Projekt rezolucji - B9-0365/2022Projekt rezolucji
B9-0365/2022
Parlament Europejski

PROJEKT REZOLUCJI w sprawie decyzji Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych o uchyleniu prawa do aborcji w Stanach Zjednoczonych oraz konieczności ochrony prawa do aborcji i zdrowia kobiet w UE

5.7.2022 - (2022/2742(RSP))

złożony w następstwie oświadczenia Komisji
zgodnie z art. 132 ust. 2 Regulaminu

Iratxe García Pérez, Heléne Fritzon, Miapetra Kumpula‑Natri, Robert Biedroń, Predrag Fred Matić, Maria Noichl, Tonino Picula, Evelyn Regner
w imieniu grupy S&D
María Soraya Rodríguez Ramos, Abir Al‑Sahlani, Barry Andrews, Sylvie Brunet, Karen Melchior, Samira Rafaela, Monica Semedo, Michal Šimečka, Susana Solís Pérez, Irène Tolleret, Hilde Vautmans
w imieniu grupy Renew
Terry Reintke, Alice Kuhnke, Diana Riba i Giner, Kim Van Sparrentak, Anna Cavazzini, Ernest Urtasun, Alviina Alametsä, Monika Vana, Saskia Bricmont, Thomas Waitz, Kira Marie Peter‑Hansen, Hannah Neumann, Piernicola Pedicini, Rasmus Andresen, Sara Matthieu, Marie Toussaint, Francisco Guerreiro, Markéta Gregorová, Rosa D’Amato, Bronis Ropė, Gwendoline Delbos‑Corfield, Tilly Metz, Mounir Satouri, Henrike Hahn, Marcel Kolaja, Damien Carême, Mikuláš Peksa, Patrick Breyer, Ignazio Corrao
w imieniu grupy Verts/ALE
Sandra Pereira, Eugenia Rodríguez Palop, Malin Björk, Elena Kountoura, Silvia Modig
w imieniu grupy The Left
Arba Kokalari


Procedura : 2022/2742(RSP)
Przebieg prac nad dokumentem podczas sesji
Dokument w ramach procedury :  
B9-0365/2022
Teksty złożone :
B9-0365/2022
Debaty :
Głosowanie :
Teksty przyjęte :

B9‑0365/2022

Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie decyzji Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych o uchyleniu prawa do aborcji w Stanach Zjednoczonych oraz konieczności ochrony prawa do aborcji i zdrowia kobiet w UE

(2022/2742(RSP))

Parlament Europejski,

– uwzględniając europejską konwencję praw człowieka z 1950 r.,

– uwzględniając Konwencję w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet z 1979 r.,

– uwzględniając Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej z 2000 r.,

– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 24 czerwca 2021 r. w sprawie sytuacji w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz praw w tej dziedzinie w UE w kontekście zdrowia kobiet[1],

– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 9 czerwca 2022 r. w sprawie globalnych zagrożeń dla prawa do aborcji: możliwość zniesienia prawa do aborcji w USA przez amerykański Sąd Najwyższy[2],

– uwzględniając decyzję Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych z dnia 24 czerwca 2022 r., która – pięcioma głosami za i przy czterech głosach przeciw – uchyliła orzeczenie w sprawie Roe przeciwko Wade, kładąc tym samym kres federalnemu prawu konstytucyjnemu do aborcji,

– uwzględniając art. 132 ust. 2 Regulaminu,

A. mając na uwadze, że Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych ustanowił precedens w przełomowej sprawie Roe przeciwko Wade (1973 r.), następnie potwierdzonej w wyroku Planned Parenthood przeciwko Casey (1992 r.) i Whole Woman’s Health przeciwko Hellerstedt (2016 r.), gwarantując w USA konstytucyjne prawo do legalnej aborcji, którą można wykonywać do czasu osiągnięcia przez płód zdolności do samodzielnego przeżycia poza organizmem matki (pre-viability abortion); mając na uwadze, że 24 czerwca 2022 r. Sąd Najwyższy postanowił uchylić – pięcioma głosami za i przy czterech głosach przeciw – orzeczenie w sprawie Roe przeciwko Wade, kładąc kres federalnemu prawu konstytucyjnemu do aborcji, umożliwiając stanom zakaz aborcji w dowolnym momencie ciąży i otwierając możliwość całkowitego zakazu aborcji;

B. mając na uwadze, że po przyjęciu tej decyzji przez Sąd aborcji zakazało już osiem stanów; mając na uwadze, że oczekuje się, iż 26 stanów może ostatecznie uchwalić przepisy, które niemal całkowicie zakazują aborcji; mając na uwadze, że w 13 stanach obowiązują akty prawne znoszące prawo do aborcji, które weszły w życie natychmiast po unieważnieniu orzeczenia w sprawie Roe przeciwko Wade; mając na uwadze, że od tego czasu zarówno w USA, jak i na całym świecie, nasiliły się demonstracje w obronie prawa do aborcji; mając na uwadze, że w międzyczasie rośnie opór wobec decyzji Sądu, w szczególności wraz z opublikowaniem 24 czerwca „wielostanowego zobowiązania” gubernatorów Kalifornii, Oregonu i Waszyngtonu do „obrony dostępu do opieki w zakresie zdrowia reprodukcyjnego, w tym do aborcji i środków antykoncepcyjnych, oraz zobowiązania do ochrony pacjentów i lekarzy przed wysiłkami innych stanów na rzecz eksportu zakazu aborcji do naszych stanów”[3];

C. mając na uwadze, że decyzja Sądu Najwyższego będzie mieć wpływ na życie kobiet i dziewcząt w Stanach Zjednoczonych, a jej negatywne konsekwencje najbardziej odczują osoby znajdujące się w trudnej sytuacji; mając na uwadze, że może to również negatywnie wpłynąć na inne prawa i zdrowie reprodukcyjne i seksualne; mając na uwadze, że ograniczenia lub zakaz prawa do aborcji w Stanach Zjednoczonych, UE i na świecie będzie miał nieproporcjonalny wpływ na kobiety żyjące w ubóstwie, w szczególności na kobiety będące ofiarami uprzedzeń rasowych, w tym kobiety czarnoskóre, latynoskie i wywodzące się z rdzennej ludności, a także na kobiety z obszarów wiejskich, osoby LGBTIQ, kobiety z niepełnosprawnościami, nastolatki, migrantki, w tym migrantki o nieuregulowanym statusie, oraz kobiety samodzielnie wychowujące dzieci; mając na uwadze, że publiczne usługi aborcyjne mogą zapewnić powszechny dostęp do bezpiecznej i legalnej aborcji dla wszystkich kobiet, w tym kobiet znajdujących się w trudnej sytuacji społeczno-gospodarczej;

D. mając na uwadze, że prawa i zdrowie reprodukcyjne i seksualne, w tym bezpieczna i legalna opieka aborcyjna, stanowią prawo podstawowe; mając na uwadze, że penalizacja praw i zdrowia reprodukcyjnych i seksualnych, ich opóźnianie i odmawianie dostępu do nich stanowi formę przemocy wobec kobiet i dziewcząt; mając na uwadze, że te ograniczenia i zakazy nie prowadzą do zmniejszenia liczby aborcji, a jedynie zmuszają ludzi do podróżowania na duże odległości lub do uciekania się do niebezpiecznych aborcji, co sprawia, że są oni również podatni na dochodzenia i ściganie karne, oraz że dotyczą osób, którym najbardziej brakuje zasobów i informacji; mając na uwadze, że do niemal wszystkich przypadków śmierci wynikających z niebezpiecznych aborcji dochodzi w krajach, w których aborcja jest poważnie ograniczona; mając na uwadze, że szacuje się, iż roczna liczba zgonów w USA z powodu niebezpiecznych aborcji wzrosłaby o 21 %[4] w drugim roku po wejściu w życie zakazu; mając na uwadze, że takim zgonom można całkowicie zapobiec; mając na uwadze, że zakazy aborcji doprowadzą również do wzrostu liczby zgonów związanych z wymuszoną ciążą;

E. mając na uwadze, że powikłania w trakcie ciąży i porodu są główną przyczyną zgonów wśród nastolatek w wieku od 15 do 19 lat na całym świecie; mając na uwadze, że nastoletnie matki znacznie częściej zaprzestają nauki i doświadczają bezrobocia, co potęguje cykl ubóstwa;

F. mając na uwadze, że w kontekście uchylenia orzeczenia w sprawie Roe przeciwko Wade coraz większe zaniepokojenie budzi kwestia ochrony danych; mając na uwadze, że za pomocą aplikacji pozwalających śledzić cykl miesiączkowy lub narzędzi geolokalizacji i wyszukiwarek można gromadzić dane dotyczące osób, które zwróciły się do kliniki aborcyjnej, zakupiły tabletki aborcyjne lub szukały informacji na ten temat; mając na uwadze, że na tej podstawie można kierować działania przeciwko konkretnym osobom lub wykorzystywać zebrane informacje przeciwko nim; mając na uwadze, że w państwach, które zakazały aborcji lub zamierzają to uczynić, organy sądowe mogą wykorzystywać dane cyfrowe osób ubiegających się o aborcję oraz przeprowadzających lub ułatwiających aborcję;

G. mając na uwadze, że pomimo ogólnych postępów w zakresie ochrony zdrowia i praw reprodukcyjnych i seksualnych na całym świecie, w tym w Europie, poważne zaniepokojenie budzi regres prawa dostępu do bezpiecznej i legalnej aborcji; mając na uwadze, że uchylenie orzeczenia w sprawie Roe przeciwko Wade mogłoby wzmocnić ruch antyaborcyjny w Unii Europejskiej; mając na uwadze, że Polska jest jedynym państwem członkowskim UE, które usunęło ze swojego prawodawstwa podstawę do aborcji, ponieważ nielegalny Trybunał Konstytucyjny orzekł 22 października 2020 r. o odebraniu polskim kobietom przysługujących im od dawna praw, a tym samym wprowadził de facto zakaz aborcji; mając na uwadze, że aborcja jest zakazana na Malcie; mając na uwadze, że aborcja medyczna we wczesnym okresie ciąży nie jest legalna na Słowacji i nie jest dostępna na Węgrzech; mając na uwadze, że we Włoszech zmniejsza się również dostęp do aborcji[5]; mając na uwadze, że w innych państwach członkowskich UE, na przykład od niedawna w Chorwacji, odmawia się dostępu do opieki aborcyjnej[6];; mając na uwadze, że UE i jej państwa członkowskie muszą bronić zdrowia i praw reprodukcyjnych i seksualnych oraz podkreślać, że prawa kobiet są niezbywalne i że nie można ich odebrać ani osłabić; mając na uwadze, że dla UE i jej państw członkowskich kluczowe znaczenie mają dalsze postępy w zapewnianiu dostępu do bezpiecznej, legalnej i świadczonej na czas opieki aborcyjnej zgodnie z zaleceniami i dowodami przedstawionymi przez Światową Organizację Zdrowia;

H. mając na uwadze, że kobiety w Europie nadal napotykają przeszkody uniemożliwiające im korzystanie z przysługujących im praw i wolności ze względu na ograniczenia prawne, które naruszają prawa kobiet i niepotrzebnie narażają ich życie; mając na uwadze niedawną sprawę, w której amerykańskiej turystce Andrei Prudente zakazano aborcji na Malcie mimo zagrożenia jej życia; mając na uwadze, że obrończyni praw kobiet, Justyna Wydrzyńska, została oskarżona na mocy drakońskiej polskiej ustawy antyaborcyjnej o dostarczenie innej kobiecie pigułek do aborcji farmakologicznej;

I. mając na uwadze, że w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej zapisano podstawowe prawa i wolności osób mieszkających w UE; mając na uwadze, że ochrona bezpiecznej i legalnej aborcji ma bezpośredni wpływ na skuteczne korzystanie z praw uznanych w Karcie praw podstawowych, takich jak godność ludzka, autonomia osobista, równość i integralność cielesna;

J. mając na uwadze, że 9 czerwca 2022 r. Parlament przyjął zdecydowaną w tonie rezolucję w sprawie globalnych zagrożeń dla prawa do aborcji – możliwość zniesienia prawa do aborcji w USA przez amerykański Sąd Najwyższy; mając na uwadze, że zalecenia zawarte w tej rezolucji wciąż są aktualne i należy je wdrożyć[7];

1. ponownie zdecydowanie potępia regres w odniesieniu do praw kobiet oraz zdrowia i praw reprodukcyjnych i seksualnych na całym świecie, w tym w Stanach Zjednoczonych i w niektórych państwach członkowskich UE; przypomina, że zdrowie i prawa reprodukcyjne i seksualne są podstawowymi prawami człowieka, które należy chronić i umacniać i których nie wolno w żaden sposób osłabiać czy uchylać; wzywa rządy stanów, które przyjęły ustawy i inne środki zmierzające do zakazu i ograniczenia aborcji, do ich uchylenia oraz do dopilnowania, by ustawodawstwo w tych stanach było zgodne z prawami człowieka kobiet chronionymi na szczeblu międzynarodowym i z międzynarodowymi standardami praw człowieka;

2. proponuje uwzględnienie prawa do aborcji w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej; uważa, że należy przedłożyć Radzie wniosek w sprawie wprowadzenia następującej zmiany do karty praw podstawowych;

—  Artykuł 7a (nowy)

„Artykuł 7a

Prawo do aborcji

 

Każdy ma prawo do bezpiecznej i legalnej aborcji”.

 

3. przypomina w tym kontekście o swojej rezolucji z 9 czerwca 2022 r. w sprawie apelu o zwołanie konwentu w celu zmiany traktatów; oczekuje, że Rada Europejska zbierze się w tym celu; proponuje, aby w ramach tego procesu uwzględnić w karcie prawo do bezpiecznej i legalnej aborcji; wzywa do zaangażowania Parlamentu Europejskiego na każdym etapie tego procesu;

4. wyraża zdecydowaną solidarność z kobietami i dziewczętami w USA i poparcie dla nich, a także dla osób zaangażowanych w zapewnianie i obronę prawa i dostępu do legalnej i bezpiecznej opieki aborcyjnej w tak trudnych okolicznościach; popiera również apele do Kongresu USA o uchwalenie ustawy chroniącej aborcję na szczeblu federalnym;

5. wyraża głębokie zaniepokojenie faktem, że zakazy i inne ograniczenia aborcji w nieproporcjonalnie dużym stopniu dotykają kobiety żyjące w ubóstwie, zwłaszcza kobiety o odmiennej rasie, w tym kobiety czarnoskóre, latynoskie i rdzenne, a także kobiety z obszarów wiejskich, osoby LGBTIQ, kobiety z niepełnosprawnościami, nastolatki, migrantki, w tym migrantki o nieuregulowanym statusie, oraz kobiety samotnie prowadzące gospodarstwa domowe; podkreśla, że kobiety, które z powodu przeszkód finansowych lub logistycznych nie mogą sobie pozwolić na podróż do klinik zajmujących się zdrowiem reprodukcyjnym w sąsiednich stanach lub krajach, są bardziej narażone na poddanie się niebezpiecznym i zagrażającym życiu zabiegom oraz mogą być zmuszane do donoszenia ciąży wbrew ich woli, co stanowi naruszenie ich praw człowieka i jest formą przemocy ze względu na płeć[8];

6. wzywa rząd USA do zapewnienia powszechnej ochrony danych, zwłaszcza w przypadku osób starających się o aborcję, przeprowadzających aborcje i ułatwiających je, a to poprzez umożliwienie prywatnego i bezpiecznego dostępu, zaprzestanie śledzenia zachowań, wzmocnienie polityki usuwania danych, szyfrowanie przesyłanych danych, umożliwienie domyślnego szyfrowania wiadomości na całej drodze komunikacji, zapobieganie śledzeniu lokalizacji i zadbanie o to, by użytkownicy byli informowani o fakcie poszukiwania ich danych[9];

7. podkreśla brak dostępu do antykoncepcji i istniejące niezaspokojone potrzeby w tym zakresie[10]; podkreśla, że należy nadać priorytet zwalczaniu przemocy seksualnej oraz kompleksowej, dostosowanej do wieku i opartej na dowodach naukowych edukacji seksualnej i edukacji o relacjach międzyludzkich dla wszystkich, szeregowi wysokiej jakości, dostępnych, bezpiecznych, przystępnych cenowo i w stosownych przypadkach bezpłatnych metod i środków antykoncepcyjnych oraz doradztwu w zakresie planowania rodziny, a także usługom zdrowotnym; uznaje rolę, jaką odgrywają organizacje pozarządowe jako usługodawcy oraz rzecznicy zdrowia i praw reprodukcyjnych i seksualnych, a także zachęca je do kontynuowania swojej pracy;

8. wzywa Komisję i państwa członkowskie do zwiększenia wsparcia politycznego dla obrońców praw człowieka i świadczeniodawców opieki zdrowotnej działających na rzecz postępów w zakresie praw i zdrowia reprodukcyjnego i seksualnego, a także dla społeczeństwa obywatelskiego i organizacji lokalnych zajmujących się prawami i zdrowiem reprodukcyjnym i seksualnym, które są kluczowymi podmiotami w społeczeństwach uwzględniających równość płci oraz ważnymi dostawcami usług i informacji w zakresie praw i zdrowia reprodukcyjnego i seksualnego, w szczególności dla tych, którzy pracują w trudnych warunkach w Europie; wzywa Komisję do ochrony i wspierania tych obrońców przed wszelkimi prześladowaniami;

9. jest zaniepokojony możliwym wzrostem przepływu środków pieniężnych na świecie, w tym w Europie, przeznaczonych na finansowanie grup antygenderowych i sprzeciwiających się prawu do aborcji;

10. wzywa UE i jej państwa członkowskie do prawnego uznania aborcji oraz do obrony poszanowania prawa do bezpiecznej i legalnej aborcji oraz innych praw i zdrowia reprodukcyjnego i seksualnego; ponadto wzywa UE do działań na rzecz uznania tego prawa za kluczowy priorytet w negocjacjach prowadzonych w instytucjach międzynarodowych i na innych forach wielostronnych, takich jak Rada Europy, a także do poparcia włączenia tego prawa do Powszechnej deklaracji praw człowieka;

11. potępia fakt, że wiele kobiet w UE nadal nie ma dostępu do usług aborcyjnych z powodu utrzymujących się w niektórych państwach członkowskich ograniczeń prawnych, finansowych, społecznych i praktycznych;

12. wzywa państwa członkowskie do depenalizacji aborcji oraz usunięcia i zwalczania przeszkód utrudniających bezpieczną i legalną aborcję oraz dostęp do opieki zdrowotnej i usług w zakresie praw i zdrowia reprodukcyjnego i seksualnego; wzywa państwa członkowskie do zagwarantowania dostępu do bezpiecznych, legalnych i bezpłatnych usług aborcyjnych, do usług i zaopatrzenia w zakresie opieki zdrowotnej nad kobietami w okresie prenatalnym i matkami, dobrowolnego planowania rodziny, antykoncepcji, usług przyjaznych młodzieży, a także do zapobiegania HIV, leczenia, opieki i wsparcia bez dyskryminacji;

13. zaleca jak najszybsze zorganizowanie delegacji do Stanów Zjednoczonych w celu oceny skutków decyzji Sądu Najwyższego oraz wsparcia organizacji pozarządowych zajmujących się prawami kobiet i ruchów opowiadających się za prawem wyboru w tym kraju; domaga się, aby przyszłe delegacje Parlamentu Europejskiego udające się do Waszyngtonu konsekwentnie poruszały kwestię prawa do aborcji i spotykały się z organizacjami broniącymi praw kobiet;

14. wzywa Europejską Służbę Działań Zewnętrznych, delegaturę UE w Stanach Zjednoczonych, Komisję i wszystkie państwa członkowskie UE, by wykorzystały wszystkie dostępne im instrumenty w celu skuteczniejszego przeciwdziałania uwstecznianiu praw kobiet i praw i zdrowia reprodukcyjnego i seksualnego, w tym poprzez zrekompensowanie ewentualnego zmniejszenia funduszy USA przeznaczonych na prawa i zdrowie reprodukcyjne i seksualne na świecie, a także poprzez zdecydowane opowiadanie się za powszechnym dostępem do bezpiecznej i legalnej aborcji oraz innych praw i zdrowia reprodukcyjnego i seksualnego oraz nadanie im priorytetowego znaczenia w stosunkach zewnętrznych;

15. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącemu Komisji / wysokiemu przedstawicielowi Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Specjalnemu Przedstawicielowi UE ds. Praw Człowieka, prezydentowi Stanów Zjednoczonych Ameryki i jego administracji, Kongresowi USA oraz Sądowi Najwyższemu USA.

 

Ostatnia aktualizacja: 6 lipca 2022
Informacja prawna - Polityka ochrony prywatności