B9‑0158/2020

Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie nowych wieloletnich ram finansowych, zasobów własnych i planu naprawy gospodarczej

(2020/2631(RSP))

Parlament Europejski,

– uwzględniając art. 225, 310, 311, 312, 323 i 324 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

– uwzględniając deklarację Schumana z dnia 9 maja 1950 r.,

– uwzględniając wniosek Komisji z 2 maja 2018 r. dotyczący rozporządzenia Rady określającego wieloletnie ramy finansowe (WRF) na lata 2021–2027 (COM(2018)0322),

– uwzględniając swoje sprawozdanie okresowe z 14 listopada 2018 r. w sprawie wieloletnich ram finansowych na lata 2021–2027 – stanowisko Parlamentu z myślą o osiągnięciu porozumienia[1],

– uwzględniając swoją rezolucję z 10 października 2019 r. w sprawie wieloletnich ram finansowych na lata 2021–2027 i zasobów własnych – czas, by spełnić oczekiwania obywateli[2],

– uwzględniając swoją rezolucję z 17 kwietnia 2020 r. w sprawie skoordynowanych działań UE na rzecz walki z pandemią COVID-19 i jej skutkami[3],

– uwzględniając sprawozdanie końcowe i zalecenia Grupy Wysokiego Szczebla ds. Zasobów Własnych,

– uwzględniając europejską prognozę gospodarczą Komisji z wiosny 2020 r.,

– uwzględniając swoją rezolucję z 15 stycznia 2020 r. w sprawie Europejskiego Zielonego Ładu[4],

– uwzględniając komunikat Komisji z 14 stycznia 2020 r. pt. „Plan inwestycyjny na rzecz zrównoważonej Europy” (COM(2020)0021),

– uwzględniając swoją rezolucję z 18 grudnia 2019 r. w sprawie sprawiedliwego opodatkowania w zglobalizowanej gospodarce cyfrowej – BEPS 2.0[5],

– uwzględniając komunikat Komisji z 11 grudnia 2019 r. w sprawie Europejskiego Zielonego Ładu (COM(2019)0640),

– uwzględniając art. 132 ust. 2 Regulaminu,

A. mając na uwadze, że pandemia COVID-19 ma tragiczne i katastrofalne skutki dla obywateli;

B. mając na uwadze, że kryzys ten spowodował poważne obciążenie systemów opieki społecznej i opieki zdrowotnej w państwach członkowskich;

C. mając na uwadze, że kryzys wywołany przez pandemię COVID-19 dotyczy w szczególności słabszych grup społecznych, co powoduje pogłębienie zjawiska nierówności, wzrost ubóstwa i bezrobocia oraz nasilenie się różnic społecznych, a także osłabia normy socjalne i normy zatrudnienia w Europie;

D. mając na uwadze, że UE i jej państwa członkowskie zobowiązały się do wdrożenia agendy ONZ na rzecz zrównoważonego rozwoju do 2030 r., europejskiego filaru praw socjalnych i porozumienia paryskiego;

E. mając na uwadze, że asymetryczne działania państw członkowskich w sferze gospodarki mogą zagrozić wysiłkom podejmowanym przez UE na rzecz konwergencji i spowodować zakłócenia na jednolitym rynku;

F. mając na uwadze, że wiele przedsiębiorstw zostało zmuszonych do zaprzestania działalności lub musi się liczyć z taką możliwością, a znaczna część naszej gospodarki znajduje się w stanie zamrożenia;

G. mając na uwadze, że zakłócenia te dotyczą całej gospodarki UE oraz że należy zapewnić taką samą zdolność do emisji długu oraz dostęp do finansowania, aby poradzić sobie z kryzysem, w tym również w państwach członkowskich nienależących do strefy euro;

H. mając na uwadze, że zgodnie z prognozą gospodarczą Komisji z wiosny 2020 r. przewiduje się, iż PKB UE zmniejszy się o 7,4%;

I. mając na uwadze, że Rada Europejska nie była w stanie osiągnąć porozumienia w sprawie wspólnego planu działania na rzecz naprawy gospodarki po kryzysie; mając jednak na uwadze, że Komisji powierzono zadanie opracowania pakietu naprawczego, którego głównym elementem byłyby dostosowane wieloletnie ramy finansowe;

J. mając na uwadze, że Parlament wyraził już swoje obawy co do wielkości kolejnych WRF zaproponowanych przez Komisję w maju 2018 r., a więc przed kryzysem wywołanym przez pandemię COVID-19, i uzasadnił te obawy tym, że w tej postaci WRF uniemożliwią UE wywiązanie się z jej zobowiązań politycznych i reagowanie na stojące przed nią ważne wyzwania;

K. mając na uwadze, że MŚP są podstawą naszej gospodarki i wymagają ograniczenia biurokracji, regulacji dostosowanych do potrzeb, lepszych sieci przedsiębiorców i naukowców oraz inwestycji w infrastrukturę transgraniczną;

L. mając na uwadze, że art. 312 TFUE stanowi, iż Parlament musi wyrazić zgodę na WRF;

M. mając na uwadze, że Komisja powinna w trybie pilnym przygotować plan awaryjny dotyczący WRF, aby chronić beneficjentów UE i wyeliminować wszelkie ryzyko braku ciągłości, w przypadku gdyby porozumienia w sprawie następnych WRF nie osiągnięto w terminie umożliwiającym ich wejście w życie 1 stycznia 2021 r., zgodnie z formalnym wnioskiem Parlamentu;

N. mając na uwadze, że plan awaryjny dotyczący WRF jest w pełni zgodny z planem naprawy;

O. mając na uwadze, że 9 maja 2020 r. UE obchodziła 70. rocznicę ogłoszenia deklaracji Schumana;

1. podkreśla, że europejscy obywatele muszą znaleźć się w centrum strategii naprawczej; przypomina, że ich interesy reprezentuje Parlament Europejski; w związku z tym ostrzega Komisję przed wszelkimi próbami opracowania europejskiej strategii naprawczej poza metodą wspólnotową i w oparciu o działania międzyrządowe;

2. przypomina, że WRF to narzędzie budżetowe, za pomocą którego UE realizuje swoje ambicje; w związku z tym ostrzega Komisję przed wszelkimi próbami opracowania europejskiej strategii naprawczej, które nie będą oparte na WRF i ich programach; domaga się, aby Parlament był zaangażowany w kształtowanie, przyjmowanie i wdrażanie Funduszu Odbudowy, a także by znajdował się w centrum procesu decyzyjnego, aby zapewnić demokratyczną rozliczalność;

3. podkreśla, że zreformowane WRF i europejska strategia naprawcza powinny opierać się na zasadach spójności gospodarczej i terytorialnej, dialogu społecznego i transformacji w kierunku odpornej, zrównoważonej, sprawiedliwej społecznie i konkurencyjnej gospodarki;

4. przypomina, że jednym z głównych zadań Parlamentu jest sprawowanie kontroli nad władzą wykonawczą; ostrzega Komisję przed stosowaniem wprowadzających w błąd danych liczbowych przy przedstawianiu planu naprawczego; podkreśla, że stawką jest wiarygodność Unii;

5. przypomina, że Parlament musi wyrazić zgodę na WRF; ostrzega Komisję przed przedstawieniem zmienionych WRF, w których plan naprawczy jest finansowany ze szkodą dla istniejących i przyszłych programów; ostrzega Komisję przed pokusą tworzenia narzędzi budżetowych bez udziału Parlamentu, a tym samym unikania nadzoru demokratycznego; przypomina o możliwości przewidzianej w art. 324 TFUE w tym zakresie; jest gotowy odrzucić wszelkie wnioski, które nie będą spełniać tych standardów; przypomina, że nie wyrazi zgody na WRF bez porozumienia w sprawie reformy systemu zasobów własnych UE;

Solidne wieloletnie ramy finansowe na rzecz naprawy gospodarki UE i dodatkowych działań

6. przypomina stanowisko Parlamentu w sprawie potrzeby ustanowienia ambitnych WRF, które spełnią oczekiwania obywateli UE i zapewnią niezbędne środki finansowe na polityczne zobowiązania i ambicje UE; domaga się, aby zmieniony wniosek Komisji dotyczący WRF na lata 2021–2027 uwzględniał nowy Fundusz Odbudowy i Transformacji w uzupełnieniu do następnych WRF; uważa, że nowy wniosek dotyczący WRF powinien uwzględniać zarówno potrzebę skutecznego przeciwdziałania skutkom kryzysu, jak i dodatkowe instrumenty i inicjatywy związane z programem politycznym nowej Komisji;

7. domaga się przeprowadzenia oceny przed zakończeniem realizacji strategii naprawczej oraz odpowiedniej rewizji WRF podczas ich przeglądu śródokresowego;

8. zauważa, że koncentracja wydatków na wstępie może pomóc w złagodzeniu bezpośrednich skutków kryzysu, zwłaszcza w polityce spójności, ale nie zapewnia dodatkowych środków, więc nie można jej tak przedstawiać; ostrzega, że nadmierna koncentracja wydatków na wstępie doprowadzi do osłabienia budżetu, który uniemożliwi UE inwestowanie we wspólną przyszłość, a tym samym będzie bardziej podatny na dalsze kryzysy;

9. wzywa przywódców UE i Komisję do podjęcia śmiałych decyzji dotyczących reformy systemu zasobów własnych UE, w tym wprowadzenia koszyka nowych zasobów własnych; potwierdza swoje stanowisko, przedstawione w sprawozdaniu okresowym w sprawie WRF, dotyczące wykazu potencjalnych nowych zasobów własnych, takich jak: wspólna skonsolidowana podstawa opodatkowania osób prawnych, opodatkowanie usług cyfrowych, podatek od transakcji finansowych, dochód z systemu handlu uprawnieniami do emisji, wkład związany z tworzywami sztucznymi oraz podatek korygujący od emisji dwutlenku węgla pobierany na granicach; podtrzymuje swoje stanowisko popierające zniesienie wszystkich rabatów i korekt, uproszczenie zasobów własnych opartych na VAT oraz stosowanie grzywien i opłat jako dodatkowego dochodu dla budżetu UE;

10. ostrzega państwa członkowskie, że jeżeli nie chcą zaakceptować utworzenia nowych zasobów własnych, zapewnienie wykonalnych WRF nieuchronnie pociągnie za sobą konieczność zaakceptowania dalszego wzrostu ich bezpośrednich wkładów opartych na DNB;

11. wzywa do natychmiastowego i trwałego zwiększenia pułapu zasobów własnych w celu zaspokojenia potrzeb WRF oraz Funduszu Odbudowy i Transformacji, a także uwzględnienia przewidywanego spadku DNB po recesji wywołanej kryzysem;

12. stanowczo sprzeciwia się wszelkim próbom podważania odpowiedniego finansowania następnych WRF w celu zapewnienia natychmiastowego finansowania strategii naprawczej; domaga się, aby plan naprawczy stał się częścią zwiększonych WRF obejmujących nowe zasoby własne;

13. podkreśla, że Fundusz Odbudowy i Transformacji musi być finansowany niezależnie od istniejących i przyszłych strategii politycznych UE i nie może mieć wpływu na długoterminowe priorytety i cele strategiczne ani prowadzić do zmniejszenia WRF;

Wiarygodny Europejski Fundusz Odbudowy i Transformacji

14. wzywa Komisję do przedstawienia szeroko zakrojonego pakietu naprawczego, zgodnie z rezolucją Parlamentu z dnia 17 kwietnia 2020 r.; apeluje, by Fundusz Odbudowy i Transformacji był finansowany za pomocą emisji długoterminowych obligacji naprawczych, zabezpieczonych z budżetu UE, aby zmaksymalizować pole manewru, i objętych planem spłaty; podkreśla, że fundusz ten będzie stanowić główny składnik ogólnego pakietu zapewniającego impuls inwestycyjny, między innymi poprzez przyciągnięcie inwestycji prywatnych, w wysokości 2 bln EUR przez okres współmierny do oczekiwanych poważnych i długotrwałych skutków obecnego kryzysu;

15. apeluje, aby środki w ramach pakietu były udostępniane w formie pożyczek oraz przede wszystkim w formie grantów i bezpośrednich dopłat do inwestycji i kapitału, a także by funduszem zarządzała bezpośrednio Komisja; uważa, że pieniądze powinny być przeznaczane na programy w ramach budżetu UE, umożliwiające pełny nadzór i partycypację ze strony Parlamentu oraz podlegające odpowiednim wymogom w zakresie kontroli i sprawozdawczości;

16. podkreśla jednak, że fundusz nie powinien stanowić dodatkowego obciążenia dla budżetów krajowych i powinien kierować się zasadą należytego zarządzania finansami; wyraża gotowość rozważenia utrzymania wkładów państw członkowskich opartych na DNB na obecnych poziomach nominalnych w zamian za ustanowienie nowych zasobów własnych, które nie tylko pokrywałyby spłatę odsetek i kwoty zadłużenia wynikających z emisji, ale również finansowałyby ambitne WRF;

17. przypomina o potrzebie utrzymania wiarygodności Unii i przestrzega Komisję przed stosowaniem sztuczek finansowych i dyskusyjnych mnożników po to, by ogłosić ambitne liczby; ostrzega, że podstawowe dane liczbowe dotyczące inwestycji, które mają zostać uruchomione, nie pokazują rzeczywistego rozmiaru Funduszu Odbudowy i Transformacji i nie można ich prezentować jako takie;

18. przypomina, że zgodnie z traktatem dochody i wydatki w budżecie UE muszą być zrównoważone, a instytucje zapewniają dostępność środków finansowych umożliwiających Unii wykonywanie jej zobowiązań prawnych wobec stron trzecich; w związku z tym wzywa do uwzględnienia obligacji naprawczych w budżecie w sposób ekonomicznie racjonalny oraz zgodny z normalnymi zasadami rachunkowości każdego organu publicznego, w tym państw członkowskich; proponuje, by zamiast ujmować całość kwoty pozostającej do spłaty w budżecie rocznym, jedynie płatności należne w każdym roku były objęte limitem zasobów własnych, przy zachowaniu pełnej przejrzystości w odniesieniu do odsetek i kwoty zadłużenia pozostałych do spłaty oraz bez uszczerbku dla konieczności opracowania planu spłaty;

19. podkreśla, że kluczowym czynnikiem jest czas i że Fundusz Odbudowy i Transformacji musi być powiązany z obecnymi i przyszłymi WRF oraz musi być dostosowany do ich struktury i celów; wzywa do jak najszybszego uruchomienia Funduszu Odbudowy i Transformacji jeszcze w tym roku;

20. apeluje o to, by ten ogromny pakiet naprawczy przekształcił nasze gospodarki i zwiększył ich odporność dzięki łączeniu inwestycji strategicznych w celu wsparcia MŚP oraz aby przyczynił się do zwiększenia możliwości zatrudnienia i umiejętności w celu złagodzenia skutków kryzysu dla pracowników, konsumentów i rodzin; w związku z tym wzywa do priorytetowego potraktowania inwestycji w Zielonym Ładzie i agendzie cyfrowej oraz do osiągnięcia europejskiej suwerenności w sektorach strategicznych poprzez spójną strategię przemysłową, a zarazem skrócenie i dywersyfikację łańcuchów dostaw oraz zmianę kierunku polityki handlowej; wzywa do utworzenia nowego niezależnego europejskiego programu w dziedzinie zdrowia;

21. uważa, że wysiłki te powinny koniecznie mieć silny wymiar społeczny i być dostosowane do celów Europejskiego filaru praw socjalnych, celów zrównoważonego rozwoju ONZ i celu równości płci, tak aby działania naprawcze wzmocniły spójność terytorialną i konkurencyjność, a także zaradziły nierównościom społeczno-gospodarczym i zaspokoiły potrzeby osób najbardziej dotkniętych kryzysem, takich jak kobiety, mniejszości i osoby żyjące na granicy ubóstwa lub poniżej niej;

22. podkreśla, że fundusze te zostaną przeznaczone na projekty i dla beneficjentów, którzy przestrzegają zapisanych w traktatach wartości podstawowych, stosują się do porozumienia paryskiego, spełniają cele UE w zakresie neutralności klimatycznej i różnorodności biologicznej, a także przestrzegają przepisów dotyczących walki z uchylaniem się od opodatkowania, unikaniem opodatkowania i praniem pieniędzy; wzywa Komisję do dopilnowania, by wytyczne w sprawie pomocy państwa były zgodne z takimi warunkami;

23. przypomina o znaczeniu solidarności międzynarodowej; wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby stały na czele działań na rzecz odbudowy i transformacji po pandemii COVID-19 na szczeblu międzynarodowym, strzegąc jednocześnie naszych wartości, tj. solidarności, ochrony praw człowieka, zasad demokracji, praworządności i multilateralizmu;

°

° °

24. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Radzie Europejskiej i Komisji.