ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με τα 30 χρόνια από τη θέσπιση των κριτηρίων της Κοπεγχάγης – περαιτέρω ώθηση στην πολιτική διεύρυνσης της ΕΕ
8.12.2023 - (2023/2987(RSP))
σύμφωνα με το άρθρο 132 παράγραφος 2 του Κανονισμού
Anna Fotyga
εξ ονόματος της Ομάδας ECR
Βλ. επίσης την κοινή πρόταση ψηφίσματος RC-B9-0500/2023
B9‑0505/2023
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τα 30 χρόνια από τη θέσπιση των κριτηρίων της Κοπεγχάγης – περαιτέρω ώθηση στην πολιτική διεύρυνσης της ΕΕ
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 49 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ),
– έχοντας υπόψη σύστασή του, της 23ης Νοεμβρίου 2022 σχετικά με τη νέα στρατηγική της ΕΕ για τη διεύρυνση[1],
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 8ης Νοεμβρίου 2023, με τίτλο «Ανακοίνωση του 2023 σχετικά με την πολιτική διεύρυνσης της ΕΕ» [COM(2022)0690],
– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 21ης και της 22ας Ιουνίου 1993 (τα κριτήρια της Κοπεγχάγης),
– έχοντας υπόψη τις αιτήσεις προσχώρησης στην ΕΕ που υπέβαλαν η Ουκρανία, η Μολδαβία, η Γεωργία και οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, καθώς και τις σχετικές ευνοϊκές γνώμες της Επιτροπής και τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 132 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2023 σηματοδοτεί την 30ή επέτειο των κριτηρίων της Κοπεγχάγης, τα οποία αποτελούν βασικές προϋποθέσεις τις οποίες πρέπει να πληρούν όλες οι υποψήφιες χώρες προκειμένου να καταστούν κράτη μέλη της ΕΕ·
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι η πολιτική διεύρυνσης αποτελεί αποτελεσματικό μέσο εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, παραμένει στρατηγική, μελλοντοστραφής γεωπολιτική επένδυση στην ειρήνη, την ασφάλεια, τη σταθερότητα και την ευημερία στην ευρωπαϊκή ήπειρο και ενώνει την Ευρώπη·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι μια ενισχυμένη πολιτική διεύρυνσης παραμένει ένα από τα ισχυρότερα γεωπολιτικά εργαλεία που έχει στη διάθεσή της η ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πολιτική διεύρυνσης πρέπει να είναι ευέλικτη, δυναμική και ικανοποιητική, έχοντας υπόψη τόσο την πολιτική πραγματικότητα όσο και το νέο γεωπολιτικό πλαίσιο που δημιουργήθηκε από τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και διατηρώντας παράλληλα την αξιοκρατική ενταξιακή διαδικασία·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι κάθε χώρα της διεύρυνσης θα πρέπει να κρίνεται με βάση την αξία της και ότι η πρόοδος στην πορεία της προς την ΕΕ θα πρέπει να εξαρτάται από τη διαρκή και αμετάκλητη πρόοδο που επιτυγχάνεται μέσω των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων που σχετίζονται με την ΕΕ·
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι η προσχώρηση στην ΕΕ πρέπει να πραγματοποιηθεί σύμφωνα με το άρθρο 49 ΣΕΕ, με βάση τον σεβασμό των σχετικών διαδικασιών και με την επιφύλαξη της εκπλήρωσης των καθορισμένων κριτηρίων· λαμβάνοντας υπόψη ότι το κράτος δικαίου, η οικονομία, η λειτουργία των δημοκρατικών θεσμών, η μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης και η ευθυγράμμιση της εξωτερικής πολιτικής εξακολουθούν να αποτελούν τους ακρογωνιαίους λίθους της πολιτικής διεύρυνσης της ΕΕ·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το θεματολόγιο διεύρυνσης απέκτησε νέα δυναμική τον Ιούνιο του 2022, όταν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε τις συστάσεις της Επιτροπής, αναγνωρίζοντας την ευρωπαϊκή προοπτική της Ουκρανίας, της Μολδαβίας και της Γεωργίας και χορηγώντας στην Ουκρανία και τη Μολδαβία καθεστώς υποψήφιας χώρας·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στην ανακοίνωσή της του 2023 σχετικά με την πολιτική διεύρυνσης της ΕΕ, η Επιτροπή σημειώνει ότι οι χώρες της διεύρυνσης έχουν πλέον μια ιστορική ευκαιρία να συνυφάνουν στενά το μέλλον τους με την Ευρωπαϊκή Ένωση και ότι θα πρέπει να ενεργήσουν με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα για να εφαρμόσουν τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις και να σημειώσουν απτή και μη αναστρέψιμη πρόοδο όσον αφορά τις θεμελιώδεις αρχές, ώστε να αξιοποιήσουν πλήρως τη νέα δυναμική·
Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή χαιρετίζει τις σημαντικές μεταρρυθμιστικές προσπάθειες που κατέβαλαν η Ουκρανία και η Μολδαβία μετά τη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Ιουνίου 2022 και θεωρεί ότι η Ουκρανία και η Μολδαβία έχουν σημειώσει ουσιαστική πρόοδο όσον αφορά τα βήματα που ορίζει στη γνωμοδότησή που εξέδωσε τον Ιούνιο 2022 και ότι έχουν λάβει πρόσθετα μέτρα για τη συμπλήρωση και τη διατήρηση αυτών των επιτευγμάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή συνιστά στο Συμβούλιο να αρχίσει ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Ουκρανία και τη Μολδαβία και να εγκρίνει τα σχετικά διαπραγματευτικά πλαίσια μόλις η Ουκρανία και η Μολδαβία εφαρμόσουν μια περαιτέρω δέσμη μεταρρυθμίσεων·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή χαιρετίζει τις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες που κατέβαλε η Γεωργία και συνιστά στο Συμβούλιο να χορηγήσει στη Γεωργία το καθεστώς υποψήφιας χώρας, υπό ορισμένες προϋποθέσεις·
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πρώτες διακυβερνητικές διασκέψεις με την Αλβανία και τη Βόρεια Μακεδονία σχετικά με τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις πραγματοποιήθηκαν τον Ιούλιο του 2022· λαμβάνοντας υπόψη ότι, τον Δεκέμβριο του 2022, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο χορήγησε στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη το καθεστώς υποψήφιας προς ένταξη στην ΕΕ χώρας, υπό την προϋπόθεση ότι η χώρα θα υλοποιήσει τα 14 βήματα που όρισε η Επιτροπή· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κόσοβο υπέβαλε αίτηση προσχώρησης στην ΕΕ τον Δεκέμβριο του 2022 και ότι η ΕΕ συμφώνησε, την άνοιξη του 2023, στην ελευθέρωση του καθεστώτος θεωρήσεων για το Κόσοβο, η οποία θα τεθεί σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2024·
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, τον Νοέμβριο του 2023, η Επιτροπή πρότεινε ένα σχέδιο ανάπτυξης για τα Δυτικά Βαλκάνια με στόχο την αύξηση της ολοκλήρωσης με την ενιαία αγορά της ΕΕ, το άνοιγμα των αγορών σε όλους τους γείτονες στα Δυτικά Βαλκάνια και την οικοδόμηση μιας κοινής περιφερειακής αγοράς· λαμβάνοντας υπόψη ότι το σχέδιο αποσκοπεί στην επιτάχυνση των οικονομικών μεταρρυθμίσεων στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων σε αντάλλαγμα για αυξημένη χρηματοδοτική βοήθεια μόλις οι χώρες υλοποιήσουν τις μεταρρυθμίσεις·
ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα συζητήσει το θέμα της διεύρυνσης της ΕΕ κατά τη σύνοδό του στις 14 και 15 Δεκεμβρίου 2023·
1. επαναλαμβάνει τη σημασία της προώθησης και της αναζωογόνησης της πολιτικής διεύρυνσης της ΕΕ ως αποτελεσματικού μέσου για τη διασφάλιση της ειρήνης, της ευημερίας, της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και του σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων στην ευρωπαϊκή ήπειρο, διασφαλίζοντας παράλληλα τη συνέχισή της, τη συνοχή, την αξιοπιστία και τον αντίκτυπό της, επιτυγχάνοντας απτά αποτελέσματα στις χώρες που συμμετέχουν στη διαδικασία διεύρυνσης με την εφαρμογή συγκεκριμένων μεταρρυθμίσεων και την επίτευξη των κριτηρίων αναφοράς της νέας μεθοδολογίας διεύρυνσης·
2. επιβεβαιώνει εκ νέου την εγκυρότητα των κριτηρίων της Κοπεγχάγης και τη συνάφεια της ικανότητας ολοκλήρωσης της EE·
3. τονίζει ότι η πρόοδος κάθε χώρας στην πορεία προς την προσχώρηση αξιολογείται με βάση τις επιδόσεις της και τον βαθμό στον οποίο έχει υιοθετήσει και εφαρμόσει θεμελιώδεις μεταρρυθμίσεις και το κεκτημένο της ΕΕ·
4. καλεί όλα τα επίδοξα μέλη της ΕΕ να εντείνουν τις μεταρρυθμιστικές τους προσπάθειες σύμφωνα με τον αξιοκρατικό χαρακτήρα της διαδικασίας προσχώρησης και με τη βοήθεια της ΕΕ·
5. χαιρετίζει τη σημαντική πρόοδο που έχουν σημειώσει η Ουκρανία, η Μολδαβία και η Γεωργία από τον Ιούνιο του 2022·
6. χαιρετίζει τη σταθερή πρόοδο των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων στην πορεία τους προς την προσχώρηση στην ΕΕ· τονίζει, ωστόσο, ότι η σοβαρή πολιτική δέσμευση και η απτή εφαρμογή των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων παραμένουν βασικές προτεραιότητες· εκφράζει την ελπίδα ότι το νέο σχέδιο ανάπτυξης για τα Δυτικά Βαλκάνια θα ενθαρρύνει περαιτέρω οικονομικές μεταρρυθμίσεις·
7. ενθαρρύνει την κυβέρνηση της Ουκρανίας να εφαρμόσει ταχέως πρόσθετες μεταρρυθμίσεις στους τομείς της καταπολέμησης της διαφθοράς, της αποολιγαρχοποίησης και της προστασίας των εθνικών μειονοτήτων, όπως περιγράφεται από την Επιτροπή·
8. ενθαρρύνει την κυβέρνηση της Μολδαβίας να εφαρμόσει ταχέως πρόσθετες μεταρρυθμίσεις στους τομείς της καταπολέμησης της διαφθοράς, της αποολιγαρχοποίησης και της διαδικασίας ελέγχου του δικαστικού της συστήματος, όπως περιγράφεται από την Επιτροπή· ενθαρρύνει περαιτέρω την κυβέρνηση της Μολδαβίας να αποκαταστήσει τις αδικίες που διαπράχθηκαν έναντι όλων των θρησκευτικών κοινοτήτων από την καταπιεστική σοβιετική κατοχή·
9. ενθαρρύνει την κυβέρνηση της Γεωργίας να επιδείξει αποφασιστικότητα στην πορεία της προς την ΕΕ και να εφαρμόσει ταχέως τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις και να εκπληρώσει τις προϋποθέσεις που περιγράφονται από την Επιτροπή, ιδίως όσον αφορά την αποολιγαρχοποίηση και την ευθυγράμμιση της εξωτερικής πολιτικής, συμπεριλαμβανομένης της ευθυγράμμισης με τις κυρώσεις της ΕΕ κατά της ρωσικής επιθετικότητας·
10. καλεί το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, κατά τη σύνοδό του στις 14 και 15 Δεκεμβρίου 2023, να εγκρίνει τις συστάσεις της Επιτροπής για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ουκρανία και τη Μολδαβία, να δεσμευτεί για την έγκριση των σχετικών διαπραγματευτικών πλαισίων μόλις η Ουκρανία και η Μολδαβία εφαρμόσουν μια περαιτέρω δέσμη μεταρρυθμίσεων, όπως περιγράφεται από την Επιτροπή, και να χορηγήσει στη Γεωργία το καθεστώς υποψήφιας χώρας υπό τους όρους που καθορίζει η Επιτροπή·
11. εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για την αυξανόμενη ρωσική απειλή για την ειρήνη και τη σταθερότητα της Ευρώπης· ζητεί την άμεση απόσυρση των ρωσικών στρατευμάτων, του στρατιωτικού εξοπλισμού και των πυρομαχικών από τα κατεχόμενα εδάφη της Μολδαβίας (Υπερδνειστερία), της Γεωργίας (Αμπχαζία και Νότια Οσετία) και της Ουκρανίας·
12. αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής / Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, και, προς ενημέρωση, στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των υπό ένταξη χωρών.
- [1] ΕΕ C 167 της 11.5.2023, σ. 105.