Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Τρίτη 14 Μαΐου 2002 - Στρασβούργο

15. Σαλμονέλες, ζωονόσοι και ζωονοσογόνοι παράγοντες στη διατροφική αλυσίδα

  Πρόεδρος. - Η ημερήσια διάταξη προβλέπει την κοινή συζήτηση των ακόλουθων εκθέσεων:

-A5-0119/2002 της κ. Marit Paulsen, εξ ονόματος της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Πολιτικής των Καταναλωτών, σχετικά με την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου που αφορά την παρακολούθηση των ζωονόσων και των ζωονοσογόνων παραγόντων που τροποποιεί την απόφαση 90/424/ΕΟΚ του Συμβουλίου και καταργεί την οδηγία 92/117/ΕΟΚ του Συμβουλίου (COM(2001) 452 – C5-0372/2001 – 2001/0176(COD)),

-A5-0120/2002 της κ. Marit Paulsen, εξ ονόματος της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Πολιτικής των Καταναλωτών, σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τον έλεγχο της σαλμονέλας και άλλων τροφιμογενών ζωονοσογόνων παραγόντων, καθώς και για την τροποποίηση των οδηγιών 64/432/ΕΟΚ, 72/462/ΕΟΚ και 90/539/ΕΟΚ (COM(2001) 452 – C5-0373/2001 – 2001/0177(COD)).

  Paulsen (ELDR), εισηγήτρια. - (SV) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα καταρχάς να ευχαριστήσω τους σκιώδεις εισηγητές και τα άλλα μέλη της άτυπης ομάδας για την ασφάλεια των τροφίμων εντός της Επιτροπής Περιβάλλοντος για την καλή συνεργασία που είχαμε μαζί τους. Χαιρετίζω, βέβαια, και την πρωτοβουλία της Επιτροπής με αυτές τις δύο εκθέσεις.

Θα ήθελα πρώτα από όλα να αναφερθώ στην οδηγία περί ελέγχων. Είναι αναγκαίο να έχουμε σαφή εικόνα σχετικά με τις ζωονόσους στην Ευρώπη. Μιλούμε φυσικά για τα σκάνδαλα με τα τρόφιμα τα οποία πλήττουν όλους μας, τελευταία μάλιστα είχαμε συναγερμό στη Σουηδία σχετικά με την ακρυλαμίδη. Δεν θα πρέπει ωστόσο να λησμονούμε ότι, παρόλο που οι κρίσεις αυτές είναι σοβαρές, στην πραγματικότητα είναι σοβαρές κυρίως από ψυχολογικής άποψης και λιγότερο όσον αφορά αυτή καθεαυτή τη δημόσια υγεία.

Οι μεγάλες απειλές που θα αντιμετωπίζουμε στο μέλλον είναι αυτές που γνωρίζουμε από το παρελθόν, αυτές που αντιμετώπισαν οι άνθρωποι για εκατομμύρια χρόνια και εξακολουθεί να αντιμετωπίζει ο Τρίτος Κόσμος. Ακόμα και σήμερα, η συνηθέστερη αιτία θανάτου των βρεφών είναι οι λοιμώξεις και οι διάρροιες.

Για εμάς, τους κατοίκους των πλουσίων χωρών το μεγαλύτερο πρόβλημα θα αποτελέσει η ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά. Όλο και περισσότερες από τις απλές λοιμώξεις στις χώρες μας τείνουν να καταστούν και πάλι σοβαρές. Υπάρχει ο κίνδυνος – και θα έπρεπε να είχαμε κάνει κάτι εδώ και 20 χρόνια, δηλαδή είναι κιόλας αργά, ίσως μάλιστα είναι πολύ αργά – να μην μπορούμε να μειώσουμε ριζικά και ταχύτατα τις λοιμώξεις και τις θεραπείες με αντιβιοτικά, έτσι ώστε θα επιστρέψουμε σε λίγο στον καιρό των προγιαγιάδων μας, όταν σχεδόν κάθε γυναίκα έπρεπε να γεννήσει τέσσερα παιδιά προκειμένου να επιζήσουν τα δύο. Το πρόβλημα αυτό είναι ιδιαίτερα σοβαρό για τα παιδιά και τους νέους. Για τον λόγο αυτόν, χαίρομαι για το γεγονός ότι θα ερευνήσουμε τώρα την ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά που παρουσιάζεται κατά τις ζωονόσους που ενσκήπτουν στην Ευρώπη.

Τα στατιστικά δεδομένα που διαθέτουμε σήμερα αναφέρουν ότι οι λοιμώξεις που προκαλούνται από τα ζωικά διατροφικά προϊόντα, όπως η σαλμονέλα, παρουσιάζουν τάσεις επιβράδυνσης, ενώ αντίθετα αυξάνουν οι λοιμώξεις που προκαλούνται από φυτικά προϊόντα διατροφής. Για τον λόγο αυτόν, θα επιθυμούσα στις διάφορες έρευνες που πραγματοποιούνται, για παράδειγμα προκειμένου να εντοπιστεί η εστία μίας ζωονόσου, να λαμβάνονται υπόψη τα φυτικά προϊόντα διατροφής.

Το σημαντικότερο στοιχείο στην οδηγία για τους ελέγχους είναι να διαθέτουμε κοινούς κανόνες, έτσι ώστε τα στοιχεία που συγκεντρώνονται στις διάφορες χώρες να είναι συγκρίσιμα μεταξύ τους. Θα πρέπει να τυποποιηθούν οι δειγματοληπτικοί έλεγχοι, η υποβολή εκθέσεων και ο τρόπος αντιμετώπισης των στοιχείων. Θα ήθελα, επίσης, να σας θυμίσω ότι η νέα τεχνολογία μπορεί να καταστήσει ευκολότερη και ταχύτερη την υποβολή καλών εκθέσεων, έτσι ώστε να μη χρειάζεται να περιμένουμε δύο ή δυόμισι χρόνια προκειμένου να αποσαφηνιστεί η κατάσταση. Συχνά απαιτείται μεγάλη ταχύτητα προκειμένου να ενημερώνονται εγκαίρως οι δημόσιες αρχές, οι παραγωγοί και οι πολίτες. Αυτό αποτελεί σίγουρα το σημαντικότερο στοιχείο στην οδηγία περί ελέγχων.

Ο κανονισμός περί ελέγχων είναι ίσως περισσότερο επίμαχος. Η πρόταση της Επιτροπής ήταν ιδιαίτερα ήπια και προσεκτική και έδινε την εντύπωση ότι λάμβανε υπόψη το γεγονός πως ορισμένα κράτη μέλη θεωρούν ότι η σαλμονέλα είναι περίπου το ίδιο επικίνδυνη με ένα ελαφρό κρυολόγημα. Υπάρχουν τέτοιες απόψεις. Άλλοι πάλι αντιμετωπίζουν τη σαλμονέλα με πανικό, όπως συμβαίνει στην ίδια μου τη χώρα.

Ο πανικός αυτός δεν είναι περίεργος. Πριν από 50 χρόνια περίπου μας έπληξε η μεγαλύτερη στον κόσμο, ή τουλάχιστον η μεγαλύτερη στατιστικά τεκμηριωμένη, καταστροφή εξαιτίας της σαλμονέλας. Από τότε η Σουηδία άρχισε να αντιμετωπίζει το πρόβλημα αυτό, όπως είναι φυσικό να γίνεται μετά από τέτοιες καταστροφές.

Χρειαστήκαμε 25-30 χρόνια στη χώρα μου, προκειμένου να δημιουργήσουμε ένα αποτελεσματικό σύστημα. Η Νορβηγία και η Φινλανδία προχώρησαν πιο γρήγορα, αντιγράφοντας το σουηδικό πρότυπο. Το σουηδικό πρότυπο μάς δίνει συγκεκριμένες εμπειρίες, όμως δεν πιστεύω ότι είναι το μοναδικό, ούτε μπορεί να εφαρμόζεται παντού. Η Σουηδία είναι χώρα μικρή, αραιοκατοικημένη και ανοικτή, έτσι ώστε μας ήταν ευκολότερο ίσως να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα αυτά.

Θεωρώ την πρόταση της Επιτροπής εξαιρετικά προσεκτική, δίνει την εντύπωση ότι φοβάται να αντιμετωπίσει κατευθείαν το πρόβλημα. Θα περίμενα να ήταν αποφασιστικότερη στην περίπτωση αυτή η ΓΔ Υγείας και Καταναλωτών. Η πρόταση δεν περιλαμβάνει καν όλους τους τύπους σαλμονέλας, οι οποίοι μπορεί να έχουν επιπτώσεις στη δημόσια υγεία. Είναι περίεργο το γεγονός ότι σε ορισμένα σημεία περιλαμβάνονται μόνο δύο είδη σαλμονέλας, έστω και αν αυτά τα δύο είδη προκαλούν το 80% των κρουσμάτων που παρατηρούνται σήμερα στους ανθρώπους, ή σωστότερα, αυτό συνέβαινε μέχρι χθες. Τί συμβαίνει με το υπόλοιπο 20%; Γιατί να μην καλύπτονται όλα τα είδη σαλμονέλας που έχουν επιπτώσεις ή είναι επικίνδυνα για τη δημόσια υγεία, αφού έτσι κι αλλιώς θα γίνονται οι έλεγχοι για τη σαλμονέλα; Πώς μπορεί η Επιτροπή να γνωρίζει τί είδη σαλμονέλας θα μας πλήξουν αύριο; Θα είναι μήπως η salmonella St. Paul, Hadar ή κάποια άλλη;

Ένα πλήθος επιθετικών ειδών σαλμονέλας πλήττουν τη δημόσια υγεία. Για τον λόγο αυτόν, θα ήθελα να περιληφθεί η διατύπωση “που έχουν επιπτώσεις στη δημόσια υγεία”, έτσι ώστε να καλύπτονται όλα τα είδη.

Εξάλλου, η πρόταση της Επιτροπής δεν περιλαμβάνει διατάξεις σχετικά με τα ζώα. Προσωπικά θα είχα περιλάβει για λόγους ασφαλείας όλα τα είδη ζώων, όμως θα επιμείνω τώρα στους χοίρους και τους μόσχους εντατικής εκτροφής, καθώς γνωρίζουμε όλοι ότι οι μεγάλες ποσότητες αντιβιοτικών που τους χορηγούνται είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες. Γνωρίζουμε, επίσης, ότι σε τέτοιες μορφές εκτροφής απαντώνται βακτήρια ζωονόσων και άλλων ειδών, τα οποία έχουν απόλυτη ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά.

Θα πρέπει, επίσης, να λαμβάνονται υπόψη και άλλοι απλοί και πρακτικοί παράγοντες, όπως το γεγονός ότι, ακόμη και αν εξασφαλίσουμε την καθαριότητα των εκτρεφόμενων ζώων και των στάβλων, αυτό δεν θα βοηθήσει καθόλου, εφόσον δεν είναι καθαρές και οι ζωοτροφές. Γνωρίζουμε, για παράδειγμα, ότι μια σημαντικότατη πηγή μόλυνσης με τη salmonella aruba είναι η σόγια Βραζιλίας. Γνωρίζουμε ότι κανονικά το μικρόβιο της σαλμονέλας καταστρέφεται στους 67 βαθμούς Κελσίου. Όμως, η salmonella aruba κατόρθωσε μέσα σε δέκα χρόνια να επιβιώνει ως και στους 68 βαθμούς. Σίγουρα, δεν μπορούμε να πιστεύουμε ότι θα γλιτώσουμε κάποια μέρα από όλους απολύτως τους κινδύνους ή ότι θα κερδίσουμε τον αγώνα αυτό άπαξ και διά παντός. Έχουμε να κάνουμε εδώ με την ίδια τη ζωή. Η ζωή, η οποία είναι συχνά το ίδιο ευφυής όπως και εμείς, παρόλο που η ευφυΐα αυτή δεν βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο ούτε εκφράζεται με τον ίδιο τρόπο με τη δική μας ευφυΐα.

Καλώ, για τον λόγο αυτόν, το Σώμα να υποστηρίξει τις δύο εκθέσεις μου, οι οποίες υιοθετήθηκαν με ευρεία πλειοψηφία στην Επιτροπή Περιβάλλοντος.

  Redondo Jiménez (PPE-DE). - (ES) Κύριε Πρόεδρε, καταρχάς θα ήθελα να συγχαρώ την Επιτροπή για την τόσο ισορροπημένη πρόταση που παρουσίασε, τόσο στην οδηγία όσο και στον κανονισμό σχετικά με τον έλεγχο και την παρακολούθηση των ζωονόσων, και που πρόκειται να ψηφιστούν αύριο σε αυτό το Κοινοβούλιο. Είναι θέματα μεγάλης σημασίας για όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και για ορισμένες από τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν είναι μεγάλης, αλλά κεφαλαιώδους σημασίας.

Θέλω να εκφράσω τη μεγάλη μου ανησυχία για το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας της έκθεσης που παρουσιάστηκε στην Επιτροπή Περιβάλλοντος, καθώς, κατά την άποψή του, οδηγεί σε ένα παράλογα ακραίο σημείο την ανησυχία μας για τη διασφάλιση της υγείας των καταναλωτών. Όλους μας απασχολούν οι υγειονομικές επιπτώσεις της σαλμονέλας – το είπε μόλις η εισηγήτριά μας – και πολύ περισσότερο χώρες όπως η Ισπανία, η Ελλάδα, η Ιταλία, η Πορτογαλία και η Γαλλία, που εκτίθενται σε αυτόν τον κίνδυνο λόγω του μεγάλου αριθμού κοπαδιών που είναι επιρρεπή στη μόλυνση, λόγω των μέσων θερμοκρασιών που ευνοούν την μετάδοσή της και λόγω άλλων συνθηκών που είναι άσχετες με το θέμα.

Ωστόσο, δεν καταλαβαίνω γιατί, με την πρόφαση της προάσπισης των συμφερόντων των καταναλωτών, ορισμένες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης υποστηρίζουν την επέκταση των μέτρων ελέγχου και παρακολούθησης παραγόντων που δεν μεταδίδονται στον άνθρωπο, δηλαδή, μη ζωονοσογόνων παραγόντων, που δεν ανήκουν στο πεδίο εφαρμογής αυτών των νομοθεσιών. Οι μοναδικοί τύποι σαλμονέλας που μεταδίδονται στον άνθρωπο είναι η salmonella enteritiris και η salmonella tifimurium, επομένως η διεύρυνση της κοινοτικής ρύθμισης σε άλλους τύπους – υπάρχουν περισσότεροι από μία δωδεκάδα – μπορεί μόνο να επιφέρει, κατά τη γνώμη μου, εμπορικές επιπτώσεις που θα επιβάρυναν μόνο αυτές τις χώρες της Ένωσης και τους μικρούς παραγωγούς. Οι παραγωγές του βορρά, όπου η εμφάνιση της σαλμονέλας είναι σχεδόν μηδενική χάρη στις κλιματολογικές συνθήκες, δεν θα επηρεάζονταν.

Ζητώ, επομένως, από όλους τους αξιότιμους βουλευτές να υποστηρίξουν την τροπολογία που παρουσιάστηκε από την Ομάδα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος η οποία συγκεντρώνει την άποψη πολλών χωρών που εκφράζονται σε αυτήν τη γραμμή σε όλες τις συζητήσεις που λαμβάνουν χώρα, τόσο στις ομάδες εργασίας του Συμβουλίου Υπουργών όσο και στις ομάδες εργασίας της Επιτροπής. Αυτή η τροπολογία διασφαλίζει την ασφάλεια των καταναλωτών, δεδομένου ότι συμπεριλαμβάνει όλες τις προόδους που προτείνονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και δεν επιβάλλει κυρώσεις σε κανέναν. Λυπάμαι που η έκθεση που εγκρίθηκε από την Επιτροπή Περιβάλλοντος δεν έλαβε καθόλου υπόψη τις κύριες χώρες που θίγονται και ελπίζω ότι η κατάσταση αυτή θα επιλυθεί, αν όχι αύριο στην Ολομέλεια, σίγουρα με τις διαπραγματεύσεις στο επόμενο Συμβούλιο Προόδου, στις διαπραγματεύσεις που θα πρέπει να ξεκινήσουν στη διαδικασία της συναπόφασης, δεδομένου ότι τα μέτρα θα επιτευχθούν δύσκολα.

Επίσης, λυπάμαι που υπάρχει μία σειρά κενών που δεν αναλύθηκαν επαρκώς στο Κοινοβούλιο, όπως, για παράδειγμα, αυτό που υπάρχει στο άρθρο 9 του Κανονισμού, που προβλέπει την παράλυση του εμπορίου των χωρών εκείνων τα εθνικά προγράμματα των οποίων δεν έχουν εγκριθεί. Η πρωτοβουλία αυτή μπορεί να οδηγήσει σε μία κατάσταση ξεκάθαρων εμπορικών διακρίσεων. Η έκθεση που ψηφίστηκε από την Επιτροπή Περιβάλλοντος, κατά τη γνώμη μου, δεν ήταν επαρκώς ισόρροπη προς όλες τις χώρες και, επιπλέον, υποπέφτει εκ νέου στο ίδιο λάθος.

(Ο Πρόεδρος αφαιρεί τον λόγο από την ομιλήτρια)

  Patrie (PSE). - (FR) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα καταρχάς να απευθυνθώ στην εισηγήτριά μας και να την συγχαρώ για τη σημασία και την ποιότητα της εργασίας την οποία πραγματοποίησε.

Οι δυο προτάσεις επαναλαμβάνουν κάποιες δεσμεύσεις, οι οποίες βρίσκονται στο Λευκό Βιβλίο για την ασφάλεια των τροφίμων και έχουν ως στόχο την καλύτερη προστασία των ευρωπαίων καταναλωτών από τους μικροβιολογικούς κινδύνους των τροφίμων. Πράγματι, δεν μπορούμε να αγνοήσουμε το πόσο υπονόμευσαν την εμπιστοσύνη των καταναλωτών σχετικά με την ασφάλεια των τροφίμων οι διαδοχικές διατροφικές κρίσεις, και κυρίως εκείνες που σχετίζονται με τη σαλμονέλα. Θα υποστηρίξουμε, λοιπόν, την έγκριση των δύο κειμένων τα οποία υπεβλήθησαν σήμερα. Είναι αλήθεια ότι πρέπει να ενισχύσουμε το σύστημα παρακολούθησης και ελέγχου των ζωονοσογόνων παραγόντων ζωικής προελεύσεως ώστε να περιορίσουμε την επικράτησή τους, τονίζοντας παράλληλα ότι η αποτελεσματικότητα των κειμένων, τα οποία ισχύουν σήμερα, περιορίστηκε από το γεγονός ότι κάποια κράτη μέλη τα εφαρμόζουν ατελώς.

Οι προτάσεις της Επιτροπής είναι στο σύνολό τους ισορροπημένες. Ίσως θα έπρεπε, εντούτοις, να εμβαθύνουμε σε ορισμένα σημεία. Έτσι, μου φαίνεται χρήσιμο, όπως και στην εισηγήτρια, να προβλεφθούν προγράμματα ελέγχου για όλους τους ορότυπους σαλμονέλας, οι οποίοι παρουσιάζουν κινδύνους για τη δημόσια υγεία. Θα ήθελα, επίσης, να τονίσω την ανάγκη να διασφαλίσουμε στενή συνεργασία ανάμεσα στη δραστηριότητα της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Τροφίμων και στη δραστηριότητα των εθνικών αρχών, με σκοπό, κυρίως, να επιτραπεί μια αποτελεσματική λειτουργία του συστήματος άμεσης επέμβασης.

Όσον αφορά την αντίσταση στα αντιβιοτικά, θεωρώ χρήσιμο, όπως και η εισηγήτριά μας, να δώσουμε σε αυτό το ανησυχητικό θέμα τη δέουσα σημασία. Πρέπει να προωθήσουμε την προσεκτική χρήση των αντιβιοτικών και να πραγματοποιήσουμε τις απαραίτητες έρευνες σχετικά με την αντίσταση στα αντιβιοτικά.

Η Ομάδα μου στηρίζει, επίσης, την τροπολογία η οποία στοχεύει στο να επιτραπεί στα κράτη μέλη που θα έχουν φτάσει σε υψηλό επίπεδο προστασίας να εμποδίζουν, για ορισμένη περίοδο, την εμπορία των εισαγόμενων προϊόντων, τα οποία προέρχονται από κράτη μέλη όπου δεν υπάρχει ακόμα πρόγραμμα ελέγχου εγκριθέν μέσα στις προβλεπόμενες προθεσμίες. Πράγματι, αυτό το μέτρο θα έχει μια καθόλου ευκαταφρόνητη θετική επιρροή προς όφελος της εναρμόνισης των επιπέδων ασφάλειας στην εσωτερική αγορά.

Εκφράζω την ικανοποίησή μου για το γεγονός ότι τα μέτρα ελέγχου που μπορούν να εφαρμοστούν βασίζονται σε στόχους οι οποίοι είναι πραγματοποιήσιμοι κάθε τρία χρόνια. Αυτό θα επιτρέψει να καθοριστούν φιλόδοξοι αλλά ρεαλιστικοί κανόνες. Ας προσέξουμε σχετικά να μη γίνουμε υπερβολικοί, επιβάλλοντας στα κράτη μέλη χρονοδιαγράμματα τα οποία θα ήταν αδύνατο να τηρήσουν. Η Επιτροπή, σε αυτό το σημείο, προσπάθησε να επιτύχει ισορροπία. Συμφωνώ με την εισηγήτρια στο ότι είναι σημαντικό η παρακολούθηση των ζωονόσων και των παθογόνων τους να είναι αποτελεσματική σε ολόκληρη τη διατροφική αλυσίδα, συμπεριλαμβανομένων των ζωοτροφών. Η Ομάδα μου θα στηρίξει, επίσης, την άποψη να συμπεριληφθούν στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας και τα προϊόντα φυτικής προέλευσης.

Τέλος, οφείλουμε να εργαστούμε για την έγκριση και τη γρήγορη εφαρμογή αυτών των μέτρων τα οποία θα συμβάλουν, είμαι σίγουρη, στο να ξανακερδίσουμε την εμπιστοσύνη των ευρωπαίων καταναλωτών για τον τομέα των τροφίμων.

  Goodwill (PPE-DE). - (ΕΝ) Κύριε Πρόεδρε, ακολουθώντας τον δρόμο που χάραξε η Edwina Currie, η βρετανή υπουργός υγείας, η οποία το 1988 είπε ότι το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής αυγών του Ηνωμένου Βασιλείου ήταν μολυσμένο με σαλμονέλα, ένας γενναίος Βρετανός πολιτικός αγορεύει γι’ αυτό το θέμα.

Μετά τη βόμβα αυτήν, η κατανάλωση αυγών στο Ηνωμένο Βασίλειο μειώθηκε κατά 60% και η κυβέρνηση ξεκίνησε κάτι που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί μόνο ως ανακλαστική αντίδραση, σφάζοντας 2 εκατομμύρια όρνιθες. Αν και έχει σημειωθεί κάποια πρόοδος στην καταπολέμηση της σαλμονέλας στο Ηνωμένο Βασίλειο, χρειάζεται ακόμα να γίνει πολύ δουλειά. Υπάρχουν ακόμα 15 000 ή 16 000 κρούσματα τροφικής δηλητηρίασης από σαλμονέλα κάθε χρόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο, τα μισά από τα προηγούμενα επίπεδα.

Φυσικά, αυτό δεν αποτελεί πρόβλημα μόνο στην Ευρώπη. Το 1994, παρουσιάστηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες μια περίπτωση που συνδεόταν με μολυσμένο παγωτό όπου σχεδόν μισό εκατομμύριο ανθρώπων νόσησαν. Η Σουηδία, όπως ανέφερε η κ. Paulsen, έκανε την αρχή, αλλά εκεί ακολούθησαν για παράδειγμα την επεξεργασία των τροφίμων με θερμότητα και όχι την εύκολη μέθοδο σφαγής των κοπαδιών. Φυσικά, τώρα ακούμε ιστορίες για Σουηδούς που πηγαίνουν στην Ισπανία για διακοπές και πέφτουν σαν τις μύγες από τροφική δηλητηρίαση από σαλμονέλα, διότι δεν είναι συνηθισμένοι στη διαρκή έκθεση.

Βεβαίως και αληθεύει ότι τα κράτη μέλη πρέπει να σημειώσουν πρόοδο στην κατάρτιση πιο αποτελεσματικών εθνικών προγραμμάτων ελέγχου και, παράλληλα, πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι τα εισαγόμενα προϊόντα πληρούν τις δικές μας υψηλές προδιαγραφές. Πρέπει, επίσης, να επικεντρωθούμε στην καρδιά του προβλήματος που είναι τα πουλερικά και συγκεκριμένα τα αυγά που τρώγονται ωμά.

Το χοιρινό αποτελεί μικρότερο πρόβλημα και, εν πάση περιπτώσει, όπως θα έλεγε η γιαγιά μου, όποιος τρώει ωμό χοιρινό τού αξίζει να αρρωστήσει. Η μόλυνση στα βοοειδή και στα πρόβατα είναι αμελητέα, οπότε μπορούμε να συνεχίσουμε να τρώμε το φιλέτο μας άψητο.

Στο θέμα της αντίστασης στα αντιβιοτικά, υπάρχει σταδιακή ανάπτυξη αντίστασης. Ωστόσο, δεν θα έπρεπε να βιαστούμε να απαγορεύσουμε τη χρήση προληπτικών αντιβιοτικών, καθώς τότε θα βλέπαμε μία έκρηξη της νόσου που θα έφθανε σε υψηλά επίπεδα επακόλουθης θεραπευτικής χρήσης, η οποία θα μπορούσε να επιδεινώσει την κατάσταση.

Τέλος, σχετικά με το θέμα της μετάδοσης μέσω φυτών, ίσως αυτό να οφείλεται στην αύξηση της κατανάλωσης βιολογικών τροφίμων, όπου νομίζω ότι υπάρχει 30 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα μετάδοσης κολοβακτηριδίων.

  Whitehead (PSE). - (ΕΝ) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να συγχαρώ την κ. Paulsen, συνεργάτη μου στη λήψη πολλών αποφάσεων σχετικά με την ασφάλεια των τροφίμων, για την εργασία της σχετικά με αυτούς τους σύνθετους κανονισμούς.

Έχοντας θέσει τις βασικές αρχές ενός ευρωπαϊκού νόμου περί τροφίμων και μίας αρχής για την ασφάλεια των τροφίμων που θα ενεργεί ως όργανο γενικής εξέτασης τέτοιων προτάσεων, είναι άκρως σημαντικό να αντιμετωπισθούν οι λεπτομέρειες αποτελεσματικά και με ακρίβεια. Οι κανονισμοί ζωονόσων παραγόντων, στους οποίους η κ. Paulsen αφιέρωσε τόσο χρόνο, είναι κατά κάποιο τρόπο οι ακρογωνιαίοι λίθοι της διάταξης ενός αποτελεσματικού και προληπτικού νόμου περί τροφίμων για το μέλλον. Ίσως να φαίνεται κάπως υπερβολικό να τους αποκαλούμε ακρογωνιαίους λίθους, αλλά είναι ένας κατάλληλος τρόπος για να προχωρήσουμε μπροστά.

Κάποιοι από εμάς ίσως έχουν επιφυλάξεις για την έκταση αυτών των διατάξεων, καθώς ισχύουν για προϊόντα φυτικής προέλευσης. Ένας κατάλληλος τρόπος να τους αντιμετωπίσουμε είναι μέσω των καθεαυτού κανονισμών υγιεινής και όχι αυτών που περιέχονται στις επιπρόσθετες διατάξεις παρακολούθησης. Σε αυτό μόνο το σημείο, διαφωνώ λίγο με αυτά που ανέφερε η κ. Patrie. Ειδάλλως, επικροτώ και τις δικές της παρατηρήσεις.

Πιστεύω ότι, σχετικά με τη γενική ανίχνευση και πρόληψη της σαλμονέλας, ο εισηγητής έχει δίκιο να μας οδηγεί σε αυτόν τον δρόμο, εφόσον μπορεί να υλοποιηθεί σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι εξίσου απαραίτητο για τους παραγωγούς τροφίμων και το σύνολο του κοινού. Χωρίς την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης του τελευταίου, δεν μπορεί να υπάρξει βέβαιο μέλλον για τους πρώτους. Θέλουμε να έχουμε την αυξανόμενη αντίσταση των αντιβιοτικών, η οποία παρουσιάζεται επί του παρόντος στους ζωονοσογόνους οργανισμούς που χαρτογραφήθηκαν με ακρίβεια. Δεν συμφωνώ με τον κ. Goodwill ότι μπορεί αυτό να προξενήσει μεγαλύτερο κακό από ότι καλό. Δεν είναι ζήτημα προληπτικής ιατρικής – είναι ζήτημα των άλλων εφαρμογών στις οποίες χρησιμοποιούνται αντιβιοτικά, λανθασμένα κατά τη γνώμη μου.

  Byrne, Επιτροπή. - (EN) Κύριε Πρόεδρε, με μεγάλη μου χαρά συμμετέχω σε αυτήν τη συζήτηση σχετικά με τις δύο εκθέσεις που αφορούν στους ζωονοσογόνους παράγοντες. Αυτό είναι ένα παράδειγμα της εφαρμογής της προσέγγισης “από το αγρόκτημα στο τραπέζι” που τονίζεται στη Λευκή Βίβλο για την Ασφάλεια των Τροφίμων. Οι εισηγήσεις μας είναι πολύ πιο φιλόδοξες από την παρούσα οδηγία. Για να εξασφαλίσουμε την επιτυχή εφαρμογή τους, χρειάζεται να παρέχουμε αρκετό χρόνο στα κράτη μέλη για να πετύχουν τους στόχους αυτούς.

Αυτός ο φάκελος έχει σημειώσει ταχεία πρόοδο. Θα ήθελα πρώτα να ευχαριστήσω όλους τους βουλευτές που προώθησαν αυτόν τον φάκελο – κυρίως την κ. Paulsen και τους βουλευτές της Επιτροπής Περιβάλλοντος, των οποίων η συνεισφορά ήταν ιδιαίτερα πολύτιμη.

Όπως γνωρίζουμε, το δημόσιο ενδιαφέρον για την ασφάλεια των τροφίμων είναι τεράστιο. Η προστασία από τις ζωονόσους, ασθένειες μεταδιδόμενες μεταξύ ζώων και ανθρώπων, αποτελεί θέμα αυξανόμενης ανησυχίας όχι μόνο στην Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και σε όλο τον κόσμο.

Η πρώτη εισήγηση, σχετικά με την παρακολούθηση των ζωονόσων παραγόντων, αποτελεί τη βάση για βελτίωση των γνώσεων για τις πηγές και τις τάσεις αυτών των παθογόνων, υποστήριξη μικροβιολογικών εκτιμήσεων του κινδύνου και έγκριση μέτρων διαχείρισης του κινδύνου. Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία για την Ασφάλεια των Τροφίμων θα διαδραματίσει, προφανώς, αποφασιστικό ρόλο σε αυτήν την άσκηση.

Η δεύτερη εισήγηση, σχετικά με τον έλεγχο της σαλμονέλας, στοχεύει στη μείωση της επιβάρυνσης της δημόσιας υγείας που προκαλείται από αυτόν τον παράγοντα. Κάθε χρόνο αναφέρονται πάνω από 150 000 ανθρώπινα κρούσματα σαλμονέλας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο κανονισμός θα εφαρμοστεί στην πρωτογενή παραγωγή – μια σημαντική πηγή μόλυνσης.

Ενώ κάποια κράτη μέλη είδαν μία μείωση στα κρούσματα σε ανθρώπους μετά από αυστηρά μέτρα ελέγχου, η κατάσταση ποικίλλει σημαντικά. Συνεπώς, η Επιτροπή στάθηκε υπέρ μίας προοδευτικής προσέγγισης για να μειωθεί η εμφάνιση της σαλμονέλας. Αλλά η στρατηγική είναι σαφής: για να εξασφαλίσουμε υψηλά πρότυπα για την ασφάλεια των τροφίμων στους Ευρωπαίους καταναλωτές, θα πρέπει να μειωθεί η εξάπλωση αυτών των παθογόνων.

Ο πρωταρχικός στόχος είναι η σαλμονέλα, ένας σημαντικός παθογόνος παράγοντας, για τον οποίο γνωρίζουμε ότι μπορούν να ληφθούν επαρκή μέτρα ελέγχου, ξεκινώντας από την πρωτογενή παραγωγή. Άλλοι παθογόνοι παράγοντες ενδέχεται να προστεθούν στο μέλλον, αν τα μέτρα που λαμβάνονται για τους ζωικούς πληθυσμούς μπορούν να αποδειχτούν αποτελεσματικά για τη μείωση των ανθρώπινων κρουσμάτων.

Πολλές τροποποιήσεις συζητήθηκαν στην Επιτροπή Περιβάλλοντος και είμαι ευγνώμων για την ποιότητα του αποτελέσματος, η οποία είναι άριστη. Η πλειοψηφία των τροπολογιών είναι τεχνικές και βελτιώνουν τις εισηγήσεις. Χαιρετίζω αυτές τις τροπολογίες, οι οποίες αντιπροσωπεύουν σημαντικές και λογικές προτάσεις.

Κύριε Πρόεδρε, αντί να αναφερθώ εκτενώς σε όλες τις τροπολογίες που με χαρά αποδέχομαι, θα επικεντρωθώ σε αυτές που προκαλούν κάποια δυσκολία στην Επιτροπή.

Θα ξεκινήσω με την πρώτη από τις εκθέσεις της κ. Paulsen που ασχολείται με την οδηγία για την παρακολούθηση των ζωονόσων παραγόντων. Μπορώ να αποδεχτώ τις περισσότερες από τις τροπολογίες γι’ αυτήν την πρόταση. Θα ξεκινήσω με την επιτροπολογία. Χαιρετίζω την αποδοχή της εισηγήσεώς μας για την υιοθέτηση μέτρων εφαρμογής. Μπορώ να δεχτώ ότι, εκτός από την Επιτροπή Τροφικής Αλυσίδας και Υγείας των Ζώων, η Επιτροπή μπορεί να επιβοηθηθεί, όπου είναι απαραίτητο, από την Επιτροπή Δικτύου Μεταδοτικών Ασθενειών για τον Άνθρωπο. Ωστόσο, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε κάποιες καθυστερήσεις στην έγκριση αποφάσεων εφαρμογής.

Μπορώ, επίσης, να δεχτώ ότι κάποια βασικά κριτήρια μπορούν να μεταφερθούν από τα παραρτήματα στα άρθρα. Ωστόσο, δεν δέχομαι ότι χρειάζεται συστηματική προηγούμενη συνεννόηση με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία για την Ασφάλεια των Τροφίμων για οποιοδήποτε μεταβατικό μέτρο ή πριν την τροποποίηση των παραρτημάτων. Ορισμένες πράξεις είναι διοικητικές και δεν απαιτούν επιστημονική συμβουλή. Επομένως, δεν μπορώ να δεχτώ την τροπολογία αριθ. 22.

Η μείωση της προθεσμίας για τα κράτη μέλη να εκθέτουν τις δραστηριότητες παρακολούθησης που διενεργούν από πέντε σε τρεις μήνες είναι υπερβολικά αισιόδοξη, λαμβάνοντας υπόψη τον χρόνο που απαιτείται για τη συλλογή και τη σύνταξη δεδομένων. Η εμπειρία στο σύγχρονο σύστημα αναφοράς δείχνει ότι οι πέντε μήνες είναι ήδη μία αισιόδοξη προθεσμία. Συνεπώς, απορρίπτω το σχετικό μέρος της τροπολογίας αριθ. 20.

Συστηματικές μικροβιολογικές μελέτες κατά τη διάρκεια έρευνας σε τροφιμογενείς επιδημικές εκρήξεις ενδέχεται να μην είναι πάντα δυνατές, αν τα ύποπτα τρόφιμα δεν είναι πλέον διαθέσιμα. Συνεπώς, δεν μπορώ να δεχτώ την τροπολογία αριθ. 18.

Μπορώ να υποστηρίξω τις τροπολογίες αριθ. 28 και 33, οι οποίες διευρύνουν το εύρος της παρακολούθησης της αντοχής σε αντιμικροβιακούς παράγοντες, και παραμερίζω τις τροπολογίες αριθ. 15 και 21. Οι άλλες τροποπολογίες είναι είτε εν όλω είτε εν μέρει δεκτές, υποκείμενες σε τροποποιήσεις διατύπωσης.

Έρχομαι τώρα στον κανονισμό για τον έλεγχο της σαλμονέλας και άλλων ζωονοσογόνων παραγόντων. Για τους ίδιους λόγους όπως και για την προτεινόμενη οδηγία, απορρίπτω την τροπολογία αριθ. 10 που μειώνει την προθεσμία που δίδεται στα τα κράτη μέλη για να αναφέρουν σχετικά με την υλοποίηση των προγραμμάτων ελέγχου τους. Απορρίπτω επίσης την τροπολογία αριθ. 27, η οποία απαιτεί τη συστηματική συνεννόηση με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία για την Ασφάλεια των Τροφίμων πριν από τη λήψη μεταβατικών μέτρων ή μέτρων εφαρμογής ή την τροποποίηση των παραρτημάτων.

Ο μακροπρόθεσμος πρωταρχικός στόχος να αποτραπεί τελείως η παρουσία των ζωονόσων παραγόντων στην τροφική αλυσίδα ανθρώπων και ζώων δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Πρέπει να καταβληθεί κάθε εύλογη προσπάθεια για να περιοριστεί ο κίνδυνος από ζωονοσογόνους παράγοντες σε πολύ χαμηλό επίπεδο. Συνεπώς, δεν μπορώ να δεχτώ την τροπολογία αριθ. 7.

Οι τροπολογίες αριθ. 1 και 16 θα εισήγαγαν τρόφιμα φυτικής προέλευσης σε αυτόν τον κανονισμό ελέγχου, αλλά αυτό θα πρέπει να αντιμετωπισθεί στο πακέτο υγιεινής των τροφίμων, όπως είπε ο κ. Whitehead. Συνεπώς, απορρίπτω τις τροπολογίες αριθ. 1 και 16.

Θα ήθελα να σημειώσω, ότι αφού μπορώ να αποδεχτώ ότι οι τροπολογίες αριθ. 1, 6 και 12 στην προτεινόμενη οδηγία, η παρακολούθηση των ζωονόσων σε προϊόντα φυτικής προέλευσης θα καλυπτόταν. Οι τροπολογίες αριθ. 2 και 22 κατοχυρώνουν επιπρόσθετες εγγυήσεις όχι μόνο για τη σαλμονέλα αλλά πιθανώς και για άλλους ζωονοσογόνους παράγοντες. Παρόλο που οι επιπρόσθετες εγγυήσεις ενδέχεται να αποτελέσουν κίνητρο για τα κράτη μέλη, η επέκτασή τους σε ζωονοσογόνους παράγοντες εκτός της σαλμονέλας θα δημιουργούσε επιπρόσθετους φραγμούς στο εμπόριο. Περαιτέρω, επιπρόσθετες εγγυήσεις για τα τρόφιμα θα πρέπει να διευθετούνται στο πλαίσιο του πακέτου για την υγιεινή των τροφίμων. Συνεπώς, απορρίπτω τις τροπολογίες αριθ. 2 και 22.

Προχωρώ τώρα στην τροπολογία αριθ. 24 και τις κυρώσεις που θα ισχύσουν για τα κράτη μέλη. Οι κυρώσεις αποτελούν ένα οριζόντιο θέμα, όχι μόνο για τα ζωονοσογόνα. Η Επιτροπή ολοκληρώνει ένα σχέδιο κανονισμού για τους επίσημους ελέγχους ζωοτροφών και τροφίμων, στο οποίο θα διευθετηθεί το θέμα των κυρώσεων. Συνεπώς, γι’ αυτόν τον λόγο, δεν μπορώ να αποδεχτώ την τροπολογία αριθ. 24.

Μία τροποποίηση του άρθρου 8 σχετικά με την απαγόρευση της χρήσης αντιβιοτικών για προληπτικούς λόγους ή λόγους προώθησης της ανάπτυξης απορρίφθηκε στην Επιτροπή Περιβάλλοντος, αλλά όχι και η σχετική αναγγελία. Η τροπολογία αριθ. 37 θα περιόριζε τη χρήση αντιβιοτικών μόνο για θεραπευτικούς σκοπούς. Η Επιτροπή έχει ήδη ανακοινώσει την ολική απόσυρση των αντιμικροβιακών που χρησιμοποιούνται για την προώθηση της ανάπτυξης. Η Επιτροπή θα ζητήσει μία επιστημονική γνωμοδότηση σχετικά με τους κινδύνους και τα οφέλη της χρήσης των αντιβιοτικών σε φάρμακα για τον έλεγχο της σαλμονέλας. Για τους λόγους αυτούς και για λόγους συνάφειας, απορρίπτω τις τροπολογίες αριθ. 3 και 37.

Οι τροπολογίες αριθ. 36 και 38 και τα σχετικά μέρη των τροπολογιών αριθ. 29 και 32 σχετικά με τους στόχους και τα μέτρα για τις ωοτόκους όρνιθες και τους χοίρους προς σφαγή είναι αποδεκτά, αλλά υπόκεινται σε αναθεώρηση της δειγματοληψίας για τους χοίρους και πιθανώς θέτουν ένα διαφορετικό χρονοδιάγραμμα για τους χοίρους αναπαραγωγής και τους χοίρους προς σφαγή. Χρειαζόμαστε μία επιστημονική γνωμοδότηση πριν θέσουμε επιπρόσθετους στόχους για μόσχους, άλλα βοοειδή και πρόβατα. Περαιτέρω, θα πρέπει να αναλογιστούμε την αύξηση στόχων βάσει της εμπειρίας μας με την εφαρμογή του νέου κανονισμού. Συνεπώς, απορρίπτω τα σχετικά μέρη των τροπολογιών αριθ. 29 και 32.

Στην τροπολογία αριθ. 35 για τους στόχους είναι προφανές ότι αυτοί είναι απαραίτητοι για αυτούς τους ζωονοσογόνους ορότυπους που έχουν σημασία για τη δημόσια υγεία. Ωστόσο, αυτή η τροποποίηση προχωράει πολύ παραπέρα και δεν είναι πρακτική. Συνεπώς, απορρίπτω το σχετικό μέρος της τροπολογίας αριθ. 35.

Η τροπολογία αριθ. 33 θα απαιτούσε την απάλειψη των σμηνών αναπαραγωγής πουλερικών όλων των οροτύπων σαλμονέλας που έχουν σημασία για τη δημόσια υγεία, αντί μόνο δύο οροτύπων. Δεδομένης της δύσκολης εμπειρίας με την τρέχουσα οδηγία για τις ζωονόσους, αυτός ο στόχος είναι υπερβολικά φιλόδοξος. Θα αντέκρουε, επίσης, την αρχή της ευελιξίας για τα κράτη μέλη να θέσουν τα απαραίτητα μέτρα ελέγχου. Συνεπώς, δεν μπορώ να δεχτώ την τροπολογία αριθ. 33.

Η μείωση της προθεσμίας για την εφαρμογή διεθνών κριτηρίων στα εργαστήρια για σχέδια ποιοτικού ελέγχου φαίνεται μη ρεαλιστική, λαμβάνοντας υπόψη τον χρόνο που χρειάζεται να προετοιμαστεί και να επικυρωθεί. Συνεπώς, απορρίπτω το σχετικό μέρος της τροπολογίας αριθ. 26.

Η τροπολογία αριθ. 25 απαιτεί τη στενή συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας για την Ασφάλεια των Τροφίμων και του Γραφείου Τροφίμων και Κτηνιατρικών Θεμάτων στην παρακολούθηση ύπαρξης αντίστοιχων προγραμμάτων ελέγχου σε τρίτες χώρες. Τα προγράμματα ελέγχου αποτελούν ουσιαστικά θέμα διοίκησης και δεν υπόκεινται στις αρμοδιότητες της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας για την Ασφάλεια των Τροφίμων. Συνεπώς, απορρίπτω αυτό το μέρος της τροπολογίας αριθ. 25. Οι άλλες τροπολογίες μπορούν να γίνουν αποδεκτές εν λόγω ή εν μέρει υπό την προϋπόθεση συντακτικών τροποποιήσεων.

Ελπίζω ότι το Κοινοβούλιο αντιλαμβάνεται το σκεπτικό πίσω από τις αποφάσεις απόρριψης ή μερικής αποδοχής κάποιων από τις προτεινόμενες τροπολογίες. Ένας πλήρης κατάλογος της θέσης της Επιτροπής για καθεμία από τις τροπολογίες παρέχεται στο Κοινοβούλιο. Ευελπιστώ ότι αυτά θα συμπεριληφθούν στα πρακτικά αυτής της συνεδρίασης.

Τέλος, θα ήθελα να επαναλάβω τις ειλικρινείς μου ευχαριστίες σε όλους όσοι έχουν συμμετάσχει σε αυτήν την τεράστια προσπάθεια. Μαζί με το πακέτο υγιεινής των τροφίμων, οι προτάσεις για τις ζωονόσους σηματοδοτούν ένα ακόμα σημαντικό βήμα στην αναθεώρηση της νομοθεσίας για τα τρόφιμα, με στόχο να εξασφαλίσουμε την πρόσβαση των ευρωπαίων καταναλωτών στην ασφαλέστερη δυνατή παροχή τροφίμων στον κόσμο.

  Πρόεδρος. - Η κοινή συζήτηση έληξε.

Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί αύριο, στις 11.30.