ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με την κατάσταση στον Λίβανο
14.9.2021 - (2021/2878(RSP))
σύμφωνα με το άρθρο 132 παράγραφος 2 του Κανονισμού
Thierry Mariani, Jérôme Rivière, Anna Bonfrisco, Susanna Ceccardi, Marco Campomenosi
εξ ονόματος της Ομάδας ID
B9‑0466/2021
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την κατάσταση στον Λίβανο
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με την κατάσταση στον Λίβανο και τη Μέση Ανατολή,
– έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με την ευρωμεσογειακή εταιρική σχέση,
– έχοντας υπόψη την ευρωμεσογειακή συμφωνία σύνδεσης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και των κρατών μελών της, αφενός, και της Δημοκρατίας του Λιβάνου, αφετέρου[1],
– έχοντας υπόψη τη συμφωνία του Καΐρου μεταξύ του Λιβάνου και της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης του 1969,
– έχοντας υπόψη τις παρατηρήσεις του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Charles Michel της 4ης Αυγούστου 2021 κατά τη διεθνή διάσκεψη προς υποστήριξη του λαού του Λιβάνου,
– έχοντας υπόψη τη δήλωση του Αντιπροέδρου της Επιτροπής / Ύπατου Εκπροσώπου της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας (ΑΠ/ΥΕ) της 14ης Σεπτεμβρίου 2021 σχετικά με την κατάσταση στον Λίβανο,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 132 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι η έκρηξη της 4ης Αυγούστου 2020 στο λιμάνι της Βηρυτού είχε δραματικές συνέπειες για το ηθικό της χώρας· λαμβάνοντας υπόψη ότι μετά την έκρηξη στο λιμάνι της Βηρυτού, οι ορισθέντες Πρωθυπουργοί Mustapha Adib, Hassan Diab και Saad Hariri δεν κατάφεραν ποτέ να σχηματίσουν κυβέρνηση· λαμβάνοντας υπόψη ότι αρκετούς μήνες αργότερα, την 10η Σεπτεμβρίου 2021, ο ορισθείς Πρωθυπουργός Najib Mikati ανακοίνωσε τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης·
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι η υποτίμηση της λίρας Λιβάνου οδήγησε σε καταστροφική οικονομική και νομισματική κρίση, η οποία με τη σειρά της έπληξε σοβαρά τις κοινωνικές συνθήκες στον Λίβανο·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο πόλεμος στη Συρία συνεχίζεται εδώ και 10 περίπου χρόνια προκαλώντας μαζική μετανάστευση, με αποτέλεσμα στον Λίβανο, σε μία χώρα με λιγότερους από 7 εκατομμύρια κατοίκους, να ζουν σχεδόν 1.5 εκατομμύρια Σύριοι πρόσφυγες, εκ των οποίων οι 879 000 είναι καταγεγραμμένοι στην Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR)·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι μόνο η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει διανείμει από το 2011 περισσότερα από 2.3 δισ. EUR στον Λίβανο, συμπεριλαμβανομένων 722 εκατ. EUR για χρηματοδότηση ανθρωπιστικής βοήθειας προκειμένου να αντιμετωπιστούν επείγουσες ανάγκες, εκ των οποίων το μεγαλύτερο μέρος έχει ωφελήσει τους Σύριους πρόσφυγες στον Λίβανο·
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι στον Λίβανο εξακολουθούν να ζουν περισσότεροι από 170 000 Παλαιστίνιοι πρόσφυγες, χωρίς να συνυπολογίζονται όσοι έφθασαν πρόσφατα από τη Συρία· λαμβάνοντας υπόψη ότι η συμφωνία του Καΐρου συνέβαλε στην έκρηξη του εμφυλίου πολέμου στον Λίβανο·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρόταση, την οποία υποστήριξε ο Ban Ki-moon το 2016, για την πολιτογράφηση προσφύγων που δεν έχουν προοπτική να επαναπατριστούν βραχυπρόθεσμα, είναι πολύ ανησυχητική·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επιθέσεις κατά της πόλης al-Qaa την 27η Ιουνίου 2016, κατά τις οποίες τέσσερις βομβιστές αυτοκτονίας σκότωσαν πέντε άτομα, θα μπορούσαν να είχαν προκαλέσει πολλά περισσότερα θύματα χωρίς την ηρωική δράση του δημάρχου της πόλης, ο οποίος εξουδετέρωσε τους πιο επικίνδυνους από τους επιτιθέμενους· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επιθέσεις στο Burj al-Barajneh την 12η Νοεμβρίου 2015 από δύο βομβιστές αυτοκτονίας στοίχισαν τη ζωή περισσότερων από 40 ανθρώπων·
Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι η επανειλημμένη ξένη παρέμβαση πολυάριθμων περιφερειακών και διεθνών δυνάμεων στον Λίβανο υπονομεύει όλες τις προσπάθειες να επιτευχθεί πολιτική ισορροπία στον Λίβανο·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι στις 8 Αυγούστου 2020, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών προσέφερε την τουρκική ιθαγένεια σε μεγάλο αριθμό λιβανέζων υπηκόων·
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι η χριστιανική κοινότητα στον Λίβανο εκπροσωπείται από διάφορα πολιτικά κόμματα, από τα οποία ορισμένα αντιπολιτεύονται ενώ άλλα πρόσκεινται στην κυβέρνηση· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα πολιτικά δικαιώματα της χριστιανικής κοινότητας δεν πρέπει να αποδυναμωθούν·
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι κυκλοφορούν διάφορες φήμες για σχέδια αναβολής των βουλευτικών και δημοτικών εκλογών στον Λίβανο·
ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση ανακοίνωσε ότι θα επιδιώξει να δημιουργήσει στον Λίβανο σε μία τριετία από τις 6 Απριλίου 2018 επενδύσεις ύψους 1.5 δισ. EUR·
ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Charles Michel ανακοίνωσε καθεστώς κυρώσεων από την Ευρωπαϊκή Ένωση κατά του Λιβάνου· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν πρόσφατα σε κράτη της Μέσης Ανατολής είχαν συχνά κοινωνικές και ανθρωπιστικές συνέπειες για τους λαούς των κρατών στα οποία στόχευαν, χωρίς ωστόσο αποτέλεσμα σε πολιτικό επίπεδο·
1. εκφράζει την αλληλεγγύη του προς τον λαό του Λιβάνου, ιδίως προς τα θύματα της έκρηξης της 4ης Αυγούστου 2020 και τα θύματα των πολυάριθμων βίαιων γεγονότων που σημειώθηκαν το καλοκαίρι του 2021 λόγω έλλειψης καυσίμων·
2. τονίζει ότι, παρά τη μεγάλη ανθεκτικότητα που συνεχώς επέδειξε η χώρα, τόσο κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου στον Λίβανο όσο και μετά από αυτόν, η έξοδος του λαού του Λιβάνου, και ιδίως της μεσαίας τάξης, θα οδηγήσει σε διαρροή εγκεφάλων και θα θέσει σε κίνδυνο το μέλλον της χώρας·
3. υπογραμμίζει τις αποσταθεροποιητικές επιπτώσεις που είχε ο πόλεμος στη Συρία σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή, ιδίως λόγω της μετανάστευσης Σύριων σε γειτονικές χώρες· θεωρεί, στο πλαίσιο αυτό, ότι η υποχρέωση που επιβλήθηκε στον Λίβανο από τη διεθνή κοινότητα να συνεχίσει να φιλοξενεί πάνω από ένα εκατομμύριο Σύριους πρόσφυγες στο έδαφός του επιτάχυνε την οικονομική κρίση, την επιδείνωση των υποδομών και τη δημογραφική ένταση στη χώρα·
4. θεωρεί ότι η διεθνής βοήθεια που παρέχεται στους Σύριους πρόσφυγες πρέπει να επαναξιολογηθεί με γνώμονα τις οικονομικές εξελίξεις στον Λίβανο και την φτωχοποίηση των λιβανικών λιβανέζικων οικογενειών· υπογραμμίζει ότι ενώ η βοήθεια αυτή διανέμεται σε δολάρια, το λιβανικό νόμισμα συνεχώς υποτιμάται· σημειώνει ότι η εν λόγω κατάσταση τροφοδοτεί τον πληθωρισμό και οδηγεί στο φαινόμενο να λαμβάνουν οι οικογένειες των Σύριων περισσότερες επιδοτήσεις από τις λιβανέζικες οικογένειες·
5. αποδοκιμάζει το γεγονός ότι, μετά τα πολυάριθμα λάθη που έγιναν κατά την υποδοχή παλαιστινίων προσφύγων στον Λίβανο, ιδίως στο πλαίσιο της συμφωνίας του Καΐρου, και τη δημιουργία των λεγόμενων εξωεδαφικών ζωνών στον Λίβανο, η διεθνής κοινότητα προσπαθεί να παραβιάσει την κυριαρχία του Λιβάνου, είτε ασκώντας πίεση στον Λίβανο να χορηγήσει τη λιβανέζικη ιθαγένεια στους πρόσφυγες αυτούς είτε ενθαρρύνοντας τη δημιουργία νέων εξωεδαφικών ζωνών·
6. υπενθυμίζει ότι Σύριοι πρόσφυγες έχουν ήδη διαπράξει ισλαμιστικές επιθέσεις στον Λίβανο και ως μέρος πυρήνων που προέρχονται από τον καταυλισμό προσφύγων στην πόλη Arsal και έχουν σκοτώσει πολλούς ανθρώπους στη χριστιανική πόλη al-Qaa, ή άλλων πυρήνων που οργάνωσαν τις φρικώδεις επιθέσεις στο Burj al—-Barajneh·
7. εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι η επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης και οι προκληθείσες από την παρουσία μεγάλου αριθμού Σύριων προσφύγων αναταραχές αποτελούν δύο παράγοντες που δημιουργούν ένα περιβάλλον ευνοϊκό για κάθε είδους διεθνή παρέμβαση στον Λίβανο· επισημαίνει ιδιαίτερα την αυξανόμενη τουρκική επιρροή στο βόρειο τμήμα της χώρας, η οποία θα μπορούσε να επιφέρει σοβαρές επιπτώσεις στην ανατολική Μεσόγειο, ιδίως στην Κύπρο·
8. θεωρεί ότι, υπό αυτές τις συνθήκες, είναι σημαντικό να σχηματιστεί μια νέα κυβέρνηση που θα υπηρετεί τον λαό του Λιβάνου και να παράσχει σαφήνεια στη διεθνή κοινότητα όσον αφορά το μέλλον της χώρας· διευκρινίζει ότι αυτή η νέα κυβέρνηση θα πρέπει να αντικατοπτρίζει τη βούληση του λαού του Λιβάνου και δεν θα πρέπει να είναι αποτέλεσμα διεθνούς παρέμβασης, κάτι που θα υπονόμευε αυτομάτως την αξιοπιστία της· επιδοκιμάζει τον σχηματισμό μιας από μακρού αναμενόμενης κυβέρνησης·
9. θεωρεί ότι η διατήρηση του ρόλου, της εκπροσώπησης και της επιρροής των χριστιανικών κοινοτήτων δεν πρέπει να θυσιαστεί στον Λίβανο, ιδίως όσον αφορά πολιτικές θέσεις· επικροτεί, εν προκειμένω, τον εξέχοντα ρόλο που διαδραμάτισε ο Μαρωνίτης Πατριάρχης στο δημοκρατικό διάλογο στη χώρα·
10. εκφράζει φόβους ότι τυχόν αναβολή των δημοτικών και βουλευτικών εκλογών στον Λίβανο θα υπονόμευε τη διεθνή αξιοπιστία της χώρας· επισημαίνει ότι παρότι η διοργάνωση εκλογών αποτελεί πράγματι κυριαρχικό δικαίωμα της χώρας, η αναβολή τους θα έπληττε ανεπανόρθωτα το κύρος του Λιβάνου·
11. θεωρεί ότι είναι καθήκον της Επιτροπής να παρέχει διαφανείς απαντήσεις όσον αφορά την κατανομή και τη διαχείριση των χρημάτων των φορολογουμένων της ΕΕ που έχουν καταβληθεί στον Λίβανο και υπενθυμίζει ότι η καταπολέμηση της διαφθοράς στη χώρα βρίσκεται στο επίκεντρο των πολυάριθμων διαδηλώσεων που λαμβάνουν χώρα στον Λίβανο από τον Οκτωβρίου του 2019·
12. υπενθυμίζει ότι ο Λίβανος επωφελήθηκε ιστορικά από προνομιακές σχέσεις με τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης· προειδοποιεί ότι η αποσταθεροποίηση της χώρας συνιστά κίνδυνο για την ΕΕ, ιδίως στους τομείς της ασφάλειας και της μετανάστευσης·
13. θεωρεί ότι η επιβολή καθεστώτος κυρώσεων κατά του Λιβάνου θα απαιτούσε τη μεγαλύτερη δυνατή σύνεση, λαμβανομένων υπόψη των οικονομικών, κοινωνικών και πολιτικών επιπτώσεων που οι κυρώσεις θα μπορούσαν να προκαλέσουν στη χώρα·
14. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής/Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης, στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών, καθώς και στην εκλεγείσα κυβέρνηση της Δημοκρατίας του Λιβάνου.
- [1] ΕΕ L 143 της 30.5.2006, σ. 2.