Volledig verslag van de vergaderingen

Donderdag 7 september 2000 - Straatsburg

9. Branden in Europa

  De Voorzitter. - Aan de orde is het gecombineerd debat over de volgende ontwerpresoluties:

- B5-0703/2000 van mevrouw Malliori e.a., namens de PSE-Fractie, over bosbranden in Europa;

- B5-0724/2000 van de heer Hatzidakis e.a., namens de PPE-DE-Fractie, over branden in het zuiden van de Europese Unie;

- B5-0723/2000 van de leden Isler Béguin en Frassoni, namens de Verts/ALE-Fractie, over bosbranden in Europa;

- B5-0737/2000 van mevrouw Muscardini e.a., namens de UEN-Fractie, over branden in Europa;

- B5-0746/2000 van mevrouw Ainardi e.a., namens de GUE/NGL-Fractie, over branden in het Middellandse-Zeegebied;

- B5-0747/2000 van de heer Korakas e.a., namens de GUE/NGL-Fractie, over branden in Griekenland.

  Malliori (PSE). – (EL) Mijnheer de Voorzitter, de oorzaak van de talrijke bosbranden die ook deze zomer weer uitgestrekte bosgebieden hebben verwoest in het Middellandse-Zeebekken moet vooral gezocht worden in de hoge temperaturen en de langdurige droogte, ofschoon er natuurlijk ook gevallen zijn geweest van brandstichting.

De klimaatveranderingen voltrekken zich steeds sneller en hebben een weerslag op heel het ecosysteem. De wetenschappers wijzen op de gevaren die ons onbezonnen ingrijpen in de natuur met zich meebrengen. Dit is een van de oorzaken van de extreme weersverschijnselen. Zuid-Europa staat de laatste jaren steeds vaker in brand. De Middellandse Zee is een gebied met hoge risico’s en moet een speciale behandeling krijgen. Mijn land, Griekenland, werd dit jaar door meer dan 500 bosbranden geteisterd. Bij de meeste branden heeft men de schade tot een minimum kunnen beperken, maar er waren helaas ook gevallen van niet onder controle te krijgen branden die slachtoffers hebben gemaakt en huizen hebben verwoest. Ik wil mijn medeleven betuigen met de families van de slachtoffers en met de slachtoffers in alle andere landen die met dergelijke problemen werden geconfronteerd.

Mijns inziens is het noodzakelijk onmiddellijk een Europese strategie uit te werken voor de bescherming van de bossen tegen branden. Dit is een politieke verantwoordelijkheid. Eveneens moeten wij op de begroting de lijn voor natuurrampen in ere herstellen. Mijns inziens moet de Commissie tevens bij de lidstaten aandringen op verscherping van de wetgeving voor bodemgebruik, op juiste scholing van de voor brandbestrijding verantwoordelijke lokale en regionale instanties en op voorlichting van de burgers over de voordelen van het bos en de wijze waarop het bos beschermd kan worden. Ook moet men de deelneming van vrijwilligers aan brandbestrijding aanmoedigen.

  Trakatellis (PPE-DE). – (EL) Mijnheer de Voorzitter, elke september weer komen wij hier bijeen om een balans op te maken van de door bosbranden aangerichte verwoestingen en de daarbij gevallen slachtoffers. Deze bosbranden zijn ongetwijfeld te wijten aan de klimaatveranderingen, aan de klimatologische omstandigheden die tijdens de zomer in de landen van de Middellandse Zee heersen, maar ook aan criminele activiteiten. Er zijn echter ook andere oorzaken. Soms begint een brand op een vuilnisbelt; soms ook wordt de situatie verergerd door een gebrek aan administratieve structuren en een algemene, gecoördineerde strategie voor brandbestrijding.

Welke voorstellen kunnen wij hiervoor doen? Ten eerste moeten zowel de lidstaten als ook de Commissie de programma’s voor regionale ontwikkeling herzien en maatregelen treffen voor preventie, herstel van bossen en herbebossing. Men zou hier bijvoorbeeld het communautaire INTERREG-initiatief voor kunnen gebruiken. Uiterst belangrijk is tevens de invoering van een boskadaster. Dat zal een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan de bescherming en het herstel van de milieurijkdom en de bestrijding van grondspeculatie.

Wij hebben echter, mijnheer de Voorzitter, ook behoefte aan coördinatie en samenwerking op Europees niveau. Ik nodig de Commissie uit een voorstel te doen voor de oprichting van een Europees agentschap dat zich bezig moet houden met preventie van bosbranden, studie, nieuwe technische preventiemethodes, maar ook bestrijding. Ik zou zelfs nog verder willen gaan. Het is tijd dat de Commissie een allesomvattende strategie uitwerkt voor de coördinatie van de nationale activiteiten en instrumenten voor de bestrijding van natuurrampen en van door de mens veroorzaakte rampen. Natuurlijk moet daarbij het subsidiariteitsbeginsel in acht worden genomen.

Ik hoop dat mijn voorstellen in vruchtbare aarde zullen vallen bij de Commissie en dat wij in staat zullen zijn onze bossen op efficiëntere wijze te beschermen.

  Isler-Béguin (Verts/ALE). - (FR) Mijnheer de Voorzitter, alsof het om een chronische ziekte gaat, worden wij ook in de zomer van 2000 geteisterd door branden die in ons land en elders in Europa duizenden hectaren in de as leggen en waardoor brandweerlieden en bewoners van de getroffen gebieden om het leven komen.

De plaag van de branden heeft criminele oorzaken: ze is toe te schrijven aan onverantwoordelijke pyromanen, die wij afschrikkingsstraffen moeten opleggen, en aan gewetenloze projectontwikkelaars die tot alles bereid zijn om zich meester te maken van gebieden waar niet mag worden gebouwd en die wij met alle beschikbare repressieve rechtsinstrumenten moeten afschrikken. De plaag heeft echter ook andere oorzaken: het ontbreken van een inventaris van de economische activiteiten zoals de landbouw en veeteelt in Corsica en het uitblijven van een efficiënte aanpak, op basis van geografische databanken, van de inrichting van het platteland om de natuurlijke rijkdommen op te waarderen en de verspreiding van branden tegen te gaan. Tenslotte wijs ik op het gebrek aan een echte milieueducatie die veel verder reikt dan de eveneens – nochtans - onontbeerlijke preventie- en bewustmakingscampagnes.

Mijnheer de Voorzitter, deze zomerse pandemie is dus geneeslijk. Wij moeten het beleid inzake bodemgebruik herzien – ik denk aan de veeteelt in Corsica - en bij de toekenning van premies oog hebben voor de economische situatie en voor preventie. Naast die voorafgaande maatregelen zijn echter ook investeringen nodig in efficiënte en voldoende brandbestrijdingsmiddelen om in alle risicogebieden van de landen van de Unie te kunnen optreden. De betrokken burgers verwachten van de Commissie concrete maatregelen.

  Papayannakis (GUE/NGL). – (EL) Mijnheer de Voorzitter, dit jaar hebben de bosbranden in het Middellandse-Zeegebied en met name Griekenland elk record gebroken. Dit jaar is er twee keer zoveel bos afgebrand als in vorige jaren en zijn er talrijke slachtoffers gevallen, ofschoon de Griekse regering redelijk goed was voorbereid en Griekenland een van de best uitgeruste landen was wat apparatuur, vliegtuigen en manschappen betreft. Zoals gebleken is, is bestrijding dus niet voldoende. Wij moeten overstappen op preventie: iedereen zegt het maar niemand doet het. Preventie is echter een heel ingewikkeld vraagstuk dat natuurlijk in eerste instantie gericht is op de lokale autoriteiten en de nationale regering.

Wat kan de Europese Unie hier doen? De Europese Unie moet, mijnheer de Voorzitter, een actiever beleid voeren. Zij moet ingrijpender optreden en zorgen voor meer coördinatie. Zij moet de zwakke plekken in het gemeenschappelijk landbouwbeleid eens onder de loep nemen. Dit beleid biedt de mensen die in de bossen wonen en van de bossen leven geen enkele stimulans en dwingt hen de bossen te verlaten. Het gemeenschappelijk landbouwbeleid betaalt premies voor het gebruik van afgebrande oppervlakten als weidegrond; het betaalt premies voor dieren die grazen op afgebrande bosarealen, terwijl het bos zich juist op dat moment op natuurlijke wijze probeert te herstellen. De Europese Unie moet natuurlijk ook weer eens kijken naar de oriëntatie en de prioriteiten van de investeringen. Wij roepen al zo lang om een kadaster, en vooral om een boskadaster en boskaarten. Daar moet men in de eerste plaats steun aan geven. Ook zijn maatregelen nodig voor ontwikkeling en investeringen ten behoeve van de ontwikkeling van het bos als bos, en niet als gebruiksvoorwerp. Dan zullen degenen die van het bos leven in staat zijn daar te blijven. Dat is de beste preventie en de beste bescherming.

Natuurlijk zullen wij ook in de toekomst geconfronteerd zijn met bosbranden en helaas zullen wij door de klimaatverandering geconfronteerd zijn met steeds ernstigere verschijnselen. Met een beetje goede wil kunnen wij tenminste proberen de bekende oorzaken van bosbranden te voorkomen.

  Coelho (PPE-DE). – (PT) Mijnheer de Voorzitter, ook Portugal heeft te kampen met dit soort rampzalige bosbranden. De oorzaak daarvan kan natuurlijk zijn, maar vaak is er sprake van kwaadaardige opzet, ingegeven door economische belangen en daarom is dat des te verwerpelijker.

We begrijpen heel goed dat het hier gaat om een kwestie die eerst en vooral valt onder de verantwoordelijkheid van de lidstaten. Die moeten zich erop instellen en de middelen voor brandbestrijding en –preventie uitbreiden. De lidstaten moeten in het kader van hun nationale programma’s voor regionale ontwikkeling dan ook prioriteit verlenen aan dit soort acties en al hetgeen te maken heeft met de nationale bossen. Daarnaast is er echter ook behoefte aan een efficiëntere Europese strategie voor het behoud van de bossen, met de technische en financiële middelen die het mogelijk maken de nationale hulpmiddelen aan te vullen. Daarom wijs ik nog eens op het voorstel dat het Parlement in paragraaf 12 doet: het opzetten van een Europees centrum voor bosbrandpreventie. Ik verstout mij u voor te stellen dat dit centrum in Portugal zijn hoofdkwartier krijgt.

  Nielson, Commissie. – (EN) De Commissie betreurt de slachtoffers van de recente bosbranden in Europa en de ecologische en economische schade die deze branden hebben aangericht.

Tijdens de discussie vandaag is het subsidiariteitsbeginsel genoemd. We moeten niet teveel verwachtingen scheppen en de Commissie niet met taken overbelasten. We moeten ervoor waken beloften te doen die we later niet kunnen nakomen. Dat is in het verleden vaak genoeg gebeurd. Uit het feit dat de Commissie deelneemt aan een discussie als de onderhavige volgt niet automatisch dat de Commissie het hier besproken probleem zal oplossen. We moeten iets doen, en we kunnen dat ook. Ik wilde hier echter eerst tot voorzichtigheid manen.

Uiteindelijk voert de discussie ons naar de kwestie van een begrotingslijn voor noodhulp. De Commissie overweegt nu een rechtsgrond voor zulk een begrotingslijn voor te stellen.

De Commissie kan echter ook overwegen financiële steun voor het herstel van de bosreserves te verstrekken op basis van de verordening voor de ontwikkeling van de plattelandsgebieden. Dat is verordening nr. 1257/1999. Volgens de Griekse autoriteiten zijn de financiële toewijzingen uit de landbouwfondsen niet voldoende om werkelijk bij te dragen tot de herstelwerkzaamheden.

De Commissie verzoekt de Griekse autoriteiten derhalve voorstellen in te dienen voor een amendement op het ontwikkelingsprogramma. En dan kan er gesproken worden over de toewijzing van de nodige kredieten.

Ik wil uw aandacht vestigen op verordening (EG) nr. 2158/1992. Preventieve maatregelen ter bestrijding van bosbranden kunnen op basis van deze verordening worden gefinancierd. Elke lidstaat moet nagaan of alle nodige stappen zijn ondernomen om het risico op bosbranden tot het minimum te beperken. Nieuwe initiatieven van de Commissie zijn reeds van kracht geworden of zullen dat binnenkort worden. Een ontwerp voor een besluit van de Raad betreffende het opzetten van een communautair systeem voor de coördinatie van de bescherming van de burgerbevolking in noodsituaties zal spoedig bij die instelling aan de orde komen. Met dit besluit wordt beoogd de wederzijdse hulp tussen lidstaten efficiënter te laten verlopen. De verbeterde samenwerking zou er ook toe kunnen leiden dat derde landen onverwachte noodsituaties die ze alleen niet de baas kunnen nu wel in de hand kunnen houden. Lidstaten worden in dit plan opgeroepen aan te geven welke eenheden zij in korte tijd in een rampgebied kunnen inzetten.

De Commissie heeft onlangs het startsein gegeven voor een satellietproject dat bedoeld is om zo efficiënt mogelijke informatie te verschaffen over de brandbestrijdingscentra in het Middellandse-Zeegebied. Men hoopt zo elke dag opnieuw vast te stellen wat de brandrisico’s zijn. We willen zien of we zo ook een systeem kunnen opzetten voor de vroegtijdige opsporing van bosbranden. Bovendien spoort de Commissie de lidstaten aan om hun interventiecapaciteit op te voeren. Via het regionale fonds en het Cohesiefonds zijn in de periode van 1994 tot 1999 reeds belangrijke bijdragen gedaan. De nationale overheden moeten de nodige financiële middelen beschikbaar stellen om deze acties voor de periode 2000–2006 te consolideren.

In het algemeen is het zo dat de verantwoordelijkheid voor het besluit om brandbestrijdingsapparatuur aan te schaffen bij de lidstaten berust. Er wordt ook gedacht aan het opzetten van workshops ter bestrijding van bosbranden. De Commissie beschikt niet over de middelen om meer te doen dan dat. Voor herstel na natuurrampen kan een beroep worden gedaan op de structuurfondsen, en van die mogelijkheid is de afgelopen jaren gebruik gemaakt.

  De Voorzitter. - Mijnheer de commissaris, ik dank u.

Het gecombineerd debat is gesloten.

⁂

Het debat over actuele, dringende en bijzonder belangrijke kwesties is gesloten.

Wij gaan nu over tot de stemming.

VOORZITTER: DE HEER FRIEDRICH
Ondervoorzitter

  Morillon (PPE-DE). - (FR) Mijnheer de Voorzitter, zoals ook een aantal andere afgevaardigden heb ik zopas gehoord dat, na twee maanden onophoudelijke aanvallen, de Taliban in Noord-Afghanistan vannacht de stad Toliqan hebben veroverd en dat daarbij vele strijders en burgers de dood hebben gevonden. Het is natuurlijk te laat om daarover nu een dringende ontwerpresolutie in te dienen. Mijnheer de Voorzitter, ik verzoek u de Conferentie van voorzitters te vragen dat de Raad en de Commissie tijdens onze volgende vergaderperiode in Brussel een verklaring afleggen over de maatregelen die de Europese Unie kan nemen om in Afghanistan een politieke oplossing te bewerken en verder nutteloos bloedvergieten te voorkomen.

  De Voorzitter. – Dank u, mijnheer Morillon, wij zullen de boodschap doorgeven.

  Sakellariou (PSE). – (DE) Mijnheer de Voorzitter, ik steun het voorstel van de heer Morillon. Ook namens mijn fractie wil ik benadrukken dat wij de verklaring van de Raad over dit thema zeer belangrijk vinden en ik verzoek u dit aan de Conferentie van voorzitters mee te delen.

  De Voorzitter. – Dat zal ik graag doen, geachte collega!⁽¹⁾

⁂

  Sakellariou (PSE). – (DE) Mijnheer de Voorzitter, naar aanleiding van de stemming wil ik de voorzitter van de Begrotingscommissie verzoeken ons mee te delen of hij beschikt over de middelen die in de artikelen 12 en 14 van de ontwerpresolutie over de branden in Europa gevraagd worden, die wij zonet hebben aangenomen.

  Wynn (PSE), voorzitter van de Begrotingscommissie. – (EN) Mijnheer de Voorzitter, ziehier de waanzin van geïmproviseerd beleid. Deze kwestie is nooit door enige parlementaire commissie behandeld. Er is om geld gevraagd, dat geld is er niet en niemand weet waar het vandaan moet komen. Dit Parlement heeft het verzoek om urgentverklaring ingewilligd. Dat moet dan maar – maar het blijft onzinnig.

  De Voorzitter. – Ik heb de boodschap heel goed begrepen, mijnheer Wynn!

(1) Uitslag van de stemming over actuele, dringende en bijzonder belangrijke kwesties : zie notulen.