B9‑0283/2020

Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie sytuacji w Rosji i próby otrucia Aleksieja Nawalnego

(2020/2777(RSP))

Parlament Europejski,

– uwzględniając Traktat o Unii Europejskiej (TUE),

– uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie Rosji,

– uwzględniając Konwencję o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (europejska konwencja praw człowieka),

– uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych,

– uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka (PDPC), której Federacja Rosyjska jest stroną,

– uwzględniając konstytucję Federacji Rosyjskiej, zwłaszcza rozdział 2 o prawach i wolnościach człowieka i obywatela,

– uwzględniając debatę przeprowadzoną przez Komisję Spraw Zagranicznych w dniu 10 września 2020 r.,

– uwzględniając konwencję o zakazie broni chemicznej,

– uwzględniając art. 132 ust. 2 Regulaminu,

A. mając na uwadze, że w dniu 20 sierpnia 2020 r. przywódca partii Rosja Przyszłości Aleksiej Nawalny w poważnym, lecz stabilnym stanie trafił do szpitala w następstwie próby otrucia, którą uważa się za atak o podłożu politycznym;

B. mając na uwadze, że 22 sierpnia 2020 r. Aleksieja Nawalnego przewieziono samolotem medycznym do Berlina i wprowadzono w stan śpiączki farmakologicznej;

C. mając na uwadze, że 2 września 2020 r. rząd niemiecki na podstawie badań klinicznych i toksykologicznych oznajmił, że Aleksiej Nawalny został zatruty bojowym środkiem paralityczno-drgawkowym z grupy nowiczoków;

D. mając na uwadze, że środka paralityczno-drgawkowego z tej samej grupy użyto na terytorium UE podczas próby otrucia Siergieja Skripala i Julii Skripal; mając na uwadze, że o zatrucie Skripalów władze brytyjskie oskarżyły dwóch obywateli rosyjskich posługujących się nazwiskami Aleksander Pietrow i Rusłan Boszyrow i stwierdziły, że są oni czynnymi oficerami rosyjskiego wywiadu wojskowego (GRU);

E. mając na uwadze, że Federacja Rosyjska na mocy Powszechnej deklaracji praw człowieka i europejskiej konwencji praw człowieka oraz jako pełnoprawny członek Rady Europy i Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie zobowiązała się do przestrzegania zasad demokracji i praworządności oraz poszanowania podstawowych wolności i praw człowieka;

F. mając na uwadze, że stosowanie broni chemicznej przez kogokolwiek w jakichkolwiek okolicznościach jest absolutnie nie do przyjęcia i stanowi jawne naruszenie konwencji o zakazie broni chemicznej i prawa międzynarodowego, zagraża bezpieczeństwu nas wszystkich i podważa międzynarodowy ład oparty na zasadach;

G. mając na uwadze, że rosyjskie władze i przywódcy polityczni nadal utrzymują swój represyjny i autorytarny reżim wymierzony we własnych obywateli, społeczeństwo obywatelskie, opozycję polityczną i pracowników mediów, którzy są niejednokrotnie obiektem prześladowań, inwigilacji, ataków fizycznych, gróźb, nalotów i przeszukiwania biur i mieszkań, kampanii pomówień i oszczerstw, nękania metodami sądowymi, arbitralnych zatrzymań, złego traktowania oraz naruszania prawa do wolności wypowiedzi, zrzeszania się i zgromadzeń;

H. mając na uwadze, że skłonności autorytarne Rosji odbiły się na relacjach UE–Rosja oraz na stabilności w Europie i na świecie, zmuszając UE i państwa członkowskie do wypracowania bardziej spójnego strategicznego podejścia do Rosji Putina;

I. mając na uwadze, że próba otrucia Aleksieja Nawalnego to kolejny przykład schematu postępowania Rosji Putina wobec czołowych opozycjonistów, dziennikarzy, działaczy i przywódców zagranicznych, wśród których znaleźli się m.in. Borys Niemcow (polityk opozycji), Anna Politkowska (dziennikarka i aktywistka), Siergiej Protazanow (pracownik gazety opozycyjnej), Aleksander Litwinienko (dysydent) czy Wiktor Juszczenko (trzeci prezydent Ukrainy);

J. mając na uwadze, że zabójstwa i fizyczna eliminacja przywódców opozycji na zlecenie państwa, jak w przypadku Borysa Niemcowa, pozostały bezkarne, a osoby oskarżane o popełnienie tych haniebnych zbrodni zostały odznaczone przez Kreml;

K. mając na uwadze, że reakcje zachodnich demokracji na wspomniane zabójstwa i inne akty agresji ze strony Federacji Rosyjskiej nie wystarczyły, by odwieść Kreml od tej wrogiej i opresyjnej polityki;

L. mając na uwadze, że wiceprzewodniczący Komisji / wysoki przedstawiciel wyraził najsurowsze potępienie Unii Europejskiej dla próby otrucia, natomiast NATO zaapelowało do Rosji o ujawnienie obserwatorom międzynarodowym jej programu środków paralityczno-drgawkowych z grupy nowiczoków oraz o dotrzymywanie zobowiązań wynikających z konwencji o zakazie broni chemicznej;

1. zdecydowanie potępia akt przemocy wymierzony w czołowego rosyjskiego opozycjonistę Aleksieja Nawalnego;

2. przekazuje rodzinie Aleksieja Nawalnego wyrazy współczucia i nadziei na jego szybki i całkowity powrót do zdrowia;

3. uznaje próbę jego otrucia za zamach na demokrację i pluralizm polityczny w Federacji Rosyjskiej;

4. apeluje o odpowiednią wspólną reakcję społeczności międzynarodowej w tej sprawie; podkreśla, że próby otrucia Aleksieja Nawalnego nie można traktować jako wewnętrznej sprawy Federacji Rosyjskiej, gdyż zbrodnia ta narusza prawo międzynarodowe;

5. potępia ofensywne zastosowanie wszelkich bojowych środków paralityczno-drgawkowych opracowanych przez Rosję i podkreśla, że to nie pierwszy raz w ostatnich latach, gdy Rosja używa wobec dysydentów i opozycjonistów środka paralityczno-drgawkowego;

6. wzywa Radę Europejską do przyjęcia środków ograniczających wobec osób odpowiedzialnych za stosowanie i rozprzestrzenianie broni chemicznej;

7. wyraża ubolewanie i potępienie dla stosowanej przez Kreml taktyki wojny hybrydowej i apeluje do Rady o zablokowanie dostępu Rosji do systemu SWIFT i wprowadzenie kolejnych ukierunkowanych sankcji;

8. potwierdza swoje stanowisko w sprawie kontrowersyjnego gazociągu Nord Stream-2, za którym stoi polityczny projekt mający na celu zwiększenie zależności UE od rosyjskich dostaw gazu i który zagraża unijnemu rynkowi wewnętrznemu, gdyż nie jest zgodny ani z polityką energetyczną UE, ani z jej strategicznymi interesami, i powinien zatem zostać zablokowany; wzywa instytucje unijne i państwa członkowskie, zwłaszcza te zaangażowane w sporny gazociąg, by w duchu solidarności i sprzeciwu wobec agresywnej polityki Rosji uwzględniły to stanowisko i podjęły wszelkie niezbędne kroki w celu zablokowania tego strategicznego projektu Kremla;

9. jest zaniepokojony poprawkami do konstytucji przyjętymi niedawno w dość dyskusyjnym referendum; jest zdania, że tego rodzaju zmiany w konstytucji Federacji Rosyjskiej to kolejny niepokojący dowód na to, że polityka Kremla będzie nadal zorientowana na represje wobec rosyjskiego społeczeństwa obywatelskiego i wzmocnienie dominacji nad obszarem postradzieckim;

10. uważa, że w obliczu kontynuowania przez Federację Rosyjską opresyjnej polityki w kraju i agresywnych działań za granicą, w tym na Ukrainie, Białorusi, w Gruzji, Syrii i Libii, demokratyczny Zachód powinien wzmocnić swoją politykę i podjąć bardziej zdecydowane działania, odpowiednio reagując na stojące przed nami wyzwania;

11. apeluje o przeprowadzenie pod auspicjami międzynarodowego partnerstwa przeciw bezkarności za stosowanie broni chemicznej międzynarodowego śledztwa w sprawie próby otrucia i przypomina, że Federacja Rosyjska ma obowiązek zapewnić przejrzyste, szybkie i skuteczne wsparcie w dochodzeniu winnych ataku oraz wszelką pomoc potrzebną do postawienia ich przed sądem;

12. wzywa władze rosyjskie, by pociągnęły winnych do odpowiedzialności, nie tylko w sprawie Aleksieja Nawalnego, lecz również w przypadku osób, które według wszelkich podejrzeń zostały otrute lub zamordowane przez reżim Putina;

13. apeluje do społeczności międzynarodowej, by podjęła odpowiednie kroki prawne i z myślą o ustawie Magnickiego wykorzystała wszelkie dostępne narzędzia prawne w celu zapobieżenia i położenia kresu atakom na polityków opozycji i aktywistów;

14. uważa, że tego rodzaju działania mają najprawdopodobniej na celu stłumienie w Federacji Rosyjskiej aktywizmu społecznego i politycznego;

15. przypomina, że UE powinna być w pełni solidarna z rosyjskim społeczeństwem obywatelskim i skorzystać z europejskiego systemu sankcji za naruszanie praw człowieka, by nałożyć sankcje na sprawców poważnych naruszeń praw człowieka, i wzywa Radę do bezzwłocznego podjęcia dalszych prac w tym zakresie; podkreśla, że sprawcom naruszeń praw człowieka nie powinno się wydawać wiz UE ani pozwalać na posiadanie aktywów w państwach członkowskich;

16. wzywa Federację Rosyjską do pilnego zajęcia się kwestiami podniesionymi przez społeczność międzynarodową oraz bezzwłocznego, pełnego i całkowitego ujawnienia programu nowiczoków Organizacji ds. Zakazu Broni Chemicznej;

17. apeluje do wiceprzewodniczącego Komisji / wysokiego przedstawiciela, by uważnie śledził sprawę próby otrucia Aleksieja Nawalnego i jej konsekwencje dla Rosji, dopóki winni nie staną przed sądem;

18. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich oraz Administracji Prezydenta, Ministerstwu Spraw Zagranicznych i Dumie Państwowej Federacji Rosyjskiej.