznej w celu zgromadzenia informacji na ten temat; zdecydowanie potępia użycie broni chemicznej, jeżeli doniesienia okażą się prawdziwe;
7. zdecydowanie potępia ataki na wojska amerykańskie i wzywa wszystkie strony do zagwarantowania im bezpieczeństwa; ubolewa z powodu decyzji Stanów Zjednoczonych o wycofaniu wojsk z północno‑wschodniej Syrii, a jednocześnie zauważa, że państwa członkowskie nie rozmieściły na tym obszarze żadnych sił;
8. podkreśla, że społeczność transatlantycka powinna pozostać zjednoczona w walce przeciwko Daiszowi i nie powinna wystawiać na szwank osiągnięć, jakich dokonała w walce przeciwko owej barbarzyńskiej islamistycznej grupie terrorystycznej;
9. uważa, że istnieje niebezpieczeństwo, iż działania Turcji mogą jeszcze bardziej zdestabilizować ten region, doprowadzić do wzrostu napięć i pogłębić cierpienia ludzkie, w tym również wystawić na niebezpieczeństwo życie niewinnej ludności cywilnej oraz zagrozić międzynarodowej kampanii przeciwko Daiszowi i osłabić tę kampanię;
10. wyraża głębokie zaniepokojenie możliwością uwolnienia bojowników Daiszu lub możliwością ich ucieczki z więzień, w których są obecnie przetrzymywani, co dotyczy również możliwości ucieczki kobiet i dzieci Daiszu z obozów, gdyż stanowiłoby to poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa w regionie, w Europie i na świecie;
11. zwraca uwagę na decyzję kilku państw członkowskich o zawieszeniu eksportu broni do Turcji;
12. rozumie potrzebę repatriacji milionów uchodźców chroniących się obecnie w Turcji, ale przypomina Turcji, że osiedlanie się głównie arabskich uchodźców na obszarach kurdyjskich w tzw. bezpiecznej strefie może poważnie zmienić strukturę etniczną tego regionu, doprowadzić do długotrwałych napięć i mieć istotne konsekwencje;
13. ubolewa z powodu gróźb wypowiedzianych przez prezydenta Turcji Recepa Tayyipa Erdogana i sprowadzających się do „otwarcia wrót i wypuszczenia do Europy 3,6 mln uchodźców”;
14. ubolewa, że mimo zapowiedzi nie doszło do dobrowolnego powrotu wysiedlonych Syryjczyków do ich domów lub innych wybranych przez nich miejsc w Syrii zgodnie z prawem międzynarodowym i we współpracy z odpowiednimi agencjami ONZ;
15. podkreśla, że funduszy europejskich nie można przekazywać na wzmocnienie instytucji kontrolowanych przez reżim Assada ani na zwrot kosztów ponoszonych przez inne podmioty popierające ten przestępczy reżim;
16. potępia Rosję z powodu zawetowania przez nią licznych rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ mających na celu zakończenie konfliktu w Syrii, a także za udzielanie wsparcia reżimowi Assada; w związku z tym potępia bezpośrednie zaangażowanie Rosji w Syrii, w tym również w postaci ataków lotniczych, a także dostarczanie reżimowi Assada broni, w tym broni rakietowej;
17. zwraca uwagę, że bez sprzeciwu ze strony Turcji Rosja prowadzi politykę zmierzającą do wyprowadzenia Turcji z sojuszu NATO i do osłabienia stosunków tego kraju z UE; podkreśla potrzebę utrzymania Turcji w NATO;
18. wyraża głębokie zaniepokojenie, że jako sojusznik NATO Turcja zakupiła rosyjskie systemy antyrakietowe, łamiąc tym samym obowiązujące w NATO zasady; w związku z tym popiera decyzję administracji Stanów Zjednoczonych o usunięciu Ankary z programu F‑35;
19. wyraża zaniepokojenie, że Rosja i Iran w dalszym ciągu będą wykorzystywać ten kryzys i czerpać korzyści z wpływu, jaki brak stabilności ma na regionalny rynek energii, dzięki czemu obydwa kraje mogą szybko zwiększyć swoje udziały w rynku i manipulować środkami produkcji, aby w dalszym ciągu wywierać wpływ na regionalne i globalne rynki energii;
20. apeluje o surowsze sankcje na handel i ropę, których źródłem jest Syria, gdyż sprzedaż następuje za pośrednictwem sił kontrolowanych przez Rosję lub Iran, a reżim Assada ułatwia ten proceder;
21. wyraża głębokie zaniepokojenie próbami podejmowanymi przez Iran w celu ustanowienia korytarza lądowego przebiegającego od Teheranu przez Bagdad i Damaszek do Bejrutu nad Morzem Śródziemnym, aby utworzyć most lądowy łączący Iran z jego sojusznikami z Hezbollahu w Libanie oraz stworzyć rzeczywiste i poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa Izraela;
22. ostrzega, że niestabilna sytuacja w Syrii doprowadzi do nasilenia się międzynarodowego przemytu i kradzieży dziedzictwa kulturowego, które może zostać wykorzystane do finansowania działalności terrorystycznej w regionie;
23. ostrzega, że Syria, Kurdowie, Rosja i Iran prowadzą szeroko zakrojone działania propagandowe w celu przekonania zachodnich społeczeństw do swoich racji i do poparcia swoich interesów;
24. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, rządom i parlamentom państw członkowskich, sekretarzowi generalnemu NATO, rządowi i Wielkiemu Zgromadzeniu Narodowemu Turcji, rządowi i Radzie Reprezentantów Iraku, regionalnemu rządowi Kurdystanu oraz rządowi i parlamentowi Federacji Rosyjskiej.
- [1] Teksty przyjęte, P8_TA(2019)0200.