ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με τη θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου όσον αφορά τη Διάσκεψη για το μέλλον της Ευρώπης
10.1.2020 - (2019/2990(RSP))
Gunnar Beck, Marco Zanni, Nicolas Bay, Gerolf Annemans, Peter Kofod, Gilles Lebreton
εξ ονόματος της Ομάδας ID
B9‑0037/2020
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τη θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου όσον αφορά τη Διάσκεψη για το μέλλον της Ευρώπης
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τα εθνικά συντάγματα των κρατών μελών της ΕΕ,
– έχοντας υπόψη τα άρθρα 4, 5, 10, 12, 48 και 50 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ),
– έχοντας υπόψη τους πολιτικούς προσανατολισμούς για την επόμενη Ευρωπαϊκή Επιτροπή της περιόδου 2019-2024, που παρουσιάστηκαν στις 10 Σεπτεμβρίου 2019,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 132 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,
A. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρώπη αποτελεί έναν μοναδικό πολιτισμό με ελληνορωμαϊκές ρίζες, χριστιανικό πνεύμα και προσήλωση στις αξίες της ελευθερίας και της ευθύνης· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο πολιτισμός αυτός είναι το λίκνο της δημοκρατίας·
B. λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν υπάρχει ευρωπαϊκός λαός ή Δήμος, αλλά ευρωπαϊκά έθνη που έχουν ισχυρούς δεσμούς με τους ιδιαίτερους πολιτισμούς και την ταυτότητά τους και έχουν να αντιμετωπίσουν κοινές προκλήσεις·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η εθνική κυριαρχία ανήκει στους λαούς, οι οποίοι την ασκούν μέσω των εκπροσώπων τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ως εκ τούτου, οι εν λόγω εκπρόσωποι δεν έχουν το δικαίωμα να παραιτηθούν ή να εκχωρήσουν αυτά τα κυριαρχικά δικαιώματα χωρίς ουσιαστικό έλεγχο·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση ιδρύθηκε ως κοινότητα κυρίαρχων εθνών με κοινά συμφέροντα και για την επίτευξη κοινών εμπορικών στόχων·
E. λαμβάνοντας υπόψη ότι, με την έγκριση της Ενιαίας Ευρωπαϊκής Πράξης, αυτός ο ρεαλιστικός και περιορισμένος στόχος ανατράπηκε από τη βασισμένη σε αξίες ιδέα μιας ομοσπονδιακής Ευρώπης, την οποία δεν συμμερίζονται όλα τα κράτη μέλη και η οποία έχει αποτελέσει τη βάση για τη συνεχιζόμενη διάβρωση των εθνικών ταυτοτήτων, των πολιτισμών και της δημοκρατικής αυτοδιακυβέρνησης στα κράτη μέλη·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι εδώ και πολλά χρόνια οι πολίτες των κρατών μελών ζητούν μια Ευρωπαϊκή Ένωση που να προωθεί την ευημερία και τα κοινά τους συμφέροντα, χωρίς να απειλεί την εθνική τους ταυτότητα ή να περιορίζει τα εθνικά κυριαρχικά τους δικαιώματα·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στην πραγματικότητα, η ΕΕ έχει αγνοήσει την αυξανόμενη ανησυχία του κοινού όσον αφορά τη «διαρκώς στενότερη ένωση» και έχει προχωρήσει σε σχέδια ολοκλήρωσης, τα οποία αγνοούν τις ανησυχίες των πολιτών της ΕΕ και το κοινό ενδιαφέρον τους για την οικονομική ευημερία, την εσωτερική ασφάλεια και τη δημοκρατική αυτοδιάθεση·
H. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ισχύουσες Συνθήκες περιλαμβάνουν πολλά στοιχεία του αποτυχημένου σχεδίου συνταγματικής συνθήκης της ΕΕ, κατά του οποίου τάχθηκε μεγάλη μερίδα των πολιτών και το οποίο απορρίφθηκε με δημοψηφίσματα στη Γαλλία και τις Κάτω Χώρες·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο σκεπτικισμός, ακόμη και η δυσπιστία, απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση υπό την τρέχουσα μορφή της, καθώς και απέναντι στη θεσμική της λειτουργία και σε πολλούς από τους πολιτικούς προσανατολισμούς της, αυξάνεται σταθερά, και λαμβάνοντας υπόψη ότι τα αποτελέσματα των τελευταίων ευρωπαϊκών εκλογών μετατρέπουν αυτήν την αντίθεση προς τη «διαρκώς στενότερη ένωση» σε πολιτική πραγματικότητα σε πολλές χώρες, και ιδίως σε αρκετές ιδρυτικές χώρες·
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει διαπράξει αρκετά σοβαρά σφάλματα, για παράδειγμα σε σχέση με τη δημιουργία της ζώνης του ευρώ και τη συνέχιση μιας πολιτικής ανοικτών θυρών για τη μετανάστευση, τα οποία υπονομεύουν την εμπιστοσύνη των πολιτών των κρατών μελών στην ευρωπαϊκή συνεργασία·
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η επιδίωξη του στόχου περί ομοσπονδίας πάση θυσία συνέβαλε αποφασιστικά στην αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου·
ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ θεωρητικά βασίζεται στην αρχή της δημοκρατίας, αλλά στην πράξη ανθίσταται στην άμεση και έμμεση δημοκρατική επιβεβαίωση μέσω δημοψηφισμάτων και αποτελεσματικής εθνικής κοινοβουλευτικής λογοδοσίας·
ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μέλη του Συμβουλίου και της Επιτροπής και οι εκπρόσωποι του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, δρομολογώντας τη Διάσκεψη για το μέλλον της Ευρώπης, έχουν αναγνωρίσει σιωπηρά ότι η ΕΕ υπό τη σημερινή της μορφή δεν είναι ικανοποιητική·
Η Διάσκεψη
1. λαμβάνει υπό σημείωση τη διοργάνωση της Διάσκεψης για το μέλλον της Ευρώπης και την ευρέως αποδεκτή κοινή επιθυμία για μια διεξοδική συζήτηση σχετικά με το πεδίο εφαρμογής και τη λειτουργία της συνεργασίας μεταξύ των κρατών της ευρωπαϊκής ηπείρου·
2. επιμένει ότι τα πολιτικά συμπεράσματα της εν λόγω διάσκεψης θα πρέπει να είναι ανοικτού τύπου και να περιλαμβάνουν την εξέταση όλων των επιλογών, συμπεριλαμβανομένων της επιστροφής των εξουσιών από το κέντρο στα κράτη μέλη και προτάσεων που θέτουν υπό αμφισβήτηση το δόγμα μιας «διαρκώς στενότερης Ένωσης»· θεωρεί, στο πλαίσιο αυτό, ότι η εστίαση στην αμοιβαία επωφελή διεθνή συνεργασία αντί σε μια ευρωπαϊκή ομοσπονδία, καθώς και ο πραγματικός σεβασμός των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας, η διακυβερνητική συνεργασία και η επιστροφή σε ένα σύστημα ομόφωνης ή συναινετικής λήψης αποφάσεων στο πλαίσιο του Συμβουλίου, αποτελούν πεδία προβληματισμού που θα πρέπει να ληφθούν υπόψη·
3. τονίζει ότι η Διάσκεψη έχει νόημα μόνον εάν όλες οι πολιτικές δυνάμεις εκπροσωπούνται σε όλα τα επίπεδα· εκφράζει την ανησυχία του για τις απροκάλυπτες και επαναλαμβανόμενες απόπειρες που γίνονται εντός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τον αποκλεισμό κοινοβουλευτικών δυνάμεων και ομάδων που υποστηρίζουν μια εναλλακτική και λιγότερο ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή πορεία·
Γενικό πλαίσιο της Διάσκεψης
4. λαμβάνει υπό σημείωση το έργο της ομάδας εργασίας του σχετικά με τις πρακτικές πτυχές της οργάνωσης της Διάσκεψης· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι, παρόλο που όλες οι πολιτικές ομάδες κλήθηκαν στις συνεδριάσεις της, δεν ήταν όλες σε θέση να συμμετάσχουν στην κατάρτιση των συμπερασμάτων της·
5. λαμβάνει υπό σημείωση τη δεδηλωμένη βούληση για μια διαφανή Διάσκεψη όσον αφορά την οργάνωση, τις συζητήσεις, τις δημοσιεύσεις και τα συμπεράσματά της· τονίζει ότι ο σεβασμός της πολυγλωσσίας είναι το προτιμώμενο μέσο για την επίτευξη αυτού του στόχου, δεδομένου ότι καθιστά διαθέσιμες όλες τις ανταλλαγές και τα έγγραφα σε όλες τις γλώσσες της ΕΕ·
6. εκφράζει την ικανοποίησή του για τη φιλοδοξία να επιτευχθεί ευρεία συμμετοχή των πολιτών των κρατών μελών σε όλα τα στάδια της διάσκεψης· υπενθυμίζει, ωστόσο, ότι είναι σημαντικό να μην συγχέεται η συμμετοχή των πολιτών με τη συμμετοχή παραγόντων της κοινωνίας των πολιτών και, ειδικότερα, ΜΚΟ που ενίοτε επιδιώκουν τους δικούς τους ιδιαίτερους στόχους και δεν αντιπροσωπεύουν πάντοτε τη λαϊκή βούληση ή το γενικό συμφέρον·
7. τονίζει ότι το πραγματικό διακύβευμα στη διάσκεψη αυτή είναι η θεσμική οργάνωση της ΕΕ· θεωρεί ότι, ενώ υπάρχει δυνατότητα για συζήτηση επί θεματικών ζητημάτων, τα συμπεράσματα δεν μπορούν να θεωρηθούν δεσμευτικά ούτε για τα κράτη μέλη ούτε για την ΕΕ, που έχουν δικές τους θεσμικές διαδικασίες για την αντιμετώπιση αυτών των θεμάτων· επισημαίνει ότι οι εκλογές (συμπεριλαμβανομένων των εκλογών για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο) αποτελούν την κατάλληλη οδό για τη μετουσίωση της λαϊκής κυριαρχίας και των πολιτικών αποφάσεων σε συγκεκριμένες ενέργειες·
Οργάνωση, σύνθεση και χρονοδιάγραμμα
8. εκφράζει την ελπίδα ότι οι συμμετέχοντες θα εξετάσουν σοβαρά και διεξοδικά τις συζητήσεις της Διάσκεψης και θεωρεί ότι μια περίοδος δύο ετών θα οδηγήσει σε υψηλής ποιότητας συζητήσεις, υπό την προϋπόθεση ότι θα τηρηθούν οι όροι που καθορίζονται στο παρόν ψήφισμα·
9. είναι της άποψης ότι η δομή της Διάσκεψης θα πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο απλή και ότι όλες οι πολιτικές δυνάμεις θα πρέπει να εκπροσωπούνται σε όλα τα επίπεδα της διαδικασίας λήψης αποφάσεων·
10. προτείνει να προεδρεύσουν στη Διάσκεψη τρία δημόσια πρόσωπα με τη σύνεση, την εμπειρία και την ουδετερότητα που απαιτούνται για τη διεξαγωγή και την οργάνωση των συζητήσεων χωρίς να προδικάζονται τα συμπεράσματα· εκφράζει την άποψη ότι η επιχειρησιακή εποπτεία και η επανεξέταση της διαδικασίας θα πρέπει να πραγματοποιούνται από ένα προεδρείο αποτελούμενο από εκπροσώπους του Συμβουλίου, της Επιτροπής και των πολιτικών ομάδων που απαρτίζουν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο·
11. θεωρεί ότι η ολομέλεια θα μπορούσε να αποτελείται κατά το ένα τρίτο από εκπροσώπους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και κατά τα δύο τρίτα από μέλη των εθνικών κοινοβουλίων, σεβόμενη δεόντως τον πολιτικό πλουραλισμό· αναγνωρίζει, ωστόσο, ότι ακόμη και αυτή η σύνθεση δημιουργεί προβλήματα πολιτικής νομιμότητας·
12. αντιτίθεται στη δημιουργία «αγορών των πολιτών», οι οποίες σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να θεωρηθούν αντιπροσωπευτικές των πολιτών των κρατών μελών· επισημαίνει ότι η ιδέα αυτή δημιουργεί τεράστια προβλήματα όσον αφορά την επιλογή των πολιτών, την οργάνωση των αγορών αυτών σε διάφορα κράτη μέλη της ΕΕ, τις δαπάνες που συνδέονται με τις συνεισφορές των εν λόγω πολιτών και την πληρωμή που θα καταβάλλεται σε αυτούς, καθώς και την πραγματική και διαρκή συμμετοχή των εν λόγω πολιτών καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας·
13. προτείνει, εάν η αποτελεσματική και άμεση συμμετοχή των πολιτών γίνει πράγματι σεβαστή ως αρχή οργάνωσης, οι υποψήφιοι να επιλέγονται με κλήρωση και να λαμβάνεται ιδιαίτερη μέριμνα ώστε να διασφαλίζεται ότι είναι αντιπροσωπευτικοί της δημογραφικής σύστασης των κρατών μελών και ότι γίνονται σεβαστές η διαδοχή των γενεών και η γεωγραφική, κοινωνιολογική και κοινωνικο-επαγγελματική πολυμορφία·
14. θεωρεί ότι ο πιο αποτελεσματικός, δίκαιος και αδιαμφισβήτητος τρόπος συμμετοχής των πολιτών των κρατών μελών είναι η άμεση δημοκρατία και, ειδικότερα, η χρήση δημοψηφισμάτων·
15. καταδικάζει την οργάνωση αγορών που αποσκοπούν ειδικά στη συμμετοχή των νέων, μια ιδέα που αντίκειται ευθέως στην αρχή της ισότητας των πολιτών ανεξαρτήτως της ηλικίας τους άπαξ και έχουν ενηλικιωθεί και είναι πλέον σε θέση να ασκούν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους ως πολίτες· θεωρεί, επιπλέον, ότι αυτού του είδους η πρωτοβουλία ενδέχεται να πυροδοτήσει συγκρούσεις μεταξύ των γενεών, ενώ η αμοιβαία βοήθεια μεταξύ των γενεών αποτελεί ουσιαστικό θεμέλιο των κοινωνιών μας·
Ολοκλήρωση των εργασιών της Διάσκεψης
16. καλεί τη Διάσκεψη να εκπονήσει ένα ενιαίο αιτιολογημένο έγγραφο στο τέλος των εργασιών της, στο οποίο θα αναφέρεται κατά πόσον υπάρχει ανάγκη να τροποποιηθεί η θεσμική λειτουργία της ΕΕ·
17. επιμένει ότι, εάν η Διάσκεψη ζητήσει πράγματι να γίνουν αλλαγές στις Συνθήκες, τα κράτη μέλη θα πρέπει να θέσουν αυτές τις τροποποιήσεις σε δημοψήφισμα εφόσον το επιτρέπουν τα συντάγματά τους·
°
° °
18. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών μελών.