Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Τετάρτη 6 Σεπτεμβρίου 2000 - Στρασβούργο

12. Τομέας των υδάτων

  Πρόεδρος. – Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη συζήτηση της έκθεσης της κ. Lienemann (Α5-0214/00), σχετικά με το εγκριθέν από την επιτροπή συνδιαλλαγής σχέδιο οδηγίας του Συμβουλίου που αφορά τη θέσπιση πλαισίου κοινοτικής δράσης στον τομέα της πολιτικής των υδάτων [C5-347/2000 – 1997/0067 (COS)].

  Lienemann (PSE), εισηγήτρια. - (FR) Κύριε Πρόεδρε, κ. Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, αγαπητοί συνάδελφοι, νομίζω ότι τελέσαμε ένα χρήσιμο συλλογικό έργο υλοποιώντας αυτήν την οδηγία-πλαίσιο για την πολιτική των υδάτων.

Τελέσαμε ένα χρήσιμο, συλλογικό έργο συμβιβασμού, αλλά συμβιβασμού με υψηλό επίπεδο απαιτήσεων που θα επιτρέψει, πιστεύω, ένα ποιοτικό και ποσοτικό άλμα στη διαχείριση των υδάτων. Οι ευρωπαίοι συμπολίτες μας πρέπει μακροπρόθεσμα να διαθέτουν νερό υψηλής ποιότητας παντού, είτε μιλούμε για επιφανειακά είτε για υπόγεια ύδατα.

Ο συμβιβασμός αυτός κατέστη δυνατός χάρη στην ενεργό στράτευση, το συσχετισμό δυνάμεων που κατάφερε να δημιουργήσει το Κοινοβούλιο, και την κινητοποίηση όλων των ομάδων, ιδίως των νοερών εισηγητών που με συνόδευσαν, καθώς και χάρη στον κ. Provan, τον πρόεδρο της αντιπροσωπίας μας, στη δύσκολη αυτή συνδιαλλαγή.

Θα ήθελα όμως επίσης να ευχαριστήσω τους άλλους παράγοντες, οι οποίοι είναι η Επιτροπή, φυσικά, που διαδραμάτισε το ρόλο του ενδιάμεσου, της τεχνικής καινοτομίας, ρόλο τον οποίο εκτέλεσε με πολλή δύναμη και αποτελεσματικότητα, να ευχαριστήσω την κ. Επίτροπο και το σύνολο των υπηρεσιών της Επιτροπής. Θέλω επίσης να ευχαριστήσω το Συμβούλιο, ιδίως την πορτογαλική προεδρία και τον υπουργό εξωτερικών, τον κ. Pedro Silva Perreira, που κατέστησαν δυνατή αυτήν τη συμφωνία. Το τονίζω αυτό γιατί, για τις χώρες της νότιας Ευρώπης, οι προσπάθειες που απαιτεί αυτή η οδηγία είναι ασφαλώς δυσκολότερες από ό,τι για άλλες χώρες της Κοινότητας που έχουν πιο εύκολη πρόσβαση στο νερό.

Τώρα, τα σημεία ως προς τα οποία σημειώθηκε σημαντική πρόοδος. Πρώτον: ο χαρακτήρας της οδηγίας έχει εξαιρετικά δεσμευτική νομοθετική αξία. Δεύτερον: η υλοποίηση του θέματος που θεωρούμε απολύτως ουσιώδες εδώ, στο Κοινοβούλιο, δηλαδή η απάλειψη και ο απόλυτος τερματισμός όλων των εκλύσεων επικίνδυνων ουσιών με προτεραιότητα. Γνωρίζετε ότι το Σώμα ήθελε η οδηγία να είναι συμβατή με τις υποχρεώσεις που αναλήφθησαν στο πλαίσιο των διεθνών συνθηκών, ιδίως της OSPAR, όπως υπενθυμίζει η οδηγία. Ο μηχανισμός που δρομολογείται επιτρέπει προοδευτικά την έκδοση κάθε τέσσερα χρόνια ενός καταλόγου ουσιών με προτεραιότητα, δηλαδή ουσιών με προτεραιότητα, η ποσότητα των οποίων πρέπει να μειωθεί και επικίνδυνων ουσιών με προτεραιότητα, οι οποίες πρέπει απλά να εξαλειφθούν.

Τρίτον, υπήρχε το ευαίσθητο και σημαντικό ζήτημα των υπόγειων υδάτων. Αντιμετωπίσαμε δυσκολίες προκειμένου να ορίσουμε αυστηρά αυτό που εμείς αποκαλούμε καλή κατάσταση των υπόγειων υδάτων. Για να ορισθεί τι είναι καλή κατάσταση, επιχειρήθηκε η κατάρτιση μιας θυγατρικής οδηγίας, εκείνης δηλαδή που θα προσδιορίσει την οδηγία πλαίσιο. Το Κοινοβούλιο φοβόταν μήπως η νέα αυτή οδηγία δώσει την ευκαιρία να αναβληθούν οι απαιτήσεις καταπολέμησης της ρύπανσης και τα άμεσα μέτρα πρόληψης της ρύπανσης των υπόγειων υδάτων.

Γι' αυτό επιμείναμε και πετύχαμε να γραφτεί, πρώτον, ότι σε περίπτωση που η οδηγία δεν ψηφιστεί από τους ευρωβουλευτές, τα κράτη μέλη θα θεσπίσουν κανόνες που να εγγυώνται την καλή κατάσταση των υδροφόρων οριζόντων. Σε περίπτωση που τα κράτη μέλη παραλείψουν να το κάνουν – είναι μία μορφή Δαμόκλειας σπάθης – εάν η ρύπανση φτάσει στο 75% σύμφωνα με τους κανόνες που ισχύουν για την καλή κατάσταση των υπόγειων υδάτων, τότε τα κράτη μέλη πρέπει να αντιστρέψουν αυτήν την τάση. Γενικά, η οδηγία λαμβάνει υπόψη της τη βούληση του Κοινοβουλίου να αναλάβουν δράση τα κράτη μέλη για να αντιστρέψουν την καμπύλη αύξησης της ρύπανσης που παρατηρείται στους υπόγεια ύδατα.

Βλέπετε, λοιπόν, αγαπητοί συνάδελφοι, μου φαίνεται πως πετύχαμε μία διευθέτηση που θα μας επιτρέψει να σημειώσουμε σημαντική πρόοδο και όχι απλώς στις γενικές αρχές αλλά με απόλυτη αποτελεσματικότητα των αποφάσεων που ελήφθησαν.

Θα πρέπει, όμως, να επιδείξουμε συλλογικά επαγρύπνηση. Καταρχήν, ως προς το σύνολο των "θυγατρικών" οδηγιών, που θα υιοθετηθούν για να εφαρμόσουν την οδηγία πλαίσιο. Θα πρωταγωνιστήσουμε, συναποφασίζοντας τον κατάλογο με τις ουσίες προτεραιότητας και τις επικίνδυνες ουσίες προτεραιότητας. Μία πρώτη έκθεση εξετάζεται ήδη στην Επιτροπή και έχει οριστεί εισηγητής. Η δεύτερη μεγάλη κινητοποίηση του Σώματος θα είναι το περιεχόμενο της οδηγίας πλαισίου για τα υπόγεια ύδατα.

Με λίγα λόγια, διανύσαμε, νομίζω, αποφασιστικό δρόμο. Θα συνεχίσουμε τη συλλογική μας κινητοποίηση αλλά έχω την αίσθηση ότι, στην αυγή του 21ου αιώνα, με αυτήν την οδηγία πλαίσιο, η Ευρώπη αρχίζει μια νέα εποχή όπου η προστασία αυτού του πρωταρχικού πόρου, του νερού, καθίσταται μία από τις προτεραιότητες των δημόσιων δράσεων και της παρέμβασης όλων των παραγόντων, είτε είναι αγρότες, είτε βιομηχανίες, είτε χρήστες. Οπωσδήποτε, αυτή είναι η πρόθεση της οδηγίας μας και δεν αμφιβάλλω ότι η Επιτροπή και τα κράτη μέλη θα μεριμνήσουν για την εφαρμογή της.

  Schleicher (PPE-DE). - (DE) Κύριε Πρόεδρε, με το αποτέλεσμα της συνδιαλλαγής για την οδηγία πλαίσιο στον τομέα των υδάτων, ολοκληρώνουμε μια σκληρή για το Κοινοβούλιο, αλλά επιτυχή εξαετή εργασία, και ταυτόχρονα βρισκόμαστε στην αρχή νέων, τουλάχιστον εξ ίσου σημαντικών καθηκόντων. Από τα τέλη της δεκαετίας του α80 υπήρχαν αρκετές προτάσεις της Επιτροπής για αναθεώρηση ισχυουσών οδηγιών, η οποία είχε καταστεί αναγκαία λόγω οικονομικών και τεχνολογικών εξελίξεων. Κατά την πρώτη εξέταση διαπιστώσαμε στην Επιτροπή Περιβάλλοντος, πως δεν είχαν συμφωνηθεί ούτε περιεχόμενο ούτε έννοιες.

Κατόπιν πιέσεων από την ομάδα μας, η Επιτροπή Περιβάλλοντος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου διεξήγαγε, τον Ιούνιο 1995, ακρόαση εμπειρογνωμόνων για την πολιτική υδάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι δηλώσεις των εμπειρογνωμόνων επιβεβαίωσαν τις ανησυχίες μας. Το Συμβούλιο και η Επιτροπή αποδέχθηκαν το αίτημα για επεξεργασία μιας συνολικής ευρωπαϊκής νομοθεσίας για την προστασία των υδάτων. Αυτή ήταν η γένεση και η βασική ιδέα της σημερινής οδηγίας πλαισίου για τα ύδατα. Το Φεβρουάριο 1996 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε τις προτάσεις της με την έκδοση ανακοινώσεως. Ο συνάδελφος Florenz από την ομάδα μας εξέθεσε σαφώς σε μία εκτενέστατη έκθεση τους στόχους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και τα υπάρχοντα ελλείμματα. Η πρόταση της Επιτροπής, η οποία εκπονήθηκε υπό μεγάλη χρονική πίεση το Δεκέμβριο 1996, συμπληρώθηκε σε δύο στάδια λόγω της αντιπαράθεσης, το 1997, της Επιτροπής Περιβάλλοντος και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Εν τέλει, το Φεβρουάριο 1998, υπεβλήθη η οριστική και επίσημη πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Μέσω αυτής της στενής συνεργασίας το Κοινοβούλιο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ήλθαν βήμα-βήμα πιο κοντά. Αυτό ισχύει και για τις εντατικές διαβουλεύσεις της πρώτης και της δεύτερης ανάγνωσης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, και για τη διαδικασία συνδιαλλαγής. Για την εποικοδομητική αυτή συνεργασία θα ήθελα να ευχαριστήσω ρητά τις αρμόδιες Επιτρόπους Bjerregaard και Wallström και όλως ιδιαιτέρως τους υπαλλήλους της Επιτροπής που ασχολήθηκαν με το θέμα.

Από τη σκοπιά του Κοινοβουλίου το ενώπιόν μας αποτέλεσμα συνιστά τεράστια επιτυχία, η οποία, μόλις πριν από δύο χρόνους θα ήταν αδιανόητη. Μεταξύ άλλων παραμερίστηκε η μέχρι τώρα κατακερματισμένη νομοθεσία της ΕΕ στον τομέα της προστασίας των υδάτων, εξασφαλίστηκε συνοχή των οδηγιών για τα ύδατα σε επίπεδο ΕΕ και ο νομικά δεσμευτικός χαρακτήρας των μέτρων δυνάμει του άρθρου 4, συντομεύτηκαν οι προθεσμίες για την εκπλήρωση των στόχων της οδηγίας, συμφωνήθηκε μία ικανοποιητική ρύθμιση για το κόστος κατά τις επιθυμίες της Ιρλανδίας, εισήχθη η συνδυασμένη προσέγγιση, δηλαδή οριακές τιμές και στόχοι ποιότητας για την εξάλειψη των επικινδύνων ουσιών, βελτιώθηκαν σημαντικά οι αξιώσεις για την προστασία των υπογείων υδάτων σε σχέση με την κοινή θέση και εν τέλει ενσωματώθηκε ο στόχος και ο ορισμός της συμβάσεως OSPAR χωρίς να οριστεί προθεσμία.

Θέλω εδώ να τονίσω για μία ακόμη φορά, πως είναι για εμάς ιδιαίτερα σημαντικό να επιτύχουμε την ουσιαστική συμφωνία των διεθνών συμβάσεων με το κοινοτικό δίκαιο, χωρίς όμως να εισάγεται αυτόματα κατά δεσμευτικό τρόπο το περιεχόμενο των διεθνών συμβάσεων στο κοινοτικό δίκαιο. Εν τέλει θα πρέπει να αναφερθεί η διασφάλιση της συναποφάσεως για τις μελλοντικές διαδικασίες. Όσο ικανοποιητικό κι αν είναι αυτό το αποτέλεσμα, δεν μπορούμε να επαναπαυόμαστε στις δάφνες μας. Τώρα πλέον χρειάζεται η μεταφορά σε εθνικό δίκαιο της οδηγίας πλαίσιο για τα ύδατα.

Φυσικά, θα ήθελα να ευχαριστήσω την πορτογαλική Προεδρία και, καταλήγοντας, όλως ιδιαιτέρως την εισηγήτρια, κυρία Lienemann. Η κοινή μας επιτυχία κατέστη δυνατή μόνον επειδή η ίδια εργάστηκε με απίστευτη αφοσίωση διαθέτοντας πολλή ενέργεια και χρόνο. Για μένα αυτή η συνεργασία ήταν πηγή χαράς. Σε εσάς, κυρία Lienemann, και στους συνεργάτες μας στο Κοινοβούλιο, απευθύνω τις προσωπικές μου ευχαριστίες.

  Myller (PSE). – (FI) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να ευχαριστήσω και εγώ θερμά την εισηγήτρια της έκθεσης κυρία Lienemann, την αφοσίωση της οποίας στη συγκεκριμένη μελέτη διαπιστώσαμε όλοι. Επιπλέον, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατάφερε να μεταδώσει επιτυχώς τις απόψεις του και ιδιαίτερα ένα σημαντικό σημείο : μπορούμε επιτέλους να τολμούμε να ελπίζουμε ότι δεν θα επιτρέπεται πλέον να απορρίπτονται επικίνδυνες ουσίες στα υπόγεια ύδατα. Είναι κατά τη γνώμη μου κοινή λογική το γεγονός ότι, όταν γνωρίζουμε ότι κάποια ουσία είναι επικίνδυνη, δεν πρέπει με κανένα τρόπο να επιτρέπουμε την έκλυσή της στα υπόγεια ύδατα, διότι το νερό είναι πολύ σημαντική πηγή υγείας για τους ανθρώπους. Το λυπηρό, βέβαια, είναι ότι οι προθεσμίες για την εφαρμογή αυτών των μέτρων είναι υπερβολικά μακρές.

Γενικά μπορούμε να πούμε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει σημειώσει πρόοδο σε ορισμένους τομείς. Σε πολλούς τομείς οι τοπικές κοινότητες και η βιομηχανία, για παράδειγμα, έχουν ανταποκριθεί σχετικά καλά στις υποχρεώσεις τους. Η γεωργία και η δασοκομία έχουν ακόμη προβλήματα με τις απορρίψεις τους σε ζώνες διεσπαρμένου οικοτόπου. Στον τομέα αυτό απαιτείται αύξηση των πόρων. Από τη μεριά του καταναλωτή, αυτό που προέχει, φυσικά, είναι ο προσανατολισμός της κατανάλωσης και, στον τομέα αυτό, τα μέσα προτεραιότητας είναι οι επιβαρύνσεις και οι φόροι. Για αυτό το λόγο δυσκολεύομαι να καταλάβω πως μπορεί κανείς να πιστεύει ότι το νερό είναι ένα καταναλωτικό αγαθό που πληρώνεται από τα κοινά φορολογικά έσοδα, όταν μόνο με επιβαρύνσεις μπορεί να κατευθυνθεί η κατανάλωση προς μια ορθολογική κατεύθυνση.

  De Roo (Verts/ALE). – (NL) Κύριε Πρόεδρε, Επίτροπε, συνάδελφοι, πριν από δέκα χρόνια περίπου, στη σύνοδο κορυφής του Εδιμβούργου, ο Kohl και ο Major είπαν ο ένας στον άλλο ότι δεν χρειαζόμαστε μια ευρωπαϊκή πολιτική για τα ύδατα. Αν οι Ισπανοί θέλουν να μολύνουν τα ύδατά τους, ας το κάνουν. Όμως, η παλίρροια της απορύθμισης έχει αντιστραφεί. Το 1996, η Επιτροπή πρότεινε την οικολογική οδηγία για τα ύδατα. Όμως, το κείμενο είχε μόνο πέντε σελίδες. Τώρα έχει υποβληθεί ένα σοβαρό νομοθετικό έγγραφο 60 σελίδων με 90 σελίδες παράρτημα, χάρις στην υπερκομματική συνεργασία, ιδιαιτέρως των διαφόρων πολιτικών ομάδων του Κοινοβουλίου και θα ήθελα να ευχαριστήσω την κ. Lienemann αλλά και τον Chris Davies της ομάδας των Φιλελευθέρων και την κ. Schleicher από τους Χριστιανοδημοκράτες.

Για τους Πράσινους, το έγγραφο αυτό είναι κατά 80% επιτυχημένο. Αποτυχημένη είναι η πολιτική για την κοστολόγηση των υδάτων. Επιτυχία αποτελεί το ότι έχουμε μια νέα αρχή για τις χημικές ουσίες. Οι ουσίες αυτές απαγορεύονται όχι πλέον επειδή είναι επικίνδυνες για την ανθρώπινη υγεία, αλλά με βάση μια νέα αρχή σύμφωνα με την οποία δεν πρέπει να βρίσκονται στα ύδατα. Νομίζω ότι μπορούμε να είμαστε υπερήφανοι γι’ αυτό.

  Sjöstedt (GUE/NGL). – (SV) Κύριε Πρόεδρε, η διαδικασία συνδιαλλαγής υπήρξε εξαιρετικά δύσκολη καθώς η υπόθεση είναι ευρύτατη και ιδιαίτερα περίπλοκη από τεχνικής άποψης. Εξάλλου, στο Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο υπήρχαν έντονα διιστάμενες απόψεις όταν ξεκίνησε η διαδικασία συνδιαλλαγής.

Κατορθώσαμε ωστόσο να επιτύχουμε ένα τόσο θετικό αποτέλεσμα σε μεγάλο βαθμό χάρη στις ακάματες και αποφασιστικές προσπάθειες της εισηγήτριας κ. Lienemann, την οποία και θέλουμε να ευχαριστήσουμε.

Φυσικά η οδηγία θα μπορούσε να είχε διατυπωθεί καλύτερα και να ήταν πιο κατηγορηματική, για παράδειγμα σχετικά με τα χρονοδιαγράμματα. Θα ήταν χρήσιμο κάτι τέτοιο. Είναι συγχρόνως προφανές ότι το Κοινοβούλιο ήταν αυτό που κέρδισε τα περισσότερα και ότι το Συμβούλιο υποχώρησε περισσότερο στις διαπραγματεύσεις που έλαβαν χώρα. Η καλύτερη απόδειξη είναι ότι οι κανόνες έχουν δεσμευτικό χαρακτήρα, όπως είχε ζητήσει το Κοινοβούλιο.

Σε ορισμένα σημεία η οδηγία δημιουργεί ένα πλαίσιο με ασαφές ακόμα περιεχόμενο. Αυτό αφορά κυρίως τον ορισμό των επικίνδυνων ουσιών. Το ζήτημα αυτό θα εξετασθεί λεπτομερέστερα στη θυγατρική οδηγία. Οι συνέπειες που θα έχει η οδηγία θα εξαρτηθούν σε μεγάλο βαθμό από το πώς αυτή θα εφαρμοσθεί και τι έλεγχοι θα γίνονται στην εφαρμογή της. Εν κατακλείδι θα έλεγα ότι έχουν τεθεί τα θεμέλια για μία συγκροτημένη πολιτική υδάτων και για μακροπρόθεσμες βελτιώσεις της ποιότητας των υδάτων. Γι’ αυτό και θα υπερψηφίσουμε την πρόταση.

  Ojeda Sanz (PPE-DE). – (ES) Κύριε Πρόεδρε, αγαπητοί συνάδελφοι, καταρχάς θέλω να πω ότι λαμβάνω τον λόγο εξ ονόματος της συναδέλφου μου Cristina García Orcoyen η οποία δεν μπόρεσε να παραβρεθεί στη σύνοδο αυτή.

Η υιοθέτηση αύριο αυτής της οδηγίας-πλαίσιο θα σημάνει ένα μεγάλο βήμα μπροστά στον δρόμο προς την συνοχή και την εναρμόνιση των νομοθεσιών των κρατών μελών σχετικά με την ποιότητα και την ποσότητα των υδάτων τους. Σε αυτό το τελευταίο στάδιο της μακράς κοινοβουλευτικής διαδικασίας που ακολούθησε αυτή η οδηγία, ιδίως κατά τη συνδιαλλαγή, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μπόρεσε να υπεραμυνθεί των θέσεων του ενώπιον του Συμβουλίου χωρίς διχογνωμίες. Ο θαυμάσιος συντονισμός της εισηγήτριας και η συναινετική βούληση που επέδειξαν όλες οι πολιτικές ομάδες συνέβαλαν σε ένα τελικό κείμενο ενισχυμένο σε βασικές πτυχές όπως η νομοθετική δέσμευση των στόχων, χωρίς να παραβλέπει τις διάφορες προβληματικές των κρατών μελών.

Πρέπει επίσης να συγχαρούμε το Συμβούλιο επειδή επέδειξε ελαστικότητα στα κρίσιμα σημεία που έθεσε το Κοινοβούλιο και την Επιτροπή για το αποτελεσματικό μεσολαβητικό της έργο. Από αύριο αρχίζει μια νέα φάση, εξίσου σημαντική, ανάπτυξης της οδηγίας, στην οποία θα πρέπει να συνεχίσει να συμμετέχει πολύ ενεργά το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με την επίβλεψη και τον έλεγχο της τήρησης των στόχων και των προθεσμιών και την εκπόνηση εκθέσεων ή νομοθετικών πράξεων που θα απορρέουν από αυτήν. Προς τούτο θα χρειαστεί να ενισχυθεί ένα από τα ασθενέστερα σημεία που ανέκυψαν κατά την επεξεργασία της: η απόλυτη ανάγκη να διαθέτουμε μεγαλύτερα και καλύτερα μέσα τεχνικής βοήθειας για θέματα που, όπως αυτό, απαιτούν πολύ συγκεκριμένες γνώσεις και όπου ένα μικρό σφάλμα υπολογισμού μπορεί να έχει πρακτικές επιπτώσεις με μεγάλο κοινωνικό και οικονομικό κόστος.

Τελειώνοντας, θα ήθελα να τονίσω το στοιχείο που καθιστά αυτή την οδηγία πραγματικό εργαλείο για την βιώσιμη ανάπτυξη: την ισορροπία που επιτεύχθηκε στην αντιμετώπιση του ύδατος ως οικονομικού πόρου υψηλής αξίας και ως απαραίτητου στοιχείου για την διατήρηση των οικοσυστημάτων της Ευρώπης. Η οικονομία και η οικολογία, διώνυμο που έχει προσβληθεί τόσες φορές, μπορούν να βρουν ένα σημαντικό σημείο σύγκλισης στην ανάπτυξη αυτής της οδηγίας.

  Breyer (Verts/ALE). - (DE) Κύριε Πρόεδρε, αγαπητοί συνάδελφοι, η οδηγία πλαίσιο για τα ύδατα περιέχει πολλές θετικές προτάσεις για μία ολοκληρωμένη και ενιαία προστασία των υδάτινων πόρων. Πλην όμως οι προσδιορισμένοι στόχοι παραμένουν ασθενικοί, ασαφείς, και απώτεροι. Δεν μπορούμε να περιμένουμε τριάντα χρόνια, μέχρις ότου αποφασίσει το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, αν οι περιβαλλοντικοί στόχοι είναι νομικά δεσμευτικοί ή όχι. Τα κράτη μέλη καλούνται να βελτιώσουν ταχύτατα την ποιότητα των υδάτων μας, για να επιτύχουν τους στόχους σε δεκαπέντε χρόνια.

Όσον αφορά την προστασία των υπογείων υδάτων, δυστυχώς το Κοινοβούλιο ενέδωσε στα συμφέροντα της βιομηχανικής γεωργίας και της αναγνώρισε το δικαίωμα αμείωτης ρύπανσης. Τώρα πλέον πρέπει τα κράτη μέλη να μεριμνήσουν ώστε να τηρούνται απαρέγκλιτα οι ισχύουσες προδιαγραφές. Πάνω σε αυτή τη βάση θα μετρηθεί και η επιτυχία της οδηγίας-πλαίσιο για τα ύδατα. Μια νέα γονυκλισία ενώπιον της βιομηχανικής γεωργίας θα οδηγούσε μακροπρόθεσμα σε οριστική καταστροφή των πιο σημαντικών πόρων σε πόσιμο νερό. Χαιρόμαστε όμως, διότι οι Πράσινοι επέτυχαν το μεγάλο άλμα σχετικά με την εκπομπή επικίνδυνων ουσιών, οι οποίες τώρα πρέπει να καταγραφούν στον κατάλογο προτεραιοτήτων. Πρέπει εδώ να επιδιώξουμε να τηρήσουμε στην πράξη και τις προδιαγραφές OSPAR και να αποσοβήσουμε έναν απροσμέτρητα υψηλό κίνδυνο για το περιβάλλον και για την υγεία.

  Fiebiger (GUE/NGL). - (DE) Κύριε Πρόεδρε, η οδηγία πλαίσιο για τα ύδατα που περιμέναμε καθοδηγείται από την ορθή αρχή, πως οι πολίτες της Ευρωπαϊκής Κοινότητας έχουν το δικαίωμα να χρησιμοποιούν καθημερινά πόσιμο νερό. Η σχετική μέριμνα πρέπει να ληφθεί μέσω νόμου. Είναι ευπρόσδεκτο ένα ενιαίο, απλό και εγκεκριμένο δίκαιο της Κοινότητας για την προστασία των επιφανειακών και υπογείων υδάτων. Σημαντικές οδηγίες όπως η σχετική με την προστασία της διατροφής του ανθρώπου, την απόρριψη αστικών λυμάτων, τη φυτοπροστασία και τα νιτρικά άλατα βρίσκονται υπό επεξεργασία και ορίζονται εκ νέου με βάση τόσο οικολογικά κριτήρια όσο και κριτήρια προελεύσεως. Τα έργα λοιπόν ορίζονται ευρέως.

Ως αγρότισσα, υποστηρίζω τη συμμετοχή στις διαδικασίες των εκπροσώπων των κλάδων και τη συνεκτίμηση των επισημάνσεών τους. Η γεωργική, δασική και αλιευτική οικονομία και ειδικότερα η κηπευτική πρέπει να συμμετάσχουν μέσω των εκπροσώπων τους στη διαδικασία λήψεως αποφάσεων, ώστε να επιτευχθεί ο απαιτούμενος συνδυασμός εκούσιου αυτοπεριορισμού και κρατικών ρυθμίσεων. Οι απαιτήσεις για μηδενικές οριακές τιμές δεν επιτυγχάνονται μόνο με τους νόμους. Η μεταφορά σε εθνικό δίκαιο της οδηγίας συνιστά αληθινή πρόκληση για τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Συμφωνώ με την εισηγήτρια: μόνο μαζί μπορούμε να προχωρήσουμε.

  Flemming (PPE-DE). - (DE) Κύριε Πρόεδρε, κυρία Επίτροπε, η νυχτερινή συνεδρίαση, κατά την οποία συμφώνησαν το Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και η Επιτροπή σε μία κοινή πολιτική υδάτων για όλα τα κράτη μέλη ήταν θυελλώδης. Η μεγάλη νίκη για το Κοινοβούλιο έγκειται στο ότι η οδηγία θα έχει δεσμευτικό χαρακτήρα.

Ας θυμηθούμε όμως: μερικά κράτη μέλη αντιδρούσαν πεισματικά μέχρι τέλους στην επιβολή υποχρέωσης σε πιο προσεκτική και οικολογική πολιτική των υδάτων τους για το μέλλον. Τα μέλη όμως του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ήταν ομόφωνα - κι αυτό ήταν κάτι πολύ όμορφο – πέραν των κομματικών αποχρώσεων, στο εξής: χωρίς νομικά δεσμευτικό χαρακτήρα κοινή θέση δεν υπάρχει.

Μία ακόμη σημαντική νίκη των βουλευτών ήταν η προστασία των υπογείων υδάτων. Οι επικίνδυνες ουσίες θα πρέπει 20 χρόνια από τη δημοσίευση της οδηγίας να έχουν εξαλειφθεί ολοσχερώς από τα υπόγεια ύδατα. Θα το επιτύχουμε; Οι επικίνδυνες ουσίες για τις οποίες γίνεται λόγος, θα καταγραφούν σε παράρτημα στην οδηγία. Είμαι δε βεβαία, πως επααυτού θα γίνουν και πάλι ζωηρές συζητήσεις. Πιστεύω όμως, πως ο μεγάλος στόχος, να προστατεύσουμε τα υπόγεια ύδατα της Ευρώπης και να τα διαφυλάξουμε για τους απογόνους μας, είναι αναμφισβήτητος. Η αλλαγή νοοτροπίας έλαβε χώρα: μια μεγάλη νίκη για την πολιτική, μια μεγάλη νίκη για τα παιδιά μας.

  Piétrasanta (Verts/ALE). - (FR) Χαίρομαι για την ευνοϊκή κατάληξη της διαδικασίας συνδιαλλαγής που αφορά μία σημαντική έκθεση επάνω σε πολλά τεχνικά θέματα σχετικά με την πολιτική των υδάτων, έκβαση που οφείλουμε στο πείσμα, τις ικανότητες και το δυναμισμό της εισηγήτριάς μας, της κ. Lienemann.

Πράγματι, στο επόμενο τέταρτο του αιώνα, θα κάνουμε μεγαλύτερη πρόοδο στον τομέα αυτό ως προς την προστασία, την καλή διαχείριση, και την ανανέωση του πόρου παρά ως προς την ανακάλυψη και την εκμετάλλευση νέων στρωμάτων. Επιμένω στη σημασία μιας ολοκληρωμένης διαχείρισης των υδάτων, ιδίως σε δύο σημεία:

- πρώτον, εύχομαι να γίνουν μελέτες για μία διαχείριση μέσω ενός ενιαίου συστήματος "ύδατα και περιβάλλοντα" στις διάφορες χώρες και στο επίπεδο της Ένωσης,

- δεύτερον, πρέπει να μεριμνήσουμε για την εφαρμογή των προτάσεων της οδηγίας και να τις προωθήσουμε, όχι μόνο σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και στο επίπεδο της βοήθειας που παρέχουμε στα προγράμματα για τα "ύδατα" τρίτων χωρών, οι επιπτώσεις των οποίων εντάσσονται σε ένα υδρογραφικό οικοσύστημα που ενέχει και τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά, επίσης, και τις χώρες που συμμετέχουν στις συμφωνίες MEDA, για παράδειγμα, οι οποίες πρέπει να ληφθούν υπόψη στα προγράμματα MAP αλλά και άλλες ακόμη, όπως η άνω λεκάνη του Νείλου ή η Ελβετία.

  Figueiredo (GUE/NGL). – (ΡΤ) Κύριε Πρόεδρε, ο συμβιβασμός που επιτεύχθηκε γύρω από το κείμενο της νέας οδηγίας-πλαίσιο στον τομέα της πολιτικής των υδάτων είναι συνολικά θετικός, αν και περιλαμβάνει ειδικές πτυχές που είναι αντικείμενο πολεμικών και επικρίσεων και που ωστόσο μπορούν ακόμα να εξαλειφθούν κατά την εκπόνηση των διάφορων μελετών, σχεδίων δράσης και σχεδίων ρύθμισης που προβλέπονται στο κείμενο το οποίο εγκρίθηκε τώρα.

Είναι θετικό το γεγονός ότι οι απαιτήσεις διαχείρισης του ύδατος ενσωματώθηκαν σε ένα ενιαίο σύστημα, στη διαχείριση της υδρογραφικής λεκάνης η οποία βασίζεται περισσότερο σε γεωγραφικές και υδρολογικές περιοχές παρά σε διοικητικά και εθνικά σύνορα, ζήτημα ιδιαιτέρως σημαντικό για την Πορτογαλία όπου οι κυριότεροι ποταμοί μας είναι κοινοί με τη γειτονική Ισπανία.

Είναι επίσης θετική η δήλωση ότι το νερό δεν είναι ένα παθητικό αγαθό εμπορευματοποίησης όπως τα άλλα, γεγονός φυσικά που απαιτεί ειδικά μέτρα για την προστασία ενός αγαθού που είναι δημόσιο, διαφυλάττοντας όμως πάντοτε τα συμφέροντα του πληθυσμού, ιδιαιτέρως τον οικιακό ανεφοδιασμό και τη γεωργική δραστηριότητα των μικρών κυρίως εκμεταλλεύσεων και της οικογενειακής γεωργίας. Είναι βέβαιο ότι το τελικό κείμενο αναφέρει πως τα κράτη μέλη θα μπορούν να λαμβάνουν υπόψη τους τις κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις, όπως επίσης και τις γεωγραφικές και κλιματολογικές συνθήκες της ενδιαφερόμενης περιοχής, γεγονός το οποίο επιτρέπει μία προσαρμογή στις διάφορες καταστάσεις των κρατών μελών μέσα από προβλεπόμενες παρεκκλίσεις που, ίσως αποδειχθούν ωστόσο ανεπαρκείς για τις περιπτώσεις γεωργίας του νότου, και κυρίως για την Πορτογαλία. Θα είμαστε προσεκτικοί, ωστόσο, όσον αφορά την πρακτική εφαρμογή της κατά τα επόμενα χρόνια.

  Doyle (PPE-DE). – (EN) Κύριε πρόεδρε, πρόκειται για μια οδηγία πλαίσιο με μεγαλόπνοους στόχους για την προστασία και τη βελτίωση της ποιότητας του ύδατος, η οποία στηρίζεται στην αρχή "ο ρυπαίνων πληρώνει". Δεν θα έχουμε την πλήρη εικόνα έως ότου θεσπιστούν οι σχετικές θυγατρικές οδηγίες τα επόμενα έτη.

Μέχρι το 2010, οι πολιτικές τιμολόγησης του ύδατος πρέπει να παρέχουν επαρκή κίνητρα στους χρήστες ώστε να χρησιμοποιούν αποδοτικά τους υδάτινους πόρους. Η νέα παράγραφος 4 του άρθρου 9 θα παρέχει τη δυνατότητα συνέχισης της καθιερωμένης πρακτικής στην Ιρλανδία της μη επιβολής τελών ύδατος στον τομέα του νερού για οικιακή χρήση. Μπορείτε να κυβερνήσετε μόνο με την συναίνεση του κόσμου και μέχρι το έτος 2010 τα τέλη ύδατος για οικιακή χρήση ίσως να θεωρούνται αποδεκτά από τους Ιρλανδούς ψηφοφόρους. Επί του παρόντος, αποτελούν θέμα μείζονος πολιτικής βαρύτητας.

Ευχαριστώ τους συναδέλφους μου για την κατανόηση που επέδειξαν, ιδίως την κ. Schleicher, η οποία αντιμετώπισε την υπόθεσή μας με κατανόηση σε όλα τα στάδια, ιδίως στο στάδιο της συνδιαλλαγής. Η αρχή της επικουρίας σε σχέση με την πολιτική τιμολόγησης των υδάτων διαφυλάσσεται με ζήλο στην Ιρλανδία, ωστόσο, η κοινή γνώμη μπορεί να έχει μεταβληθεί μέχρι το έτος 2010. Εάν δεν επιβάλλουμε τέλη στο νερό για οικιακή χρήση μέχρι τότε, θα πρέπει να δώσουμε εξηγήσεις για τη δράση μας στην Επιτροπή.

Στην Ιρλανδία υπάρχει αύξουσα κατανόηση ότι το καθαρό πόσιμο ύδωρ αποτελεί σπάνια πηγή και ότι όλες οι υπηρεσίες, ιδίως το κόστος παροχής του καθαρού ύδατος σε όλες τις οικίες, πρέπει να χρεώνονται. Σήμερα, το εν λόγω κόστος καλύπτεται από το Υπουργείο Οικονομικών ή από τον φορολογούμενο, ωστόσο ελάχιστοι ωφελούνται από αυτό. Στην Ιρλανδία, πολλοί είναι υποχρεωμένοι να πληρώσουν για να εγκαταστήσουν δική τους αντλία και να καταβάλλουν τα τέλη παροχής ηλεκτρικού ρεύματος. Πολλοί συμμετέχουν σε ομαδικά προγράμματα ύδρευσης που δεν αποτελούν μέρος της κρατικής παροχής ύδατος και πρέπει να καταβάλλουν υψηλό τίμημα κάθε έτος ώστε να έχουν το προνόμιο της σχετικά αμφίβολης ποιότητας ύδατος που διανέμεται στις οικίες τους. Κατά συνέπεια, εξετάζουμε ένα θέμα που αφορά τη δικαιοσύνη και τη μεταβαλλόμενη κοινή γνώμη και θεωρούμε ότι εναπόκειται στην ιρλανδική κυβέρνηση να προβεί στη λήψη αποφάσεων και να επηρεάσει την κοινή γνώμη.

  De Palacio, Επιτροπή. - Κύριε Πρόεδρε, πιστεύω ότι σήμερα βρισκόμαστε ενώπιον μιας σημαντικής πράξης. Επιτέλους, οδεύουμε προς το τέλος μιας μακράς διαδρομής, κατά την οποία είχαμε μια μακροχρόνια μάχη, κάποιες μακροσκελείς συζητήσεις, αλλά θετικές τελικά συμφωνίες και εποικοδομητικές θέσεις εκ μέρους των τριών θεσμικών οργάνων του Συμβουλίου, του Κοινοβουλίου και της Επιτροπής, γεγονός που επέτρεψε τη συμφωνία αυτή. Όπως σε κάθε συμφωνία, κάποιοι θα νομίζουν ότι δεν αρκεί, άλλοι ότι υπερβάλλει, αλλά υπάρχει ένας μέσος όρος, μία αποδεκτή ισορροπία για τα διάφορα συμφέροντα και τις απόψεις αυτών που εργάστηκαν όλον αυτόν τον καιρό.

Επιπλέον, έκαναν σοβαρή εργασία για ένα εξαιρετικά περίπλοκο θέμα. Εξ ονόματος της συναδέλφου μου, της κ. Wallström, θέλω να ευχαριστήσω για τα συγχαρητήριά της την κ. Lienemann, η οποία, ως εισηγήτρια όλων αυτών των εργασιών, είχε πρωταγωνιστικό ρόλο και επιτέλεσε ένα τεράστιο έργο, με την εμμονή και την αποφασιστικότητα των αρχών της, που σε συνδυασμό με στοιχεία ρεαλισμού, επέτρεψαν να φθάσουμε σ’ αυτήν τη συμφωνία.

Όπως σημειώνει η ίδια, και δεν είναι έλασσον θέμα, σε ένα ζήτημς όπως του ύδατος βλέπουμε την ποικιλομορφία της Ευρώπης, με χαρακτηριστικά που διαφέρουν ριζικά από χώρα σε χώρα. Σε ορισμένες από αυτές, τεράστιες εκτάσεις βρίσκονται κάτω από τα 400 χιλιοστόμετρα το χρόνο, πρόκειται δηλαδή για ημιάγονες περιοχές, ενώ σε άλλες ο μέσος όρος ξεπερνά εύκολα τα 2.500 ή 3 000 χιλιοστόμετρα. Η προσέγγιση αυτής της οδηγίας, όπου το νερό εξετάζεται ως σύνολο, ως συνολική ροή, χωρίς διάκριση μεταξύ επίγειων και υπόγειων υδάτων, σφάλμα που γινόταν για πολύ καιρό, είναι η κατάλληλη προσέγγιση και σημειώνει ένα βήμα μπροστά. Η προσπάθεια να διατηρήσουμε όσο το δυνατόν καθαρότερους, ή όσο το δυνατόν λιγότερο μολυσμένους, τους υδροφόρους ορίζοντές μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι μια προσπάθεια ζωτικής σημασίας, αν θέλουμε να διασφαλίσουμε μια ισόρροπη ανάπτυξη, μια βιώσιμη ανάπτυξη και μια κατοικήσιμη Ευρώπη για τις μελλοντικές γενιές.

Πρέπει να πω επ’ αυτού ότι πριν από λίγο ένας από τους κυρίους βουλευτές αναφέρθηκε σε συζητήσεις μεταξύ δύο ευρωπαίων ηγετών. Καλά, ίσως να υπάρχουν ακόμα ορισμένοι που μολύνουν ενδεχομένως περισσότερο τους υδροφόρους ορίζοντές τους, αλλά είναι βέβαιο ότι υπάρχουν ορισμένοι που τους έχουν μολύνει εδώ και καιρό, επί παραδείγματι με τεράστια χοιροστάσια. Δεν θέλω να υπεισέλθω σε λεπτομέρειες, αλλά καμιά φορά καλύτερα να κοιτάζει κανείς το σπίτι του πριν να επικρίνει το σπίτι του άλλου.

Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να τονίσω ότι το σημαντικότερο στοιχείο σ’ αυτή την οδηγία είναι ο έλεγχος και η συνέχεια που θα της δοθεί. Έλεγχος και συνέχεια που, ξεκινώντας από την ελαστικότητα και την ρεαλιστική θέση που αποπνέουν όλα της τα άρθρα, θα μας επιτρέψουν χωρίς αμφιβολία να διασφαλίσουμε την καθαρότητα των υδάτων μας. Αυτό είναι απολύτως ουσιώδες, επειδή, σε τελική ανάλυση, αν δεν υπάρχει καθαρό νερό, δεν υπάρχει ζωή.

  Schleicher (PPE-DE). - (DE) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να ρωτήσω την Επιτροπή, ποια η μοίρα της οδηγίας του 1991 για την ποιότητα των υδάτινων πόρων, η οποία δεν έχει αποσυρθεί επισήμως από την Επιτροπή. Ακόμη, μια παράκληση, τόσο προς την Πρόεδρο του Κοινοβουλίου, όσο και προς το Συμβούλιο και την Επιτροπή: Τα κείμενα είναι ελλιπή, εφόσον δεν έχουν διευθετηθεί οι ειδικοί τεχνικοί όροι στην κάθε γλώσσα. Θα παρακαλούσα να ελεγχθεί αυτό ακόμη μία φορά, γιατί κάθε κράτος έχει ιδιαίτερη ορολογία. Πρόκειται για ένα πρόβλημα, το οποίο δε θα μπορούσαν να επιλύσουν οι μεταφραστές, καθώς το κείμενο είναι τόσο εξειδικευμένο. Θα ήταν λυπηρό να έλειπαν από τα κείμενα των νόμων οι απαραίτητοι σωστοί όροι. Παρακαλώ να ελεγχθεί και πάλι. Μόνο στη γερμανική έκδοση εγώ βρήκα πάνω από είκοσι σημεία. Ευχαρίστως να σας το στείλω για επαλήθευση.

  De Palacio, Επιτροπή. – Κύριε Πρόεδρε, σχετικά με την οδηγία για την οικολογική ποιότητα των υδάτων στην οποία νομίζω ότι αναφέρεστε, η παρούσα οδηγία-πλαίσιο ενσωματώνει όλα τα ουσιώδη στοιχεία της πρότασης για την οικολογική ποιότητα των υδάτων, η οποία, σύμφωνα με τις πληροφορίες μου, έχει ήδη αποσυρθεί. Αν δεν έχει συμβεί αυτό, θα αποσυρθεί στο άμεσο μέλλον.

Σε σχέση με το μεταφραστικό πρόβλημα, αυτό που επισημαίνετε είναι ένα πολύ σημαντικό στοιχείο, επειδή, πράγματι, οι όροι είναι πολύ τεχνικοί σ’ αυτό το πεδίο και η κατάλληλη μετάφραση έχει αποφασιστική σημασία. Θα μεταβιβάσω απλώς αυτές τις παρατηρήσεις στις αρμόδιες υπηρεσίες και ιδιαίτερα στις μεταφραστικές, ούτως ώστε, αν χρειάζεται, να κάνουν μια πιο λεπτομερή αναθεώρηση των συγκεκριμένων όρων και των ορισμών που περιλαμβάνει η οδηγία.

  Πρόεδρος. – Σας ευχαριστώ, κυρία Επίτροπε.

Η συζήτηση έληξε.

Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί αύριο, στις 12.00.