Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Τρίτη 5 Σεπτεμβρίου 2000 - Στρασβούργο

3. Προτεραιότητες της Ένωσης όσον αφορά τις εξωτερικές σχέσεις

  Πρόεδρος. – Η ημερήσια διάταξη προβλέπει στη συνέχεια τις δηλώσεις της Επιτροπής και του Συμβουλίου σχετικά με τις προτεραιότητες εξωτερικής δράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

  Moscovici, Συμβούλιο. - Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι βουλευτές, η Ευρωπαϊκή Ένωση, και αυτό είναι έκδηλο στη συζήτησή μας, έχει τη δυνατότητα να είναι ένας ουσιαστικός συντελεστής, με επιρροή και κύρος, στη διεθνή πολιτική σκηνή. Μας καθοδηγούν οι δημοκρατικές μας αξίες, η κοινή μας βούληση να συμβάλουμε στην ειρήνη και στην ασφάλεια στον κόσμο, η ιστορία μας. Μας το επιτρέπουν, το οικονομικό κύρος της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, ο πρωταρχικός της ρόλος στην άνοδο της ανάπτυξης και οι προνομιακοί δεσμοί της με πάρα πολλές χώρες ή ομάδες χωρών. Τέλος, μας παρακινεί έντονα, η αστάθεια σε έναν κόσμο που εξελίσσεται ταχύτατα, στο ίδιο το κατώφλι της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Για το λόγο αυτό, η γαλλική Προεδρία του Συμβουλίου σκοπεύει να συμβάλει στη συνέχιση της προσπάθειας που έχει ξεκινήσει εδώ και πολλά χρόνια, για την ενίσχυση της παρουσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης ανά τον κόσμο. Θα σας εκθέσω εν συντομία τους τέσσερις μεγάλους στόχους που έχουμε θέσει. Καταρχάς είναι, φυσικά, να προχωρήσουμε τη διαδικασία διεύρυνσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αυτή τη μεγάλη προσπάθεια που μας περιμένει μέσα στα επόμενα χρόνια, έπειτα, να προωθήσουμε την ανάπτυξη μιας ευρωπαϊκής αμυντικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας, γεγονός που θα συμβάλλει ώστε να καταστεί η Ευρωπαϊκή Ένωση σημαντικός συντελεστής της διεθνούς σκηνής. Επίσης, θέλουμε να προάγουμε την ανάπτυξη στρατηγικών εταιρικών σχέσεων με τις γειτονικές χώρες και με τα μεγάλα περιφερειακά σύνολα, οι οποίες θα καταστήσουν την Ευρωπαϊκή Ένωση ικανή να συμβάλει στη δημιουργία ενός πολύπλοκου κόσμου, στοιχείο με μακροπρόθεσμη σημασία για τη σταθερότητα των διεθνών σχέσεων. Τέλος, τέταρτος στόχος μας είναι η βελτίωση της αποτελεσματικότητας των οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, βάσει μιας συζήτησης που είχαν πρόσφατα οι υπουργοί εξωτερικών, μετά από πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και παρουσία του κ. Patten, κατά τη διάρκεια της άτυπης συνεδρίασης που πραγματοποιήθηκε στο Évian στις 2 και 3 Σεπτεμβρίου, δηλαδή Σάββατο και Κυριακή.

Ο πρώτος στόχος της γαλλικής Προεδρίας είναι να δώσει νέα ώθηση στις διαπραγματεύσεις προσχώρησης. Η προοπτική της διεύρυνσης είναι πραγματικά το κύριο θέμα που τίθεται σε μας τους Ευρωπαίους, η μεγάλη πρόκληση που μας περιμένει μέσα στα επόμενα χρόνια. Από εδώ πηγάζει και η εμμονή της γαλλικής Προεδρίας όσον αφορά την ανάγκη να επιτύχει η Διακυβερνητική Διάσκεψη και συναφθεί μια καλή συνθήκη στη Νίκαια, a nice treaty in Nice, προκειμένου να μην καθυστερήσει η διεύρυνση και να καταστεί δυνατή η υποδοχή των πρώτων υποψήφιων χωρών σε μία Ευρωπαϊκή Ένωση με αποτελεσματικότερα θεσμικά όργανα. Κάνω, εδώ, μία πολύ σύντομη παρένθεση για να πω ότι αυτό που πιστεύουμε σήμερα, αν και με κάποιο προβληματισμό, και αυτό που αισθανόμαστε είναι ότι είναι καιρός πια να περάσουμε από την απλή παρουσίαση θέσεων, ελαφρώς στάσιμων, σε πραγματικές συνομιλίες για την εξεύρεση συμβιβαστικών λύσεων, χωρίς οι συνομιλίες να χάνουν στο παραμικρό τη συνοχή τους.

Επανέρχομαι στις διαπραγματεύσεις προσχώρησης, για να πω ότι θα τις εμβαθύνουμε όσο το δυνατόν περισσότερο, μαζί με τους Έξι του Λουξεμβούργου, χώρες φυσικά με τις οποίες σκοπεύουμε να προχωρήσουμε τις διαπραγματεύσεις όσον αφορά τα δυσκολότερα κεφάλαια του κεκτημένου. Επίσης, με τους Έξι του Ελσίνκι, χώρες με τις οποίες σκοπεύουμε να διατηρήσουμε το ρυθμό των διαπραγματεύσεων και να δημιουργήσουμε, συνεκτιμώντας, βέβαια, το βαθμό προετοιμασίας της καθεμιάς, μία σειρά νέων κεφαλαίων, 42 στο σύνολο, από 4 έως 9 ανάλογα με τη χώρα. Συνοπτικά, ο στόχος μας είναι να αποκτήσουμε σε στενή συνεργασία με την Επιτροπή και τον Επίτροπο Verheugen, στη Νίκαια, μια συνολική εικόνα της κατάστασης των διαπραγματεύσεων προκειμένου να κατευθύνουμε αποτελεσματικά τις εργασίες των επόμενων προεδριών και να σηματοδοτήσουμε το δρόμο που οδηγεί στην κατάληξη αυτών των διαπραγματεύσεων. Οι διάφορες εκθέσεις που είναι υπό εξέταση αυτή τη στιγμή από τις επιτροπές μας και η συζήτηση που προβλέπεται τον Οκτώβριο σχετικά με τη διεύρυνση, χρειάζονται ακόμα πολλή ανάλυση από μέρους μας. Έτσι, οι κύριες προθεσμίες της προεδρίας μας έχουν ως εξής:

Με καθεμία από τις δώδεκα υποψήφιες χώρες, θα υπάρξει μια περίοδος διαπραγματεύσεων σε επίπεδο υπουργών, είτε στις 21 Νοεμβρίου, για ορισμένες από αυτές, είτε στις 5 Δεκεμβρίου, της οποίας θα έχουν προηγηθεί, το φθινόπωρο, δύο συναντήσεις σε διπλωματικό επίπεδο.

Όσον αφορά τους Δεκαπέντε, πρόκειται να οργανώσουμε, κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων στις 20 Νοεμβρίου, μία συζήτηση πολιτικής κατεύθυνσης, σχετικά με τη συνολική έκθεση και τις εκθέσεις προόδου για κάθε υποψήφια χώρα, τις οποίες η Επιτροπή πρόκειται να υποβάλει στο Συμβούλιο στην αρχή του Νοεμβρίου. Με αυτήν την ευκαιρία θα επισημάνουμε, εν όψει του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Νίκαιας, τις κύριες δυσκολίες που πρέπει να υπερβληθούν ανά κεφάλαιο και ανά χώρα και θα απασχοληθούμε, σε αυτή τη βάση, με τη συνέχιση της διαδικασίας προσχώρησης. Υπενθυμίζω, τέλος, ότι θα συγκαλέσουμε δύο Ευρωπαϊκές Διασκέψεις, στις 23 Νοεμβρίου στο Sochaux, σε επίπεδο υπουργών Ευρωπαϊκών Υποθέσεων των Δεκαπέντε και υπουργών των υποψηφίων χωρών και στις 7 Δεκεμβρίου στη Νίκαια, σε επίπεδο αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων, με την έναρξη της συνόδου κορυφής στο Biarritz.

Επιθυμία μας είναι, λοιπόν, όπως βλέπετε, να δώσουμε μια ισχυρή ώθηση στη διαδικασία διεύρυνσης. Η Ευρωπαϊκή Ένωση επεσήμανε στο Ελσίνκι το γεγονός ότι είναι έτοιμη να υποδεχτεί τα πρώτα νέα μέλη την 1η Ιανουαρίου 2003, μετά το πέρας των διαδικασιών κύρωσης αυτού που ελπίζουμε να αποτελέσει τη νέα συνθήκη της Νίκαιας, αν και, όπως τόνισαν οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων στη σύνοδο κορυφής της Feira, οι ενδιαφερόμενες χώρες θα πρέπει όχι μόνο να καλύψουν το κοινοτικό κεκτημένο, αλλά κυρίως να είναι ικανές να το υλοποιήσουν και να το εφαρμόσουν ουσιαστικά. Αυτό φυσικά είναι πολύ βαρύ καθήκον και, όπως γνωρίζουμε, δύσκολο για τις υποψήφιες χώρες, στο οποίο η Ευρωπαϊκή Κοινότητα ήδη συμμετέχει, υποστηρίζοντας τις προσπάθειες της καθεμιάς. Οι προσπάθειες αυτές είναι βασικής σημασίας για να συνεχιστεί, σοβαρά και αποτελεσματικά, η διαδικασία διεύρυνσης που έχει ξεκινήσει και για να καταστεί έτσι δυνατή η, όσο το δυνατόν ταχύτερα, προσχώρηση των πιο έτοιμων χωρών.

Όσον αφορά την Τουρκία, για την οποία θα ήθελα να πω δυο λόγια, η αναγνώριση της υποψηφιότητάς της στο Ελσίνκι σηματοδότησε ένα σημαντικό βήμα στο οποίο η χώρα μου, η Γαλλία, τάχθηκε ευνοϊκά. Η Προεδρία θα αναθέσει στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τις εργασίες σχετικά με την έγκριση της εταιρικής σχέσης για την προσχώρηση της χώρας αυτής και θα συνεχίσει τη διαδικασία λεπτομερούς ελέγχου του κεκτημένου. Θα μεριμνήσει, επίσης, σχετικά με τις δεσμεύσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης για χρηματοδοτική βοήθεια, προκειμένου να δημιουργηθεί ένα ενιαίο πλαίσιο μέσων βοήθειας για τη χώρα αυτή. Θα ασχοληθεί ιδιαίτερα με τη θέσπιση κανονισμού για την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη της Τουρκίας.

Ωστόσο, είναι προφανές ότι δεν πρόκειται να εξετάσουμε το ενδεχόμενο για διαπραγματεύσεις προσχώρησης εάν η Τουρκία δεν τηρήσει τα δημοκρατικά, κυρίως, κριτήρια της Κοπεγχάγης, ενώ οποιαδήποτε πρόοδος προς αυτήν την κατεύθυνση θα προωθήσει, φυσικά, την θέσπιση των μέτρων που μόλις ανέφερα. Αναμένουμε με ενδιαφέρον την έγκριση από το Σώμα των εκθέσεων του κ. Morillon σχετικά με τα σημαντικά αυτά θέματα.

Ο δεύτερος στόχος της γαλλικής Προεδρίας είναι να επιδιώξει την ανάπτυξη της κοινής ευρωπαϊκής αμυντικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας υλοποιώντας τις αποφάσεις του Ελσίνκι και της Feira. Η Ευρωπαϊκή Ένωση διαθέτει πλέον τα αναγκαία μέσα για την άσκηση μιας κοινής εξωτερικής πολιτικής. Της λείπει μόνο ένα, βασικό, για να διασφαλίσει την αξιοπιστία της προσπάθειάς της, το οποίο είναι η δυνατότητα ενεργοποίησης επαρκών στρατιωτικών μέσων που θα της επιτρέψουν να αποφασίζει και να ενεργεί αυτόνομα στο πλαίσιο των αποστολών του "του Petersberg", όπως ονομάζονται. Στόχος μας, όπως μας δίδαξαν οι κρίσεις της Βοσνίας και πιο πρόσφατα του Κοσσυφοπεδίου, είναι να δώσουμε μια συνολική λύση στις κρίσεις, των οποίων οι διαστάσεις είναι σήμερα πολυάριθμες και εξαιρετικά σύνθετες, κρίσεις εθνικού βέβαια χαρακτήρα αλλά και κοινωνιολογικού, διοικητικού, νομικού, ασφαλείας και τέλος στρατιωτικού. Όλες αυτές οι διαστάσεις υφίστανται. Αυτή είναι η ιδιαιτερότητα της ευρωπαϊκής απάντησης σε σχέση με άλλα υπαρκτά μέσα, να μπορεί να έχει συνολικό χαρακτήρα και να ανταποκρίνεται σε όλες αυτές τις διαστάσεις.

Η γαλλική Προεδρία επιθυμεί να συμμετάσχει σε ένα εξαιρετικά φιλόδοξο σχέδιο, το οποίο θα διαρκέσει πολλά χρόνια. Γι' αυτό σκοπεύει να διατηρήσει το ρυθμό των εργασιών προκειμένου να τηρηθούν οι δεσμεύσεις της Feira, στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Νίκαιας, και συνεπώς η ημερήσια διάταξη είναι πολύ φορτωμένη. Επαναλαμβάνω τα τρία βασικά θέματα: όσον αφορά τις ικανότητες, με τη Διάσκεψη δέσμευσης που θα οργανώσουμε στις 20 Νοεμβρίου, τα κράτη μέλη θα έχουν την ευκαιρία να καθορίσουν τη συμβολή τους, σε εθνικό επίπεδο, στην υλοποίηση του συνολικού στόχου που τέθηκε στο Ελσίνκι. Όσον αφορά τα αρμόδια πολιτικο-στρατιωτικά θεσμικά όργανα, εναπόκειται στην προεδρία μας να προετοιμάσουμε τη μετάβαση, όταν αυτό θα είναι δυνατό, στο καθοριστικό και επιχειρησιακό στάδιο καθιστώντας την Ευρωπαϊκή Ένωση ικανή να χειριστεί μία πιθανή κρίση σε όλες της τις διαστάσεις. Οφείλουμε, τέλος, να υλοποιήσουμε τις αποφάσεις της Feira, οι οποίες αφορούν στις σχέσεις με το ΝΑΤΟ και με τις τρίτες χώρες για τη στρατιωτική διαχείριση κρίσεων και τη συνέχιση των εργασιών που έχουν ξεκινήσει σχετικά με την ενίσχυση των μη στρατιωτικών μέσων διαχείρισης των κρίσεων.

Η τρίτη προτεραιότητα της γαλλικής Προεδρίας θα είναι η ανάπτυξη των στρατηγικών εταιρικών σχέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τις γειτονικές χώρες και με τα μεγάλα περιφερειακά σύνολα.

Η προτεραιότητα σ’αυτήν την διαδικασία, είναι η σύσφιξη των σχέσεων με τους γείτονες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ιδιαίτερα με τα Βαλκάνια όπου η κατάσταση παραμένει - είναι γνωστό αυτό - ανησυχητική. Η Γαλλία, προκειμένου να επισημάνει τη σημασία που η Ευρωπαϊκή Ένωση αποδίδει στην ανάπτυξη των σχέσεων με την περιοχή των Βαλκανίων - που ευχόμαστε να είναι ειρηνική και δημοκρατική - πρότεινε στους εταίρους της την πραγματοποίηση, στις 24 Νοεμβρίου στην Κροατία, μιας συνόδου κορυφής με τις χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας οι οποίες, σε διαφορετικά στάδια η καθεμία, είναι οι πιο προηγμένες σε όρους δημοκρατικής εξέλιξης.

Η κεντρική ιδέα είναι να γίνει ένας απολογισμός των θετικών εξελίξεων που σημειώθηκαν πρόσφατα σε πολλές από αυτές τις χώρες, καθώς και μία υπενθύμιση στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας ότι η πόρτα γι' αυτήν θα παραμείνει ανοιχτή εφόσον συμβάλει στην προσπάθεια αυτή, ή για να είμαι ακριβέστερος, εφόσον υπάρξουν όλες οι προϋποθέσεις για να μπορέσει να συμβάλει στην προσπάθεια.

Η στρατηγικής σημασίας ανάπτυξη εταιρικής σχέσης με τη Ρωσία και την Ουκρανία αποτελεί μία ακόμα προτεραιότητα της γαλλικής Προεδρίας η οποία σε δέκα μέρες, θα υποδεχτεί στο Παρίσι τη Σύνοδο Κορυφής Ευρωπαϊκής Ένωσης / Ουκρανίας και στις 30 Οκτωβρίου τη Σύνοδο Κορυφής Ευρωπαϊκής Ένωσης / Ρωσίας. Το πλαίσιο δράσης της γαλλικής Προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Ρωσία έχουν καθορίσει οι αποφάσεις που ενέκρινε το Συμβούλιο στη Feira, το οποίο προσφέρθηκε να υποστηρίξει τις προσπάθειες του Προέδρου Πούτιν και της νέας ρωσικής κυβέρνησης για τον εκσυγχρονισμό και την αναμόρφωση της χώρας τους. Συγχρόνως, η Προεδρία θα εξακολουθήσει, όπως είναι φυσικό, να δίνει μεγάλη προσοχή στο ζήτημα της Τσετσενίας. Το Συμβούλιο επισήμανε, επίσης, τον Ιούλιο, ότι μόνο μια πολιτική λύση μπορεί να οδηγήσει στη μόνιμη διευθέτηση αυτής της διαμάχης.

Τέλος, παρά τις αβεβαιότητες που βαρύνουν την πορεία της ειρηνευτικής διαδικασίας στη Μέση Ανατολή - λίγο πριν είχαμε τη σχετική συζήτηση - η ανάπτυξη των ευρω-μεσογειακών μας σχέσεων βρίσκεται στο επίκεντρο των θεμάτων που απασχολούν τη γαλλική Προεδρία. Ο στόχος μας είναι να προβούμε, στο πλαίσιο μιας υπουργικής συνάντησης στη Μασσαλία στις 16 Νοεμβρίου και εφόσον οι συνθήκες το επιτρέψουν, κατά τη Σύνοδο Κορυφής που μπορεί, στην παρούσα φάση, να προγραμματιστεί για τις 17, σε έναν γενικό απολογισμό των συνομιλιών της Βαρκελώνης και σε μια αξιολόγηση της συνεργασίας που υφίσταται στο πλαίσιο του προγράμματος MEDA, προκειμένου να καθοριστούν οι κατευθύνσεις που θα δώσουν νέα ώθηση στην ευρω-μεσογειακή συνεργασία.

Η Προεδρία σκοπεύει, εξάλλου, να ολοκληρώσει επιτυχώς τις εργασίες που αφορούν το χάρτη ειρήνης και σταθερότητας. Στη συνάντηση αυτή, με θέμα την ειρηνευτική διαδικασία, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να διαδραματίσει πρωτεύοντα ρόλο προκειμένου να παράσχει στήριξη στα μέρη και στις συμφωνίες που αυτά θα συνάψουν. Η Προεδρία μεριμνά, τέλος, για την υλοποίηση της κοινής στρατηγικής για τη Μεσόγειο η οποία εγκρίθηκε στη Feira και για την έγκριση του νέου κανονισμού MEDA. Όσον αφορά τις συμφωνίες εταιρικής σχέσης, ελπίζει - το επαναλαμβάνω - να επιτύχει τη σύναψη συμφωνίας με την Αίγυπτο και να σημειώσει ουσιαστική πρόοδο στις διαπραγματεύσεις με το Λίβανο, τη Συρία και την Αλγερία.

Πέρα από το άμεσο περιβάλλον της, η γαλλική Προεδρία επιθυμεί να αναπτύξει πολιτικό διάλογο με τα μεγάλα περιφερειακά σύνολα. Μιλάω για την Ασία. Όσον αφορά την Ασία, η προτεραιότητα επικεντρώνεται στην έναρξη του ευρω-ασιατικού πολιτικού διαλόγου και στην ενίσχυση της οικονομικής και χρηματοδοτικής συνεργασίας στο πλαίσιο του ΣΚΝΑΑ. Θα υπάρξει Σύνοδος Κορυφής στη Σεούλ, στις 20 και 21 Οκτωβρίου, ενώ επιθυμούμε, επίσης, την έναρξη του διαλόγου Ευρωπαϊκής Ένωσης / Συνδέσμων και Κρατών της Νοτιοανατολικής Ασίας.

Δύο ακόμα σημαντικές σύνοδοι κορυφής με τις βασικές χώρες της περιοχής θα σηματοδοτήσουν τη γαλλική Προεδρία. Αυτή της 19ης Ιουλίου με την Ιαπωνία έδωσε ήδη την ευκαιρία για την έναρξη της διαδικασίας αναθεώρησης της δήλωσης του 1991 και για την κατάρτιση ενός σχεδίου δράσεων το οποίο θα μπορούσε να εγκριθεί στη Σύνοδο Κορυφής του 2001. Η άλλη με την Κίνα, θα λάβει χώρα στο Πεκίνο, στις 23 Οκτωβρίου.

Μαζί με την Αφρική, η Προεδρία πρόκειται να διοργανώσει την πρώτη συνεδρίαση για την παρακολούθηση της εφαρμογής των αποφάσεων της Συνόδου Κορυφής του Καΐρου. Θα εργαστεί, επίσης, για την ανάπτυξη του διαλόγου με τις υπο-περιφερειακές οργανώσεις, σύμφωνα με τις διατάξεις της Σύμβασης του Cotonou. Θα οργανώσει την τέταρτη υπουργική συνάντηση Ευρωπαϊκής Ένωσης / SADC στο Gaboron, στις 29 και 30 Νοεμβρίου, καθώς και μία υπουργική συνάντηση Ευρωπαϊκής Ένωσης / CDEAO στην Abuja, στις 16 Οκτωβρίου.

Όσον αφορά το διατλαντικό διάλογο, σε τρία θέματα θα επικεντρωθεί το βάρος της συζήτησης: στα Βαλκάνια, στη Ρωσία, και στην ειρηνευτική διαδικασία στη Μέση Ανατολή. Το συγκεκριμένο πλαίσιο θα προβληθεί επίσης στις Συνόδους Κορυφής των 18 και 19 Δεκεμβρίου με τις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά αντίστοιχα, προκειμένου να ενημερώσουμε τους μεγάλους μας εταίρους σχετικά με την πρόσφατη ανάπτυξη της ευρωπαϊκής εξωτερικής αμυντικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας.

Ο διάλογος με την Λατινική Αμερική θα συνεχιστεί στο πλαίσιο τακτικών συναντήσεων με τις περιφερειακές ομάδες, οι οποίες θα πραγματοποιηθούν την προσεχή εβδομάδα κατά τη συνεδρίαση της Ολομέλειας των Ηνωμένων Εθνών. Η Γαλλία πρότεινε, επίσης, στους εταίρους της να ασχοληθούν με το μέλλον των σχέσεων με την Κούβα.

Τέλος, η γαλλική Προεδρία θα φροντίσει έτσι ώστε η Ευρώπη να μπορέσει να έχει μια ολοκληρωμένη παρουσία με συνοχή και αλληλεγγύη, για να στοχεύσει στην έναρξη ενός νέου κύκλου διαπραγματεύσεων - ο οποίος ευχόμαστε να έχει συνολικό και δίκαιο χαρακτήρα - στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Οργάνωσης Εμπορίου.

Σε πιο μακροπρόθεσμη βάση - αυτή είναι η τέταρτη προτεραιότητα της γαλλικής Προεδρίας - η Προεδρία έθεσε, γι' άλλη μια φορά, με την ευκαιρία της άτυπης συνεδρίασης στο Évian, παρουσία του κ. Patten, ένα θέμα σχετικά με τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των θεσμικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Ευρωπαϊκή Ένωση - όπως ανέφερα - διαθέτει αρκετά θεσμικά όργανα τα οποία της επιτρέπουν να έχει κάποια επιρροή στην εξέλιξη των διεθνών σχέσεων. Έτσι, η παγκόσμια διπλωματική της παρουσία, τόσο αυτή των Δεκαπέντε όσο και εκείνη της Επιτροπής, είναι απαράμιλλη, είτε από απόψεως δυναμικού είτε από απόψεως γεωγραφικής κάλυψης. Ομοίως, η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί σήμερα μία ενεργό και συνεκτική ομάδα στα Ηνωμένα Έθνη όπου οι απόψεις της εκφράζονται σε κάθε βήμα.

Τέλος, τα χρηματοδοτικά της μέσα, τα χρηματοδοτικά μας μέσα, είναι αξιόλογα. Εντούτοις, όλοι γνωρίζουν τις αδυναμίες της εξωτερικής δράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης: έλλειψη διορατικότητας, ανεπαρκής πολλές φορές συντονισμός, ανεπαρκής ελαστικότητα, περιορισμένη ακόμη επιρροή στα διεθνή ιδρύματα, κυρίως του Bretton Woods. Έχει ήδη γίνει μια προσπάθεια για την κάλυψη αυτών των ανεπαρκειών με την έγκριση, κυρίως, των πρώτων κοινών στρατηγικών. Ωστόσο, η βαρύτητα και η αξιοπιστία της ευρωπαϊκής δράσης παραμένουν ανεπαρκείς σε σχέση με τα μέσα που διατίθενται.

Τέθηκε, λοιπόν, ένα ζήτημα από τον υπουργό Εξωτερικών Υποθέσεων των Δεκαπέντε, με την προτροπή του Hubert Védrine, στο πλαίσιο της τελευταίας άτυπης συνεδρίασης στο Évian, σχετικά με τις εξαιρετικές εργασίες που παρουσίασαν ο κ. Patten, εξ' ονόματος της Επιτροπής και ο Γενικός Γραμματέας του Συμβουλίου στον εκπρόσωπο για την ΚΕΠΠΑ, Javier Solana, ο οποίος επίσης βρισκόταν στο Évian. Αρκετά θέματα παρέμειναν ανοικτά. Πρέπει, προηγουμένως, να ενισχυθεί ο συντονισμός των διαφόρων φορέων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, επί τόπου, στις τρίτες χώρες, μέσω μιας μεγαλύτερης αποκέντρωσης στη διαχείριση των κοινοτικών προγραμμάτων και μέσω ενός καλύτερου συντονισμού της δράσης της Κοινότητας με αυτήν των κρατών μελών.

Σε κεντρικό επίπεδο, αυτό πρέπει να γίνει μέσω της εκ νέου αποδοχής του συντονιστικού ρόλου του Συμβουλίου "εξωτερικών υποθέσεων" με στόχο την αύξηση της συνοχής της εξωτερικής δράσης σε όλα τα επίπεδα. Μιλάω για πολιτικό διάλογο, για χρηματοδοτική συνεργασία, για εμπορικές παραχωρήσεις. Θα πρέπει, στη συνέχεια, να επωφεληθούμε καλύτερα από τη συνολική προσπάθεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να αυξήσουμε την αποτελεσματικότητά της. Αυτό προϋποθέτει, εν πρώτοις, να καθορίσουμε το βαθμό αυτής της συνολικής προσπάθειας ως προς το εξωτερικό και, με αυτό το σκοπό, να χρησιμοποιήσουμε μέσα σύνθεσης τα οποία θα καλύπτουν όλες τις διαστάσεις της εξωτερικής βοήθειας.

Χρειάζεται, επίσης, να βελτιωθεί η διαχείριση της κοινοτικής ενίσχυσης μέσω της βελτίωσης του προγραμματισμού και της εκτέλεσης των κοινοτικών μέσων, λαμβανομένης υπόψην της διαπίστωσης της Επιτροπής την οποίαν συμμερίζονται και τα κράτη μέλη, για την απαράδεκτη απόκλιση μεταξύ των δεσμεύσεων και των εκταμιεύσεων κοινοτικών κονδυλίων και για τις συνεχώς αυξανόμενες - ωστόσο δικαιολογημένες - επικρίσεις εκ μέρους των τρίτων χωρών απέναντι στην αργοπορία και στη δυσκαμψία των διαδικασιών.

Τέλος, και στο σημείο αυτό ολοκληρώνω κύριε Πρόεδρε, οι εταίροι: Συμβούλιο και Επιτροπή συμφωνούν ότι είναι η κατάλληλη στιγμή να διασφαλιστεί μια καλύτερη παρακολούθηση της εφαρμογής της κοινοτικής ενίσχυσης και της αποτελεσματικότητάς της, κυρίως στο πλαίσιο του Συμβουλίου "εξωτερικών υποθέσεων" το οποίο οφείλει να διαδραματίσει ένα ακόμα πιο σημαντικό ρόλο στη διαχείριση της εξωτερικής δράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σχετικά με αυτό, τονίζω ότι οι υπουργοί πρόκειται να επανέλθουν στη συνεδρίαση του Συμβουλίου της 18ης Σεπτεμβρίου προκειμένου να καθορίσουν, από κοινού με την Επιτροπή και το Γενικό Γραμματέα ή τον εκπρόσωπό του, το πλαίσιο και τις λεπτομέρειες αυτού του μηχανισμού παρακολούθησης.

Αυτές είναι λοιπόν, κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι βουλευτές, οι προτεραιότητες της γαλλικής Προεδρίας σχετικά με τις εξωτερικές δράσεις. Σκοπεύουμε να συνεργαστούμε στον τομέα αυτόν, όπως και σε τόσους άλλους, τόσο με την Επιτροπή, η οποία εδώ - όπως και παντού εξάλλου - έχει ρόλο κινητήριας δύναμης, όσο και με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

(Χειροκροτήματα)

  Patten, Επιτροπή. – Χαίρομαι ιδιαίτερα για την ευκαιρία που μου δίνεται να μιλήσω στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μόλις δύο μέρες μετά την άτυπη συνεδρίαση των Υπουργών Εξωτερικών στο Evian, στην οποία έγινε μια σοβαρή συζήτηση για την αποτελεσματικότητα και την αποδοτικότητα των εξωτερικών δράσεων και των συνεπειών στον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για πρώτη φορά, μάλιστα καθόσο ξέρω.

Θέλω να συγχαρώ ανεπιφύλακτα τη γαλλική Προεδρία για την προτεραιότητα που έδωσε σε αυτό το άκρως σημαντικό πρακτικό θέμα. Θέλω να αποκριθώ στην πρόταση ψηφίσματος, ιδίως επειδή υποψιάζομαι ότι εντός της πρότασης υπάρχει η ουσία της συζήτησης που θα διενεργήσουμε ανάμεσα στα θεσμικά όργανα της Ένωσης για την ΚΕΠΠΑ τα επόμενα χρόνια.

Λίγο πριν τις θερινές διακοπές, όπως θα διάβασαν ορισμένοι βουλευτές στον τύπο, συζητήσαμε στην Επιτροπή τις απαιτήσεις, τους περιορισμούς και τις προτεραιότητες των εξωτερικών σχέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τον τρόπο που κατανοούμε εμείς ποιος πρέπει να είναι ο εξωτερικός ρόλος της Επιτροπής και μερικά από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε κατά την εκτέλεσή του. Οποιαδήποτε τέτοια συζήτηση, φυσικά, πρέπει να έχει ως αφετηρία τη συνθήκη. Ένας από τους πέντε στόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως καθορίζονται στο άρθρο 2 της Συνθήκης, είναι ότι πρέπει να ισχυροποιήσει την ταυτότητά της στη διεθνή σκηνή. Αυτός ο στόχος αντικατοπτρίζει ορισμένα πράγματα. Εν πρώτοις, αντανακλά τα πολιτικά συμφέροντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμπεριλαμβανομένου και του ολοένα μεγαλύτερου ρόλου της στον τομέα ασφάλειας, στον οποίο αναφέρθηκε ο Προεδρεύων κατά τις ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις του. Αντικατοπτρίζει τα οικονομικά μας συμφέροντα, το εμπόριο και την εξωτερική διάσταση της ενιαίας αγοράς, συμπεριλαμβανομένης της αγροτικής πολιτικής μας. Επίσης, σε αυτή την κατηγορία υπεισέρχεται και το ευρώ. Αντικατοπτρίζει τις ευθύνες που έχουμε για εξωτερική παροχή βοήθειας, οι οποίες έχουν μεγαλώσει τα τελευταία χρόνια.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της τώρα προσφέρουν το 55% της διεθνούς βοήθειας και τα δύο τρίτα της παγκόσμιας μη επιστρεπτέας ενίσχυσης. Αντικατοπτρίζει τα συμφέροντα εξωτερικής άμυνάς μας, θέματα όπως η διακίνηση ναρκωτικών, η πυρηνική ασφάλεια, οι περιβαλλοντικές ανησυχίες και η μετανάστευση, κυρίως δε αντικατοπτρίζει τις σχέσεις μας με τους γείτονές μας, συμπεριλαμβανομένης ολόκληρης της διαδικασίας διεύρυνσης η οποία, κατά τη γνώμη μου, είναι η πιο σημαντική πρόκληση που αντιμετωπίζει η παρούσα γενιά ευρωπαίων πολιτικών. Αξίζει να θυμηθούμε ότι πριν από μόλις 20 χρόνια, οι σχέσεις με την Ελλάδα, την Ισπανία και την Πορτογαλία ήταν εξωτερικές σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Κοινότητα, έτσι όπως ήταν τότε.

Κύριο καθήκον των εξωτερικών σχέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι, φυσικά, η προώθηση της σταθερότητας, τόσο στην άμεση γειτονιά μας όσο και πιο πέρα. Μια πιο σταθερή γειτονιά και ένας πιο σταθερός κόσμος αποτελούν εγγυήσεις για μια πιο σταθερή Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι δεξιότητες που έχει αναπτύξει η ΕΕ κατά την εξέλιξή της είναι δεξιότητες που χρησιμεύουν ως μοντέλο και υπόδειγμα σε άλλα μέρη του κόσμου. Χρειάζεται να είμαστε πιο επινοητικοί όσον αφορά τον τρόπο που αντλούμε από την πείρα μας και τη χρησιμοποιούμε πέρα από τα σύνορά μας.

Καθώς συζητάμε πώς θα μπορέσει να επικεντρωθεί σε αυτόν το ρόλο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θέλω να είμαι σαφής για τα όρια του ρόλου μας. Η εξωτερική πολιτική είναι και θα παραμείνει θέμα που εμπίπτει θεμελιωδώς στην αρμοδιότητα των εθνικών κυβερνήσεων, ήτοι των κρατών μελών. Υπάρχουν 15 Υπουργοί Εξωτερικών στην Ευρωπαϊκή Ένωση σήμερα και θα υπάρχουν 15 Υπουργοί Εξωτερικών για πολύ καιρό στο μέλλον. Ωστόσο, είναι εξίσου σημαντικό να αναγνωρίσουν τα κράτη μέλη κάτι που εσείς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και όσοι ασχολούνται με την ΚΕΠΠΑ έχουν αντιληφθεί εδώ και καιρό: ότι ο διακυβερνητικός μόνο τρόπος εργασίας είναι η συνταγή για αδυναμία και μετριότητα, για μια ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική του χαμηλότερου κοινού παρονομαστή. Για το λόγο αυτό, η Ένωση επέλεξε να προχωρήσει στην πολιτική συνεργασία, για το λόγο αυτό η συνθήκη του Άμστερνταμ δημιούργησε τον Ύπατο Εκπρόσωπο της ΚΕΠΠΑ και για το λόγο αυτό η Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μπορούν να διαδραματίσουν ένα σημαντικό ρόλο στην προσπάθεια για μια αποτελεσματική κοινή – και τονίζω τη λέξη κοινή, όχι ενιαία – εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφαλείας.

Οι νέες δομές, διαδικασίες και μέσα της ΚΕΠΠΑ αναγνωρίζουν την ανάγκη να αξιοποιηθούν τα πλεονεκτήματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς όφελος της ευρωπαϊκής εξωτερικής πολιτικής. Θα ήταν παράλογο να διαχωρίσουμε την ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική από τα θεσμικά όργανα που έχουν την ευθύνη των περισσότερων μέσων για την υλοποίησή της, για το εξωτερικό εμπόριο, την εξωτερική βοήθεια, πολλές από τις εξωτερικές πτυχές της δικαιοσύνης και των εσωτερικών υποθέσεων και ούτω καθεξής. Για το λόγο αυτό, η Επιτροπή συμμετέχει πλήρως στη διαδικασία λήψης αποφάσεων του Συμβουλίου και για το λόγο αυτό έχουμε κοινό δικαίωμα πρωτοβουλίας – όχι αποκλειστικό αλλά κοινό δικαίωμα πρωτοβουλίας – σ’ αυτά τα ζητήματα.

Χρειάζεται να υπάρξει μια λογική και ευαίσθητη σύμπραξη, στον εξωτερικό τομέα των θεσμικών οργάνων της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των κρατών μελών της. Πρέπει να συμμετάσχουμε όλοι στην κοινή προσπάθεια για να διασφαλίσουμε ότι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος θα κάνει την παρουσία του αισθητή και πολιτικά. Η συμβολή μας πρέπει να είναι πραγματική και δεν πρέπει να δειλιάσουμε να την προσφέρουμε.

Ένα άλλο σημείο που θέλω να τονίσω είναι ότι η Επιτροπή δεν επιζητά νέες εξουσίες ή ένα νέο ρόλο, αλλά θέλουμε, πράγματι, να μπορούμε να ασκήσουμε αποτελεσματικότερα τις εξουσίες που ήδη έχουμε βάσει της Συνθήκης. Κατανοώ ιδιαίτερα την επιθυμία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να πράξει το ίδιο.

Είμαι αποφασισμένος ότι η Επιτροπή πρέπει να συμβάλει με συνέπεια στην ημερήσια διάταξη των εξωτερικών σχέσεων. Είναι πολύ εύκολο στον τομέα εξωτερικών σχέσεων, ίσως πιο εύκολο από οποιονδήποτε άλλον τομέα, να κάνει κανείς μεγαλόσχημες δηλώσεις για σπουδαία θέματα, όπως η ειρήνη στη Μέση Ανατολή, η σταθερή και εποικοδομητική σχέση με τη Ρωσία, η διεθνής ανάπτυξη. Αν όμως θέλουμε αυτά τα λόγια να μετατραπούν από φιλοδοξίες σε πραγματικότητα, πρέπει να κάνουμε χρήση της συλλογικής μας ευρωπαϊκής ισχύος. Τι σημαίνει αυτό στην πράξη για την Επιτροπή; Πρώτον, σημαίνει καλύτερο συντονισμό των Επιτρόπων των Γενικών Διευθύνσεων που θα ενθαρρύνει τη συνήθεια της συνεργασίας. Νομίζω πως έχουμε αρχίσει να βελτιώνουμε τα πράγματα. Προεδρεύω της ομάδας RELEX των Επιτρόπων, η οποία συνεδριάζει τακτικά τόσο επίσημα όσο και άτυπα. Προσπαθούμε να καταρτίσουμε μια ενιαία ημερήσια διάταξη για να συζητούμε τις επιπτώσεις των όσων κάνουμε στους τομείς ευθύνης άλλων Επιτρόπων. Νομίζω πως είναι δίκαιο να πω ότι η προσπάθειά μας είναι έως τώρα επιτυχής και ότι σκοπεύουμε να συνεχίσουμε στο ίδιο πνεύμα. Έχουμε επιτύχει να αποφύγουμε τις συγκρούσεις εξουσιών που, από ό,τι μου λένε, κατά καιρούς χαλούσαν την αρμονία προηγούμενων Επιτροπών. Δεύτερον, βαθμιαία και προσεκτικά προχωρούμε προς μια νέα και πιο παραγωγική σχέση συνεργασίας με το Συμβούλιο και, ελπίζω, και με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Αυτό ήταν προφανές στο Evian με τους Υπουργούς αυτό το Σαββατοκύριακο. Εκτός από λεπτομερή θέματα εξωτερικής πολιτικής στην ημερήσια διάταξή μας, όπως η κατάσταση στη Μέση Ανατολή, κοιτάμε πώς αποφασίζουμε για τις σφαιρικές ετήσιες προτεραιότητές μας στον τομέα εξωτερικών σχέσεων και πώς κατανέμουμε τον προϋπολογισμό. Όπως είπα πριν, όταν παρουσίασα στο Συμβούλιο τον προϋπολογισμό και τις προτεραιότητές μας τον Μάιο, ήταν η πρώτη φορά που αυτό συνέβαινε. Νωρίτερα, εφέτος, καθώς και σε εκείνη την παρουσίαση στους Υπουργούς Εξωτερικών, ελπίζω να έκανα προς το Κοινοβούλιο την ίδια ειλικρινή παρουσίαση για τον προϋπολογισμό εξωτερικών σχέσεων. Στο παρελθόν οι δεσμεύσεις απλώς σωρεύονταν από το ένα οικονομικό έτος στο επόμενο, με σχεδόν καμία προσπάθεια να συνενωθούν όλα σε ένα συνεπές σύνολο. Τώρα προσπαθούμε να δημιουργήσουμε ένα πιο λογικό σύστημα με το οποίο θα μπορούμε όλοι να κάνουμε μια σωστή πολιτική συζήτηση από τα αρχικά στάδια της διαδικασίας για το ποιες πρέπει να είναι πραγματικά οι προτεραιότητές μας. Αυτό είναι σημαντικό για το Συμβούλιο και είναι σημαντικό για το Κοινοβούλιο, διότι είστε η αρμόδια επί του προϋπολογισμού αρχή. Δεν μπορούμε να ξοδέψουμε περισσότερα από όσα μας επιτρέπετε, αλλά σ’αυτή την περίπτωση δεν πρέπει να μας ζητάτε να κάνουμε περισσότερα από όσα είναι εφικτό και να μη μας επικρίνετε όταν πρέπει να αποφασίσουμε τις προτεραιότητές μας. Μολαταύτα, νομίζω ότι μπορούμε πολύ καλύτερα να λαμβάνουμε τις αποφάσεις αυτές με πολιτική καθοδήγηση από το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο.

Τρίτον, εργάζομαι με τον κ. Javier Solana για να δημιουργήσουμε λογικές δομές και το σωστό καταμερισμό των ευθυνών ανάμεσα στην Επιτροπή και τον Ύπατο Εκπρόσωπο της ΚΕΠΠΑ. Η θεσμική σχέση μεταξύ της Επιτροπής και του Ύπατου Εκπροσώπου είναι εν εξελίξει, όπως επίσης και ο επακριβής ρόλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην ΚΕΠΠΑ. Ωστόσο, το παρελθόν έτος καταφέραμε να αναπτύξουμε μια δυνατή και υγιή εταιρική σχέση και νομίζω ότι μπορούμε με κάθε ειλικρίνεια να ισχυριστούμε ότι, ανεξάρτητα από τις δυσκολίες, αρχίζει να έχει αποτελέσματα, λόγου χάρη στα Βαλκάνια όπου η πρόκληση για τη φερεγγυότητα της ευρωπαϊκής εξωτερικής πολιτικής παραμένει τεράστια.

Τέταρτον, εργάζομαι για να ανταποκριθώ στις νέες απαιτήσεις που επωμίζεται η Επιτροπή και οι οποίες προκύπτουν από τη νέα ημερήσια διάταξη ασφάλειας. Συγκροτήσαμε μια νέα μονάδα διαχείρισης κρίσεων με σκοπό το συντονισμό της συμβολής της Επιτροπής στον εν λόγω τομέα αλλά θέλω, επίσης, να προσαρμόσω τις δομές μας ώστε να μπορούμε να έχουμε μεγαλύτερη συμβολή σε πτυχές των εξωτερικών σχέσεων όπου η παραδοσιακή διμερής διπλωματία αποδεικνύεται λιγότερο αποτελεσματική και όπου η Επιτροπή έχει συγκεκριμένη ειδημοσύνη την οποία θα έπρεπε να χρησιμοποιεί πιο αποτελεσματικά. Ένα παράδειγμα είναι η περίληψη των συγκρούσεων η οποία μπορεί να εμπλέκει θέματα που δεν αποτελούν μέρος της συνήθους διπλωματικής ημερήσιας διάταξης. Άλλα παραδείγματα είναι η κλιματική αλλαγή, ο έλεγχος της διακίνησης ναρκωτικών, ο έλεγχος άλλων βιομηχανιών θανάτου, η δημιουργία νέων κοινωνικοπολιτικών δομών όπως τα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης κ.ο.κ. Είναι σε τέτοιου είδους θέματα που θέλω να δω την Επιτροπή να συμβάλει με την πείρα της και τους πόρους της. Στις συζητήσεις που είχαμε στις συναντήσεις των Υπουργών Εξωτερικών της ομάδας των 8, εξεπλάγην από το βαθμό στον οποίο αλλάζει η ημερήσια διάταξης της εξωτερικής πολιτικής και της πολιτικής ασφαλείας, συγκεντρώνοντας άσχετα θέματα στα οποία η Κοινότητα έχει σχεδόν μοναδικές ικανότητες, όπως λόγου χάρη στον τομέα του περιβάλλοντος.

Συζητήσαμε χθες την εξαιρετική έκθεση του κ. Galeote για τις εξωτερικές υπηρεσίες και τη σημασία του να ενισχυθεί η αποτελεσματικότητα των δράσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης ανά τον κόσμο. Έγινε πολλή συζήτηση για τον καλύτερο συντονισμό, καλύτερο συντονισμό των κρατών μελών και όλων των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, ο οποίος ξέρω πως είναι σοβαρή προτεραιότητα της γαλλικής Προεδρίας, πράγμα που προσυπογράφω ολόθερμα.

Κατά τους τελευταίους μήνες ίσως να μιλήσαμε για αυτά τα ζητήματα πιο ανοιχτά από όσο οποτεδήποτε άλλοτε στο παρελθόν και τώρα πρέπει να κάνουμε τα λόγια μας πράξη και να αναλάβουμε τις ευθύνες μας.

  Brok (PPE-DE). - (DE) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει γεννήσει μεγάλες προσδοκίες και γι’αυτό οφείλει να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων, κυρίως στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής και της πολιτικής ασφάλειας. Κατά τα τελευταία χρόνια, πραγματοποιήθηκε σημαντική πρόοδος, κυρίως μάλιστα με τις αποφάσεις της Κολωνίας και του Ελσίνκι και με την ανάπτυξη μιας ευρωπαϊκής πολιτικής άμυνας. Ας μη λησμονούμε – και ο κ. Patten το υπογράμμισε μόλις- ότι εμείς προσφέρουμε ένα μεγάλο τμήμα της εξωτερικής βοήθειας στον κόσμο. Είμαστε όμως έτοιμοι τη στιγμή αυτή να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής; Διαθέτουμε τις κατάλληλες διαρθρώσεις ; Αφήνουμε άτομα εξαιρετικά, όπως τον Patten και τον Solana, να δρουν ελεύθερα προς τα έξω ή μήπως τα εξαναγκάζουμε, λόγω των λανθασμένων δομών μας, σε έναν εσωτερικό ανταγωνισμό;

Όντως το Συμβούλιο, ως εκτελεστικό όργανο, επιθυμεί να αναλάβει δράση στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής και της πολιτικής ασφάλειας και άμυνας. Πώς όμως θα μπορέσει να γίνει κάτι τέτοιο όταν θα έχουμε 27 Υπουργούς Εξωτερικών οι οποίοι θα πρέπει να συναποφασίζουν; Η κατάσταση που δημιουργείται δεν είναι δυνατόν να συνεχισθεί στο μέλλον! Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει μεν κοινοτικοποιήσει σε μεγάλο βαθμό τα διάφορα όργανα για την εξωτερική βοήθεια και για την εμπορική πολιτική, ωστόσο δε διαθέτουμε δυστυχώς την ευκαιρία να δώσουμε ώθηση σε αυτή την κοινοτική πολιτική με το όργανο το οποίο προβλέπεται για το σκοπό αυτό, διότι κάτι τέτοιο δημιουργεί κλίμα ανταγωνισμού με τους Υπουργούς Εξωτερικών, οι οποίοι δεν είναι διατεθειμένοι να παραχωρήσουν de facto έστω και ένα μικρό μέρος των αρμοδιοτήτων τους.

Εάν διαρκώς διορίζετε ειδικούς εκπροσώπους, αφαιρείτε τελικά αρμοδιότητες των κοινοτικών οργάνων, της Επιτροπής, χωρίς να επιτυγχάνεται πραγματικός συντονισμός. Το Κοσσυφοπέδιο είναι ένα μόνο παράδειγμα: απόλυτο χάος! Διαθέτουμε πακτωλούς χρημάτων, ωστόσο δεν αντιμετωπίζεται κανένα πρόβλημα πραγματικά, παρά τις τεράστιες προσπάθειες όλων των ενεχομένων, διότι δεν υπάρχει η κατάλληλη δομή. Αυτό είναι τελικά το πρόβλημα, εξαιτίας του οποίου γελοιοποιούμεθα διαρκώς!

Οφείλουμε να καταβάλουμε προσπάθειες - ο κ. Patten ακολουθεί μια τέτοια προσέγγιση με την αναδιάρθρωση της εξωτερικής βοήθειας – προκειμένου να ενισχύσουμε την αποτελεσματικότητα των κοινοτικών οργάνων, ούτως ώστε η λειτουργία τους να καταστεί πιο επικεντρωμένη και πιο αποδοτική. Συγχρόνως, ωστόσο, οφείλουν να προσαρμοστούν οι διάφορες δομές, ειδάλλως δεν θα καταλήξουμε πουθενά. Βεβαίως, αυτό σημαίνει επίσης ότι, για παράδειγμα, (όπως δήλωνε το Κοινοβούλιο πριν από τη Συνθήκη του Άμστερνταμ) θα καταργηθεί το ζεύγος Ύπατος Εκπρόσωπος/Επίτροπος Εξωτερικών Υποθέσεων. Μετά από ένα χρόνο έχουμε ήδη τις πρώτες εμπειρίες. Θα ήταν πολύ καλύτερα να υπήρχε ένας αντιπρόεδρος της Επιτροπής υπεύθυνος για την εξωτερική πολιτική ο οποίος να έχει μια ιδιαίτερη νομιμοποιητική διασύνδεση με το Συμβούλιο.

Απέναντι στις προσδοκίες που εμπνέει η Ευρωπαϊκή Ένωση, οφείλουμε να προσαρμόσουμε τις δομές της αντιστοίχως, όχι όμως σύμφωνα με τις παραδοσιακές ιδέες των Υπουργείων Εξωτερικών των χωρών μας, τα οποία δεν είναι διατεθειμένα να εκχωρήσουν de facto αρμοδιότητές τους. Η νέα τρόικα θα πρέπει να χρησιμοποιείται καλύτερα στα πλαίσια αυτά, ενώ συγχρόνως πρέπει να λυθεί το ζήτημα του κοινοβουλευτικού ελέγχου.

Όσον αφορά την πολιτική διαχείριση κρίσεων, την εμπορική πολιτική και όλα αυτά τα ζητήματα, αρμόδιο είναι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σύμφωνα με τη Συνθήκη – επ’αυτού δε χωρά αμφιβολία. Για τη χρηματοδότηση και τον έλεγχο των στρατών και τις εντολές ανάπτυξής τους είναι υπεύθυνα τα εθνικά Κοινοβούλια. Και το ζήτημα αυτό έχει ρυθμιστεί με τρόπο που δε χωρά αμφιβολία. Καθήκον δικό μας είναι να βρούμε κάποια λογική μέθοδο συντονισμού όλων αυτών των θεμάτων. Στα πλαίσια αυτά, ωστόσο, θα πρέπει να επικρατεί απόλυτη σαφήνεια σχετικά με τους ελέγχους, διότι θα ήταν απαράδεκτο η ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας και άμυνας, να σημαίνει λιγότερη διαφάνεια και δημοκρατία.

Για τους λόγους αυτούς, κύριε Πρόεδρε του Συμβουλίου, οφείλουμε να συνεργαστούμε και κατά τις επόμενες ημέρες προκειμένου να εξασφαλισθεί, όπου χρειάζεται, το απόρρητο ορισμένων εγγράφων. Συγχρόνως βέβαια θα πρέπει να εξασφαλισθούν στο μέτρο του δυνατού οι έλεγχοι και η διαφάνεια, όπως συμβαίνει εξάλλου με τις εθνικές κυβερνήσεις και τα Κοινοβούλια. Θεωρώ ότι θα βρούμε την καλύτερη μέθοδο προκειμένου να επιτύχουμε αυτήν την ισορροπία. Βλέπω ότι η γαλλική Προεδρία του Συμβουλίου διάκειται θετικά απέναντι στις προσπάθειες αυτές. Ας εργαστούμε λοιπόν από κοινού κατά τις επόμενες ημέρες προς την κατεύθυνση αυτή!

(Χειροκροτήματα)

  Πρόεδρος. – Η συνεδρίαση διακόπτεται τώρα.⁽¹⁾

(Πανηγυρική συνεδρίαση επ’ευκαιρία της ομιλίας του κ. Avram Burg, Προέδρου της Knesset και του κ. Ahmed Qurie, Προέδρου του Παλαιστινιακού Νομοθετικού Συμβουλίου)

ΠΡΟΕΔΡΙΑ ΤΟΥ κ L. MARINHO
Αντιπροέδρου

  Read (PSE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, όπως γνωρίζετε αυτόν τον καιρό προΐσταμαι της αντιπροσωπείας του Κοινοβουλίου στις ΗΠΑ και θα ήθελα να αναφερθώ σε ένα διαδικαστικό θέμα σύμφωνα με τους κανόνες του Κοινοβουλίου που αφορούν τις αντιπροσωπείες του Κοινοβουλίου. Ενέπεσε στην αντίληψή μου ότι μια ομάδα κοινοβουλευτικών της Ομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος και των Ευρωπαίων Δημοκρατών επισκέφθηκε τις ΗΠΑ τον Ιούλιο. Κανονικά θα το θεωρούσα προσωπικό ζήτημα και δεν θα με απασχολούσε καθόλου. Ωστόσο, στο πρόγραμμα που συνδεόταν με την εν λόγω επίσκεψη, η Ομάδα περιγράφεται ως αντιπροσωπεία και ειδικά ο ευρωβουλευτής κ. Goodwill περιγράφεται ως επικεφαλής αυτής της αντιπροσωπείας. Μπορώ να σας προσκομίσω το εν λόγω πρόγραμμα.

Αυτό θέτει την επίσκεψη υπό εντελώς διαφορετικό πρίσμα. Υπήρχε επίσημη αντιπροσωπεία του Κοινοβουλίου στις ΗΠΑ της οποίας ήμουν επικεφαλής τον Ιούνιο και προκύπτει εύλογη σύγχυση όταν μια άλλη Ομάδα ευρωβουλευτών περίπου τρεις εβδομάδες αργότερα καταφτάνει στις ΗΠΑ εμφανιζόμενη και αυτή στην πράξη ως αντιπροσωπεία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Έχω αναφορές ότι τα σχόλια αυτών των κοινοβουλευτικών απηχούσαν τα πιο φανατικά τμήματα της ομάδας PPE-DE και δημιούργησαν εντύπωση για το αντιευρωπαϊκό τους περιεχόμενο.

  Πρόεδρος. – Κυρία Read, κατανοώ περί τίνος πρόκειται. Η Προεδρία λαμβάνει υπόψη την παρατήρησή σας, θα επανορθώσουμε το λάθος και θα σας ενημερώσουμε για τη θέση που θα λάβουμε.

Κύριε Goodwill, νομίζω ότι όσα αναφέρετε συμφωνούν με αυτά που ανέφερε η κυρία Read.

  Goodwill (PPE-DE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, αναφερόμενος σε ένα διαδικαστικό θέμα, μπορώ να πληροφορήσω το Σώμα ότι η επίσκεψη βουλευτών από το ΗΒ, τη Σουηδία και τη Γερμανία, επ’ουδενί επιθυμούσε να περιγραφεί ως αντιπροσωπεία. Απλώς, επισκεφτήκαμε τις Ηνωμένες Πολιτείες ως ομάδα που οργανώθηκε μέσα από τις δικές μας εθνικές Ομάδες. Δεν εκπροσωπήσαμε την Ομάδα PPE-DE και ασφαλώς δεν θέλαμε να σφετεριστούμε τον ρόλο της επίσημης αντιπροσωπείας.

Αρνούμαι τον ισχυρισμό ότι οι απόψεις που εκφράσαμε κατά την επίσκεψή μας εκεί ήταν ιδιαίτερα ακραίες. Εκπροσωπήσαμε τις απόψεις των εθνικών μας κομμάτων εκεί όπως, επίσης, και τις απόψεις που εκφράζονται εντός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

  Πρόεδρος. - Κυρία Read, λυπάμαι πάρα πολύ, αλλά δεν πρόκειται να σας παραχωρήσω το λόγο διότι έχουμε καθυστερήσει. Όλοι γνωρίζουμε ποιο είναι το πρόβλημα. Το Προεδρείο και το Κοινοβούλιο ήδη ανέλαβαν να επιλύσουν το ζήτημα και δεν θα σας παραχωρήσω το λόγο περισσότερο. Θα περάσουμε στις ψηφοφορίες.

(1) βλ. Παράρτημα: Πανηγυρική συνεδρίαση