PROJEKT REZOLUCJI w sprawie sytuacji na ukraińskiej granicy i na terytoriach Ukrainy okupowanych przez Rosję
13.12.2021 - (2021/3010(RSP))
zgodnie z art. 132 ust. 2 Regulaminu
Mick Wallace
w imieniu grupy The Left
B9‑0593/2021
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie sytuacji na ukraińskiej granicy i na terytoriach Ukrainy okupowanych przez Rosję
Parlament Europejski,
– uwzględniając Kartę Narodów Zjednoczonych,
− uwzględniając rezolucję Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 2202, w której wezwano wszystkie strony do pełnego wdrożenia pakietu środków służących wdrożeniu porozumień mińskich, przyjętego 12 lutego 2015 r. w Mińsku na Białorusi, aby znaleźć rozwiązania konfliktu we wschodnich regionach Ukrainy,
– uwzględniając art. 132 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że obecny kryzys wynikający z konfliktu we wschodniej Ukrainie i napięć między Rosją a Ukrainą stanowi poważny kryzys bezpieczeństwa w Europie; mając na uwadze, że nie istnieje militarne rozwiązanie tego kryzysu, a negocjacje i dialog są jedynym sposobem zapobieżenia dalszej eskalacji, która może doprowadzić do konfliktu zbrojnego z udziałem państw posiadających broń jądrową;
B. mając na uwadze, że obecny kryzys bezpieczeństwa jest spowodowany z jednej strony trwającym konfliktem we wschodniej Ukrainie, a z drugiej strony eskalacją retoryki między NATO, Rosją i Ukrainą; mając na uwadze, że niedawne rozmieszczenie około 100 000 rosyjskich żołnierzy na terytorium Rosji wzdłuż granicy z Ukrainą wzbudziło obawy dotyczące inwazji Rosji na Ukrainę;
C. mając na uwadze, że Rosja, Ukraina i wszystkie państwa członkowskie NATO, w tym państwa członkowskie UE i Stany Zjednoczone, są członkami OBWE, która określa się jako forum dialogu politycznego na temat szerokiego zakresu „kwestii bezpieczeństwa”;
D. mając na uwadze, że konflikty i poważne problemy w stosunkach między Rosją a Ukrainą pozostają nierozwiązane; mając na uwadze, że mimo zawieszenia broni w 2015 r., przerywającego regularną wojnę na wschodzie Ukrainy, próbne ataki i działania odwetowe obu stron wielokrotnie prowadziły do brutalnych starć, m.in. w marcu i kwietniu bieżącego roku; mając na uwadze, że ONZ nie uznaje Krymu za część Federacji Rosyjskiej;
E. mając na uwadze, że napięcia i brak zaufania między NATO, niektórymi państwami członkowskimi i Rosją narastały w ostatnich latach, spotęgowane pogarszaniem stosunków dwustronnych między USA a Rosją oraz ingerowaniem NATO w sprawy Rosji; mając na uwadze, że zarówno Rosja, jak i NATO i jego państwa członkowskie zaostrzyły stanowiska wobec siebie, co znalazło odzwierciedlenie w zmianie doktryny wojskowej, polityce sankcji i wrogiej retoryce;
F. mając na uwadze, że Rosja i NATO określają się wzajemnie jako wrogowie; mając na uwadze, że podczas szczytu NATO w 2021 r. potwierdzono, że Rosja stanowi jedno z najpoważniejszych zagrożeń dla bezpieczeństwa euroatlantyckiego; mając na uwadze, że w niedawno zaktualizowanej strategii bezpieczeństwa narodowego Rosji określono rozbudowę infrastruktury wojskowej NATO wzdłuż granic z Rosją oraz ćwiczenia zakładające użycie broni jądrowej przeciwko Rosji jako zagrożenie dla Rosji;
G. mając na uwadze, że wieloletnia eskalacja konfrontacji między Rosją a NATO/UE doprowadziła do zwiększenia potencjału militarnego po obu stronach granicy między państwami członkowskimi UE, krajami stowarzyszonymi i Rosją; mając na uwadze, że obecnie w tych krajach stacjonuje 4 500 żołnierzy NATO; mając na uwadze, że administracja prezydenta Bidena rozważa zwiększenie obecności wojsk amerykańskich w tych krajach; mając na uwadze, że NATO rozmieściło elementy obrony rakietowej pod dowództwem USA w Europie Wschodniej i często wysyła statki NATO w pobliże rosyjskich wód na Morzu Bałtyckim i Morzu Czarnym;
H. mając na uwadze, że od 2014 r. Stany Zjednoczone przekazują rocznie na pomoc rozwojową i wojskową 600 mln USD; mając na uwadze, że w 2022 r. administracja prezydenta Bidena zwiększyła pomoc wojskową dla Ukrainy do 400 mln USD, co obejmuje 80 ton amunicji i obecność wojskowego personelu szkoleniowego;
I. mając na uwadze, że NATO wdraża kompleksowy pakiet pomocy dla Ukrainy przyjęty na szczycie w Warszawie w 2016 r., którego budżet już w 2018 r. wynosił ponad 2 618 000 EUR; mając na uwadze, że sojusznicy NATO przeprowadzają coroczne wspólne ćwiczenia wojskowe z Ukrainą; mając na uwadze, że w 2020 r. Ukraina uzyskała – jako jeden z sześciu krajów – specjalny status partnera o rozszerzonych możliwościach, przyznawany bliskim sojusznikom NATO;
J. mając na uwadze, że Stany Zjednoczone, Unia Europejska i inne kraje nałożyły jednostronne środki przymusu na setki obywateli Rosji, w tym na urzędników rządowych i parlamentarzystów, a także na części rosyjskiej gospodarki, w tym na sektory obronności, energetyki i finansów; mając na uwadze, że przygotowywane są nowe sankcje wobec Rosji;
K. mając na uwadze, że wspólne oświadczenie Stanów Zjednoczonych i Niemiec z lipca 2021 r. w sprawie wsparcia dla Ukrainy zawierało groźbę, zgodnie z którą „gdyby Rosja próbowała wykorzystać energię jako broń lub prowadziła dalsze agresywne działania przeciwko Ukrainie, Niemcy podejmą działania na szczeblu krajowym i będą nalegać na wprowadzenie skutecznych środków na szczeblu europejskim, w tym sankcji, aby ograniczyć rosyjskie zdolności eksportowe do Europy w sektorze energetycznym, w tym w sektorze gazu, lub w innych sektorach istotnych z ekonomicznego punktu widzenia”;
L. mając na uwadze, że Turcja, partner w ramach NATO, oraz Ukraina rozwijają współpracę wojskową, wdrażając ponad 30 porozumień dotyczących m.in. dostaw dronów, specjalnych doradców wojskowych i szkoleń wojskowych;
M. mając na uwadze, że wewnętrzna sytuacja polityczna na Ukrainie jest niestabilna, a wiele stron niekoniecznie działa zgodnie z życzeniami i programem rządu centralnego; mając na uwadze, że nacjonalistyczne jednostki wolontariuszy otwarcie podważają autorytet i nakazy rządu centralnego, podważając jednocześnie zdolność prezydenta Zełenskiego do prowadzenia negocjacji na rzecz pokoju;
N. mając na uwadze, że mimo dążenia Ukrainy do członkostwa w NATO i UE niedawne badania przeprowadzone przez Międzynarodowy Instytut Socjologii w Kijowie wskazują, że opinia publiczna pozostaje w tych kwestiach podzielona; mając na uwadze, że połowa ankietowanych przez Międzynarodowy Instytut Socjologii w Kijowie wspiera członkostwo w UE, a 40 % opowiada się za przystąpieniem do NATO;
O. mając na uwadze, że Rosja nalega na prawnie wiążące gwarancje, że NATO nie rozszerzy się dalej na wschód, w tym na Ukrainę, oraz że systemy uzbrojenia stanowiące zagrożenie dla Rosji nie będą rozmieszczane w bliskim sąsiedztwie granic rosyjskich; mając na uwadze, że Rosja jest zaniepokojona ewentualnym rozmieszczeniem na terytorium Ukrainy systemów rakietowych o czasie lotu do Moskwy wynoszącym 7–10 minut lub 5 minut w przypadku systemów hipersonicznych; mając na uwadze, że w odpowiedzi na te żądania oficjalni przedstawiciele USA i NATO nie wykluczają przyszłego członkostwa Ukrainy i innych krajów Europy Wschodniej w Sojuszu Północnoatlantyckim;
1. wyraża głębokie zaniepokojenie konfrontacją wojskową na granicy między Rosją a państwami członkowskimi UE i NATO oraz krajami stowarzyszonymi; jest głęboko zaniepokojony widocznym brakiem woli politycznej, by powstrzymać spiralę eskalacji konfliktu;
2. wyraża solidarność z narodem ukraińskim, który od 2014 r. doświadcza wojny o niskiej intensywności w połączeniu z poważnym kryzysem gospodarczym, a obecnie stoi przed groźbą wojny na pełną skalę, zagrażającej życiu wszystkich obywateli tego kraju;
3. przypomina Rosji, Ukrainie, NATO i państwom członkowskim UE, że Karta Narodów Zjednoczonych zobowiązuje wszystkie państwa członkowskie ONZ do pokojowego rozstrzygania sporów międzynarodowych w taki sposób, aby nie zagrażać międzynarodowemu pokojowi i bezpieczeństwu oraz sprawiedliwości; przypomina, że zgodnie z Kartą Narodów Zjednoczonych państwa muszą powstrzymać się w swoich stosunkach międzynarodowych od gróźb lub użycia siły przeciwko integralności terytorialnej lub niezależności politycznej jakiegokolwiek państwa lub od jakichkolwiek innych działań niezgodnych z celami ONZ;
4. przypomina Rosji, Ukrainie, Stanom Zjednoczonym, NATO i wszystkim jego państwom członkowskim, że nie istnieje militarne rozwiązanie różnic zdań i konfliktów; podkreśla, że jedynym sposobem wyjścia z obecnego kryzysu jest proces negocjacyjny, w którym określa się rozwiązania problemów, szanując obawy wszystkich stron; jest zdania, że najbardziej odpowiednim forum dla takiego dialogu jest OBWE, ponieważ obejmuje zarówno Rosję, Ukrainę, jak i wszystkie państwa członkowskie NATO;
5. wzywa Rosję i inne zainteresowane strony, by przestały podsycać konflikt we wschodniej Ukrainie, dostarczając broń lub pomoc wojskową;
6. wzywa prezydenta Rosji i prezydenta Ukrainy do wznowienia konstruktywnego dialogu dwustronnego oraz negocjacji w sprawie rozwiązań różnych poważnych problemów i konfliktów w ich stosunkach; podkreśla, że rozwiązania można znaleźć jedynie na bazie poszanowania suwerenności i integralności terytorialnej państw oraz obaw poszczególnych zaangażowanych partnerów; wzywa Rosję, USA, UE i państwa członkowskie NATO, by szanowały prawo narodu ukraińskiego do samostanowienia;
7. wyraża zaniepokojenie faktem, że niedawna rozmowa między prezydentem Putinem a prezydentem Bidenem nie przyniosła złagodzenia napięć; podkreśla potrzebę kontynuowania dialogu opartego na wzajemnym szacunku; wzywa Rosję do powstrzymania działań wojskowych prowadzonych na jej terytorium w pobliżu granic Ukrainy, aby nie doprowadzić do eskalacji napięć w regionie; wzywa do ściślejszej współpracy i przejrzystości między Rosją a potęgami regionalnymi w sferze wojskowej tam, gdzie jest to możliwe; wzywa NATO, by w związku z propozycją administracji prezydenta Bidena rozpoczęło rozmowy na wysokim szczeblu w celu omówienia obaw Rosji dotyczących NATO; sprzeciwia się jakiemukolwiek rozszerzeniu NATO; z zadowoleniem przyjmuje ustanowienie regularnego strategicznego dialogu na temat stabilności między USA a Rosją, będącego procesem długoterminowym; podkreśla jednak, że potrzebne są pilne negocjacje, aby zapobiec przekształceniu się konfliktu w wojnę;
8. podkreśla, że istnieje wzór traktatu pokojowego między Rosją, Zachodem i Ukrainą i jest nim drugie porozumienie mińskie z 2015 r.; podkreśla, że realizacja tego porozumienia wynegocjowanego między Francją, Niemcami, Ukrainą i Rosją oraz zatwierdzonego przez USA i ONZ powinna być celem wszystkich zainteresowanych stron, a prowadzona przez nie polityka powinna odzwierciedlać ten cel; przypomina, że plan ten został ustanowiony rezolucją Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 2022 i zawiera trzy kluczowe elementy: demilitaryzację, przywrócenie suwerenności Ukrainy, w tym kontroli granicy z Rosją, oraz zapewnienie autonomii zdemilitaryzowanego Donbasu w granicach Ukrainy, jednak gwarantowanej traktatem międzynarodowym; przyznaje, że naciskom wywieranym na Rosję i rosyjskich separatystów, aby wycofały swoje siły z Donbasu, musi towarzyszyć jednoczesna presja na stronę ukraińską, aby zaprzestała ataków i inwazji na szarą strefę; odnotowuje, że rosyjski minister spraw zagranicznych Ławrow wyraził gotowość do ustanowienia nowego formatu negocjacji w celu osiągnięcia postępów;
9. uważa, że przyspieszenie transformacji energetycznej w kierunku produkcji energii ze źródeł odnawialnych w Unii i jej państwach członkowskich ograniczyłoby geopolityzację energii;
10. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącemu Komisji / wysokiemu przedstawicielowi Unii ds. zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, rządom i parlamentom państw członkowskich, rządom i parlamentom Federacji Rosyjskiej i Ukrainy, Radzie Europy, Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, ONZ oraz NATO.