Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Τετάρτη 17 Ιανουαρίου 2001 - Στρασβούργο

2. Μηχανισμός ταχείας αντίδρασης

  Πρόεδρος. – Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη συζήτηση της έκθεσης (A5-0392/2000) του κ. Dunn, εξ ονόματος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων, Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, Κοινής Ασφάλειας και Αμυντικής Πολιτικής, σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου, η οποία αφορά τη δημιουργία της διευκόλυνσης ταχείας αντίδρασης (CΟΜ (2000) 119 – C5-0272/2000 – 2000/0081 (CNS)).

  Newton Dunn (ELDR), εισηγητής. - (ΕΝ) Κύριε Πρόεδρε, αυτή η πρόταση αφορά τη διάθεση χρημάτων για μια άμεση, μη στρατιωτική απάντηση της Ένωσης στις κρίσεις. Υπάγεται στον πρώτο πυλώνα - για όσους καταλαβαίνουν την διάλεκτο της Ένωσης - και ελέγχεται από την Επιτροπή. Δεν είναι μια στρατιωτική δύναμη ταχείας αντίδρασης, η οποία φυσικά υπάγεται στο δεύτερο πυλώνα και ελέγχεται από το Συμβούλιο Υπουργών.

Ωστόσο, δέχθηκα προσκλήσεις, πιέσεις και ερωτήσεις σχετικά με το πώς σκοπεύω να χρησιμοποιήσω τους στρατιώτες, τα τεθωρακισμένα και τα αεροσκάφη της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων, Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Κοινής Ασφάλειας και Αμυντικής Πολιτικής. Με ρώτησαν αν πρόκειται να χρησιμοποιήσουμε ναυτικές βάσεις στην Κύπρο και με κάλεσαν να απευθυνθώ σε μια συνεδρίαση Καναδών στρατιωτών. Θέλω να καταστήσω απολύτως σαφές το γεγονός ότι αυτό δεν έχει καμία απολύτως σχέση με τη στρατιωτική δύναμη ταχείας αντίδρασης: είναι μια χρηματοδοτική διευκόλυνση ώστε η Επιτροπή να αντιδρά στις κρίσεις με μεγάλη ταχύτητα.

Αν και η Επιτροπή θα αποδεσμεύει τα χρήματα όσο γρήγορα χρειάζεται, το Κοινοβούλιο διατηρεί τον έλεγχο ως ένα από τα δύο σκέλη της αρμόδιας επί του προϋπολογισμού αρχής. Θα ψηφίζουμε για τα χρήματα και θα περιμένουμε με ανυπομονησία τις εκθέσεις της Επιτροπής σχετικά με το πώς δαπάνησε τα χρήματα. Περιμένουμε από την Επιτροπή να δαπανά τα χρήματα για την αντιμετώπιση κρίσεων αγοράζοντας φάρμακα, προσλαμβάνοντας γιατρούς ή νοσηλευτές, ναυλώνοντας αεροσκάφη για να μεταφέρουν τα φάρμακα, τους νοσηλευτές ή τους αστυνομικούς – ο,τιδήποτε είναι απαραίτητο – σε μια κρίση, οπουδήποτε και αν είναι - όχι απαραίτητα στην Ευρώπη.

Στο παρελθόν, η Ένωση επικρίθηκε και δικαιολογημένα για την καθυστερημένη αντίδρασή της στις κρίσεις. Δεν καταφέραμε να δώσουμε μια άμεση απάντηση όταν ήταν εμφανέστατα αναγκαία, και αυτή η πρόταση είναι ένα μέρος των αξιέπαινων προσπαθειών του Επιτρόπου Πάττεν να βελτιώσει το πρόγραμμα βοήθειας της Ένωσης, το οποίο είναι, το λιγότερο, σε μια κάπως χαoτική κατάσταση.

Ελπίζω ειλικρινά ότι το Κοινοβούλιο θα υποστηρίξει την πρόταση, και θα επανέλθω σ' αυτό. Όταν ο Επίτροπος απαντήσει σ' αυτήν τη συζήτηση, θα μας ενδιέφερε πολύ να μάθουμε αν θα μπορούσε να δώσει μια αδρή περιγραφή των τύπων κατάστασης για τις οποίες πιστεύει ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί - αν και, ασφαλώς, έχουμε και εμείς ορισμένες ιδέες.

Ορισμένοι συνάδελφοι που διάβασαν την έκθεση με ρώτησαν γιατί, αν είναι τόσο καλή ιδέα, υπάρχουν τόσες πολλές τροπολογίες. Η αρχική πρόταση της Επιτροπής χρονολογείται από τον προηγούμενο Απρίλιο, αλλά έκτοτε δεν έγινε τίποτα. Φαίνεται ότι η γαλλική Προεδρία πάγωσε το θέμα, χωρίς καμία εξήγηση του τι συνέβαινε. Έτσι, υπέβαλα μια ερώτηση στην Ώρα των Ερωτήσεων και, ως εκ θαύματος - ίσως όμως να μην υπήρχε σχέση - η γαλλική Προεδρία και η Επιτροπή κάθισαν και διαπραγματεύθηκαν την απεμπλοκή της κατάστασης. Εκπόνησαν ένα εναλλακτικό κείμενο αλλά, λυπούμαι που το λέω, το Συμβούλιο δεν είχε ποτέ την ευγένεια να ενημερώσει το Κοινοβούλιο για τη νέα εκδοχή του κειμένου. Έτσι, οι πολυάριθμες τροπολογίες της έκθεσής μου είναι μια προσπάθεια τροποποίησης της αρχικής πρότασης του κειμένου και σχολιασμού από πλευράς μας του νέου συμβιβαστικού κειμένου, το οποίο έτυχε να λάβουμε, αν και ποτέ δεν μας δόθηκε επίσημα.

Το Κοινοβούλιο έχει μόνο μια ανάγνωση γι' αυτό το θέμα, γεγονός που αποτελεί έναν ακόμα αντικατοπτρισμό του δημοκρατικού ελλείμματος που δεν επέλυσε η Σύνοδος Κορυφής της Νίκαιας. Θα έπρεπε φυσικά να είναι συναπόφαση, αλλά δεν είναι. Ωστόσο, καταφέραμε να απειλήσουμε ότι θα χρησιμοποιήσουμε τη μοναδική μας ανάγνωση για να αρνηθούμε να συντάξουμε γνωμοδότηση - όπως με την περίφημη υπόθεση της ισογλυκόζης πριν από μερικά χρόνια - και αν αρνηθούμε να δώσουμε γνωμοδότηση, δεν μπορεί να γίνει τίποτα περαιτέρω. Έτσι έχουμε ένα αποτελεσματικό βέτο.

Ωστόσο, ευτυχώς, η Επιτροπή του Κοινοβουλίου έχει μελετήσει ενδελεχώς την εν λόγω πρόταση και την εγκρίνει. Εξ ου οι πολλές τροπολογίες που προτείνει η επιτροπή.

Τέλος - δεν πρόκειται να υπεισέλθω σε λεπτομέρειες σχετικά με τις τροπολογίες - εκφράζω την ικανοποίησή μου για το ότι η επιτροπή ενέκρινε τις τροπολογίες σχεδόν ομόφωνα, με τη μοναδική εξαίρεση των βρετανών Συντηρητικών, οι οποίοι θα εξηγήσουν χωρίς αμφιβολία το γιατί. Αυτό είναι το κόμμα το οποίο αισθάνθηκα υποχρεωμένος να εγκαταλείψω, επειδή είχε γίνει εντελώς αρνητικό απέναντι στην Ευρώπη. Ελπίζω ειλικρινά, όταν ψηφίζουμε επί της εν λόγω πρότασης, να νιώσουν επιτέλους θετικά και να της δώσουν τη θερμή τους υποστήριξη.

  Haug (PSE), Συντάκτρια γνωμοδότησης της Επιτροπής Προϋπολογισμών. - (DE) Κύριε Πρόεδρε, αγαπητοί συνάδελφοι, η Επιτροπή Προϋπολογισμών χαιρετίζει την πρόταση της Επιτροπής για τη δημιουργία της διευκόλυνσης ταχείας αντίδρασης. Εμείς στηρίζουμε το συγκεκριμένο κοινοτικό μηχανισμό, ο οποίος θα πρέπει να διαθέτει χρηματοδοτικούς πόρους για ανάληψη επιχειρήσεων στο πλαίσιο της διαχείρισης κρίσεων και πρόληψης συγκρούσεων, και μάλιστα χωρίς στρατιωτική παρέμβαση. Είναι απόλυτα σωστό, όταν η Ευρωπαϊκή Ένωση συμβάλλει στη διατήρηση ή την αποκατάσταση της δημόσιας τάξης, τη διευκόλυνση του διαλόγου, τη συμφιλίωση, τη μεσολάβηση και την πρόληψη κάθε παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Όλα τα ανωτέρω όμως μπορούν να είναι ή να καταστούν αποτελεσματικά, εάν η διευκόλυνση ταχείας αντίδρασης είναι όντως ικανή να αντιδρά ταχέως. Για το λόγο αυτό, στηρίζουμε αναφανδόν την πρόταση της Επιτροπής για την υλοποίηση, δηλαδή την επιτροπολογία, συμπεριλαμβανομένης της συμβουλευτικής επιτροπής. Η έμφαση δίνεται στο “συμβουλευτική”.

Η Επιτροπή ακολουθεί εδώ και χρόνια – με τη στήριξη μάλιστα του Κοινοβουλίου – τη στρατηγική της “κοινοτικοποίησης”. Αυτό σημαίνει, ότι οι δραστηριότητες μεταφέρθηκαν από την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας, δηλαδή το δεύτερο πυλώνα, στον κοινοτικό πυλώνα. Η τάση αυτή συνάδει με την παρούσα πρόταση για τη δημιουργία διευκόλυνσης ταχείας αντίδρασης. Μέχρι εδώ καλά. Ωστόσο, οι απαιτούμενες πιστώσεις πρέπει να προέλθουν από την κατηγορία 4 των δημοσιονομικών προοπτικών. Το πόσο περιορισμένα είναι όμως τα δημοσιονομικά μας στην κατηγορία “Εξωτερικές πολιτικές”, το γνωρίζουν όλοι οι συνάδελφοι τουλάχιστον από δύο δημοσιονομικές διαδικασίες. Σε αυτό το πεδίο διένεξης διεξάγονταν κάθε φορά οι σφοδρότερες αντιπαραθέσεις με το Συμβούλιο σχετικά με τον προϋπολογισμό. Δεν χρειάζονται ιδιαίτερες μαντικές ικανότητες για να προβλέψει κανείς παρόμοιες εξελίξεις και κατά το τρέχον έτος.

Για το λόγο αυτό, παρακαλέσαμε την αρμόδια επί της ουσίας επιτροπή, να προβεί στις εξής δύο ενέργειες: αφενός να προβεί σε σύσταση προς την Επιτροπή και το Συμβούλιο να καταστήσουν γνωστές τις προθέσεις τους σε κοινή έκθεση, κυρίως να περιγράψουν, πώς σκοπεύουν να μοιράσουν μεταξύ τους τις σχετικές αρμοδιότητες και πώς σκοπεύουν να χρηματοδοτήσουν τα σχετικά μέτρα. Αφετέρου να προσθέσουν κάποια εκτίμηση στο κείμενο, στην οποία θα αναφέρεται με σαφή και ξεκάθαρο τρόπο, ότι οι πιστώσεις για τη διευκόλυνση ταχείας αντίδρασης πρέπει να χρηματοδοτηθούν από το περιθώριο της κατηγορίας 4. Εάν αυτό δεν είναι δυνατόν, τότε πρέπει να προβλεφθεί κάποια αναθεώρηση. Επιπλέον, θεωρούμε ότι η διαβούλευση με το Κοινοβούλιο για κάθε μέτρο είναι απαραίτητη. Ο εισηγητής και η αρμόδια επί της ουσίας επιτροπή συμφωνούν με αυτές τις απόψεις περί δημοσιονομικής πολιτικής. Τους ευχαριστούμε θερμά γι’ αυτό!

  Oostlander (PPE-DE). – (NL) Κύριε Πρόεδρε, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει μια σειρά από αρμοδιότητες οι οποίες παρουσιάζουν ενδιαφέρον από την άποψη της πολιτικής συμβολής για τον έλεγχο καταστάσεων οι οποίες απειλούν να εκτραπούν. Οι ίδιες αρμοδιότητες μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο στάδιο της σταθεροποίησης μετά από μία βίαιη σύγκρουση, προκειμένου να αποφευχθεί το ενδεχόμενο να εκτραπεί εκ νέου η κατάσταση. Εκτός από το συνηθισμένο βοηθητικό προσωπικό, πρόκειται στην περίπτωση αυτή και για το θέμα της παρακολούθησης, τη χρήση διοικητικών υπαλλήλων, εκπαιδευτών και αστυνομικών. Πρόκειται για προγράμματα και για μία πολιτική παροχής βοήθειας η οποία είναι ειδικά προσανατολισμένη στη σταθεροποίηση μιας συγκεκριμένης περιοχής.

Επιδοκιμάζουμε ανεπιφύλακτα την προαγωγή της πολιτικής και οργανωτικής συνοχής μεταξύ όλων αυτών των πολιτικών μέσων με τη μορφή μιας διευκόλυνσης ταχείας αντίδρασης. Έτσι, η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να αναλάβει τις ευθύνες που φέρει για τη διεθνή έννομη τάξη καλύτερα απ’ό,τι στο παρελθόν. Επιπλέον, η Επιτροπή και ο αρμόδιος Επίτροπος έχουν τη δυνατότητα να επέμβουν στον τομέα αυτό με δικές τους πρωτοβουλίες και προτάσεις.

Κατά τη γνώμη μας, η συνεργασία μεταξύ εισηγητού και Επιτροπής απέφερε ένα πάρα πολύ καλό ψήφισμα. Πάνω απ’όλα, αποφεύχθηκε το ενδεχόμενο να διατηρηθούν ή να καθιερωθούν διαρθρώσεις οι οποίες επιφέρουν καθυστερήσεις στη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Ορθώς εφιστά ο εισηγητής την προσοχή στο θέμα της απαραίτητης χρηματοδότησης της δύναμης αυτής και στην αναγκαιότητα μιας καλά εκπαιδευμένης μονάδας για την οικονομική ηγεσία και διευθέτηση.

Σε ορισμένα σημεία, η πολιτική μου ομάδα προτιμά το κείμενο της Επιτροπής από τις τροπολογίες του εισηγητή. Έτσι, πιστεύω για παράδειγμα ότι η απαρίθμηση των παραδειγμάτων και των στόχων στο άρθρο 1 παράγραφος 1, στις οποίες συγκαταλέγεται η διευκόλυνση ταχείας αντίδρασης, είναι πάρα πολύ χρήσιμη.

Στην έκθεση αναφέρεται σαφώς η συμμετοχή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στη χάραξη της πολιτικής. Με δεδομένες τις αποσπασματικές προσπάθειες των κρατών μελών και στο μέλλον, η έκθεση προτείνει ορθώς την καθιέρωση ενός συστήματος ανταλλαγής πληροφοριών. Ποιος μπορεί να ξέρει εάν στο μέλλον θα είναι δυνατόν να υπάρξει επαρκής συντονισμός και καθοδήγηση.

Μαθαίνουμε από τα λάθη μας. Η Βοσνία - Ερζεγοβίνη και το Κοσσυφοπέδιο είναι δύο σημαντικά παραδείγματα για πολλά πράγματα που πήγαν λάθος από τα οποία σιγά σιγά μάθαμε. Απ’ αυτή την άποψη, η διευκόλυνση ταχείας αντίδρασης αποτελεί ένα πολύ σημαντικό βήμα προς τα εμπρός. Ελπίζουμε βεβαίως ότι δεν θα χρειαστεί να την χρησιμοποιήσουμε συχνά, αυτό όμως νομίζω ότι αποτελεί ευσεβή πόθο. Στο χώρο της πολιτικής γνωρίζουμε ότι είναι καλά να διαθέτουμε αυτή τη δυνατότητα και μάλιστα ως συμπλήρωμα της στρατιωτικής μονάδας ταχείας επέμβασης που τελεί υπό την ηγεσία του κ. Σολάνα.

Νομίζουμε και ελπίζουμε ότι στο μέλλον, αυτό που θα έχει τη μεγαλύτερη σημασία στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις θα είναι κατά κύριο λόγο οι πολιτικές δυνατότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και αυτό γιατί και εμείς, όπως και άλλοι, προτιμούμε τη χρήση πολιτικών αντί στρατιωτικών μέσων, αυτό όμως δεν πρέπει να το λέμε πολύ φωναχτά εδώ, λόγω του πάρα πολύ μεγάλου δισταγμού που επικρατεί όταν χρειάζεται να χρησιμοποιηθούν και στρατιωτικά μέσα.

  Wiersma (PSE). – (NL) Κύριε Πρόεδρε, καταρχάς θα ήθελα να συγχαρώ τον συνάδελφο Newton Dunn, ο οποίος μας καθοδήγησε έντεχνα μέσα από την περίπλοκη προετοιμασία της έκθεσης στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων και κάνει το ίδιο και τώρα. Παράδειγμα και απόδειξη του ισχυρισμού μου αποτελεί το γεγονός ότι κατατέθηκε μόνο μία τροπολογία επί της έκθεσής του στη σύνοδο ολομέλειας. Παρεμπιπτόντως, η πολιτική μας ομάδα θα υποστηρίξει την τροπολογία αυτή.

Η πολιτική μου ομάδα υποστηρίζει απερίφραστα την πρόταση για την καθιέρωση μιας διευκόλυνσης ταχείας αντίδρασης με την οποία θα μπορούν να αποδεσμευθούν ταχέως οικονομικοί πόροι. Στην περίπτωση επαπειλούμενων διενέξεων, προτιμούμε σαφώς να χρησιμοποιούμε πρώτα πολιτικά μέσα. Αυτό είναι το δεύτερο συγκεκριμένο βήμα που κάνουμε στην περίπτωση αυτή μετά τη δημιουργία της απαραίτητης αστυνομικής δύναμης ταχείας επέμβασης. Αναμένουμε με αδημονία μια οριστική πρόταση για τη συνολική δέσμη των επονομαζόμενων “κεντρικών στόχων” στην περιοχή αυτή.

Θέλουμε να υπάρχει μια ισορροπία στις προσπάθειες που καταβάλλονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση στους τομείς της πολιτικής και στρατιωτικής διαχείρισης κρίσεων. Σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να είναι σε θέση να αντιδρά ταχέως έχοντας στη διάθεσή της μια εκτεταμένη και καλά συντονισμένη γκάμα δυνατοτήτων. Για το λόγο αυτό, οι διαδικασίες που προτείνονται για τη διευκόλυνση ταχείας αντίδρασης είναι απλές. Η επιτροπολογία μπορεί να αποφευχθεί εάν παραμείνουμε εντός του κοινοτικού πλαισίου. Αυτό μπορεί μεν να περιορίζει κατά κάποιο τρόπο θεωρητικά τον αριθμό των χωρών στις οποίες μπορεί να εφαρμοστεί η διευκόλυνση, δεν νομίζουμε όμως ότι υπάρχουν πρακτικά προβλήματα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι δραστηριοποιημένη παντού.

Στο σημείο που η Επιτροπή προτείνει, και αυτό το καταλαβαίνουμε, να χρησιμοποιείται η διευκόλυνση για να εξασφαλιστεί η εφαρμογή των προγραμμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης θέλουμε να προστεθεί ο όρος πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έτσι θα αυξηθεί η εμβέλεια.

Για να μην εμποδιστεί η αποτελεσματικότητα, προτείναμε να μην συμπεριληφθούν εκ των προτέρων στον κανονισμό οικονομικά όρια και προθεσμίες. Η διευκόλυνση ταχείας αντίδρασης πρέπει από τη φύση της να είναι ευέλικτη.

Θα θέλαμε να παρακαλέσουμε την Επιτροπή να φροντίσει ούτως ώστε στην αρχή να γίνονται συχνά πολλές αξιολογήσεις και να αναφέρει σχετικά στο Κοινοβούλιο. Είμαστε πάρα πολύ περίεργοι να δούμε ποια θα είναι η σχέση της διευκόλυνσης με το πρόγραμμα ECHO. Αναφερόμαστε σε μία νέα διευκόλυνση από τις παιδικές αρρώστιες της οποίας μπορούμε να μάθουμε πολλά.

Τέλος, θα ήθελα να ρωτήσω εάν υπάρχει περίπτωση να πραγματοποιήσουμε στο μέλλον συζήτηση με τον Επίτροπο σχετικά με πιθανά σενάρια χρήσης της διευκόλυνσης, γιατί τώρα αναφερόμαστε θεωρητικά σε διάφορα μέσα, πρέπει όμως να μιλήσουμε στο μέλλον για τις πρακτικές εφαρμογές και για το λόγο αυτό πιστεύω ότι θα ήταν σκόπιμο να κάνουμε μία συζήτηση με πιθανά σενάρια.

  Van den Bos (ELDR). – (NL) Κύριε Πρόεδρε, ο κόσμος περιμένει ολοένα και περισσότερα πράγματα από την Ευρωπαϊκή Ένωση όταν κάτι δεν πάει καλά κάπου και αυτό είναι σωστό. Διαθέτουμε τα μέσα, την οργάνωση και την πρόθεση να βοηθήσουμε σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, ενώ η Αφρική δεν έχει από την άποψη αυτή να περιμένει και πολλά πράγματα από την Αμερική του Μπους.

Γι’ αυτό και επικροτώ την πρόταση της Επιτροπής για τη δημιουργία μιας διευκόλυνσης ταχείας αντίδρασης παράλληλα με τη στρατιωτική δύναμη και ως συμπλήρωμα του ECHO. Είναι βέβαιο ότι αυτός ο νέος μηχανισμός θα καλύψει κάποια ανάγκη, και μάλιστα σε τέτοιο βαθμό ώστε θεωρώ πιθανό ότι η ζήτηση θα υπερβεί σύντομα την προσφορά βοήθειας. Πιστεύω ότι τα μέσα που διατίθενται φέτος προσβάλλουν τη σοβαρότητα της ΔΤΑ. Ακόμη και αν τα επόμενα χρόνια το ποσό διπλασιαστεί ή τετραπλασιαστεί, δεν θα μπορεί σε καμία περίπτωση να καλύψει τις πολλές δράσεις που εμπίπτουν στη νέα θεώρηση. Πρόκειται για την ταχεία λήψη αποφάσεων, την ταχεία δράση και την ταχεία χρηματοδότηση. Για το λόγο αυτό, ο εντυπωσιακός κατάλογος των δράσεων, από την κατά τα άλλα έξοχη έκθεση Newton Dunn, προκαλεί μία κάποια έκπληξη. Στον κατάλογο αυτό περιλαμβάνονται πολλά σημαντικά καθήκοντα τα οποία στην ουσία δεν έχουν επείγοντα χαρακτήρα, όπως η εκπαίδευση, η παρακολούθηση των εκλογών ή η ναρκοσύλλεξη. Θα μπορούσε ο Επίτροπος να διευκρινίσει ποιο θα πρέπει κατά τη γνώμη του να είναι το βεληνεκές των δράσεων, ιδιαίτερα ενόψει των περιορισμένων οικονομικών δυνατοτήτων;

Συμφωνώ με την διάρθρωση της ΔΤΑ ως ενός σχήματος που εμπίπτει στον πρώτο πυλώνα και στην αρμοδιότητα της Επιτροπής. Έχει ιδιαίτερη σημασία να επιτευχθεί η πλήρης συμμετοχή του Κοινοβουλίου. Θα ενημερωνόμαστε εγκαίρως για τις δράσεις που προβλέπονται; Λέγονται πολλά σχετικά με προβλήματα αρμοδιότητας και μια κάποια αντιπαλότητα μεταξύ των κκ Πάττεν και Σολάνα, μια κατανομή καθηκόντων στο στρατιωτικό και τον πολιτικό τομέα μεταξύ των κυβερνήσεων και της Επιτροπής είναι πολύ πιθανή στα χαρτιά, στην πράξη όμως θα μπορούσε να οδηγήσει σε μεγάλα προβλήματα. Θα μπορούσε ο Επίτροπος να μας καθησυχάσει επί του σημείου αυτού; Οι στρατιωτικές και πολιτικές δράσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να είναι καλά συντονισμένες, γιατί ο κόσμος το περιμένει και αυτό από εμάς και καλά κάνει.

  Schroedter (Verts/ALE) . - (DE) Κύριε Πρόεδρε, από το Άμστερνταμ η Ένωση είχε δηλώσει ότι είναι υπερήφανη για το πυροσβεστικό σώμα στην Ευρώπη σε καταστάσεις κρίσεων. Το μόνο πρόβλημα είναι, ότι δεν διαθέτει καν κουβάδες για να αντλεί νερό. Με το ειδικό ταμείο για καταστάσεις κρίσεων προμηθεύθηκε τουλάχιστον κουβάδες, και χαιρετίζω ιδιαίτερα το γεγονός αυτό. Ωστόσο, θα ευχόμουν ακόμη, η πυροσβεστική υπηρεσία να προμηθευτεί πυροσβεστικούς σωλήνες. Έχει επανειλημμένως τονιστεί από συνάδελφο, ότι ο εξοπλισμός αυτού του ταμείου δεν ανταποκρίνεται στα αναγκαία, αλλά βέβαια οι πυροσβεστικοί σωλήνες κοστίζουν ακριβά. Παρ’ όλα αυτά, το ειδικό ταμείο αποτελεί βήμα προόδου, και πρέπει να καταστήσω σαφές ακόμα μια φορά, ότι αυτή καθ’ εαυτή η δομή του είναι εξαιρετικά μονοσήμαντη, επειδή αφορά μόνο μέτρα που λαμβάνονται εκ των υστέρων. Πολύ πιο σημαντικά όμως είναι τα μέτρα που λαμβάνονται εκ των προτέρων, τα προληπτικά μέτρα! Για αυτά δεν επαρκούν οι αστυνομικές δυνάμεις, και κατά συνέπεια αναμένουμε επίσης τη χρηματοδότηση ενός Ευρωπαϊκού Πολιτικού Ειρηνευτικού Σώματος, όπως ζητείται από το Κοινοβούλιο στο ψήφισμά του το 1999. Παρακαλούμε επίσης τον κ. Σολάνα να ασχοληθεί πιο επισταμένα με τα θέματα αυτά.

  Marset Campos (GUE/NGL). – (ES) Κύριε Πρόεδρε, καταρχάς, θέλω να συγχαρώ τον κ. Newton Dunn για την έκθεσή του και για την ευκολία με την οποία η επιτροπή δέχτηκε κάθε είδους προτάσεις. Θεωρούμε σημαντική την πρωτοβουλία της Επιτροπής. Ωστόσο, πρέπει να επισημάνω ότι στην Ομάδα μας, τη Συνομοσπονδιακή Ομάδα της Ευρωπαϊκής Ενωτικής Αριστεράς/Αριστεράς των Πρασίνων των Βόρειων Χωρών, μολονότι δεν υπάρχει μία μόνο άποψη επί του θέματος αυτού – γεγονός απόλυτα κατανοητό – η πλειοψηφία είμαστε υπέρ αυτού του μηχανισμού ταχείας αντίδρασης. Πιστεύουμε ότι είναι σημαντικός, ότι πρέπει να θεωρηθεί ευρωπαϊκή κοινοτική πολιτική και ότι πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στην πρόληψη των συγκρούσεων ως ευρωπαϊκή διάσταση της συμβολής στην ειρήνη.

Γι’ αυτό το λόγο, θα επιθυμούσαμε μεγαλύτερη χρηματοδότηση, περισσότερο συντονισμό για την αποτελεσματικότητα των διαφόρων προγραμμάτων που ενδέχεται να εφαρμοστούν, όπως επίσης μεγαλύτερη συνυπευθυνότητα σε σχέση με τη μεταγενέστερη – και, δυστυχώς, ενίοτε αναγκαία – στρατιωτική επέμβαση, που ίσως τελικά να αποφευχθεί αν πραγματοποιηθούν οι προηγούμενες φάσεις.

  Belder (EDD). – (NL) Κύριε Πρόεδρε, η συζήτηση σχετικά με τη διευκόλυνση ταχείας αντίδρασης αρχίζει σιγά σιγά να γίνεται μονότονη. Τα κράτη μέλη εξακολουθούν να μην έχουν συμφωνήσει για το περιεχόμενο της διευκόλυνσης αυτής. Όπως ακούγεται, θα μπορούσε να περάσει ακόμη αρκετός καιρός μέχρις ότου επιτευχθεί συμφωνία, και αυτό τη στιγμή που οι οικονομικές επιπτώσεις για τα κράτη μέλη είναι πάρα πολύ περιορισμένες. Τα κράτη μέλη δεν είναι υποχρεωμένα να αυξήσουν την συνεισφορά τους στην εξωτερική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά απλώς να εγκρίνουν διάφορες μετατοπίσεις στα πλαίσια των διαθέσιμων πόρων. Από τις δύσκολες διαπραγματεύσεις προκύπτει για άλλη μία φορά ότι τα υψηλά ιδανικά σε σχέση με την εξωτερική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης προσκρούουν στην πράξη στην αμετακίνητη στάση των κρατών μελών.

Η άρση των γεωγραφικών περιορισμών για τα προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν πρέπει να οδηγήσει σε μία κατάσταση όπου η Ευρωπαϊκή Ένωση θα παρεμβαίνει αυθαίρετα παντού στον κόσμο. Για το λόγο αυτό αισθάνομαι ιδιαίτερη ικανοποίηση για το γεγονός ότι η έκθεση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων συγκεκριμενοποιεί την πρόταση. Στην περίπτωση του μηχανισμού αυτού πρόκειται βεβαίως για δράσεις που αναλαμβάνονται στα πλαίσια ευρωπαϊκών προγραμμάτων. Ο μηχανισμός μπορεί να βοηθήσει στην περίπτωση που επικρατούν κρίσεις οι οποίες θέτουν σε κίνδυνο την υλοποίηση των προγραμμάτων.

Ωστόσο, όσον αφορά ένα άλλο σημείο δεν συμμερίζομαι τα συμπεράσματα της έκθεσης. Συγκεκριμένα, σε αντίθεση με τον εισηγητή, θα ήθελα να επιμείνω στην επιτροπή διαχείρισης κρίσεων από την πρόταση της Επιτροπής. Κατ’ αυτό τον τρόπο μπορούμε να αποφύγουμε το ενδεχόμενο να μην υπάρχει επαρκές έρεισμα στα κράτη μέλη για την ανάληψη δράσεων. Επιπλέον, φροντίζουμε για να υπάρξει η απαραίτητη συνοχή μεταξύ των δράσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών. Αυτό δεν είναι καθόλου ασήμαντο μετά από όλη την κριτική που ασκήθηκε τα τελευταία χρόνια στις εξωτερικές δράσεις της Ένωσης.

Οι συστάσεις που γίνονται στην αιτιολογική έκθεση για την αλλαγή της νομικής βάσης του εν λόγω κανονισμού προσκρούουν επίσης στις επιφυλάξεις μου. Το άρθρο 308 είναι το μόνο στο οποίο μπορεί να βασιστεί η παρούσα πρόταση. Επιπλέον, διερωτώμαι εάν η προσθήκη του άρθρου 179 θα αυξήσει την ταχύτητα του μηχανισμού. Έχω την εντύπωση ότι το δικαίωμα συναπόφασης του Κοινοβουλίου θα καθυστερεί άσκοπα τα πράγματα. Βεβαίως, εκ των υστέρων πρέπει πάντα να είμαστε σε θέση να ζητήσουμε από την Επιτροπή εξηγήσεις σχετικά με τη χρήση του μηχανισμού.

  Sichrovsky (NI) . - (DE) Κύριε Πρόεδρε, η πρόταση ψηφίσματος για τη δημιουργία της διευκόλυνσης ταχείας αντίδρασης ανήκει σε εκείνους, οι οποίοι ασπάζονται την πρόθεση αυτή από κάθε άποψη, η υλοποίηση ωστόσο ενδέχεται να αποτύχει εξαιτίας των γραφειοκρατικών εμποδίων και διαφωνιών όσον αφορά αρμοδιότητες και επιρροή. Μέχρι σήμερα, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει διαδραματίσει πειστικό ρόλο στο πλαίσιο διαχείρισης κρίσεων και επίλυσης διενέξεων. Ο λόγος γι’ αυτό δεν φαίνεται να είναι ούτε η έλλειψη προσωπικού ούτε χρηματοδοτικών πόρων. Μάλλον είναι θέμα της διαχείρισης, του σχεδιασμού και του συντονισμού των διαφόρων ιδεών και μέτρων. Η δήλωση προθέσεων στον τομέα αυτό, δηλαδή της πιο ενεργούς δραστηριοποίησης σε θέματα επίλυσης διενέξεων και παρέμβασης σε καταστάσεις κρίσεων, πρέπει μάλλον να ερμηνευθεί ως ένα σημαντικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Μέχρι σήμερα η ΕΕ έχει επιτύχει εν μέρει σπουδαία πράγματα, κυρίως με τη χορήγηση χρηματοδοτικών πόρων, με σκοπό να βελτιώσει την κατάσταση σε περιοχές που πλήττονται από κρίσεις. Ωστόσο, τα χρήματα δεν υποκαθιστούν πάντοτε τις πολιτικές προθέσεις και την πολιτική επιρροή. Εάν η ΕΕ επιθυμεί να διαδραματίσει στο μέλλον σημαντικότερο ρόλο, τότε χρειάζεται και πολιτική βούληση για να παρέμβει σε μεγαλύτερο βαθμό με τα αντίστοιχα μέτρα.

Εδώ βρίσκομαι μόνο ως εκπρόσωπος μιας μικρής χώρας, μπορώ ωστόσο να σας διαβεβαιώσω, ότι ειδικά η Αυστρία με τη μακρόχρονη παράδοση σε θέματα ουδετερότητας και μη ένταξης σε συμμαχίες, διαθέτει στον τομέα της πολιτικής διαμεσολάβησης και παρέμβασης σε καταστάσεις κρίσεων μεγάλη πείρα και τυγχάνει ανάλογης αποδοχής από τα αντιμαχόμενα μέρη. Ίσως εξ αυτού του λόγου, είναι ένας τομέας, στον οποίο θα έπρεπε να λαμβάνονται περισσότερο υπόψη οι εμπειρίες των μικρότερων χωρών στην ΕΕ. Δεν τίθεται τόσο θέμα τεράστιων χρηματοδοτικών πόρων και υπέρμετρα διογκωμένων οργανισμών, αλλά σε περιπτώσεις διαχείρισης κρίσεων και προσπαθειών διαμεσολάβησης σε διενέξεις, τίθεται τις περισσότερες φορές θέμα εμπιστοσύνης, με την οποία τα αντιμαχόμενα μέρη περιβάλλουν την προσφορά παρέμβασης. Εδώ ακριβώς έχει αποτύχει μέχρι σήμερα η ΕΕ.

Έχουμε πρόβλημα εικόνας απέναντι στα αντιμαχόμενα μέρη στις πολλές εστίες κρίσεων παγκοσμίως. Αυτό δεν αντιμετωπίζεται μόνο με νέες υπηρεσίες και προϋπολογισμούς. Αυτό που εξακολουθεί να μας λείπει, είναι η πειστική πρόθεση, να αναλάβουμε διεθνώς μεγαλύτερες ευθύνες στον τομέα της μεσολάβησης και της παρέμβασης σε καταστάσεις κρίσεων.

  Van Orden (PPE-DE). - (EN) Κύριε Πρόεδρε, ελπίζω να έχω την προσοχή Επιτρόπου, διότι αυτή τη στιγμή συνομιλεί με τον κ. Brok. Απ' άκρου εις άκρον σ' αυτό το Κοινοβούλιο ζητούμε από την Επιτροπή να εφαρμόσει μια πιο αποτελεσματική δημοσιονομική διαχείριση και πιο αποτελεσματικές διοικητικές διαδικασίες προκειμένου να μπορεί να παρέχει επειγόντως εξωτερική βοήθεια και να εφαρμόζει τα προγράμματά της, όπως τη δράση κατά των ναρκών, σε καιρούς κρίσης ή όταν διακυβεύονται ανθρώπινες ζωές. Έχουμε την εντύπωση ότι τούτο ήταν το βασικό κίνητρο πίσω από την πρόταση του κ. Πάττεν για τη Διευκόλυνση Ταχείας Αντίδρασης. Ελπίζω ότι περί αυτού πρόκειται και θα ήθελα μια διαβεβαίωση σχετικά από τον Επίτροπο.

Είναι κρίμα που χρησιμοποιείται ο όρος “Διευκόλυνση Ταχείας Αντίδρασης” για κάτι που, σε τελική ανάλυση, θα έπρεπε να είναι ένα διαδικαστικό ζήτημα, ένα μέσο χρηματοοικονομικής διαχείρισης. Συγχέεται εύκολα με τη “Δύναμη Ταχείας Αντίδρασης”. Έγινε σύγχυση στον Τύπο, ακόμα και στα ίδια τα Νέα της συνόδου του Κοινοβουλίου αυτής της εβδομάδας. Για λόγους σαφήνειας και προς αποφυγή σύγχυσης θα μπορούσε ίσως η Επιτροπή να αλλάξει τον τίτλο προς κάτι όπως “Διευκόλυνση Επείγουσας Χρηματοδότησης”.

Υποστηρίζουμε την αρχή όπως την περιέγραψα, αλλά φαίνεται ότι έχουν παρεισφρήσει ένα ή δύο ατυχή στοιχεία. Πρώτον, αντί η Διευκόλυνση να αναφέρεται στα πλαίσια της ΚΕΠΠΑ και των ίδιων των εξωτερικών δράσεων της Επιτροπής στον πρώτο πυλώνα, έχει τεθεί στο πλαίσιο της κοινής πολιτικής ασφάλειας και άμυνας. Έχουμε ήδη εκφράσει σε πολλές περιπτώσεις τις ανησυχίες μας για την ανάμιξη της ΕΕ σε στρατιωτικά θέματα και οι επιφυλάξεις μας δεν έχουν αρθεί από τις εξελίξεις στη Νίκαια. Πρόκειται για ένα ξεχωριστό θέμα. Η χρηματοδοτική διευκόλυνση της Επιτροπής δεν θα πρέπει να αναμιγνύεται με αυτά τα αμυντικά ζητήματα.

Δεύτερον, η πρόταση κατέχεται από ένα πνεύμα πολιτικής ορθότητας. Για παράδειγμα, μου δημιουργεί σύγχυση η ιδέα ότι η καταπολέμηση των διακρίσεων μεταξύ των δύο φύλων θα υπάγεται στην κατηγορία της διαχείρισης κρίσεων, δίνοντας έναυσμα για χρήση της Διευκόλυνσης Ταχείας Αντίδρασης.

Τρίτο, και σημαντικότερο για εμάς, ο εισηγητής κ. Newton Dunn εκμεταλλεύτηκε την ευκαιρία για να υποβάλει μια τροπολογία προς επιδίωξη ενός από τα προσφιλή του θέματα, δηλαδή τη θέσπιση μιας Ευρωπαϊκής Δύναμης Δημόσιας Ασφάλειας, με άλλα λόγια μιας ευρωπαϊκής gendarmerie ή ένοπλης αστυνομίας. Αυτός είναι ο βασικός λόγος για τον οποίο δεν μπορούμε να δεχθούμε αυτήν την έκθεση.

Δεν θέλουμε έναν ευρωπαϊκό στρατό και σίγουρα δεν θέλουμε μια ευρωπαϊκή αστυνομική δύναμη. Αυτό που θέλουμε είναι η Επιτροπή να παρέχει την εξωτερική της βοήθεια με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και επικροτούμε τα μέτρα που έχουν αυτήν την έννοια.

  Carrilho (PSE). – (ΡΤ) Κύριε Πρόεδρε, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τοποθετήθηκε πάντα υπέρ της ανάγκης να αυξηθεί η ικανότητα μη στρατιωτικής επέμβασης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εκφράζουμε, επομένως, την ικανοποίησή μας για την πρόταση του Συμβουλίου και υποστηρίζουμε την έκθεση του συναδέλφου μας κ. Newton Dunn, που διατυπώνει προτάσεις οι οποίες βελτιώνουν το κείμενο. Πρόκειται εδώ, προφανώς, για θέματα που υπάγονται στο πεδίο του πρώτου πυλώνα. Ωστόσο, είναι γνωστό ότι στο πλαίσιο του δεύτερου πυλώνα βρίσκεται υπό δημιουργία ένας στρατιωτικός μηχανισμός ταχείας αντίδρασης που σκοπό την εκπλήρωση καθηκόντων τύπου Petersberg. Καθήκοντα τα οποία προβλέπεται να αναπτύσσονται σε τρίτες χώρες όπου επίσης θα πρέπει να δρα ο μη στρατιωτικός μηχανισμός ταχείας αντίδρασης. Αλλά πώς; Σε ποιες περιπτώσεις; Ποιες είναι οι μορφές αυτής της σχέσης; Ποιος είναι ο συντονισμός; Πιστεύω λοιπόν ότι θα ήταν πρόσφορο το έγγραφο να εξετάζει και αυτή την πτυχή. Και, ως μέλος του Κοινοβουλίου αυτού, θα ήθελα να βοηθήσω στην εξάλειψη ορισμένων φραγμών που χωρίζουν τα διάφορα πεδία αρμοδιότητας ώστε να υπάρξει μεγαλύτερος συντονισμός στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

  Titford (EDD). - (ΕΝ) Κύριε Πρόεδρε, το κόμμα μου αναγνωρίζει πλήρως την ανάγκη να διαθέσουν πόρους οι αναπτυγμένες χώρες για τις διεθνείς κρίσεις και να είναι ταχεία και αποτελεσματική η αντίδρασή μας. Σ' αυτά τα πλαίσια, η πρόταση της Επιτροπής φαίνεται ελκυστική υπό την έννοια ότι παρέχει τους μηχανισμούς που θα επιτρέψουν την αντίδραση σε καταστάσεις κρίσης.

Ωστόσο, πιστεύουμε ότι για να είναι οι προσπάθειές μας και ταχείες και αποτελεσματικές, θα πρέπει να σχεδιάζονται, να χρηματοδοτούνται και να εκτελούνται σε πραγματικά διεθνή κλίμακα, με τη χρησιμοποίηση των πόρων και των ικανοτήτων ολόκληρου του ελεύθερου κόσμου, συμπεριλαμβανομένης της τεχνικής ιδιοφυίας και της καλής θέλησης των Ηνωμένων Πολιτειών.

Οι μηχανισμοί που το διασφαλίζουν αυτό υπάρχουν ήδη, με τη μορφή των Ηνωμένων Εθνών και των διαφόρων υπηρεσιών του. Παρότι είναι ατελείς και επιδέχονται πάντοτε μεταρρύθμιση, αυτές οι υπηρεσίες έχουν παράσχει καλές υπηρεσίες και έχουν ανακουφίσει πολύ οδύνη. Για το μέλλον, ο τρόπος να διασφαλισθεί η μεγιστοποίηση των αντιδράσεων, είναι να συνεχίσουμε να δραστηριοποιούμαστε μέσω των εν λόγω υπηρεσιών, εξασφαλίζοντας ότι οι πόροι χρησιμοποιούνται με σύνεση και αποτελεσματικότητα. Σε ό,τι αφορά την πρόταση της Επιτροπής, επανεφευρίσκει απλά τον τροχό, βάζοντας τις πολιτικές φιλοδοξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης μπροστά από τις ανάγκες των ανθρώπων που υποφέρουν.

Στις κρίσεις, οι άνθρωποι χρειάζονται μια ευρωπαϊκή Διευκόλυνση Ταχείας Αντίδρασης όσο τα ψάρια χρειάζονται ένα ποδήλατο. Θα πρέπει να εγκαταλείψουμε αυτά τα μεγαλεπήβολα σχέδια και, άντ’ αυτών, να υποστηρίξουμε και να αναπτύξουμε τους υπάρχοντες οργανισμούς οι οποίοι έχουν καλύτερες επιδόσεις από αυτές που θα έχει ποτέ η ΕΕ.

  Hume (PSE). - (ΕΝ) Κύριε Πρόεδρε, καθώς συζητούμε αυτό το θέμα, επικροτώ ιδιαίτερα την πρόταση της σουηδής Υπουργού Εξωτερικών που είδα μόλις σήμερα, σχετικά με ένα σχέδιο δράσης για την πρόληψη των συγκρούσεων που θα είναι προσανατολισμένο στους στόχους, επειδή, όπως έχω πει και πριν, εμείς στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να στέλνουμε μια φιλοσοφία ειρήνης στις περιοχές με συγκρούσεις, και όχι μόνο στρατεύματα.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι το καλύτερο παράδειγμα επίλυσης συγκρούσεων στην παγκόσμια ιστορία και αυτό είναι κάτι που τείνουμε να λησμονούμε. Δείτε τον τελευταίο αιώνα: το πρώτο μισό του σημαδεύτηκε από τη χειρότερη σύγκρουση που είχε ζήσει ποτέ ο κόσμος: δύο παγκόσμιοι πόλεμοι και εκατομμύρια νεκροί. Εντούτοις, ποιος θα μπορούσε να προβλέψει ότι στο δεύτερο μισό του εν λόγω αιώνα οι ίδιοι αυτοί άνθρωποι θα συνενώνονταν στην Ευρωπαϊκή Ένωση ;

Όπως γνωρίζω από τη δική μου εμπειρία, οι αρχές που βρίσκονται στην καρδιά της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα επιλύσουν τις συγκρούσεις σε όποιο μέρος του κόσμου εφαρμοστούν. Συνεπώς, δεν νομίζετε ότι είναι μια πολύ θετική και λογική πρόταση να έχει η Ευρωπαϊκή Ένωση ένα τμήμα που θα κάνει ακριβώς αυτό; Με άλλα λόγια, η Επιτροπή θα πρέπει να διαθέτει ένα τμήμα ειρήνης και συμφιλίωσης και έναν Επίτροπο αρμόδιο για την ειρήνη και τη συμφιλίωση, που θα μεταβαίνει εκ των προτέρων σε περιοχές σύγκρουσης και θα εφαρμόζει τις αρχές της επίλυσης συγκρούσεων, ιδίως τις αρχές εκείνες που βρίσκονται στην καρδιά της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

  Howitt (PSE). - (ΕΝ) Κύριε Πρόεδρε, με μεγάλη μου λύπη άκουσα στη συζήτηση ευρωβουλευτές από τη δική μου περιοχή στο Ηνωμένο Βασίλειο από διαφορετικά κόμματα, να λένε ότι θα αντιταχθούν στην εν λόγω έκθεση. Έχω την ευχαρίστηση να υποστηρίξω τη Διευκόλυνση Ταχείας Αντίδρασης, την οποία υποστηρίζω ως μέλος της Επιτροπής Ανάπτυξης του Κοινοβουλίου.

Την εβδομάδα που 600 άτομα έχασαν τη ζωή τους μετά το σεισμό στο Σαλβαδόρ, αυτή η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να μπορέσει να ενεργήσει πιο γρήγορα, κάτι που δεν καταφέραμε να κάνουμε για να αντιμετωπίσουμε τις συνέπειες του τυφώνα Μιτς στην ίδια αυτή χώρα το 1998. Παρακαλώ τον Επίτροπο Πάττεν, κλείνοντας τη συζήτηση, πρώτον να μας διαβεβαιώσει ότι η Διευκόλυνση θα χρησιμοποιηθεί στην αντιμετώπιση κρίσεων παγκοσμίως, ως στήριγμα των αναπτυξιακών στόχων της ΕΕ, και όχι μόνο στον στενό ευρωπαϊκό χώρο.

Δεύτερον, θα μπορούσε να μας πει πώς θα μπορέσει να δώσει μια τέτοια υπόσχεση, όταν κάθε χρόνο η Επιτροπή προτείνει τη χρηματοδότηση παρεμβάσεων στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη και στην πρώην Γιουγκοσλαβία σε βάρος θέσεων του προϋπολογισμού των οποίων επωφελούνται οι υπό ανάπτυξη χώρες ;

Τρίτον, θα αναλάβει να παρουσιάσει μια αναλυτική επιχειρησιακή σχέση μεταξύ της Διευκόλυνσης Ταχείας Αντίδρασης και της χρηματοδότησης του ECHO, και θα μας εξηγήσει τελικά γιατί δεν υπέβαλε συγχρόνως προτάσεις για την επιτάχυνση της ανθρωπιστικής μας βοήθειας ως μέρος του προγράμματος μεταρρυθμίσεων που γνωρίζει ότι υποστηρίζουμε ;

Τέλος, μπορεί να μας πει αν συμμερίζεται την πεποίθησή μας ότι η ανάπτυξη είναι η καλύτερη μορφή πρόληψης των συγκρούσεων και να δεσμευθεί ότι θα βελτιώσει το αναπτυξιακό πρόγραμμα της ΕΕ έτσι ώστε να μη χρειάζεται παρέμβαση για κρίσεις τα μελλοντικά χρόνια ;

  Patten, Επιτροπή. - (ΕΝ) Κύριε Πρόεδρε, χαίρομαι που είμαι σε θέση να απαντήσω στην εξαιρετική έκθεση του κ. Newton Dunn, σχετικά με τη Διευκόλυνση Ταχείας Αντίδρασης. Είναι φίλος και συνάδελφος. Πράγματι υπήρξαμε συνοδοιπόροι προτού εγκαταλείψει, ελπίζω προσωρινά, την Ομάδα μας, αλλά δεν εκπλήσσομαι καθόλου, γνωρίζοντας το συντάκτη, για το ότι πρόκειται για μια τόσο εξαιρετική έκθεση.

Η Διευκόλυνση Ταχείας Αντίδρασης, όπως αποκαλείται στην έκθεση, τώρα φυσικά ονομάζεται Μηχανισμός Ταχείας Αντίδρασης, προκειμένου να αποφευχθεί η όποια πιθανή σύγχυση με τη Δύναμη Ταχείας Αντίδρασης για την οποία, επιτρέψτε μου να το επαναλάβω για τους αναγνώστες ορισμένων εντύπων από τη χώρα που γνωρίζω καλύτερα, δεν έχω καμία απολύτως ευθύνη. Αυτό είναι ένα αρνητικό “όχι” και όχι ένα καταφατικό “όχι”, απλά για τις στήλες αλληλογραφίας της The Daily Telegraph.

Πρέπει να πω ότι άκουσα την ομιλία του φίλου μου, του κ. Van Orden. Σκέφτηκα ότι ήταν ένα καλό παράδειγμα χορού σε αναμμένα κάρβουνα. Πρέπει να πω ότι η βασική του αντίρρηση αφορούσε νομίζω την τροπολογία αριθ. 9 και, όπως θα πω σε λίγο, είμαστε αντίθετοι με την τροπολογία αριθ. 9. Ωστόσο, αν υπάρχει κάποια σύγχυση για τη φύση της προσπάθειάς μας, πρέπει να πω ότι αυτό οφείλεται εν μέρει σ' αυτά που λένε για τις εν λόγω προτάσεις ορισμένοι απ' αυτούς που συμφωνούν με τον αξιότιμο κύριο.

Αν ορισμένοι συντηρητικοί, όπως ο αξιότιμος φίλος μου, δεν το εγκρίνουν, οφείλω να κάνω την όχι εντελώς ρητορική ερώτηση: τι στο καλό θα εγκρίνουν ποτέ; Όταν ήμουν πρόεδρος του κόμματος στο οποίο ανήκει ο αξιότιμος κύριος, πιστεύαμε στην προσπάθεια να επιταχύνουμε την παροχή της χρηματοοικονομικής βοήθειας. Πιστεύαμε στην προσπάθεια να αποφύγουμε τη γραφειοκρατία. Διερωτώμαι λοιπόν σε τι στο καλό πιστεύουν σήμερα ο αξιότιμος φίλος μου και οι συνάδελφοί του. Πιστεύω ότι θα ήταν επιθυμητό να μην περιορίζεται κανείς σ' αυτές τις στήλες αλληλογραφίας της εφημερίδας The Daily Telegraph για την ενημέρωσή του σχετικά με ένα θέμα τόσο σημαντικό όσο αυτό.

Τώρα, έχω την ευθύνη να εξασφαλίσω ότι η Επιτροπή είναι σε θέση να αντιδράσει γρήγορα και αποτελεσματικά σε μια κρίση, τόσο μόνη της όσο και, όπως ίσως είναι πιο πιθανό να συμβεί, ως μέρος μιας συνολικής αντίδρασης της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις κρίσεις, συμπεριλαμβανομένων αυτών για τις οποίες θα αναπτυσσόταν ενδεχομένως η Δύναμη Ταχείας Αντίδρασης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το δίδαγμα των πρόσφατων ετών ήταν σαφέστατο. Η ανταπόκριση στις κρίσεις πολύ συχνά συνεπάγεται την ανάπτυξη ενός ευρέος φάσματος μέσων, στα οποία ορισμένες φορές συμπεριλαμβάνονται τα στρατιωτικά μέσα, συχνά συμπεριλαμβάνονται πολιτικές και προγράμματα για τα οποία η Επιτροπή έχει ευθύνη ή συμμετοχή, από την εμπορική πολιτική έως την ανθρωπιστική βοήθεια, από την αποστολή παρατηρητών εκλογών έως την παροχή επιτόπου συνδρομής για τις τελωνειακές αποστολές, τη διαχείριση των συνόρων, τη βοήθεια προς τα ανεξάρτητα μέσα μαζικής ενημέρωσης και ούτω καθεξής.

Πολύ συχνά στο παρελθόν, για παράδειγμα στα Βαλκάνια, απλά δεν υπήρξαμε ικανοί να αντιδράσουμε με τόσο αποτελεσματικά και έγκαιρα, όπως το απαιτούν οι εξελίξεις στον πραγματικό κόσμο. Ωστόσο, χρειάστηκε να διαβούμε το διαδικαστικό τέλμα των Βρυξελλών μέσα στο οποίο έχουν καθηλωθεί υπάλληλοι οι οποίοι θα έπρεπε να καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια να φέρουν σε πέρας το έργο επιτόπου. Φοβούμαι ότι αυτή ήταν η εντύπωσή μου όταν ανέλαβα καθήκοντα. Προσπαθούμε να διορθώσουμε αυτές τις ανεπάρκειες. Η αδυναμία αποκαλύπτεται από πραγματικά γεγονότα, όχι από θεωρητικά πρότυπα.

Από τότε που έγινα Επίτροπος, έχω αφιερώσει ένα μεγάλο μέρος της προσοχής μου στην προσπάθεια να βελτιωθούν αυτά τα αποτελέσματα επιτόπου. Νομίζω ότι έχουμε αρχίσει να προοδεύουμε, όπως πιστεύω ότι έχει δείξει η αντίδρασή μας στα πρόσφατα γεγονότα στη Σερβία. Εκεί η Επιτροπή βρέθηκε στην εντελώς ασυνήθιστη θέση να δέχεται επαίνους από την τοπική αυτοδιοίκηση και από άλλους χορηγούς για την ταχύτητα με την οποία καταφέραμε να έχουμε αποτελέσματα. Αυτό όμως εξακολουθεί να είναι ιδιαίτερα σπάνιο, και η παροχή βοήθειας όπου υπάρχει άμεση ανάγκη, εξακολουθεί να απαιτεί σημαντικές προσπάθειες από πλευράς των υπαλλήλων μας για να ελίσσονται μέσα στα γρανάζια της γραφειοκρατίας.

Το χρωστούμε σε αυτούς και σε εκείνους που προσπαθούμε να βοηθήσουμε να εξοπλιστούν κατάλληλα ώστε να φέρουν σε πέρας το έργο τους. Αυτό είναι το νόημα της πρότασης για έναν μηχανισμό ταχείας αντίδρασης. Ακριβώς όπως οι ευρύτερες μεταρρυθμίσεις που προβλέπουμε για τα προγράμματα εξωτερικής βοήθειας ανά τον κόσμο έχουν σχεδιαστεί έτσι ώστε το πρόγραμμα βοήθειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης να αρχίζει να αποκτά με την αξία του μια άριστη φήμη. Ο μηχανισμός ταχείας αντίδρασης θα μας επιτρέψει να κινητοποιήσουμε πολύ γρήγορα και να εκταμιεύσουμε γρήγορα τα κοινοτικά κονδύλια για την αντιμετώπιση των κρίσεων ή των αναδυόμενων κρίσεων. Το σχέδιο κανονισμού που είναι υπό συζήτηση στο Συμβούλιο αντικατοπτρίζει τις τροπολογίες που υπέβαλε το Κοινοβούλιο. Θέλουμε να εξασφαλίσουμε τη μέγιστη δυνατή ευελιξία τόσο από γεωγραφικής όσο από γραφειοκρατικής πλευράς, αφήνοντας κατά μέρος τους περίπλοκους κανόνες της επιτροπολογίας, για παράδειγμα, προς όφελος της απευθείας παροχής πληροφοριών στο Συμβούλιο και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, και απλουστεύοντας όσο το δυνατόν περισσότερο τη διαδικασία λήψης αποφάσεων.

Ο στόχος θα είναι η ενεργοποίηση του μηχανισμού ταχείας αντίδρασης προκειμένου να αντεπεξέλθει στην αρχικά περιορισμένη περίοδο της κρίσης, εν αναμονή των εισροών από το τακτικό κοινοτικό πρόγραμμα, είτε το CARDS είτε το TACIS, ή όποιο άλλο. Οι παρεμβάσεις στα πλαίσια του μηχανισμού θα είναι χρονικά περιορισμένες και θα ανέρχονται κάθε φορά σε 12 εκατομμύρια ευρώ.

Πριν αναφερθώ συγκεκριμένα στις τροπολογίες, επιτρέψτε μου να απαντήσω σε ένα δύο σημεία της συζήτησης.

Και ο κ. Newton Dunn και ο κ. Wiersma - ο οποίος μίλησε λίγο μετά από εκείνον - πρότειναν ότι θα έπρεπε να δώσω παραδείγματα των τομέων στους οποίους θα ήταν χρήσιμος ο μηχανισμός ταχείας αντίδρασης. Το πρώτο σχεδόν πρόβλημα που είχα να αντιμετωπίσω όταν έγινα Επίτροπος ήταν πώς να φθάσει γρήγορα το πετρέλαιο στις δημοκρατικές σερβικές κοινότητες. Ειλικρινά, εξαντλήσαμε τη διοικητική μας δημιουργικότητα για να το επιτύχουμε. Μάλιστα το επιτύχαμε κατά τέτοιο τρόπο που πιστεύω ότι ικανοποίησε το Ελεγκτικό Συνέδριο, ενώ συγχρόνως στείλαμε βοήθεια σ' αυτές τις κοινότητες πολύ γρήγορα. Η μόνη άλλη χώρα, ο μοναδικός άλλος χορηγός που συμμετείχε επίσης τελικά, λόγω των περιπλοκών του εγχειρήματος, ήταν η Νορβηγία, στην οποία αποτίω ιδιαίτερο φόρο τιμής, αλλά ήταν δύσκολο έργο, θα μπορούσε να ήταν ευκολότερο αν είχαμε δημιουργήσει αυτόν τον μηχανισμό για να το επιτύχουμε.

Ερωτήθηκα σχετικά με την πρόληψη των συγκρούσεων και συμφωνώ ιδιαίτερα με όσα είχε να πει έπ’ αυτού ο αξιότιμος κύριος, ο αξιότιμος φίλος θα έλεγα αν και δεν ανήκουμε στο ίδιο κόμμα, ο κ. Hume, ο οποίος γνωρίζει περισσότερα για την πρόληψη των συγκρούσεων απ' όσα γνωρίζουν οι περισσότεροι από εμάς τους υπόλοιπους μαζί. Αυτό που έχει σημασία για την πρόληψη των συγκρούσεων είναι ότι θα πρέπει να είναι ταχεία και αποτελεσματική, και επαναλαμβάνω τη λέξη “ταχεία”.

Τώρα, ο κ. Howitt με προκάλεσε να πω αν πιστεύω ότι η αναπτυξιακή βοήθεια είναι η καλύτερη μορφή πρόληψης των συγκρούσεων. Φυσικά το πιστεύω. Η λογικά χρησιμοποιούμενη αναπτυξιακή βοήθεια σε συνδυασμό με μια γενναιόδωρη και ευαίσθητη στάση προς τις εμπορικές σχέσεις μεταξύ των χωρών είναι μακράν ο πλέον αποτελεσματικός τρόπος να προσπαθήσει κανείς να αντεπεξέλθει στις συγκρούσεις, ένα επιχείρημα το οποίο έθεσε με θαυμάσιο τρόπο τις προάλλες ο Martin Wolf σε ένα εξαιρετικό άρθρο στην εφημερίδα The Financial Times συγκεντρώνοντας τα πορίσματα ορισμένων ακαδημαϊκών μελετών σχετικά με τις συγκρούσεις στην Αφρική και σε άλλες κοινωνίες. Οπότε φυσικά και συμφωνώ με αυτό, αλλά η Επιτροπή, εντός του επόμενου ή μεθεπόμενου μηνός, θα παρουσιάσει μια ανακοίνωση σχετικά με την πρόληψη των συγκρούσεων στην οποία θα προσπαθήσουμε να ενσωματώσουμε ορισμένες από τις ευρηματικές ιδέες που καλλιεργούνται τόσο στην Επιτροπή όσο και αλλού, σχετικά με την πρόληψη των συγκρούσεων που αποτελεί, όλο και περισσότερο, καθώς πρέπει να αντιμετωπίσουμε τη σκοτεινή πλευρά της παγκοσμιοποίησης, το μείζον ζήτημα στην ημερήσια διάταξη των Υπουργών Εξωτερικών και Ασφάλειας.

Ωστόσο, όταν μιλούμε για παροχή βοήθειας, για παροχή πόρων προκειμένου να αντιμετωπιστεί η πρόληψη των συγκρούσεων, θέλω απλά να πω το εξής. Δεν πρόκειται για λεηλάτηση ενός προϋπολογισμού από την Επιτροπή με σκοπό να εξεύρει χρήματα αλλού. Η Επιτροπή έχει στη διάθεσή της μόνο τα χρήματα που παρέχει η αρμόδια επί του προϋπολογισμού αρχή, τα χρήματα που παρέχουν το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο, και η άποψή μου, την οποία θα επαναλάβω για μια ακόμα φορά στο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων την προσεχή Δευτέρα, είναι ότι η Επιτροπή για πολύ καιρό επέτρεπε σε άλλους να ξεφύγουν χωρίς να ορίσουν προτεραιότητες και επωμιζόταν ολόκληρο το επαχθές πολιτικό βάρος του καθορισμού προτεραιοτήτων. Πιστεύω ότι το Κοινοβούλιο και οι Υπουργοί πρέπει να συμμετέχουν πολύ περισσότερο στη συζήτηση της σχέσης μεταξύ των πολιτικών και αναπτυξιακών προτεραιοτήτων μας και των εξωτερικών δαπανών μας ανά τον κόσμο, διότι, αν έχουμε μόνο ένα περιορισμένο ποσό χρημάτων να διαθέσουμε, όπως θα συμβεί στο άμεσο μέλλον, όσο εξακολουθούν να υπάρχουν υπουργοί οικονομικών, θα πρέπει πάντοτε να κάνουμε πολύ δύσκολες επιλογές μεταξύ των προτεραιοτήτων, και αυτές οι επιλογές δεν θα αρέσουν σε όλους.

Συμφωνώ όμως με αυτό που είπε ο αξιότιμος βουλευτής για την αναπτυξιακή βοήθεια και με την άποψή του ότι θα πρέπει να κατευθύνεται κατά κύριο λόγο προς την ανακούφιση της φτώχειας.

Επιτρέψτε μου να αναφερθώ στις τροπολογίες που πρότεινε το Κοινοβούλιο. Από τις 38 που έχουν προταθεί, η Επιτροπή μπορεί να δεχθεί τις 34, είτε ως έχουν είτε με μικρές συντακτικές αλλαγές. Αυτό είναι μια απόδειξη του πόσο κοντά βρισκόμαστε σ' αυτό το θέμα.

Έχουμε δυσκολίες με τέσσερις τροπολογίες. Πρώτα, με την τροπολογία 9: το πρώτο μέρος κάνει λόγο για την ανάγκη να υποστηριχθεί η Διευκόλυνση Ταχείας Αντίδρασης με τη θέσπιση πολιτικών βασικών στόχων. Δεν έχουμε πρόβλημα μ' αυτήν την ιδέα, αλλά δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε με την Ευρωπαϊκή Δύναμη Δημόσιας Ασφάλειας που προτείνεται στο δεύτερο μέρος της τροπολογίας, που σαφώς υπερβαίνει κατά πολύ την εντολή της Επιτροπής. Ελπίζω ότι το σημείωσε αυτό ο αξιότιμος φίλος μου κ. Van Orden, και ότι μπορώ τουλάχιστον να διασκεδάσω αυτόν τον εφιάλτη.

Η τροπολογία αριθ. 14 προσθέτει μια νέα αιτιολογική σκέψη στην χρηματοοικονομική λογική που υπάρχει πίσω από τη θέση του προϋπολογισμού που δημιουργείται για τον μηχανισμό και την πρόβλεψη του προϋπολογισμού του. Η εν λόγω τροπολογία φαίνεται να προέρχεται από μια προηγούμενη παρεξήγηση σχετικά με τον όλο μηχανισμό την οποία διαλεύκαναν οι μεταγενέστερες συζητήσεις στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Είναι τώρα σαφέστατο ότι δεν τίθεται θέμα αφαίρεσης δραστηριοτήτων ή κονδυλίων από την ΚΕΠΠΑ ή εκβιαστικής μεταφοράς επιλογών από αυτόν τον πυλώνα σε κοινοτικό πλαίσιο. Ο μηχανισμός είναι ένα εξ ολοκλήρου κοινοτικό μέσο, και το ίδιο ισχύει για την πηγή του προϋπολογισμού του.

Δεν μπορούμε να δεχθούμε την τροπολογία αριθ. 28, διότι η “Κοινότητα” δεν είναι η αρμόδια επί του προϋπολογισμού αρχή. Μόνο η αρμόδια επί του προϋπολογισμού αρχή έχει το δικαίωμα να καθορίσει τις ετήσιες δημοσιονομικές διατάξεις στον προϋπολογισμό.

Τέλος, η Επιτροπή δεν θα ήταν από μόνη της αντίθετη με την τροπολογία αρ. 29, αλλά με συμβιβαστική διάθεση αποδεχθήκαμε την αξίωση που προέβαλε το Συμβούλιο για περιορισμό της διάρκειας των επιχειρήσεων, δεδομένης της μεγάλης ευελιξίας που επιτεύχθηκε σε άλλους τομείς.

Όπως είμαι βέβαιος ότι οι αξιότιμοι βουλευτές θα αναγνωρίσουν, αυτές δεν είναι ακριβώς θεμελιώδεις διαφορές. Αυτό οφείλεται κυρίως στο ότι μοιραζόμαστε τους ίδιους στόχους: τη σημαντική βελτίωση της απόδοσής μας, τη βελτίωση της αντίδρασής μας στις κρίσεις. Επαναλαμβάνω ότι αυτό είναι το νόημα του εν λόγω μηχανισμού. Χαιρετίζω ιδιαίτερα την υποστήριξη που του έχει δώσει μέχρι τώρα η συντριπτική πλειοψηφία των βουλευτών. Ελπίζω ειλικρινά ότι οι αξιότιμοι βουλευτές θα του δώσουν ούριο άνεμο αυτήν την εβδομάδα, διότι, όπως και εσείς, θέλω και εγώ να τεθεί σε λειτουργία το συντομότερο δυνατό.

Πρόκειται για την αξιοπιστία και την αποτελεσματικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ανά τον κόσμο. Αν οι αξιότιμοι βουλευτές δεν το υποστηρίξουν, επαναλαμβάνω, ένας Θεός ξέρει ποιος πιστεύουν ότι είναι ο προορισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

(Χειροκροτήματα)

ΠΡΟΕΔΡΙΑ ΤΗΣ κ. LIENEMANN
Αντιπροέδρου

Πρόεδρος. – Σας ευχαριστώ, κύριε Επίτροπε.
Η συζήτηση έληξε.
Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί το μεσημέρι.