PROJEKT REZOLUCJI w sprawie sytuacji humanitarnej w Wenezueli oraz kryzysu migracyjnego i uchodźczego
6.7.2020 - (2019/2952(RSP))
zgodnie z art. 132 ust. 2 Regulaminu
Dita Charanzová, Jordi Cañas, Barry Andrews, Petras Auštrevičius, Stéphane Bijoux, Izaskun Bilbao Barandica, Sylvie Brunet, Olivier Chastel, Martina Dlabajová, Billy Kelleher, Moritz Körner, Nathalie Loiseau, Javier Nart, Nicolae Dragoș Pîslaru, Samira Rafaela, Frédérique Ries, María Soraya Rodríguez Ramos, Nicolae Ştefănuță, Ramona Strugariu
w imieniu grupy Renew
Patrz też projekt wspólnej rezolucji RC-B9-0211/2020
B9-0215/2020
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie sytuacji humanitarnej w Wenezueli oraz kryzysu migracyjnego i uchodźczego
Parlament Europejski,
– uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Wenezueli, w szczególności rezolucję z dnia 16 stycznia 2020 r. w sprawie sytuacji w Wenezueli po nielegalnym wyborze nowego przewodniczącego i prezydium Zgromadzenia Narodowego (parlamentarnym zamachu stanu)[1],
– uwzględniając oświadczenie rzecznika wiceprzewodniczącego Komisji / wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa z dnia 1 kwietnia 2020 r. w sprawie propozycji USA dotyczącej sytuacji związanej z pandemią koronawirusa w Wenezueli,
– uwzględniając oświadczenie ekspertów ONZ w dziedzinie praw człowieka z dnia 30 kwietnia 2020 r. w sprawie nadzwyczajnej sytuacji zdrowotnej w Wenezueli,
– uwzględniając komunikat prasowy ekspertów ONZ z dnia 6 maja 2020 r. w sprawie katastrofalnych skutków panującego w kraju kryzysu humanitarnego i gospodarczego dla praw człowieka;
– uwzględniając sprawozdanie na temat praw człowieka wysokiej komisarz ONZ Michelle Bachelet w sprawie Wenezueli z dnia 2 lipca 2020 r.,
– uwzględniając wspólny komunikat prasowy Biura Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców (UNHCR) i Międzynarodowej Organizacji ds. Migracji (IOM) z dnia 1 kwietnia 2020 r. w sprawie sytuacji uchodźców i migrantów wenezuelskich podczas kryzysu COVID-19,
– uwzględniając oświadczenia rzecznika wiceprzewodniczącego Komisji / wysokiego przedstawiciela z dnia 4 i 16 czerwca 2020 r. w sprawie ostatnich wydarzeń w Wenezueli,
– uwzględniając oświadczenie Komisji Spraw Zagranicznych PE z dnia 11 czerwca 2020 r. w sprawie ostatnich ataków na Zgromadzenie Narodowe Wenezueli,
– uwzględniając oświadczenie międzynarodowej grupy kontaktowej z dnia 16 czerwca 2020 r. w sprawie podważonej wiarygodności wenezuelskiego organu wyborczego oraz z dnia 24 czerwca 2020 r. w sprawie pogarszającego się kryzysu politycznego w Wenezueli,
– uwzględniając decyzję Rady (WPZiB) 2020/898 z dnia 29 czerwca 2020 r. zmieniającą decyzję (WPZiB) 2017/2074 w sprawie środków ograniczających w związku z sytuacją w Wenezueli[2], na mocy której środkami ograniczającymi objęto kolejnych 11 czołowych wenezuelskich urzędników,
– uwzględniając konstytucję Wenezueli,
– uwzględniając Rzymski Statut Międzynarodowego Trybunału Karnego (MTK),
– uwzględniając art. 132 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że 26 maja 2020 r. Unia Europejska i rząd Hiszpanii, przy wsparciu UNHCR i IOM, zwołali międzynarodową konferencję darczyńców na rzecz solidarności z wenezuelskimi uchodźcami i migrantami; mając na uwadze, że międzynarodowi darczyńcy zobowiązali się do przekazania łącznie 2,544 mld EUR, z czego jedynie 595 mln EUR stanowią dotacje bezpośrednie, a resztę po prostu pożyczki warunkowe; mając na uwadze, że podczas konferencji niektórzy kredytobiorcy wyrazili obawy dotyczące przeszkód biurokratycznych i skomplikowanych ram regulacyjnych dla uzyskania pożyczek; mając na uwadze, że 595 mln EUR to kwota, która zaledwie umożliwi pokrycie rocznych konsekwencji tego bezprecedensowego kryzysu w krajach ościennych;
B. mając na uwadze, że z kraju uciekło około pięć milionów Wenezuelczyków; mając na uwadze, że według UNHCR wenezuelski kryzys uchodźczy jest drugim co do wielkości – po Syrii – kryzysem uchodźczym na świecie; mając na uwadze, że oczekuje się, iż do końca 2020 r. łączna liczba osób uciekających przed pogarszającymi się warunkami życia w Wenezueli przekroczy 6,5 miliona;
C. mając na uwadze, że kryzys polityczny, gospodarczy, instytucjonalny, społeczny oraz wielowymiarowy kryzys humanitarny w Wenezueli znacznie pogłębił się podczas pandemii COVID-19; mając na uwadze, że coraz większy niedobór leków i żywności, powszechne łamanie praw człowieka, hiperinflacja, ucisk polityczny, korupcja i przemoc stanowią zagrożenie dla życia ludzi i zmuszają ich do ucieczki z kraju; mając na uwadze, że niewłaściwe działania reżimu znacznie osłabiły wenezuelski państwowy system opieki zdrowotnej, powodując poważny niedobór leków i niedostępność leczenia; mając na uwadze, że dostarczane przez reżim dane dotyczące pandemii COVID-19 nie są wiarygodne i nie wzbudzają zaufania ani w kraju, ani za granicą;
D. mając na uwadze, że obecny światowy stan zagrożenia zdrowia publicznego skomplikował już i tak rozpaczliwą sytuację wielu wenezuelskich uchodźców i migrantów, a także przyjmujących ich krajów; mając na uwadze, że według początkowych doniesień na temat pandemii system opieki zdrowotnej tego kraju został przeciążony, szpitale są pełne pacjentów z koronawirusem, a dziesiątki pracowników służby zdrowia zostało zakażonych;
E. mając na uwadze, że 26 maja 2020 r. bezprawny Sąd Najwyższy Wenezueli kontrolowany przez reżim Nicolása Maduro bezpodstawnie zatwierdził Luisa Parrę jako przewodniczącego Zgromadzenia Narodowego; mając na uwadze, że nielegalna sesja, która odbyła się w styczniu 2020 r., nie była zgodna ani z procedurą prawną, ani z demokratycznymi zasadami konstytucyjnymi, ponieważ zdecydowana większość demokratycznie wybranych przedstawicieli została pozbawiona – w niektórych przypadkach przy użyciu siły – możliwości udziału w sesji, a tym samym oddania głosu; mając na uwadze, że niezgodna z prawem decyzja wydana przez ten nielegalny organ – oprócz innych niedawnych działań antydemokratycznych – skłoniła Radę UE do nałożenia sankcji na kolejnych 11 odpowiedzialnych urzędników, w tym na Luisa Parrę i Juana Josego Mendozę, przewodniczącego Izby Konstytucyjnej Sądu Najwyższego;
F. mając na uwadze, że 13 czerwca 2020 r. nielegalny Sąd Najwyższy mianował nowych członków Krajowej Rady Wyborczej, nie posiadając stosownych uprawnień; mając na uwadze, że zgodnie z art. 187 i 296 konstytucji Wenezueli nominacje te pozostają w wyłącznej gestii Zgromadzenia Narodowego, organu wybranego demokratycznie przez wenezuelskich obywateli; mając na uwadze, że Parlament Europejski nie uzna żadnej decyzji ani żadnego wyroku jednostronnie wydanego przez te nielegalne organy; mając na uwadze, że urzędnicy odpowiedzialni za te decyzje również zostali objęci sankcjami Rady;
G. mając na uwadze, że Nicolás Maduro nakazał ambasadorowi Unii Europejskiej opuścić kraj w ciągu 72 godzin od nałożenia przez UE sankcji na urzędników odpowiedzialnych za poważne naruszenia praw człowieka, a także zagroził ambasadorowi Hiszpanii dalszymi represjami; mając na uwadze, że w maju 2020 r. pojawiły się doniesienia o nękaniu ambasady francuskiej w Caracas, w tym poprzez odcięcie dostaw wody i prądu do rezydencji ambasadora;
H. mając na uwadze, że reżim Maduro ostro atakuje partie polityczne Acción Democratica, Primero Justicia i Un Nuevo Tiempo, systematycznie je prześladując w drodze orzeczeń bezprawnego Sądu Najwyższego, które pozbawiają partie obecnych zarządów krajowych wbrew woli ich członków; mając na uwadze, że reżim Maduro uznał demokratyczną partię polityczną Voluntad Popular za organizację terrorystyczną;
I. mając na uwadze, że wspólnota międzynarodowa, w tym Unia Europejska, zdecydowanie odrzuciła tę farsę wyborczą i nielegalne działania; mając na uwadze, że działania te jeszcze bardziej ograniczyły do absolutnego minimum przestrzeń demokratyczną w kraju i stworzyły poważne przeszkody dla rozwiązania kryzysu politycznego w Wenezueli; mając na uwadze, że powołanie zrównoważonego i integracyjnego rządu nadzwyczajnego złożonego ze wszystkich sił demokratycznych i społecznych kraju oraz będącego w stanie zająć się obecnymi potrzebami humanitarnymi, ma zasadnicze znaczenie dla przezwyciężenia pogłębiającego się kryzysu; mając na uwadze, że Nicolás Maduro nie może wejść do takiego rządu tymczasowego;
J. mając na uwadze, że poszanowanie międzynarodowych standardów, niezależna i zrównoważona Krajowa Rada Wyborcza oraz równe warunki działania zapewniające niezakłócone uczestnictwo partii politycznych i kandydatów stanowią podstawę wiarygodnego procesu wyborczego umożliwiającego wolne i uczciwe wybory parlamentarne i prezydenckie;
K. mając na uwadze, że liczba więźniów politycznych wzrosła od czasu rozpoczęcia masowych niepokojów społecznych w 2014 r. i wynosi obecnie ponad 430 osób; mając na uwadze doniesienia o przetrzymywaniu w Wenezueli również 11 Europejczyków; mając na uwadze, że wiele przypadków tortur stosowanych przez reżim jest obecnie wstępnie rozpatrywanych przez MTK pod kątem zbrodni przeciwko ludzkości; mając na uwadze, że podczas kryzysu COVID-19 nasiliły się represje, arbitralne zatrzymania i tortury;
L. mając na uwadze, że reżim Maduro nie zdołał przedstawić przejrzystych informacji, nie przyjął międzynarodowej pomocy humanitarnej oraz nie potraktował priorytetowo potrzeb i praw najsłabszych grup społecznych;
M. mając na uwadze, że w sprawozdaniu wysokiej komisarz Michelle Bachelet w sprawie Wenezueli z dnia 2 lipca 2020 r. udokumentowano ciągłe pogarszanie się sytuacji w zakresie praw człowieka w Wenezueli; mając na uwadze, że w sprawozdaniu tym jasno stwierdzono, że reżim Maduro nadal stosuje tortury, terroryzuje i zabija przeciwników politycznych, czego dowodzi ponad 1 300 przypadków egzekucji pozasądowych dokonanych przez siły bezpieczeństwa w okresie od 1 stycznia do 31 maja 2020 r.;
N. mając na uwadze, że reżim Maduro wspiera od 2016 r. nielegalne rzemieślnicze wydobywanie złota w wenezuelskiej Amazonii w celu finansowania nieregularnych ugrupowań zbrojnych; mając na uwadze, że złoto jest przemycane z kraju nielegalnymi kanałami w celu sprzedaży i nielegalnego handlu za granicą; mając na uwadze, że to tzw. krwawe złoto jest wydobywane i wykorzystywane ze szkodą dla praw człowieka i środowiska w nielegalnych i kryminalnych warunkach, które poważne zagrażają zarówno prawom człowieka, jak i środowisku;
O. mając na uwadze, że kubańskie siły policyjne i wojskowe służby wywiadowcze są strategicznym elementem systematycznych represji stosowanych wobec wenezuelskiej ludności i pomagają utrzymać się reżimowi Maduro przy władzy;
P. mając na uwadze, że konieczne są skuteczne działania, aby powstrzymać zagrożenie dla bezpieczeństwa szerzej pojętego regionu, jakie stanowi sojusz między dyktatorskim reżimem Maduro, grupami terrorystycznymi i zorganizowanymi ugrupowaniami zbrojnymi prowadzącymi działalność przestępczą w Wenezueli;
1. ponownie wyraża głębokie zaniepokojenie krytyczną nadzwyczajną sytuacją humanitarną, która drastycznie zagraża warunkom życia Wenezuelczyków; zwraca uwagę na coraz poważniejszy kryzys migracyjny w całym regionie i pochwala wysiłki podjęte przez kraje sąsiadujące oraz okazaną solidarność;
2. z zadowoleniem przyjmuje zobowiązania i wysiłki międzynarodowej konferencji darczyńców na rzecz solidarności z wenezuelskimi uchodźcami i migrantami; uważa, że fakt, iż większość zobowiązań ma formę pożyczek, a nie dotacji bezpośrednich, nie spełnia zakładanych celów; domaga się, aby warunki i zasady dostępu kredytobiorców do takich pożyczek były elastyczne i przejrzyste, co pozwoli na sprawną dystrybucję środków;
3. domaga się, aby obiecane fundusze pilnie dotarły na miejsce przeznaczenia, tak by mogły zostać niezwłocznie wykorzystane na miejscu; w związku z tym wzywa do ograniczenia biurokracji i uproszczenia ram prawnych, tak aby obiecane fundusze jak najszybciej trafiły do osób będących w naglącej potrzebie;
4. zwraca uwagę na pogłębiający się kryzys migracyjny w całym regionie, w tym na karaibskich terytoriach państw członkowskich UE, który pogarszają skrajnie trudne okoliczności związane z pandemią; zwraca się do Komisji i Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych (ESDZ) o dalszą współpracę z tymi krajami i terytoriami, nie tylko przez dostarczanie pomocy humanitarnej, ale także przez zapewnienie większych zasobów i za pośrednictwem polityki rozwoju;
5. zdecydowanie odrzuca naruszanie demokratycznego, konstytucyjnego i przejrzystego funkcjonowania Zgromadzenia Narodowego, a także akty zastraszania i przemocy oraz arbitralne decyzje podejmowane przeciwko jego członkom; potępia niedemokratyczne mianowanie nowych członków Krajowej Rady Wyborczej oraz pozbawianie partii obecnych zarządów wbrew woli ich członków;
6. ponownie uznaje, że w wyniku przejrzystego i demokratycznego głosowania Zgromadzenia Narodowego Juan Guaidó jest prawowitym przewodniczącym Zgromadzenia Narodowego i prawowitym tymczasowym prezydentem Boliwariańskiej Republiki Wenezueli zgodnie z art. 223 konstytucji Wenezueli;
7. ponownie wyraża pełne poparcie dla Zgromadzenia Narodowego, które pozostaje jedynym prawomocnie wybranym organem demokratycznym w Wenezueli i którego uprawnienia – w tym prerogatywy, immunitet i bezpieczeństwo jego członków – należy respektować; podkreśla, że pokojowe rozwiązanie polityczne można wypracować jedynie przy pełnym poszanowaniu prerogatyw konstytucyjnych Zgromadzenia Narodowego;
8. podkreśla, że nie można przeprowadzić uczciwych, przejrzystych i wiarygodnych wyborów, dopóki Nicolás Maduro pozostaje przy władzy; przypomina, że poszanowanie demokratycznych instytucji i zasad oraz przestrzeganie rządów prawa stanowią niezbędne warunki do znalezienia rozwiązania kryzysu w Wenezueli z korzyścią dla ludności tego kraju; apeluje więc o pilne stworzenie warunków do przeprowadzenia wolnych, przejrzystych i wiarygodnych wyborów prezydenckich i parlamentarnych w oparciu o uzgodniony kalendarz, uczciwe warunki dla wszystkich stron, przejrzystość oraz obecność wiarygodnych międzynarodowych obserwatorów, co stanowi jedyną drogę wyjścia z kryzysu;
9. z zadowoleniem przyjmuje niedawną decyzję Rady w sprawie rozszerzenia ukierunkowanych sankcji, które nie szkodzą ludności Wenezueli, na kolejnych 11 osób, a także wzywa do wzmocnienia i rozszerzenia tych sankcji; uważa, że w wyniku tych sankcji władze UE muszą ograniczyć swobodę przemieszczania się tych osób, jak również najbliższych członków ich rodzin, oraz zamrozić ich aktywa i anulować wizy; ponadto wzywa do wprowadzenia natychmiastowego zakazu handlu i obrotu „krwawym złotem” z Wenezueli w UE;
10. przypomina, że państwa członkowskie są prawnie zobowiązane na mocy decyzji Rady 2017/2074 do wdrożenia zawartych w niej środków ograniczających, w szczególności do uniemożliwienia wjazdu na ich terytorium lub przejazdu przez ich terytorium osób, wobec których mają zastosowanie środki ograniczające, a także mają obowiązek niezwłocznego powiadamiania na piśmie Rady o wszelkich przyznanych wyłączeniach;
11. głęboko ubolewa z powodu gróźb Nicolása Maduro dotyczących wydalenia ambasadora UE z Caracas w odpowiedzi na sankcje nałożone na 11 urzędników odpowiedzialnych za poważne naruszenia praw człowieka; odnotowuje, że negocjacje podjęte przez wiceprzewodniczącego Komisji / wysokiego przedstawiciela doprowadziły do uchylenia tej decyzji;
12. niemniej jednak wzywa państwa członkowskie i ESDZ do cofnięcia akredytacji dyplomatycznej ambasadorów reżimu Maduro oraz do akredytowania przedstawicieli dyplomatycznych mianowanych przez prezydenta Guaidó;
13. wzywa do natychmiastowego uwolnienia wszystkich więźniów politycznych i do zaprzestania stosowania tortur, złego traktowania i nękania przeciwników politycznych, obrońców praw człowieka i pokojowych demonstrantów; wzywa ponadto do powrotu osób, które zostały niesprawiedliwie i pod przymusem wydalone z kraju;
14. w pełni popiera dochodzenia MTK w sprawie rozlicznych przestępstw i aktów represji popełnionych przez reżim wenezuelski; wzywa Unię Europejską, aby wsparła inicjatywę państw-stron MTK, której celem jest wszczęcie postępowania w sprawie zbrodni przeciwko ludzkości popełnionych przez reżim Maduro i pociągnięcie winnych do odpowiedzialności;
15. z zadowoleniem przyjmuje decyzję brytyjskiego Sądu Najwyższego z dnia 2 lipca 2020 r., który jednoznacznie uznał demokratyczną legitymację Boliwariańskiej Republiki Wenezueli w osobie jej prezydenta Juana Guaidó, zapewniając mu legalny dostęp do rezerw złota Republiki;
16. potępia ingerencję Kuby w działalność służb bezpieczeństwa i tajnych służb w Wenezueli oraz wywóz technologii służących do represji;
17. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącemu Komisji / wysokiemu przedstawicielowi Unii ds. polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, prawowitemu tymczasowemu prezydentowi i Zgromadzeniu Narodowemu Boliwariańskiej Republiki Wenezueli, rządom i parlamentom państw Grupy z Limy, Europejsko-Latynoamerykańskiemu Zgromadzeniu Parlamentarnemu oraz sekretarzowi generalnemu Organizacji Państw Amerykańskich.
- [1] Teksty przyjęte, P9_TA(2020)0013.
- [2] Dz.U. L 205I z 29.6.2020, s. 6.