ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με την εφαρμογή του συστήματος πιστοποίησης της διαδικασίας Κίμπερλυ
13.12.2021 - (2021/2885(RSP))
σύμφωνα με το άρθρο 136 παράγραφος 5 του Κανονισμού
Bernd Lange
εξ ονόματος της Επιτροπής Διεθνούς Εμπορίου
B9‑0591/2021
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την εφαρμογή του συστήματος πιστοποίησης της διαδικασίας Κίμπερλυ
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη το σύστημα πιστοποίησης της διαδικασίας Κίμπερλυ (KPCS),
– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2368/2002 του Συμβουλίου, της 20ής Δεκεμβρίου 2002, για την εφαρμογή του συστήματος πιστοποίησης της διαδικασίας Κίμπερλυ στο διεθνές εμπόριο ακατέργαστων διαμαντιών[1] και την πρόταση της Επιτροπής για κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την εφαρμογή του συστήματος πιστοποίησης της διαδικασίας Κίμπερλυ στο διεθνές εμπόριο ακατέργαστων διαμαντιών (COM(2021)0115), η οποία αποσκοπεί στην αναδιατύπωση των μεταγενέστερων τροποποιήσεων για λόγους σαφήνειας,
– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2017/821 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Μαΐου 2017, για τον προσδιορισμό υποχρεώσεων δέουσας επιμέλειας στην αλυσίδα εφοδιασμού για τους ενωσιακούς εισαγωγείς κασσίτερου, τανταλίου και βολφραμίου, των μεταλλευμάτων τους καθώς και χρυσού που προέρχονται από περιοχές συγκρούσεων και υψηλού κινδύνου[2],
– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/947 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 9ης Ιουνίου 2021, για τη θέσπιση Μηχανισμού Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας – Παγκόσμια Ευρώπη[3],
– έχοντας υπόψη την ερώτηση προς την Επιτροπή σχετικά με την εφαρμογή του συστήματος πιστοποίησης της διαδικασίας Κίμπερλυ (O-000073/2021 – B9‑0044/2021),
– έχοντας υπόψη το άρθρο 136 παράγραφος 5 και το άρθρο 132 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,
– έχοντας υπόψη την πρόταση ψηφίσματος της Επιτροπής Διεθνούς Εμπορίου,
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι το KPCS θεσπίστηκε το 2003 ως σύστημα πιστοποίησης με εντολή του ΟΗΕ για να σταματήσει το εμπόριο διαμαντιών πολέμου που πυροδοτούσε εμφύλιους πολέμους· λαμβάνοντας υπόψη ότι το KPCS διαθέτει τριμερή δομή στην οποία συμμετέχουν κυβερνήσεις ως φορείς λήψης αποφάσεων και εκπρόσωποι της διεθνούς βιομηχανίας διαμαντιών και της κοινωνίας των πολιτών ως παρατηρητές· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αποφάσεις στο KPCS λαμβάνονται με απόλυτη συναίνεση μεταξύ των 56 συμμετεχόντων μελών του, τα οποία εκπροσωπούν 82 χώρες, ενώ η ΕΕ και τα 27 κράτη μέλη της λογίζονται ως ένας μόνο συμμετέχων·
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι το KPCS ορίζει τα διαμάντια πολέμου ως «ακατέργαστα διαμάντια που χρησιμοποιούνται από ανταρτικά κινήματα ή τους συμμάχους τους για τη χρηματοδότηση συγκρούσεων με στόχο την υπονόμευση των νόμιμων κυβερνήσεων»· λαμβάνοντας υπόψη ότι το KPCS ισχυρίζεται ότι υπήρξε αποτελεσματικό όσον αφορά την σχεδόν πλήρη διακοπή του εμπορίου διαμαντιών πολέμου, όπως είχε αρχικά οριστεί, καθώς αντιπροσωπεύει πλέον λιγότερο από το 1% του εμπορίου ακατέργαστων διαμαντιών, σε σύγκριση με 15% το 2003·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι εξακολουθούν να σημειώνονται παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε σχέση με την εξόρυξη διαμαντιών σε πλούσιες σε διαμάντια πληττόμενες από συγκρούσεις και υψηλού κινδύνου περιοχές, και μπορεί να περιλαμβάνουν παιδική και καταναγκαστική εργασία, ξυλοδαρμούς και βασανιστήρια, σεξουαλική βία, βίαιες εξαφανίσεις ανθρώπων, βίαιες εξώσεις και περιπτώσεις αναγκαστικής μετεγκατάστασης, παράνομες αρπαγές γαιών και την καταστροφή τόπων και χώρων με τελετουργική ή πολιτιστική σημασία·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι από την έναρξη ισχύος του KPCS ως παγκόσμιας πρωτοβουλίας το 2003, η φύση των συγκρούσεων και οι πραγματικές επιτόπιες συνθήκες έχουν αλλάξει· λαμβάνοντας υπόψη ότι το KPCS δεν καλύπτει καταστάσεις στις οποίες δημόσιες ή ιδιωτικές δυνάμεις ασφαλείας, εταιρείες, εγκληματίες ή ένοπλες ομάδες χρησιμοποιούν εκτεταμένη ή συστηματική βία για να διασφαλίσουν τα οικονομικά τους συμφέροντα στον τομέα της παραγωγής διαμαντιών· λαμβάνοντας υπόψη ότι η επιθυμία των καταναλωτών να έχουν βεβαιότητα ως προς την προέλευση και τη δεοντολογική φύση των διαμαντιών δεν μπορεί να ικανοποιηθεί επί του παρόντος· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό οδηγεί σε μείωση της ζήτησης για φυσικά διαμάντια και έχει, κατά συνέπεια, αρνητικές επιπτώσεις στη νόμιμη βιομηχανία διαμαντιών και στους μικρής κλίμακας εργάτες ορυχείων· λαμβάνοντας υπόψη ότι μηχανισμοί όπως το KPCS πρέπει να επανεξετάζονται και να επικαιροποιούνται τακτικά ώστε να εξασφαλιστεί ότι είναι ικανά να ανταποκριθούν στις προσδοκίες των καταναλωτών και στις διεθνείς υποχρεώσεις όσον αφορά την εταιρική κοινωνική ευθύνη και τη βιώσιμη ανάπτυξη·
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ έχει καταβάλει προσπάθειες για τη διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής του αρχικού ορισμού των διαμαντιών πολέμου που περιέχει το βασικό έγγραφο του KPCS, προκειμένου να συμπεριληφθούν σε αυτό οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά ότι δεν μπόρεσε να επιτευχθεί επιτυχής έκβαση λόγω του συναινετικού χαρακτήρα της διαδικασίας λήψης αποφάσεων και της αντιπολίτευσης από ορισμένες σημαντικές χώρες παραγωγής, εμπορίας και κατανάλωσης·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το σύστημα εγγυήσεων του Παγκόσμιου Συμβουλίου Διαμαντιών είναι ένα εθελοντικό πρόγραμμα αυτορρύθμισης που αφορά ολόκληρο τον κλάδο και το οποίο παρακολουθεί τα διαμάντια που πιστοποιούνται με τη διαδικασία Κίμπερλυ μέσω της αλυσίδας εφοδιασμού έως το εμπόριο κομμένων και στιλβωμένων λίθων·
1. τονίζει την επείγουσα ανάγκη αναθεώρησης του ορισμού των διαμαντιών πολέμου ώστε να συμπεριληφθούν τόσο τα ανθρώπινα δικαιώματα όσο και οι κοινωνικές και περιβαλλοντικές διαστάσεις της παραγωγής διαμαντιών που σχετίζονται με συγκρούσεις, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα διαμάντια που εισέρχονται στην αγορά της ΕΕ δεν θα συνδέονται ούτε με τυχόν παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ούτε με περιβαλλοντικά εγκλήματα είτε διαπράττονται από ομάδες ανταρτών είτε από κυβερνήσεις ή ιδιωτικές εταιρείες· τονίζει ότι το KPCS θα πρέπει, εκτός από τα ακατέργαστα διαμάντια, να ισχύει και για τις κομμένες και στιλβωμένες πέτρες·
2. ζητεί αποτελεσματικότερη εφαρμογή του KPCS προκειμένου να διασφαλιστεί ότι δεν θα εισέρχονται διαμάντια πολέμου στις νόμιμες αλυσίδες εφοδιασμού· ζητεί την ενίσχυση και τη βελτίωση της παρακολούθησης και της επιβολής των εσωτερικών ελέγχων των συμμετεχόντων κρατών· παροτρύνει τα μέρη του KPCS να δημιουργήσουν ανεξάρτητο μηχανισμό παρακολούθησης, δεδομένου ότι οι συστάσεις που εκδίδονται στο πλαίσιο των επισκέψεων αξιολόγησης από ομότιμους δεν έχουν δεσμευτικό χαρακτήρα και συχνά δεν είναι ικανές να αντιμετωπίσουν τις αδυναμίες στην εφαρμογή των εσωτερικών ελέγχων ή να επιφέρουν ουσιαστικές αλλαγές στις περιπτώσεις μη συμμόρφωσης με τις ελάχιστες απαιτήσεις του KPCS·
3. εκφράζει βαθιά ανησυχία για τις πρόσφατες εκθέσεις σχετικά με τις απόπειρες φίμωσης των παρατηρητών της κοινωνίας των πολιτών στη διασυνοδική συνεδρίαση της διαδικασίας Κίμπερλυ· επαναλαμβάνει τον κεντρικό ρόλο της κοινωνίας των πολιτών στην τριμερή δομή του KPCS και ζητεί τον πλήρη σεβασμό της ελευθερίας του λόγου των εκπροσώπων της κοινωνίας των πολιτών· σημειώνει τη σημασία της αξιόπιστης χρηματοδότησης των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών που δραστηριοποιούνται στον τομέα των ορυκτών και των διαμαντιών από περιοχές συγκρούσεων·
4. χαιρετίζει τη δέσμευση της νόμιμης βιομηχανίας διαμαντιών υπέρ του KPCS και τη θέσπιση του συστήματος εγγυήσεων του Παγκόσμιου Συμβουλίου Διαμαντιών· επισημαίνει ότι η δημιουργία θέσεων εργασίας και το εισόδημα για τις εξορυκτικές κοινότητες εξαρτώνται από σταθερές, διαφανείς και υπεύθυνες αλυσίδες εφοδιασμού στον τομέα των διαμαντιών·
5. επισημαίνει ότι είναι σημαντικό να είναι δυνατή η παρακολούθηση των διαμαντιών από το ορυχείο μέχρι την αγορά όχι μόνο μέσω των εγγράφων που συνοδεύουν τις αποστολές διαμαντιών· είναι απόλυτα δεκτικό στην ιδέα της χρήσης νέων τεχνολογιών, όπως η τεχνολογία blockchain, για τη βελτίωση της ιχνηλασιμότητας· χαιρετίζει τις προσπάθειες που καταβάλλονται για την ψηφιοποίηση των πιστοποιητικών της διαδικασίας Κίμπερλυ·
6. τονίζει τη σημασία της αντιμετώπισης των βαθύτερων αιτίων των συγκρούσεων και της βίας που σχετίζονται με τα διαμάντια σε ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασμού· καλεί την Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης να διασφαλίσουν τη διάθεση επαρκών πόρων για την ανάπτυξη ικανοτήτων στο πλαίσιο του θεματικού προγράμματος για την ειρήνη, τη σταθερότητα και την πρόληψη συγκρούσεων, προκειμένου να υποστηριχθεί η βιώσιμη και ευαίσθητη στις συγκρούσεις διαχείριση των φυσικών πόρων και η συμμόρφωση με τη διαδικασία Κίμπερλυ και άλλες παρόμοιες πρωτοβουλίες που εφαρμόζονται στα ορυκτά που προέρχονται από περιοχές συγκρούσεων, προκειμένου να βελτιωθούν τα μέσα διαβίωσης των εξορυκτικών κοινοτήτων και να ενισχυθεί η παραδοσιακή εξόρυξη· ζητεί από όσους διαθέτουν γεωγραφικά κονδύλια να λαμβάνουν επίσης υπόψη την ανάπτυξη ικανοτήτων και τις δραστηριότητες πρόληψης των συγκρούσεων·
7. καλεί την ΕΕ να συνεχίσει να πρωτοστατεί παγκοσμίως στην υλοποίηση πρωτοβουλιών υπεύθυνης προμήθειας, όπως οι κατευθυντήριες γραμμές του ΟΟΣΑ για τη δέουσα επιμέλεια όσον αφορά την υπεύθυνη διαχείριση των αλυσίδων εφοδιασμού ορυκτών από περιοχές συγκρούσεων και υψηλού κινδύνου καθώς και οι επικαιροποιημένες κατευθυντήριες γραμμές του ΟΟΣΑ για τις πολυεθνικές επιχειρήσεις· επαναλαμβάνει ότι ο υπεύθυνος πορισμός υλικών και η δέουσα επιμέλεια θα πρέπει να είναι συμβατές με τις κατευθυντήριες αρχές των Ηνωμένων Εθνών για τις επιχειρήσεις και τα ανθρώπινα δικαιώματα·
8. καλεί την ΕΕ να δώσει το παράδειγμα και να συνεχίσει να εφαρμόζει την ατζέντα της για το εμπόριο με γνώμονα τις αξίες ώστε να επηρεάσει τις θετικές αλλαγές σε τρίτες χώρες· σημειώνει, εν προκειμένω, ότι οι κανόνες της ΕΕ για το εμπόριο διαμαντιών πρέπει να αντικατοπτρίζουν το υψηλότερο επίπεδο φιλοδοξίας· καλεί την ΕΕ να εξετάσει πρόσθετα αυτόνομα μέτρα για να διασφαλίσει ότι δεν θα διατίθενται στην αγορά της ΕΕ ακατέργαστα, κομμένα και στιλβωμένα διαμάντια που συνδέονται με παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων για να ξεπεραστούν οι ελλείψεις του KPCS·
9. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στην Επιτροπή, στο Συμβούλιο, στην ΕΥΕΔ και στον νυν πρόεδρο και αντιπρόεδρο του συστήματος πιστοποίησης της διαδικασίας Κίμπερλυ.