PROJEKT REZOLUCJI w sprawie przygotowań do nadzwyczajnego szczytu Rady Europejskiej poświęconego niebezpiecznej eskalacji napięcia i roli Turcji we wschodniej części basenu Morza Śródziemnego
14.9.2020 - (2020/2774(RSP))
zgodnie z art. 132 ust. 2 Regulaminu
Nathalie Loiseau, Petras Auštrevičius, Stéphane Bijoux, Vlad‑Marius Botoş, Sylvie Brunet, Dita Charanzová, Olivier Chastel, Ilana Cicurel, Bernard Guetta, Klemen Grošelj, Moritz Körner, Frédérique Ries, Ramona Strugariu, Hilde Vautmans
w imieniu grupy Renew
Patrz też projekt wspólnej rezolucji RC-B9-0260/2020
B9‑0266/2020
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie przygotowań do nadzwyczajnego szczytu Rady Europejskiej poświęconego niebezpiecznej eskalacji napięcia i roli Turcji we wschodniej części basenu Morza Śródziemnego
Parlament Europejski,
– uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej w sprawie wschodniej części basenu Morza Śródziemnego z dnia 19 sierpnia 2020 r.,
– uwzględniając oświadczenia Wiceprzewodniczącego Komisji / Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa, w szczególności oświadczenie z dnia 20 sierpnia 2020 r.,
– uwzględniając oświadczenia wydane po nieformalnym posiedzeniu ministrów spraw zagranicznych (Gymnich) w dniach 27–28 sierpnia 2020 r.,
– uwzględniając oświadczenie sekretarza generalnego NATO z dnia 3 września 2020 r.,
– uwzględniając deklarację z Ajaccio przyjętą po siódmym szczycie państw południowych Unii (Med7) z dnia 10 września 2020 r.,
– uwzględniając Kartę Narodów Zjednoczonych oraz wszystkie konwencje ONZ, których stronami są państwa członkowskie UE – w tym Grecja i Cypr – a także Turcja,
– uwzględniając Statut Rzymski i dokumenty założycielskie Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości (MTS) oraz precedensy ustanowione w jego orzecznictwie,
– uwzględniając Traktat Północnoatlantycki z 1949 r.,
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 marca 2019 r. w sprawie sprawozdania Komisji za rok 2018 dotyczącego Turcji[1], w której Parlament zalecił Komisji i Radzie formalne zawieszenie wszystkich negocjacji akcesyjnych z Turcją, zgodnie z ramami negocjacyjnymi;
– uwzględniając art. 132 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że w następstwie swojej decyzji o wysłaniu statków badawczych eskortowanych przez tureckie okręty wojenne w celu poszukiwania gazu ziemnego w obrębie granic morskich Grecji i Cypru – z pogwałceniem prawa międzynarodowego – Turcja naruszyła integralność terytorialną Grecji i Cypru, naruszając tym samym integralność terytorialną Unii Europejskiej;
B. mając na uwadze, że wstępne rozmowy między Grecją a Turcją utknęły w martwym punkcie w marcu 2016 r.; mając na uwadze, że spotkanie premiera Grecji i prezydenta Turcji we wrześniu 2019 r. na posiedzeniu Zgromadzenia Ogólnego ONZ stanowiło bodziec do poprawy stosunków dwustronnych, a także do wznowienia dialogu politycznego w grudniu, a w konsekwencji do spotkania urzędników wysokiego szczebla w styczniu 2020 r. w Ankarze i do omówienia środków budowy zaufania w Atenach w lutym 2020 r.;
C. mając na uwadze, że w listopadzie 2019 r. Turcja podpisała z rządem Libii protokół ustaleń w sprawie wytyczenia wspólnych granic morskich mimo braku przyległych lub przeciwległych wybrzeży; mając na uwadze, że wiele państw regionu uznało to porozumienie za nieważne; mając na uwadze, że 6 sierpnia 2020 r. po 15 latach negocjacji Grecja podpisała z Egiptem porozumienie o wytyczeniu wyłącznej strefy ekonomicznej;
D. mając na uwadze, że 27 lutego 2020 r. Rada umieściła na wykazie sankcji UE dwóch dyrektorów wykonawczych Turkish Petroleum Corporation (TPAO), nakładając na nich zakaz podróżowania i zamrożenie aktywów w związku z zaangażowaniem Turcji w nielegalne odwierty we wschodniej części basenu Morza Śródziemnego bez zgody Republiki Cypryjskiej; mając na uwadze, że 11 listopada 2019 r. Rada przyjęła ramy prawne dotyczące środków ograniczających w odpowiedzi na nielegalne odwierty prowadzone przez Turcję, po tym jak wielokrotnie wyrażała swoje obawy i zdecydowanie potępiała działania Turcji w licznych konkluzjach, w szczególności z 22 marca 2018 r. i 20 czerwca 2019 r.;
E. mając na uwadze, że w lutym i marcu 2020 r. Turcja zapewniła wsparcie logistyczne dla wysłania tysięcy migrantów na granicę grecką i zaangażowała się w kampanie dezinformacyjne przeciwko Grecji i UE;
F. mając na uwadze, że 21 lipca Turcja podjęła decyzję o rozpoczęciu działań wydobywczych w obrębie greckich granic morskich wokół Kastelorizo oraz odwiertu ze statku Barbaros w wyłącznej strefie ekonomicznej (w.s.e.) Republiki Cypryjskiej;
G. mając na uwadze, że 16 sierpnia 2020 r. Turcja wysłała 17 okrętów wojennych do eskortowania swojego statku badawczego Oruc Reis na wodach greckich, rozmieszczając jednocześnie turecką flotę na Morzu Egejskim i stawiając w gotowości greckie siły zbrojne; mając na uwadze, że następnego dnia doszło do przypadkowej kolizji greckiego i tureckiego okrętu wojennego na tym obszarze;
H. mając na uwadze, że w następstwie niemieckiej mediacji Turcja zgodziła się na wycofanie swojego statku badawczego Oruc Reis do 23 sierpnia oraz na wznowienie wspólnych wstępnych rozmów z Grecją; mając jednak na uwadze, że Turcja wycofała swój statek i flotę dopiero 12 września, przedłużając mandat swojej nielegalnej misji;
I. mając na uwadze, że 12 września Turcja ostatecznie nakazała powrót swojego statku badawczego Oruc Reis;
J. mając na uwadze, że od stycznia 2020 r. Grecja odnotowała ponad 600 naruszeń swojej przestrzeni powietrznej przez tureckie siły powietrzne nad zdemilitaryzowanymi greckimi wyspami na Morzu Egejskim; mając na uwadze, że Turcja próbowała zablokować plany obronne NATO w Polsce i w państwach bałtyckich;
K. mając na uwadze, że 10 czerwca francuski okręt wojenny spotkał się z niezwykle wrogim zachowaniem tureckich okrętów wojennych, gdy w ramach operacji NATO „Sea Guardian” zwrócił się o przeprowadzenie inspekcji tureckiego statku podejrzanego o naruszenie embarga ONZ na broń nałożonego na Libię;
L. mając na uwadze, że w celu wsparcia Grecji i Cypru 12 sierpnia Francja rozmieściła na tym obszarze dwa okręty wojenne i samoloty myśliwskie, a 26 sierpnia wzięła udział w ćwiczeniach wojskowych wraz z Grecją, Cyprem i Włochami;
M. mając na uwadze, że obowiązkiem Unii Europejskiej i jej państw członkowskich jest przestrzeganie prawa międzynarodowego, w tym Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawie morza i związanego z nią orzecznictwa dotyczącego granic morskich, niezależnie od faktu, że Turcja nie ratyfikowała tej konwencji;
N. mając na uwadze, że Grecja i Cypr ponownie wyraziły gotowość do skorzystania z jurysdykcji Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości;
O. mając na uwadze, że UE jest zdecydowanie najważniejszym partnerem handlowym Turcji i głównym źródłem bezpośrednich inwestycji zagranicznych w tym kraju; mając na uwadze, że w 2018 r. zawieszono inicjatywę modernizacji unii celnej; mając na uwadze, że rozmowy w sprawie partnerstw basenu sektorowych między UE a Turcją mogą zostać wznowione dopiero po deeskalacji napięć we wschodniej części basenu Morza Śródziemnego;
P. mając na uwadze, że Turcja pozostaje kluczowym partnerem UE i członkiem NATO; mając na uwadze, że art. 1 Traktatu Północnoatlantyckiego stanowi, iż jego strony zobowiązują się załatwiać wszelkie spory międzynarodowe, w które mogłyby zostać zaangażowane, za pomocą środków pokojowych w taki sposób, aby pokój i bezpieczeństwo międzynarodowe oraz sprawiedliwość nie zostały narażone na niebezpieczeństwo, jak również powstrzymywać się w swych stosunkach międzynarodowych od użycia lub groźby użycia siły w jakikolwiek sposób niezgodny z zasadami Narodów Zjednoczonych;
1. w pełni solidaryzuje się z Grecją i Cyprem;
2. stanowczo potępia turecką interwencję wojskową i cywilną w obrębie unijnych granic morskich Grecji i Cypru – państw członkowskich UE – we wschodniej części basenu Morza Śródziemnego, która poważnie zagraża bezpieczeństwu i stabilności tego regionu oraz narusza prawo międzynarodowe;
3. z zadowoleniem przyjmuje decyzję Turcji z dnia 12 września o natychmiastowym wycofaniu statków badawczych i okrętów wojennych z obszaru granic morskich UE; domaga się wznowienia przez Turcję rozmów z Grecją i Cyprem oraz środków budowy zaufania; domaga się, aby w przeciwnym razie Turcja zwróciła się do Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w celu rozwiązania nierozstrzygniętych kwestii terytorialnych, zgodnie z postulatami Grecji i Cypru;
4. stanowczo odrzuca jednostronną deklarację tureckiego ministra spraw zagranicznych, zgodnie z którą obszary morskie Grecji i Cypru należy uznać za część terytorium Turcji ze względu na ich położenie na tym samym szelfie kontynentalnym co Turcja;
5. z zadowoleniem przyjmuje nieustające wysiłki mediacyjne podejmowane przez Niemcy w celu złagodzenia sytuacji;
6. potępia ciągłe groźby kierowane przez turecki rząd pod adresem Grecji, Cypru i państw członkowskich UE oraz prowadzone przezeń kampanie dezinformacyjne przeciwko UE;
7. zwraca uwagę, że Parlament podjął już kroki w celu ograniczenia finansowania z Instrumentu Pomocy Przedakcesyjnej (IPA II) dla Turcji ze względu na znaczne pogorszenie się sytuacji w zakresie demokracji, praw człowieka i praworządności w tym kraju;
8. wzywa Radę, aby na posiedzeniu 24 września wykorzystała wszelkie odpowiednie środki, jakimi dysponuje Unia Europejska, aby zareagować na agresywne działania Turcji; wzywa Radę, aby przyspieszyła przygotowanie dodatkowych wpisów do wykazu sankcji UE w ramach już rozpatrywanych wniosków, z myślą o ich jak najszybszym przyjęciu, oraz zwraca się do Rady o sporządzenie wykazu dodatkowych środków ograniczających, takich jak kompleksowe embargo na broń, na wypadek gdyby turecki rząd nie poczynił wystarczających postępów na drodze do dialogu i nie zaprzestał swoich jednostronnych działań;
9. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji wiceprzewodniczącemu Komisji / wysokiemu przedstawicielowi Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Radzie, Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich UE, Organizacji Narodów Zjednoczonych oraz Turcji, a także do zapewnienia tłumaczenia powyższego tekstu na język turecki.
- [1] Teksty przyjęte, P8_TA(2019)0200.