Πρόεδρος. - Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη σύσταση για τη δεύτερη ανάγνωση (A5-0153/2002) της Επιτροπής Βιομηχανίας, Εξωτερικού Εμπορίου, Έρευνας και Ενέργειας σχετικά με την κοινή θέση του Συμβουλίου ενόψει της έγκρισης απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου που αφορά το έκτο πρόγραμμα-πλαίσιο δραστηριοτήτων έρευνας, τεχνολογικής ανάπτυξης και επίδειξης της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, με σκοπό τη συμβολή στη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας και στην καινοτομία (2002-2006) (εισηγητής: ο κ. G. Caudron)
Caudron (PSE), εισηγητής. - (FR) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, αγαπητοί συνάδελφοι, στις 14 Νοεμβρίου 2001, το Κοινοβούλιό μας ενέκρινε με συντριπτική πλειοψηφία την έκθεσή μου σχετικά με το 6ο πρόγραμμα-πλαίσιο έρευνας, τεχνολογικής ανάπτυξης και επίδειξης (ΠΠΕΑ). Σε εκείνη την έκθεση, είχαμε διατηρήσει τη δομή, τις αρχές και τη φιλοσοφία του σχεδίου Busquin, συμπληρώνοντάς το με ορισμένες προτάσεις ιδιωτών από τον χώρο της έρευνας, ώστε να ανταποκριθούμε καλύτερα στις προσδοκίες των Ευρωπαίων.
Στις 10 Δεκεμβρίου 2001, το Συμβούλιο Έρευνας ανταποκρίθηκε με αξιοσημείωτη προθυμία στις απαιτήσεις και τις προτάσεις μας. Από εκείνη την ημέρα, συνεχίσαμε να εργαζόμαστε συλλογικά για να προσθέσουμε ορισμένες διευκρινίσεις και ορισμένες περαιτέρω βελτιώσεις στο πρόγραμμα-πλαίσιο, σε στενή πάντα συνεργασία με τον Επίτροπο Busquin και τις υπηρεσίες του, αλλά και με την Προεδρία του Συμβουλίου και τον κύριο Marimón. Κανείς δεν εφείσθη προσπαθειών· ο καθένας μας άκουγε τη γνώμη των υπολοίπων, και όλοι μας προσπαθούσαμε να κατανοήσουμε ο ένας τον άλλον, να ικανοποιήσουμε τις απαιτήσεις όλων και να αναζητήσουμε συμβιβασμούς.
Στις 23 Απριλίου 2002, η Επιτροπή Βιομηχανίας, Εξωτερικού Εμπορίου, Έρευνας και Ενέργειας ενέκρινε ογδόντα δύο τροπολογίες, τριάντα εκ των οποίων πρόκειται να ενταχθούν στα επιμέρους προγράμματα. Ζητήσαμε νέες διευκρινήσεις σχετικά με τους μηχανισμούς υλοποίησης του προγράμματος και τη βοήθεια προς τις μικρομεσαίες και τις πολύ μικρές επιχειρήσεις. Επιμείναμε στην έρευνα, στην αειφόρο ανάπτυξη και στη μείωση του εξωτερικού περιβαλλοντικού κόστους. Υπενθυμίσαμε ότι παραμένουμε προσηλωμένοι στη βασική έρευνα. Τέλος, για μια ακόμη φορά, επαναλάβαμε τη σπουδαιότητα της έρευνας στον τομέα της υγείας και του αγώνα κατά των σοβαρών ασθενειών, χωρίς να ξεχνούμε και τους τομείς που αφορούν την ανθρώπινη και κοινωνική έρευνα.
Πριν και μετά από αυτές τις ψηφοφορίες, είχαν γίνει πολλές επίσημες ή ανεπίσημες τριμερείς συζητήσεις με σκοπό την προσέγγιση των απόψεων. Οι διοικητικές και τεχνικές ομάδες των τριών θεσμικών οργάνων, οι εμπλεκόμενοι βουλευτές και οι βοηθοί τους εργάστηκαν ακούραστα. Έτσι, στις 7 Μαΐου, κατά τη διάρκεια μιας μακράς και ιδιαιτέρως αποδοτικής τριμερούς συζήτησης, καταλήξαμε στις συμφωνίες που μεταφράζονται σε 34 συμβιβαστικές τροπολογίες τις οποίες υπερψήφισε σχεδόν ομόφωνα η Επιτροπή Βιομηχανίας, Εξωτερικού Εμπορίου, Έρευνας και Ενέργειας εχθές το βράδυ, δίνοντας σε εμένα, ως εισηγητή, την εντολή να αντικαταστήσω με αυτές τις τροπολογίες που είχαν ψηφιστεί στις 23 Απριλίου.
Όσον αφορά το πιο ευαίσθητο ζήτημα της δεοντολογίας, επετεύχθη ευρεία συμφωνία, ώστε η Επιτροπή να επιβεβαιώσει τα όρια που πρέπει να τεθούν σε αυτό το θέμα, το Συμβούλιο στη συνέχεια να τα λάβει υπόψη του, και τέλος να συμπεριληφθούν συγκεκριμένα στα επιμέρους προγράμματα. Ο Επίτροπος Busquin θα πρέπει να μας το επιβεβαιώσει σε λίγο. Τώρα, λίγες μόνο ώρες μας χωρίζουν από την οριστική έγκριση της έκθεσης. Το Συμβούλιο μάς έχει ήδη κοινοποιήσει γραπτώς τη συγκατάθεσή του για τις τριάντα τέσσερις συμβιβαστικές τροπολογίες που θα κληθείτε να ψηφίσετε αύριο.
Θα ήθελα να ολοκληρώσω την παρέμβασή μου εκφράζοντας για μια ακόμη φορά τις ευχαριστίες μου προς τη βελγική Προεδρία, η οποία ήδη από τις 10 Δεκεμβρίου 2001 είχε δημιουργήσει ένα πολύ θετικό κλίμα για την έγκριση κοινής θέσης. Ευχαριστώ και πάλι τον Επίτροπο Busquin και τις υπηρεσίες του για την προσοχή, την κατανόηση και τον σεβασμό που επέδειξαν στο Κοινοβούλιο, αλλά και για τη φαντασία που χαρακτήριζε τις λύσεις που μας πρότειναν. Ευχαριστώ, επίσης, τον Πρόεδρο Westendorp και το προσωπικό της γραμματείας της Επιτροπής Βιομηχανίας, Εξωτερικού Εμπορίου, Έρευνας και Ενέργειας. Ευχαριστώ τα διοικητικά στελέχη και τις γραμματείες των πολιτικών ομάδων. Ευχαριστώ τη βοηθό μου κυρία Gaëlle Le Bouler. Ένα θερμό ευχαριστώ στους συναδέλφους που εργάστηκαν μαζί μου σε αυτήν την έκθεση εδώ και ενάμιση χρόνο, στους σκιώδεις εισηγητές, στους συντονιστές, στους συντάκτες γνωμοδότησης. Επιτρέψτε μου να αναφερθώ ιδιαιτέρως στους κκ. Win van Velzen, Yves Piétrasanta, Κωνσταντίνο Αλυσανδράκη και στις κκ. Plooij-van Gorsel και McNally. Χαιρετίζω και ευχαριστώ ιδιαιτέρως την ισπανική Προεδρία και τον κ. Marimón για την προσοχή και την προθυμία τους, η οποία αξίζει ιδιαίτερης μνείας.
Αγαπητοί συνάδελφοι, βρίσκομαι σχεδόν στο τέλος του έργου που πιθανόν να είναι η τελευταία μεγάλη ευρωπαϊκή έκθεση που παρουσιάζω στα δεκατρία χρόνια που βρίσκομαι εδώ. Όντας σε ρήξη με το γαλλικό Σοσιαλιστικό Κόμμα εδώ και έξι μήνες, πρόκειται να θέσω υποψηφιότητα στις βουλευτικές εκλογές της Γαλλίας με την Αριστερά των Πολιτών εναντίον του υποψηφίου του Σοσιαλιστικού Κόμματος. Εάν εκλεγώ βουλευτής, θα εγκαταλείψω το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αλλά ακόμα κι αν δεν εκλεγώ, το Σοσιαλιστικό Κόμμα αναμφίβολα θα με διαγράψει από την Ομάδα του ΕΣΚ. Και στις δύο περιπτώσεις, η σταδιοδρομία μου θα ανατραπεί πλήρως, και γι’ αυτό, χαίρομαι που τερματίζω αυτήν τη φάση της πολιτικής μου ζωής έχοντας συνεισφέρει στη δημιουργία ενός πολύ καλού προγράμματος για την ευρωπαϊκή έρευνα, το οποίο, με προϋπολογισμό 17,5 δισ. ευρώ, αποτελεί την τρίτη σημαντικότερη πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τούτο το πρωινό της 14ης Μαΐου 2002, θα ήθελα να εκφράσω τη δικαιολογημένη υπερηφάνεια μου, να απευθύνω τους χαιρετισμούς μου στον επιστημονικό κόσμο της Ευρώπης με τον οποίο είχα στενή συνεργασία, και να ευχαριστήσω και πάλι όλους τους συναδέλφους μου και τους συνεργάτες τους για την αρωγή και την υποστήριξη που μου προσέφεραν για ενάμιση χρόνο.
(Χειροκροτήματα)
van Velzen (PPE-DE). - (NL) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να αρχίσω με μία ασυνήθη δήλωση. Θα ήθελα να ευχηθώ στον Επίτροπο καλό κουράγιο με το πρόβλημα που αντιμετωπίζει στην προσωπική του ζωή, εξαιτίας της ασθένειας της συζύγου του. Ας γνωρίζει ο Επίτροπος ότι συμπάσχουμε μαζί του.
Κύριε Πρόεδρε, η Ομάδα του ΕΛΚ συμφωνεί απολύτως και ανεπιφύλακτα με τις συμβιβαστικές προτάσεις που έγιναν δεκτές. Ορισμένοι συνάδελφοί μου θα υποβάλουν για διάφορους λόγους τροπολογία στην παράγραφο που αφορά την ηθική πτυχή, τη λεγόμενη διαδικασία των 32 υπογραφών. Θεωρώ θετικό το γεγονός ότι οι συνάδελφοί μας κάνουν χρήση αυτού του δικαιώματος, προκειμένου να κάνουν γνωστό ότι θεωρούν πως αυτή η παράγραφος περί ηθικής δεν πηγαίνει αρκετά μακριά. Πραγματικά, κύριε Πρόεδρε, ελπίζω να αδράξουν την ευκαιρία το Συμβούλιο και η Επιτροπή, προκειμένου να προσεγγίσουν τις θέσεις τους κατά το ερχόμενο διάστημα, να προσεγγίσουν και με τις θέσεις του Κοινοβουλίου, και να συζητήσουν εντατικότερα μεταξύ τους για τα ηθικά ζητήματα. Τα ηθικά ζητήματα δεν επιλύθηκαν με το 6ο πρόγραμμα πλαίσιο – γνωρίζουμε ότι επικρατούν έντονα διιστάμενες απόψεις μεταξύ των κρατών μελών – πιστεύω, όμως, ότι αξίζει πραγματικά τον κόπο στο σημείο αυτό να συζητήσουμε ενδελεχέστερα μεταξύ μας.
Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον συνάδελφο Caudron για την εξαιρετική, ανοικτή και στενή συνεργασία που είχαμε μαζί του. Να ευχαριστήσω επίσης και τον Πρόεδρό μας, τον κ. Westendorp, για τις καλές συμβουλές και την υποστήριξή του. Θα ήθελα εξάλλου να ευχαριστήσω τον Επίτροπο, το γραφείο του και τα μέλη της Επιτροπής για την εξαιρετικά θετική στάση τους. Ευχαριστώ επίσης και το Συμβούλιο. Η βελγική Προεδρία υπήρξε εξαιρετική, όμως η ισπανική Προεδρία αποτελεί πρότυπο για τη συνεργασία μεταξύ Συμβουλίου και Κοινοβουλίου, συνεργασία στην οποία καταλήξαμε χάρη στο Συμβούλιο. Συνειδητοποιούμε, βέβαια, ότι ο προϋπολογισμός τροποποιήθηκε σημαντικά προς τη δική μας κατεύθυνση. Ως Κοινοβούλιο, διαρκώς ζητούμε βέβαια περισσότερα, τελικά όμως οφείλουμε να δεχόμαστε συμβιβασμούς. Προσωπικά, χαίρομαι ιδιαίτερα που μπορούμε πλέον να δημιουργήσουμε ένα πρότυπο όσον αφορά την έρευνα για τον καρκίνο, σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να διατίθενται τόσο εθνικοί όσο και ευρωπαϊκοί πόροι και πώς, μέσω της συνεργίας αυτών των δύο πηγών χρηματοδότησης, μπορούμε να δώσουμε πολύ μεγαλύτερη ώθηση στον τομέα της έρευνας για τον καρκίνο. Χαίρομαι εξαιρετικά για την πρόοδο αυτή. Επίσης, χαίρομαι πολύ για το γεγονός ότι η σχέση μεταξύ του προγράμματος-πλαίσιο και του ειδικού προγράμματος κατέστη πολύ ισχυρότερη και συνεκτικότερη και ευχαριστώ το Συμβούλιο για τις προσπάθειες που κατέβαλε στον τομέα αυτόν.
Κύριε Πρόεδρε, θεωρώ γενικά ότι άξιζε τον κόπο ο μακρύς δρόμος που πορευθήκαμε, προκειμένου να καταλήξουμε τελικά στο αποτέλεσμα αυτό. Μπορούμε επίσης να πούμε στον επιστημονικό κόσμο ότι το Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και η Επιτροπή συνεργάστηκαν μεταξύ τους, προκειμένου να καταλήξουμε στα καλύτερα δυνατά συμπεράσματα. Πιστεύω ότι οι προσπάθειες αυτές θα στεφθούν σήμερα με μεγάλη επιτυχία για τον Επίτροπο, αλλά και, κυρίως, για όλους μας.
(Χειροκροτήματα)
McNally (PSE). - (ΕΝ) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να συγχαρώ κι εγώ με τη σειρά μου τον εισηγητή, την ισπανική Προεδρία και τον Επίτροπο Busquin, ο οποίος επέδειξε υποδειγματική υπομονή, κατανόηση και σεβασμό για τις απόψεις του Σώματος.
Ευφυείς άνθρωποι σε όλη την Ευρώπη περιμένουν να ακούσουν τι θα αποφασίσουμε αυτήν την εβδομάδα, γιατί τον επόμενο χρόνο θα είναι σε θέση να χρησιμοποιήσουν το μυαλό τους προς όφελός μας. Θα τους δώσουμε τα χρήματα για να παράγουν έργο, το οποίο θα ωφελήσει την οικονομία και την κοινωνία μας. Η ερευνητική προσπάθεια και η οικονομική επιτυχία συνδέονται άμεσα, και η Ευρωπαϊκή Ένωση τουλάχιστον δίνει το παράδειγμα και αποδεικνύει ότι αντιλαμβάνεται τη σχέση αυτή.
Το Κοινοβούλιο κατάφερε να επιτύχει ευρεία συναίνεση ως προς το έκτο πρόγραμμα-πλαίσιο, πέρα από πολιτικά και εθνικά σύνορα. Στο πρόγραμμα που διαμορφώνεται, επισημαίνονται βασικοί ερευνητικοί τομείς, αλλά ταυτόχρονα εκφράζεται η επιθυμία των ευρωπαίων πολιτών να καταπολεμηθούν ευφυώς μάστιγες, όπως ο καρκίνος και άλλες ασθένειες, καθώς και οι κίνδυνοι που απειλούν το περιβάλλον.
Αυτό είναι το ένα σκέλος του ευρωπαϊκού χώρου έρευνας. Τα κράτη μέλη πρέπει να αναλάβουν τα υπόλοιπα. Είναι δική τους ευθύνη. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αναλάβει το δικό της μερίδιο. Ευχαριστώ όλους όσους διευκόλυναν τη διάθεση περισσότερων χρημάτων στον σημαντικό τομέα της επιστήμης και της κοινωνίας, στον οποίον περιλαμβάνεται και λεπτομερής εξέταση της δεοντολογίας. Η Ομάδα του ΕΣΚ δεν θα υποστηρίξει τροπολογίες σε θέματα δεοντολογίας, αλλά επιδοκιμάζουμε τη δήλωση που κατατέθηκε.
Βρισκόμαστε στο τέλος μιας μακράς διαδικασίας και θα ήθελα για άλλη μια φορά να ευχαριστήσω τον εισηγητή για το εξαίρετο έργο του, τους σκιώδεις εισηγητές, καθώς και όλους όσοι συμμετείχαν στη διαδικασία. Ευφυείς ευρωπαίοι πολίτες, τα χρήματα καταφθάνουν!
(Χειροκροτήματα)
Plooij-van Gorsel (ELDR). - (NL) Συμφωνώ ευχαρίστως με όσα ανέφεραν οι προλαλήσαντες και θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους όσοι συνεργάστηκαν στην εκπόνηση αυτού του προγράμματος-πλαίσιο.
Τη στιγμή αυτήν, συνάδελφοι, δεν μπορεί να γίνει λόγος για έναν πραγματικό ευρωπαϊκό χώρο έρευνας. Μία από τις σημαντικότερες προϋποθέσεις για την επίτευξη του χώρου αυτού είναι η ύπαρξη ταχέων υποδομών επικοινωνίας, οι οποίες θα λειτουργούν σωστά. Για αυτόν ακριβώς τον λόγο, η Ομάδα των Φιλελευθέρων εξακολουθεί να δίνει τόση έμφαση στην πρόοδο του σχεδίου GΕΑΝΤ. Ως γνωστόν, οι καλές και ταχείες επικοινωνίες είναι απαραίτητες για την καλή συνεργασία των ερευνητών. Για τον λόγο αυτόν, χαίρομαι που, υπό την πίεση κυρίως του Κοινοβουλίου, αυξήθηκε ο προϋπολογισμός του GΕΑΝΤ και βελτιώθηκε επίσης σημαντικά η δομή διαχείρισης μέσω καλών συμφωνιών εντός της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Κύριε Πρόεδρε, άλλη σημαντική προϋπόθεση για τη συνεργασία και τη μεταφορά γνώσεων είναι η κινητικότητα των ερευνητών. Θα ήθελα να επιστήσω την προσοχή σας και στο ζήτημα αυτό. Πολλοί από τους καλύτερους ερευνητές μας – όπως ακούγεται παντού στον επιστημονικό κόσμο – μεταβαίνουν κάποτε για κάποιο διάστημα στην Αμερική, προκειμένου να γνωρίσουν τις νέες τεχνολογίες. Όμως, η έλλειψη στην Ευρώπη των κατάλληλων προϋποθέσεων για την επιστροφή αυτών των ερευνητών κάνει πολλούς να παραμείνουν στην Αμερική. Πραγματοποιείται έτσι διαρροή εγκεφάλων, τους οποίους χρειαζόμαστε για να καταστήσουμε την Ευρώπη την πλέον δυναμική και ανταγωνιστική οικονομία της γνώσης στον πλανήτη.
Το τελευταίο μου σχόλιο, κύριε Πρόεδρε, αφορά τα ζητήματα ηθικής. Έγινε πολύς λόγος για αυτά τα ζητήματα κατά τους τελευταίους μήνες. Εγώ θα ήθελα να αναφερθώ στη στάση ορισμένων συναδέλφων, οι οποίοι προσπαθούν να καταπνίξουν εν τη γενέσει τους καινοτομίες στον τομέα της βιοϊατρικής έρευνας. Η Ομάδα των Φιλελευθέρων έχει, επίσης, πλήρη συνείδηση των ηθικών διλημμάτων που γεννούν οι διαρκώς αναπτυσσόμενες δυνατότητες της τεχνολογίας. Απαιτείται μία προσεκτική και καλά σταθμισμένη προσέγγιση. Πώς μπορούμε, όμως, να καταστούμε η πλέον ανταγωνιστική οικονομία στον πλανήτη εάν εμποδίζουμε οποιαδήποτε – οποιαδήποτε λέγω – καινοτομία για λόγους ηθικής και προσπαθούμε μάλιστα να επιβάλουμε τις απόψεις μας σε άλλα κράτη μέλη; Κύριε Πρόεδρε, κύριοι συνάδελφοι, κύριε Επίτροπε, η Ομάδα των Φιλελευθέρων είναι ικανοποιημένη με την παρούσα διατύπωση, η οποία περιλαμβάνεται στην κοινή θέση σχετικά με τα ζητήματα ηθικής.
Piétrasanta (Verts/ALE). - (FR) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, αγαπητοί συνάδελφοι, θα ήθελα καταρχάς να εκφράσω τις ευχαριστίες μου στον συνάδελφό μας, εισηγητή κύριο Caudron, καθώς και στους συναδέλφους σκιώδεις εισηγητές. Ο κύριος Caudron έκανε πράγματι μια εξαιρετική και πολύ προσεκτική δουλειά, και με μεγάλη χαρά συνεργαστήκαμε μαζί του για την υλοποίηση αυτού του έκτου προγράμματος-πλαίσιο.
Όσον αφορά το Συμβούλιο, θα πρέπει να ευχαριστήσω επίσης τη βελγική Προεδρία, τον κύριο de Donnea, για τη σημαντική προσπάθεια που κατέβαλε, ώστε να περάσουν οι προτάσεις που επιθυμούσε κυρίως αυτό το Κοινοβούλιο, αλλά και την τωρινή ισπανική Προεδρία. Εντούτοις, ο κύριος υπεύθυνος για την εκπόνηση αυτού του έκτου προγράμματος-πλαίσιο παραμένει ο Επίτροπος Busquin. Θα ήθελα να του εκφράσω την εκτίμησή μου και να τον ευχαριστήσω για το αμείωτο ενδιαφέρον με το οποίο άκουσε τις προτάσεις μας, ενδιαφέρον το οποίο χαρακτηριζόταν θα έλεγα από ικανότητα και από ανθρωπιστικό πνεύμα. Θα ήθελα να του εκφράσω τις ειλικρινείς ευχαριστίες μου για τη συνεισφορά του στο έκτο πρόγραμμα-πλαίσιο για τη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας, η οποία είναι δική του ιδέα, αλλά και για τη δημιουργία των νέων οργάνων: ολοκληρωμένων δικτύων, δικτύων αριστείας, ολοκληρωμένων προγραμμάτων και κλίμακας αριστείας.
Θα αναφερθούμε βέβαια και σε διάφορα άλλα θέματα, όπως στη δύσκολη περίπτωση της δεοντολογίας, την οποία δεν θα μπορούσα να παραβλέψω, διότι μας γεννά πολλές ανησυχίες. Εξάλλου, από ό,τι φαίνεται, στην Ομάδα των Πρασίνων δεν διαμορφώνεται πλειοψηφία εναντίον της τροπολογίας σχετικά με τη δεοντολογία. Πιστεύουμε ότι αυτό το σοβαρό ζήτημα μάς αφορά άμεσα, και πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι, την ώρα που εμείς παίρνουμε αποφάσεις σε αυτόν τον τομέα, τα βλέμματα του κόσμου και των ευρωπαίων επιστημόνων είναι στραμμένα επάνω μας. Aναγνωρίζω το γεγονός ότι η χρησιμοποίηση ανθρώπινων εμβρύων στην έρευνα είναι ένα ζήτημα πολύ προσωπικό, το οποίο έχει υποστηρικτές και πολέμιους στους κόλπους όλων των πολιτικών ομάδων, και δεν θεωρώ ότι προδίδω κάποιο μυστικό αν σας ομολογήσω ότι, ακόμα και στη δική μας Ομάδα, οι γνώμες σε αυτό το θέμα διίστανται. Εν τούτοις, πρέπει να θυμηθούμε ότι κατά τη διαδικασία της πρώτης ανάγνωσης, το Κοινοβούλιο ενέκρινε μία τροπολογία με σκοπό τον περιορισμό των ερευνητικών δραστηριοτήτων σε αυτόν τον υπερευαίσθητο τομέα. Τώρα, υπάρχει πιθανότητα το Κοινοβούλιο να δεχτεί την πρόταση του Συμβουλίου να μην ασχοληθεί λεπτομερώς με τη δεοντολογία σε αυτό το πρόγραμμα-πλαίσιο. Η αποδοχή αυτής της πρότασης του Συμβουλίου σημαίνει πως αναγνωρίζουμε de facto ότι οι αποφάσεις σχετικά με τα ζητήματα δεοντολογίας θα πρέπει να λαμβάνονται από τους ειδικούς, τους επιστήμονες, την Επιτροπή, και όχι από εμάς, τους πολιτικούς. Υπάρχουν ίσως σοβαροί λόγοι για να δεχτούμε τον συμβιβασμό, και είναι στο χέρι του καθενός από εμάς να αποφασίσει αν είναι καλύτερο να αποφύγουμε τη συνδιαλλαγή ή να βρούμε μια ικανοποιητική λύση σε αυτά τα ζητήματα δεοντολογίας. Το μόνο που μπορώ να σας πω για την ώρα είναι πως, όταν συναντήσουμε και πάλι τα μέλη των ομάδων μας για να συζητήσουμε το ζήτημα της δεοντολογίας, θα πρέπει να έχουμε κατά νου ότι η κοινή γνώμη θεωρεί πως τα ζητήματα αυτά είναι ζητήματα πολιτικά για τα οποία είμαστε υπεύθυνοι εμείς οι πολιτικοί, άνδρες και γυναίκες, και ότι την ευθύνη μας αυτή δεν μπορούμε να τη μεταβιβάσουμε σε άλλους.
Υπάρχουν κι άλλοι λόγοι για τους οποίους αυτό το πρόγραμμα-πλαίσιο μας ικανοποιεί: για πρώτη φορά, εισάγεται το θέμα της αειφόρου ανάπτυξης με έναν πολύ σημαντικό προϋπολογισμό που ξεπερνά τα 2,2 δισ. ευρώ. Η έρευνα για την ενέργεια, στο πλαίσιο των ανανεώσιμων μορφών ενέργειας, φτάνει στο επίπεδο της έρευνας για την πυρηνική ενέργεια. Η αειφόρος ανάπτυξη των μεταφορών και οι έρευνες για τα οικοσυστήματα των πόλεων και της υπαίθρου, κυρίως υπό μια οικολογική έννοια, αποτελούν καινούργια θέματα τα οποία έγιναν δεκτά. Εξάλλου, είμαστε πολύ ικανοποιημένοι με τα κονδύλια που προστέθηκαν για τις διεθνείς σχέσεις, κυρίως όσον αφορά το θέμα επιστήμη και κοινωνία.
Δεν απομένει παρά να βελτιστοποιήσουμε το έκτο πρόγραμμα-πλαίσιο εκμεταλλευόμενοι τα επιμέρους προγράμματα που θα δημιουργηθούν, όπως υποσχέθηκε η Επιτροπή, και για τα οποία θα εκπονήσουμε πολύ σύντομα σχετική έκθεση.
Αλυσανδράκης (GUE/NGL). - Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, θα ήθελα πρώτα απ’ όλα να ευχαριστήσω τον εισηγητή μας κ. Caudron για την τεράστια προσπάθεια που κατέβαλε. Θέλω επίσης να ευχαριστήσω τον Επίτροπο κ. Busquin, τον Προεδρεύοντα του Συμβουλίου κ. Marimón, όλους τους σκιώδεις εισηγητές των πολιτικών ομάδων, τον Πρόεδρο της Επιτροπής Βιομηχανίας κ. Westendorp αλλά και όλο το γραμματειακό προσωπικό που ενεπλάκη στη διαδικασία, για την καλή συνεργασία που είχαμε από την αρχή.
Εξετάζοντας το αποτέλεσμα στο οποίο καταλήγουμε, μπορώ να πω ότι είναι σημαντικά καλύτερο από το αρχικό κείμενο και ως εκ τούτου η Ομάδα μας θα το στηρίξει. Υπάρχουν, εν τούτοις, ορισμένα σημεία τα οποία θα ήθελα να επισημάνω, τόσο για τη διαδικασία εφαρμογής του προγράμματος-πλαισίου, όσο και για τα επόμενα προγράμματα. Ενώ το πρόγραμμα-πλαίσιο εντοπίζει με επιτυχία μια σειρά σημείων αιχμής για τη σύγχρονη έρευνα, ο προσανατολισμός που δίνει είναι, κατά τη γνώμη μου, υπερβολικά στενός, με ελάχιστα περιθώρια να επωφεληθούν από τις χρηματοδοτήσεις όλοι οι τομείς της έρευνας που αξίζει να ενισχυθούν. Επειδή αντικειμενικά το πρόγραμμα-πλαίσιο λειτουργεί ως σηματοδότης για την κατεύθυνση της έρευνας στα κράτη μέλη, φοβάμαι το ενδεχόμενο ενός γενικότερα μονόπλευρου προσανατολισμού.
Το δεύτερο σημείο που μας απασχολεί είναι το ποιοι θα επωφεληθούν τελικά από τις χρηματοδοτήσεις. Φοβάμαι ότι ένα μεγάλο μέρος της χρηματοδότησης θα πάει στη βιομηχανία και ένα μικρό μέρος θα πάει στα πανεπιστήμια, σε ερευνητικά κέντρα ή σε μικρές ερευνητικές ομάδες, ανεξάρτητα από την ποιότητα της δουλειάς τους.
Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, υπάρχει ένα τεράστιο ερευνητικό δυναμικό σε όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στον βαθμό που κατορθώσουμε να το αναπτύξουμε, να χρηματοδοτήσουμε τις δραστηριότητές του, να εφαρμόσουμε τα αποτελέσματά του, θα έχουμε επιτύχει μία πολύ σημαντική συμβολή για τις επόμενες γενεές.
Ribeiro e Castro (UEN). - (ΡΤ) Κύριε Πρόεδρε, αγαπητοί συνάδελφοι, κύριε Επίτροπε, η Ομάδα μας φυσικά στηρίζει γενικά το έκτο πρόγραμμα-πλαίσιο και τον στόχο που υλοποιείται εδώ για επίτευξη περισσότερων οικονομικών μέσων για την ευρωπαϊκή πολιτική έρευνας. Έχουμε επίγνωση ότι είναι πολύ σημαντικό το πρόγραμμα αυτό για την επιστημονική έρευνα στο πλαίσιο της Ένωσης και ότι είναι ένα θετικό βήμα για την εδραίωση του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας.
Αλλά ο λόγος της έστω και μονόλεπτης παρέμβασής μου είναι για να επιστήσω για άλλη μία φορά την προσοχή σε ζητήματα ηθικής που δεν πρέπει να λησμονούμε. Κατά την άποψη της Ομάδας μας, η διατύπωση του άρθρου 3 δεν είναι ικανοποιητική. Και επομένως, επιμένουμε στην τροπολογία αριθ. 89 η οποία αποτελεί, κατά τη γνώμη μας, μία ορθή λύση: η αρχή της νομοθετικής ομοφωνίας. Αυτό το ζήτημα ηθικής είναι εξαιρετικά σημαντικό και πρέπει να έχουμε εμπιστοσύνη στις αποφάσεις που θα λάβουν στο πιο υψηλό επίπεδο τα διάφορα κράτη μέλη σχετικά με το ζήτημα αυτό. Και στον βαθμό αυτόν, πιστεύουμε ότι τα ευρωπαϊκά χρήματα της έρευνας μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο για τους στόχους εκείνους και σύμφωνα με εκείνες τις τεχνικές και τα μέσα που δεν θεωρούνται παράνομα σε κανένα κράτος μέλος.
Raschhofer (NI) . - (DE) Κύριε Πρόεδρε, αξιότιμοι συνάδελφοι, με την ψήφιση της έκθεσης που αφορά το έκτο πρόγραμμα-πλαίσιο για την έρευνα, θέτουμε τα θεμέλια για προγράμματα στήριξης με ένα συνολικό προϋπολογισμό της τάξης των 17,5 δισ., ένα πολύ σημαντικό ποσό. Ο απίστευτα μεγάλος αριθμός τροπολογιών που υποβλήθηκαν ήδη κατά την πρώτη ανάγνωση καθιστά σαφές πόσο διαφορετικές είναι οι απόψεις που επικρατούν στο Σώμα σχετικά με τη διαμόρφωση του προγράμματος-πλαίσιο. Ιδιαίτερες αντιθέσεις υπάρχουν και κατά τη δεύτερη ανάγνωση στο ζήτημα του ορισμού των ηθικών αρχών. Στην Κοινότητα των δεκαπέντε, διίστανται σε πολύ μεγάλο βαθμό οι απόψεις και είναι πολύ δύσκολο να βρεθεί κάποιος συμβιβασμός σχετικά με τα όρια της έρευνας επί εμβρυϊκών βλαστοκυττάρων.
Τα ζητήματα της βιοηθικής θα μας απασχολούν στο μέλλον ασφαλώς όλο και περισσότερο. Με προβληματίζει η χρησιμοποίηση εμβρύων στην έρευνα. Προπάντων, δεν μπορώ να αποδεχθώ να χρηματοδοτούνται με ευρωπαϊκά ερευνητικά κονδύλια διάφορα εγχειρήματα, που απαγορεύονται σε μερικά από τα δεκαπέντε κράτη μέλη.
Liese (PPE-DE) . - (DE) Κύριε Πρόεδρε, αξιότιμοι κυρίες και κύριοι, το αποτέλεσμα της νομοθετικής διαδικασίας που πλησιάζει στο τέλος της και αφορά την έκθεση Caudron και το έκτο πρόγραμμα-πλαίσιο για την έρευνα, έχει από τη δική μου σκοπιά τις φωτεινές και τις σκοτεινές του πλευρές. Στην κοινή θέση, στην πρόταση της Επιτροπής, έχουν υιοθετηθεί μια σειρά προτάσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και, επομένως, έχουμε επιτύχει αρκετά πράγματα. Κατά την άποψή μου, ιδιαίτερα θετικό είναι το γεγονός ότι οι ασθένειες παιδιών και η αντιμετώπισή τους αποτελούν τώρα αναπόσπαστο τμήμα της ευρωπαϊκής πολιτικής για την έρευνα. Δυστυχώς, υπήρξαν αρχικά αντιστάσεις, αλλά κατορθώσαμε να τις ξεπεράσουμε.
Ιδιαίτερα σημαντικό θεωρώ το γεγονός ότι η προτεραιότητα 1 δεν περιέχει μόνο τη γονιδιωματική – με όλες τις ευκαιρίες που μας προσφέρει η τελευταία – αλλά και την ιατρική έρευνα γενικότερα. Για αυτές τις βελτιώσεις θέλω να ευχαριστήσω όλους τους ενεχόμενους: την Επιτροπή, τον κ. Επίτροπο Busquin, τον εισηγητή κ. Caudron, τους σκιώδεις εισηγητές, προπάντων τον κ. van Velzen, και την ισπανική Προεδρία. Η συμβιβαστική λύση που επετεύχθη περιέχει ωστόσο, κατά τη δική μου άποψη, ένα πολύ μεγάλο και πολύ σοβαρό λάθος: δεν θεσπίσθηκαν σαφείς κανόνες για τους ερευνητικούς τομείς που είναι ευαίσθητοι από τη σκοπιά της ηθικής.
Φυσικά, ανάλογα προβλήματα έχει εν προκειμένω και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αλλά κατά την πρώτη ανάγνωση είχαμε υιοθετήσει μια τροπολογία που θα μπορούσε να λειτουργήσει ως γνώμονας για την Ευρώπη. Μολονότι δεν συμφωνώ απόλυτα με την εν λόγω τροπολογία, πρόκειται για έναν συμβιβασμό που διαμορφώθηκε σε αυτό το πλαίσιο. Δυστυχώς, το Συμβούλιο απέφυγε να αναλάβει τις ευθύνες του και δεν διατύπωσε σαφείς κανόνες.
Τώρα, η κατάσταση είναι δύσκολη για όλους τους εμπλεκόμενους· πρόκειται για μια νομική αβεβαιότητα. Η Επιτροπή θα συναντήσει δυσκολίες με το κείμενο αυτό, καθότι δεν περιέχει εντολές π.χ. για την ενίσχυση της έρευνας επί ανθρωπίνων εμβρύων, αλλά ούτε αποκλείει σαφώς κάτι τέτοιο. Θα υπάρξουν φιλονικίες. Για τον λόγο αυτόν, θα πρέπει να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε προς την κατεύθυνση ενός συμβιβασμού. Είμαι πρόθυμος να βάλω κατά μέρος τις προσωπικές μου πεποιθήσεις που είναι πολύ περιοριστικές και να συμμετάσχω στην επεξεργασία μιας συμβιβαστικής λύσης. Όσο δεν θα υπάρχει ένας τέτοιος συμβιβασμός, δεν είναι δυνατόν να χρηματοδοτούμε προγράμματα από κοινού. Η αρχή της επικουρικότητας δεν μπορεί να σημαίνει ότι δεν έχουμε κοινούς κανόνες – δηλαδή ο καθένας κάνει ό,τι θέλει –, αλλά όλοι πληρώνουν από κοινού. Επομένως, θα πρέπει να υποβληθούν εδώ και να θεσπιστούν αντίστοιχες τροπολογίες.
(Χειροκροτήματα)
Westendorp y Cabeza (PSE). - (ES) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, υπάρχουν στιγμές κατά τις οποίες αισθάνεται κανείς ιδιαίτερα ευτυχής που ανήκει σε ένα θεσμικό όργανο και η συγκεκριμένη είναι μία από αυτές. Τα τρία θεσμικά όργανα λειτούργησαν καλά, όπως ελπίζουν οι πολίτες της Ευρώπης ότι λειτουργούν τα νόμιμα θεσπισμένα όργανα. Λειτούργησαν αποτελεσματικά και γρήγορα, χάρη στον Επίτροπο Busquin και επίσης χάρη στη βελγική Προεδρία, που πέτυχε μία δύσκολη συμφωνία σχετικά με το χρηματοδοτικό πακέτο, το οποίο – όπως θα θυμούνται όλοι – πριν από πέντε χρόνια αποτελούσε το μήλο της έριδος και προκάλεσε καθυστέρηση στην έγκριση του πέμπτου προγράμματος-πλαίσιο. Αυτό δεν πρόκειται να επαναληφθεί.
Ευχαριστώ επίσης την ισπανική Προεδρία, που συμμερίστηκε ιδιαίτερα την ευαισθησία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, και ευχαριστώ, πάνω απ’ όλα, όλους τους εισηγητές, τόσο τον εισηγητή Caudron όσο και τους αναπληρωτές εισηγητές, που ενήργησαν με επαγγελματισμό και με την επιθυμία να υπηρετήσουν την Ευρώπη. Γι’ αυτόν τον λόγο, αυτή είναι μία από εκείνες τις στιγμές κατά τις οποίες μπορεί να αισθάνεται κανείς πραγματικά ευτυχής και ικανοποιημένος που εκπροσωπεί αυτό το θεσμικό όργανο.
Δεν έχει ολοκληρωθεί το έργο μας, αναμφίβολα υπάρχει μία σειρά άγνωστων παραμέτρων, και μία από αυτές είναι η σχετική με την ηθική. Σεβόμαστε ιδιαίτερα όλους εκείνους που έχουν μία διαφορετική ευαισθησία από τη δική μας. Αλλά θέλω να σας επισημάνω εκ των προτέρων ότι θα δείτε πως με την πρόταση κοινής θέσης του Συμβουλίου, και με τη δήλωση της Επιτροπής για τα συγκεκριμένα προγράμματα, οι ανησυχίες σας θα ληφθούν σοβαρά υπόψη. Πάνω απ’ όλα, δεν θα επιτρέψουμε αυτό το θέμα να εμποδίσει την υιοθέτηση ενός προγράμματος-πλαίσιο στο οποίο η ευρωπαϊκή επιστημονική κοινότητα έχει εναποθέσει τις ελπίδες της.
Ahern (Verts/ALE). - (ΕΝ) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να ευχαριστήσω τον κ. Caudron και τον Επίτροπο Busquin, γιατί εργάστηκαν σκληρά σε δύσκολες συνθήκες. Ιδιαίτερα θετικό θεωρώ το κονδύλι του προγράμματος αυτού για τη βιωσιμότητα και την ανανεώσιμη ενέργεια.
Όσον αφορά τα δεοντολογικά διλήμματα που τίθενται στον τομέα της βιοτεχνολογίας, πρέπει να λάβουμε υπόψη τόσο τα ίδια τα διλήμματα αυτά όσο και τις προσπάθειες απάντησής τους, χρηματοδοτώντας την κοινοτική έρευνα με μεγάλη σοβαρότητα. Συγκεκριμένα: την ευρεσιτεχνιακή κατοχύρωση του ανθρώπινου γονιδιώματος, την κλωνοποίηση του ανθρώπου στις διάφορες μορφές της, τον χειρισμό και την τροποποίηση της ανθρώπινης βλαστικής γραμμής – θέμα που προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία – και τη δημιουργία και χρήση ανθρώπινων εμβρύων στην έρευνα. Οι Ευρωπαίοι πολίτες ανησυχούν ιδιαίτερα και οι πολιτικές και η χρηματοδότησή μας πρέπει να ανταποκρίνονται στις ανησυχίες τους.
Ένα άλλο θέμα που με απασχολεί είναι οι συνθήκες διαβίωσης των ζώων, ιδιαίτερα η ανάπτυξη της επισημοποίησης εναλλακτικών μεθόδων για τις δοκιμές στα ζώα και η τάχιστη αντικατάσταση των δοκιμών τοξικότητας που πραγματοποιούνται σε ζώα στο πλαίσιο της πολιτικής για τις χημικές ουσίες.
Όσον αφορά τη χρηματοδότηση του τομέα της υγείας, θεωρώ θετικές τις σχετικές τροποποιήσεις και ευχαριστώ τον κ. Caudron για το ενδιαφέρον του, γιατί η έρευνα του ανθρώπινου γονιδιώματος δεν μπορεί να είναι ο μόνος ερευνητικός κλάδος της υγείας που χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Φαινόταν ότι οδεύαμε προς τα εκεί, γι’ αυτό χαιρετίζω τη χρηματοδότηση της υγείας και των συμπληρωματικών μορφών ιατρικής.
Τέλος, γνωρίζω ότι το πρόγραμμα Ευρατόμ δεν αποτελεί μέρος του προγράμματος της ΕΚ και δεν υπόκειται στη διαδικασία συναπόφασης, ωστόσο, θα θεωρούσα ευπρόσδεκτη μια διαβεβαίωση από τον Επίτροπο ότι η Επιτροπή θα λάβει υπόψη τις ανησυχίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, και ιδιαίτερα τις τροποποιήσεις του προγράμματος Ευρατόμ από την Ομάδα μου, στις δραστηριότητές της.
Dell'Alba (NI). - (FR) Κύριε Πρόεδρε, αγαπητέ Επίτροπε Busquin, αγαπητοί συνάδελφοι, εξ ονόματος των ιταλών Ριζοσπαστών, θα ήθελα να εκφράσω την αμέριστη εκτίμησή μου στον εισηγητή, κύριο Caudron, για την αίσια έκβαση αυτής της δεύτερης ανάγνωσης ενός τόσο δύσκολου θέματος: όπως πολύ σωστά είπε ο Πρόεδρος Westendorp, μπορούμε να είμαστε υπερήφανοι που η έκθεσή μας υποβλήθηκε ακριβώς όπως είχε εγκριθεί από την αρμόδια επιτροπή.
Ύστερα από την παταγώδη αποτυχία μιας προσωρινής επιτροπής που είχε προσπαθήσει να ξεκαθαρίσει το τοπίο, το Κοινοβούλιο, χάρη στην έκθεση Caudron, έχει τώρα στα χέρια του μια θέση η οποία, αν και αποτελεί απλώς συμβιβασμό, είναι κατά τη γνώμη μου πολύ σημαντική για τις χώρες μας, για την έρευνα, για το μέλλον εκατομμυρίων ανθρώπων που ελπίζουν σήμερα ότι η έρευνα στα βλαστικά κύτταρα μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία αληθινής και όχι φανταστικής ζωής, πράγμα για το οποίο έχουμε μιλήσει πολύ τα τελευταία χρόνια, αλλά και τους τελευταίους μήνες ακόμα και σε αυτό το Κοινοβούλιο. Αυτή η συμβιβαστική λύση, που προβλέπει κυρίως τη δυνατότητα χρηματοδότησης από το πρόγραμμα-πλαίσιο των ερευνών επί των υπεράριθμων εμβρύων έως 14 ημερών, ώστε να λαμβάνονται από αυτά βλαστικά κύτταρα τα οποία θα χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία ορισμένων ανίατων έως σήμερα ασθενειών, είναι ένα θεμελιώδες βήμα στο οποίο δεν μπορούμε να επανέλθουμε. Κάνω έκκληση στην Επιτροπή να πράξει ό,τι είναι δυνατόν, ώστε η συμβιβαστική λύση – η οποία, φυσικά, απαγορεύει οποιαδήποτε δραστηριότητα που θα στόχευε στην κλωνοποίηση ανθρωπίνων όντων για αναπαραγωγικούς σκοπούς, ενώ ταυτόχρονα προάγει σημαντικά την έρευνα – να γίνει ένας φάρος ελπίδας για εκατομμύρια πολίτες στην Ευρώπη. Δεν πρέπει να τους απογοητεύσουμε. Πρέπει να εγκρίνουμε την έκθεση Caudron ως έχει.
Purvis (PPE-DE). - (ΕΝ) Κύριε Πρόεδρε, ως συντάκτης της περσινής έκθεσης για το μέλλον των βιομηχανιών βιοτεχνολογίας, δεν μπορώ παρά να είμαι ικανοποιημένος από την προτεραιότητα που δίνεται στις βιοεπιστήμες στο έκτο πρόγραμμα-πλαίσιο για την Έρευνα και από την υποστήριξη της προτεραιότητας αυτής στην εξαίρετη έκθεση του κ. Caudron.
Στον τομέα της υγείας, υπάρχουν μεγάλες προοπτικές για σημαντικές ανακαλύψεις, όσον αφορά τη θεραπεία μερικών από τις πλέον φοβερές μάστιγες της ανθρωπότητας: καρκίνοι, καρδιοπάθειες, διαβήτης και κυστική ίνωση, όλες οι νευρολογικές ασθένειες – όπως η νόσος του Αλτζχάιμερ, η νόσος του Πάρκινσον, η άνοια, η νόσος του κινητικού νευρώνος, οι βλάβες του νωτιαίου μυελού και του εγκεφάλου. Η επέμβαση σε γενετικό επίπεδο μπορεί να εξαλείψει κληρονομικές ασθένειες όπως η αιμοφιλία και η χορεία του Χάντινγκτον, που με τόσο τραγικό τρόπο έχουν πλήξει αρκετές οικογένειες.
Όσον αφορά τις καλλιέργειες, οι προοπτικές είναι εξίσου ενδιαφέρουσες, παρά την εκστρατεία αντίδρασης κάποιων αναίσχυντων ομάδων συμφερόντων. Εκατοντάδες χιλιάδες έχουν πεθάνει και εξακολουθούν να πεθαίνουν από το κάπνισμα και τα τροχαία δυστυχήματα, κανένας όμως δεν έχει πεθάνει ακόμα εξαιτίας γενετικά μεταλλαγμένων καλλιεργειών και τροφών.
Είναι τόσα τα δυνητικά οφέλη από τον περιορισμό της χρήσης φυτοφαρμάκων και παρασιτοκτόνων, από τον περιορισμό της ενεργειακής κατανάλωσης και της απελευθέρωσης CO2, καθώς και από τη βελτίωση της ποιότητας και την αύξηση της απόδοσης. Και όλα αυτά, χωρίς να λαμβάνουμε καν υπόψη ότι για τον αναπτυσσόμενο κόσμο αυτό σημαίνει ότι θα δοθεί τροφή στους πεινασμένους, θα μπορέσουν να καλλιεργηθούν ξηρές και άγονες περιοχές, θα αποκατασταθούν προβλήματα αβιταμίνωσης του πληθυσμού και, με τον τρόπο αυτόν, εκατομμύρια άνθρωποι θα προστατευτούν από ασθένειες.
Καλώ την Επιτροπή και τις κυβερνήσεις των κρατών μελών να υψώσουν το ανάστημά τους και να υποστηρίξουν σθεναρά αυτό που γνωρίζουν ότι είναι καλό για την ανθρωπότητα. Η επιστημονική μας κοινότητα, οι ερευνητές μας – και στην εκλογική μου περιφέρεια στη Σκωτία, η οποία κατέχει ηγετική θέση σε αυτούς τους ζωτικούς τομείς – δικαιούνται την ολόψυχη υποστήριξή μας, όχι μόνο εγκρίνοντας παμψηφεί την έκθεση του κ. Caudron, αλλά υποστηρίζοντας την απλοποιημένη και νομικά κατοχυρωμένη διαδικασία για την έγκριση των βιοφαρμακευτικών προϊόντων, για την έγκριση των γενετικά μεταλλαγμένων καλλιεργειών και τροφών για δοκιμές και εμπορία, και για την προστασία των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας με ένα οικονομικό και αποτελεσματικό κοινοτικό δίπλωμα ευρεσιτεχνίας.
Η έγκριση του έκτου προγράμματος-πλαίσιο για την Έρευνα είναι μόνο η αρχή. Πρέπει να ακολουθήσουν τα πρακτικά μέτρα ώστε να υλοποιηθούν πλήρως οι προοπτικές στον τομέα της βιοτεχνολογίας.
Linkohr (PSE) . - (DE) Κύριε Πρόεδρε, πρόκειται για ένα μεγάλο έργο και θέλω να ευχαριστήσω θερμά τον κ. Caudron αλλά και τον κ. Busquin, που εντυπωσίασε, προβάλλοντας νέες ιδέες για αυτό το πρόγραμμα. Του εύχομαι καλή επιτυχία κατά την εκτέλεση του εν λόγω προγράμματος. Δεν θα είναι καθόλου απλή η διαχείριση και εκτέλεση ενός τόσο μεγάλου προγράμματος και μάλιστα έχοντας να κάνει όχι μόνο με δεκαπέντε κράτη μέλη αλλά και με άλλες χώρες που θα συμμετάσχουν στο πρόγραμμα. Καλή επιτυχία στην πορεία σας!
Είμαι πολύ ικανοποιημένος που υιοθετήθηκαν δύο ζητήματα, τα οποία έχω υποστηρίξει επανειλημμένα. Πρώτον, τα ερευνητικά έργα με αντικείμενο τη βελτίωση της εξουδετέρωσης ναρκών κατά προσωπικού. Θα παρακαλούσα την Επιτροπή να συγκεντρώσει τα έργα αυτά υπό μία σκέπη. Δεύτερον, είναι το ζήτημα του αφοπλισμού, μια συμβολή στον αφοπλισμό από όπλα μαζικής καταστροφής, μια τεχνική συμβολή στην καταστροφή των εν λόγω όπλων. Ανοίγοντας τις σημερινές εφημερίδες διαβάζει κανείς ότι οι δύο πρώην υπερδυνάμεις θέλουν να καταστρέψουν την κληρονομιά του Ψυχρού Πολέμου, δηλαδή να προβούν σε μαζικό αφοπλισμό. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα επιτελούσε ένα ευγενές καθήκον εάν συμμετείχε σε αυτήν τη διαδικασία.
Σχετικά με την ηθική: για το ζήτημα αυτό βρήκαμε μια συμβιβαστική λύση. Η Επιτροπή προέβη σε μια δήλωση, η οποία συμφωνεί στα ουσιαστικά της σημεία με τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κατά την πρώτη ανάγνωση. Θα παρακαλούσα να προωθήσουμε και στο πεδίο της ηθικής τη συζήτηση περί της σκοπιμότητας της επιστήμης. Το καθαυτό πρόβλημα δεν είναι το Συμβούλιο, το Κοινοβούλιο ή η Επιτροπή αλλά οι διιστάμενες απόψεις στην κοινή γνώμη. Θα ήταν λοιπόν σημαντικό να συμβάλουμε, ώστε να προωθηθεί μια όσο το δυνατόν ευρύτερη δημόσια συζήτηση σχετικά με τους στόχους, το περιεχόμενο και τη σκοπιμότητα της επιστήμης και της τεχνολογίας στην Ευρώπη, και η συζήτηση αυτή να αποτελέσει προτεραιότητα στην πορεία του έκτου προγράμματος-πλαίσιο. Θα ήθελα εν προκειμένω να σας διαβεβαιώσω ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για το συγκεκριμένο ζήτημα. Ήμουν ένας από τους συνιδρυτές του προγράμματος STOA και γνωρίζω καλά πόσο σημαντικό είναι το καθήκον της αξιολόγησης της τεχνολογίας. Ελπίζω σε μια καλή συνεργασία με την Επιτροπή.
Fiori (PPE-DE). - (IT) Κύριε Πρόεδρε, δεν μπορώ παρά να συγχαρώ τον εισηγητή κ. Caudron και λυπούμαι εάν αυτή είναι η τελευταία των μεγάλων εκθέσεων που εκπόνησε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Πράγματι, το έργο που επιτέλεσε με την έκθεσή του είναι σημαντικό και δημιουργεί μεγάλες ελπίδες σε πολλούς τομείς της έρευνας.
Εγώ εξακολουθώ να έχω μια συγκεκριμένη θέση για τα θέματα της βιοηθικής, επί των οποίων πρέπει να πω – σε εσάς, κύριε Επίτροπε και στους συναδέλφους μου – ότι έχω μόνο αμφιβολίες. Εργάζομαι δύο χρόνια πάνω στα θέματα αυτά και έχω μόνο αμφιβολίες και μία μόνο βεβαιότητα, η οποία αφορά την απαράβατη αξία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.
Ίσως έχω εμπιστοσύνη στα όργανα που χαράσσουν τις γραμμές του μέλλοντος και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι ασφαλώς ένα σημείο αναφοράς και όχι μόνο για την Ευρώπη. Πρέπει να κατανοήσουμε ότι συμβαίνει κάτι το αδιανόητο, που αλλάζει ριζικά τους κανόνες του παιγνιδιού. Πρέπει, συνεπώς, να αξιολογήσουμε τις συνέπειες των καινοτομιών οι οποίες αναπτύσσονται με συνεχώς ταχύτερο ρυθμό, να σκεφθούμε πώς εξελίσσονται οι βιοτεχνολογίες και πώς θα μπορούσαν να επέμβουν στην ίδια τη φύση του είδους μας.
Η βιοχημεία είναι μόνο στην αρχή. σε ένα ολοένα πιο κοντινό μέλλον θα αναγκασθούμε να λάβουμε θέση όσον αφορά τη δυνατότητα ενός γονέα να τροποποιεί το DNA των εμβρύων του, εφοδιάζοντας τους απογόνους του με συνεχώς πιο άρτια γονίδια. Με στόχο τη γενετική βελτίωση, θα βρεθούμε ενώπιον της επιλογής δεκάδων εμβρύων που θα παράγονται για τον σκοπό αυτόν. Οι τεχνικές κλωνοποίησης σύντομα θα επιτρέψουν στους ανθρώπους να αναπαράγουν τους εαυτούς τους, δημιουργώντας γενετικά πανομοιότυπους κλώνους, ικανούς να αναπαραχθούν, δημιουργώντας και γεννώντας ένα είδος γενετικής αθανασίας.
Ο αγώνας κατά του θανάτου, του πόνου και της δυστυχίας είναι εγγενής στον καθένα από εμάς και η επιστήμη ερμηνεύει στην εντέλεια αυτό το ένστικτο. Η προοπτική είναι φαινομενικά ελκυστική, αλλά έχουν κατανοήσει πραγματικά ποιες ριζικές αλλαγές πρέπει να υποστεί ο τρόπος ζωής μας; Είναι όντως τόσο μακρινό ένα σκηνικό στο οποίο οι τεχνικές γενετικής βελτίωσης θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν από τις κυρίαρχες τάξεις, για να διαιωνίσουν τη γενετική τους ανωτερότητα έναντι των ασθενέστερων κοινωνικών τάξεων;
Παρακολούθησα με προσοχή τη μακρά και βασανιστική διαδικασία λήψης των αποφάσεων για το έκτο πρόγραμμα-πλαίσιο. διαπίστωσα ένα είδος παραίτησης των κρατών μελών στην αδυναμία να βρεθεί μια συμφωνία επί της ηθικής. Διατήρησα την τροπολογία μου εν γνώσει των εμποδίων και των δυσκολιών των συναδέλφων μου, για να δώσω ένα σαφές και συνεκτικό μήνυμα. Όταν βλέπω να ανθούν στο Διαδίκτυο εταιρίες έτοιμες να πουλήσουν σε υψηλή τιμή έναν κλώνο του εαυτού μας, κατανοώ ότι στο κακό δεν υπάρχει όριο, αλλά βρίσκω και ένα δυνατό ερέθισμα να επιμείνω στον αγώνα από τον οποίο πολλοί αποχώρησαν ευλόγως απογοητευμένοι.
Zrihen (PSE). - (FR) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, αγαπητοί συνάδελφοι, θα ήθελα κι εγώ με τη σειρά μου να απευθύνω τις ευχαριστίες μου στον εισηγητή, καθώς και στον Επίτροπο Philippe Busquin. Χάρη στην αποτελεσματικότητα με την οποία εργάστηκαν και οι δυο τους, βρισκόμαστε σήμερα σε αυτό το αποφασιστικό στάδιο, το οποίο επιβεβαιώνει τη δυνατότητα μιας δημοκρατικής σχέσης ανάμεσα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στην Επιτροπή και το οποίο θα στείλει, ελπίζω, στην επιστημονική κοινότητα ένα σαφές μήνυμα όσον αφορά τις ευθύνες που μπορεί να αναλάβει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Πολύ συχνά, σε αυτήν την αίθουσα ψηφίζονται δράσεις, οι οποίες θέτουν τα θεμέλια του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Τούτο το έκτο πρόγραμμα-πλαίσιο δραστηριοτήτων έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης θα αποτελέσει έναν από τους φωτεινότερους φάρους αυτού του οικοδομήματος. Διότι, τί θα ήταν μια κοινωνία όπου η επιστήμη δεν θα είχε τη θέση που της αξίζει; Τί θα ήταν μια εδαφική κυριαρχία όπου η γνώση και η επιστήμη θα βρίσκονταν σε κατάσταση στασιμότητας; Αυτές ακριβώς τις οπισθοδρομικές και σκοταδιστικές προοπτικές απορρίπτουμε με το να επιβεβαιώνουμε την ευρωπαϊκή βούληση για τη δημιουργία ενός χώρου έρευνας και καινοτομίας.
Ωστόσο, πέρα από τις φιλοσοφικές σκέψεις, το έκτο πρόγραμμα-πλαίσιο σηματοδοτεί, επίσης, τη σαφή και αμετάκλητη δέσμευση της Ευρώπης να βρίσκεται στην αιχμή της τεχνολογίας, να είναι καινοτόμος, ανταγωνιστική, δυναμική και να οικοδομεί το μέλλον μας. Απόδειξη όλων αυτών αποτελούν τα πολυάριθμα επιμέρους στοιχεία που περιλαμβάνονται στο έκτο πρόγραμμα-πλαίσιο: η ανθρώπινη και κοινωνική έρευνα, oι αρχές της περιβαλλοντικής προστασίας και της αειφόρου ανάπτυξης, η κινητικότητα, η ισότητα των ευκαιριών, η θέση των πανεπιστημίων και της εκπαίδευσης και το άνοιγμα στον κόσμο.
Αξιοσημείωτος, εξάλλου, ήταν ο συντονισμός ανάμεσα στις διάφορες συνιστώσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπό τις δύο Προεδρίες, τη βελγική και την ισπανική.
Διαπιστώνουμε, επίσης, τη διαρκή επικοινωνία με την επιστημονική κοινότητα, τις προοπτικές για τη δημιουργία ενός δικτύου και την προσπάθεια που κατέβαλαν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η Επιτροπή, ώστε να ανταποκριθούν στις πραγματικές ανάγκες και στις πραγματικές απαιτήσεις του κόσμου.
Μια Ευρώπη όπου η έρευνα θα βρίσκεται στην υπηρεσία των πολιτών και των ερευνητών: έτσι θέλουμε να οικοδομείται η Ευρώπη κάθε μέρα και με όρους που να ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.
Matikainen-Kallström (PPE-DE). - (FI) Κύριε Πρόεδρε, ευχαριστώ τον συνάδελφο Caudron για την εργασία του κατά την εκπόνηση της έκθεσης. Έκανε καλή δουλειά σε δύσκολες συνθήκες, δεδομένου ότι το πρόγραμμα έχει “γίνει μπαλάκι” μεταξύ των θεσμικών οργάνων.
Η ηθική στην ερευνητική δραστηριότητα αποτελεί σημαντικό και αμφιλεγόμενο θέμα, και πρέπει να ακουστούν οι γνώμες όλων. Επιτέλους έφτασε η στιγμή να αποφασίσουμε τελικά για το έκτο πρόγραμμα-πλαίσιο, για το μεγάλο χρηματοδοτικό πλαίσιο το οποίο τροφοδοτεί πολλά διεθνή και πολυεθνικά ευρωπαϊκά ερευνητικά σχέδια. Πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην ευρωπαϊκή έρευνα, όμως τα κράτη μέλη μπορούν μετά από το συγκεκριμένο να αποφασίσουν ποιου είδους ερευνητική ηθική θα χρηματοδοτούν από τον δικό τους προϋπολογισμό.
Η εκκίνηση του έκτου προγράμματος-πλαίσιο αποτελεί παράδειγμα αναποτελεσματικότητας και κακής γραφειοκρατίας, χαρακτηριστικά που προσάπτονται επί χρόνια στα προγράμματα-πλαίσιο. Η αναζήτηση, η εκκίνηση και η εκπόνηση των διαφορετικών εκθέσεων ενδέχεται να καλύψουν έτη ανθρωποωρών. Κάθε γραφειοκρατία που ομοιάζει με όσα αναφέρθηκαν προηγουμένως δεν περιλαμβάνεται στην κύρια ερευνητική δραστηριότητα. Η δομή του προγράμματος πρέπει να είναι όσο το δυνατόν ελαφρύτερη, προκειμένου να διαθέσουμε τις καλύτερες δυνάμεις στον τομέα της έρευνας και να θέσουμε γρήγορα τα αποτελέσματα στην υπηρεσία της οικονομικής ζωής, αυξάνοντας έτσι την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης, σύμφωνα με τα συμπεράσματα της Λισαβόνας. Το χάσμα με τις ΗΠΑ αυξάνεται συνεχώς.
Αμφιλεγόμενα θέματα, όπως η χρήση της κάνναβης για ιατρικούς σκοπούς, δεν αφορούν το συγκεκριμένο πρόγραμμα. Το έκτο πρόγραμμα-πλαίσιο πρέπει να προσανατολιστεί και να επικεντρωθεί στην ανάπτυξη της έρευνας στους τομείς εκείνους που θα αποφέρουν πραγματική ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία. Παρά τις αποφάσεις και τις επιρροές, είναι σημαντικό να αποφασίσουμε τώρα για το έκτο πρόγραμμα-πλαίσιο, αλλά και το ίδιο το πρόγραμμα να ξεκινήσει στην ώρα του.
Busquin,Επιτροπή. - (FR) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι βουλευτές, κατά τη διαδικασία έγκρισης του προγράμματος-πλαίσιο δυνάμει της διαδικασίας συναπόφασης, η δεύτερη ανάγνωση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποτελεί ένα αποφασιστικό στάδιο. Θα ήθελα να τονίσω ότι, κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, η συνεργασία ανάμεσα στα τρία θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπήρξε ιδιαίτερα καρποφόρα. Ευχαριστώ το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο για τη συμμετοχή τους. Θα ήθελα να ευχαριστήσω ιδιαιτέρως όχι μόνο τον εισηγητή κ. Caudron, αλλά και τους σκιώδεις εισηγητές, κ. van Velzen, κυρία Plooij-van Gorsel, κκ. Piétrasanta και Αλυσανδράκη, καθώς και τον Πρόεδρο της Επιτροπής Βιομηχανίας, Εξωτερικού Εμπορίου, Έρευνας και Ενέργειας, κ. Westendorp, και όλα τα μέλη αυτής της επιτροπής και τους συνεργάτες που συνεισέφεραν σε αυτό το έργο. Θα ήθελα, επίσης, να εκφράσω την εκτίμησή μου προς την ισπανική Προεδρία και τον Υπουργό κ. Marimón για την αποτελεσματικότητα με την οποία διαχειρίστηκαν την εξέλιξη αυτής της σημαντικής και ευαίσθητης φάσης της διαδικασίας έγκρισης. Θα ήθελα, επιπλέον, να υπενθυμίσω τη σπουδαιότητα που έχει για τους ερευνητές και την επιστημονική κοινότητα της Ευρώπης η ταχεία έγκριση του προγράμματος-πλαίσιο και η έναρξή του τον Ιανουάριο του 2003. Εξ ονόματος της Επιτροπής, δηλώνω ότι συμφωνώ με όλες τις συμβιβαστικές τροπολογίες που ψηφίστηκαν από την Επιτροπή Βιομηχανίας, Εξωτερικού Εμπορίου, Έρευνας και Ενέργειας. Ο εισηγητής, κ. Gérard Caudron, σας υπέδειξε τα κύρια σημεία για τα οποία η Επιτροπή Βιομηχανίας, Εξωτερικού Εμπορίου, Έρευνας και Ενέργειας είχε προτείνει συμβιβαστικές τροπολογίες και τον τρόπο με τον οποίο το Συμβούλιο μπόρεσε να τις λάβει υπόψη μέσω μίας σειράς άτυπων τριμερών συναντήσεων.
Θα αρκεστώ στο να προσθέσω ορισμένες παρατηρήσεις για καθένα από αυτά τα σημεία, και να σας γνωστοποιήσω, αν κριθεί απαραίτητο, τα πληροφοριακά στοιχεία που δεν έχετε ακόμα στη διάθεσή σας.
Καταρχάς, θα ήθελα να αναφερθώ στις τεχνικές τροπολογίες που ψηφίστηκαν κατά ομάδες από την Επιτροπή Βιομηχανίας, Εξωτερικού Εμπορίου, Έρευνας και Ενέργειας στις 23 Απριλίου και προορίζονται να ενταχθούν στα επιμέρους προγράμματα. H Επιτροπή δεσμεύεται να συμπεριλάβει τις τροπολογίες αυτές στα επιμέρους προγράμματα, υπό την προϋπόθεση της εγγραφής της ακόλουθης δήλωσης στα πρακτικά του Συμβουλίου: “Η Επιτροπή θεωρεί ότι οι τροπολογίες που ψηφίστηκαν κατά ομάδες από την Επιτροπή Βιομηχανίας, Εξωτερικού Εμπορίου, Έρευνας και Ενέργειας στις 23 Απριλίου 2002 σχετικά με τη δεύτερη ανάγνωση του έκτου προγράμματος-πλαίσιο μπορούν να γίνουν δεκτές σε μεγάλο βαθμό και μπορούν να ενσωματωθούν, μετά τις απαραίτητες υφολογικές αλλαγές, στις αποφάσεις για επιμέρους προγράμματα υλοποίησης του έκτου προγράμματος-πλαίσιο και, αν παραστεί ανάγκη, στους κανόνες συμμετοχής στο πρόγραμμα-πλαίσιο των επιχειρήσεων, των ερευνητικών κέντρων και των πανεπιστημίων”. Το Συμβούλιο σκοπεύει να προβεί σε ανάλογη δήλωση.
Δεύτερον, το ζήτημα των μηχανισμών υλοποίησης και συμμετοχής των MME. Η φόρμουλα στην οποία συμφώνησαν τα τρία θεσμικά όργανα υπογραμμίζει την ανάγκη διασφάλισης μιας απρόσκοπτης μετάβασης από το τωρινό στο νέο πρόγραμμα-πλαίσιο, σύμφωνα με τις ανησυχίες που εξέφρασε το Κοινοβούλιο. Εξάλλου, υποδεικνύεται σαφώς ότι θα ληφθούν ειδικά μέτρα για την ενθάρρυνση και τη διευκόλυνση της συμμετοχής των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, αλλά και των ερευνητικών οργανισμών των υποψήφιων προς ένταξη χωρών, στις δράσεις που θα αναληφθούν στους θεματικούς τομείς προτεραιότητας.
Εν συνεχεία, η έρευνα στον τομέα της υγείας. Σύμφωνα με την επιθυμία του Κοινοβουλίου, οι πτυχές της έρευνας στον τομέα της υγείας ενισχύθηκαν και ταυτόχρονα καθορίστηκαν καλύτερα, ιδίως όσον αφορά την ευρωπαϊκή διάσταση των ερευνών και τη μεταφορά των αποτελεσμάτων τους στους ασθενείς. Αυτό ισχύει ειδικότερα για τον καρκίνο, ο οποίος, όπως ανακοινώθηκε, αποτελεί πια το αντικείμενο μιας επιμέρους δράσης εμπλουτισμένης με σημαντικά μέσα.
Ένα άλλο σημείο είναι τα ηλεκτρονικά δίκτυα για την έρευνα. Το Κοινοβούλιο είχε εκδηλώσει τον προβληματισμό του ως προς τις δραστηριότητες που πρέπει να γίνουν σε αυτό το θέμα στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων υποστήριξης των υποδομών. Οι νέες δραστηριότητες θα πρέπει να υλοποιηθούν σε απόλυτη συνοχή με τις ήδη εκτελούμενες δραστηριότητες στον εν λόγω θεματικό τομέα προτεραιότητας. Προκειμένου να αρθεί οποιαδήποτε ασάφεια, συμφωνήθηκε κατά τις τριμερείς επαφές ότι η Επιτροπή θα ζητήσει να εγγραφεί στα πρακτικά του Συμβουλίου η ακόλουθη δήλωση: “Η Επιτροπή δηλώνει ότι η διαχείριση των χορηγούμενων κονδυλίων για τις δραστηριότητες που αφορούν ηλεκτρονικά δίκτυα μεγάλης ταχύτητας, ιδιαίτερα το GΕΑΝΤ και το GRID, κονδύλια τα οποία ανέρχονται συνολικά σε 300 εκατομμύρια ευρώ και περιλαμβάνουν έως και 100 εκατομμύρια ευρώ για το θεματικό πεδίο προτεραιότητας 2 – Τεχνολογίες της κοινωνίας της πληροφορίας – και έως και 200 εκατομμύρια ευρώ για το θεματικό πεδίο "Ερευνητικές υποδομές";, θα γίνεται κατά τρόπο ολοκληρωμένο”.
Και τώρα, ο προϋπολογισμός. Το υψηλό αίσθημα ευθύνης με το οποίο τα τρία θεσμικά όργανα χειρίστηκαν αυτόν τον φάκελο αποδεικνύεται, εκτός των άλλων, και από την ταχύτητα με την οποία συμφωνήθηκε το συνολικό ύψος του προϋπολογισμού. Έγιναν, ωστόσο, κάποιες σημαντικές αλλαγές ως προς τον καταμερισμό του προϋπολογισμού προς την κατεύθυνση που επιθυμούσε το Κοινοβούλιο. Εκτός από την αύξηση των κονδυλίων για την έρευνα στον τομέα της υγείας, η αύξηση των κονδυλίων για τις επιμέρους πτυχές τις διεθνούς συνεργασίας καθώς και για το θεματικό πεδίο Επιστήμη και κοινωνίες, αντανακλά πιστά, νομίζω, τη σπουδαιότητα που προσδίδει το θεσμικό σας όργανο σε αυτές τις πτυχές.
Όσον αφορά τον τομέα της διεθνούς συνεργασίας, σύμφωνα με την επιθυμία του Κοινοβουλίου δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στα επιμέρους μέτρα υποστήριξης της διεθνούς συνεργασίας με τις αναπτυσσόμενες χώρες, τις χώρες της Μεσογείου, τη Ρωσία και τα νέα ανεξάρτητα κράτη. Επιπλέον, αποσαφηνίστηκαν οι διαφορετικοί τρόποι υποστήριξης της διεθνούς συνεργασίας στο πρόγραμμα-πλαίσιο.
Τέλος, το τόσο ευαίσθητο ζήτημα της δεοντολογίας. Όπως όλοι γνωρίζετε, στάθηκε πολύ δύσκολο να βρεθεί μια λύση σε αυτό το θέμα ικανή να συμβιβάσει τις επιθυμίες και τους περιορισμούς των τριών θεσμικών οργάνων. Στόχος μου, θυμίζω, δεν είναι βέβαια να προβλέψω μια εναρμόνιση των κανόνων σε θέματα δεοντολογίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Το μόνο που επιθυμεί η Επιτροπή είναι να προωθήσει την ευρωπαϊκή έρευνα, σεβόμενη τα προνόμια κάθε κράτους μέλους και κάθε εθνικού κοινοβουλίου, κάτι που δεν θα πρέπει να εκπλήσσει, εφόσον έχουμε να κάνουμε με έναν τομέα ο οποίος χαρακτηρίζεται από την πολιτισμική και φιλοσοφική διαφοροποίηση και ο οποίος ανέκαθεν ακολουθούσε, και θα συνεχίσει να ακολουθεί ως κατευθυντήρια γραμμή τον σεβασμό όλων των απόψεων, των αξιών και των ευαισθησιών, μέσα στα όρια που υπαγορεύουν οι παγκοσμίως αποδεκτές αρχές.
Εξίσου απαραίτητο είναι να διευκρινιστούν οι συνθήκες υπό τις οποίες θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν οι έρευνες στον τομέα των βιοεπιστημών και των βιοτεχνολογιών στο πλαίσιο των κοινοτικών προγραμμάτων. Για τον σκοπό αυτόν, και τούτο πιστεύω ότι είναι ένα πολύ σημαντικό στάδιο, η Επιτροπή ζήτησε να περιληφθεί στα πρακτικά του Συμβουλίου η ακόλουθη δήλωση: “Σύμφωνα με τη γνώμη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου όσον αφορά την πρόταση σχετικά με το έκτο πρόγραμμα-πλαίσιο και λαμβάνοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Ομάδας Δεοντολογίας στις επιστήμες και στις νέες τεχνολογίες, η Επιτροπή θεωρεί ότι οι ακόλουθοι τομείς έρευνας δεν πρέπει να χρηματοδοτούνται από το πρόγραμμα-πλαίσιο: η ερευνητική δραστηριότητα ενόψει της κλωνοποίησης ανθρώπινων όντων για αναπαραγωγικούς σκοπούς, η ερευνητική δραστηριότητα που αποσκοπεί στην τροποποίηση των κληρονομικών γενετικών χαρακτηριστικών των ανθρώπινων όντων και η οποία θα μπορούσε να καταστήσει παρόμοιες αλλαγές κληρονομικές, η ερευνητική δραστηριότητα που στοχεύει στη δημιουργία ανθρωπίνων εμβρύων αποκλειστικά για ερευνητικούς σκοπούς ή για την προμήθεια βλαστικών κυττάρων ειδικά μέσω της μεταφοράς πυρήνων από σωματικά κύτταρα”. Σε αυτά έρχεται ασφαλώς να προστεθεί και το ζήτημα των πειραμάτων με ζώα, τα οποία θα πρέπει να αντικατασταθούν με εναλλακτικές μεθόδους όποτε κάτι τέτοιο είναι δυνατόν, ενώ ο πόνος των ζώων θα πρέπει να αποφεύγεται ή να περιορίζεται κατά το μέγιστο δυνατό.
Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι βουλευτές, μέσα σε πολύ λίγο χρόνο, χάρη σε μια υποδειγματική συνεργασία – και ευχαριστώ και πάλι από τα βάθη της καρδιάς μου όσες και όσους συνεισέφεραν σε αυτήν –καταφέραμε να διανύσουμε μια τεράστια απόσταση. Ωστόσο, ακόμα κι όταν η Ολομέλεια υπερψηφίσει αυτήν την έκθεση, πράγμα που ελπίζω να πράξει, ακόμα και όταν επιτευχθεί συναίνεση, δεν θα έχουμε φτάσει στο τέλος του δρόμου. Η έγκριση του προγράμματος-πλαίσιο αποτελεί απλώς την πρώτη συνιστώσα ενός μηχανισμού, ο οποίος περιλαμβάνει επίσης τους κανόνες συμμετοχής που θα εγκριθούν σύμφωνα με τη διαδικασία συναπόφασης, καθώς και τα επιμέρους προγράμματα. Προκειμένου το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να εγκρίνουν, σύμφωνα με τους στόχους μας, το πρόγραμμα-πλαίσιο και τα μέσα υλοποίησής του τον Ιούνιο, τα τρία θεσμικά όργανα θα πρέπει να συνεχίσουν το έργο εντατικών διαβουλεύσεων που διεξάγουν με απόλυτη συγκέντρωση, όπως έκαναν από την έναρξη της διαδικασίας. Δυναμική και καρποφόρα ήταν η συνεργασία με την εισηγήτρια για τους κανόνες συμμετοχής, κυρία Quisthoudt-Rowohl, καθώς και με τους εισηγητές για τα επιμέρους προγράμματα, κκ van Velzen, Αλυσανδράκη, Piétrasanta, Schwaiger και την κ. Ζορμπά. Η προσπάθεια πρέπει να συνεχιστεί με την ίδια ένταση. Η Επιτροπή θα εξακολουθήσει να κάνει ό,τι περνά από το χέρι της για να ευνοήσει τον διοργανικό διάλογο.
Για πρώτη φορά στην ιστορία της κοινοτικής έρευνας, είμαστε σε θέση να εγκρίνουμε το πρόγραμμα-πλαίσιο εγκαίρως, εντός της προθεσμίας, ώστε να εγκαινιαστεί και να τεθεί σε λειτουργία υπό τις καλύτερες συνθήκες. Ας εκμεταλλευτούμε αυτήν την ευκαιρία και ας προσφέρουμε στους εαυτούς μας τα μέσα, ώστε να εκμεταλλευτούμε αυτήν τη δυνατότητα ως το τέλος. Οι επιστήμονες και οι ευρωπαίοι πολίτες θα μας είναι υπόχρεοι.
(Χειροκροτήματα)
Marimón Suñol,Συμβούλιο. - (ES) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, κύριε Επίτροπε, αυτήν την εβδομάδα φθάνουμε στο κορυφαίο σημείο της διαδικασίας συζήτησης για την έγκριση του έκτου προγράμματος-πλαίσιο, διαδικασία που ξεκίνησε κατά τη σουηδική Προεδρία, συνεχίστηκε κατά τη διάρκεια της βελγικής Προεδρίας και επαναλήφθηκε κατά την ισπανική Προεδρία. Στην εν λόγω διαδικασία, το Κοινοβούλιο διαδραμάτισε έναν πολύ ενεργό ρόλο, μέσω της έκθεσης Caudron, ήδη από την πρώτη ανάγνωση του προγράμματος-πλαίσιο. Από αυτήν την ανάγνωση υιοθετήσαμε πολλές απόψεις στην κοινή μας θέση. Και υιοθετήθηκαν επειδή τα θέματα, οι προβληματισμοί που παρουσιάστηκαν στο Κοινοβούλιο ήταν, επίσης, θέματα και προβληματισμοί που παρουσιάστηκαν και στο Συμβούλιο και σε άλλα φόρα συζήτησης.
Θέλω να ευχαριστήσω και εγώ βεβαίως τον Πρόεδρο της Επιτροπής Βιομηχανίας, Εξωτερικού Εμπορίου, Έρευνας και Ενέργειας, τον εισηγητή Caudron και τους σκιώδεις εισηγητές van Velzen, Piétrasanta, Plooij-van Gorsel, για μία πραγματικά εξαιρετική συνεργασία που έχει την αρετή να έχει διεισδύσει ουσιαστικά στο πρόγραμμα.
Είμαι πεπεισμένος ότι το πρόγραμμα που πρόκειται να προκύψει από αυτήν τη διαδικασία – και είμαι απόλυτα σίγουρος ότι αύριο θα αποφασίσουμε το οριστικό πρόγραμμα – είναι ένα πρόγραμμα σημαντικά καλύτερο από το πρώτο που μας παρουσιάστηκε και, επομένως, πρόκειται για ένα στοίχημα ωριμότητας και συνεργασίας μεταξύ των διαφόρων θεσμικών οργάνων, στην κοινή θέση κατά την πρώτη ανάγνωση αλλά ακόμη περισσότερο σε αυτήν τη διαδικασία προώθησης που έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια της Προεδρίας μας.
Πιστεύω ότι το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο προσεγγίσαμε πολύ το ένα τις θέσεις του άλλου, και το κάναμε με τη βούληση να ανταποκριθούμε στο αίτημα των επιστημόνων και των επιχειρήσεων να θέσουμε επιτέλους αυτό το σπουδαίο μέσο σε ισχύ και να ανταποκριθούμε στην εντολή που μας δόθηκε στο Συμβούλιο της Βαρκελώνης να καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για να εγκριθεί το έκτο πρόγραμμα-πλαίσιο κατά τη διάρκεια της Προεδρίας μας, και επίσης – όπως έλεγα – διότι οι ανησυχίες ήταν κοινές.
Έχουν αναπτυχθεί περισσότερο τα θέματα συγκεκριμένου περιεχομένου, όπως τα θέματα έρευνας στις επιστήμες για την υγεία, το ζήτημα της μεγαλύτερης χρηματοδότησης του Δικτύου GEANT, τα θέματα επιστήμης και κοινωνίας, έρευνας, υποστήριξης των περιβαλλοντικών θεμάτων, κλπ. Γι’ αυτόν τον λόγο, λέω ότι, όσον αφορά το περιεχόμενο, προσφέρουμε τώρα ένα πολύ καλύτερα προσδιορισμένο πρόγραμμα-πλαίσιο, το οποίο θα χρησιμεύσει ως θεμέλιος λίθος μίας άλλης μεγάλης πρωτοβουλίας που προχωρά πιο πέρα από το πρόγραμμα-πλαίσιο, και που είναι η ανάπτυξη του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας και η καινοτομία.
Στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Βαρκελώνης, με την επανάληψη της δέσμευσης της Λισαβόνας, συγκεκριμενοποιήθηκε η πολύ φιλόδοξη δέσμευση ότι, το 2010, το ποσοστό δαπανών για επενδύσεις για την έρευνα και την ανάπτυξη στην Ευρώπη θα φτάσει το 3% του ΑΕγχΠ, με τη σημαντική συμμετοχή, κατά τα δύο τρίτα, του ιδιωτικού τομέα των επιχειρήσεων και του ιδιωτικού τομέα στο σύνολό του. Αλλά δεν πρόκειται τόσο για έναν αριθμό όσο για την αναγνώριση ότι η Ευρώπη πρέπει να αλλάξει κατεύθυνση και να κάνει ένα ποιοτικό και ποσοτικό άλμα, για να επιτύχει τον στόχο της να γίνει μία άκρως ανταγωνιστική κοινωνία στην κοινωνία της γνώσης. Γι’ αυτό, το έκτο πρόγραμμα-πλαίσιο είναι ένα σημαντικό κομμάτι. Αλλά με την καλή ανάπτυξη του έκτου προγράμματος-πλαίσιο πρόκειται επίσης να αναπτυχθούν κι άλλες πρωτοβουλίες, όπως ένας μεγαλύτερος συντονισμός των εθνικών προγραμμάτων, έργο που έχουμε προωθήσει κατά τη διάρκεια της Προεδρίας μας.
Επομένως, σε αυτήν τη συγκεκριμένη διαδικασία, θεωρούμε σημαντικό να δώσουμε μία αποτελεσματική απάντηση στις προσδοκίες της επιστημονικής κοινότητας και των επιχειρήσεων και να διαφυλάξουμε, όπως το πράξαμε, την ενεργή συμμετοχή των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων. Γι’ αυτό, σας ευχαριστώ για άλλη μια φορά για το έργο που επιτελέσατε και είμαι σίγουρος ότι τα άλλα θέματα – όπως οι κανόνες για τη συμμετοχή στα συγκεκριμένα προγράμματα – θα συγκεκριμενοποιηθούν εφόσον προσδιοριστεί το πρόγραμμα-πλαίσιο.
Από την πλευρά μας, το Συμβούλιο υποστήριξε πλήρως τις πρωτοβουλίες της Προεδρίας – γεγονός για το οποίο είμαστε πολύ ικανοποιημένοι – σε αυτήν τη διαδικασία συζητήσεων που διεξήγαμε. Συγκεκριμένα, το Συμβούλιο λαμβάνει υπόψη το όραμα της Επιτροπής και υποστηρίζει την Προεδρία στη συμπερίληψη όλων των τροπολογιών που παρουσιάστηκαν στις ομάδες, στο μέτρο του δυνατού, βρίσκοντας την κατάλληλη διατύπωση στο πλαίσιο των συγκεκριμένων προγραμμάτων.
Το Συμβούλιο στηρίζει το σύνολο όλης αυτής της καρποφόρας διαδικασίας συζήτησης που είχαμε.