Πρόταση ψηφίσματος - B9-0456/2023Πρόταση ψηφίσματος
B9-0456/2023

ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με την αποτελεσματικότητα των κυρώσεων της ΕΕ κατά της Ρωσίας

6.11.2023 - (2023/2905(RSP))

εν συνεχεία δηλώσεων του Συμβουλίου και της Επιτροπής
σύμφωνα με το άρθρο 132 παράγραφος 2 του Κανονισμού

Sergey Lagodinsky, Saskia Bricmont, Anna Cavazzini, Francisco Guerreiro, Mounir Satouri
εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE

Βλ. επίσης την κοινή πρόταση ψηφίσματος RC-B9-0453/2023

Διαδικασία : 2023/2905(RSP)
Διαδρομή στην ολομέλεια
Διαδρομή του εγγράφου :  
B9-0456/2023
Κείμενα που κατατέθηκαν :
B9-0456/2023
Συζήτηση :
Κείμενα που εγκρίθηκαν :

B9‑0456/2023

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την αποτελεσματικότητα των κυρώσεων της ΕΕ κατά της Ρωσίας

(2023/2905(RSP))

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

 έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με την Ουκρανία και τη Ρωσία, ιδίως μετά την κλιμάκωση του πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας τον Φεβρουάριο του 2022,

 έχοντας υπόψη τις 11 διαδοχικές δέσμες κυρώσεων κατά της Ρωσίας που έχει εγκρίνει η ΕΕ από τον Φεβρουάριο του 2022,

 έχοντας υπόψη τη διαπραγματευτική εντολή που εξέδωσε η Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας στις 9 Φεβρουαρίου 2023, η οποία εγκρίθηκε από την ολομέλεια στις 15 Μαρτίου 2023,

 έχοντας υπόψη την από 7ης Ιουλίου 2023 έκθεση της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων σχετικά με την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου που αφορά τον ορισμό των ποινικών αδικημάτων και των κυρώσεων για την παραβίαση των περιοριστικών μέτρων της Ένωσης,

 έχοντας υπόψη το άρθρο 132 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,

Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ρωσία διεξάγει έναν παράνομο, απρόκλητο και αδικαιολόγητο επιθετικό πόλεμο κατά της Ουκρανίας από τις 24 Φεβρουαρίου 2022· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτός ο επιθετικός πόλεμος συνιστά κατάφωρη και πασιφανή παραβίαση του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και των θεμελιωδών αρχών του διεθνούς δικαίου· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ως απάντηση στον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας, η ΕΕ έχει εγκρίνει κυρώσεις πρωτοφανούς αυστηρότητας μέσω 11 διαδοχικών δεσμών μέτρων που στοχεύουν ρωσικές πολιτικές ελίτ και βασικούς τομείς της ρωσικής οικονομίας·

Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι δεδηλωμένος στόχος των κυρώσεων είναι να πλήξουν σοβαρά τη Ρωσία ως αντίποινα για τις ενέργειές της και να αποτρέψουν αποτελεσματικά τη Ρωσία από το να συνεχίσει τον επιθετικό της πόλεμο, αποδυναμώνοντας την οικονομική της βάση, εμποδίζοντας την πρόσβασή της σε στρατιωτικές τεχνολογίες και συστατικά μέρη και κλονίζοντας τη στήριξη της ρωσικής πολιτικής και οικονομικής ελίτ προς το καθεστώς·

Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ έχει επιβάλει ορισμένους περιορισμούς εισαγωγής και εξαγωγής στη Ρωσία στο πλαίσιο των οικονομικών κυρώσεων προκειμένου να μεγιστοποιήσει τον αρνητικό αντίκτυπό τους στη ρωσική οικονομία· λαμβάνοντας υπόψη ότι αρμόδιες για την εφαρμογή αυτών των απαγορεύσεων είναι οι τελωνειακές αρχές της ΕΕ·

Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ έχει επίσης θεσπίσει στοχευμένες κυρώσεις κατά της Λευκορωσίας και του Ιράν ως απάντηση στην εμπλοκή τους στον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας·

Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι, τον Ιούνιο του 2022, το Συμβούλιο θέσπισε έκτη δέσμη κυρώσεων με την οποία απαγόρευε την αγορά, την εισαγωγή ή τη μεταφορά αργού πετρελαίου και ορισμένων προϊόντων πετρελαίου διά θαλάσσης από τη Ρωσία στην ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τομείς του φυσικού αερίου και της πυρηνικής ενέργειας δεν συμπεριλήφθηκαν στις κυρώσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι πολυάριθμες μελέτες δείχνουν ότι η ΕΕ είναι σε θέση να αντικαταστήσει πλήρως το ρωσικό φυσικό αέριο· λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρά τον στόχο του RepowerEU για τον τερματισμό της εξάρτησης της ΕΕ από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα έως το 2027, η ΕΕ εισάγει τεράστιους όγκους υγροποιημένου φυσικού αερίου από τη Ρωσία αξίας δισεκατομμυρίων ευρώ·

ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι περισσότεροι εμπειρογνώμονες προειδοποιούν ότι, παρόλο που οι κυρώσεις έχουν αποτέλεσμα, ο αντίκτυπός τους δεν είναι αρκετά ισχυρός ώστε να αποτρέψει τη Ρωσία από το να συνεχίσει τον πόλεμο κατά της Ουκρανίας και ζητούν πρόσθετα μέτρα για την ενίσχυση του πεδίου εφαρμογής και της επιβολής των κυρώσεων·

Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρά την επιτυχία των τελευταίων πακέτων κυρώσεων όσον αφορά τον περιορισμό της φοροδιαφυγής, η άμεση ροή από την ΕΕ στη Ρωσία κρίσιμων για τον πόλεμο αγαθών που υπόκεινται σε κυρώσεις παραμένει σε μεγάλο βαθμό· λαμβάνοντας υπόψη ότι έρευνες υποδεικνύουν ότι για τις δυσανάλογα μεγάλες άμεσες εκροές αγαθών που υπόκεινται σε κυρώσεις προς τη Ρωσία ευθύνονται αρκετές χώρες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Πολωνίας, της Γερμανίας και της Λιθουανίας, ενώ η τελευταία μεταφέρει αγαθά που υπόκεινται σε κυρώσεις εν μέρει μέσω της Λευκορωσίας·

Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ρωσία εξακολουθεί να έχει πρόσβαση σε αγαθά της ΕΕ που υπόκεινται σε περιορισμούς μέσω αλυσίδων εφοδιασμού που διέρχονται από τρίτες χώρες —γεγονός που διευκολύνει την καταστρατήγηση των κυρώσεων—, ιδίως από τη Λευκορωσία, τη Γεωργία, την Τουρκία, την Κιργιζία, την Αρμενία και το Καζακστάν·

Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, τον Δεκέμβριο του 2022, η ΕΕ διόρισε τον David O’Sullivan ως διεθνή ειδικό απεσταλμένο για την εφαρμογή των κυρώσεων της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι ένα ειδικό εργαλείο για την αποτροπή της καταστρατήγησης συμπεριλήφθηκε στην τελευταία δέσμη κυρώσεων, η οποία εγκρίθηκε τον Ιούνιο του 2023·

Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ολοένα στενότερες σχέσεις μεταξύ Ρωσίας και Κίνας, τόσο από την άποψη του εμπορίου ενέργειας και ειδών διπλής χρήσης όσο και από την άποψη της διπλωματικής και στρατηγικής στήριξης, έχουν υπονομεύσει την αποτελεσματικότητα των κυρώσεων της ΕΕ στη Ρωσία·

ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ρωσική κοινωνία των πολιτών και στελέχη της ρωσικής αντιπολίτευσης που είναι εξόριστοι στην ΕΕ έχουν υποστεί δυσανάλογες επιπτώσεις στην καθημερινή τους ζωή από ορισμένες κυρώσεις, κατά τρόπο που δεν συνάδει με τον στόχο της πολιτικής κυρώσεων της ΕΕ ενώ αντίθετα υπονομεύει την αξιοπιστία της ΕΕ·

1. επαναλαμβάνει την αταλάντευτη αλληλεγγύη του στον λαό και την ηγεσία της Ουκρανίας, καθώς και τη στήριξή του υπέρ της ανεξαρτησίας, της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας εντός των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων της·

2. επαναλαμβάνει ότι καταδικάζει απερίφραστα τον παράνομο, απρόκλητο και αδικαιολόγητο επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, καθώς και τη συμμετοχή του καθεστώτος της Λευκορωσίας· απαιτεί από τη Ρωσία και τις δυνάμεις που ενεργούν για λογαριασμό της να παύσουν όλες τις στρατιωτικές ενέργειες και να αποσύρει η Ρωσία όλες τις στρατιωτικές δυνάμεις, όσους ενεργούν για λογαριασμό της και τον στρατιωτικό εξοπλισμό από το σύνολο της διεθνώς αναγνωρισμένης επικράτειας της Ουκρανίας, να τερματίσει τις αναγκαστικές απελάσεις Ουκρανών αμάχων και να απελευθερώσει όλους τους κρατούμενους Ουκρανούς·

3. υπογραμμίζει ότι, εφόσον οι κυρώσεις της ΕΕ κατά της Ρωσίας αποτελούν μέσο εξωτερικής πολιτικής που αποσκοπεί στον τερματισμό ενός παράνομου πολέμου, η καταστρατήγηση των εν λόγω περιορισμών εξαγωγής κρίσιμων για τον πόλεμο αγαθών σε ορισμένες σοβαρές περιπτώσεις θα μπορούσε να θεωρηθεί και να διωχθεί ως συνέργεια σε εγκλήματα πολέμου της Ρωσίας·

4. εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για το συνεχιζόμενο εμπόριο αγαθών κρίσιμης σημασίας για τον πόλεμο μεταξύ των χωρών της ΕΕ και της Ρωσίας· εκφράζει τη λύπη του για τη σοβαρή έλλειψη νοοτροπίας συμμόρφωσης ως προς τις κυρώσεις της ΕΕ κατά της Ρωσίας· καταδικάζει την πρακτική κατά την οποία τα αγαθά που υπόκεινται σε κυρώσεις από την ΕΕ πωλούνται σε εταιρείες ή ιδιώτες από τρίτες χώρες, ενώ τα αγαθά βρίσκονται ακόμη στην ΕΕ, και στη συνέχεια αποστέλλονται απευθείας στη Ρωσία· καταδικάζει τις εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων εκείνων της ΕΕ, που αποφεύγουν εσκεμμένα τις κυρώσεις, αποφέροντας τεράστια κέρδη και υπονομεύοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τις προσπάθειες της ΕΕ να στηρίξει την Ουκρανία·

5. εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για το γεγονός ότι αρκετές τρίτες χώρες φέρονται να βοηθούν τη Ρωσία στην καταστρατήγηση των κυρώσεων· εκτιμά, στο πλαίσιο αυτό, το έργο του διεθνούς ειδικού απεσταλμένου για την εφαρμογή των κυρώσεων της ΕΕ, David O’Sullivan· εκφράζει την ικανοποίησή του για τη συμπερίληψη του νέου εργαλείου για την αποτροπή της καταστρατήγησης στην 11η εγκριθείσα δέσμη κυρώσεων· εκφράζει την ανησυχία του για αναφορές που έχουν γίνει σύμφωνα με τις οποίες το Αζερμπαϊτζάν «ξεπλένει» ρωσικό φυσικό αέριο· τονίζει την ανάγκη να χρησιμοποιηθούν επειγόντως όλα τα δυνατά μέσα για να πεισθεί η κυβέρνηση του Αζερμπαϊτζάν να σταματήσει την αθέμιτη συνεργασία με το ρωσικό καθεστώς·

6. επιμένει ότι η καταστρατήγηση ενός περιοριστικού μέτρου της Ένωσης, μεταξύ άλλων με τη μεταφορά αγαθών σε προορισμό όπου η εισαγωγή, η εξαγωγή, η πώληση, η αγορά, η διακίνηση, η διαμετακόμιση ή η μεταφορά τους είναι περιορισμένες, πρέπει να ποινικοποιηθεί σε ενωσιακό επίπεδο· τονίζει ότι είναι ζωτικής σημασίας για σκοπούς επιβολής, η ΕΕ να ποινικοποιεί γρήγορα τις άμεσες παραβιάσεις των κυρώσεων, μεταξύ άλλων όταν διαπράττονται με βαριά αμέλεια, καθώς και τις έμμεσες παραβιάσεις των κυρώσεων μέσω της καταστρατήγησης των περιοριστικών μέτρων της Ένωσης· επαναλαμβάνει, στο πλαίσιο αυτό, τη θέση του σχετικά με την πρόταση της Επιτροπής για οδηγία σχετικά με τον ορισμό των ποινικών αδικημάτων και των κυρώσεων για την παραβίαση των περιοριστικών μέτρων της Ένωσης·

7. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διαθέσουν περισσότερους ανθρώπινους πόρους και τεχνική υποστήριξη στις εθνικές τελωνειακές αρχές που ασχολούνται με την ενεργό διερεύνηση τυχόν αποδεικτικών στοιχείων ή εικαζόμενων περιπτώσεων καταστρατήγησης κυρώσεων από εταιρείες στην ΕΕ, είτε εσκεμμένα είτε όχι·

8. καλεί τα κράτη μέλη να αναθεωρήσουν την εθνική τους νομοθεσία για τις κυρώσεις, να εκπαιδεύσουν κατάλληλα τις αρχές επιβολής των κυρώσεων και να αυξήσουν τη διαφάνεια στην επιβολή, όπου είναι δυνατόν· παροτρύνει τις αρχές επιβολής του νόμου να βελτιώσουν τη συστηματική παρακολούθηση των τελωνειακών δεδομένων·

9. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διερευνήσουν δυνατότητες για θετικά κίνητρα που μπορούν να υφίστανται παράλληλα με ισχυρότερες και πιο προσεκτικές τακτικές επιβολής, όπως η απαίτηση από τις εταιρείες να επιδείξουν πλήρη συμμόρφωση με τις κυρώσεις προκειμένου να ληφθούν υπόψη για διαγωνισμούς·

10. επισημαίνει τη σχετικά επιτυχή εφαρμογή και επιβολή κυρώσεων από τις αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου και καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ενισχύσουν την τεχνική συνεργασία με το Ηνωμένο Βασίλειο και να ανταλλάξουν βέλτιστες πρακτικές· τονίζει την ανάγκη να συνεχιστεί η στενή συνεργασία και η ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών όσον αφορά την επιβολή κυρώσεων με τις Ηνωμένες Πολιτείες, με ομονοούντες εταίρους στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού και σε ολόκληρο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων των σχετικών διεθνών οργανισμών·

11. τονίζει ότι η επιβολή κυρώσεων θα πρέπει να μειώνει όσο το δυνατόν περισσότερο τις δυσμενείς ανθρωπιστικές επιπτώσεις ή τις ακούσιες συνέπειες για τα άτομα που δεν αποτελούν στόχο των εν λόγω μέτρων· καλεί, στο πλαίσιο αυτό, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ελαχιστοποιήσουν τις αρνητικές συνέπειες για τη ρωσική και τη λευκορωσική κοινωνία των πολιτών και τα εξόριστα στελέχη της αντιπολίτευσης, καθώς η βλάβη τους δεν συμβάλλει στην επίτευξη του δεδηλωμένου στόχου των κυρώσεων, δηλαδή στην αποτροπή της Ρωσίας από το να συνεχίσει τον επιθετικό της πόλεμο κατά της Ουκρανίας· καλεί την Επιτροπή να επανεξετάσει την ερμηνεία της όσον αφορά τις κυρώσεις που οδηγούν στην κατάσχεση και δήμευση αντικειμένων και οχημάτων που προορίζονται αποκλειστικά για προσωπική χρήση· τονίζει ότι αυτή η υπέρβαση συμμόρφωσης μειώνει την αξιοπιστία του στόχου και του εργαλείου των κυρώσεων·

12. καλεί την Επιτροπή και το Συμβούλιο να εγκρίνουν ταχέως μια 12η δέσμη κυρώσεων που θα διευρύνει το πεδίο εφαρμογής των κυρώσεων, ιδίως όσον αφορά τον οικονομικό και ενεργειακό τομέα, απαγορεύοντας την εισαγωγή ρωσικών ορυκτών καυσίμων, ουρανίου, πυρηνικής τεχνολογίας και διαμαντιών· ζητεί περαιτέρω η 12η δέσμη κυρώσεων να επεκτείνει το ισχύον στρατιωτικό καθεστώς και το καθεστώς αδειοδότησης για είδη διπλής χρήσης ώστε να συμπεριλάβει μια πολύ μεγαλύτερη ομάδα αγαθών που σχετίζονται με τον πόλεμο, συμπεριλαμβανομένων των ψηφιακών συστατικών·

13. καλεί το Συμβούλιο να συμφωνήσει για την ταχεία και πλήρη απόσυρση του ρωσικού φυσικού αερίου από την αγορά της Ένωσης, μεταξύ άλλων με τον τερματισμό των άμεσων και έμμεσων εισαγωγών ρωσικού υγροποιημένου φυσικού αερίου·

14. ζητεί να επιβληθούν κυρώσεις στον πυρηνικό τομέα της Ρωσίας, συμπεριλαμβανομένων ατομικών κυρώσεων κατά της διοίκησης της Rosatom, προκειμένου να μειωθεί και να καταργηθεί σταδιακά η παρουσία της Ρωσίας στον ευρωπαϊκό τομέα πυρηνικής ενέργειας, να αποτραπεί η μεταφορά τεχνολογίας στη Rosatom, να αποτραπεί η είσοδος σκαφών από την Atomflot —θυγατρική της Rosatom— στους λιμένες της ΕΕ και να αυξηθεί η διεθνής πίεση για τον τερματισμό της κατάληψης του πυρηνικού σταθμού ηλεκτροπαραγωγής της Zaporizhzhia και, γενικότερα, να διασφαλιστεί η ασφάλεια των πυρηνικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής που επηρεάζονται από συγκρούσεις·

15. καλεί την Επιτροπή και το Συμβούλιο, ενόψει της πλήρους απαγόρευσης των εισαγωγών όλων των ρωσικών ενεργειακών προϊόντων, να επιφέρουν σημαντική μείωση του ανώτατου ορίου τιμών για το ρωσικό αργό πετρέλαιο·

16. τονίζει ότι η Λευκορωσία εξακολουθεί να αποτελεί δίαυλο από την ΕΕ προς τη Ρωσία για ορισμένα αγαθά κρίσιμης σημασίας για τον πόλεμο· ζητεί, ως εκ τούτου, τα περιοριστικά μέτρα κατά της Λευκορωσίας να ευθυγραμμιστούν πλήρως με εκείνα που ισχύουν επί του παρόντος κατά της Ρωσίας·

17. εκφράζει σοβαρή ανησυχία για το αυξανόμενο εμπόριο ειδών διπλής χρήσης μεταξύ Κίνας και Ρωσίας και καλεί την Επιτροπή να χρησιμοποιήσει τη 12η δέσμη κυρώσεων για να στοχεύσει περαιτέρω κινεζικές εταιρείες που πωλούν εξοπλισμό που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε όπλα για τη στήριξη της πολεμικής μηχανής της Ρωσίας·

18. καλεί το Συμβούλιο και την Επιτροπή να αυξήσουν τη διαφάνεια και τον επαγγελματισμό τους όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο εντοπίζουν άτομα που πρέπει να τους επιβληθούν ή να απαλλαγούν από ατομικές κυρώσεις· επαναλαμβάνει ότι ο τρέχων τρόπος λειτουργίας πλήττει τη φήμη του υφιστάμενου καθεστώτος κυρώσεων·

19. καλεί όλα τα κράτη μέλη να διατηρήσουν ενιαία τη στάση τους απέναντι στον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και να παράσχουν ολοκληρωμένη και ουσιαστική στήριξη στον ενεργειακό τομέα της Ουκρανίας κατά την προσεχή χειμερινή περίοδο·

20. καλεί όλες τις υποψήφιες προς ένταξη στην ΕΕ χώρες και όλες τις δυνάμει υποψήφιες χώρες να ευθυγραμμιστούν με την πολιτική κυρώσεων της ΕΕ και να την εφαρμόσουν με το υψηλότερο δυνατό επίπεδο ελέγχου·

21. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εντείνουν περαιτέρω τις διπλωματικές τους προσπάθειες για τη διεύρυνση του συνασπισμού των χωρών, μεταξύ άλλων στην Αφρική, την Ασία και τη Νότια Αμερική, που έχουν προσχωρήσει και υποστηρίξει τις κυρώσεις·

22. αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής / Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, στα κοινοβούλια των κρατών μελών και στις αρχές της Ρωσίας.

Τελευταία ενημέρωση: 8 Νοεμβρίου 2023
Ανακοίνωση νομικού περιεχομένου - Πολιτική απορρήτου