PROJEKT REZOLUCJI w sprawie sytuacji w Afganistanie
7.6.2021 - (2021/2712(RSP))
złożony zgodnie z art. 132 ust. 2 Regulaminu
Anna Fotyga, Raffaele Fitto, Assita Kanko, Valdemar Tomaševski, Jadwiga Wiśniewska, Carlo Fidanza, Elżbieta Kruk, Ryszard Czarnecki, Angel Dzhambazki, Bogdan Rzońca, Adam Bielan
w imieniu grupy ECR
Patrz też projekt wspólnej rezolucji RC-B9-0324/2021
B9‑0329/2021
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie sytuacji w Afganistanie
Parlament Europejski,
– uwzględniając Konwencję o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (EKPC) oraz Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych,
– uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka (PDPC), której Islamska Republika Afganistanu jest stroną,
– uwzględniając Konwencję genewską o ochronie osób cywilnych podczas wojny,
– uwzględniając Umowę o współpracy na rzecz partnerstwa i rozwoju między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Islamską Republiką Afganistanu, z drugiej strony,
– uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie Afganistanu, w szczególności rezolucję z dnia 13 marca 2019 r. w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia, w imieniu Unii, Umowy o współpracy na rzecz partnerstwa i rozwoju między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Islamską Republiką Afganistanu, z drugiej strony[1],
– uwzględniając komunikat specjalnych wysłanników i specjalnych przedstawicieli Unii Europejskiej, Francji, Niemiec, Włoch, NATO, Norwegii, Zjednoczonego Królestwa i Stanów Zjednoczonych z 7 maja 2021 r. w sprawie afgańskiego procesu pokojowego,
– uwzględniając wieloletni program indykatywny dla Afganistanu na lata 2014–2020 w ramach unijnego instrumentu finansowania współpracy na rzecz rozwoju,
– uwzględniając konferencję genewską w sprawie Afganistanu w 2020 r.,
– uwzględniając sprawozdanie sekretarza generalnego ONZ z dnia 10 września 2018 r. pt. „Sytuacja w Afganistanie i jej wpływ na pokój i bezpieczeństwo na świecie”,
– uwzględniając umowę „Wspólna droga naprzód” zawartą między UE a Afganistanem i dotyczącą migracji,
– uwzględniając rezolucje Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 2210 (2015) i 2344 (2017) oraz mandat misji wspierającej ONZ w Afganistanie (UNAMA) oraz rezolucję Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 2513 (2020),
– uwzględniając art. 132 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że w lutym 2020 r. Stany Zjednoczone i talibowie podpisali porozumienie, które umożliwiło pierwsze od 2001 r. bezpośrednie rozmowy między talibami a przedstawicielami Republiki Afganistanu;
B. mając na uwadze, że w dniu 14 kwietnia 2021 r. Stany Zjednoczone oficjalnie ogłosiły, że zamierzają zakończyć amerykańską obecność wojskową w Afganistanie i wycofać pozostałe 2 tys. żołnierzy z tego kraju do września, co zbiegnie się z 20. rocznicą ataków terrorystycznych z 2001 r.;
C. mając na uwadze, że po atakach z 11 września NATO powołało się na art. 5 swojego traktatu założycielskiego i był to pierwszy przypadek powołania się przez NATO na zbiorową obronę, a także że obecnie, 20 lat później, państwa sojusznicze zgadzają się z decyzją o wycofaniu swoich sił i koncentrują wysiłki na budowaniu zdolności i wspieraniu rozwoju sił afgańskich;
D. mając na uwadze, że w zamian talibowie zobowiązali się, że będą zapobiegać wykorzystywaniu terytorium znajdującego się pod ich kontrolą przez ugrupowania terrorystyczne oraz że rozpoczną negocjacje z rządem afgańskim;
E. mając na uwadze, że sytuacja w zakresie bezpieczeństwa w całym kraju jest nadal dramatyczna i że nadal dochodzi do wielu aktów przemocy wobec ludności cywilnej i afgańskich sił bezpieczeństwa, mimo że talibowie powstrzymują się od ataków na siły amerykańskie;
F. mając na uwadze, że pojawienie się zagrożenia terrorystycznego, jakim jest powiązane z Daisz ugrupowanie Państwo Islamskie Prowincji Chorasan, znacznie przyczyniło się do dalszego pogorszenia sytuacji w zakresie bezpieczeństwa;
G. mając na uwadze, że afgańska jedność polityczna pozostaje niestabilna, ponieważ talibowie niewiele robią, aby zapewnić obywateli, że będą inaczej traktować Afgańczyków niż jak to miało miejsce w przypadku radykalnych ograniczeń brutalnie narzuconych w latach 90. XX wieku;
H. mając na uwadze, że pandemia COVID-19 spowodowała dodatkowe trudności humanitarne i gospodarcze oprócz już i tak poważnego ubóstwa, braku bezpieczeństwa żywnościowego i podatności na zagrożenia klimatyczne;
I. mając na uwadze, że Umowa o współpracy na rzecz partnerstwa i rozwoju odzwierciedla zasady i warunki, na których opierać się będzie przyszłe partnerstwo UE-Afganistan, w tym klauzule w zakresie praw człowieka, nierozprzestrzeniania broni masowego rażenia, wymiaru sprawiedliwości i praworządności, w tym walki z przestępczością zorganizowaną, praniem pieniędzy, a także zwalczania narkotyków;
J. mając na uwadze, że od 2002 r. Unia Europejska i jej państwa członkowskie są razem największym międzynarodowym darczyńcą dla Afganistanu i jego narodu, a przekazana pomoc rozwojowa i humanitarna wynosi 17,2 mld EUR; mając na uwadze, że przed gospodarką afgańską wciąż jest wiele wyzwań, takich jak korupcja, niska ściągalność dochodów, słaba infrastruktura i powolne tempo tworzenia miejsc pracy; mając na uwadze, że obecny wieloletni program indykatywny został opracowany w taki sposób, aby zapewnić maksymalną elastyczność, z uwzględnieniem obecnych i przyszłych wyzwań i z możliwością zawieszenia lub ponownego ukierunkowania działań, jeżeli sytuacja będzie tego wymagała;
K. mając na uwadze, że od 2001 r. wiele państw członkowskich UE, partnerzy NATO i kraje sojusznicze przyczyniają się do stabilizacji i rozwoju Afganistanu, przeznaczając na ten cel zasoby wojskowe i cywilne oraz ponosząc wiele ofiar i strat; mając na uwadze, że stabilny, niezależny i samowystarczalny Afganistan, który nie będzie bezpiecznym schronieniem dla ugrupowań terrorystycznych, ze względów bezpieczeństwa nadal stanowi żywotny interes NATO, UE i jej państw członkowskich;
L. mając na uwadze 2,5 mln zarejestrowanych uchodźców oraz od dwóch do trzech milionów Afgańczyków o nieuregulowanym statusie w Iranie i Pakistanie; mając na uwadze, że w Afganistanie jest ponad dwa miliony osób wewnętrznie przesiedlonych, spośród których ponad 300 tysięcy przesiedlono w 2018 r.; mając na uwadze, że wiele z tych osób cierpi z powodu braku bezpieczeństwa żywnościowego, niedostatecznego schronienia, niewystarczającego dostępu do urządzeń sanitarnych i opieki zdrowotnej oraz z powodu braku ochrony, a także mając na uwadze, że wiele z tych osób to dzieci uznawane za szczególnie narażone na zagrożenie przymusową pracą, wykorzystaniem seksualnym lub możliwością rekrutacji przez grupy przestępcze i terrorystyczne;
M. mając na uwadze, że od początku 2018 r. ponad 450 tys. Afgańczyków wróciło do kraju lub zostało deportowanych z Iranu; mając na uwadze, że rząd Pakistanu ogłosił, iż 1,7 mln afgańskich uchodźców zarejestrowanych w tym kraju będzie musiało powrócić do Afganistanu wbrew swej woli;
N. mając na uwadze, że według ONZ korupcja w Afganistanie osłabia legitymizację państwa, co stanowi poważne zagrożenie dla dobrych rządów i trwałego rozwoju, gdyż uniemożliwia powstanie realnej gospodarki;
1. pozostaje zaangażowany w realizację pluralistycznego procesu pokojowego, który prowadziliby i za który odpowiedzialni byliby Afgańczycy i który prowadziłby do sprawiedliwego, kompleksowego i trwałego pokoju oraz odpowiadałby na potrzeby i obawy wszystkich Afgańczyków; wzywa w związku z tym do przyspieszenia tempa negocjacji i rozmów pokojowych oraz do stałego wspierania rządu afgańskiego w jego wysiłkach na rzecz budowania bezpiecznej i stabilnej przyszłości narodu afgańskiego poprzez podjęcie kluczowych reform w celu poprawy sprawowania rządów i praworządności, zwalczania terroryzmu i ekstremizmu, osiągnięcia trwałego pokoju i rozwoju, budowy prawowitych instytucji demokratycznych i zapewnienia poszanowania praw człowieka;
2. wzywa do natychmiastowego wznowienia, bez warunków wstępnych, merytorycznych negocjacji w sprawie przyszłości Afganistanu, aby opracować i wynegocjować realistyczne kompromisowe stanowiska w sprawie podziału władzy, które mogą doprowadzić do powstania pluralistycznego i prawowitego rządu oraz sprawiedliwego i trwałego rozwiązania, które podtrzyma i wzmocni korzyści gospodarcze, społeczne, polityczne i rozwojowe osiągnięte od 2001 r.;
3. podkreśla, że długofalowy rozwój Afganistanu zależeć będzie od odpowiedzialnego podejścia, dobrych rządów, zapewnienia trwałego bezpieczeństwa ludności, w tym wyeliminowania ubóstwa, tworzenia możliwości zatrudnienia, dostępu do usług socjalnych i zdrowotnych oraz edukacji, a także od ochrony podstawowych wolności i praw człowieka;
4. w dalszym ciągu opowiada się za silnym i trwałym partnerstwem z Afganistanem, jego instytucjami rządzącymi i instytucjami bezpieczeństwa oraz jego ludnością, w tym za mobilizacją międzynarodowego wsparcia na rzecz odbudowy po zawarciu porozumienia pokojowego, w oparciu o warunki określone w dokumentach końcowych przyjętych na konferencji w Genewie w 2020 r.; wyraża zaniepokojenie słabością i niestabilnością rządu centralnego oraz jego niezdolnością do sprawowania kontroli nad znaczną częścią kraju, co potęguje negatywny wpływ konfliktu na ludność cywilną;
5. zdecydowanie potępia ciągłe akty przemocy w Afganistanie, za które w dużej mierze odpowiedzialni są talibowie, i wzywa, aby wszystkie strony podjęły natychmiastowe i niezbędne kroki w celu ograniczenia przemocy, a w szczególności uniknięcia ofiar wśród ludności cywilnej, tak aby stworzyć warunki sprzyjające osiągnięciu porozumienia politycznego; wzywa wszystkie strony do natychmiastowego uzgodnienia kroków, jakie należy podjąć, aby umożliwić pomyślne wdrożenie trwałego i powszechnego zawieszenia broni;
6. podkreśla, że talibowie i rząd Republiki Islamskiej muszą wywiązać się ze swoich zobowiązań w zakresie zwalczania terroryzmu, w tym uniemożliwić Al-Kaidzie, Daiszowi lub innym ugrupowaniom terrorystycznym i pojedynczym terrorystom wykorzystywanie terytorium afgańskiego do zagrażania lub naruszania bezpieczeństwa jakiegokolwiek innego kraju, poprzez nieprzyjmowanie członków tych ugrupowań oraz uniemożliwianie im rekrutowania, szkoleń lub pozyskiwania funduszy;
7. wzywa UE do wspierania wysiłków na rzecz przeciwdziałania długotrwałej tendencji do utrzymywania się napięć między grupami etnicznymi, która prowadzi do rozpadu władzy centralnej, oraz apeluje do UE o wspieranie bogatej wieloetnicznej tkanki społeczeństwa afgańskiego;
8. podkreśla swoje długofalowe poparcie dla uczciwych, wolnych, sprawiedliwych i przejrzystych wyborów zgodnie z międzynarodowymi standardami oraz wyraża poparcie dla misji obserwacji wyborów w tym kraju;
9. podkreśla potrzebę poprawy koordynacji polityki Stanów Zjednoczonych i UE oraz pogłębienia dialogu między obiema stronami w sprawach dotyczących Afganistanu i regionu;
10. wzywa Afganistan do natychmiastowego i bezwarunkowego uwolnienia wszystkich obrońców praw człowieka, więźniów sumienia i dziennikarzy przetrzymywanych i skazanych wyłącznie za korzystanie z przysługującego im prawa do wolności wypowiedzi i udziału w pokojowych zgromadzeniach;
11. podkreśla , że długofalowy rozwój Afganistanu będzie zależał od rozliczalnych rządów, zapewnienia trwałego bezpieczeństwa ludności oraz ochrony podstawowych wolności i praw człowieka;
12. przypomina że Afganistan znajduje się pod silnym wpływem krajów sąsiadujących i mocarstw regionalnych, w szczególności Chin, Iranu, Indii, Rosji i Pakistanu; ubolewa, że stabilny i dobrze rozwijający się Afganistan nie zawsze jest ostatecznym celem owych regionalnych podmiotów i podkreśla kluczową rolę nie tylko tych krajów, ale także Turcji i innych podmiotów chcących przyczynić się do stabilizacji, procesu pokojowego i dalszego rozwoju Afganistanu;
13. z zadowoleniem przyjmuje rozszerzoną rolę ONZ w przyczynianiu się do procesu pokojowego i pojednania w Afganistanie, w tym poprzez wykorzystanie jej znacznego doświadczenia i wiedzy fachowej we wspieraniu innych procesów pokojowych;
14. apeluje do UE o wzmożenie wysiłków na rzecz dialogu i współpracy z partnerami regionalnymi, aby zwalczać handel narkotykami, pranie pieniędzy, finansowanie terroryzmu i handel ludźmi;
15. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich, Administracji Prezydenta, Ministerstwu Spraw Zagranicznych Islamskiej Republiki Afganistanu i parlamentowi afgańskiemu.
- [1] Dz.U. C 23 z 21.1.2021, s. 270.