PROJEKT REZOLUCJI w sprawie sytuacji w Tunezji
18.10.2021 - (2021/2903(RSP))
zgodnie z art. 132 ust. 2 Regulaminu
Emmanuel Maurel
w imieniu grupy The Left
Patrz też projekt wspólnej rezolucji RC-B9-0523/2021
B9‑0523/2021
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie sytuacji w Tunezji
Parlament Europejski,
– uwzględniając art. 132 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że Tunezja jest jednym z priorytetowych partnerów Unii Europejskiej w ramach europejskiej polityki sąsiedztwa; mając na uwadze, że UE i Tunezja wyraziły chęć przystąpienia do nowej fazy stosunków dwustronnych w oparciu o wspólne wartości i wzajemne zaangażowanie na rzecz wzmocnienia więzi politycznych, gospodarczych i kulturowych;
B. mając na uwadze, że Tunezja nadal boryka się z wyjątkową presją społeczno-gospodarczą, w szczególności z powodu pandemii COVID-19; mając na uwadze, że od początku trwającego kryzysu Tunezja doświadczyła gwałtownego spadku wzrostu gospodarczego, stojąc w obliczu powolnego wzrostu i rosnącego zadłużenia; mając na uwadze, że bezrobocie wzrosło z 15 % przed pandemią do 17,8 % pod koniec pierwszego kwartału 2021 r.; mając na uwadze, że bezrobocie nadal dotyka w szczególności kobiety (24,9 %) i młodych ludzi w wieku 15-24 lat (40,8 %); mając na uwadze, że ubóstwo i podatność na zagrożenia wzrosły podczas pandemii, a tendencja spadkowa w zakresie ubóstwa zaobserwowana w ostatnich latach odwróciła się;
C. mając na uwadze, że dziesiąta rocznica rewolucji tunezyjskiej upłynęła pod znakiem licznych demonstracji w całym kraju, ponieważ cele i obietnice rewolucji Tunezyjczyków z 2011 r. wciąż nie zostały osiągnięte; mając na uwadze, że tunezyjski system demokracji parlamentarnej, silnie wspierany przez Parlament Europejski, boryka się ze poważnymi trudnościami; mając na uwadze, że nie nastąpił żaden postęp w kierunku realizacji obiecanych reform społeczno-gospodarczych oraz reformy wymiaru sprawiedliwości i sektora bezpieczeństwa; mając na uwadze, że instytucje nie zdołały skutecznie zwalczać korupcji;
D. mając na uwadze, że po miesiącach napięć politycznych, pogarszającej się sytuacji gospodarczej, masowych demonstracji oraz nagłego wzrostu liczby zakażeń COVID-19 i związanych z nimi zgonów, tunezyjski prezydent Kais Saied zdymisjonował premiera Hiszama Maszisziego i zawiesił prace Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych, powołując się na uprawnienia w sytuacjach nadzwyczajnych przewidziane w art. 80 tunezyjskiej konstytucji;
E. mając na uwadze, że 23 sierpnia prezydent Saied przedłużył zawieszenie parlamentu, chociaż zgodnie z konstytucją parlament nie może zostać zawieszony na okres dłuższy niż jeden miesiąc, co wzbudziło poważne obawy społeczeństwa obywatelskiego;
F. mając na uwadze, że 22 września prezydent Saied wydał dekret przyznający mu pełne uprawnienia prezydenta; mając na uwadze, że zgodnie z dekretem prezydenckim nr 117 konstytucja z 2014 r. została zawieszona, z wyjątkiem preambuły i dwóch pierwszych rozdziałów dotyczących przepisów ogólnych oraz praw i wolności; mając na uwadze, że przepisy przejściowe przyznają prezydentowi Republiki wyłączne uprawnienia do stanowienia prawa we wszystkich dziedzinach, takich jak organizacja wymiaru sprawiedliwości i sądownictwa, organizacja informacji i prasy, organizacja partii politycznych, związków zawodowych, stowarzyszeń, organizacji i stowarzyszeń zawodowych oraz ich finansowanie, a także organizacja wewnętrznych sił bezpieczeństwa i służb celnych, prawo wyborcze, prawa człowieka i wolności, status osobowy, samorządy lokalne czy ustawa organiczna regulująca kwestie budżetu;
G. mając na uwadze, że dekret ten uchyla ogólną zasadę nadrzędności konstytucji, stawiając dekrety prezydenckie nad konstytucją; mając na uwadze, że dekrety prezydenckie nie podlegają zaskarżeniu; mając na uwadze, że Trybunał Konstytucyjny przewidziany w konstytucji z 2014 r., który powinien sprawdzić, czy prezydent Saied skutecznie powołał się na art. 80 konstytucji Tunezji, nie został jeszcze ustanowiony;
H. mając na uwadze, że krajowe i międzynarodowe organizacje społeczeństwa obywatelskiego ostrzegają przed jednostronnymi decyzjami prezydenta Kaisa Saieda, potwierdzają swoje niezachwiane zaangażowanie na rzecz zasad demokratycznych i wyrażają głębokie zaniepokojenie brakiem mechanizmów kontroli;
I. mając na uwadze, że 29 września prezydent Saied mianował Najlę Bouden Romdhane premierem; mając na uwadze, że Najla Bouden Romdhane jest pierwszą kobietą premier w Tunezji i świecie arabskim;
J. mając na uwadze, że skład nowego rządu Najli Bouden Romdhane został zatwierdzony 11 października;
K. mając na uwadze, że prezydent Saied ogłosił plan działania na rzecz utworzenia „prawdziwego systemu demokratycznego, w którym obywatele mają rzeczywiste prawo do samostanowienia”, który zostanie opracowany pod nadzorem prezydenta i przy wsparciu właściwej komisji;
L. mając na uwadze, że według Komisji Wyborczej Kais Saied wygrał wybory prezydenckie ponad 72 % głosów i że głosowało na niego 2,77 mln Tunezyjczyków, z czego większość stanowili młodzi ludzie w wieku 18–25 lat; mając na uwadze, że Kais Saied jest nadal bardzo popularny w sondażach; mając na uwadze, że od czasu jego zwycięstwa w wyborach Tunezyjczycy czekają na obiecane zmiany w walce z korupcją, położenie kresu nepotyzmowi oraz osiągnięcie sprawiedliwości i rozwoju w zmarginalizowanych regionach wewnętrznych, których ludność od wielu lat cierpi z powodu ubóstwa i bezrobocia; mając na uwadze, że od objęcia władzy przez Saieda sytuacja uległa pogorszeniu, w szczególności w wyniku pandemii COVID-19, która spowodowała znaczne obciążenie dla publicznego systemu opieki zdrowotnej i poważnie zakłóciła działalność gospodarczą, powodując wzrost bezrobocia i spadek dochodów w kraju już znajdującym się w trudnej sytuacji i doświadczającym załamania gospodarczego; mając na uwadze, że spory polityczne w parlamencie, przejawy agresji i gwałtowne kłótnie między przedstawicielami politycznymi skłoniły Tunezyjczyków do odwrócenia się od polityki parlamentarnej i polityków ich kraju;
M. mając na uwadze, że stosunki seksualne osób tej samej płci są uznawane w Tunezji za przestępstwo oraz pomimo powszechnej ochrony prawnej w zakresie godności oraz walki z dyskryminacją i molestowaniem, osoby LGBTQI+ w Tunezji padają ofiarą powszechnej przemocy, w tym gróźb śmierci i gwałtów; mając na uwadze, że osoby LGBTQI+ są również narażone na przemoc i poniżające traktowanie ze strony władz;
N. mając na uwadze, że istnieje potrzeba wzmocnienia istniejących partnerstw przy jednoczesnym rozwijaniu prawdziwego partnerstwa uwzględniającego interesy społeczności po obu stronach Morza Śródziemnego; mając na uwadze, że partnerstwo to musi być opracowane w taki sposób, aby w szczególności zająć się nierównościami społecznymi i regionalnymi w Tunezji;
1. jest zaniepokojony poważnym wyzwaniem, przed którym stoi Tunezja w procesie przemian demokratycznych; wzywa prezydenta Tunezji, aby zezwolił Zgromadzeniu Przedstawicieli Ludowych na kontynuowanie prac i zagwarantował poszanowanie praworządności;
2. zwraca uwagę na głęboki podział obecnego systemu politycznego, który uniemożliwił utworzenie większości, i wzywa do przeprowadzenia reformy tego systemu z pełnym poszanowaniem porządku konstytucyjnego, w szczególności rozdziału władz, przy pełnym poszanowaniu podstawowych wolności i praw człowieka;
3. podkreśla, że prawa osób LGBTQI+ są prawami człowieka i wzywa rząd Tunezji do depenalizacji stosunków seksualnych osób tej samej płci oraz do dopilnowania, aby władze traktowały osoby LGBTIQ+ z godnością;
4. podkreśla potrzebę dialogu na szczeblu krajowym, w szczególności dialogu społecznego z udziałem partnerów społecznych i innych uprawnionych organizacji społeczeństwa obywatelskiego, w celu przezwyciężenia kryzysu politycznego i konstytucyjnego; podkreśla w związku z tym ważną i konstruktywną rolę Powszechnej Tunezyjskiej Unii Pracy (UGTT) i wspólnoty związków zawodowych jako całości w tym procesie; podkreśla znaczenie zaangażowania młodych ludzi i kobiet w ten dialog;
5. przypomina o ważnej roli Zespołu ds. Wspierania Demokracji i Koordynacji Wyborów w Parlamencie Europejskim w budowaniu dialogu między społeczeństwem obywatelskim a przywódcami politycznymi w tym kraju;
6. jest zaniepokojony obecnymi trudnościami społeczno-gospodarczymi i budżetowymi oraz potrzebą wdrożenia przez Tunezję odpowiednich reform mających na celu zwiększenie zatrudnienia i stworzenie społecznego, trwałego wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu; ubolewa, że UE nie spełniła oczekiwań związanych z ustanowieniem uprzywilejowanego partnerstwa z Tunezją;
7. ostrzega, że w tym kluczowym momencie dla Tunezji środki strukturalne związane z pomocą makrofinansową nie sprzyjają wzmocnieniu procesu demokratyzacji kraju;
8. wyraża zaniepokojenie wpływem projektu DCFTA (pogłębionej i kompleksowej strefy wolnego handlu) negocjowanego obecnie między UE a Tunezją na i tak już niestabilną gospodarkę tunezyjską; jest zdania, że projekt ten jest przestarzały, wzbudza poważny sprzeciw ze strony tunezyjskiego społeczeństwa obywatelskiego i nie odpowiada obecnym pilnym potrzebom;
9. wzywa UE i jej państwa członkowskie do dalszej współpracy z narodem tunezyjskim w celu wspierania demokracji, zrównoważonego rozwoju gospodarczego i postępu społecznego w takich dziedzinach jak handel, inwestycje, turystyka i kultura; wzywa UE i jej państwa członkowskie do zmobilizowania zasobów w celu spełnienia oczekiwań narodu tunezyjskiego i podkreśla, że wszelkiemu wsparciu finansowemu dla Tunezji musi towarzyszyć przywrócenie prac Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych oraz poszanowanie praworządności oraz praw obywatelskich i praw człowieka; podkreśla, że poszanowanie demokracji, praworządności, praw demokratycznych i praw człowieka pozostaje podstawą współpracy; ponawia swój apel o opracowanie mechanizmów monitorowania poszanowania podstawowych wolności, równości płci i innych kwestii związanych z prawami człowieka przy pełnym zaangażowaniu społeczeństwa obywatelskiego;
10. podkreśla potrzebę wspierania inwestycji i rozwoju we wszystkich dziedzinach gospodarki i życia społecznego kraju, w szczególności w odniesieniu do tworzenia miejsc pracy i utrzymania wysokiej jakości usług publicznych dostępnych dla wszystkich;
11. popiera partnerstwa z państwami członkowskimi UE promujące zdecentralizowane podejścia i projekty współpracy władz państw członkowskich w celu promowania rozwoju samorządów regionalnych i lokalnych w Tunezji, a także partnerstwa i wymianę najlepszych praktyk z miastami i społecznościami lokalnymi w UE; wzywa do zwiększenia wsparcia UE dla społeczeństwa obywatelskiego w regionach w oparciu o istniejące udane inicjatywy;
12. wzywa UE do udzielenia Tunezji pomocy w uzyskaniu wystarczającej ilości szczepionek i sprzętu medycznego, aby poradzić sobie z długotrwałym kryzysem zdrowotnym;
13. podkreśla, że wolność prasy i mediów, wolność wypowiedzi w internecie (obejmująca też blogerów) jak i poza nim, a także wolność zgromadzeń to żywotne elementy i nieodzowne filary demokracji oraz otwartego i pluralistycznego społeczeństwa; zachęca do stosowania standardów dobrych praktyk w sektorze mediów, aby rzeczywiście umożliwić dziennikarstwo śledcze i zapewnić zróżnicowanie dziennikarstwa; dostrzega korzystne skutki niecenzurowanego dostępu do internetu oraz mediów cyfrowych i społecznościowych; z zadowoleniem przyjmuje dynamiczne i otwarte środowisko mediów internetowych w Tunezji;
14. zobowiązuje przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącemu Komisji / wysokiemu przedstawicielowi Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, rządowi Republiki Tunezyjskiej oraz przewodniczącemu tunezyjskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych.