PROJEKT REZOLUCJI w sprawie utworzenia trybunału do spraw zbrodni agresji przeciwko Ukrainie
16.1.2023 - (2022/3017(RSP))
zgodnie z art. 132 ust. 2 Regulaminu
Pedro Marques, Tonino Picula, Juozas Olekas, Raphaël Glucksmann
w imieniu grupy S&D
Patrz też projekt wspólnej rezolucji RC-B9-0063/2023
B9‑0069/2023
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie utworzenia trybunału do spraw zbrodni agresji przeciwko Ukrainie
Parlament Europejski,
– uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Ukrainy i Rosji, w szczególności rezolucję z 19 maja 2022 r. w sprawie zwalczania bezkarności za zbrodnie wojenne w Ukrainie[1],
– uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z 15 grudnia 2022 r.,
– uwzględniając Kartę Narodów Zjednoczonych,
– uwzględniając Rzymski Statut Międzynarodowego Trybunału Karnego (MTK),
– uwzględniając rezolucję Zgromadzenia Ogólnego ONZ z 14 listopada 2022 r. pt. „Furtherance of remedy and reparation for aggression against Ukraine [Naprawienie szkód i zadośćuczynienie za agresję przeciwko Ukrainie],
– uwzględniając rezolucję Zgromadzenia Ogólnego ONZ 377 (V) z 3 listopada 1950 r. pt. „Zjednoczeni w pokoju”,
– uwzględniając art. 132 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że zgodnie z Kartą Narodów Zjednoczonych i zasadami prawa międzynarodowego wszystkie państwa korzystają z suwerennej równości i muszą powstrzymywać się w stosunkach międzynarodowych od groźby użycia siły lub od użycia jej przeciwko integralności terytorialnej lub niezawisłości politycznej któregokolwiek państwa;
B. mając na uwadze, że w swojej rezolucji z 2 marca 2022 r. Zgromadzenie Ogólne ONZ zakwalifikowało rosyjską wojnę przeciwko Ukrainie jako akt agresji naruszający art. 2 ust. 4 Karty Narodów Zjednoczonych, a w rezolucji z 24 marca 2022 r. zażądało, aby Federacja Rosyjska natychmiast zaprzestała działań wojennych przeciwko Ukrainie;
C. mając na uwadze, że 16 marca 2022 r. Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości nakazał Federacji Rosyjskiej natychmiastowe zawieszenie operacji wojskowych na terytorium Ukrainy;
D. mając na uwadze, że doniesienia o okrucieństwach popełnionych przez rosyjskie siły zbrojne w Buczy, Irpieniu i wielu innych ukraińskich miastach podczas rosyjskiej okupacji ujawniają brutalność wojny napastniczej prowadzonej przez Federację Rosyjską przeciwko Ukrainie i podkreślają znaczenie skoordynowanych działań międzynarodowych mających na celu pociągnięcie do odpowiedzialności winnych zbrodni agresji i wszystkich naruszeń międzynarodowego prawa humanitarnego;
E. mając na uwadze, że w następstwie dwóch oświadczeń ad hoc złożonych przez Ukrainę zbrodnie wojenne, zbrodnie przeciwko ludzkości i zbrodnia ludobójstwa popełnione na terytorium Ukrainy od listopada 2013 r. podlegają jurysdykcji Międzynarodowego Trybunału Karnego, ale w obecnej sytuacji Trybunał nie jest właściwy w odniesieniu do zbrodni agresji, zgodnie z definicją w art. 8a statutu rzymskiego, ponieważ Ukraina i Federacja Rosyjska nie ratyfikowały statutu rzymskiego i poprawek dotyczących zbrodni agresji; mając na uwadze, że od 2 marca 2022 r. prokurator MTK prowadzi dochodzenie w sprawie sytuacji w Ukrainie; mając na uwadze, że ustanowienie specjalnego trybunału do spraw zbrodni agresji nie wpłynie na jurysdykcję MTK w odniesieniu do innych przestępstw, a raczej ją uzupełni;
F. mając na uwadze, że 30 listopada 2022 r. Komisja przedstawiła alternatywne możliwości ustanowienia odpowiedzialności, mianowicie za pośrednictwem specjalnego niezależnego trybunału międzynarodowego opartego na wielostronnym traktacie lub wyspecjalizowanego sądu włączonego do krajowego systemu wymiaru sprawiedliwości z sędziami międzynarodowymi, przy czym oba te warianty wymagałyby silnego poparcia ze strony ONZ;
G. mając na uwadze, że w swoich konkluzjach z 15 grudnia 2022 r. Rada Europejska zachęciła do dalszych wysiłków na rzecz zapewnienia pełnego rozliczenia zbrodni wojennych i zagwarantowania rozliczalności za zbrodnię agresji oraz zwróciła się do Komisji, wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa / wiceprzewodniczącego Komisji oraz do Rady, aby czynili postępy w tych pracach, zgodnie z prawem UE i prawem międzynarodowym, przy czym podkreśliła, że ściganie zbrodni agresji jest kwestią ważną dla całej społeczności międzynarodowej;
1. ponownie z całą stanowczością potępia rosyjską wojnę napastniczą przeciwko Ukrainie, potwierdza niezachwiane poparcie dla niezależności, suwerenności i integralności terytorialnej Ukrainy w jej granicach uznanych przez społeczność międzynarodową oraz ponawia apel o rozliczenie wszystkich zbrodni wojennych, zbrodni przeciwko ludzkości i zbrodni agresji;
2. domaga się, aby Rosja natychmiast zakończyła wszelkie działania wojskowe w Ukrainie i bezwarunkowo wycofała wszystkie siły zbrojne i sprzęt wojskowy z całego uznanego przez społeczność międzynarodową terytorium Ukrainy;
3. podkreśla, że rosyjska zbrodnia agresji przeciwko Ukrainie stanowi wyraźne i niepodważalne naruszenie Karty Narodów Zjednoczonych i – w interesie bezpieczeństwa na świecie i międzynarodowego porządku opartego na zasadach – nie może pozostać bez reakcji ze strony społeczności międzynarodowej;
4. wyraża pełne poparcie dla prowadzonego przez prokuratora MTK dochodzenia w sprawie sytuacji w Ukrainie, w tym zarzutów zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości;
5. wzywa Ukrainę i Federację Rosyjską do ratyfikowania Rzymskiego Statutu MTK wraz z poprawkami oraz do formalnego przystąpienia do MTK w celu wsparcia międzynarodowych wysiłków na rzecz rozliczenia poważnych zbrodni międzynarodowych; wzywa UE do podjęcia dalszych wysiłków dyplomatycznych, aby zachęcać do ratyfikacji statutu rzymskiego i wszystkich poprawek do niego na całym świecie;
6. ponawia apel o ustanowienie specjalnego międzynarodowego trybunału w celu zbadania i ścigania zbrodni agresji popełnionej przez przywódców politycznych i wojskowych Federacji Rosyjskiej przeciwko Ukrainie; wzywa Komisję, Radę i Europejską Służbę Działań Zewnętrznych (ESDZ) do przyjęcia wiodącej roli w tworzeniu specjalnego trybunału oraz do zapewnienia wszelkiego niezbędnego wsparcia politycznego, finansowego i praktycznego dla jego ustanowienia, w tym do utworzenia tymczasowego biura prokuratora w Hadze, co będzie pierwszym praktycznym krokiem w kierunku międzynarodowych dochodzeń w sprawie zbrodni agresji przeciwko Ukrainie i przyszłych postępowań karnych;
7. wzywa instytucje UE, w szczególności Komisję, wysokiego przedstawiciela / wiceprzewodniczącego i ESDZ, do działania na rzecz zwiększenia wsparcia wśród międzynarodowych partnerów i organizacji, w szczególności w ramach ONZ, dla ustanowienia skutecznego mechanizmu prawnego służącego zwalczaniu zbrodni agresji oraz do jego zatwierdzenia przez Zgromadzenie Ogólne ONZ;
8. zauważa, że w rezolucji z 14 listopada 2022 r. Zgromadzenie Ogólne ONZ uznało, że Federacja Rosyjska musi zostać pociągnięta do odpowiedzialności nie tylko za wszelkie naruszenia prawa międzynarodowego w Ukrainie lub przeciwko Ukrainie, ale również za jej agresję z naruszeniem Karty Narodów Zjednoczonych;
9. wzywa Komisję, wysokiego przedstawiciela / wiceprzewodniczącego i ESDZ, a także władze Ukrainy, do korzystania ze wsparcia ze strony Zgromadzenia Ogólnego ONZ i zbadania dalszych możliwości dotyczących inicjatywy ONZ w sprawie trybunału specjalnego;
10. podkreśla, że chociaż dokładny skład i metody działania trybunału specjalnego nie zostały jeszcze określone, będą musiały przestrzegać najwyższych kryteriów przejrzystości i bezstronności; uważa ponadto, że specjalny trybunał międzynarodowy musi być właściwy do prowadzenia dochodzeń nie tylko w sprawie przywódców politycznych i wojskowych Federacji Rosyjskiej, ale również w sprawie państwa udzielającego wsparcia – Białorusi, z którego terytorium i przy którego wsparciu logistycznym Federacja Rosyjska prowadzi wojnę napastniczą przeciwko Ukrainie;
11. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wysokiemu przedstawicielowi Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa / wiceprzewodniczącemu Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich, Radzie Europy, Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, prezydentowi, rządowi i parlamentowi Ukrainy oraz prezydentowi, rządowi i parlamentowi Federacji Rosyjskiej.
- [1] Teksty przyjęte, P9_TA(2022)0218.