ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και την περαιτέρω επιδείνωση του κράτους δικαίου στην Πολωνία
14.9.2021 - (2021/2880(RSP))
σύμφωνα με το άρθρο 132 παράγραφος 2 του Κανονισμού
Roberta Metsola, Jeroen Lenaers
εξ ονόματος της Ομάδας PPE
Juan Fernando López Aguilar, Simona Bonafè, Marek Belka, Birgit Sippel, Katarina Barley, Leszek Miller, Robert Biedroń, Łukasz Kohut, Włodzimierz Cimoszewicz, Sylvie Guillaume, Marc Angel, Domènec Ruiz Devesa, Evin Incir, Cyrus Engerer
εξ ονόματος της Ομάδας S&D
Michal Šimečka, Olivier Chastel, Anna Júlia Donáth, Sophia in ’t Veld, Fabienne Keller, Moritz Körner, Maite Pagazaurtundúa, Ramona Strugariu, Dragoş Tudorache, Hilde Vautmans
εξ ονόματος της Ομάδας Renew
Terry Reintke, Sylwia Spurek, Alice Kuhnke, Gwendoline Delbos‑Corfield, Saskia Bricmont, Tineke Strik, Kim Van Sparrentak, Monika Vana, Tilly Metz, Reinhard Bütikofer, Salima Yenbou, Anna Cavazzini, Ernest Urtasun, Alexandra Geese, Daniel Freund
εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE
Κωνσταντίνος Αρβανίτης
εξ ονόματος της Ομάδας The Left
B9‑0461/2021
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και την περαιτέρω επιδείνωση του κράτους δικαίου στην Πολωνία
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (εφεξής «ο Χάρτης»),
– έχοντας υπόψη το άρθρο 2 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ),
– έχοντας υπόψη το άρθρο 49 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ),
– έχοντας υπόψη την Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και τη σχετική νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων,
– έχοντας υπόψη την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου,
– έχοντας υπόψη τη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων,
– έχοντας υπόψη την αιτιολογημένη πρόταση της Επιτροπής για απόφαση του Συμβουλίου, της 20ής Δεκεμβρίου 2017, για τη διαπίστωση της ύπαρξης σαφούς κινδύνου σοβαρής παραβίασης του κράτους δικαίου από τη Δημοκρατία της Πολωνίας, η οποία εκδόθηκε σύμφωνα με το άρθρο 7 παράγραφος 1 της ΣΕΕ (COM(2017)0835),
– έχοντας υπόψη την οδηγία (EE) 2018/1808 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Νοεμβρίου 2018, για την τροποποίηση της οδηγίας 2010/13/ΕΕ για τον συντονισμό ορισμένων νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών μελών σχετικά με την παροχή υπηρεσιών οπτικοακουστικών μέσων («οδηγία για τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων») ενόψει των μεταβαλλόμενων συνθηκών της αγοράς[1],
– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2092 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2020, περί γενικού καθεστώτος αιρεσιμότητας για την προστασία του προϋπολογισμού της Ένωσης[2] («κανονισμός για την αιρεσιμότητα όσον αφορά το κράτος δικαίου»),
– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/241 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Φεβρουαρίου 2021, για τη θέσπιση του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας[3],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 18ης Δεκεμβρίου 2019, σχετικά με τις δημόσιες διακρίσεις και τη ρητορική μίσους κατά των ατόμων ΛΟΑΔΜ, συμπεριλαμβανομένης της έννοιας των ζωνών χωρίς ΛΟΑΔΜ[4],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 11ης Μαρτίου 2021, σχετικά με την ανακήρυξη της ΕΕ ως ζώνης ελευθερίας για τα άτομα ΛΟΑΤΚΙ[5],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 16ης Ιανουαρίου 2020, σχετικά με τις εν εξελίξει ακροάσεις σύμφωνα με το άρθρο 7 παράγραφος 1 ΣΕΕ σχετικά με την Πολωνία και την Ουγγαρία[6],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 7ης Οκτωβρίου 2020, σχετικά με τη θέσπιση μηχανισμού της ΕΕ για τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα[7],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 17ης Σεπτεμβρίου 2020, σχετικά με την πρόταση απόφασης του Συμβουλίου για τη διαπίστωση της ύπαρξης σαφούς κινδύνου σοβαρής παραβίασης του κράτους δικαίου από τη Δημοκρατία της Πολωνίας[8],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 24ης Ιουνίου 2021, σχετικά με την έκθεση της Επιτροπής του 2020 για το κράτος δικαίου[9],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της 8ης Ιουλίου 2021, σχετικά με τη δημιουργία κατευθυντήριων γραμμών για την εφαρμογή του γενικού καθεστώτος αιρεσιμότητας για την προστασία του προϋπολογισμού της Ένωσης[10],
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 30ής Σεπτεμβρίου 2020, με τίτλο «Έκθεση του 2020 για το κράτος δικαίου – Η κατάσταση του κράτους δικαίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση» (COM(2020)0580),
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 20ής Ιουλίου 2021, με τίτλο «Έκθεση του 2021 για το κράτος δικαίου – Η κατάσταση του κράτους δικαίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση» (COM(2020)0700),
– έχοντας υπόψη την από 8ης Μαρτίου 2021 επιστολή του Επιτρόπου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης προς τον Πρωθυπουργό της Πολωνίας σχετικά με δύο νομοσχέδια που αφορούν τον τομέα των μέσων ενημέρωσης στην Πολωνία[11],
– έχοντας υπόψη το άρθρο 132 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το άρθρο 2 της ΣΕΕ, η Ένωση βασίζεται στις αξίες του σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της ελευθερίας, της δημοκρατίας, της ισότητας, του κράτους δικαίου, καθώς και του σεβασμού των ανθρώπινων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων των προσώπων που ανήκουν σε μειονότητες·
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το άρθρο 47 του Χάρτη, το θεμελιώδες δικαίωμα πραγματικής προσφυγής απαιτεί πρόσβαση σε «ανεξάρτητο» δικαστήριο· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πολιτική επιρροή ή ο έλεγχος του δικαστικού συστήματος και παρόμοιοι φραγμοί στην ανεξαρτησία μεμονωμένων δικαστών έχουν συχνά οδηγήσει σε αδυναμία του δικαστικού συστήματος να εκπληρώσει τον ρόλο του ως ανεξάρτητου φορέα για τον έλεγχο της αυθαίρετης χρήσης της εξουσίας από τον εκτελεστικό και τον νομοθετικό κλάδο της κυβέρνησης·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ελευθερία των μέσων ενημέρωσης αποτελεί έναν από τους πυλώνες και μία από τις εγγυήσεις για μια λειτουργική δημοκρατία και για το κράτος δικαίου· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ελευθερία, η πολυφωνία και η ανεξαρτησία των μέσων ενημέρωσης και η ασφάλεια των δημοσιογράφων αποτελούν βασικά στοιχεία του δικαιώματος της ελευθερίας της έκφρασης και της πληροφόρησης και είναι ζωτικής σημασίας για τη δημοκρατική λειτουργία της ΕΕ και των κρατών μελών της· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι δημόσιες αρχές θα πρέπει να θεσπίσουν ένα νομικό και ρυθμιστικό πλαίσιο που θα προωθεί την ανάπτυξη ελεύθερων, ανεξάρτητων και πλουραλιστικών μέσων ενημέρωσης·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Πολωνία, καθώς και ορισμένα άλλα κράτη μέλη, δεν έχουν ακόμη εφαρμόσει όλες τις απαιτήσεις της οδηγίας για τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων (οδηγία (ΕΕ)2018/1808), και ιδίως εκείνες που αφορούν την ανεξαρτησία της εθνικής ρυθμιστικής αρχής της αγοράς μέσων ενημέρωσης·
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο του Οπτικοακουστικού Τομέα του Συμβουλίου της Ευρώπης κατέληξε το 2019 στο συμπέρασμα ότι η ανεξαρτησία των ρυθμιστικών αρχών των πολωνικών μέσων ενημέρωσης εγείρει ανησυχίες όσον αφορά την εφαρμογή των διαδικασιών διορισμού και τη λογοδοσία στο Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης (KRRiT)· λαμβάνοντας υπόψη ότι κατέληξε επίσης στο συμπέρασμα ότι το Εθνικό Συμβούλιο Μέσων Ενημέρωσης (RMN) δεν διέθετε επαρκείς διασφαλίσεις για τη λειτουργική ανεξαρτησία από τα πολιτικά κόμματα και την κυβέρνηση[12]·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τον Φεβρουάριο 2021 προτάθηκε ένα σχέδιο για την επιβολή φόρου διαφήμισης και στη συνέχεια αποσύρθηκε λόγω έντονης κριτικής σχετικά με τον αρνητικό αντίκτυπό του στην ελευθερία και την πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 10 Φεβρουαρίου 2021, περίπου 45 ιδιωτικά μέσα ενημέρωσης σταμάτησαν να εκπέμπουν στην Πολωνία, χρησιμοποιώντας μαύρα πρωτοσέλιδα με σλόγκαν για 24 ώρες ως ένδειξη διαμαρτυρίας κατά του προτεινόμενου φόρου διαφήμισης στα μέσα ενημέρωσης, και περίπου 40 ραδιοτηλεοπτικοί φορείς έγραψαν σε ανοικτή επιστολή προς τις πολωνικές αρχές ότι ο νέος φόρος θα αποδυνάμωνε ορισμένα μέσα ενημέρωσης που δραστηριοποιούνται στην Πολωνία και ενδεχομένως θα τα εξανάγκαζε να κλείσουν, γεγονός που θα λειτουργούσε περιοριστικά ως προς επιλογές του κοινού τους·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 11 Αυγούστου 2021, η Πολωνική Δίαιτα ψήφισε υπέρ ενός νομοσχεδίου που προτείνει να επιτραπεί μόνο σε εταιρείες που ανήκουν κατά πλειοψηφία σε οντότητες του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου να κατέχουν άδειες μετάδοσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι το εν λόγω νομοσχέδιο καταψηφίστηκε από την Πολωνική Γερουσία στις 9 Σεπτεμβρίου 2021, γεγονός που δεν συνεπάγεται το τέλος της νομοθετικής διαδικασίας, δεδομένης της δυνατότητας της Πολωνικής Δίαιτας να ακυρώσει την απόφαση αυτή·
Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι το TVN24, ένα ανεξάρτητο μέσο ενημέρωσης που ανήκει στον όμιλο Discovery με έδρα τις ΗΠΑ, θα πληττόταν άμεσα από το εν λόγω νομοσχέδιο· λαμβάνοντας υπόψη ότι η απόφαση για την ανανέωση της άδειας του TVN24 εξακολουθεί να εκκρεμεί στην Πολωνία, παρά το γεγονός ότι ο ραδιοτηλεοπτικός φορέας ζήτησε την ανανέωση τον Φεβρουάριο του 2020· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πολωνική εθνική ρυθμιστική αρχή για τα μέσα ενημέρωσης (KRRiT) θα πρέπει να εκδώσει την απόφασή της σχετικά με νέα άδεια ραδιοτηλεοπτικής μετάδοσης πριν από τη λήξη της τρέχουσας άδειας, δηλαδή πριν από τις 26 Σεπτεμβρίου 2021·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, δεδομένης της αδράνειας της KRRiT, ο όμιλος Discovery υπέβαλε αίτηση στις ολλανδικές αρχές για τη χορήγηση άδειας ραδιοτηλεοπτικής μετάδοσης για το κανάλι TVN24 και έλαβε άδεια·
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Παγκόσμιος Δείκτης Ελευθερίας του Τύπου 2021 των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα κατατάσσει την Πολωνία στην 64η θέση, δηλαδή στη χαμηλότερη θέση που έχει λάβει ποτέ, ενώ το 2015 κατείχε τη 18η θέση·
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 7 Μαΐου 2021, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων απεφάνθη ότι οι ενέργειες των αρχών κατά τον διορισμό ενός από τους δικαστές που συμμετείχαν στο τμήμα του Συνταγματικού Δικαστηρίου που δίκασε την υπόθεση της προσφεύγουσας εταιρείας είχαν ως αποτέλεσμα το εν λόγω τμήμα να μην συνιστά «νομίμως συσταθέν δικαστήριο» και ότι παραβιάστηκε το δικαίωμα της προσφεύγουσας «σε δίκαιη δίκη»[13]·
ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 2 Μαρτίου 2021, το ΔΕΕ απεφάνθη ότι οι διαδοχικές τροποποιήσεις του νόμου για το Εθνικό Δικαστικό Συμβούλιο, οι οποίες οδήγησαν στην κατάργηση του αποτελεσματικού δικαστικού ελέγχου των αποφάσεων του Συμβουλίου σχετικά με την υποβολή στον πρόεδρο προτάσεων για τον διορισμό υποψηφίων δικαστών του Ανωτάτου Δικαστηρίου, ενδέχεται να παραβιάζουν το δίκαιο της ΕΕ[14]·
ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 29 Μαρτίου 2021, ο Πρωθυπουργός της Πολωνίας υπέβαλε αίτηση στο ευρέως αμφισβητούμενο και παράνομο «Συνταγματικό Δικαστήριο», προκειμένου τούτο να εξετάσει κατά πόσον οι διατάξεις της ΣΕΕ που αφορούν την υπεροχή του δικαίου της ΕΕ και την πραγματική δικαστική προστασία συνάδουν με το πολωνικό Σύνταγμα[15]·
ΙΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, με διάταξη της 14ης Ιουλίου 2021, το ΔΕΕ ενέκρινε προσωρινά μέτρα που ζήτησε η Επιτροπή δυνάμει του άρθρου 279 της ΣΛΕΕ και σχετίζονται με τη λειτουργία του πειθαρχικού τμήματος του Ανώτατου Δικαστηρίου της Πολωνίας και την αναστολή περαιτέρω διατάξεων της πολωνικής νομοθεσίας που επηρεάζουν την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης[16]·
ΙΕ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 14 Ιουλίου 2021, το παράνομο πολωνικό «Συνταγματικό Δικαστήριο» απεφάνθη ότι οι προσωρινές διατάξεις του ΔΕΕ σχετικά με τη δομή των δικαστηρίων στην Πολωνία δεν συνάδουν με το πολωνικό Σύνταγμα[17]·
ΙΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 15 Ιουλίου 2021, το ΔΕΕ απεφάνθη στην απόφασή του στην υπόθεση C-791/19[18] ότι το πειθαρχικό καθεστώς για τους δικαστές στην Πολωνία δεν ήταν συμβατό με το δίκαιο της ΕΕ·
ΙΖ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 20 Ιουλίου 2021, η Επιτροπή απέστειλε επιστολή στην Πολωνία σχετικά με όλα τα μέτρα που ελήφθησαν ή επρόκειτο να ληφθούν για την πλήρη συμμόρφωση με τη διάταξη του Δικαστηρίου και σχετικά με όλα τα αναγκαία μέτρα για την πλήρη συμμόρφωση με την απόφαση· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πολωνικές αρχές απάντησαν στην Επιτροπή στις 16 Αυγούστου·
ΙΗ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 22 Ιουλίου 2021, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων απεφάνθη ότι το πειθαρχικό τμήμα του Ανώτατου Δικαστηρίου δεν συνιστά «ανεξάρτητο και αμερόληπτο νομίμως συσταθέν δικαστήριο» και δεν πληροί το πρότυπο του «δικαιώματος πρόσβασης σε νομίμως συσταθέν δικαστήριο», το οποίο κατοχυρώνεται στο άρθρο 6 παράγραφος 1 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου· [19]
ΙΘ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 7 Σεπτεμβρίου 2021, η Επιτροπή αποφάσισε να αποστείλει προειδοποιητική επιστολή στην Πολωνία, σύμφωνα με το άρθρο 260 παράγραφος 2 της ΣΛΕΕ, επειδή δεν έλαβε τα αναγκαία μέτρα για να συμμορφωθεί πλήρως με την απόφαση του ΔΕΕ, της 15ης Ιουλίου 2021, στην οποία διαπιστώνεται ότι η πολωνική νομοθεσία που αφορά το πειθαρχικό καθεστώς των δικαστών δεν είναι συμβατή με το δίκαιο της ΕΕ·
Κ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 7 Σεπτεμβρίου 2021, η Επιτροπή ζήτησε από το ΔΕΕ να επιβάλει οικονομικές κυρώσεις στην Πολωνία για να διασφαλιστεί η συμμόρφωση με τη διάταξη του Δικαστηρίου για τη λήψη προσωρινών μέτρων, της 14ης Ιουλίου 2021, όσον αφορά τη λειτουργία του πειθαρχικού τμήματος του Ανώτατου Δικαστηρίου της Πολωνίας και την αναστολή περαιτέρω διατάξεων της πολωνικής νομοθεσίας που επηρεάζουν την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης·
ΚΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, τον Ιούνιο 2021, ο Αναπληρωτής Υπουργός Δικαιοσύνης της Πολωνίας ανήγγειλε ότι ο κυβερνών συνασπισμός επεξεργαζόταν νομοσχέδιο που αποσκοπούσε στην απαγόρευση της «προπαγάνδας των ΛΟΑΔΜ»·
ΚΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 14 Ιουλίου 2021, η Επιτροπή αποφάσισε να κινήσει διαδικασίες επί παραβάσει κατά της Ουγγαρίας και της Πολωνίας σχετικά με την ισότητα και την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων, και ιδίως ως αντίδραση στη δήλωση για «ζώνες χωρίς ιδεολογία ΛΟΑΔΜ»· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε επιστολή τους[20] του Σεπτεμβρίου 2021, οι υπηρεσίες της Επιτροπής έκριναν ότι δεν διασφαλίζεται η αρχή της μη διάκρισης κατά την εφαρμογή των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων και, ως εκ τούτου, αποφάσισαν να αναστείλουν τις τροποποιήσεις του προγράμματος REACT-EU σε σχέση με τα επιχειρησιακά περιφερειακά προγράμματα πέντε τοπικών πολωνικών αρχών·
ΚΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε έρευνα του έκτακτου Ευρωβαρόμετρου του Αυγούστου 2021, η συντριπτική πλειονότητα όσων απάντησαν συμφώνησε ότι η ΕΕ θα πρέπει να παρέχει πόρους στα κράτη μέλη μόνο υπό την προϋπόθεση ότι η κυβέρνησή τους εφαρμόζει το κράτος δικαίου και τις δημοκρατικές αρχές· λαμβάνοντας υπόψη ότι το ποσοστό αυτό ήταν πολύ υψηλό και στην Πολωνία (72 %)[21]·
Ελευθερία των μέσων ενημέρωσης
1. υπενθυμίζει ότι, στα προηγούμενα ψηφίσματά του, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξέφρασε την ανησυχία του σχετικά με τις ήδη εγκριθείσες και τις προσφάτως προταθείσες αλλαγές του πολωνικού νόμου για τα μέσα ενημέρωσης, ο οποίος μετατρέπει τον δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό φορέα σε φιλοκυβερνητικό ραδιοτηλεοπτικό φορέα· υπενθυμίζει το γεγονός ότι το άρθρο 54 του Συντάγματος της Πολωνίας διασφαλίζει την ελευθερία της έκφρασης και απαγορεύει τη λογοκρισία·
2. επικρίνει με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο το επονομαζόμενο νομοσχέδιο «Lex TVN» που εγκρίθηκε από τη Δίαιτα· φρονεί ότι πρόκειται για απόπειρα φίμωσης όσων διαδίδουν επικριτικό περιεχόμενο και για άμεση επίθεση κατά της πολυφωνίας των μέσων ενημέρωσης, καθώς και ότι παραβιάζει τα θεμελιώδη δικαιώματα που κατοχυρώνονται στον Χάρτη και τις Συνθήκες, στη νομοθεσία της ΕΕ για την εσωτερική αγορά και στο διεθνές δίκαιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα και το διεθνές εμπορικό δίκαιο, όπως π.χ. την οδηγία για τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων· ενθαρρύνει ένθερμα τη Δίαιτα να λάβει υπόψη τις συζητήσεις και την επακόλουθη απόρριψη του νομοσχεδίου από τη Γερουσία·
3. εκφράζει τη βαθιά ανησυχία του για την περαιτέρω επιδείνωση της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης στην Πολωνία και τις διάφορες μεταρρυθμίσεις που θέσπισε ο κυβερνών συνασπισμός προκειμένου να μειωθούν η πολυμορφία και οι επικριτικές φωνές στα μέσα ενημέρωσης· εκφράζει τη βαθιά ανησυχία του για την επιβεβαίωση της εξαγοράς του ομίλου Polska Press από μια ελεγχόμενη από το κράτος πετρελαϊκή εταιρεία, την PKN Orlen, πριν ακόμα από την τελική έκβαση της προσφυγής του Πολωνού Διαμεσολαβητή κατά της Αρχής Ανταγωνισμού· εκφράζει τη βαθιά ανησυχία του για τις αλλαγές συντακτών που πραγματοποιήθηκαν εντός του ομίλου Polska Press από τη διοίκηση της PKN Orlen, παρά την εν εξελίξει προσφυγή που αναστέλλει προσωρινά τη δυνατότητα της PKN Orlen να ασκεί τα συμμετοχικά της δικαιώματα· καταδικάζει απερίφραστα τις δηλώσεις των αξιωματούχων της PKN Orlen, σύμφωνα με τις οποίες η απόφαση του δικαστηρίου δεν ελήφθη υπόψη καθώς θεωρήθηκε αλυσιτελής[22]·
4. εκφράζει τη βαθιά ανησυχία του για την επιδείνωση της κατάστασης στα πολωνικά δημόσια μέσα ενημέρωσης και για την αδυναμία τους να εκπληρώσουν τη δημόσια αποστολή τους, η οποία χαρακτηρίζεται από πολυφωνία, αμεροληψία, ισορροπία και ανεξαρτησία και συνιστά νομική υποχρέωση δυνάμει του άρθρου 21 παράγραφος 1 του νόμου για τη ραδιοτηλεόραση του 1992·
5. καταδικάζει απερίφραστα τις συνεχείς εκστρατείες δυσφήμισης στα δημόσια μέσα ενημέρωσης κατά δικαστών, δημοσιογράφων και πολιτικών που ασκούν κριτική στην τρέχουσα κυβέρνηση, συμπεριλαμβανομένων των στρατηγικών αγωγών προς αποθάρρυνση της συμμετοχής του κοινού, που κινήθηκαν από κυβερνητικές υπηρεσίες, κυβερνητικούς αξιωματούχους, κρατικές εταιρείες ή άτομα που έχουν στενούς δεσμούς με τον κυβερνητικό συνασπισμό· καλεί τις πολωνικές αρχές, σε συνεργασία με τις οργανώσεις δημοσιογράφων, να παρακολουθούν και να καταγγέλλουν τις επιθέσεις κατά δημοσιογράφων, καθώς και τις μηνύσεις που αποσκοπούν στη φίμωση ή τον εκφοβισμό ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης, και να διασφαλίζουν την πρόσβαση στα κατάλληλα μέσα έννομης προστασίας·
6. φρονεί ότι οι δεσμευτικοί κανόνες της ΕΕ που παρέχουν ισχυρή και συνεπή προστασία στα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης και στους δημοσιογράφους από κακόβουλες μηνύσεις που αποσκοπούν στη φίμωση ή τον εκφοβισμό τους στην ΕΕ είναι απολύτως απαραίτητοι ώστε να μπορέσει να τερματιστεί αυτή η καταχρηστική πρακτική, και τονίζει ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο επεξεργάζεται επί του παρόντος έκθεση πρωτοβουλίας για το θέμα των στρατηγικών αγωγών προς αποθάρρυνση της συμμετοχής του κοινού·
7. χαιρετίζει την πρόσφατη πρωτοβουλία της Επιτροπής να εκδώσει σύσταση για τη διασφάλιση της ασφάλειας των δημοσιογράφων στην Ευρωπαϊκή Ένωση· καλεί την Επιτροπή να εργαστεί χωρίς καθυστέρηση επί του νόμου για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης[23]·
8. καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει την ορθή εφαρμογή της οδηγίας για τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων, ιδίως όσον αφορά την ανεξαρτησία των ρυθμιστικών αρχών των μέσων ενημέρωσης, τη διαφάνεια όσον αφορά το ιδιοκτησιακό καθεστώς των μέσων ενημέρωσης και τον γραμματισμό στα μέσα επικοινωνίας· καλεί την Επιτροπή να κάνει αποτελεσματική χρήση των διαδικασιών επί παραβάσει σε περιπτώσεις όπου τα κράτη μέλη εφαρμόζουν τις εν λόγω διατάξεις εσφαλμένα ή ανεπαρκώς·
9. επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς τις πολωνικές αρχές να εφαρμόσουν πλήρως τη σύσταση του Συμβουλίου της Ευρώπης, της 13ης Απριλίου 2016, για την προστασία της δημοσιογραφίας και την ασφάλεια των δημοσιογράφων και άλλων παραγόντων των μέσων ενημέρωσης[24]·
10. εκφράζει την πλήρη υποστήριξή του στις ειρηνικές διαμαρτυρίες κατά των μεταρρυθμίσεων που προάγει η πολωνική κυβέρνηση, οι οποίες υπονομεύουν περαιτέρω την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης στην Πολωνία·
Υπεροχή του δικαίου της ΕΕ και ανεξαρτησία της δικαστικής εξουσίας και άλλων θεσμών
11. χαιρετίζει τις πρόσφατες πρωτοβουλίες της Επιτροπής όσον αφορά την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης· φρονεί, ωστόσο, ότι η ανάληψη ταχύτερης δράσης, όπως έχει ζητήσει επανειλημμένα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, θα είχε συμβάλει στην αποφυγή της συνεχούς διάβρωσης της ανεξαρτησίας της δικαστικής εξουσίας στην Πολωνία· επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την Επιτροπή να κινήσει διαδικασίες επί παραβάσει σε σχέση με τη νομοθεσία για το παράνομο «Συνταγματικό Δικαστήριο» και την παράνομη σύνθεσή του, το έκτακτο τμήμα του Ανώτατου Δικαστηρίου και το Εθνικό Δικαστικό Συμβούλιο·
12. εκφράζει τη βαθιά ανησυχία του για το γεγονός ότι οι πολωνικές αρχές παραβιάζουν τον τελευταίο καιρό εσκεμμένα και συστηματικά αποφάσεις και διατάξεις του ΔΕΕ σχετικά με το κράτος δικαίου· καλεί τις πολωνικές αρχές να συμμορφωθούν με τις διάφορες αποφάσεις του ΔΕΕ και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων σχετικά με τη σύνθεση και την οργάνωση του παράνομου «Συνταγματικού Δικαστηρίου» και του πειθαρχικού τμήματος του Ανώτατου Δικαστηρίου, προκειμένου να συμμορφωθούν με τα πρότυπα ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης για τα οποία έχει δεσμευτεί η Πολωνία·
13. καταδικάζει εκ νέου την πρακτική της δίωξης και παρενόχλησης δικαστών που ασκούν κριτική στην πολωνική κυβέρνηση· καλεί το πειθαρχικό τμήμα με την τρέχουσα σύνθεσή του να διακόψει όλες τις δραστηριότητες και τις υποθέσεις του, συμπεριλαμβανομένων των νομικών υποθέσεων, και να επαναφέρει όλους τους δικαστές που το εν λόγω τμήμα έχει απομακρύνει από το αξίωμά τους, συμπεριλαμβανομένων των δικαστών που εξακολουθούν να κωλύονται να ασκήσουν τα δικαστικά τους καθήκοντα παρά το γεγονός ότι έχουν ασκήσει επιτυχώς έφεση ενώπιον δικαστηρίου κατά της αναστολής τους από το πειθαρχικό τμήμα, δεδομένου ότι οι τελικές αποφάσεις επί έφεσης παραβλέπονται στη συνέχεια διαρκώς από τους προέδρους των δικαστηρίων, στα οποία υπηρετούν·
14. ζητεί να διαχωριστούν τα αξιώματα του γενικού εισαγγελέα και του υπουργού δικαιοσύνης, σύμφωνα με τις συστάσεις της Επιτροπής της Βενετίας[25]· επισημαίνει τη γνώμη του Γενικού Εισαγγελέα του ΔΕΕ στην εκκρεμούσα υπόθεση και ζητεί από την Επιτροπή να είναι πιο προορατική στην κίνηση διαδικασιών επί παραβάσει που αφορούν την ανεξαρτησία των εισαγγελικών αρχών·
15. επαναλαμβάνει τον θεμελιώδη χαρακτήρα της υπεροχής του δικαίου της ΕΕ ως ακρογωνιαίου λίθου του δικαίου της ΕΕ σύμφωνα με την πάγια νομολογία του ΔΕΕ· υπενθυμίζει ότι όλα τα κράτη μέλη συμφώνησαν να επισυνάψουν δήλωση σχετικά με την υπεροχή στη Συνθήκη της Λισαβόνας· υπενθυμίζει ότι τα αποτελέσματα αυτής της αρχής είναι δεσμευτικά για όλα τα όργανα ενός κράτους μέλους, χωρίς οι διατάξεις του εθνικού δικαίου, συμπεριλαμβανομένων των συνταγματικών διατάξεων, να μπορούν να αποτρέψουν το γεγονός αυτό· καταγγέλλει κάθε απόπειρα υπονόμευσης αυτής της αρχής·
16. καλεί τον πολωνό πρωθυπουργό να μην αμφισβητεί την υπεροχή του δικαίου της ΕΕ έναντι της εθνικής νομοθεσίας και να αποσύρει την αίτησή του, η οποία εκκρεμεί ενώπιον του παράνομου «Συνταγματικού Δικαστηρίου», για έλεγχο της συνταγματικότητας ορισμένων τμημάτων των Συνθηκών της ΕΕ·
17. καλεί τον Γενικό Εισαγγελέα να αποσύρει την αίτησή του ενώπιον του παράνομου «Συνταγματικού Δικαστηρίου», η οποία σχετίζεται με τη συνταγματικότητα του άρθρου 6 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου·
18. καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει να παρακολουθεί όλα τα ζητήματα που έχουν ήδη εντοπιστεί και να ζητεί τη λήψη προσωρινών μέτρων όποτε παραπέμπει υποθέσεις στο ΔΕΕ στον τομέα της δικαιοσύνης, καθώς και να ζητεί την επιβολή οικονομικών κυρώσεων σε περιπτώσεις μη συμμόρφωσης με τις αποφάσεις του ΔΕΕ·
Περαιτέρω αξιολόγηση της κατάστασης του κράτους δικαίου στην Πολωνία
19. εκφράζει τη λύπη του για την έλλειψη προόδου και την επιδείνωση της κατάστασης του κράτους δικαίου στην Πολωνία μετά το ψήφισμά του της 17ης Σεπτεμβρίου 2020, και για το γεγονός ότι οι σχετικές συστάσεις δεν έχουν ληφθεί υπόψη από την πολωνική κυβέρνηση· επαναλαμβάνει τις εν λόγω συστάσεις·
20. λαμβάνει υπό σημείωση την ανακοίνωση της Πολωνίας και άλλων κρατών μελών που συνορεύουν με τη Λευκορωσία σχετικά με την κατάσταση έκτακτης ανάγκης· σημειώνει με ανησυχία την ανθρωπιστική κατάσταση στα σύνορα και καταδικάζει την προσπάθεια των αρχών της Λευκορωσίας να χρησιμοποιήσουν τους μετανάστες, συμπεριλαμβανομένων των αιτούντων άσυλο, ως πολιτικό εργαλείο και υβριδική απειλή κατά της Πολωνίας και άλλων κρατών μελών, ως αντίδραση στην υποστήριξή τους προς τη δημοκρατική αντιπολίτευση στη Λευκορωσία· ζητεί μια ενιαία απάντηση της ΕΕ, έτσι ώστε να εξευρεθούν λύσεις για την κατάσταση αυτή· καλεί τις αρχές της Πολωνίας και άλλων πληττόμενων κρατών μελών να διασφαλίσουν, και κατά τη διάρκεια της κατάστασης έκτακτης ανάγκης, την πλήρη τήρηση του δικαίου της ΕΕ για το άσυλο και την επιστροφή καθώς και την τήρηση του διεθνούς δικαίου για τα ανθρώπινα δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένης της πρόσβασης σε άσυλο και της πρόσβασης των μέσων ενημέρωσης και οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών στην περιοχή των συνόρων, και να λάβουν υπόψη την καθοδήγηση της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR) και των οργάνων του Συμβουλίου της Ευρώπης· καλεί την Επιτροπή, ως θεματοφύλακα των Συνθηκών, να διασφαλίσει τη συμμόρφωση με την οικεία νομοθεσία της ΕΕ· καλεί τα υπόλοιπα κράτη μέλη να επιδείξουν αλληλεγγύη και να παράσχουν βοήθεια στα πληττόμενα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένης της μετεγκατάστασης των αιτούντων άσυλο·
21. επαναλαμβάνει τις βαθιές ανησυχίες που εξέφρασε στα ψηφίσματά του σχετικά με τις απόπειρες ποινικοποίησης της διάδοσης της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης στην Πολωνία και επιμένει ότι η κατάλληλη για την ηλικία και τεκμηριωμένη ολοκληρωμένη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση και εκπαίδευση σε ό,τι αφορά τις σχέσεις είναι καίριας σημασίας για την ανάπτυξη των δεξιοτήτων των νέων, έτσι ώστε να διαμορφώσουν υγιείς, ισότιμες, εποικοδομητικές και ασφαλείς σχέσεις, απαλλαγμένες από διακρίσεις, καταναγκασμό και βία·
22. εκφράζει την ανησυχία του για το προτεινόμενο σχέδιο τροποποιήσεων του νόμου περί εκπαίδευσης και ορισμένων άλλων πράξεων, καθώς και για τις εγκριθείσες τροποποιήσεις του κανονισμού για την παιδαγωγική εποπτεία, της 1ης Σεπτεμβρίου 2021[26], οι οποίες ενδέχεται να περιορίσουν την αυτονομία της εκπαίδευσης, μεταφέροντας εξουσίες από την τοπική αυτοδιοίκηση στις κεντρικές αρχές, ασκώντας έλεγχο στους διευθυντές σχολείων και ενισχύοντας την εποπτεία των ΜΚΟ που συμβάλλουν στη σχολική εκπαίδευση·
23. επαναλαμβάνει τη βαθιά του ανησυχία για τις επιθέσεις κατά των δικαιωμάτων των γυναικών στην Πολωνία, ιδίως για την οπισθοδρόμηση στη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία και τα συναφή δικαιώματα των γυναικών μετά την απόφαση του παράνομου «Συνταγματικού Δικαστηρίου», η οποία δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα (Dziennik Ustaw) στις 27 Ιανουαρίου 2021·
24. χαιρετίζει τον διορισμό νέου Πολωνού Επιτρόπου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα τον Ιούλιο του 2021, μετά τη λήξη της θητείας του προκατόχου του τον Σεπτέμβριο του 2020·
25. εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι, από τον Δεκέμβριο 2018, το Συμβούλιο έχει πραγματοποιήσει μόνο μία ακρόαση βάσει του άρθρου 7 παράγραφος 1 σχετικά με το κράτος δικαίου στην Πολωνία· παροτρύνει το Συμβούλιο να εκδώσει συγκεκριμένες συστάσεις με αποδέκτη την Πολωνία, όπως ορίζεται στο άρθρο 7 παράγραφος 1 της ΣΕΕ, και να ορίσει προθεσμίες για την εφαρμογή των εν λόγω συστάσεων· καλεί την τρέχουσα και την επικείμενη Προεδρία του Συμβουλίου να διατηρήσουν τις ακροάσεις για την Πολωνία στο πρόγραμμα εργασίας του Συμβουλίου· εκφράζει την ανησυχία του για τη στάση διαδοχικών Προεδριών του Συμβουλίου να μην υποβάλλουν πλέον έκθεση στην αρμόδια επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τις διαδικασίες του άρθρου 7 παράγραφος 1, και παροτρύνει το Συμβούλιο να το πράξει το συντομότερο δυνατόν·
26. επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς το Συμβούλιο και την Επιτροπή να διευρύνουν το πεδίο εφαρμογής του άρθρου 7 παράγραφος 1 της ΣΕΕ, ώστε να καλύπτονται και ζητήματα που σχετίζονται με τα θεμελιώδη δικαιώματα και τη δημοκρατία, να συμπεριληφθούν νέες εξελίξεις και να αξιολογηθούν κίνδυνοι παραβιάσεων της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης, της ελευθερίας της έκφρασης, συμπεριλαμβανομένης της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης, της ελευθερίας των τεχνών και των επιστημών, της ελευθερίας του συνεταιρίζεσθαι και του δικαιώματος στην ίση μεταχείριση, όπως ζήτησε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο·
27. εκφράζει την ικανοποίησή του για τα μέτρα που έλαβε η Επιτροπή σε σχέση με την ανακήρυξη «ζωνών απαλλαγμένων από την ιδεολογία των ΛΟΑΔΜ» από ορισμένες τοπικές και περιφερειακές αρχές στην Πολωνία, καθώς και σε σχέση με το ασυμβίβαστό τους με τις αξίες της ΕΕ, αλλά και τη σημασία της απαγόρευσης των διακρίσεων κατά την εφαρμογή των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων· καλεί την Επιτροπή να χρησιμοποιεί όλους τους νομικούς λόγους στις διαδικασίες επί παραβάσει· καλεί τις κρατικές, τοπικές και περιφερειακές αρχές των κρατών μελών να σταματήσουν κάθε συνεργασία με τις πολωνικές αρχές που κηρύσσουν «ζώνες απαλλαγμένες από την ιδεολογία των ΛΟΑΔΜ»· καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει να απορρίπτει τις αιτήσεις για ενωσιακή χρηματοδότηση από αρχές που έχουν εγκρίνει τέτοια ψηφίσματα και να εξετάσει τρόπους διασφάλισης της προστασίας των τελικών δικαιούχων και της συνέχειας του έργου τους, μεταξύ άλλων εξετάζοντας εναλλακτικές λύσεις για τις περιφερειακές διαχειριστικές αρχές, όπως η απευθείας χορήγηση σε οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών που εξαρτώνται από τη χρηματοδότηση της ΕΕ για να λειτουργήσουν·
28. καταδικάζει απερίφραστα το γεγονός ότι οι στρατηγικές αγωγές προς αποθάρρυνση της συμμετοχής του κοινού χρησιμοποιούνται επίσης κατά ακτιβιστών που αντιδρούν και ενημερώνουν το κοινό σχετικά με τα ψηφίσματα περί απαλλαγής από την επονομαζόμενη ιδεολογία των ΛΟΑΔΜ και σχετικά με τους «περιφερειακούς χάρτες οικογενειακών δικαιωμάτων»·
29. επαναλαμβάνει τη θέση του σχετικά με τον κανονισμό για την αιρεσιμότητα όσον αφορά το κράτος δικαίου, ο οποίος τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2021 και ισχύει άμεσα ως προς όλα τα μέρη του στην Ευρωπαϊκή Ένωση και σε όλα τα κράτη μέλη της για όλα τα κονδύλια του προϋπολογισμού της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των πόρων που διατίθενται έκτοτε από το Μέσο Ανάκαμψης της ΕΕ·
30. υπενθυμίζει ότι ο κανονισμός για την αιρεσιμότητα όσον αφορά το κράτος δικαίου παρέχει σαφή ορισμό του κράτους δικαίου, ο οποίος πρέπει να νοείται σε σχέση με τις άλλες αξίες της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων των θεμελιωδών δικαιωμάτων και της απαγόρευσης των διακρίσεων· εκφράζει την απογοήτευσή του για την απάντηση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στην επιστολή της, της 23ης Αυγούστου 2021· καλεί την Επιτροπή να ενεργοποιήσει αμέσως για την Πολωνία τη διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 6 παράγραφος 1 του κανονισμού για την αιρεσιμότητα όσον αφορά το κράτος δικαίου·
31. εκφράζει σοβαρές ανησυχίες σχετικά με τη συμμόρφωση του προσχεδίου του πολωνικού σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/241 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Φεβρουαρίου 2021, για τη θέσπιση του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας[27], και με τον Χάρτη· καλεί την Επιτροπή και το Συμβούλιο να αναλύσουν προσεκτικά κάθε μέτρο που περιγράφεται στο προσχέδιο του πολωνικού σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας και να εγκρίνουν το σχέδιο μόνο εάν διαπιστωθεί ότι οι πολωνικές αρχές έχουν εκτελέσει όλες τις αποφάσεις του ΔΕΕ, και ιδίως όσον αφορά την ανεξαρτησία της δικαστικής εξουσίας, και ότι δεν θα έχει ως αποτέλεσμα ο προϋπολογισμός της ΕΕ να συμβάλει ενεργά σε παραβιάσεις των θεμελιωδών δικαιωμάτων στην Πολωνία·
°
° °
32. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών μελών, στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στην Επιτροπή των Περιφερειών και στο Συμβούλιο της Ευρώπης.
- [1] ΕΕ L 303 της 28.11.2018, σ. 69.
- [2] ΕΕ L 433 I της 22.12.2020, σ. 1.
- [3] ΕΕ L 57 της 18.2.2021, σ. 17.
- [4] ΕΕ C 255 της 29.6.2021, σ. 7.
- [5] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2021)0089.
- [6] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0014.
- [7] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0251.
- [8] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2020)0225.
- [9] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2021)0313.
- [10] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2021)0348.
- [11] Παραπομπή: CommHR/DM/sf 007-2021.
- [12] Cappello M. (ed.), The independence of media regulatory authorities in Europe (Η ανεξαρτησία των ρυθμιστικών αρχών των μέσων ενημέρωσης στην Ευρώπη), IRIS Special, Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο του Οπτικοακουστικού Τομέα, Στρασβούργο, 2019.
- [13] Απόφαση της 7ης Μαΐου 2021, Xero Flor w Polsce sp. z o.o. κατά Πολωνίας.
- [14] Απόφαση του Δικαστηρίου της 2ας Μαρτίου 2021, στην υπόθεση C-824/18 A.B. κ.λπ., ECLI:EU:C:2021:153.
- [15] Αίτηση στην εκκρεμή υπόθεση K 3/21· η απόφαση του παράνομου «Συνταγματικού Δικαστηρίου» αναμένεται στις 22 Σεπτεμβρίου 2021.
- [16] Διάταξη του Δικαστηρίου της 14ης Ιουλίου 2021, στην υπόθεση C-204/21 R, Επιτροπή κατά Πολωνίας, ECLI:EU:C:2021:593.
- [17] Απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της 14ης Ιουλίου 2021, στην υπόθεση P 7/20.
- [18] Απόφαση του Δικαστηρίου (τμήμα μείζονος συνθέσεως ), της 15ης Ιουλίου 2021, στην υπόθεση C-791/19, Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά Δημοκρατίας της Πολωνίας, ECLI:EU:C:2021:596.
- [19] Απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, της 22ας Ιουλίου 2021, στην υπόθεση Reczkowicz κατά Πολωνίας (προσφυγή αριθ. 43447/19).
- [20] Ares(2021)5444303 - 03/09/2021.
- [21] Έκτακτο Ευρωβαρόμετρο — Κατάσταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, IPSOS, Αύγουστος 2021.
- [22] Poland: Purge of editors begins despite court ruling suspending purchase of Polska Press (Πολωνία: Ξεκινά η εκκαθάριση συντακτών παρά την απόφαση του δικαστηρίου που αναστέλλει την εξαγορά της Polska Press), Διεθνές Ινστιτούτο Τύπου, 30 Απριλίου 2021.
- [23] Για έναν «ευρωπαϊκό νόμο για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης», ομιλία που εκφωνήθηκε στην Επιτροπή Πολιτισμού και Παιδείας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, 19 Απριλίου 2021.
- [24] Σύσταση CM/Rec(2016)4 της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης προς τα κράτη μέλη για την προστασία της δημοσιογραφίας και την ασφάλεια των δημοσιογράφων και άλλων παραγόντων των μέσων ενημέρωσης.
- [25] Γνώμη αριθ. 892/2017, της 11ης Δεκεμβρίου 2017.
- [26] Dz.U. 2021 poz. 1618.
- [27] ΕΕ L 57 της 18.2.2021, σ. 17.