Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Δευτέρα 7 Οκτωβρίου 2024 - Στρασβούργο

16. Οι ακραίες δασικές πυρκαγιές στη Νότια Ευρώπη, ιδίως στην Πορτογαλία και στην Ελλάδα, και η ανάγκη η ΕΕ να αναλάβει περαιτέρω δράση για το κλίμα όσον αφορά τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και την προσαρμογή σε αυτή (συζήτηση)

  President. – The next item is the Commission statement on the extreme wildfires in Southern Europe, in particular Portugal and Greece, and the need for further EU climate action on adaptation and mitigation (2024/2861(RSP)).

VORSITZ: SABINE VERHEYEN
Vizepräsidentin

  Wopke Hoekstra, Member of the Commission. – Madam President and honourable Members, let me start by expressing my deep sympathy to all victims of the recent devastating wildfires in southern Europe, in particular in Portugal, in Greece, but also in Bulgaria, in Cyprus, in Croatia and in many other countries that were affected this year. I'm shocked by the extent of the damages.

The problem, unfortunately, isn't new. Back in 2017, it was the Portuguese Government that reported 5 400 km² of burnt forest, shrubland and agricultural land, and 117 victims of these fires. And of course, we experienced other devastating wildfire seasons in 2022 and in 2023. In 2023 alone, an area around twice the size of Luxembourg was burned in the European Union. And this year we were hit once more.

Now, the increasing frequency of these terrible wildfires is worrying. Climate change basically is a risk multiplier, and these autumn wildfires show that we might very well be the last generation, or one of the last generations, to have enjoyed more predictable, seasonal weather.

As the fastest-warming continent, Europe is unfortunately particularly vulnerable to events driven by extreme weather conditions. That is a reality. That is our reality. But more factors than climate change are at play. Of course, humans play a dominant role in the ignition of wildfires. Inappropriate land use, and forest and vegetation management, in addition to weather conditions, play a crucial role for their progression and their severity. In 2021, the Commission, together with national wildfire experts from basically all over Europe, published a guidance document on land-based wildfire prevention. And this guidance outlines the many existing good practices which should be used more.

But let me come back once more to climate change. In March 2024, the European Climate Risk Assessment identified wildfires as one of the major climate change‑related risks, and we're not yet adequately prepared for these risks. More efforts are needed for their effective prevention and for better preparedness. Space data via the Copernicus system can help map and monitor fire dangers. In our communication 'Managing climate risks – prospecting people and prosperity', we outlined that the proposed European Forest Monitoring Law will actually improve early warning capacities and contribute to more accurate wildfire risk assessments. The communication also announced that the Commission would continue to use the EU Civil Protection Mechanism to promote wildfire risk prevention. In 2022, we fulfilled a promise made by President von der Leyen by doubling our rescue firefighting air fleet to 28 planes and helicopters. However, we still see our resources strained to their limits and the requests for assistance remain at very high numbers.

But let me be clear: what we need above all is more and better investment in increasing wildfire prevention. A core element of this is the appropriate management and, if needed, the transformation of our own landscapes so that they become less inflammable, slow down the advance of fires and become more fire-resilient.

To strengthen risk management and prevention in Europe, President von der Leyen announced that the next college would develop a European climate adaptation plan. In close cooperation with the Member States, we need to step up action to build climate resilience. This builds on our existing efforts. For instance, the 2021-2027 Cohesion Policy supports the prevention and management of fire risk, with more than EUR 2 billion helping reduce the vulnerability of more than 130 million people to wildfire risk. The Commission is also supporting capacity development through the Union Civil Protection Mechanism peer review programme. And beyond these preventative investments, the Union Civil Protection Mechanism and the EU Solidarity Fund can also be mobilised in the event of severe natural disasters.

Now, while prioritising prevention, we must steadily improve our response capacities. Both are needed in combating the impact of wildfires today and, of course, in the future. And how exactly this will be achieved is a task of the future College of Commissioners, and this Parliament will, of course, be involved and informed of all developments in a timely manner.

Madam President, please allow me to conclude. The recent wildfires remind us that only a systemic, integrated approach will allow us to prevent and manage the growing risks. Investing upfront in reducing our vulnerability to climate risks will incur a much lower cost than the sizeable sums required to recover from the climate impacts of droughts or wildfires. We not only need to work on mitigation, but we also need to reinforce our resilience and adaptation to climate change. And this then needs to go hand in hand with ensuring increased competitiveness. And ultimately, that is what is required to ensure that we all have a prosperous, a safe and a secure future.

I thank you for your time and I'm very much looking forward to the interaction.

  Lídia Pereira, em nome do Grupo PPE. – Senhora Presidente, é agora, Senhores Deputados: o momento de reparar o telhado é quando o Sol brilha. É agora que temos de trabalhar para que nunca mais tenhamos de lamentar vítimas.

E aqui importa saber duas coisas. A primeira é se a Comissão e o Conselho – que lamento não estar presente neste debate – querem mesmo cortar 155 milhões de euros na proposta de orçamento para o Mecanismo Europeu de Proteção Civil, deixando ainda mais desprotegidas as populações e os seus modos de vida. Dois, é se vão ou não cumprir com a nossa proposta, aqui aprovada nesta Casa, para avançarmos com uma frota conjunta de combate aos incêndios. Temos de garantir as condições económicas de quem vive nestes territórios e ajudar as vítimas dos incêndios, como Portugal está a fazer, apoiando, pela primeira vez, a substituição de equipamentos agrícolas que tenham sido destruídos pelas chamas.

A visão que nos é trazida pela esquerda radical de que a floresta está mais protegida sem a presença humana, sem atividade económica e ao abandono é negligente, é errada e promove os fogos florestais e as tragédias a que assistimos.

Já basta de debates; é preciso fazer. As pessoas estão fartas de esperar, estão cansadas de esperar por respostas e cabe-nos a nós, políticos, cumprir com a vontade dos cidadãos.

É agora.

  Sérgio Gonçalves, em nome do Grupo S&D. – Senhora Presidente, Senhor Comissário, cerca de 140 000 hectares de área ardida em Portugal, 8 000 na minha região, a Madeira, 150 casas destruídas, 177 feridos e 9 mortos. Este é o balanço, ainda provisório, da tragédia que assolou Portugal este ano.

Não podemos aceitar estas catástrofes como rotina. Para isso, temos de garantir todo o apoio possível ao combate aos incêndios. Isto passa por reforçar a partilha de recursos entre os Estados-Membros através do Mecanismo de Proteção Civil da União Europeia.

Temos também de apostar fortemente na prevenção, assegurando a limpeza e a gestão dos territórios, e intensificar o combate às alterações climáticas, que agravam esta situação ano após ano. Só com um compromisso político sério e ações coordenadas conseguiremos proteger as nossas comunidades.

Não obstante tudo isto, estas situações vão sempre ocorrer, por isso, temos de assegurar financiamento adequado ao Fundo de Solidariedade da União Europeia e ativá-lo sempre que necessário.

  Αφροδίτη Λατινοπούλου, εξ ονόματος της ομάδας PfE. – Κυρία Πρόεδρε, αγαπητοί συνάδελφοι. Από το 2017 έως σήμερα έχει καεί το 37 % των δασών της Αττικής. Μόνο πέρυσι κάηκαν 900.000 στρέμματα στη Δαδιά, στον Έβρο, γεγονός που αποτέλεσε τη μεγαλύτερη ευρωπαϊκή καταστροφή από πυρκαγιά των τελευταίων σαράντα ετών. Εύβοια, Σέρρες, Κόρινθος, Καβάλα, Ρόδος κάηκαν επίσης.

Για όλες τις χώρες του Νότου χρειάζονται τρεις κινήσεις. Πρώτον, είναι επιτακτική η ανάγκη απόκτησης πυροσβεστικών αεροπλάνων σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Σε συνδυασμό με τον στόλο κάθε κράτους, μια κοινή ευρωπαϊκή προσέγγιση θα ήταν πιο αποτελεσματική, οικονομικά αποδοτική και θα ανάγκαζε τις εταιρείες να προτεραιοποιήσουν την κατασκευή πυροσβεστικών αεροσκαφών. Δεύτερον, προτείνω τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού οργανισμού πολιτικής προστασίας με πολλαπλές βάσεις, ο οποίος θα διαθέτει μια μόνιμη δύναμη άμεσης αντίδρασης, έτοιμη να επέμβει όποτε χρειάζεται. Τρίτον, χρειάζονται κονδύλια για την πρόληψη, όπως είναι οι καθαρισμοί δασών, τα επιβραδυντικά υγρά, οι σωστές αναδασώσεις και άλλα.

Καλώ λοιπόν την Ευρωπαϊκή Ένωση να σταθεί δίπλα στις μεσογειακές χώρες, πρωτίστως στην Ελλάδα που έχει δεχθεί το μεγαλύτερο πλήγμα την τελευταία πενταετία, και να βοηθήσει να προστατευτούν έτσι οι ζωές, οι περιουσίες και το περιβάλλον μας.

  Ruggero Razza, a nome del gruppo ECR. – Signora Presidente, onorevoli colleghi, signor Commissario, certamente i numeri e le esigenze delle politiche di prevenzione sono indispensabili soprattutto per tutti i paesi del bacino mediterraneo. Ma Lei ha giustamente fatto riferimento agli investimenti che devono crescere e alla necessità di potenziamento della flotta antincendio.

Io non Le nascondo che qualche perplessità esiste. Esiste la perplessità che i 600 milioni messi a disposizione per l'acquisto di dodici Canadair, che dovrebbero forse essere consegnati nel 2027, non siano sufficienti. Ed esiste anche la perplessità che ci si sia rivolti ad una tecnologia fortemente obsoleta rispetto alle esigenze di utilizzo del meccanismo satellitare e dell'intelligenza artificiale.

Allora ben venga, se veramente verrà mantenuta, la scadenza del 2027 per la consegna di questi dodici mezzi che dovranno potenziare la flotta antincendio, ma alla Commissione, all'Europa, tutti gli Stati che vivono una condizione di crescente emergenza, accanto alla questione degli incendi, chiedono qualcosa in più, chiedono un intervento europeo, chiedono progetti europei, chiedono maggiori investimenti, e su questo attendiamo dalla nuova Commissione risposte adeguate.

  Ana Vasconcelos, em nome do Grupo Renew. – Senhora Presidente, Caros Colegas, o mais recente episódio de incêndios descontrolados na Europa teve lugar em Portugal no mês passado. Passaram-se sete anos desde a tragédia de Pedrógão Grande, que tanto marcou a nossa nação.

O Partido Socialista saiu do governo este ano. Continuam por cadastrar 78 % das propriedades rurais. Em 2023, reduziu-se o orçamento para a prevenção de incêndios em cerca de 60 milhões de euros.

Não é só depois de as chamas atacarem que é importante reagir ou que é urgente reagir. É urgente que os governos europeus se foquem em prevenir incêndios, combater o abandono de terrenos rurais e aumentar a atividade económica no interior para incentivar a boa gestão do território. São prioridades óbvias.

Uma tragédia é sempre difícil de superar, mais ainda quando sabemos que a podíamos ter evitado.

  Maria Ohisalo, Verts/ALE-ryhmän puolesta. – Arvoisa puhemies, arvoisat kollegat, arvoisa komission jäsen, Etelä-Eurooppaa piinaavat jälleen karmeat metsä- ja maastopalot. Tuhoisat maastopalot, tulvat ja muut sään ääri-ilmiöt yleistyvät ja niiden mittakaavat vain kasvavat ilmastonmuutoksen ja luontokadon edetessä. Meidän on pystyttävä varautumaan näihin haasteisiin entistä paremmin tulevaisuudessa. Tarvitsemme parempaa yhteistyötä EU:n sisällä ja EU:n pelastuspalvelumekanismin vahvistamista.

Kun puhumme maastopaloista, emme voi olla puhumatta metsiemme tilasta. Komission viimeviikkoinen päätös metsäkatoasetuksen voimaantulon lykkääntymisestä oli tätäkin vasten surkea päätös. Kun Euroopassa tuhotaan metsiä, sanotaan, kääntäkää katseet Amazonille, kääntäkää katseet suuriin kysymyksiin. Nyt kun tämä tärkeä metsäkatoasetus on tulossa työkalupakkiin, me emme otakaan sitä käyttöön. Käsittämätön uutinen! Päinvastoin, meidän on entistä tärkeämpää varmistaa metsien tilan kannalta keskeisen EU-lainsäädännön toimeenpano ja meidän on lisättävä kunnianhimoa.

Tarvitsemme myös kattavampaa tietoa metsiemme tilasta voidaksemme suojella metsiämme paremmin. Ennen kaikkea meidän on pystyttävä puuttumaan tuhojen juurisyihin. Meillä ei ole aikaa ottaa takapakkia ilmasto- ja luontotoimissa, emmekä voi lähettää maailmalle sellaista viestiä, ettei EU tulevina vuosina tekisi töitä näiden asioiden eteen. Mikään muu ei ole niin tärkeää kuin elinkelpoinen planeetta. Kun ekosysteemit romahtavat ja ruoan tuotanto sakkaa, metsämme palavat poroksi, pohjavedet pilaantuvat ja lajit ympäriltämme kuolevat, emme voi syödä seteleitä ja juoda arvopapereita. Tarvitsemme toimia nyt.

  Catarina Martins, em nome do Grupo The Left. – Senhora Presidente, terra abandonada é terra queimada. Despovoamento, ausência de cadastro, austeridade até na floresta e uma das maiores áreas de eucalipto do mundo fazem de Portugal um barril de pólvora.

Em 2024, voltámos a chorar vítimas mortais, e temos a maior área ardida desde as tragédias de 2017. Quando chega a chuva, quem sofreu o fogo vive no medo do deslizamento de terras, e quem tem a responsabilidade da segurança das populações, como bombeiros ou sapadores, não tem meios nem carreira condigna.

Usar o debate criminal para esconder a falta de investimento e desvalorizar as alterações climáticas é proteger os grandes interesses económicos. Os fogos só atingem esta dimensão porque o território é pasto para qualquer ignição, criminosa, acidental ou natural.

A inação climática da União Europeia e dos Estados-Membros é a maior ameaça à segurança das populações.

  Δημήτρης Τσιόδρας (PPE). – Κυρία Πρόεδρε, αγαπητοί συνάδελφοι, δυστυχώς τα φαινόμενα της κλιματικής κρίσης, τα ακραία φαινόμενα τα οποία ζούμε τα τελευταία χρόνια, δεν αποτελούν εξαίρεση. Θα αποτελούν τη νέα κανονικότητα. Στην πατρίδα μου έχουν εκφραστεί και με τη μορφή μεγάλων πυρκαγιών και με τη μορφή πλημμυρών και χρειάζονται δράσεις σε τρία επίπεδα.

Το πρώτο επίπεδο αφορά στην πρόληψη, στο πώς προετοιμαζόμαστε να αντιμετωπίσουμε τέτοια φαινόμενα που θα εμφανίζονται όλο και πιο συχνά. Το δεύτερο επίπεδο αφορά στο τι κάνουμε όταν ξεσπά ένα φαινόμενο, στην πολιτική προστασία. Και εδώ χρειάζεται καλύτερη συνεργασία σε ευρωπαϊκό επίπεδο, προκειμένου να αντιμετωπίζουμε τέτοια φαινόμενα, γιατί κανένα κράτος μόνο του δεν μπορεί να τα αντιμετωπίσει. Το τρίτο έχει να κάνει με το πώς στεκόμαστε δίπλα στους ανθρώπους όταν έχουν υποστεί καταστροφές από τέτοιου είδους φαινόμενα. Και εδώ χρειάζεται να αυξήσουμε τους πόρους του Ταμείου Αλληλεγγύης.

Οι πολίτες της Ευρώπης χρειάζεται να μας βλέπουν δίπλα τους όταν έρχονται αντιμέτωποι με τέτοια φαινόμενα. Είμαστε πρωτοπόροι ως Ευρώπη στην πράσινη μετάβαση. Προκειμένου να αντιμετωπίσουμε τα φαινόμενα που θα συμβούν στο μεταξύ, πρέπει να ανεβάσουμε ταχύτητα. Προφανώς δεν μπορούμε να εξαλείψουμε αυτά τα ακραία φαινόμενα. Μπορούμε όμως να βοηθήσουμε τους ανθρώπους να αντιμετωπίσουν τις συνέπειές τους.

  Σάκης Αρναούτογλου (S&D). – Κυρία Πρόεδρε, αγαπητοί συνάδελφοι, οι καταστροφικές πυρκαγιές στην Ελλάδα και την Πορτογαλία αποτελούν μια σκληρή υπενθύμιση της αυξανόμενης έντασης και συχνότητας των κλιματικών καταστροφών. Δυστυχώς, για μία ακόμη φορά οι χώρες μας βρέθηκαν απροετοίμαστες.

Στην Ελλάδα, η περίπτωση της Κορίνθου αποτελεί ένα τραγικό παράδειγμα αποτυχίας των κυβερνητικών μηχανισμών. Η ανυπαρξία προληπτικών μέτρων, όπως η σωστή διαχείριση των δασών, και η καθυστέρηση στην άμεση κινητοποίηση συνέβαλαν στη διάσταση αυτής της καταστροφής με περίπου 65.000 στρέμματα καμμένης καμένης γης και δύο ζωές χαμένες. Η κατάσταση αυτή δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να συνεχιστεί.

Είναι πολύ βασικό το εξής: οι πυρκαγιές σε Ελλάδα και Πορτογαλία, με εντελώς διαφορετική διαχείριση των δασών, μας δείχνουν ότι πρέπει να επενδύσουμε περισσότερα στη διαχείρισή τους, στις πυρκαγιές δηλαδή, ειδικά στις μικτές ζώνες δάσους-οικιστικών περιοχών, και να βελτιώσουμε τα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης.

Αυτό λοιπόν είναι ένα κάλεσμα για άμεση και συντονισμένη δράση. Το κόστος της αδράνειας είναι τεράστιο και η Ευρώπη πρέπει να ηγηθεί, δεσμευόμενη σε μια κλιματική χρηματοδότηση που θα στηρίζει τις χώρες που πλήττονται περισσότερο, και κυρίως φυσικά αυτές του Νότου.

  Grégory Allione (Renew). – Madame la Présidente, Monsieur le Commissaire, chers collègues, pas une semaine sans parler de catastrophes naturelles en Europe. Lors de l'ouverture de la séance plénière en septembre, on évoquait les inondations dramatiques en Europe centrale: l'Autriche, la Pologne, la Roumanie, la Slovaquie, l'Italie et la Hongrie étaient sous les eaux, alors que la Grèce subissait l'assaut des flammes. Le Portugal a fait face, cette semaine, à des incendies d'une rare violence pour un mois d'octobre, alors que cette nuit même, le sud de la France est sous la pluie.

Pour rappel, en 2022, l'Agence européenne de l'environnement faisait état d'un triste constat: 145 000 morts et 520 milliards d'euros liés aux conséquences des catastrophes naturelles en Europe. Plus personne n'est à l'abri, c'est une conséquence directe du changement climatique. Le meilleur remède, le meilleur rempart, c'est la solidarité européenne.

La désignation d'une commissaire chargée de la préparation et de la gestion des crises est un signal positif, car la réparation coûte bien plus cher que la préparation et l'anticipation. Il s'agira donc d'avoir une véritable stratégie en la matière. Aujourd'hui, plus de 60 % du budget du mécanisme de protection civile européen provient de NextGenerationEU. La prochaine révision du cadre financier pluriannuel sera, mes chers collègues, déterminante pour sécuriser les capacités d'action de ce mécanisme. Au-delà des mots et des déclarations, il nous faudra des actes.

  Michael Bloss (Verts/ALE). – Frau Präsidentin, Herr Kommissar! Heute diskutieren wir über die Waldbrände in Portugal und Griechenland. In der letzten Plenarwoche haben wir über die Überschwemmungen in halb Europa debattieren müssen. Und es wird leider dadurch klar: Die Klimakrise hat unsere Breitengrade erreicht. Und sie kostet im Hier und Jetzt Menschenleben, sie kostet Menschen ihre Existenz. Und diese Waldbrände, die zeigen eben aufs Neue: Die Klimakrise ist die Wohlstandzerstörungsmaschine unserer Zeit.

Natürlich müssen wir uns anpassen, klar, aber kein Flutpolder der Welt ist tief genug und kein Löschwassertank groß genug, um einer ungezügelten Klimakrise zu trotzen. Wir brauchen echten Klimaschutz, echte Lösungen. Als Europäische Union haben wir schon einiges erreicht: Der Green Deal und der Ausbau von Sonnen- und Windenergie – das sind riesengroße Erfolge. Lassen Sie uns in diesem Haus zeigen, dass wir mehr können, dass wir unser Versprechen einhalten, unsere Bürgerinnen und Bürger und ihre Lebensgrundlage zu schützen.

  Νικόλας Φαραντούρης (The Left). – Κυρία Πρόεδρε, οι καταστροφικές πυρκαγιές στη Μεσόγειο και στον νότο της Ευρωπαϊκής Ένωσης είχαν τεράστιες επιπτώσεις, πολύ περισσότερο σε κάποιες από τις χώρες της Μεσογείου και κυρίως στη δική μου χώρα, την Ελλάδα, στην οποία έχουμε μια αρνητική πρωτιά επί συναπτά έτη, που μαρτυρά την αποτυχία του κρατικού μηχανισμού. Απευθύνομαι λοιπόν στην ευρωπαϊκή οικογένειά μας και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την καλώ να προχωρήσει γρήγορα στον συντονισμό των μηχανισμών πολιτικής προστασίας, προκειμένου να θεραπευθούν οι ανεπάρκειες των εθνικών συστημάτων πολιτικής προστασίας.

Δεύτερον, είναι απαραίτητη η ταχεία εκταμίευση των κονδυλίων προκειμένου να ανακουφιστούν ψυχές ταλαίπωρες, θύματα και οικογένειες από τις καταστροφικές θεομηνίες. Και τρίτον, και επίσης σημαντικό, καλώ την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συνεργαστεί, καλώ τις υπηρεσίες της Γενικής Διεύθυνσης Γεωργίας και της Γενικής Διεύθυνσης Περιβάλλοντος να συνεργαστούν, έτσι ώστε να προχωρήσουμε σε αυτό που έχουμε προτείνει και για το οποίο επιμένουμε: έναν τρίτο πυλώνα στην Κοινή Αγροτική Πολιτική, ένα ταμείο που θα μεριμνά για την αποκατάσταση ζημιών στον αγροτικό τομέα από θεομηνίες.

  Λευτέρης Νικολάου-Αλαβάνος (NI). – Κυρία Πρόεδρε, με βάση τα επίσημα στοιχεία, σε έναν χρόνο μειώθηκαν οι πυροσβέστες σε δέκα κράτη μέλη, ακόμη και στις χώρες όπου έγιναν μεγάλες καταστροφές από πλημμύρες και πυρκαγιές και χάθηκαν ζωές. Στην Ελλάδα η μείωση ξεπέρασε το 13 %, παρά το γεγονός ότι ακόμη και στην πρωτεύουσα έχει καεί πάνω από το 37 % της δασικής έκτασης και οι κενές θέσεις πυροσβεστών είναι χιλιάδες, ενώ οι δασικές υπηρεσίες απογυμνωμένες.

Η δε κυβέρνηση ομολογεί ότι τα δάση είναι ακαθάριστα για δεκαετίες. Πολυδιαφημίζει δε το λεγόμενο RescEU που ανακυκλώνει από χώρα σε χώρα τη γύμνια προσωπικού και μέσων και μάλιστα κατόπιν εορτής, ενώ προκλητικά πανηγυρίζει για αποζημιώσεις στο 1/25 των καταστροφών, που βεβαίως δεν τις παίρνουν οι πληγέντες.

Αυτή είναι η ευρωενωσιακή στρατηγική «κόστους-οφέλους», που ενώ «θρηνεί» επικαλούμενη την «κλιματική κρίση», θεωρεί ως κόστος αυτό που απαιτεί ο λαός: αναγκαίο ολοκληρωμένο αντιπυρικό σχεδιασμό κάθε χώρας με βάση την πρόληψη, μόνιμο προσωπικό, μέσα και υποδομές στις υπηρεσίες πολιτικής προστασίας, της πυροσβεστικής, των δασικών υπηρεσιών, αξιοποιώντας και τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης, αντί να αξιοποιούνται αυτά για να ταΐζουν τους μεγάλους οικονομικούς ομίλους και να τροφοδοτούν την κερδοφορία τους.

  Ana Miguel Pedro (PPE). – Senhora Presidente, este ano, as chamas consumiram mais de 100 000 hectares em Portugal, transformando em cinzas florestas que levam gerações a crescer. Vimos aldeias cercadas pelo fogo, pessoas perderem as suas casas e, tragicamente, vidas que já não podemos devolver. Vimos os nossos bombeiros e militares das Forças Armadas a lutarem contra as chamas, muitas vezes em condições impossíveis, colocando em risco as suas próprias vidas. E, ano após ano, enfrentamos uma temporada de incêndios que começa mais cedo, dura mais tempo e se torna mais devastadora.

Este é um desastre com impacto duradouro no ambiente, na economia e na vida de milhares de portugueses que dependem da terra para sobreviver. Atuar apenas na resposta a catástrofes já não basta. Vivemos num cenário agravado pelas alterações climáticas – verões mais longos, secos e quentes tornam os incêndios mais frequentes e mais devastadores.

A verdade é que a Europa tem os meios, mas falta-nos uma ação coordenada e ambiciosa. Temos de investir fortemente na prevenção. Significa uma gestão sustentável das nossas florestas. Significa uma aposta real em tecnologias de monitorização, como sistemas de deteção precoce. Precisamos de agir mais cedo, de forma mais rápida e eficaz.

  Nicolás González Casares (S&D). – Señora presidenta, lamento profundamente las desgracias que han ocurrido en Portugal y Grecia. En Galicia hemos seguido con mucha preocupación lo que les ocurría a nuestros vecinos portugueses, porque nos enfrentamos a condiciones similares. Se ha apostado peligrosamente por un monocultivo forestal. El abandono demográfico y el abandono rural también son factores determinantes. He visto y veo desaparecer bosques biodiversos, tierras de labor y hasta humedales en Galicia. Hemos pasado de 220 000 hectáreas de eucalipto a 450 000 en menos de veinte años. El cambio climático también ha acentuado esta crisis: trae sequías y altas temperaturas. Y ese monocultivo masivo ya no es seguro en algunas zonas. Nuestra adaptación a la crisis climática es incompatible con estas actividades.

Por lo tanto, la Unión Europea debe apostar por la Ley de Restauración de la Naturaleza para recuperar nuestros bosques biodiversos y primigenios. Además, debe evitar que algunos Gobiernos regionales —como el mío— incumplan la Directiva sobre los hábitats. Es un compromiso por la lucha contra el cambio climático, pero también por un entorno más seguro.

  Sigrid Friis (Renew). – Fru formand! I går kom jeg hjem fra Portugal. Et dejligt land med en rig natur, men også et land, som det seneste stykke tid har været plaget af voldsomme skovbrande, der har hærget store områder og efterladt den ellers rige natur fuldstændig gold. Og nyhederne er hele tiden fyldt med historier om endnu et land, der bliver ramt af voldsomme skovbrande. Hændelser, som vi normalt omtaler som hundredårshændelser, det er pludselig noget, der sker på månedlig basis. Vi kan ikke lade dette blive den nye normal. Vi kan ikke slukke for nyhederne og håbe på, at det går væk af sig selv, for det gør det ikke. Der er måske nogle af jer, der stadigvæk ikke tror på, at de her klimaforandringer er menneskeskabte, at de ikke er et resultat af generationers rovdrift på vores fælles ressourcer. Men der er ikke andre at skyde skylden på end os selv. Det betyder også, at vi har ansvaret og muligheden for at gøre noget ved det. Det kræver, at vi handler, dropper berøringsangsten, sørger for, at alle brancher bidrager til at løse krisen, ikke lige inden 2030 eller før vi når 2050, men nu i oktober 2024. For klimaforandringerne er den største krise, vi i dette Parlament står overfor.

  Marie Toussaint (Verts/ALE). – Madame la Présidente, «Carvalho», je vous demande de bien retenir ce nom, parce qu'en 2018, le Portugais Armando Carvalho portait plainte contre l'inaction climatique de l'Union européenne, dont l'immobilisme en matière de climat avait alimenté les feux qui avaient ravagé ses terres en 2017. Carvalho, c'est aussi le nom portugais de cet arbre, le chêne, très résistant au feu et pourtant remplacé peu à peu à travers l'Europe par des résineux, certes rentables mais aisément inflammables. Nous sommes en 2024 et le Portugal brûle encore. L'action européenne pour le climat est en danger, sous le coup des attaques des droites et tout reste à faire, j'ai bien dit tout, en matière d'adaptation.

Ce soir, j'aimerais avoir un mot pour les territoires ultramarins, en première ligne des impacts du dérèglement climatique. La Guadeloupe et la Martinique font par exemple face à la montée des eaux et à l'érosion côtière. Pas moins de 8 000 habitations y sont directement menacées, la plupart du temps sans titre d'occupation du fait d'une situation post-coloniale, et donc sans aucune protection. Le dérèglement climatique est affaire de solidarité. Il nous faut d'urgence une politique du soin et une politique d'adaptation.

  João Oliveira (The Left). – Senhora Presidente, nas últimas duas semanas estivemos em São Pedro do Sul, em Mangualde, na Madeira, em contacto com as populações, os bombeiros, as comunidades que tiveram de enfrentar o drama dos incêndios.

E o que encontrámos foi um país rural que tem sido abandonado ao longo de décadas por sucessivos governos, incluindo os governos apoiados pela senhora deputada Lídia Pereira. Aquilo que encontrámos foram agricultores arruinados pelas políticas da União Europeia, mas também pelas políticas agrícolas dos governos nacionais, incluindo aqueles apoiados pela senhora deputada Lídia Pereira. Encontrámos produtores florestais que, se não plantarem eucaliptos nem pinheiros, não têm como retirar a subsistência da sua atividade agroflorestal. Encontrámos comunidades a quem faltam serviços públicos, encontrámos bombeiros desvalorizados socialmente por sucessivos governos, incluindo aqueles apoiados pela senhora deputada Lídia Pereira.

Neste momento, é urgente que haja fundos para dar a resposta de emergência que se impõe na recuperação de habitações, na recuperação da atividade económica, nos apoios de emergência que é preciso garantir a quem se viu atingido pelos incêndios. Mas é preciso que, daqui para a frente, haja outras políticas que valorizem o mundo rural e permitam a fixação das populações para que o território não esteja sujeito a esta calamidade que são os incêndios.

(O orador aceita responder a uma pergunta «cartão azul»)

  Lídia Pereira (PPE), Pergunta segundo o procedimento «cartão azul». – Já que o senhor deputado João Oliveira fez quase de mim a protagonista do seu discurso, eu gostava que dissesse nesta Casa em que é que a União Europeia tem falhado na ação climática.

Nós aprovámos a Lei Europeia do Clima no pico da pandemia, fizemos um conjunto de propostas, trabalhámos em pacotes como o «Fit for 55», para termos um continente europeu pronto para que seja neutro no clima nas emissões em 2050.

Eu gostava que dissesse, nesta Casa, para as pessoas que nos estão a ouvir, em que é que a União Europeia tanto falhou, quando ainda há pouco trouxe a este debate a necessidade de reforçarmos a integração dos meios de combate aos incêndios. Portanto, gostava que dissesse: em termos de políticas climáticas, em que é que a União Europeia falhou?

  João Oliveira (The Left), Resposta segundo o procedimento «cartão azul». – Senhora Deputada Lídia Pereira, eu percebo que queira falar de ação climática para não falar de tudo aquilo que, estando por detrás dos incêndios, tem impacto direto nas responsabilidades políticas que tem o seu grupo e que têm os governos que a senhora tem apoiado. A Senhora Deputada quer falar de ação climática para não falar da PAC e da ruína dos pequenos agricultores e da agricultura familiar, que leva ao abandono do mundo rural e à desertificação do território. A Senhora Deputada quer falar da ação climática porque não quer falar de restrições orçamentais, que impedem o investimento nos serviços públicos, na criação de condições para que as populações possam viver no mundo rural e não tenham de abandonar o território. São essas as duras responsabilidades que a Senhora e o seu partido têm e não são apagadas com o discurso da ação climática.

  Εμμανουήλ Κεφαλογιάννης (PPE). – Κυρία Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η μεγάλη ένταση και συχνότητα των δασικών πυρκαγιών αποτελούν σοβαρή απειλή για τη φυσική κληρονομιά και την οικονομία της Ευρώπης. Μόνο το 2023 πέντε εκατομμύρια στρέμματα καταστράφηκαν από πυρκαγιές σε όλη την Ευρώπη. Στη χώρα μου, την Ελλάδα, οι καταστροφές είναι πρωτοφανείς.

Η κατάσταση αυτή απαιτεί άμεση και συγκεκριμένη αντίδραση. Η σημερινή εναέρια πυροσβεστική δύναμη της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν επαρκεί. Πρέπει να λάβουμε άμεσα μέτρα προς αυτή την κατεύθυνση. Ο προγραμματισμένος αριθμός των δώδεκα νέων αεροσκαφών δεν φαίνεται να αποτελεί έγκαιρη λύση για την παρούσα κρίση. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να απλοποιήσει τις διαδικασίες για να αποκτήσει η Ευρώπη αυτά τα μέσα, διασφαλίζοντας παράλληλα την τήρηση της ασφάλειας των πτητικών μέσων και τη διαφάνεια.

Spontane Wortmeldungen

  Tiago Moreira de Sá (PfE). – Senhora Presidente, Senhor Comissário, hoje não falamos apenas de chamas vorazes ou de ventos ferozes; falamos de coragem. Falamos dos homens e mulheres que, de rosto erguido e coração firme, enfrentam o inferno com uma determinação inquebrantável: os bombeiros portugueses.

Ano após ano, quando o país sucumbe às labaredas, são eles que, sem hesitar, correm para o perigo. São eles que, com as mãos calejadas e os corpos exaustos, enfrentam o que para muitos seria impossível. E fazem-no não por reconhecimento, não por glória, mas pelo dever profundo de proteger o que é nosso, as nossas florestas, as nossas casas, as nossas vidas.

Há poucos dias, assistimos a uma manifestação histórica de bombeiros em frente ao Parlamento português, um grito de socorro de uma classe que, apesar de ser socialmente heroica, é politicamente esquecida. Enquanto o Estado os abandona às florestas abandonadas, estes heróis continuam a sua luta. Lutam contra a ação das chamas e contra a inação dos políticos. Não são apenas combatentes do fogo; são guardiães da esperança em cada árvore e cada vida que salvam.

Bombeiros portugueses, muito obrigado. Não vos falharemos.

  Γεάδης Γεάδη (ECR). – Κυρία Πρόεδρε, αν καταστραφεί η γη μας, θα χαθεί και η ανθρώπινη ύπαρξη. Γι' αυτό οφείλουμε να αντιμετωπίζουμε τις προκλήσεις και τις καταστροφές ενωμένοι σαν μια γροθιά. Ενωμένοι μπορούμε να κάνουμε τα πάντα. Γι' αυτό επιβάλλεται πανευρωπαϊκά οικονομική ενίσχυση των πληγέντων, δημιουργία ισχυρού πανευρωπαϊκού πυροσβεστικού σώματος και συνεργασία των κρατών μελών, καθώς και αυστηροποίηση των ποινών σε περιπτώσεις κακόβουλων πυρκαγιών.

Τέλος, οφείλουμε να δώσουμε τα συγχαρητήριά μας στους αφανείς ήρωες, τους πυροσβέστες, τους νοσοκόμους, τους αστυνομικούς, τους στρατιωτικούς, τους πιλότους αλλά και τους εθελοντές, που με τόλμη και αυταπάρνηση τρέχουν στο κάλεσμα της πατρίδας τους. Ως άτομο που συμμετείχε πολλές φορές εθελοντικά σε κατασβέσεις πυρκαγιών απευθύνω κάλεσμα να αξιοποιηθούν παραγωγικά επιτέλους οι εθελοντές από τις κρατικές υπηρεσίες για καλύτερο συντονισμό.

  Jutta Paulus (Verts/ALE). – Frau Präsidentin, liebe Kolleginnen, liebe Kollegen! Wenn man wissen möchte, an welchem Stand der Klimadebatte wir uns hier in Europa befinden, ist es ganz interessant, dieser Debatte zuzuhören. Wir haben – das ist richtig gesagt worden – in der letzten Legislatur einiges erreicht im Bereich Klimaschutz. Aber bei der Klimaanpassung, da hapert es noch.

Jetzt hat die Kommission gesagt: Na gut, wir machen einen climate adaptation plan, also einen Klimaanpassungsplan. Aber wenn ich mir so die Vorschläge anhöre, die hier zum Besten gegeben wurden, wie man denn am besten Waldbrände verhindern soll, dann glaube ich, es sollte doch eher ein Klimaanpassungsgesetz sein. Denn wenn diese Vorschläge umgesetzt werden, sehe ich nicht, wie uns das in Zukunft weiter helfen könnte.

Denn es geht ja darum, dass wir die Wälder eben nicht mehr so intensiv bewirtschaften, dass wir keine standortfremden Baumarten anpflanzen. Gerade in Portugal ist es ja durchaus von Bedeutung, dass dort so viele Eukalyptusbäume stehen, die nun mal für Waldbrände sorgen. Das heißt, wenn wir diese Bewirtschaftung weiter intensivieren, dann können wir noch so viel Klimaschutz machen, dann werden uns diese Naturkatastrophen immer weiter heimsuchen.

  Έλενα Κουντουρά (The Left). – Κυρία Πρόεδρε, οι καταστροφικές πυρκαγιές στον ευρωπαϊκό Νότο και ιδιαίτερα στην Ελλάδα, την πατρίδα μου, αλλά και οι φονικές πλημμύρες στην Ευρώπη, επιβεβαιώνουν με τον πιο σκληρό τρόπο ότι δεν είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε την κλιματική κρίση. Στην Ελλάδα, σχεδόν δύο μήνες μετά την ολέθρια πυρκαγιά του Αυγούστου στην Αττική, οι φωτιές την προηγούμενη εβδομάδα στην Πελοπόννησο, συγκεκριμένα στην Κορινθία, στοίχισαν τη ζωή σε δύο ανθρώπους και στην Ηλεία άφησαν πίσω τους ανυπολόγιστες ζημιές. Δεκάδες χιλιάδες στρέμματα αγροτικής και δασικής γης κάηκαν και περιουσίες χάθηκαν. Η ελληνική κυβέρνηση και ο κρατικός μηχανισμός για μία ακόμα φορά δεν κατάφεραν να αντεπεξέλθουν.

Είναι άμεση η ανάγκη νέων ευρωπαϊκών παρεμβάσεων, ώστε να αποτρέψουμε ανάλογες μελλοντικές καταστροφές με την ενίσχυση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας για πιο άμεση ανταπόκριση, με καλύτερο συντονισμό μεταξύ των κρατών μελών και με νέα ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία, επενδύοντας σε υποδομές, εξοπλισμό, ανθρώπινο δυναμικό και πιο ισχυρούς μηχανισμούς πρόληψης και αντιμετώπισης των πυρκαγιών.

(Ende der spontanen Wortmeldungen)

  Wopke Hoekstra, Member of the Commission. – Madam President, many thanks to the honourable Members for all the valuable points they have made. If there's one thing that unites all the contributions, it is the tremendous sense of urgency that everyone in this room feels and, unfortunately, so many of our citizens feel all across the Union, but of course in particular in the regions most affected by the devastation.

Secondly, as most have argued, an integrated policy approach, even though that might be difficult, is something that we very much need. That means that we indeed need to make sure that we link the various aspects much more closely together. Yes, we already have an EU Toolkit to prevent wildfires and to slow down and combat progression of wildfires, but there's more that we could and should do.

Let me also say that I encourage our own Member States to use the policy tools that we already have to their full potential to prevent crises, to manage risks and minimise the potential damage for devastating wildfires.

Third, let me once again underline the tremendous importance, and many have mentioned that in this room as well, that we need to do more on mitigation, but we also need to do more on adaptation. That is the only way to make sure we make progress, full well knowing that unfortunately it will get worse before it gets better.

Finally, many of the speakers have also alluded to the money that is involved. To the question whether this will cost more money, most likely it will. Because we all see that, unfortunately, the pattern that we have been facing in the last couple of years only goes in one direction and that is up. Will that potentially have repercussions for the next MFF? That could very well be. But in my view, it is most timely to discuss that when we discuss the budget at large in roughly a year from now.

Madam President, once again, thank you very much, and also many thanks to all the Members of Parliament here being present and having been speaking.

  Die Präsidentin. – Die Aussprache ist geschlossen.