ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με την πέμπτη επέτειο της ειρηνευτικής συμφωνίας στην Κολομβία
26.4.2021 - (2021/2643(RSP))
σύμφωνα με το άρθρο 132 παράγραφος 2 του Κανονισμού
Izaskun Bilbao Barandica, Dita Charanzová, Olivier Chastel, Klemen Grošelj, Bernard Guetta, Karin Karlsbro, Ilhan Kyuchyuk, Karen Melchior, Javier Nart, Urmas Paet, Dragoș Pîslaru, Frédérique Ries, María Soraya Rodríguez Ramos, Michal Šimečka, Nicolae Ştefănuță, Dragoş Tudorache, Hilde Vautmans
εξ ονόματος της Ομάδας Renew
Βλ. επίσης την κοινή πρόταση ψηφίσματος RC-B9-0227/2021
B9‑0230/2021
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την πέμπτη επέτειο της ειρηνευτικής συμφωνίας στην Κολομβία
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του και ιδίως το ψήφισμά του της 20ής Ιανουαρίου 2016 υπέρ της ειρηνευτικής διαδικασίας στην Κολομβία[1],
– έχοντας υπόψη την πολυμερή εμπορική συμφωνία μεταξύ της ΕΕ, της Κολομβίας και του Περού,
– έχοντας υπόψη τη δήλωση της Ύπατης Εκπροσώπου της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, Federica Mogherini, της 1ης Οκτωβρίου 2015, σχετικά με τον διορισμό του Eamon Gilmore ως ειδικού απεσταλμένου της ΕΕ για την ειρηνευτική διαδικασία στην Κολομβία,
– έχοντας υπόψη την τελική συμφωνία για τον τερματισμό της ένοπλης σύγκρουσης και την οικοδόμηση σταθερής και διαρκούς ειρήνης μεταξύ της εθνικής κυβέρνησης της Κολομβίας και των Επαναστατικών Ενόπλων Δυνάμεων της Κολομβίας - Λαϊκού στρατού (FARC-EP), η οποία υπεγράφη στις 24 Νοεμβρίου 2016,
– έχοντας υπόψη τις εκθέσεις του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με την αποστολή εξακρίβωσης των Ηνωμένων Εθνών στην Κολομβία και, ειδικότερα, την έκθεση της 26ης Μαρτίου 2021,
– έχοντας υπόψη την ετήσια έκθεση της Ύπατης Αρμόστριας των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, της 10ης Φεβρουαρίου 2021, σχετικά με την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κολομβία,
– έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση, της 9ης Φεβρουαρίου 2021, του Αντιπροέδρου της Επιτροπής/Ύπατου Εκπροσώπου της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας (ΑΠ/ΥΕ), Josep Borrell, και του Επιτρόπου Janez Lenarčič σχετικά με την απόφαση της Κολομβίας να χορηγήσει προσωρινό καθεστώς προστασίας στους Βενεζουελανούς μετανάστες, καθώς και τη δήλωση του εκπροσώπου τού ΑΠ/ΥΕ, της 26ης Φεβρουαρίου 2021, σχετικά με τη βία κατά των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κολομβία,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 132 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι τον Νοέμβριο του 2021, η Κολομβία θα εορτάσει την πέμπτη επέτειο της υπογραφής της τελικής συμφωνίας για τον τερματισμό της ένοπλης σύγκρουσης και την οικοδόμηση σταθερής και βιώσιμης ειρήνης μεταξύ της εθνικής κυβέρνησης της Κολομβίας και των Επαναστατικών Ενόπλων Δυνάμεων της Κολομβίας – Λαϊκού Στρατού (FARC-EP), η οποία έθεσε τέλος σε μια σύγκρουση διάρκειας άνω των 50 ετών και αποτελεί σημαντικό βήμα για την οικοδόμηση σταθερής και διαρκούς ειρήνης στη χώρα·
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο πρόεδρος της Κολομβίας, Iván Duque, και ο πρόεδρος του κόμματος Comunes (πρώην κόμμα Fuerza Alternativa Revolucionaria del Común (FARC)), Rodrigo Londoño, συναντήθηκαν στις 10 Μαρτίου 2021 για να συζητήσουν την πορεία της εφαρμογής της τελικής συμφωνίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στο πλαίσιο του διαλόγου που διευκόλυνε ο Ειδικός Απεσταλμένος του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ για την Κολομβία και επικεφαλής της Αποστολής Εξακρίβωσης των Ηνωμένων Εθνών στην Κολομβία, αμφότερα τα μέρη επανέλαβαν τη δέσμευσή τους στην τελική συμφωνία και συμφώνησαν να εργαστούν από κοινού για τον σχεδιασμό ενός χάρτη πορείας για το υπόλοιπο του χρονικού πλαισίου που προβλέπεται για τη συνολική εφαρμογή της, καθώς και να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την ενίσχυση της επανένταξης πρώην μαχητών και των εγγυήσεων ασφαλείας για αυτούς·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι στην τελική συμφωνία τα μέρη συμφώνησαν να ορίσουν μια Ειδική Δικαιοδοσία για την Ειρήνη (ΕΔΕ), συμπεριλαμβανομένης της εφαρμογής ενός Ολοκληρωμένου Συστήματος για την αλήθεια, τη δικαιοσύνη, την αποκατάσταση και τη μη επανάληψη, καθώς και συμφωνιών για την αποζημίωση των θυμάτων, μεταξύ άλλων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Κολομβία αντιμετωπίζει πολύπλοκες προκλήσεις όσον αφορά την ολοκληρωμένη εφαρμογή της τελικής συμφωνίας, οι οποίες επιδεινώνονται από την κατάσταση της νόσου COVID-19 και την άφιξη και υποδοχή μεταναστών από τη Βενεζουέλα·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 26 Ιανουαρίου 2021, η ΕΔΕ της Κολομβίας ανακοίνωσε την πρώτη σημαντική απόφασή του, κατηγορώντας οκτώ κορυφαίους ηγέτες των πρώην Επαναστατικών Ενόπλων Δυνάμεων της Κολομβίας για εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, γεγονός που αποτελεί το σαφέστερο μέχρι σήμερα αποτέλεσμα για τη μεταβατική δικαιοσύνη στη χώρα· λαμβάνοντας υπόψη ότι έχει επίσης επιβεβαιώσει την πρόοδο στη διερεύνηση των λεγόμενων «ψευδοθετικών αποτελεσμάτων»·
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικές πρόοδοι που αποτελούν παράδειγμα όσον αφορά τις μετασχηματιστικές δυνατότητες της ειρηνευτικής συμφωνίας, η οποία περιλαμβάνει, για πρώτη φορά, ειδική προσέγγιση ως προς το φύλο· λαμβάνοντας υπόψη ότι, δεδομένου του αλληλένδετου χαρακτήρα των διαφόρων κεφαλαίων της συμφωνίας, είναι υψίστης σημασίας να ενσωματωθεί ενεργά η προσέγγιση της ισότητας των φύλων σε όλους τους τομείς·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ειρηνευτικές συνομιλίες έχουν οδηγήσει σε σημαντική μείωση του αριθμού των θανάτων και της βίας στην Κολομβία· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κατάρρευση της ασφάλειας σε διάφορες περιοχές της Κολομβίας θεωρείται ευρέως ως εμπόδιο στην ειρηνευτική διαδικασία, με ανησυχητική αύξηση της βίας, βίαιες εξαφανίσεις, απαγωγές και δολοφονίες κοινωνικών και αυτόχθονων ηγετών, πρώην μαχητών των FARC και υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως αναφέρει ο ΟΗΕ·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Αποστολή Εξακρίβωσης του ΟΗΕ επαλήθευσε τη δολοφονία 73 πρώην μαχητών το 2020, ανεβάζοντας σε 248 τον αριθμό των πρώην μαχητών που σκοτώθηκαν μετά την υπογραφή της ειρηνευτικής συμφωνίας το 2016· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (OHCHR) έλαβε πληροφορίες σχετικά με τη δολοφονία 120 υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά το παρελθόν έτος, εκ των οποίων είχαν επαληθευτεί 53 υποθέσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι, επιπλέον, κατέγραψε 69 περιστατικά με μεγάλο αριθμό αμάχων θυμάτων κατά το 2020, που αντιστοιχούν στον θάνατο 269 αμάχων, συμπεριλαμβανομένων 24 παιδιών και 19 γυναικών·
Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ έχει θέσει ως προτεραιότητες την αντιμετώπιση της συνεχιζόμενης βίας εναντίον πρώην μαχητών, κοινοτήτων που πλήττονται από συγκρούσεις, κοινωνικών ηγετών και υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την ανάγκη ενίσχυσης της βιωσιμότητας της διαδικασίας επανένταξης, την εδραίωση μιας ολοκληρωμένης κρατικής παρουσίας σε περιοχές που πλήττονται από συγκρούσεις, την ενίσχυση του εποικοδομητικού διαλόγου μεταξύ των μερών ως μέσο προώθησης της εφαρμογής της ειρηνευτικής συμφωνίας και την ανάγκη ενίσχυσης των συνθηκών για τη συμφιλίωση μεταξύ των μερών·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η δυναμική των συγκρούσεων με τη συμμετοχή του Εθνικού Απελευθερωτικού Στρατού (Ejército de Liberación Nacional, ELN), συμπεριλαμβανομένων συγκρούσεων με άλλους παράνομους ενόπλους παράγοντες και με τις δημόσιες δυνάμεις ασφαλείας, συνεχίζεται σε ορισμένα διαμερίσματα της χώρας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κυβέρνηση επιμένει ότι η δυνατότητα επανάληψης των συνομιλιών εξαρτάται από την παύση των βίαιων ενεργειών του ELN, συμπεριλαμβανομένης της απαγωγής, της στρατολόγησης παιδιών και της ναρκοθέτησης, ενώ ο ELN εμμένει στη θέση του ότι οποιοδήποτε τέτοιο αίτημα της κυβέρνησης πρέπει να αντιμετωπιστεί στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων·
Ι. λαμβάνοντας υπόψη τη σημαντική απόφαση που έλαβε ο Πρόεδρος της Κολομβίας, Iván Duque Márquez, να επιδείξει αλληλεγγύη τακτοποιώντας περίπου 1 800 000 μετανάστες από τη Βενεζουέλα που διαμένουν στη χώρα, μέσω προσωρινών αδειών μετανάστευσης που θα τους επιτρέψουν να εγγραφούν και να ενισχύσουν την πρόσβασή τους σε κρατικές υπηρεσίες, όπως η υγεία και η εκπαίδευση, και την κοινωνικοοικονομική ένταξή τους, μειώνοντας έτσι την ευάλωτη θέση τους·
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ και η Κολομβία διατηρούν πλαίσιο στενής πολιτικής, οικονομικής και εμπορικής συνεργασίας, που θεμελιώθηκε στη βάση του Μνημονίου Συνεργασίας του Νοεμβρίου 2009 και της Εμπορικής Συμφωνίας μεταξύ της Κολομβίας και του Περού, αφενός, και της ΕΕ και των κρατών μελών της, αφετέρου, και της οποίας η τελική φιλοδοξία είναι όχι μόνο η ενίσχυση των οικονομικών και εμπορικών σχέσεων μεταξύ των μερών, αλλά και η ενίσχυση της ειρήνης, της δημοκρατίας, του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της βιώσιμης ανάπτυξης και της ευημερίας των πολιτών· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Κολομβία αποτελεί στρατηγικό εταίρο και έχει καίρια σημασία για την περιφερειακή σταθερότητα·
ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτή η στενή σχέση εκτείνεται σε πεδία διεθνούς συνεργασίας που αφορούν πολυμερή ζητήματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος, όπως είναι ο αγώνας για την ειρήνη και η καταπολέμηση της τρομοκρατίας και του λαθρεμπορίου ναρκωτικών·
1. υπενθυμίζει την υποστήριξή του στην τελική ειρηνευτική συμφωνία στην Κολομβία και χαιρετίζει τον πρόσφατο διάλογο που πραγματοποιήθηκε μεταξύ των μερών· επαναλαμβάνει ότι είναι πρόθυμο να συνεχίσει να παρέχει κάθε δυνατή πολιτική και οικονομική βοήθεια για τη στήριξη της συνολικής εφαρμογής της ειρηνευτικής συμφωνίας, να συνοδεύσει τη μετασυγκρουσιακή φάση, στην οποία είναι απαραίτητη η συμμετοχή των τοπικών κοινοτήτων και των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, και να λάβει δεόντως υπόψη τις προτεραιότητες που εκφράζουν τα θύματα όσον αφορά την αλήθεια, τη δικαιοσύνη, τις επανορθώσεις και τις εγγυήσεις μη επανάληψης·
2. χαιρετίζει την πρόοδο που έχει σημειώσει η Κολομβία σε τομείς όπως τα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης, η προάσπιση των δικαιωμάτων των θυμάτων, η επίλυση του προβλήματος των παράνομων ναρκωτικών, η επιστροφή γαιών και η επανένταξη πρώην μαχητών· τονίζει πόσο σημαντικό είναι η ειρηνευτική διαδικασία να συνοδεύεται από αποφασιστική προσπάθεια για την καταπολέμηση της ανισότητας και της φτώχειας, μεταξύ άλλων με την εξεύρεση δίκαιων λύσεων για τους ανθρώπους και τις κοινότητες που εξαναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα εδάφη τους· αναγνωρίζει το έργο των εδαφικών συμβουλίων για την ειρήνη, τη συμφιλίωση και τη συνύπαρξη·
3. υπογραμμίζει τον θεμελιώδη και ιστορικό ρόλο των αναπτυξιακών σχεδίων με εδαφική προσέγγιση (PDET), τα οποία διατυπώθηκαν από τις κοινότητες στους 170 δήμους που έχουν πληγεί περισσότερο από την εγκατάλειψη, τη φτώχεια και τη βία, με επένδυση σχεδόν 1,4 δισεκ. δολαρίων ΗΠΑ για τα 1 250 έργα που εκτελέστηκαν και τα 151 έργα υπό εκτέλεση· επισημαίνει ότι η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα ξεχωρίζει στο πρόγραμμα «Εργασίες για φόρους», με 100 έργα για επενδύσεις ύψους σχεδόν 200 εκατ. δολαρίων ΗΠΑ·
4. εκφράζει την ικανοποίησή του για όλες τις δράσεις που έχουν ήδη αναληφθεί από την ΕΔΕ προκειμένου να δημιουργηθεί ένα μέλλον με επίκεντρο την οικοδόμηση της ειρήνης και την έλλειψη ατιμωρησίας, και καλεί την ΕΔΕ να συνεχίσει τις σημαντικές προσπάθειές της, παρά τις πολυάριθμες προκλήσεις· καλεί τις κολομβιανές αρχές να διατηρήσουν την αυτονομία και την ανεξαρτησία και να προστατεύσουν το Ολοκληρωμένο Σύστημα για την αλήθεια, τη δικαιοσύνη, την αποκατάσταση και τη μη επανάληψη, ως ουσιαστική συμβολή για μια βιώσιμη και διαρκή ειρήνη·
5. καταδικάζει τις σφαγές και τις δολοφονίες, καθώς και τη βία κατά υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, πρώην μαχητών των FARC και κοινωνικών και αυτοχθόνων ηγετών· τονίζει ότι η αντιμετώπιση της συνεχιζόμενης βίας εναντίον τους αποτελεί μία από τις μείζονες προκλήσεις στην Κολομβία· ζητεί ταχείες και ενδελεχείς έρευνες και λογοδοσία των υπευθύνων·
6. τονίζει την ανάγκη λήψης επειγόντων μέτρων για την αύξηση της προστασίας τους και, ως εκ τούτου, ζητεί ισχυρότερη ολοκληρωμένη κρατική παρουσία στα εδάφη, καθώς και την έγκριση από την Εθνική Επιτροπή Εγγυήσεων Ασφάλειας μιας δημόσιας πολιτικής για την εξάρθρωση των εγκληματικών οργανώσεων· χαιρετίζει, στο πλαίσιο αυτό, το στρατηγικό σχέδιο ασφάλειας και προστασίας για την επανένταξη των ατόμων·
7. αναγνωρίζει τις προσπάθειες που κατέβαλαν οι θεσμοί της Κολομβίας ώστε να προχωρήσουν στην οδό του πλήρους και μόνιμου σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων· υπενθυμίζει στην κυβέρνηση της Κολομβίας ότι είναι υποχρεωμένη να εγγυάται την ασφάλεια των πολιτών της·
8. εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι, παρά την υποχρέωσή τους να παρέχουν πληροφορίες σχετικά με τις οδούς διακίνησης ναρκωτικών και τις πηγές χρηματοδότησης που στηρίζουν τις εγκληματικές ομάδες που επιτίθενται σε υπερασπιστές, ηγέτες και πρώην μαχητές, οι πρώην αντάρτες δεν τις έχουν παράσχει μέχρι σήμερα· σημειώνει επίσης την ανησυχία του για το γεγονός ότι η προθεσμία που είχε οριστεί για την παράδοση των περιουσιακών στοιχείων των πρώην FARC-EP ώστε να αποζημιωθούν τα θύματα έληξε στις 31 Δεκεμβρίου 2020, και ότι έχει παραδοθεί μόνο το 4 % του συμφωνηθέντος ποσού (12,2 εκατομμύρια USD από τα 286 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ που συμφωνήθηκαν το 2017)· τονίζει ότι πέρα από την εμπορική αξία που αντιπροσωπεύουν τα αγαθά, η παράδοσή τους αποτελεί θεμελιώδες βήμα προς τη συμφιλίωση·
9. ενθαρρύνει την κυβέρνηση να λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα στο τρέχον οικονομικό πλαίσιο για την προώθηση διαρθρωτικών αλλαγών που θα συμβάλουν στη βελτίωση της συνολικής κατάστασης και στη μεγιστοποίηση του δυναμικού των ειρηνευτικών συμφωνιών για θετική μεταμόρφωση της κατάστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κολομβία· ζητεί από τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών τη συνεργασία τους για την αποκατάσταση μιας συμφιλιωμένης συμβίωσης στη χώρα·
10. διακηρύσσει για μία ακόμη φορά ότι η βία δεν αποτελεί νόμιμο μέσο πολιτικού αγώνα και ζητεί από όσους είχαν μια τέτοια πεποίθηση να αγκαλιάσουν τη δημοκρατία με όλες τις συνέπειες και τις απαιτήσεις της, με πρώτο βήμα την οριστική εγκατάλειψη των όπλων και την υπεράσπιση των ιδεών και των φιλοδοξιών τους με υπακοή στους κανόνες της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου· στο πλαίσιο αυτό, καλεί τον Εθνικό Απελευθερωτικό Στρατό (ELN) και τις αντιφρονούσες ομάδες του FARC-EP να τερματίσουν τις συγκρούσεις και τις καταχρήσεις στην Κολομβία και να δεσμευτούν σθεναρά και αποφασιστικά, χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση, στην ειρήνη στην Κολομβία·
11. χαιρετίζει την παράταση του νόμου για τα θύματα έως το 2031 και την αύξηση του προϋπολογισμού του, προς όφελος 9 057 052 ατόμων που είναι εγγεγραμμένα στο Ενιαίο Μητρώο Θυμάτων· επισημαίνει τις 6 203 αποφάσεις επιστροφής που εκδόθηκαν, προς όφελος 74 137 ατόμων, με την επιστροφή 390 388 εκταρίων γης στους πληγέντες·
12. επισημαίνει την πρόοδο όσον αφορά την εκκαθάριση 129 δήμων από νάρκες κατά προσωπικού και την παράταση της προθεσμίας για την εξάλειψή τους έως το 2025·
13. αναγνωρίζει και επαινεί το αξιοσημείωτο και άνευ προηγουμένου βήμα της Κολομβίας να χορηγήσει καθεστώς προστασίας σε περίπου 1 800 000 πολίτες της Βενεζουέλας που διαμένουν στη χώρα, γεγονός που θα συμβάλει στη μείωση του ανθρώπινου πόνου για τους Βενεζουελανούς μετανάστες στην Κολομβία, παρέχοντας παράλληλα ευκαιρίες για καλύτερη βοήθεια, μεταξύ άλλων όσον αφορά τον εμβολιασμό κατά της νόσου COVID-19, την προστασία και την κοινωνική ένταξη·
14. ελπίζει ότι η πρωτοβουλία της ΕΕ να συμβάλει στις περιφερειακές προσπάθειες για την αντιμετώπιση της μεταναστευτικής κρίσης θα προετοιμάσει το έδαφος για ισχυρότερη στήριξη σύμφωνα με την αξιοθαύμαστη αλληλεγγύη που επέδειξε η Κολομβία και καλεί άλλα μέλη της διεθνούς κοινότητας να συνεργαστούν για να στηρίξουν την Κολομβία στη διαδικασία αυτή·
15. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στην εναλλασσόμενη Προεδρία της ΕΕ, στον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής / Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, στην Ευρωλατινοαμερικανική Κοινοβουλευτική Συνέλευση και στην Κυβέρνηση και το Κονγκρέσο της Κολομβίας.
- [1] ΕΕ C 11 της 12.1.2018, σ. 79.