ONTWERPRESOLUTIE over 30 jaar criteria van Kopenhagen – op weg naar nieuwe uitbreidingen
8.12.2023 - (2023/2987(RSP))
ingediend overeenkomstig artikel 132, lid 2, van het Reglement
Anna Fotyga
namens de ECR-Fractie
Zie ook gezamenlijke ontwerpresolutie RC-B9-0500/2023
B9‑0505/2023
Resolutie van het Europees Parlement over 30 jaar criteria van Kopenhagen – op weg naar nieuwe uitbreidingen
Het Europees Parlement,
– gezien artikel 49 van het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU),
– gezien zijn aanbeveling van 23 november 2022 betreffende de nieuwe uitbreidingsstrategie van de EU[1],
– gezien de mededeling van de Commissie van 8 november 2023 “Mededeling 2023 inzake het uitbreidingsbeleid van de EU” (COM(2023)0690),
– gezien de conclusies van de Europese Raad van 21 en 22 juni 1993 (de criteria van Kopenhagen),
– gezien de aanvragen van Oekraïne, Moldavië, Georgië en de landen van de Westelijke Balkan om lid te worden van de EU, en de desbetreffende positieve adviezen van de Commissie en conclusies van de Europese Raad,
– gezien artikel 132, lid 2, van zijn Reglement,
A. overwegende dat de criteria van Kopenhagen – de essentiële voorwaarden waaraan alle kandidaat-lidstaten moeten voldoen om EU-lidstaat te worden – in 2023 dertig jaar bestaan;
B. overwegende dat het uitbreidingsbeleid een doeltreffend instrument voor buitenlands beleid van de EU is, een strategische, toekomstgerichte geopolitieke investering in vrede, veiligheid, stabiliteit en welvaart op het Europese continent blijft en Europa verenigt;
C. overwegende dat een versterkt uitbreidingsbeleid een van de krachtigste geopolitieke instrumenten blijft waarover de EU beschikt; overwegende dat het uitbreidingsbeleid flexibel, dynamisch en lonend moet zijn, rekening houdende met zowel de politieke realiteit als de nieuwe geopolitieke context die is ontstaan door de Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne, waarbij het proces van toetreding op basis van verdienste moet worden behouden;
D. overwegende dat ieder uitbreidingsland op zijn eigen verdiensten moet worden beoordeeld en dat vorderingen op het traject naar EU-lidmaatschap afhankelijk moeten zijn van de aanhoudende en onomkeerbare vooruitgang die wordt geboekt via de nodige EU-gerelateerde hervormingen;
E. overwegende dat toetreding tot de EU moet plaatsvinden overeenkomstig artikel 49 van het VEU, op basis van eerbiediging van de desbetreffende procedures en op voorwaarde dat wordt voldaan aan de vastgestelde criteria; overwegende dat de rechtsstaat, de economie, de werking van democratische instellingen, de hervorming van het openbaar bestuur en de afstemming van het buitenlands beleid de hoekstenen van het uitbreidingsbeleid van de EU blijven;
F. overwegende dat de uitbreidingsagenda in juni 2022 een nieuwe impuls kreeg toen de Europese Raad de aanbevelingen van de Commissie goedkeurde, het Europees perspectief van Oekraïne, Moldavië en Georgië erkende en Oekraïne en Moldavië de status van kandidaat-lidstaat verleende;
G. overwegende dat de Commissie in haar mededeling van 2023 over het uitbreidingsbeleid van de EU opmerkt dat de uitbreidingslanden nu een historische kans hebben om hun toekomst stevig te verbinden met die van de Europese Unie en dat zij vastberadener zullen moeten handelen om de nodige hervormingen door te voeren en tastbare en onomkeerbare vooruitgang te boeken op de fundamentele kwesties om het nieuwe momentum ten volle te benutten;
H. overwegende dat de Commissie ingenomen is met de aanzienlijke hervormingsinspanningen die Oekraïne en Moldavië sinds de bijeenkomst van de Europese Raad van juni 2022 hebben geleverd, en van mening is dat Oekraïne en Moldavië aanzienlijke vooruitgang hebben geboekt met betrekking tot de in haar advies van juni 2022 beschreven stappen en aanvullende maatregelen hebben genomen om deze verwezenlijkingen aan te vullen en te ondersteunen; overwegende dat de Commissie de Raad aanbeveelt toetredingsonderhandelingen met Oekraïne en Moldavië te openen en de desbetreffende onderhandelingskaders vast te stellen zodra Oekraïne en Moldavië een nieuwe reeks hervormingen hebben doorgevoerd;
I. overwegende dat de Commissie ingenomen is met de hervormingsinspanningen van Georgië en de Raad aanbeveelt Georgië onder bepaalde voorwaarden de status van kandidaat-lidstaat te verlenen;
J. overwegende dat de eerste intergouvernementele conferenties met Albanië en Noord-Macedonië over toetredingsonderhandelingen plaatsvonden in juli 2022; overwegende dat de Europese Raad Bosnië en Herzegovina in december 2022 de status van kandidaat-lidstaat van de EU heeft verleend, met dien verstande dat het land de 14 door de Commissie gespecificeerde stappen zal uitvoeren; overwegende dat Kosovo in december 2022 het EU-lidmaatschap heeft aangevraagd en dat de EU in het voorjaar van 2023 overeenstemming heeft bereikt over visumliberalisering voor Kosovo, die op 1 januari 2024 in werking zal treden;
K. overwegende dat de Commissie in november 2023 een groeiplan voor de Westelijke Balkan heeft voorgesteld met als doel de integratie met de interne markt van de EU te verbeteren, de markten open te stellen voor alle buurlanden van de Westelijke Balkan en een gemeenschappelijke regionale markt tot stand te brengen; overwegende dat het plan tot doel heeft de economische hervormingen in de landen van de Westelijke Balkan te versnellen in ruil voor meer financiële bijstand zodra de landen de hervormingen doorvoeren;
L. overwegende dat de Europese Raad dit onderwerp gaat bespreken tijdens zijn bijeenkomst van 14 en 15 december 2023;
1. herhaalt hoe belangrijk het is het uitbreidingsbeleid van de EU, als doeltreffend instrument voor het waarborgen van vrede, welvaart, democratie, de rechtsstaat en eerbiediging van de grondrechten op het Europese continent, te bevorderen en nieuw leven in te blazen, en tegelijkertijd de continuïteit, consistentie, geloofwaardigheid en impact ervan te waarborgen, tastbare resultaten te boeken in de landen die deel uitmaken van het uitbreidingsproces door concrete hervormingen door te voeren en de benchmarks van de nieuwe uitbreidingsmethode te halen;
2. bevestigt de geldigheid van de criteria van Kopenhagen en de relevantie van de integratiecapaciteit van de EU opnieuw;
3. benadrukt dat elk land bij de vorderingen op weg naar toetreding wordt beoordeeld op zijn eigen merites en op de mate waarin het fundamentele hervormingen en het EU-acquis heeft goedgekeurd en daar uitvoering aan heeft gegeven;
4. verzoekt alle aspirant-lidstaten met de hulp van de EU hun hervormingsinspanningen op te voeren in overeenstemming met het op verdienste gebaseerde karakter van het toetredingsproces;
5. is ingenomen met de aanzienlijke vooruitgang die Oekraïne, Moldavië en Georgië sinds juni 2022 hebben geboekt;
6. is ingenomen met de gestage vooruitgang van de landen van de Westelijke Balkan op weg naar toetreding tot de EU; benadrukt echter dat een serieus politiek engagement en de tastbare uitvoering van de noodzakelijke hervormingen belangrijke prioriteiten blijven; spreekt de hoop uit dat het nieuwe groeiplan voor de Westelijke Balkan tot verdere economische hervormingen zal leiden;
7. spoort de regering van Oekraïne aan snel aanvullende hervormingen door te voeren op het gebied van corruptiebestrijding, de-oligarchisatie en de bescherming van nationale minderheden, zoals uiteengezet door de Commissie;
8. spoort de regering van Moldavië aan snel aanvullende hervormingen door te voeren op het gebied van corruptiebestrijding, de-oligarchisatie en het doorlichtingsproces voor de rechterlijke macht, zoals uiteengezet door de Commissie; spoort de regering van Moldavië voorts aan het onrecht dat alle religieuze groeperingen door de onderdrukkende Sovjetbezetting is aangedaan, te herstellen;
9. moedigt de regering van Georgië aan vastberadenheid te tonen op haar weg naar de EU en snel de nodige hervormingen door te voeren en te voldoen aan de door de Commissie gestelde voorwaarden, met name wat betreft de-oligarchisatie en afstemming van het buitenlands beleid op dat van de EU, met inbegrip van de EU-sancties tegen de Russische agressor;
10. verzoekt de Europese Raad tijdens zijn bijeenkomst van 14 en 15 december 2023 zijn goedkeuring te hechten aan de aanbevelingen van de Commissie om de toetredingsonderhandelingen met Oekraïne en Moldavië te openen, zich ertoe te verbinden de desbetreffende onderhandelingskaders aan te nemen zodra Oekraïne en Moldavië een nieuwe reeks hervormingen hebben doorgevoerd, zoals uiteengezet door de Commissie, en Georgië de status van kandidaat-lidstaat toe te kennen onder de door de Commissie gestelde voorwaarden;
11. spreekt zijn diepe bezorgdheid uit over de toenemende Russische dreiging voor de vrede en stabiliteit in Europa; dringt aan op de onmiddellijke terugtrekking van Russische troepen, militaire uitrusting en munitie uit de bezette gebieden van Moldavië (Transnistrië), Georgië (Abchazië en Zuid-Ossetië) en Oekraïne;
12. verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad, de Commissie, de vicevoorzitter van de Commissie/hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid, alsmede ter informatie aan de regeringen en parlementen van de toetredingslanden.
- [1] PB C 167 van 11.5.2023, blz. 105.