Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Πέμπτη 7 Σεπτεμβρίου 2000 - Στρασβούργο

5. Ατυχήματα πυρηνικών υποβρυχίων

  Πρόεδρος. – Η ημερήσια διάταξη προβλέπει την κοινή συζήτηση των ακόλουθων προτάσεων ψηφίσματος:

- B5­0704/2000 του βουλευτή Σακελλαρίου και άλλων, εξ ονόματος της Oμάδας των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών, για τα πυρηνικά υποβρύχια,

- B5­0707/2000 του βουλευτή Belder, εξ ονόματος της Ομάδας για την Ευρώπη της Δημοκρατίας και της Διαφοράς, για το ναυάγιο του υποβρυχίου Kούρσκ και τον κίνδυνο πυρηνικής ρύπανσης στην πρώην Σοβιετική Ένωση,

- B5­0709/2000 των βουλευτών Thors και Väyrynen, εξ ονόματος της Ομάδας του Ευρωπαϊκού Κόμματος των Φιλελευθέρων, Δημοκρατών και Μεταρρυθμιστών, για το ναυάγιο του υποβρυχίου Kursk και τον κίνδυνο πυρηνικής ρύπανσης στην πρώην Σοβιετική Ένωση,

- B5­0717/2000 των βουλευτών Posselt και Oostlander, εξ ονόματος της Ομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (Χριστιανοδημοκρατών) και των Ευρωπαίων Δημοκρατών, για το ναυάγιο του πυρηνικού υποβρυχίου Kούρσκ.

- B5­0725/2000 της βουλευτού Schroedter και άλλων, εξ ονόματος της Ομάδας των Πρασίνων/Ευρωπαϊκής Ελεύθερης Συμμαχίας, για τον κίνδυνο των πυρηνικών υποβρυχίων,

- Β5-0736/2000 της βουλευτού Muscardini εξ ονόματος της Ομάδας Ένωση για την Ευρώπη των Εθνών, για τα ατυχήματα πυρηνικών υποβρυχίων,

- Β5-0738/2000 του βουλευτή Sjöstedi και άλλων, εξ ονόματος της Συνομοσπονδιακής Ομάδας της Ευρωπαϊκής Ενωτικής Αριστεράς/Αριστεράς των Πρασίνων των Βορείων Χωρών, για το ναυάγιο πυρηνικών υποβρυχίων

  Belder (EDD). – (NL) Κύριε Πρόεδρε, μαζί με όσους κατέθεσαν το γενικό ψήφισμα, θα ήθελα να εκφράσω τα θερμά μου συλλυπητήρια προς τους συγγενείς των θυμάτων του πληρώματος του ατομικού υποβρυχίου Κουρσκ. Ελπίζω ο Θεός, ο μόνος που γνωρίζει την έκταση της θλίψης τους και μπορεί να τους παρηγορήσει, να τους δώσει τη δύναμη που χρειάζονται.

Αυτή η φρικτή ανθρωπιστική καταστροφή έφερε τους Ρώσους, αλλά και εμάς, άμεσα αντιμέτωπους με τις επικίνδυνες συνέπειες ατυχημάτων σε εγκαταστάσεις ή πλοία που λειτουργούν με πυρηνική ενέργεια και με την αυστηρή τήρηση των κανόνων ασφαλείας που ισχύουν για τις περιπτώσεις αυτές. Σ αυτή τη διαδικασία συνειδητοποίησης συμβάλλουν κυρίως – και αυτό θα ήθελα να το τονίσω – σημαντικά οι αμέσως ενδιαφερόμενοι, Ρώσοι πολίτες και υπεύθυνες κοινωνικές οργανώσεις. Τα ονόματά τους δεν είναι μυστικά και αξίζουν όχι μόνο το σεβασμό αλλά και κάθε υποστήριξη εκ μέρους της Ευρώπης. Βλέπουμε, αντίθετα, με πόσο ανεύθυνο τρόπο ενεργούν οι ρωσικές αρχές και κυρίως οι ένοπλες δυνάμεις της χώρας όσον αφορά την πυρηνική ενέργεια. Και αυτό εδώ και πολλά χρόνια.

Η ρύπανση του χωριού Moesljoemovo, που βρίσκεται στα Νότια Ουράλια, με πλουτώνιο - προσέξτε - από το 1949 αποτελεί την πιο απτή απόδειξη αυτής της κατακριτέας συμπεριφοράς. Παλαιότερα, οι μητέρες στην περιοχή πάθαιναν καρκίνο του αίματος στα πενήντα τους, σύμφωνα με μια κάτοικο. Το ίδιο συνέβαινε με τις κόρες τους, αν και στην ηλικία των είκοσι, και σήμερα υποφέρουν τα εγγόνια τους από το δεύτερο έτος της ηλικίας τους από αυτήν τη θανατηφόρο ασθένεια.

Πολύ σωστά τονίζεται στο ψήφισμα ο σοβαρότατος κίνδυνος που εγκυμονεί η εγκατάλειψη δεκάδων παροπλισμένων πυρηνικών υποβρυχίων του ναυτικού της Ρωσίας στο Βορρά. Στον κίνδυνο που διατρέχουν οι άνθρωποι και το περιβάλλον στην περιοχή του Μουρμάνσκ και τα περίχωρα, θα ήθελα να προσθέσω και το φορτηγό πλοίο Lepse. Από την αρχή της δεκαετίας του 60, το πλοίο αυτό λειτουργεί ως αποθήκη πυρηνικών αποβλήτων από πυρηνοκίνητα παγοθραυστικά. Η κακή κατάσταση του Lepse καθιστά απαραίτητη τη μεταφορά και την ασφαλή αποθήκευση των πυρηνικών αποβλήτων που περιέχονται σε ειδικά κοντέινερ στην ξηρά. Η πρόθεση υπάρχει εδώ και χρόνια. Γιατί όμως δεν έγινε τίποτα μέχρι σήμερα; Η απάντηση είναι απλή. Λόγω της ανεύθυνης συμπεριφοράς των πολιτικών αρχών, οι οποίες δεν εννοούν να ικανοποιήσουν δύο ουσιαστικές απαιτήσεις της ΕΕ, της χρηματοδότησης του εγχειρήματος αυτού, που είναι συγκεκριμένα η υπογραφή της συμφωνίας με βάση την οποία η Ρωσία αναλαμβάνει την ευθύνη των εργασιών και της αφορολόγητης εισαγωγής του εξοπλισμού που απαιτείται για την επιχείρηση. Χαρακτηριστική είναι η ρωσική στάση σε επείγοντα θέματα που αφορούν την πυρηνική ασφάλεια. Υπάρχει, επίσης, και το πυρηνικό σκάνδαλο του 1995 στη Μόσχα. Τότε, ο διευθυντής του επιστημονικού ιδρύματος που σχεδίασε πυρηνικούς αντιδραστήρες όπως αυτός του Τσερνομπίλ, σκέφτηκε ένα "ιδιοφυές"; σχέδιο για να αυξήσει τον προϋπολογισμό του ιδρύματός του και πρότεινε τη θέρμανση των γύρω κατοικιών από τον ερευνητικό πυρηνικό αντιδραστήρα του ιδρύματος. Η περίοικοι το έμαθαν εγκαίρως και το σχέδιο αποσύρθηκε ενώ ο αντιδραστήρας έκλεισε. Και τι απέγινε ο διευθυντής Jevgeni Adamov? Ο κύριος αυτός είναι σήμερα υπουργός ατομικής ενέργειας στη Ρωσία. Ονειρεύεται ένα άλλο κερδοφόρο σχέδιο, ένα σχέδιο που θα αποφέρει δισεκατομμύρια, και σκέφτεται να μετατρέψει τη Ρωσία σε τόπο συγκέντρωσης και επεξεργασίας πυρηνικών αποβλήτων από το εξωτερικό. Η Ευρώπη πρέπει να φυλάγεται.

  Plooij-van Gorsel (ELDR). – (NL) Πρόεδρε, συνάδελφοι, κύριε Επίτροπε, η πολιτική ομάδα των Φιλελευθέρων είναι βαθιά συγκλονισμένη από το πρόσφατο πυρηνικό δυστύχημα με το υποβρύχιο Κουρσκ και συμμερίζεται τη θλίψη των συγγενών των θυμάτων και του ρωσικού λαού. Παράλληλα, διακατεχόμαστε από σοβαρές ανησυχίες για την πυρηνική ωρολογιακή βόμβα και την περιβαλλοντική καταστροφή που επαπειλείται στη θάλασσα Μπάρεντζ με το Κουρσκ αλλά και με άλλα ναυάγια που εξακολουθούν να υπάρχουν εκεί. Είναι, συνεπώς, εξαιρετικά σημαντικό να συμμετάσχει η Ρωσία στις διεθνείς οργανώσεις για την πυρηνική ασφάλεια. Καλώ τον Επίτροπο να ασκήσει πίεση στη Ρωσία να αναλάβει τις ευθύνες της και να εξετάσει και, αν είναι ανάγκη, να προσαρμόσει τα εν ενεργεία πυρηνικά υποβρύχιά της σε υψηλότερες προδιαγραφές ασφαλείας. Υπάρχουν αρκετοί διεθνείς εμπειρογνώμονες που μπορούν να βοηθήσουν τη Ρωσία να καταγράψει τα υφιστάμενα προβλήματα και να προχωρήσει στην εξουδετέρωση των πυρηνικών αποβλήτων που υπάρχουν στα υποβρύχια στη θάλασσα Μπάρεντζ. Βεβαίως, η Ρωσία πρέπει να τηρήσει στάση διαφάνειας και να προσφέρει πλήρη συνεργασία, ενώ φέρει και την οικονομική ευθύνη του εγχειρήματος. Μπορεί η Επιτροπή, ή ο Επίτροπος να με πληροφορήσει με ποιο τρόπο μπορεί η ΕΕ να βοηθήσει τη Ρωσία να διαλύσει τα ναυάγια και να αποτρέψει τον πυρηνικό κίνδυνο για τους πολίτες της ΕΕ;

  Posselt (PPE-DE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, προσευχόμαστε και συμμεριζόμαστε τους 118 ναυτικούς και τις οικογένειές τους. Έχουν την συμπαράστασή μας. Όμως πρέπει κανείς να λάβει υπόψη του και ένα άλλο θέμα: Δημιουργήθηκε μεγάλη ανησυχία σχετικά με την καταστροφή του Κουρσκ και η ανησυχία αυτή σχετίζεται με την κατάσταση στην Ρωσία. Θα πρέπει να έχουμε επίγνωση του γεγονότος ότι ο Πρόεδρος Putin μαζί με τις ρωσικές υπηρεσίες έχει καλύψει αυτό το ατυχές γεγονός, καθώς και πολλές άλλες περιπτώσεις. Υπάρχουν στοιχεία, τα οποία εξαλείφονται, δίδονται λανθασμένα ή καλύπτονται. Σε μία συνέντευξη δήλωσε όμως και κάτι αληθινό, λέγοντας ότι το ατυχές συμβάν του Κουρσκ είναι σύμπτωμα της κατάστασης ολόκληρης της Ρωσίας. Πρόκειται για μία κατάσταση για την οποία πρέπει επιτέλους να λάβουμε θέση. Πρέπει να δούμε την πραγματικότητα ακριβώς όπως έχει. Αυτό δεν αφορά μόνον την πυρηνική ασφάλεια και το στόλο των πυρηνικών υποβρυχίων, αφορά μια αφθονία τεχνολογιών αιχμής για την παραγωγή όπλων, οι οποίες δεν υπόκεινται στον απαραίτητο έλεγχο και δεν προσφέρουν την απαραίτητη ασφάλεια.

Για τον λόγο αυτό είναι αποφασιστικής σημασίας να κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν, ώστε να υπάρξει επιτέλους διαφάνεια στην Ρωσία. Οφείλουμε στον κ. Nikitin, στα ανεξάρτητα ΜΜΕ, που αντιμετωπίζουν έντονες προσπάθειες καταστολής, που τέσσερις ημέρες μετά την καταστροφή εμείς πληροφορηθήκαμε επιτέλους τι είχε συμβεί. Οφείλεται στην Διεθνή Βοήθεια, το γεγονός ότι μπόρεσε να αποφευχθεί το χειρότερο και ίσως να μπορεί να βρεθεί μία λύση. Όμως αυτή η κατάσταση δεν είναι ικανοποιητική. Για τον λόγο αυτό δεν απαιτείται μόνον η βοήθειά μας αλλά και μία ανοιχτή δήλωση. Χρειάζεται μια ανοιχτή δήλωση και μία προσφορά συνεργασίας, ή οποία δεν περιλαμβάνει μόνον επιταγές οικονομικής ενίσχυσης, αλλά συμπεριλαμβάνει και την ανάπτυξη του κράτους δικαίου, της έννοιας του κράτους και των ελεύθερων μέσων ενημέρωσης στην Ρωσία. Το σημαντικότερο σημείο είναι η εκπαίδευση και η υποστήριξη όλων των δημοκρατικών δυνάμεων, όλων των ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης, της διοίκησης, της δικαιοσύνης, των νέων πολιτικών και προ πάντων των κοινοτήτων, ώστε να μετατραπεί η Ρωσία σε έναν εταίρο με τον οποίο θα μπορούμε να συνυπάρχουμε σε αυτήν την Ευρασία χωρίς κινδύνους.

Δεν θα ήθελα να αναφερθώ τώρα και σε άλλα θέματα όπως η Τσετσενία και πολλά άλλα. Η περίπτωση του Κουρσκ είναι ήδη ένδειξη πως οι καταστροφές στην Ρωσία επηρεάζουν άμεσα την Ευρώπη μας οικολογικά και πολιτικά. Για τον λόγο αυτό, το συμφέρον μας είναι να φροντίσουμε ώστε η Ρωσία να εξελιχθεί βήμα προς βήμα σε ένα δημοκρατικό κράτος δικαίου. Υπό την προεδρεία του κ. Putin εμφαίνεται σήμερα περισσότερο μια οπισθοδρόμηση, γεγονός το οποίο μας προξενεί ανησυχίες. Για τον λόγο αυτό φέρουμε μεγάλη ευθύνη.

  Schroedter (Verts/ALE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, όπως έχει αναφερθεί ήδη από συναδέλφους, το ατυχές συμβάν του Κουρσκ μας δείχνει ότι ήδη δέκα χρόνια μετά την λήξη του Ψυχρού Πολέμου, τίθενται ακόμη στρατιωτικοί στόχοι σε βάρος ανθρωπίνων ζωών. Από αυτήν την θέση θα ήθελα να εκφράσω τα θερμά μου συλλυπητήριά στις οικογένειες των θυμάτων που έχασαν τους πατέρες και τους υιούς τους.

Γνωρίζουμε ότι το θέμα δεν έχει τελειώσει και ότι από αυτό το ατυχές γεγονός θα επηρεασθούν και άλλοι άνθρωποι. Στον βυθό της θάλασσας – όπως είναι γνωστό – βρίσκεται ο κίνδυνος δύο πυρηνικών αντιδραστήρων. Το μέγεθος αυτού του κινδύνου, την απειλή της υγείας που παραφυλά δεν την γνωρίζει κανείς. Κατά την άποψή μου το συμπέρασμα είναι μόνον ένα: Πρέπει πλέον να κατανοήσουμε ότι, μετά την λήξη του Ψυχρού Πολέμου, συνεχίζονται οι επανεξοπλισμοί στην Ανατολή και τη Δύση και ότι το γεγονός αυτό είναι εξαιρετικά επικίνδυνο και μπορεί να οδηγήσει ανθρώπους στον θάνατο – και για τον λόγο αυτό πρέπει να σταματήσουν!

Υπάρχει μόνον μία απάντηση σε αυτό το ατυχές γεγονός και η απάντηση αυτή είναι: Αφοπλισμός τώρα! Αυτό θα επιτευχθεί μόνο εάν ληφθούν τα ίδια μέτρα στην Ανατολή και στη Δύση. Αυτό σημαίνει, επίσης, ότι εμείς θα λάβουμε τα μέτρα από κοινού και σε συνεργασία και ότι δεν θα υπάρξουν άτομα που θα παραμερισθούν όπως ο Alexander Nikitin, διότι παίρνουν μέρος στην λήψη μέτρων και βοηθούν εναντίον των κινδύνων του Ψυχρού πολέμου και του επανεξοπλισμού, που συνεχίζουν να έχουν επίπτωση στους ανθρώπους.

Θα ήθελα να παρακαλέσω την Επιτροπή να επισημάνει στη ρωσική κυβέρνηση ότι δεν θα δικαιολογήσουμε άλλες δικαστικές αποφάσεις ούτε άλλες νομικές διώξεις εναντίον του Nikitin.

  Marset Campos (GUE/NGL). – (ES) Κύριε Πρόεδρε, η πολιτική μας Ομάδα, η Συνομοσπονδιακή Ομάδα της Ευρωπαϊκής Ενωτικής Αριστεράς/Αριστεράς των Πρασίνων των Βόρειων Χωρών, συμμερίζεται πλήρως τόσο τις σκέψεις όσο και τις προτάσεις που αφορούν τα ατυχήματα πυρηνικών υποβρυχίων, πικρή κληρονομιά του ψυχρού πολέμου. Και για να επισημάνουμε ότι όλα αυτά δεν αφορούν μόνο μια πλευρά, θα πρέπει υποχρεωτικά να αναφερθώ στην περίπτωση του βρετανικού υποβρυχίου που υπέστη βλάβη στις 12 Μαΐου στη Σικελία και που από τις 19 του ίδιου μήνα βρίσκεται στο Γιβραλτάρ, τη μοναδική βρετανική αποικία στη Μεσόγειο. Η κατάσταση κρούει τον κώδωνα του κινδύνου της κοινωνίας, γιατί, σύμφωνα με τον κανονισμό του ίδιου του Βρετανικού Ναυτικού, σε ακτίνα 10 χιλιομέτρων υπάρχει κίνδυνος, εντός 100 χιλιομέτρων υπάρχει ακόμη ενδεχόμενος κίνδυνος και το υποβρύχιο μπορεί να επισκευαστεί μόνο σε αποβάθρες κατηγορίας "X". Η αποβάθρα του Γιβραλτάρ είναι κατηγορίας "Z";. Είναι περίεργη η νεοαποικιακή συμπεριφορά του Ηνωμένου Βασιλείου, που επίλυσε το πρόβλημα αντικαθιστώντας την κατηγορία "Z"; με την κατηγορία "X"; επάνω σε ένα κομμάτι χαρτί, χρησιμοποιώντας διορθωτικό υγρό ή γομολάστιχα. Πιστεύω πως είναι σημαντικό να απαιτήσουν η Επιτροπή και το Συμβούλιο την επιστροφή του υποβρυχίου στο Ηνωμένο Βασίλειο και να διασφαλιστεί επίσης η τήρηση των κανόνων ασφαλείας.

  Oostlander (PPE-DE). – (NL) Κύριε Πρόεδρε, το ναυάγιο του Κουρσκ και κυρίως οι ανεπαρκείς αντιδράσεις της ρωσικής διοίκησης μας έφεραν αντιμέτωπους με τη φρικτή κληρονομιά 70 χρόνων σοβιετικής πολιτικής. Ο χρυσός αιώνας της κομμουνιστικής νομενκλατούρας είχε ως αποτέλεσμα να καλλιεργηθεί για την ανθρώπινη ζωή μια τέτοια αδιαφορία, ώστε να καταλήξουμε σήμερα σ’ αυτή τη φρικτή καταστροφή στη Ρωσία. Αυτός είναι και ο πυρήνας του ψηφίσματός μας. Θεωρώ εξαιρετικά άγουστη τη στάση της ΕΕΑ που κατέθεσε τροπολογίες με τις οποίες επιχειρεί να αποσπάσει την προσοχή από την καταστροφή αυτή, θίγοντας ένα εντελώς διαφορετικό περιφερειακό πρόβλημα. Αυτό το θεωρώ αναίδεια. Η ΕΕ και το ΕΚ πρέπει, αντιθέτως, να λάβουν σαφή θέση όσον αφορά την ανέλκυση του Κουρσκ, στην οποία θα πρέπει να συμμετάσχουμε, εκτός άλλων, για ανθρωπιστικούς λόγους. Παράλληλα, η ανέλκυση του Κουρσκ μας παραπέμπει σε άλλα προβλήματα, που είναι συγκεκριμένα ο μεγάλος αριθμός απαρχαιωμένων ρωσικών πυρηνικών υποβρυχίων και τα πυρηνικά απόβλητα στην ίδια περιοχή στο Βορρά.

Η ΕΕ και το ΕΚ πρέπει να διαδηλώσουν ότι η ταχεία επίλυση του προβλήματος αυτού εξυπηρετεί το γενικό συμφέρον της Ευρώπης και συνεπώς της Ρωσίας. Κατ’ αρχάς όσον αφορά το Κουρσκ, στους συγγενείς των θυμάτων του οποίου θα θέλαμε να εκφράσουμε τα συλλυπητήριά μας και, κατά δεύτερον, για την πυρηνική κατάσταση στην Ευρώπη. Αυτό είναι το θέμα του ψηφίσματός μας.

  Pérez Royo (PSE). – (ES) Κύριε Πρόεδρε, μιλάμε για την τραγωδία του ρωσικού υποβρυχίου Κουρσκ και σαφώς συμμεριζόμαστε όλες τις πτυχές του κοινού ψηφίσματος σχετικά με αυτό το θέμα. Ωστόσο, θα πρέπει αμέσως να προσθέσουμε ότι, για να αποκτήσουμε αξιοπιστία, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η Ένωση γενικά δεν μπορούν να αγνοούν ότι εντός της ίδιας μας της επικράτειας υφίσταται μια κατάσταση σοβαρότατου πυρηνικού κινδύνου που προέρχεται από ένα ατύχημα υποβρυχίου, παρότι φυσικά το τελευταίο αυτό ατύχημα δεν είναι τόσο δραματικό όσο αυτό του Κουρσκ. Αναφέρομαι στην περίπτωση που ανέφερε προηγούμενος ο συνάδελφος κ. Marset, στο βρετανικό υποβρύχιο Tireless, που από τον Μάιο βρίσκεται αγκυροβολημένο στο λιμάνι του Γιβραλτάρ όπου σχεδιάζεται η επισκευή του.

Πρόκειται για ένα λιμάνι που, όπως επισημάνθηκε, δεν πληροί τις τεχνικές προϋποθέσεις ούτε είναι κατάλληλο για την επισκευή τέτοιου είδους πλοίων. Το συγκεκριμένο λιμάνι είναι προετοιμασμένο μόνο για την επισκευή εμπορικών πλοίων και όχι πολεμικών, πόσο μάλλον πυρηνικών υποβρυχίων. Το πρόβλημα δεν μπορεί να επιλυθεί με μια απλή ανακατάταξη, γιατί αυτή θα μπορούσε να έχει επιπτώσεις στις τεχνικές συνθήκες. Ωστόσο, το πρόβλημα είναι ότι οι κανόνες ασφαλείας περιλαμβάνουν σχέδια έκτακτης ανάγκης και την ανάληψη ειδικών δράσεων για τον πληθυσμό σε ακτίνα δέκα χιλιομέτρων, εν προκειμένω πρόκειται για 200.000 ανθρώπους. Πρόκειται για κάτι που δεν μπορεί να γίνει εν μια νυκτί, μεταξύ άλλων λόγων, επειδή δεν είναι δυνατή η μετακίνηση του πληθυσμού.

Πρέπει να καταγγείλουμε τη λυπηρή στάση της βρετανικής κυβέρνησης, αλλά ακόμη περισσότερο αυτήν της ισπανικής κυβέρνησης που τήρησε σιωπή σχετικά με αυτό το ζήτημα η οποία προκαλεί ντροπή και λύπη, μέχρι την εκδήλωση διαμαρτυριών εκ μέρους των κατοίκων της περιοχής, οπότε και η ισπανική κυβέρνηση αντέδρασε αμυδρά.

Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να κλείσω λέγοντας πως δεν συνηθίζω να θέτω στο Σώμα θέματα εσωτερικής πολιτικής. Αλλά το παρόν θέμα δεν είναι θέμα εσωτερικής πολιτικής, αλλά ευρωπαϊκής ασφάλειας, είναι θέμα ευρωπαϊκής ευπρέπειας και το θέτω εδώ για να προκαλέσω την αντίδραση του Σώματος και των αρχών της Ένωσης εν γένει, προκειμένου να επιλυθεί αυτή η απαράδεκτη κατάσταση.

  Gasòliba i Böhm (ELDR). – (ES) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, εξ ονόματος της Ομάδας του Ευρωπαϊκού Κόμματος των Φιλελευθέρων, Δημοκρατών και Μεταρρυθμιστών και μαζί με την συνάδελφό μου κ. Plooij-van Gorsel, εκφράζουμε και εμείς τα συλλυπητήριά μας για τα θύματα του ρωσικού πυρηνικού υποβρυχίου και συμπαρατασσόμαστε με το αίτημα γα μεγαλύτερη συνεργασία Ευρωπαϊκής Ένωσης και ρωσικών αρχών για την αποφυγή μιας νέας καταστροφής. Είναι προφανές ότι πιστεύουμε πως η Ευρωπαϊκή Ένωση διαθέτει επαρκή επιχειρήματα για να εξασφαλίσει αυτήν τη συνεργασία. Εκφράζουμε επίσης την ανησυχία μας – όπως και άλλοι ομιλητές - γιατί δυστυχώς το θέμα που έπρεπε να συζητηθεί, αυτό του πολύ σοβαρού, λυπηρού και θανατηφόρου ατυχήματος του υποβρυχίου Κουρσκ, μας οδήγησε στην εξέταση του προβλήματος ενός πυρηνικού υποβρυχίου στα μεσογειακά ύδατα, στην επικράτεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε μια βρετανική αποικία. Αυτό το γεγονός προκαλεί εντονότατη και δικαιολογημένη ανησυχία λόγω μιας σοβαρής βλάβης στον πυρηνικό αντιδραστήρα και επιπλέον γιατί, μεταξύ άλλων, δεν τηρούνται οι οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πιστεύουμε πως θα πρέπει να ενεργήσουμε κατεπειγόντως. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να παρέμβει και το εν λόγω πυρηνικό υποβρύχιο να μεταφερθεί το συντομότερο δυνατό σε βρετανική βάση προκειμένου να επισκευαστεί κάτω από κατάλληλες συνθήκες.

  Bautista Ojeda (Verts/ALE). – (ES) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, όπως πολύ σωστά ειπώθηκε, ένα βρετανικό υποβρύχιο βρίσκεται αγκυροβολημένο στη βάση του στο Γιβραλτάρ, από τις 19 Μαΐου. Μια ασήμαντη βλάβη στο σύστημα ψύξης ενός πυρηνικού αντιδραστήρα δεν μπορεί να θεωρηθεί αμελητέα, εφόσον περιέχει νερό γεμάτο ραδιενεργά ισότοπα. Επιπλέον, το Ηνωμένο Βασίλειο εν γνώσει του δεν τηρεί την κοινοτική νομοθεσία περί προστασίας από τη ραδιενέργεια, εκθέτοντας τους πολίτες του στο Γιβραλτάρ και εκείνους του κόλπου του Αλχεθίρας σε πολύ υψηλή πιθανότητα μόλυνσης, εφόσον μόλις τώρα παραδέχτηκε το μέγεθος της βλάβης και όχι τον Μάιο. Σε αυτήν την περίπτωση έχουμε παράβαση του κοινοτικού δικαίου.

Διαμαρτυρηθήκαμε σχετικά με την τετραήμερη καθυστέρηση της Ρωσίας να ενημερώσει την Ευρωπαϊκή Κοινότητα σχετικά με το ατύχημα του Κουρσκ. Εμείς καθυστερήσαμε δύο μήνες.

Υποθέτω ότι οι καγχασμοί ορισμένων βρετανών βουλευτών προς εμάς, όταν καταγγείλαμε εδώ αυτήν την κατάσταση τον Ιούλιο, απευθύνονταν επίσης στους πολίτες του Γιβραλτάρ.

Από αυτό εδώ το Σώμα καταγγέλλουμε την έλλειψη ενημέρωσης του πληθυσμού της περιοχής καθώς και την έλλειψη αξιόπιστων και επίσημων πληροφοριών εκ μέρους του Ηνωμένου Βασιλείου. Καταγγέλλουμε επίσης κάτι που είναι πραγματικότητα: το Ηνωμένο Βασίλειο, βρισκόμενο κάτω από μεγάλες εσωτερικές κοινωνικές πιέσεις, αποφάσισε να μεταφέρει τις βάσεις λειτουργίας και επισκευής πυρηνικών υποβρυχίων στον κόλπο της Αλχεθίρας, δίχως να σεβαστεί την ίδια του τη νομοθεσία που απαιτεί τέτοιου είδους βάσεις να μην βρίσκονται σε πυκνοκατοικημένες περιοχές.

Καταγγέλλουμε επίσης τη χλιαρή στάση που τήρησε η ισπανική κυβέρνηση, η οποία αντέδρασε μόνον όταν υπήρξε ομόφωνη κοινωνική ανησυχία και πίεση.

Για όλους αυτούς τους λόγους, εμείς οι Ανδαλούσιοι ζητούμε από το Σώμα, από την Προεδρία του, πέρα από τα διμερή διπλωματικά συμφέροντα των κρατών μελών, να προβεί στις απαραίτητες διαβουλεύσεις και διαπραγματεύσεις, ώστε να καταστεί δυνατή η άμεση μεταφορά του εν λόγω υποβρυχίου σε βάσεις που πληρούν τις επαρκείς προϋποθέσεις ασφαλείας για την επισκευή του, ούτως ώστε να τεθεί τέλος στην κοινωνική ανησυχία που έχει προκληθεί.

  Nielson, Επιτροπή. – Η Επιτροπή συμμερίζεται τη βαθιά λύπη που εκφράζεται στα ψηφίσματα σχετικά με το ατύχημα του ρωσικού υποβρυχίου Κουρσκ στην Αρκτική θάλασσα του Μπάρεντς στις 12 Αυγούστου και το θάνατο των 118 ναυτικών. Μας απασχολεί ιδιαίτερα η πολιτική των ρωσικών αρχών κατά τη διάρκεια των πρώτων ημερών μετά το ατύχημα, όσον αφορά την παροχή βοήθειας από το εξωτερικό και την πληροφόρηση προς το ρωσικό λαό και το ευρύτερο κοινό. Η Ρωσία είναι, σε τελευταία ανάλυση, υπεύθυνη για την επινόηση και την υλοποίηση ενός σχεδίου για τη διαχείριση των πυρηνικών αποβλήτων και των χρησιμοποιημένων καυσίμων – τα ψηφίσματα λοιπόν έχουν κάθε λόγο να καλούν τη Ρωσία να χρησιμοποιήσει όλους τους πόρους που διαθέτει συμπεριλαμβανομένων των ειδικευμένων επιστημόνων της.

Η Επιτροπή θεωρεί ότι η διεθνής κοινότητα οφείλει να προσφέρει την αναγκαία βοήθεια στη Ρωσία. Έχει ήδη ξεκινήσει ο σχεδιασμός κάποιων πλάνων βοήθειας με τη μορφή διαφόρων κοινοτικών προγραμμάτων. Η βελτίωση της διαχείρισης των πυρηνικών αποβλήτων στη βορειοδυτική Ρωσία είναι σαφώς μια από τις βασικές προτεραιότητες που περιλαμβάνονται στο νέο κανονισμό TACIS (Τεχνική Βοήθεια για την Κοινοπολιτεία Ανεξάρτητων Κρατών) που καλύπτει τα επόμενα επτά χρόνια. Η Επιτροπή χαιρετίζει οποιαδήποτε ενέργεια που ενισχύει τη χρηματοδότηση των κεφαλαίων που πρόκειται να χρησιμοποιηθούν για την εξάλειψη της ιδεολογικής απειλής στη βορειοδυτική Ρωσία και ιδιαίτερα για την ταχύτερη καταστροφή των παροπλισμένων πυρηνικών υποβρυχίων. Από τα εκατό αχρηστεμένα πυρηνικά υποβρύχια του Βόρειου Στόλου που είναι δεμένα σε διάφορα σημεία της βορειοδυτικής Ρωσίας, μόνο δέκα έχουν ως τώρα καταστραφεί.

Εκτός από τα υποβρύχια, τα χρησιμοποιημένα καύσιμα κάποιων παγοθραυστικών που κινούνται με πυρηνική ενέργεια επιδεινώνουν τον οικολογικό κίνδυνο. Η περιορισμένες δυνατότητες αποθήκευσης χρησιμοποιημένων πυρηνικών καυσίμων παραμένει ένας από τους κύριους ανασταλτικούς παράγοντες των επιχειρήσεων καταστροφής. Οι υποστηριζόμενες από την Κοινότητα δραστηριότητες συνίστανται σε μελέτες σχεδιασμού και κοστολόγησης μιας μονάδας αποθήκευσης στη βορειοδυτική Ρωσία ή στα νότια Ουράλια. Με βάση τα συμπεράσματα αυτών των μελετών, η διεθνής κοινότητα, πιθανώς συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, είναι πιθανό να χρηματοδοτήσει αργότερα την κατασκευή παρόμοιων μονάδων αποθήκευσης.

Προκειμένου να επισπευσθεί η καταστροφή των εν λόγω υποβρυχίων, η Κοινότητα υποστηρίζει το σχεδιασμό, την κατασκευή και την παροχή άδειας για μια δεξαμενή μεταφοράς και αποθήκευσης χρησιμοποιημένων καυσίμων που παρήχθησαν από τη λειτουργία πυρηνικών υποβρυχίων και παγοθραυστικών και που αυτή τη στιγμή αποθηκεύονται κάτω από πρωτόγονες συνθήκες. Η Επιτροπή εμπλέκεται επίσης σε μια σειρά μελετών που στοχεύουν στη βελτίωση της διαχείρισης ραδιενεργών αποβλήτων στη βορειοδυτική Ρωσία.

Προτού να ολοκληρώσω θα ήθελα να τονίσω τη σημασία της διεθνούς συνεργασίας σε αυτό το πολύ μεγάλο έργο. Για να δώσουμε δύο παραδείγματα, η Επιτροπή συμμετέχει στην ομάδας επαφής εμπειρογνωμόνων που χρηματοδοτείται από το Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ). Η δουλειά της ομάδας μπορεί τελικά να δώσει τη δυνατότητα σχεδιασμού μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής καθώς και των βασικών επενδυτικών προγραμμάτων που πρέπει να υποστηριχθούν από κοινού, από τη διεθνή κοινότητα και ορισμένες χώρες-χορηγούς βοήθειας - η Επιτροπή βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε διαπραγματεύσεις για την επίτευξη συμφωνίας με τους Ρώσους. Αυτή η συμφωνία που είναι γνωστή ως 'Πολυμερές Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα για τα Πυρηνικά' έχει στόχο να εξαλείψει τους ανασταλτικούς παράγοντες για διεθνή βοήθεια που προκύπτουν για παράδειγμα από τις φορολογικές εξαιρέσεις και την πυρηνική ευθύνη. Η Επιτροπή ελπίζει ότι το ατύχημα του Κουρσκ θα επιφέρει ουσιαστική πρόοδο σε αυτές τις διαπραγματεύσεις και κυρίως θα ενισχύσει την απόφαση των ρωσικών αρχών να συνάψουν τη συμφωνία.

  Marset Campos (GUE/NGL). – (ES) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να μάθω αν ο κύριος Επίτροπος έχει κάτι να πει σχετικά με το ζήτημα, το οποίο αφορά επίσης τα πυρηνικά υποβρύχια, καθώς και το υποβρύχιο Tireless στο Γιβραλτάρ. Το συγκεκριμένο θέμα τέθηκε στο Σώμα από πέντε βουλευτές και εκείνος δεν είπε τίποτα. Ανησυχώ, μήπως είναι κουφός; Ή μήπως δεν ξέρει τι να κάνει;

  Bautista Ojeda (Verts/ALE). – (ES) Κύριε Πρόεδρε, μιλάμε για πυρηνική ασφάλεια και θα επαναλάβω αυτό που είπε ο συνάδελφός μου, κ. Marset Campos: ελπίζουμε να μιλήσει ο κύριος Επίτροπος για το πρόβλημά μας, ένα πρόβλημα στην Ευρωπαϊκή Ένωση που επηρεάζει τους πολίτες δύο κρατών μελών.

  Nielson, Επιτροπή. – Λαμβάνω την ελευθερία εξ ονόματος της Επιτροπής να απαντήσω εγώ στο θέμα που είναι προγραμματισμένο στην ημερήσια διάταξη. Το βρίσκω απόλυτα φυσιολογικό. Η συζήτηση άλλων θεμάτων θα έπρεπε να καλύπτεται με άλλους τρόπους και σε διαφορετικό τμήμα της ημερήσιας διάταξης. Θα προτείνω στους συναδέλφους μου να απαντήσουμε στις ερωτήσεις σας γραπτώς.

  Bautista Ojeda (Verts/ALE). – (ES) Κύριε Πρόεδρε, το θέμα της ημέρας είναι τα "ατυχήματα πυρηνικών υποβρυχίων";. Η Διάσκεψη των Προέδρων αποφάσισε να προσθέσει στη σημερινή ημερήσια διάταξη το θέμα του υποβρυχίου στο Γιβραλτάρ.

(Χειροκροτήματα)

  Πρόεδρος. – Η συζήτηση έληξε.

Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί σήμερα, στις 17.30.