PROJEKT REZOLUCJI w sprawie odbudowy życia kulturalnego w Europie
9.9.2020 - (2020/2708(RSP))
zgodnie z art. 132 ust. 2 Regulaminu
Laurence Farreng, Stéphane Séjourné, Vlad‑Marius Botoş, Ilana Cicurel, Radka Maxová, Monica Semedo, Morten Løkkegaard, Petras Auštrevičius, Ramona Strugariu, Claudia Gamon, Irène Tolleret, Nicola Danti, Klemen Grošelj, Sylvie Brunet, Frédérique Ries, Izaskun Bilbao Barandica, Marie‑Pierre Vedrenne, Andrus Ansip, Olivier Chastel, Chrysoula Zacharopoulou, Clotilde Armand, Nicolae Ştefănuță, Fabienne Keller, Katalin Cseh, Samira Rafaela, Christophe Grudler, Martina Dlabajová, Stéphanie Yon‑Courtin, Maite Pagazaurtundúa
w imieniu grupy Renew
Patrz też projekt wspólnej rezolucji RC-B9-0246/2020
B9‑0250/2020
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie odbudowy życia kulturalnego w Europie
Parlament Europejski,
– uwzględniając art. 6 i 167 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), a także art. 3 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE),
– uwzględniając Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej, w szczególności jej art. 22,
– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 22 maja 2018 r. pt. „Nowy europejski program na rzecz kultury” (COM(2018)0267),
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 grudnia 2016 r. w sprawie spójnej polityki UE dla sektora kultury i sektora kreatywnego[1],
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 17 kwietnia 2020 r. w sprawie skoordynowanych działań UE na rzecz walki z pandemią COVID-19 i jej skutkami[2],
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 19 czerwca 2020 r. w sprawie turystyki i transportu w roku 2020 i w dalszej przyszłości[3],
– uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1295/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. ustanawiające program „Kreatywna Europa” (2014–2020) i uchylające decyzje nr 1718/2006/WE, nr 1855/2006/WE i nr 1041/2009/WE (zwane dalej „rozporządzeniem”)[4],
– uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z 17, 18, 19, 20 i 21 lipca 2020 r.,
– uwzględniając art. 132 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że kultura jest dla Unii Europejskiej sektorem strategicznym, stanowi ważny element naszej gospodarki i odzwierciedla nasze wspólne europejskie wartości, historię i styl życia;
B. mając na uwadze, że europejskie podmioty działające w sektorze kultury i kreatywnym chronią i promują różnorodność kulturową i językową w Europie oraz przyczyniają się do wzmocnienia tożsamości europejskiej na wszystkich szczeblach; mając na uwadze, że wszyscy obywatele UE powinni mieć prawo dostępu do kultury we własnym języku, ze szczególnym uwzględnieniem małych języków i mniejszości językowych;
C. mając na uwadze, że podmioty te stanowią nieocenioną siłę napędową trwałego wzrostu gospodarczego w Unii Europejskiej i jej państwach członkowskich oraz są ważnym źródłem globalnej konkurencyjności;
D. mając na uwadze, że europejski sektor kultury i kreatywny stanowi około 4 % europejskiego produktu krajowego brutto, co jest podobną wartością jak w przypadku ICT oraz usług związanych z zakwaterowaniem i usług gastronomicznych; mając na uwadze, że w 2019 r. w UE-27 w sektorze kultury zatrudnionych było 7,4 mln osób, co stanowi 3,7 % całkowitego zatrudnienia w UE-27; mając na uwadze, że w 2019 r. odsetek osób samozatrudnionych w dziedzinie kultury w UE-27 był ponad dwukrotnie wyższy od średniej zaobserwowanej w całej gospodarce[5];
E. mając na uwadze, że europejskie podmioty działające w sektorze kultury i kreatywnym znalazły się wśród podmiotów z sektorów, które poniosły największe straty w związku z pandemią COVID-19; mając na uwadze, że wstrzymanie działalności tego sektora gospodarki wywarło efekt mnożnikowy na inne sektory takie jak transport i turystyka;
F. mając na uwadze, że sektor kultury i kreatywny to nietypowy sektor o szczególnych potrzebach, składający się z podmiotów różnej wielkości, ale przede wszystkim charakteryzujący się przewagą małych struktur (MŚP lub osób samozatrudnionych) i nieregularnymi dochodami;
G. mając na uwadze, że kryzys związany z COVID-19 wywarł już i będzie nadal wywierał trwały negatywny wpływ na produkcję treści kulturalnych i kreatywnych i związane z tym dochody, a tym samym będzie miał negatywny wpływ na europejską różnorodność kulturową;
H. mając na uwadze, że teatry, kina, festiwale, sale koncertowe, muzea i obiekty dziedzictwa kulturowego były jednymi z pierwszych, które musiały zawiesić działalność ze względu na środki powstrzymujące rozprzestrzenianie się wirusa, i znalazły się wśród ostatnich podmiotów mogących tę działalność wznowić; mając na uwadze, że środki bezpieczeństwa wprowadzone, aby zapobiec nowej fali epidemii, nie pozwalają im działać na pełnych obrotach, co prowadzi do dalszej utraty dochodów;
I. mając na uwadze, że ponieważ wielu Europejczyków znalazło się w sytuacji izolacji w czasie pandemii, zwiększyła się możliwość dostępu do kultury w internecie, co sprawia, że była ona bardziej dostępna, ale często bezpłatna;
J. mając na uwadze, że kolejne wnioski budżetowe dotyczące programu „Kreatywna Europa” w następnych wieloletnich ramach finansowych (WRF) wyraźnie nie spełniają oczekiwań ani sektora, ani Parlamentu, który wzywał do podwojenia funduszy w porównaniu z WRF na lata 2014–2020;
K. mając na uwadze, że sektor kultury i kreatywny będzie musiał być nadal odpowiednio finansowany i być gotowy na transformację w dążeniu do osiągnięcia neutralności klimatycznej kontynentu, jak określono w Europejskim Zielonym Ładzie;
1. szczerze solidaryzuje się z artystami, twórcami, autorami, wydawcami, ich spółkami oraz innymi pracownikami i podmiotami działającymi w europejskim sektorze kultury i kreatywnym, którzy odczuli dotkliwie skutki pandemii COVID-19, i wyraża uznanie dla ich działań w trudnych czasach, jakich doświadczają miliony Europejczyków;
2. uważa, że połączenie tradycyjnych środków gospodarczych podejmowanych przez instytucje europejskie z szeroko zakrojonymi działaniami wspierającymi europejskie siły kultury i twórczości ma zasadnicze znaczenie;
3. z zadowoleniem przyjmuje wysiłki Komisji i Rady Europejskiej na rzecz opracowania planu odbudowy „Next Generation EU”, w szczególności stworzenie inicjatywy REACT-EU mającej zapewnić dodatkowe środki finansowe dla sektorów gospodarki, które poniosły duże straty, takich jak kultura; jest jednak poważnie zaniepokojony faktem, że nie przeznaczono wyraźnie żadnej konkretnej kwoty, z której skorzystałyby bezpośrednio sektor kultury i kreatywny; podkreśla w związku z powyższym, że państwa członkowskie powinny skoncentrować ukierunkowane działania na podmiotach działających w sektorze kultury i kreatywnym i że podmioty te powinny skorzystać w szerokim zakresie z funduszy i instrumentów udostępnionych w ramach europejskiego planu naprawy gospodarczej;
4. wzywa państwa członkowskie do uznania sektora kultury i kreatywnego za sektor strategiczny oraz do wyraźnego zdefiniowania budżetu związanego z szybkimi i konkretnymi działaniami na rzecz odbudowy tego sektora, z którego powinny korzystać wszystkie zainteresowane podmioty stanowiące jego część;
5. z zadowoleniem przyjmuje utworzenie europejskiego instrumentu tymczasowego wsparcia w celu zmniejszenia ryzyka bezrobocia w związku z sytuacją nadzwyczajną (SURE), który ma wspierać środki w zakresie zmniejszonego wymiaru czasu pracy wprowadzone przez państwa członkowskie, w szczególności te dotyczące MŚP i osób samozatrudnionych; uważa, że instrument ten może umożliwić podmiotom sektora kultury i kreatywnego pozostanie w jego obszarze działalności, a jednocześnie zrekompensować im utratę dochodów; wzywa zatem państwa członkowskie do zapewnienia odpowiednich gwarancji umożliwiających jak najszybsze uruchomienie SURE;
6. podkreśla kluczową rolę programu „Kreatywna Europa” i jego komponentu MEDIA oraz komponentu kulturowego i międzysektorowego w zapewnianiu odpowiedniej stabilności w sektorze poprzez udostępnienie finansowania UE do czasu ożywienia na rynku kultury; przypomina, że Parlament wezwał do koniecznego podwojenia budżetu przeznaczonego na ten program w następnych WRF; w związku z powyższym zdecydowanie potwierdza swoje stanowisko w sprawie budżetu na ten cel oraz na inne europejskie programy wspierające sektor kultury i kreatywny, a także pracowników sektora kultury; uważa, że sprawą najwyższej wagi jest jak najszybsze sfinalizowanie i zatwierdzenie programów w celu zapewnienia płynnego przejścia do następnego programu;
7. wzywa Komisję do współpracy z Europejskimi Stolicami Kultury w drodze pogłębionego dialogu z organizatorami, aby pomóc im w ograniczeniu w jak największej mierze zakłóceń spowodowanych pandemią, w szczególności w przypadku tych miast, którym nadano tytuł w 2020 r. i 2021 r.; deklaruje gotowość do poczynienia szybkich postępów w celu zdefiniowania nowego, wyważonego i dostosowanego programu;
8. wzywa Komisję do określenia szerokiego wachlarza źródeł finansowania, z których może korzystać sektor kultury i kreatywny; uważa, że w tym kontekście wiodącą rolę powinna odgrywać przyszła wspólnota wiedzy i innowacji poświęcona sektorowi kultury i kreatywnemu w ramach Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii;
9. z zadowoleniem przyjmuje nowe środki wsparcia w ramach systemu poręczeń na rzecz sektora kultury i sektora kreatywnego, których celem jest poprawa dostępu MŚP działających w sektorze kultury i kreatywnym do przystępnego finansowania dłużnego;
10. wzywa Komisję do podjęcia działań w celu złagodzenia coraz gorszego oddziaływania kryzysu na sektor kultury i kreatywny w czasach, gdy ciągłe odwoływanie dużych festiwali i wydarzeń kulturalnych ma katastrofalne skutki finansowe, zwłaszcza dla sektora sztuk widowiskowych;
11. podkreśla, że turystyka generuje 10,3 % PKB Unii Europejskiej, z czego 40 % jest związane z ofertą kulturalną; uważa, że stopniowe ożywienie turystyki stanowi okazję do aktywnego promowania europejskiej kultury i dziedzictwa europejskiego, przy jednoczesnym tworzeniu podwalin zrównoważonej turystyki europejskiej; wzywa w związku z tym do wprowadzenia rocznego programu waloryzacji dziedzictwa odzwierciedlającego naszą różnorodność kulturową, wykorzystując fundusze strukturalne do włączenia dziedzictwa do europejskiego obiegu kultury;
12. uważa, że powinniśmy wykorzystać tę okazję do promowania europejskich treści kulturowych na całym świecie poprzez wspieranie produkcji europejskiej i rozwijanie europejskich sieci nadawczych; wzywa Komisję do współpracy z państwami członkowskimi w celu zapewnienia jak najpłynniejszej transpozycji powiązanego prawodawstwa, takiego jak przekształcona dyrektywa o audiowizualnych usługach medialnych i dyrektywa w sprawie praw autorskich na jednolitym rynku cyfrowym;
13. uważa, że środki podejmowane przez państwa członkowskie i Komisję w celu wspierania podmiotów działających w sektorze kultury i kreatywnym w Europie powinny wspierać podmioty i inicjatywy odzwierciedlające różnorodność kulturową i językową Europy, w tym języki mniejszościowe;
14. wzywa Komisję do zaproponowania ambitnej i inkluzywnej polityki komunikacyjnej i promocyjnej na rzecz kultury w Europie, która umożliwiłaby prawdziwie europejski i ogólnoświatowy zasięg europejskich treści i wydarzeń kulturalnych oraz obiektów kultury; wzywa Komisję do wykorzystania pozytywnych wyników Europejskiego Roku Dziedzictwa Kulturowego do opracowania podobnej inicjatywy poświęconej kulturze i jej roli w Europie;
15. uważa, że wymiar kulturowy musi stanowić część dialogu z obywatelami, zwłaszcza podczas zbliżającej się konferencji w sprawie przyszłości Europy;
16. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.
- [1] Dz.U. C 238 z 6.7.2018, s. 28.
- [2] Teksty przyjęte, P9_TA(2020)0054.
- [3] Teksty przyjęte, P9_TA(2020)0169.
- [4] Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 221.
- [5] https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Culture_statistics_-_cultural_employment#Self-employment