Debatten

Dinsdag 11 januari 2005 - Straatsburg

10. Grondwet voor Europa (voortzetting)

  De Voorzitter. We gaan daarom nu verder met het debat over het verslag van de heren Corbett en Méndez de Vigo, over het verdrag tot vaststelling van een Grondwet voor Europa.

  Costa, António (PSE). - (PT) Mijnheer de Voorzitter, mijnheer de vice-voorzitter van de Commissie, het nieuwe Verdrag is institutioneel gezien een stap vooruit, zoals iedereen hier benadrukt heeft. Met het nieuwe Verdrag krijgen wij een Unie die sterker, doeltreffender en democratischer is en die dichter bij de burger staat. Maar een grondwet is vooral een gemeenschap van waarden, een politiek project. Die wordt op de allereerste plaats gerealiseerd door het opnemen in de Grondwet van het Handvest van de grondrechten, dat een sociale markteconomie met volledige werkgelegenheid nastreeft.

Dat zijn niet louter woorden. Het zijn de nieuwe doelstellingen van de Unie zoals vastgelegd in artikel 3 van het eerste deel van het Verdrag, die bij alle acties en beleid voorop dienen te staan. Zo stelt artikel 185 van deel III over het monetaire beleid dat onverlet het doel de prijsstabiliteit te handhaven het Europees Stelsel van Centrale Banken het algemene economisch beleid van de Unie ondersteunt om zodoende bij te dragen tot de verwezenlijking van haar in artikel 3 van deel I omschreven doelstellingen.

Speciale vermelding verdienen de clausules die horizontale toepassing vinden en die het kader vormen voor de acties en het beleid van de Unie in deel III van het Verdrag. In de artikelen 115 en 122 van deel III staat dat het beleid van de Unie in al zijn vormen de gelijkheid van man en vrouw, de bescherming van milieu en consument, de sociale rechten - met name werkgelegenheid - dient te respecteren en de noodzakelijke voorwaarden moet creëren zodat de openbare diensten of de diensten van algemeen economisch belang hun taken kunnen vervullen.

Deze voorbeelden tonen aan dat het nieuwe Verdrag een versterking betekent van het Europees sociaal model. Er wordt geen enkele stap achteruitgezet wat betreft de verworvenheden en er worden nieuwe en belangrijke stappen vooruit gezet. Die positieve ontwikkeling bekrachtigt de noodzaak van een maatschappij met een hoog beschermingsniveau op sociaal en milieuvlak.

  Malmström (ALDE). – (SV) Mijnheer de Voorzitter, mevrouw de commissaris, dames en heren, vijf jaar geleden wilden sommigen van ons in dit Parlement de Krokodil-club van Altiero Spinelli nieuw leven inblazen. Over de partijgrenzen heen startten we toen een federalistische groep, met als doel te werken aan een Europese Grondwet.

Er waren velen die nogal meewarig lachten. In mijn land, Zweden, kreeg ik een aai over mijn bol als ik sprak over de behoefte aan een gemeenschappelijke tekst waarin duidelijk wordt vastgesteld waarvoor wij staan, waarom wij dat doen en hoe wij te werk gaan. Vandaag is er niemand meer die lacht, en over een Europese Grondwet spreken is niet bijzonder controversieel meer. De meeste mensen zijn ervoor.

Dankzij de Conventie en door grote inspanningen, vooral hier in het Europees Parlement, ligt er vandaag een voorstel voor een Europese Grondwet. Dat is een fantastische stap vooruit, die de EU sterker, opener en democratischer maakt, de burger in het centrum plaatst en de besluitvorming vereenvoudigt. De resolutie van de heren Corbett en Méndez de Vigo zet op zeer heldere en instructieve wijze de voordelen van de nieuwe Grondwet uiteen en is een document dat werkelijk kan worden gebruikt in de campagne, omdat het zo overzichtelijk is geschreven.

Zeker hadden veel dingen beter gekund; veel collega’s hebben dat hier aangegeven. Persoonlijk had ik graag een duidelijker afgrenzing van de bevoegdheden van de EU gezien. Het was redelijk geweest als men zich met zoveel leden zou concentreren op wat minder vraagstukken op EU-niveau, om op die gebieden effectiever te kunnen zijn. Ik zou ook graag gezien hebben dat de permanente voorzitter geen zitting had in de Raad, maar in de Commissie.

Ten slotte betreur ik het dat de Conventie niet heeft gediscussieerd over de kwestie van de zetel van het Europees Parlement. We moeten ophouden met dit gependel tussen Straatsburg en Brussel. Dat is duur en ondoelmatig, en zolang dit voortduurt, zullen de burgers deze instelling nooit geheel vertrouwen.

Er breken nieuwe tijden aan, we zullen nieuwe hervormingen kunnen doorvoeren, en we zullen in de toekomst verdere stappen nemen voor de volgende Conventie en de volgende Grondwet. Eerst moet deze Grondwet worden geratificeerd, en in grote lijnen is dit een zeer goed voorstel. Het is een stap voorwaarts voor de Europese democratie en voor onze burgers.

De tegenstanders moeten bedenken dat het alternatief het Verdrag van Nice is, dat de democratie in de EU op geen enkele manier vergroot en het ook niet eenvoudiger voor ons maakt om met zoveel lidstaten samen te werken. Ik zie dan ook met groot enthousiasme uit naar het debat dat eraan komt en dat reeds plaatsvindt in de verschillende lidstaten, en ik zie ernaar uit om op straten en pleinen samen met u de Europese Grondwet te verdedigen.

  Staes (Verts/ALE). – Voorzitter, collega's, mevrouw de Commissaris, samen met de Vlaamse Groenen zal ik de komende maanden campagne voeren voor een Belgische ratificatie van de grondwet in het federale, het Vlaamse en het Brusselse parlement. Morgen stemmen wij echter niet over de grondwet, maar over het verslag van de collega's Corbett en Méndez de Vigo en wat mij betreft, is dit een ontgoochelend verslag. Het is een apologie, een te eenzijdige opsomming van de vele pluspunten van de grondwet. Wat een gemiste kans, mijnheer Corbett!

Hadden we niet beter rekening gehouden met de kritiek, die nu ook ter linker zijde wordt geuit? Waarom, bijvoorbeeld, mag niet worden gezegd dat we nog op weg zijn naar een volwaardige Europese democratie, dat de rol van de constitutionele regio's ondergesneeuwd is, dat nog teveel beleidsterreinen worden overgelaten aan intergouvernementele samenwerking, dat op nog teveel gebieden het veto geldt? Waarom mag niet worden gezegd dat het de Europese Unie nog teveel ontbreekt aan een sociale orde en dat zij te neoliberaal georiënteerd is?

Daarom, collega's, vraag ik jullie om de amendementen van de Fractie de Groenen, met name de amendementen 4, 9, 15 en 16, nog eens goed te bekijken en tijdens de stemming morgen wellicht te ondersteunen.

  Figueiredo (GUE/NGL). - (PT) Mijnheer de Voorzitter, van de verschillende redenen waarom wij ons tegen dit nieuwe Verdrag kanten noem ik de versterking van de centralisering, het federalisme en de Europese bureaucratie. Men blijft ook vasthouden aan één beleid voor alle lidstaten van de Unie - los van hun concrete situatie - en aan de verdieping van het neoliberalisme en de militarisering van Europa.

De kortzichtige regels van het Stabiliteits- en Groeipact, de Europese Centrale Bank en het monetaire en eurobeleid in de eurozone – waarbij geen rekening wordt gehouden met de concrete situatie in de lidstaten – hebben de verslechtering van de sociale situatie en stijgende ongelijkheid ten gevolge van de privatisering van strategische sectoren en openbare diensten als resultaat. Tegelijkertijd worden er serieuze aanvallen gedaan op de rechten van de werknemers.

Ook in de landbouw, visserij en buitenlandse handel kennen wij de praktijken van dat neoliberale beleid met economische achteruitgang, werkloosheid en de ineenstorting van de productie in steeds bredere sectoren van de economisch zwakkere landen als gevolg. Maar wij kunnen het ook niet eens zijn met een promotiecampagne voor het nieuwe Verdrag die weinig democratisch en helemaal niet pluralistisch is, waarbij de argumenten van de voorstanders het uitgangspunt vormen. Er wordt geen rekening gehouden met de argumenten van de tegenstanders, zij die strijden voor een socialer en democratischer Europa, gegrondvest op het beginsel van soevereine staten met gelijke rechten, dat zich inzet voor de vrede.

  Lundgren (IND/DEM). – (SV) Mijnheer de Voorzitter, dames en heren, een grondwet moet de politieke spelregels vastleggen, alsmede de rechten die de burgers van een democratie toekomen. Een grondwet moet niet de inhoud van het beleid vastleggen. Het beleid op sociaal gebied en op het gebied van belastingen, energie, politie en alcohol moeten de burgers van elk afzonderlijk land samen vormgeven in het democratisch proces. Als de volkswil in een land verandert, moet het beleid in dat land ook veranderd kunnen worden.

Het voorstel dat nu aan ons wordt voorgelegd, is iets heel anders. Dit voorstel geeft uitdrukking aan de eigen ambities die de politieke klasse met het Europees project heeft. Het regelt alles tot in detail; het regelt toerisme en landbouw; het legitimeert een corporatieve maatschappij; het dwingt elke lidstaat tot deelname aan een monetaire unie; en het wijst in de richting van machtsconcentratie en een door technocraten bestuurd Europa.

Wat hier als een Grondwet wordt gepresenteerd, is een poging van het politieke establishment om zich het democratische recht van de Europese volken om hun eigen toekomst vorm te geven toe te eigenen. Daarom wijst de Zweedse partij Junilistan dit voorstel af.

  Toubon (PPE-DE). – (FR) Mijnheer de Voorzitter, dames en heren, de opbouw van Europa is een onderneming die de grootste ruimte van recht en economische vrijheid ter wereld heeft gecreëerd, maar de organisatie van ons continent mag daarmee niet afgelopen zijn. Europa moet een politieke speler worden, een politieke entiteit met democratische macht en diplomatieke invloed. Wij willen een Europa van staten en van volkeren, en daarom willen we het vertrouwen van de burgers in de Europese Unie versterken. Dat is wat de in Rome ondertekende Grondwet in het vooruitzicht stelt.

Ik wil onze rapporteurs, de heren Corbett en Méndez de Vigo, nogmaals gelukwensen, en de nadruk leggen op de vooruitgang die met dit nieuwe verdrag is geboekt. De boodschap van onze rapporteurs aan onze medeburgers is glashelder: het is een goede Grondwet, het is de best mogelijke tekst. De Grondwet stelt een geïntegreerder, efficiënter, politieker Europa voor dat meer oor heeft voor de burgers en dat zowel naar binnen als naar buiten toe sterk is. De Grondwet vergroot echter niet de bevoegdheden van de Unie. Ze verhindert de opkomst van een gecentraliseerde superstaat; ze bevestigt de rechtspersoonlijkheid van de Unie; ze geeft Europa een gezicht, een voorzitter voor een langere periode en een minister van buitenlandse zaken; ze garandeert al onze medeburgers te bescherming van het Handvest van de grondrechten; het Europees Parlement wint terrein op het Europese politieke toneel en ten slotte bevordert de Grondwet het aangaan van sterkere samenwerkingsverbanden waarmee de uitdagingen van de toekomst het hoofd kunnen worden geboden.

De lotsbestemming van een land in Europa is nu voortaan vastgelegd in de bevestiging van zijn Europese persoonlijkheid. Met de Grondwet zijn onze staten zo goed mogelijk uitgerust om, vanaf vandaag, de toekomst tegemoet te treden. Verenigd worden in een door allen goedgekeurde tekst is een grootse ambitie. En deze ambitie zal nu concreet worden gemaakt door de wil van de politici en in de eerste plaats die van onszelf.

  Van den Berg (PSE). – Voorzitter, voor de Nederlandse PSE-delegatie gaat het debat over de grondwet, het gaat er niet om of we voor of tegen Europa zijn. Wij zeggen kritisch ja, omdat het ons om de voordelen van de nieuwe grondwet ten opzichte van het verdrag van Nice gaat. Het Europa van Nice is onduidelijk over de reikwijdte van Europa. Het nieuwe verdrag garandeert echter de invloed van het regionale, het decentrale en zet het nationale parlement neer als waakhond, zonder dat er sprake is van een superstaat, wel van effectieve en grensoverschrijdende samenwerking tegen misdaad en veilig voedsel.

Daarnaast worden in de nieuwe grondwet meer dan dertig soorten besluiten vervangen door enkele voor de burgers goed herkenbare termen zoals wet en kaderwet. De grondwet brengt dus meer helderheid over het soort Europa dat wij willen en de besluitvorming die wij daarvoor gebruiken. Ook brengt de grondwet ons meer effectiviteit door een uitbreiding van het aantal terreinen waarop via gekwalificeerde meerderheid wordt besloten, zodat niet één land de hele zaak kan blokkeren. Er komt meer democratische verantwoording, doordat veel besluitvorming wordt weggehaald uit de achterkamertjes en de besluitvormende vergaderingen van Raad openbaar worden.

Tot slot brengt de grondwet ons meer rechten voor de burgers: sociale dialoog, de opname van het Handvest van de grondrechten en natuurlijk het burgerinitiatief. Wie deze belangrijke stap in het Europees integratieproces niet steunt, wordt wel verantwoordelijk voor het handhaven van het huidige, meer bureaucratische, tragere, onduidelijkere, en op veel punten ondemocratische verdrag van Nice.

Voorzitter, ons ja is er wel een met een kritische kanttekening, want Europa met één stem ontbreekt nog te veel. Het sociaal Europa is nog te zwak verankerd, daarom een kritisch ja. Kortom, Voorzitter, de Nederlandse PSE-delegatie zegt kritisch ja tegen de grondwet. Die houding zullen we, gesteund door Johan Cruijff, Catalaans Nederlander of Nederlands Catalaan in Spaanse actie, rond het referendum in het voorjaar van harte uitdragen. Zo hopen we in Nederland steun voor dit nieuwe project, de nieuwe grondwet, te krijgen.

  Harkin (ALDE). – (EN) Mijnheer de Voorzitter, Ierland heeft twee referenda gehouden over het Verdrag van Nice: in het eerste hebben we ‘nee’ gestemd en in het tweede ‘ja’. Hiervoor waren vele redenen, maar de belangrijkste was dat onze regering de steun van haar burgers aanvankelijk als vanzelfsprekend beschouwde. De Ieren hadden immers altijd voor Europa gestemd en de politici dachten dat zij dat deze keer ook wel weer zouden doen. In dit geval hadden zij het echter mis. Wij moeten van onze fouten leren en ervoor zorgen dat de burgers deze keer gemakkelijk toegang hebben tot alle informatie die zij nodig hebben.

Ik zou er zelfs voor willen pleiten dat ieder huishouden een exemplaar van het ontwerpverdrag ontvangt – en zeker ieder huishouden dat daarom vraagt. Dit is duur, maar het is de prijs dubbel en dwars waard. Verder sta ik vierkant achter het idee om een document uit te geven met daarin enerzijds een overzicht van wat er in de bestaande Verdragen al is geregeld en anderzijds alles wat nieuw, gewijzigd of anders is. Dit betekent absoluut niet dat wij de mensen voorschrijven wat zij moeten doen of hoe ze moeten denken, zoals sommige sprekers in dit Parlement vandaag hebben beweerd. Integendeel, het betekent dat we onze burgers een keus geven.

Bij een openbaar examen in Ierland wordt van de kandidaten verwacht dat zij verschillende zaken met elkaar vergelijken en ze tegenover elkaar zetten. Dat is precies wat wij ook moeten doen: beoordelen of deze nieuwe Grondwet een verbetering is of niet. In tegenstelling tot de snerende opmerkingen van veel eurosceptici beweer ik niet dat deze ontwerpgrondwet de heilige graal is, of de wederkomst van Christus. Het is echter wel een positieve stap voorwaarts, en ik zal die steunen.

Ik heb veel redenen om dit te zeggen, maar gezien de tijd kan ik er vandaag slechts één noemen. Dit Verdrag brengt de EU dichter bij de mensen. Zo kunnen burgers bijvoorbeeld met een miljoen handtekeningen de Commissie verzoeken met een voorstel te komen. Dat is nog eens ‘macht van het volk’! Stelt u zich de mogelijkheden eens voor: burgers uit bijvoorbeeld Letland, Spanje, Ierland of Zweden die ontdekken dat zij een gemeenschappelijk belang hebben en die gezamenlijk maatregelen eisen. Dat is toch een geweldige mogelijkheid voor een Europa van de burgers!

  Smith, Alyn (Verts/ALE). – (EN) Mijnheer de Voorzitter, deze Grondwet bevat een paar elementen die wij toejuichen, maar ook veel waarmee wij het niet eens kunnen zijn. Alles afwegend heeft mijn partij besloten dat wij deze Grondwet niet bij het volk van Schotland kunnen aanbevelen. Wij zullen dan ook tegen dit verslag stemmen.

Wij hebben een aantal bezwaren tegen de Grondwet, maar in de seconden die mij nog resten, wil ik alleen de ontoereikende subsidiariteitsbepalingen noemen. Schotland is weliswaar nog niet onafhankelijk, maar het Schotse Parlement is op dit moment al wel de enige instelling die gaat over justitie, het milieu, onderwijs, gezondheid en vele andere beleidsterreinen in Schotland. De bepalingen in dit Verdrag voor het opnemen van dit orgaan in het wetgevingsproces van de EU zijn ontoereikend.

Op het gebied van de visserij hebben wij de rampzalige gevolgen gezien van EU-wetgeving die onvoldoende rekening houdt met de dagelijkse realiteit in de lidstaten of het grondgebied van de Unie. Deze Grondwet zal de EU-wetgeving voor Schotland onvoldoende verbeteren, of beter gezegd, hij doet geen recht aan de waardigheid van mijn land. Wij kunnen deze Grondwet niet aanbevelen bij het Schotse volk en wij zullen er dan ook tegen stemmen.

  Sinnott (IND/DEM). – (EN) Mijnheer de Voorzitter, ik kom uit een land waar de waarheid over fundamentele mensenrechten in de grondwet verankerd ligt, namelijk de waarheid dat deze rechten een intrinsiek onderdeel zijn van de menselijke natuur en essentieel zijn voor de menselijke waardigheid; de waarheid dat wij allemaal, zonder uitzondering, deze rechten hebben ontvangen van een hogere macht, en niet zomaar van een menselijke instelling. In Ierland hebben wij regeringen gekend die zich weinig van onze rechten hebben aangetrokken of ze zelfs regelrecht hebben ontkend, maar dankzij onze grondwet kunnen zelfs de meest kwetsbaren onder ons zich op die rechten beroepen.

De Grondwet van de EU is gebaseerd op het onjuiste uitgangspunt dat alle rechten, ook de grondrechten, door de EU worden gecreëerd. De EU is hier niet de beschermer van de rechten, maar de schepper ervan.

Ik peins er niet over om deze Grondwet te steunen. Deze Grondwet heeft de simpele en belangrijke waarheid van de fundamentele mensenrechten niet begrepen. De geschiedenis leert ons dat als menselijke instellingen rechten gaan schenken, die rechten geschenken worden. Zij kunnen dan naar believen worden verleend, geweigerd of zelfs weer ingetrokken. Ik sta voor de waarheid dat de grondrechten van de mens door God gegeven zijn. Ik zal de Ierse Grondwet verdedigen tegen usurpatie.

  Demetriou (PPE-DE). - (IT) Mijnheer de Voorzitter, ten eerste geloof ik dat wij de leden van de Conventie voor de toekomst van Europa erkentelijkheid verschuldigd zijn omdat zij deze Grondwet hebben voorbereid. Eveneens moeten wij de staatshoofden en regeringsleiders gelukwensen met de ondertekening van de Grondwet op 29 oktober 2004, en de voorzitter van de Conventie, de heer Giscard d’Estaing, onze dank betuigen.

Ik ben niet van plan alle argumenten die voor de Grondwet pleiten te herhalen, of te zeggen wat in het verslag van de rapporteurs staat of wat de rapporteurs naar voren hebben gebracht. Ik ben het roerend eens met hun opmerkingen, en ik wil de heren Corbett en Méndez de Vigo dan ook van harte gelukwensen met hun uitstekende verslag.

De onderhavige tekst van de Grondwet is absoluut niet perfect. Iedereen heeft dat al gezegd. Dit is echter wel de beste tekst die wij onder de huidige politieke omstandigheden konden bereiken. Daarmee wordt een Unie verwezenlijkt met meer democratie en een betere werking. De Unie verwerft meer geloofwaardigheid en meer prestige, zowel intern als extern. In de wereldgeschiedenis staat de Europese Unie opgetekend als een in dienst van waarden staande unie van landen. In het middelpunt van de grondwettelijke bepalingen staat de mens, de Europese burger, de persoon. De humanitaire solidariteit wordt met de bepaling inzake de bescherming van een lidstaat in geval van een aanval ook op statelijk niveau getild. Op deze solidariteit wijs ik in het door mij ingediende amendement, waarvoor ik uw steun vraag.

De uitvaardiging van de Grondwet van Europa is een grote stap vooruit. Het is een mijlpaal op de weg naar de toekomst. Degenen die niet in de Europese Unie geloven zullen aan de hand van juridische spitsvondigheden en politieke voorwendsels proberen de Grondwet naar beneden te halen, en dat is hun goed recht! Zij moeten echter één ding respecteren, namelijk dat hun regeringen, dat alle regeringen deze Grondwet hebben ondertekend. Daarom moeten wij los van eventuele voorbehouden en specifieke bezwaren ervoor ijveren dat deze Grondwet wordt goedgekeurd en wordt geratificeerd door alle lidstaten.

  Pahor (PSE). (SL) Door zich achter dit uitmuntende verslag te scharen krijgt het Europees Parlement niet alleen een uitgelezen mogelijkheid, maar ook de grote verantwoordelijkheid om onze Europese medeburgers aan te moedigen het Europees Grondwettelijk Verdrag te steunen. Onze boodschap aan de burgers die wij hier vertegenwoordigen is dat de aanvaarding van het Europees Grondwettelijk Verdrag een zeer uitzonderlijke stap voorwaarts is in de ontwikkeling van ons gemeenschappelijke Europese huis en dat het zonder meer een noodzakelijke voorwaarde is voor de vooruitgang van de Unie op alle terreinen.

Het is maar een kleine stap van Europese diplomatie naar Europese democratie. Als in het ergste geval, om wat voor reden dan ook, de overeenkomst niet geratificeerd wordt, zou Europa niet alleen maar stil komen te vallen; Europa zou een aanzienlijke en gevaarlijke stap terug doen.

Hierdoor zou de totstandbrenging van een toekomst in gevaar komen waarin we niet alleen streven naar vrede, maar ook naar economische en sociale vooruitgang; een toekomst waarin een democratisch Europa een actieve en invloedrijke rol op het internationale politieke toneel zal blijven spelen.

Vandaag hebben wij dan ook de gelegenheid om de bemoedigende boodschap te doen uitgaan dat het Europees Grondwettelijk Verdrag van doorslaggevend belang is voor een democratischer, succesvollere en eensgezindere gemeenschap van burgers en staten, een gemeenschap die, voor de eerste keer in de geschiedenis, op vreedzame wijze bijna een half miljard mensen bij elkaar heeft gebracht en waarin ook ruimte is voor kleinere naties – zoals mijn eigen land, Slovenië – door hen in staat te stellen hun identiteit te ontwikkelen en, in een omgeving van diversiteit, de krachten te bundelen met andere landen om onze collectieve doelen te bereiken en samen onze Europese toekomst op te bouwen.

  Wallis (ALDE). – (EN) Mijnheer de Voorzitter, ook ik wil de rapporteurs feliciteren. Ik zou echter willen pleiten voor wat meer ophef over het kleine zinnetje, onder het hoofdje ‘participerende democratie’, dat gaat over het initiatiefrecht van de burgers. Dit is nu bij uitstek een voorbeeld van een manier waarop wij Europa dichter bij de burgers kunnen brengen. Het bouwt voort op het recht van petitie, maar nog veel belangrijker is dat het onze burgers het positieve recht geeft om de agenda van Europa te gaan bepalen.

Ter vergelijking, in mijn eigen land hebben de burgers geen initiatiefrecht, verzoekschriften blijven in een la liggen en of wetgevingsinitiatieven al of niet worden behandeld, hangt ervan af of de initiatiefnemer ervan een geheime stemming wint of verliest. Zelfs als de betreffende parlementariër deze stemming, die eigenlijk een soort loterij is, wint, zal hij het initiatief waarschijnlijk onderling met zijn collega’s afhandelen, zonder dat de burgers er echt aan te pas komen. Ik ben er bijzonder trots op dat dit EU-recht in wording veel meer biedt, namelijk een werkelijke kans voor onze burgers om mee te doen en Europa verder te brengen. Laten wij deze stap voorwaarts naar rechtstreekse democratie naar Europees model dan ook met luid trompetgeschal begroeten.

  Wierzejski (IND/DEM). – (PL) Mijnheer de Voorzitter, wij weten allemaal dat het Grondwettelijk Verdrag slecht nieuws is. Het is juridische onzin, overdreven ingewikkeld en doorspekt met ideologie. Voor de gewone burger van een Europese lidstaat zijn de boekwerken van honderden bladzijden onbegrijpelijk. Bovendien is het geschreven in de geest van de Franse Revolutie en de Verlichting, revolutionair en seculier. In het Verdrag is geen plaats voor God en voor de traditionele Europese christelijke, Romeinse, Griekse en Latijnse waarden. Evenmin is er plaats voor de waarden die ons na aan het hart liggen, zoals de natie, het gezin, het menselijk leven, het geloof en de traditie. Deze waarden zijn vervangen door seculiere, socialistische, stompzinnige en bizarre waarden zoals het aanbidden van Moeder Aarde, of liever Gaia, rechten voor homoseksuelen en macht voor de Brusselse bureaucraten. Wij kunnen en zullen hier nooit mee instemmen.

Het verslag waar wij over debatteren is misleidend, bevooroordeeld en bedrieglijk. Het is pure propaganda en is vol lof over het Verdrag. De waarheid is ver te zoeken. U zou zich moeten schamen! Voor het geld van de burgers van de lidstaten wordt een tendentieus en propagandistisch verslag opgesteld en verspreid. Dit is een smet op het geweten van het Europees Parlement. Wij zouden ons moeten schamen. De revolutie is ver gekomen dat de waarheid op deze manier wordt verkracht. Gelukkig verwerpt Polen dit Verdrag. Ik hoop dat andere landen hetzelfde zullen doen. De Liga van Poolse gezinnen en de Fractie Onafhankelijkheid/Democratie verwerpen het verslag. “Nee” tegen het Grondwettelijk Verdrag!

(Applaus)

  Schwab (PPE-DE). - (DE) Mijnheer de Voorzitter, allereerst wil ik graag opmerken dat ik mij niet bij de vorige spreker kan aansluiten. Ik zou de leden van de Conventie - en wel alle leden - zeer hartelijk voor hun werkzaamheden willen bedanken. Als jonge afgevaardigde doet het mij deugd dat de bijdrage van de PPE-DE-Fractie aan deze Europese Conventie bijzonder groot was. Ik zou in dat verband graag Erwin Teufel, Elmar Brok en Joachim Wuermeling willen noemen. Ik wil echter ook alle andere betrokkenen zeer hartelijk bedanken voor hun bijdrage aan het zetten van deze belangrijke stap voor de toekomst van Europa.

Ik vond het dan ook des te teleurstellender dat de Raad relatief kort na het afronden van deze democratische werkzaamheden in de Conventie, het resultaat via een soort versnelde procedure naar eigen inzicht nog een keer heeft bewerkt. Ik vind het jammer dat het democratische karakter van het resultaat van de Conventie hierdoor enigszins is beschadigd. Desalniettemin kan deze Grondwet op mijn steun rekenen. Ik geloof ook niet dat er uitgebreide toelichtingen, zoals die van de vorige spreker, nodig zijn. Naar mijn idee creëert deze Grondwet een duidelijk, transparant Europa dat dichter bij de burgers komt te staan.

Sta mij toe om op één punt iets nader in te gaan. Een van de elementen in de Grondwet waarmee een belangrijke vooruitgang wordt gerealiseerd, is de samenwerking tussen het Europees Parlement enerzijds en de nationale parlementen anderzijds. Door deze samenwerking zullen wij dichter bij de nationale parlementen komen te staan en kunnen wij ook beter constateren hoe de wetgeving, waarvoor wij vaak alleen een kader kunnen aanreiken, in de praktijk in de lidstaten wordt omgezet. Tegen die achtergrond is het bijzonder belangrijk dat er een duidelijke verdeling van bevoegdheden is op nationaal en op Europees niveau. Het mechanisme van vroegtijdige waarschuwing zal ook een positief effect hebben met het oog op de subsidiariteitscontrole.

Ik hoop kortom dat deze regelingen voor een duidelijkere en transparantere bevoegdhedenstructuur en met name het mechanisme van vroegtijdige waarschuwing in verband met de subsidiariteitscontrole tot een effectievere en nog betere samenwerking met onze nationale collega’s zal leiden om een nog transparantere Europese wetgeving te creëren.

  Carnero González (PSE). – (ES) Mijnheer de Voorzitter, volgens de Verklaring van de Rechten van de Mens en de Burger van 1789 heeft iedere gemeenschap waarin de scheiding van de machten niet geregeld is en waarin de grondrechten niet gewaarborgd zijn, een grondwet nodig.

We hebben de weg willen volgen die twee eeuwen geleden heeft geleid tot de vrijheid van de burgers en de volkeren. Deze grondwet zal derhalve leiden tot meer en een beter Europa. Het is met name aan de Conventie te danken en, uiteindelijk, aan het akkoord van de Intergouvernementele Conferentie dat we een grondwet krijgen die zal zorgen voor juridische vernieuwing en bovenal voor een politieke herstart van de Europese Unie. Met deze grondwet zal de Europese Unie klaar zijn om de drie grote uitdagingen van de 21e eeuw aan te gaan: de globalisering aanpakken om deze democratischer te maken, bijdragen aan de opbouw van een rechtvaardige en democratische internationale orde, en natuurlijk beantwoorden aan de behoeften van de burgers.

Met deze grondwet geven we een nieuwe impuls aan het Verdrag van Maastricht, zetten we de mislukking van het Verdrag van Nice recht en zorgen we tegelijkertijd voor uitbreiding en verdieping.

De Europese Unie verkrijgt met deze grondwet uiteraard meer legitimiteit, meer waarden, meer rechten en meer democratie. Zij zal efficiënter kunnen optreden als het gaat om het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid, het Europees veiligheids- en defensiebeleid, de ruimte van vrijheid, veiligheid en rechtvaardigheid, en het sociale Europa. Ik wil hier de steun van de Europese Confederatie van Vakbonden voor de Europese Grondwet benadrukken. Deze steun lijkt mij echt van wezenlijk belang.

Te zijner tijd moet de grondwet natuurlijk op een ambitieuze manier worden verbeterd, toegepast en ontwikkeld. Er bestaat geen perfecte grondwet, maar een grondwet die niet in werking treedt, valt ook niet te verbeteren. Daarom dient de ratificatie ervan op passende wijze en op tijd te worden verwezenlijkt. Dit alles zullen we doen met voldoende steun om verder te gaan.

Dit is een grondwet voor de burgers die ook zo beleefd moet worden. In Spanje hebben we afgesproken om op 20 februari een referendum te houden. Het zal ontmoeting worden met twee vrienden: de grondwet en Europa. Wij zullen er zijn.

  Ludford (ALDE). – (EN) Mijnheer de Voorzitter, bij onze inspanningen om het debat over de Grondwet van de EU te bevorderen, lopen we tegen een heleboel mythes en afleidingstactieken aan. De heer Corbett en de heer Méndez de Vigo hebben voortreffelijk werk gedaan door de verdiensten van deze Grondwet op een heldere en eerlijke manier toe te lichten en aan te prijzen. Mijnheer Corbett, ik denk dat ik uw formuleringen ga gebruiken voor een pamflet in mijn kiesdistrict, maar het gaat om een goed doel, dat wij beiden nastreven.

Een van de regelmatig terugkerende afleidingstactieken in deze discussie is de vraag of we het document nu een ‘Grondwettelijk Verdrag’ of een ‘grondwet’ moeten noemen. De auteurs noemen dit in hun verslag terecht een oneigenlijke discussie. Het is qua vorm een verdrag, maar qua aard en inhoud een grondwet. Waarom zijn zoveel mensen, althans in mijn eigen land, Groot-Brittannië, toch zo bang voor het woord grondwet? Elke club, iedere vereniging heeft er een. In feite heeft ook het Verenigd Koninkrijk er een, al is die nooit in zijn geheel in één document opgeschreven – helaas!

De grootste voordelen van de nieuwe Grondwet zijn dat hij enerzijds de EU inperkt, maar haar anderzijds vrijheid geeft. De bevoegdheden van de Europese Unie zullen worden ingeperkt door striktere regels voor de grenzen van de bevoegdheden, voor parlementair onderzoek, voor democratische controle en voor de definitie van de rechten van de burgers tegenover de overheid. De Unie krijgt echter ook de vrijheid om doeltreffender op te treden bij de binnenlandse en externe uitdagingen waarvoor wij staan. Binnen de Unie is dit het duidelijkst op het gebied van justitie en binnenlandse zaken. Met deze Grondwet zullen wij resoluter kunnen optreden bij het beheer van onze buitengrenzen en van de immigratie en bij de aanpak van ernstige vormen van criminaliteit. Dat is wat onze burgers van ons verwachten.

Ook buiten de EU zullen wij doeltreffender kunnen optreden. Wat zou het niet een geweldig effect hebben gehad op de publieke opinie in Europa, en ook op de hele hulpoperatie voor de slachtoffers van de ramp in Azië, als niet alleen Amerikaanse vliegtuigen, maar ook bijvoorbeeld een Frans vliegdekschip met Duitse helikopters en Britse mariniers te hulp was geschoten in Atjeh in Indonesië.

Sommigen beschouwen het Handvest van de grondrechten, dat juridisch bindend zal worden, als een bedreiging. Ik zie het juist als een kans. De anti-Europeanen moeten goed begrijpen dat dit document soms zal functioneren als rem op de instellingen en dat het, als die instellingen misbruik maken van hun bevoegdheden, mensen de gelegenheid zal bieden verhaal te halen. Er is voor de burgers dan ook geen enkele reden voor angst en alle reden om tevreden te zijn met de Grondwet, en dus ook met dit verslag.

  Sudre (PPE-DE). – (FR) Mijnheer de Voorzitter, mevrouw de commissaris, dames en heren, de Europese ontwerp-Grondwet geeft de Europese burger een hoofdrol bij de opbouw van een verenigd Europa. Zij zal ter goedkeuring worden voorgelegd aan onze landen. Hongarije en Litouwen hebben al “ja” gezegd en dat verheugt ons.

De Grondwet verenigt de huidige Verdragen in één document, hetgeen de leesbaarheid ten goede komt, en vormt een nieuwe bevestiging van de dubbele legitimiteit van een Unie van staten en van burgers. De Raad van ministers zal zich op een groter aantal gebieden bij gekwalificeerde meerderheid uitspreken. Het voorzitterschap van de Europese Raad zal stabieler worden met een termijn van twee en een half jaar. De Commissie zal minder leden en een sterkere coördinatie krijgen. Wat het buitenlands beleid betreft zal de benoeming van een Europese minister van Buitenlandse Zaken Europa eindelijk in staat stellen buiten onze gemeenschappelijke grenzen met één mond te spreken. Uit de tsunamiramp in Zuidoost-Azië blijkt eens te meer het belang van een dergelijke zichtbaarheid en van een sterkere coördinatie van het optreden van Europa in de wereld.

De fungerend voorzitter van de Raad en de commissaris zijn ingegaan op de democratische vorderingen in de Europese ontwerp-Grondwet. De Grondwet zal de burgers van de Europese overzeese gebiedsdelen in staat stellen hun specifieke troeven uit te spelen en bij te dragen aan een nieuwe, actieve grens van Europa, als etalage van de vooruitgang in solidariteit en diversiteit.

De Europese burgers hebben alles te winnen bij het instemmen met de ratificatie van de Europese Grondwet. Zij zullen de belangrijkste verdedigers ervan worden en ze zullen de Europese Unie in staat stellen beter, helderder en transparanter te functioneren, waarbij tegelijkertijd een evenwichtige en stabiele verdeling van de bevoegdheden tot stand zal komen op de verschillende besluitvormingsniveaus: Europees, nationaal en regionaal.

  Hutchinson (PSE). – (FR) Mijnheer de Voorzitter, op instigatie van onze fractie zal de Belgische sociale afvaardiging voor dit verslag stemmen, een verslag waarin steun wordt verleend aan een tekst die een belangrijke stap vormt op het pad van de opbouw van Europa.

Het besluit van het Parlement zal van het grootste belang zijn, zowel democratisch als politiek gezien, voor de debatten die in het kader van het ratificatieproces gevoerd zullen worden.

Wat ons betreft wordt het “ja”, ofschoon dat “ja” geen slotakkoord zal zijn, maar een prelude, met andere woorden een strijdbaar “ja”, dat een begin moet zijn en niet een eindpunt. Het wordt “ja”, omdat dit verdrag, zoals velen van ons hebben aangegeven, aanzienlijke verbeteringen biedt. Hoe zouden we er immers ook niet blij om kunnen zijn dat ons Parlement in dit Grondwettelijk Verdrag nieuwe, uitgebreide bevoegdheden krijgt, waardoor een democratisch debat wordt opgelegd binnen de enige Europese instelling die kan bogen op een mandaat van de kiezers? En hoe zouden we het ook niet eens kunnen zijn met de opneming van het Handvest van de grondrechten in het corpus van het Grondwettelijk Verdrag? Het wordt dus een “ja”, maar wel een wegbereidend “ja” waaraan eisen zijn verbonden.

Wat de besluitvorming door de Raad van ministers aangaat, zal het de aandachtige lezer niet zijn ontgaan dat, hoewel de regel van de dubbele meerderheid is uitgebreid, de eenstemmigheid voor sommige cruciale besluiten, onder andere de besluiten op sociaal en fiscaal gebied, is gehandhaafd. Evenzo zullen sommigen van ons er moeite mee hebben dat een Grondwet in haar tekst een programmatisch deel bevat en vastlegt waarmee we niet allen kunnen instemmen.

Deze tekst is niet volmaakt. Het zal moeilijk zijn vooruitgang te boeken op bepaalde sociale en fiscale terreinen, maar ook weer niet moeilijker dan op dit moment. Het belangrijkste is dat we ons realiseren dat deze Grondwet slechts een stap is in de opbouw van Europa. Zij ontleent haar betekenis aan het feit dat zij een ambitieus project voor de toekomst aankondigt waardoor alle Europese burgers, te beginnen bij de minst vermogenden, een glimp kunnen opvangen van en kunnen hopen op een verbetering van hun levensomstandigheden. De Unie zal niet zozeer beoordeeld worden op de Grondwet, als wel op de daaropvolgende daden die zij al dan niet zal stellen, op haar kracht en haar politieke wil om al dan niet tegemoet te komen aan de hoop van de Europeanen om al dan niet het sociale Europa, het Europa van de mensen, te verwezenlijken. Wat ons betreft moet dat de voornaamste prioriteit blijven.

  Stubb (PPE-DE). – (EN) Mijnheer de Voorzitter, dit is een feestelijke dag voor Europa en voor het Europees Parlement. Het heeft ons meer dan twintig jaar gekost om deze Grondwet op te stellen, maar we komen nu toch wel heel dicht in de buurt.

Ik zal voor dit verslag en voor deze Grondwet stemmen om drie simpele redenen. In de eerste plaats is deze Grondwet op een open en democratische manier opgesteld. Ik ben tien jaar ambtenaar geweest en ik ben betrokken geweest bij de voorbereiding van drie intergouvernementele conferenties: het Verdrag van Amsterdam, het Verdrag van Nice en het onderhavige. Als de Grondwet van begin tot eind door intergouvernementele conferenties had moeten worden opgesteld, dan was hij er nooit gekomen, dat kan ik u verzekeren, maar dankzij de Conventie is hij er nu duidelijk wel.

In de tweede plaats kunnen we heel tevreden zijn over deze Grondwet. Daar zijn 448 redenen voor, die allemaal als artikelen in het Verdrag staan. Zij zijn samen te vatten in drie hoofdpunten: één, deze Grondwet maakt de Europese Unie democratischer; twee, hij maakt haar doeltreffender en drie, hij maakt haar veel begrijpelijker.

In de derde plaats zal ik voor dit verslag stemmen omdat het een erg goed verslag is. Ik raad iedereen die het nog niet van begin tot eind heeft gelezen, met klem aan dit alsnog te doen, omdat het het Verdrag op een uitstekende manier vereenvoudigt en verduidelijkt. Ik wil de heer Corbett en de heer Méndez de Vigo, die beiden op dit moment zitten te bellen met hun mobiele telefoon – hopelijk zijn het Nokia’s! – gelukwensen met dit voortreffelijke verslag.

Als ik toch één aandachtspunt uit het Verdrag zou willen lichten, dan zou dat het punt van de externe betrekkingen zijn. Als we even denken aan wat er in Azië is gebeurd, dan moeten we concluderen dat wij, als wij een president, een minister van buitenlandse zaken, een gemeenschappelijk veiligheidsbeleid, een defensiesysteem en een beter crisismanagementsysteem hadden gehad, met zijn allen heel wat meer hadden kunnen doen.

Tot slot wil ik alle leden met klem oproepen dit Verdrag in hun eigen land krachtig te verdedigen. Ik zal dat zelf zeker ook doen.

  Beňová (PSE). (SK) Mijnheer de Voorzitter, commissaris Wallström, hooggeëerde gasten op de tribune, dames en heren. Het debat van vandaag is naar mijn mening het belangrijkste debat, niet alleen van deze vergaderperiode maar van de geschiedenis van de Unie als geheel. Het Grondwettelijk Verdrag is een historische mijlpaal en bij uitstek een bevrijdend moment voor de Europese Gemeenschap.

Het simpele feit dat er tijdens deze plenaire vergadering vertegenwoordigers aanwezig zijn van 25 natiestaten die discussies voeren in hun eigen talen is een duidelijk bewijs dat het mogelijk is om in gelijkheid samen te leven en gemeenschappelijke waarden te eerbiedigen. Op 1 mei vorig jaar verwelkomde u ons, of de overgrote meerderheid van ons, hier samen, en wij, of de grote meerderheid van ons, vonden dat een oprechte eer. Vandaag nemen wij allen tezamen een besluit over de goedkeuring van een gemeenschappelijk primair rechtskader waarin exact die waarden worden geëerbiedigd die ons in staat hebben gesteld uw Parlement te komen versterken.

Ik waardeer het feit dat u op ons hebt gewacht en persoonlijk vind ik het een eer dat ik mijn stem kan uitbrengen, omdat ik het Grondwettelijk Verdrag beschouw als een ethisch en moreel kader voor Europeanen dat onze gemeenschappelijke historische identiteit versterkt Tegelijkertijd respecteer ik echter het standpunt van individuele natiestaten en het patriottisme van hun burgers. We kunnen onze burgers toch geen belangrijker document geven dan dit? Via de Grondwet versterken we immers ook hun invloed op de politieke besluitvorming en zorgen we ervoor dat zij directer controle kunnen uitoefenen.

Ik heb aandachtig geluisterd naar de bezwaren van de tegenstanders en ik wil oprecht tegen hen zeggen dat de Grondwet een compromis is. Het instemmen met compromissen is echter een goede eigenschap waarover alle verstandige, verantwoordelijke en tolerante mensen beschikken. Het Europees Grondwettelijk Verdrag opent voor ons nieuwe horizonten en emancipeert de Europese Unie ook aanzienlijk in het kader van de internationale politiek. Ik ben ervan overtuigd dat we door vóór het Grondwettelijk Verdrag te stemmen, een duidelijk en positief signaal afgeven, niet alleen aan de burgers van de natiestaten in Europa, maar ook aan de gehele wereld, een signaal van onze vastbeslotenheid om in vrede en solidariteit samen te leven.

  Andrikienė (PPE-DE). – (LT) In dit Parlement vertegenwoordig ik de burgers van een staat die de Grondwet van de Europese Unie al geratificeerd heeft. Op 11 november vorig jaar, krap twee weken na de ondertekening van dit document in Rome, heeft Litouwen het als eerste lidstaat van de Europese Unie geratificeerd. Het klopt dat dit besluit niet door de burgers bij referendum is genomen, maar dat de goedkeuring plaatsvond tijdens een van de laatste zittingen van het parlement voor het einde van zijn zittingstermijn. Het klopt ook dat de Grondwet van de Europese Unie in Litouwen geratificeerd is zonder uitgebreide discussies over de bepalingen van dit document, die de burgers van Litouwen zouden moeten kennen of waar zij ten minste van gehoord zouden moeten hebben, zodat zij op de eerste plaats kunnen profiteren van de mogelijkheden die de Grondwet van de Europese Unie biedt. Waarom denk ik dat het noodzakelijk is in het Europees Parlement vóór ratificatie van deze Grondwet te stemmen?

Ten eerste zouden we tot 2009 inderdaad vooruit kunnen met het Verdrag van Nice, maar het is al enige tijd duidelijk dat de uitgebreide Europese Unie niet doeltreffend kan functioneren zonder de nodige institutionele veranderingen, zonder een nieuwe en effectieve verdeling van functionele verantwoordelijkheden tussen de instellingen van de Europese Unie, alsmede tussen de Europese Unie en de lidstaten en tussen het Europees Parlement en de nationale parlementen. De Europese Unie kan niet goed werken zonder een effectief mechanisme voor de bekrachtiging van resoluties, zonder actievere participatie van haar burgers, en zonder het op duidelijke en transparante wijze afleggen van rekenschap aan de burgers. Dit blijkt ook duidelijk uit het motto van het verslag van de heren Méndez de Vigo en Corbett – niemand zal een man vragen dezelfde jas te blijven dragen die hem paste toen hij nog kind was.

Ten tweede streeft de Europese Unie ernaar een van de meest concurrerende regio’s ter wereld te worden met de meest dynamische ontwikkeling. Ik ben van mening dat het voor het nastreven van dit doel niet alleen belangrijk is de prioriteiten van de uitbreiding van de Europese Unie naar behoren vast te stellen en ervoor te zorgen dat hiervoor de noodzakelijke financiële middelen worden uitgetrokken, maar ook dat de zaken binnen de Europese Unie op orde zijn, met name vanuit het standpunt van haar instellingen.

Ik zal afronden, mijnheer de Voorzitter. Ook ik had graag gewild dat er in de preambule van de Grondwet van de Europese Unie een bepaling was opgenomen over de christelijke wortels van de Europese Unie. Ondanks het feit dat die bepaling er niet is gekomen, zal ik vóór ratificatie van dit document stemmen, dat weliswaar niet perfect is, maar wel goed genoeg. Dank u.

  Rouček (PSE). (CS) Dames en heren, het Europees Grondwettelijk Verdrag is weer een belangrijke stap in de ontwikkeling van de Europese integratie. Het schept de noodzakelijke voorwaarden om de Europese Unie na de uitbreiding in staat te stellen een beslissende rol te spelen in de Europese ontwikkeling, en uiteraard ook om de ontwikkelingen in de wereld effectief te beïnvloeden.

De voordelen van het Europees Grondwettelijk Verdrag zijn mijns inziens onder andere dat dit verdrag de EU dichter bij de burgers brengt, de burgers van de EU meer rechten geeft, het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie verankert in het primaire recht, het rechtssysteem vereenvoudigt en de voornaamste Europese Verdragen die momenteel van kracht zijn vervangt door één enkele tekst. De Grondwet vergroot tevens het democratische karakter van de Unie en versterkt de rol van het Europees Parlement en die van de parlementen in de lidstaten. Het schept voorwaarden voor effectieve besluitvorming door de Europese Unie, en verduidelijkt daarnaast de bevoegdheden van de Europese Unie ten opzichte van de lidstaten. Bovendien vergroot het Grondwettelijk Verdrag het vermogen van de EU om in de internationale gemeenschap op te treden als een eensgezinde en verenigde macht, wat zeer belangrijk is met het oog op de gebeurtenissen in Zuidoost-Azië.

Vanwege al deze en nog veel meer redenen, die te talrijk zijn om hier te noemen, zijn de sociaal-democratieën, waaronder de Tsjechische sociaal-democratie, die ik hier vertegenwoordig, ondubbelzinnig voorstanders van het voorgestelde Grondwettelijk Verdrag. Wat mijn eigen land, Tsjechië, betreft, zal de situatie met betrekking tot de ratificatie van de Europese Grondwet niet eenvoudig zijn. Niet alleen de communisten verzetten zich namelijk tegen de Europese Grondwet, maar ook de conservatieve rechterzijde, die hier vertegenwoordigd is in de Europese Volkspartij.

Ik wil de heer Poettering en de andere leiders van de Europese Volkspartij, bijvoorbeeld de heer Karas die ik in de zaal zie zitten, derhalve uitnodigen om naar Tsjechië te komen om de pro-Europese Tsjechische krachten met klem te verzoeken de Europese Grondwet te ratificeren. De Democratische Burgerpartij, die u in uw gelederen hebt opgenomen, zal dit zeker niet voor u doen. Dank u wel.

  Esteves (PPE-DE). - (PT) Mijnheer de Voorzitter, geachte collega’s, de reële wereld waarin wij leven is bij lange na nog niet rechtvaardig en daarom dienen de traditionele politieke modellen te veranderen.

Het nieuwe en boeiende aspect van de Europese Grondwet is de band tussen de erkenning van een systeem van gemeenschappelijke waarden inzake democratie en mensenrechten en de erkenning van een gemeenschappelijk gezag. Op die opmerkelijke band tussen rechtvaardigheid en een gemeenschappelijk politiek gezag heeft de grote filosoof Immanuel Kant al gewezen.

Daarom is de Europese Grondwet zowel een politiek als moreel veranderingsproces. De Grondwet volstaat dan ook niet met de erkenning van de gemeenschappelijke basiswaarden maar maakt er gedeelde waarden van. De Grondwet giet die waarden in regelgeving in plaats van er permanent over te onderhandelen en bekrachtigt de soevereiniteit van de rechten en de verheven waardigheid van de mens als reden en doel van het Europees beleid. De Grondwet beschrijft een programma van globale rechtvaardigheid dat vormen van nationalisme overstijgt en een aanvulling vormt op de grondwetten van de lidstaten. De Grondwet plaatst de moderne Europese identiteit in een stelsel van universele waarden dat alle andere identiteiten in zich opneemt. De Grondwet vertolkt het gevoel deel uit te maken van een kosmopolitische wereld waarin de mens centraal staat en is het startschot in de richting van een bond van volkeren in een wereldorde die rationeler en evenwichtiger is. De Grondwet is het constitutionele vaderland waarin in dit nieuwe Europa alle vaderlanden zich herkennen.

Vandaag schrijf ik een brief aan de Voorzitter van het Europees Parlement en aan de verantwoordelijk commissaris voor institutionele betrekkingen met het voorstel een tv-kanaal te starten dat permanent de werkzaamheden van het Parlement en de toekomstige openbare werkzaamheden van de Europese Raad uitzendt.

Tot slot wil ik hulde brengen aan de rapporteurs Vigo en Corbett.

  Kristensen (PSE). – (DA) Mijnheer de Voorzitter, de besluiten die op de Top van Laken door de staatshoofden of regeringsleiders zijn genomen, blijken van nog grotere betekenis te zijn dan iemand op dat moment had voorzien. Het hele debat van vandaag heeft dat overduidelijk aangetoond. Wat dreef de staatshoofden of regeringsleiders op de Top van Laken? Dat waren in feite twee dingen. Enerzijds wilden ze een EU die beter functioneerde, en anderzijds wilden ze een EU die kon garanderen dat wij ook konden functioneren als de uitbreiding een realiteit geworden was. Telkens als wij de methoden voor Europese samenwerking veranderden, gebeurde dat normaliter in een gesloten proces, achter gesloten deuren, waarbij de bevolking van Europa op een ochtend ontwaakte om te constateren dat de toppolitici de voorwaarden voor samenwerking voor de zoveelste keer veranderd hadden. Maar zo is het deze keer niet gegaan. Er is een Conventie ingesteld, waarin ik tot mijn genoegen zitting mocht nemen. Ik vond het werk in de Conventie boeiend, maar het gaf tevens een nieuw doel aan voor de manier waarop we in de toekomst veranderingen moeten aanbrengen in Europa: voortaan moet dat gebeuren in een open proces.

Daarom wordt ons nu een voorstel voor een nieuw Constitutioneel Verdrag voorgelegd, waarover we met de burgers moeten discussiëren. Daarbij wijs ik in elk geval op de volgende cruciale punten. Ten eerste verschaft het nieuwe Constitutionele Verdrag niet alleen waarden op het gebied van democratie en mensenrechten, maar ook waarden op het gebied van milieu en sociale verantwoordelijkheid. Ten tweede garanderen we met het nieuwe Constitutionele Verdrag dat de beginselen van openheid en democratie, die naar verwachting in een moderne samenwerking zullen worden gerespecteerd, ook worden toegepast in de Europese samenwerking. Ik heb er mij als lid van de Raad vaak over verwonderd dat de bevolking van Europa niet mocht weten hoe ik als minister stemde als het op besluiten aankwam. Nu krijgen we een modern Constitutioneel Verdrag met openheid. Ten slotte garanderen we dat de democratisch gekozen volksvertegenwoordigers via het Europees Parlement een grotere invloed krijgen. Al met al hebben we hier vandaag een goed product behandeld, dat we de bevolking van Europa moeten aanbevelen.

  Dionisi (PPE-DE). - (IT) Mijnheer de Voorzitter, collega’s, de uitdaging die Europa in de komende maanden het hoofd moet bieden is van fundamenteel belang voor de opbouw van de Unie. De burgers en de parlementsleden van heel het continent moeten hun goedkeuring hechten aan een gemeenschappelijke Grondwet waarin de aan deze Unie ten grondslag liggende waarden - vrede, welvaart, democratie, justitie, vrijheid en solidariteit - worden verankerd en versterkt.

Dit nieuw Grondwettelijk Verdrag beantwoordt zeker niet aan onze hoogste aspiraties, maar het bestaat en dat is op zich al een ongekende politieke en historische gebeurtenis, iets waar wij enkele jaren geleden niet eens van durfden te dromen.

De tekst die wij gaan goedkeuren versterkt de democratische legitimering van de Europese instellingen en brengt ze dichter bij de 450 miljoen mensen van deze Unie. De Grondwet geeft namelijk de nationale parlementen en het Europees Parlement meer bevoegdheden, zowel wetgevende als politieke bevoegdheden. Ook zullen onze burgers een grotere stem in het democratisch proces krijgen, dankzij de nauwere band tussen communautaire instellingen enerzijds en lokale gemeenschappen, sociale partners en verenigingen anderzijds.

Als gekozen vertegenwoordigers hebben wij de plicht ervoor te zorgen dat deze deelneming authentiek, vruchtbaar en reëel is. Op die manier zal Europa zijn rol op het wereldtoneel kunnen versterken.

Dat is de belangrijkste uitdaging. Wij hebben de plicht en de verantwoordelijkheid om een Unie op te bouwen die in staat is met één stem te spreken in de internationale aangelegenheden. Tot slot nog de culturele identiteit: als vertegenwoordigers van de Unie van christen-democraten betreuren wij weliswaar dat er geen verwijzing is opgenomen naar de onloochenbare christelijke wortels van onze Unie, maar wij zijn desalniettemin fervent voorstander van de ratificatie van deze tekst.

In de komende weken zal het Italiaans parlement ratificeren. Het zal een positieve stem uitbrengen en aldus een stimulans zijn voor de andere landen, voor de landen waarin de waarde van Europa niet zo sterk wordt gevoeld als in Italië. Ons land, onze regering en onze partij - de erfgenaam van de mensen die dit Europa hebben opgericht - zullen bijdragen aan een positieve uitkomst van het ratificatieproces en aan de volledige verwezenlijking van de idealen waarin wij christen-democraten altijd hebben geloofd.

  De Rossa (PSE). – (EN) Mijnheer de Voorzitter, ik wil om te beginnen de rapporteurs gelukwensen met dit verslag. Mede dankzij dit verslag is dit een helder en serieus debat. Ik was een van de 200 afgevaardigden die aan de Conventie hebben deelgenomen en de tekst voor de Conventie hebben opgesteld, die vervolgens door de IGC voor een zeer groot gedeelte is overgenomen.

Ik betwijfel of er ooit één grondwet van een lidstaat op een zo open en democratische manier tot stand is gekomen. Ik betwijfel of ook maar één lidstaat een grondwet heeft die kon rekenen op de consensus die de Conventie heeft verwezenlijkt. Van de 200 afgevaardigden die aan deze Conventie hadden deelgenomen, hebben er slechts acht een alternatieve tekst ondertekend, een tekst die in feite pleitte voor het uiteenvallen van Europa. Wij hebben de argumenten voor die tekst vanmorgen gehoord uit de mond van de heer Allister uit Noord- Ierland, die pleitte voor de terugkeer naar de absolute soevereiniteit van de negentiende eeuw. Als vertegenwoordigers van Sinn Féin vanochtend aan het debat hadden deelgenomen, zouden zij met precies dezelfde argumenten zijn gekomen, ook al staan beide partijen in het politieke spectrum van Noord-Ierland lijnrecht tegenover elkaar. Misschien is het een vorm van vooruitgang dat zij het eens zijn over de negentiende-eeuwse absolute soevereiniteit, al is het jammer dat zij over de afloop van de Slag bij de Boyne in 1690 maar steeds blijven ruziën!

Wij leven nu eenmaal in een wereld waarin voor een adequate reactie op natuurrampen en op door de mens veroorzaakte problemen duidelijk een transnationaal bestuur nodig is. Europa is bezig een democratische vorm van transnationaal bestuur te ontwikkelen, en dat is uniek in de wereld. Deze Grondwet leidt tot meer democratie, meer rechten en meer mogelijkheden voor een welvarende samenleving in Europa, en trouwens ook voor solidariteit met de rest van de wereld.

Ik sluit af met te zeggen dat die resultaten niet vanzelf ontstaan. Wij moeten daaraan werken en daarbij moeten wij deze Grondwet als basis gebruiken.

  Rack (PPE-DE). - (DE) Mijnheer de Voorzitter, geachte collega’s, in het proces van de Europese integratie neemt 2004 een bijzonder opvallende plaats in met absolute hoogtepunten, maar ook met dieptepunten. Tot de hoogtepunten behoorden ongetwijfeld de uitbreiding van de Gemeenschap van vijftien naar 25 lidstaten en de signalen van december vorig jaar dat de uitbreiding zal worden voortgezet. Een ander hoogtepunt was de ondertekening van de Grondwet in Rome op 29 oktober. De datum en het verloop van de Europese verkiezingen vormden zoals bekend een van de dieptepunten.

De deelname aan de Europese verkiezingen is nog nooit zo laag geweest. De versplintering die het resultaat van die verkiezingen in dit Parlement veroorzaakt heeft, is een ander bewijs daarvoor. Die versplintering wordt niet in de laatste plaats geïllustreerd door de vele gekleurde vlaggetjes die overal staan en heus niet alleen voor het gebouw.

In 2005 moeten wij de burgers dan ook weer voor het Europa-project interesseren en volgens mij is dat helemaal niet zo moeilijk. Het is wel een taak die op het communicatievlak ligt. Wij hebben een zeer goed product - de nieuwe Europese Grondwet - en wij moeten de mensen overtuigen om daar hun steun aan te geven. Wij hebben geen behoefte aan propagandacampagnes. Wij hebben behoefte aan serieuze informatie, met name ook met betrekking tot het argument dat de Grondwet voordelen voor de burgers met zich meebrengt. Wij moeten de mensen geen loze beloften doen, maar wij moeten hen vertellen wat de Grondwet zal en kan opleveren.

De heer Méndez de Vigo en de heer Corbett hebben dat in vier kernpunten samengevat. De Grondwet zorgt voor meer duidelijkheid over de Europese Unie, zij zorgt voor meer efficiëntie in de Europese Unie, zij zorgt voor meer democratie en verantwoordelijkheid en zij zorgt - op basis van het Handvest van de grondrechten - voor meer rechten voor de burgers.

Informeren wil niet zeggen dat er niet kritisch naar de dingen gekeken mag worden, maar bij die kritiek moet wel op de voorgrond staan dat ons product in beginsel een goed product is.

Tot slot een laatste argument: Er wordt steeds weer beweerd dat de burgers geen interesse hebben in een Grondwet. Tijdens een publieksmanifestatie aan de universiteit van Graz was er echter meer interesse voor de Grondwet dan voor giftige paddestoelen en droomuitlegging. Dat zou voor ons een stimulans moeten zijn om de Grondwet aan de burgers voor te leggen.

  Bresso (PSE). - (IT) Mijnheer de Voorzitter, ik wil allereerst namens de Italiaanse socialistische delegatie instemming betuigen met het ontwerpverslag van de heren Corbett en Méndez de Vigo, die ik ook van harte gelukwens met de kwaliteit van hun verslag, en met vooral de toelichting.

Het lijdt geen twijfel dat het Europees Parlement zich in een historische fase bevindt, in een fase die doet denken aan 14 februari 1984 toen het ontwerpverdrag van Spinelli werd aangenomen. De Grondwet is in zekere zin de ideale voorzetting daarvan.

Het doet er weinig toe of wij, strikt juridisch genomen, te maken hebben met een Verdrag. Belangrijk is de inhoud, namelijk het feit dat wij vandaag allen bereid zijn dit een grondwet te noemen, een woord dat enkele jaren geleden niemand nog in de mond durfde te nemen. Al degenen die net als Spinelli en de Federalistische Beweging - waarvan ik tot mijn eer deel mag uitmaken - van mening waren dat er een echte federale staat moest ontstaan, een staat met weinig maar essentiële bevoegdheden die de Europese Unie een rol zou geven in de wereld, wel, al diegenen hadden een moedigere tekst gewild. Deze Grondwet bevat echter - in een notendop - enkele essentiële vraagstukken en deze vraagstukken zorgen voor een stabiel en duurzaam kader waarmee de Unie op efficiënte wijze dat kan doen wat de burgers van haar verwachten.

Ik citeer bij wijze van voorbeeld enkele zaken die volgens mij prioritair zijn en in bepaalde gevallen verband houden met het feit dat ik uit een bepaald gebied, een grensgebied, kom. De eerste zaak is de instelling van de functie van minister van Buitenlandse Zaken, die de stem van de Europese Unie zal zijn op het internationale toneel en leiding zal geven aan het buitenlands beleid. Hij moet als lid van de Commissie verantwoording afleggen aan het Parlement en de desbetreffende procedures moeten de grondslag worden voor het bestaan van het buitenlands beleid. De Europese burgers hebben ons en zichzelf tijdens de vele, te vele conflicten van de afgelopen jaren telkens weer gevraagd wat Europa eigenlijk doet.

Ten tweede moet de EU een ontwikkelingsmodel zijn. Ze moet op tastbare wijze getuigenis afleggen van het feit dat ontwikkeling en solidariteit wel degelijk met elkaar te rijmen zijn. Tot slot wil ik er nog aan herinneren dat het subsidiariteitsbeginsel dankzij de constitutionele waarde die het nu heeft gekregen, is versterkt en gewaarborgd. Dit is voor mij een reden te meer om voor te stemmen.

  Busuttil (PPE-DE). – (MT) Zelf steun ik deze Grondwet, maar het is mijns inziens goed dat er in dit Parlement ook afgevaardigden zijn die ertegen zijn. Ik zal zeggen waarom. Dit is niet omdat ik het eens ben met de argumenten die zij te berde brengen – integendeel, ik vind dat veel van hun argumenten berusten op verkeerd begrepen of zelfs valse vooronderstellingen – maar omdat we zonder tegenstanders een monotoon debat zouden krijgen waarin iedereen vóór is en er geen sprake zou zijn van een objectieve analyse. Er is geen betere manier om een discussie over Europa te winnen dan door de moed te hebben om de argumenten vóór te vergelijken met de argumenten tegen. We moeten de argumenten van alle tegenstanders serieus nemen en hen met respect behandelen. We moeten echter niet bang zijn voor de argumenten van de tegenstanders of ervoor weglopen, laat staan dat we hen negeren.

We kunnen niet verwachten de discussie te winnen zonder ons bloot te stellen aan een open debat, anders zullen we de situatie krijgen dat we beweren de wedstrijd gewonnen te hebben terwijl er in feite slechts één team kwam opdagen. Als men de argumenten vóór deze Grondwet vergelijkt met de argumenten tegen, duurt het immers niet lang voordat men tot de conclusie komt dat de Grondwet veel meer goede dan slechte dingen bevat en dat deze de steun van de Europese burgers verdient. Het staat buiten kijf dat als we aan de mensen uitleggen wat de Grondwet betekent, mensen vaker vóór dan tegen zullen zijn, omdat zij begrijpen hoe logisch de unificatie van Europa is, dat dit zinnig is en dat het in hun eigen belang is. Daarom is het van het grootste belang dat iedereen in deze zaal, iedereen in dit Parlement die voorstander is van deze Grondwet, zich rechtstreeks tot de mensen wendt om ervoor te zorgen dat zij de Grondwet begrijpen en steunen. Deze steun dient te berusten op een vergelijking van de argumenten en het debat zal derhalve opener, evenwichtiger en democratischer moeten zijn.

  Reynaud (PSE). – (FR) Mijnheer de Voorzitter, een Grondwet voor Europa is nódig; het is een democratische vereiste dat ze er komt. Gehecht als wij zijn aan de eenheid van de partij, zullen wij Franse socialisten het nationale debat aanvoeren, zonder ook maar in het minst onze progressieve waarden en ideeën te verloochenen. Ik beschouw de goedkeuring van het verslag als voorwaarde om de autoriteit van het Parlement te grondvesten op het Grondwettelijk Verdrag, maar ik betreur dat enkele door een aantal van ons ingediende amendementen zijn verworpen.

Niettemin zullen ook wij deelnemen aan het afleggen van deze lange weg vol voetangels en klemmen: de ratificatie van het Grondwettelijk Verdrag. Onzes inziens is dit Grondwettelijk Verdrag solide, maar voor verbetering vatbaar. Dat geldt voor alle grondwetten, en dit Verdrag is daarin geen uitzondering. Wij betreuren eveneens dat een grote meerderheid van de adviezen, afkomstig van andere parlementaire commissies die meerdere onvolkomenheden in het ontwerp voor een Grondwettelijk Verdrag aan het licht hebben gebracht, uit dit verslag zijn weggelaten. We hechten er ook aan duidelijk te stellen dat een speciale werkgroep, die in het leven is geroepen onder het Nederlands voorzitterschap, zijn werk onder de komende voorzitterschappen zal voortzetten en alle mogelijke gevolgen van een “nee” tegen de Grondwet onder de loep zal nemen.

Ik hoop dat het Parlement, dat na deze stemming in zijn rol gelegitimeerd is, de tenuitvoerleggingsproblemen van het Grondwettelijk Verdrag zal aanpakken en zijn parlementair initiatiefrecht zal gebruiken. Dat is onze missie en dat is wat amendement 17 wil zeggen.

Ja, het is aan ons, als Europese afgevaardigden die zijn verkozen door de Europese bevolking, om een pro-actieve rol te spelen bij de tenuitvoerlegging van het Grondwettelijk Verdrag, dat het samenleven van meer dan 450 miljoen Europeanen regelt. De moeilijkheden die in de adviezen van de andere commissies aan het licht zijn gebracht zullen vroeg of laat de kop opsteken. Wij zullen er dan op voorbereid moeten zijn de onvolkomenheden te corrigeren die de Intergouvernementele Conferentie heeft nagelaten en die het delicate evenwicht dat de Conventie met wijsheid en rechtvaardigheid bereikt heeft verstoren.

Dames en heren, laten wij onszelf gereedmaken voor een nieuwe ronde: we zullen namelijk ons kiezersmandaat ten aanzien van het Grondwettelijk Verdrag moeten verdedigen. Op ons rust de dringende verplichting de onvolkomenheden op het juiste moment te corrigeren. Een aantal van mijn collega’s van de Franse afvaardiging zal zich van stemming over dit verslag onthouden.

  Van Nistelrooij (PPE-DE). – Voorzitter, dit Grondwettelijk Verdrag is het waard verdedigd te worden. Als christen-democraat doet het mij goed dat het subsidiariteitsbeginsel juist nu is uitgewerkt, verdiept en verankerd. De Europese Unie heeft nu ook de taak van de lokale en regionale overheden - de regionale dimensie - erkend en verankerd.

Een beter evenwicht tussen wat centraal en decentraal gebeurt, in Brussel, in de nationale staten en in regio´s en gemeenten, is noodzakelijk. Ik heb als bestuurder op regionaal niveau ook jarenlang gemerkt dat informatie van de Europese Unie te lang op het niveau van de Raad bleef hangen, dat regio´s en steden te laat bij het debat en de besluitvorming werden betrokken.

Vanuit de Europese organisaties heb ik ook kunnen deelnemen aan de hoorzittingen van de Conventie, met name over subsidiariteit. De verdragstekst versterkt de positie van regio´s en steden, die dicht bij de burgers staan en waar op vele terreinen belangrijke taken worden verricht.

Daarmee wordt het democratisch gat gedicht waarover ook Prodi in zijn verslag over good governance sprak. Het is een belangrijke stap dat het Europees Parlement dit nu ook ondersteunt en kritisch blijft over de invulling die in de komende jaren op decentraal niveau aan dit verdrag zal worden gegeven.

Ik stel ook voor dat wij als Parlement zowel aan de Raad als aan het Comité van de regio´s van tijd tot tijd vragen stellen als: hebben onze nationale staten nu geleerd op een open wijze te communiceren over het Europese beleid? Houden de nationale parlementen bij de subsidiariteitstoets ook rekening met de opvattingen van regio´s en steden?

Ik weet dat het Comité van de regio's ook met een dergelijke toets bezig is. Kortom, dit verdrag is echt het verdedigen waard. Daarom zullen wij ons er in de nationale staten voor inzetten, zeker als er referenda aan de orde zijn.

VOORZITTER: DE HEER SARYUSZ-WOLSKI
Ondervoorzitter

  Lambrinidis (PSE). - (EL) Mijnheer de Voorzitter, er zijn drie grote risico’s die uit deze Grondwet voortvloeien. Ten eerste, zullen wij een federatie worden? Zullen wij een federatie worden ook op buitenlands gebied, op defensiegebied, en elders? Of zal Europa een losse federatie van heterogene partners worden, met name na de uitbreiding?

Ten tweede, zullen wij een Europa worden met een sociaal gevoel? Of zullen wij een Europa worden met een open markt zonder enige controle?

Ten derde, zullen wij een Europa worden zonder democratisch tekort, een Europa waarin de burgers de macht hebben? Of zullen wij een Europa worden waarin bij de verkiezingen 70, 60 of 50 procent van de kiezers verstek laat gaan?

Mijns inziens geeft deze Grondwet op al deze vragen een zeer positief antwoord, of in ieder geval een veel positiever antwoord dan de huidige Verdragen geven. Degenen die tegen de Grondwet zijn, zogenaamd wegens sociale gevoeligheden, moeten een antwoord geven op de vraag of de arme, machteloze mensen in Europa meer baat hebben bij de huidige Verdragen dan bij deze Grondwet. Neemt u mij niet kwalijk dat ik uiting geef aan mijn nationale trots, aan mijn trots als Griek en socialist, als ik vermeld dat de eerste onderhandelingen over deze Grondwet in juni 2003, tijdens het Grieks voorzitterschap, werden afgesloten. Daar ben ik trots op.

Natuurlijk moeten wij de Grondwet nu gaan toepassen. Daarvoor dragen de Europese afgevaardigden en de regeringen een grote verantwoordelijkheid. Wij moeten ervoor zorgen dat de kiemen van sociale gevoeligheid die in de Grondwet zijn gezaaid, niet wegkwijnen in mooie woorden maar echt tot bloei komen. De befaamde horizontale sociale clausule - op grond waarvan de Unie verplicht is ervoor te zorgen dat bij elk beleid rekening wordt gehouden met de doelstellingen van hoge werkgelegenheid, milieubescherming, volksgezondheid, onderwijs, gendergelijkheid - kan alleen met goede wetten worden toegepast. Ik moet hier aan toevoegen dat voor de Europese afgevaardigden die een sociaal billijker Europa nastreven, dit een heel moeilijke maar ook zeer welkome uitdaging is.

  Brejc (PPE-DE). (SL) Voor veel mensen lijken de instellingen in Brussel ver weg. Zij zien deze instellingen als machtscentra waar besluiten worden genomen waarop zij geen invloed kunnen uitoefenen. Het Grondwettelijk Verdrag is geen wondermiddel voor alle problemen van de Europese Unie, maar het is wel een kans om de democratische tekortkomingen te verminderen en de ontwikkeling van Europa te versnellen.

Waarom? Omdat het Verdrag talloze overeenkomsten en wijzigingen daarop vervangt, waardoor het gebrek aan transparantie in belangrijke documenten van de Europese Unie wordt verminderd; omdat de voornaamste constitutionele en juridische fundamenten en beleidsterreinen van de Europese Unie in één document bijeen worden gebracht; omdat het Verdrag aan de basis ligt van een effectiever functioneren van de Europese instellingen; omdat het een bijdrage levert aan de tenuitvoerlegging van de Lissabon-strategie; omdat het de problemen wegneemt die zouden ontstaan als we de huidige overeenkomsten in de toekomst zouden blijven gebruiken.

Het Grondwettelijk Verdrag is een compromis dat niemand volledig tevredenstelt, maar desalniettemin is dit document de beste afspiegeling van hetgeen we in de Conventie hebben kunnen bereiken. We hebben het Grondwettelijk Verdrag nodig omdat we zonder dit Verdrag niet hoeven te rekenen op effectieve hervormingen of op een effectief functionerende uitgebreide Europese Unie. Hoewel het deel over het beleid regelmatig onder vuur is genomen, moet ik als schaduwrapporteur mijn tevredenheid uitspreken over het feit dat op het terrein van het sociaal beleid en de werkgelegenheid zeer concrete doelstellingen zijn vastgelegd voor de Commissie en de regeringen van de lidstaten, met inbegrip van de oprichting van een Comité voor sociale bescherming ter bevordering van de sociale samenhang in Europa. Door het verslag over het Grondwettelijk Verdrag aan te nemen geeft het Europees Parlement een duidelijk signaal af aan de Europese burgers dat de tijd rijp is voor een transparante en ingrijpende herziening van onze grondwettelijke en juridische fundamenten, opdat Europa een continent van vrede, welvaart, solidariteit en veiligheid wordt.

Tot slot wil ik opmerken dat het Sloveense parlement het Grondwettelijk Verdrag deze maand zal ratificeren. Ik ben ervan overtuigd dat het parlement dit zal doen met een grote meerderheid.

  Záborská (PPE-DE). (SK) Mijnheer de Voorzitter, dames en heren, ik verwerp totalitaire regimes. De familie van mijn grootmoeder is omgekomen in de gaskamers van de nazi’s. Mijn vader werd gevangengezet door het communistische regime. We hebben dus met ons bloed betaald voor de gewetensvrijheid, die voor ons werd belichaamd door Europa in de vorm van hoop op democratie, vrijheid van gedachte, godsdienst en geweten.

Ik denk dat niemand onder u het anti-Europees van mij zou vinden als ik enkele vragen stel. Waarom spreekt het Europees Parlement zich uit over het Grondwettelijk Verdrag voordat de burgers van de afzonderlijke lidstaten dat hebben kunnen doen? Is het noodzakelijk dat Europa een Grondwet krijgt? De soevereiniteit van de lidstaten mag niet in het gedrang komen. Als de Grondwet de rol van het Parlement versterkt, maar de bevoegdheden van het Europese Hof van Justitie hierin niet worden vastgelegd, zal het evenwicht tussen de instellingen hierdoor dan niet worden verstoord? De besluiten van het Hof zullen rechtstreeks aan de organen en de lidstaten van de Unie worden opgelegd zonder enig recht op beroep. Het Europese Hof van Justitie zal boven iedere kritiek verheven zijn.

Kunnen we doen alsof dit niet zal gebeuren? De ontwerp-Grondwet bevat geen garanties dat het Europese Hof van Justitie zich bepaalde exclusieve bevoegdheden van de soevereine staten niet zal toe-eigenen, zelfs in weerwil van de nationale grondwetten. Zelfs als de meerderheid in dit Parlement wijzigt na de verkiezingen en de samenstelling van de Raad verandert, zal er een dubbele eenparigheid nodig zijn om beleid te kunnen wijzigen. En dan vraag ik me af: zal een dergelijke Unie in staat zijn tot ontwikkeling als haar richting wordt bepaald door deze Grondwet? Onze beschaving heeft zich ontwikkeld vanuit christelijke wortels. Als men er niet in slaagt dit historische feit in de Grondwet te onderkennen, zal dit onrust veroorzaken in de samenleving. Onder het mom van tolerantie zal er een nieuwe ideologie ontstaan. Moeten we ons Europese huis bouwen op een verdraaiing van de geschiedenis? Is het waar dat zonder deze Grondwet het concept van een verenigd Europa teloor zal gaan? Ik denk het niet. Mijn kiezers hebben hun vertrouwen in mij uitgesproken en ik wil in Europa vooruitgang boeken, zodat iedereen, ook de kleinsten, de zwaksten en de armsten, er worden aanvaard en er hun plaats kunnen vinden. Dames en heren, in een democratisch Europa verzoek ik om eerbiediging van de vrijheid van geweten tijdens de stemming.

  Lehtinen (PSE). - (FI) Mijnheer de Voorzitter, ondanks alle meningsverschillen die in het debat over deze zaak naar voren zijn gekomen, schrijven wij weer eens Europese geschiedenis. Ook in deze vorm is dit verdrag een grote stap in de juiste richting. Ik ben er zeker van dat de pioniers van de integratiebeweging trots en blij zouden zijn als zij nu zouden zien over hoeveel fundamentele zaken zodanige compromissen zijn bereikt, dat het Parlement er nu over debatteert en stemt.

Het is jammer dat de behandeling van het verdrag in sommige landen uit zijn verband is gerukt en als instrument voor binnenlandse en partijpolitieke conflicten wordt gebruikt. De slechtste Europese eigenschappen, intolerantie en nationalisme, zijn te vaak zichtbaar en hoorbaar in de interventies, waarbij men zich bedient van leugens vermomd als verheven aspiraties. De inwerkingtreding van het verdrag leidt beslist niet tot het ontstaan van een Europese superstaat, integendeel: de geest en tekst ervan zullen de mogelijke egoïstische plannen van afzonderlijke staten, nationale partijen en extremistische bewegingen doeltreffend blokkeren.

Het verdrag laat de economie nog steeds de rol spelen die bij de samenwerking in dit werelddeel het beste bij haar past. Dynamiek door onderlinge economische bedrijvigheid en een gemeenschappelijk monetair beleid zijn ook een voorwaarde voor politieke samenwerking. Zonder democratie is er geen sociale dimensie en er is geen democratie zonder markteconomie. Ik ben er ook trots op dat in mijn eigen land, Finland, is afgesproken, dat het Parlement mag besluiten over de ratificatie van het verdrag op nationaal niveau.

  Paleckis (PSE). – (LT) Hoewel ik instem met het ingediende verslag, wil ik nogmaals herhalen dat Litouwen, op grond van een besluit van zijn parlement, de eerste lidstaat was die deze Grondwet heeft geratificeerd. Na de recente verkiezingen hebben de Litouwse sociaal-democraten, die aan de macht waren en zijn gebleven, actief bijgedragen aan de taken ter voorbereiding van het Grondwettelijk Verdrag. Toen de landen verzocht werden in juridische termen die dingen vast te leggen waarover iedereen het in grote lijnen na rijp beraad eens was, hebben we dit zonder aarzelen gedaan. We hadden hier goede redenen voor. In een referendum dat anderhalf jaar geleden werd gehouden zeiden de Litouwers luid en duidelijk “ja” tegen het lidmaatschap van de Europese Unie van alle nieuwe lidstaten. De steun voor het lidmaatschap van de Europese Unie in Litouwen blijft groeien en bedraagt inmiddels 82 procent. Mensen zien dat de hoop die zij associëren met de Europese Unie bewaarheid wordt, en daarom willen zij de Unie versterken. Het mislukken van een referendum over de Grondwet in een van de landen van de Europese Unie zou, mijns inziens, de hoop van de meerderheid van de Europeanen, waaronder van de Litouwers, een pijnlijke klap toebrengen.

Het schip van de Europese Unie heeft op dit moment al 25 lidstaten aan boord, maar vaart met een motor – het Verdrag van Nice – die veel te zwak is voor een dergelijke lading. Als deze niet wordt vervangen door een krachtiger exemplaar – de motor van het Grondwettelijk Verdrag – zal ons gemeenschappelijke schip snelheid verliezen en misschien wel op drift raken. Met de oude motor van Nice zullen we nooit de doelen bereiken die in de Lissabon-strategie zijn vastgelegd, en zullen we niet in staat zijn ons nieuwe nabuurschapsbeleid effectief ten uitvoer te leggen.

Een sterke democratische Europese Unie boekt progressie – dit is cruciaal, niet alleen in het belang van ons eigen land. Het Grondwettelijk Verdrag – ook al is het een bijzonder ingewikkeld compromis – draagt hiertoe bij. Litouwen heeft het Grondwettelijk Verdrag vastberaden geratificeerd, opdat de energie en het optimisme van de nieuwe landen zal worden overgedragen op de oudgedienden in de Europese Unie. Dank u.

  Wuermeling (PPE-DE). - (DE) Mijnheer de Voorzitter, geachte dames en heren, geachte collega’s, ik ben zeer blij met de aanzet die dit zeer goede verslag van de heren Corbett en Méndez de Vigo geeft. Als voormalig plaatsvervangend lid van de Conventie moet ik toegeven dat ik deze of gene eerder zou aanbevelen om dit verslag te lezen dan de Grondwet zelf. Het verslag is namelijk uitstekend geschreven en inhoudelijk overtuigend.

Ik wil vandaag graag iets zeggen tegen degenen die zich hier ook kritisch over de Grondwet hebben uitgelaten. Zij waarschuwen voor een superstaat, zij stellen misstanden aan de kaak en zij wijzen op ontwikkelingen die in het verleden verkeerd zijn gelopen. Ik geloof dat wij hen heel duidelijk moeten zeggen dat juist deze Europese Grondwet een middel vormt om die misstanden terug te dringen.

De Europese Grondwet brengt uitkomst voor veel van de dingen die ons allen vandaag de dag in het Europa zoals het nu functioneert, niet bevallen. Deze Europese Grondwet zorgt voor een bevoegdhedenstructuur en creëert rechten voor de nationale parlementen om bij de controle op het subsidiariteitsbeginsel te worden betrokken. Daardoor wordt Europa minder centralistisch en minder bureaucratisch. De Grondwet regelt de volledige medezeggenschap van het Europees Parlement, waardoor Europa democratischer dan ooit wordt. De Grondwet versterkt ook de rechten van de burgers, met name via het Handvest van de grondrechten, omdat de burgers zich bij het aanvechten van Europese besluiten direct op de Grondwet kunnen beroepen. Tot slot geeft deze Grondwet Europa een basis van waarden, zodat zij ook een middel vormt dat gebruikt kan worden tegen de technocratische benadering van politieke problemen. Daarom zouden eigenlijk juist de eurosceptici voorstander van deze Grondwet moeten zijn. Alleen door die Grondwet kan er namelijk iets veranderen aan die situaties waarvan wij allemaal vinden dat daar verandering in moet worden gebracht.

Vandaag is het de geboortedag van Alexander Hamilton. Hij is een van de vaders van de Amerikaanse Grondwet. Zijn afbeelding siert nu de biljetten van tien dollar. Als ik naar de vaders en moeders van de Europese Grondwet kijk, hoop ik dat zij over tweehonderd jaar ook nog in zo’n dankbare herinnering mogen voortleven.

  Mikko (PSE). – (ET) Mijnheer de Voorzitter, dames en heren, ik wil om te beginnen de rapporteurs feliciteren met een zeer gedegen verslag. In dit document worden de meest essentiële punten van de Europese Grondwet bijzonder goed samengevat.

Tegelijkertijd zou ik graag een enigszins andere nadruk zien met betrekking tot het publiceren van de Grondwet.

In de conclusies van het verslag van vandaag ligt de nadruk op gedrukte materialen over de Grondwet. Men weet echter uit enquêtes en op basis van gezond verstand dat Europese burgers informatie, inclusief die over de EU, op de eerste plaats zullen zoeken en tot zich zullen nemen via de televisie.

In het verslag van vandaag wordt benadrukt dat het noodzakelijk is om een duidelijk onderscheid te maken tussen de reeds van toepassing zijnde bepalingen van de bestaande Verdragen en de nieuwe bepalingen die de Grondwet invoert. Dit is echter eerder een onderwerp voor academisch onderzoek dan informatie die aan iedere Europese burger moet worden verschaft. Het driehonderd bladzijden tellende Verdrag tot vaststelling van een Grondwet voor Europa is al omvangrijk genoeg van zichzelf en daarom ook veel complexer dan de grondwetten van de lidstaten.

Er is nog geen sprake van een gemeenschappelijke Europese publieke opinie, maar bijvoorbeeld in mijn eigen land, Estland, is de steun voor de EU sinds onze toetreding elke maand toegenomen. Tegelijkertijd neemt de steun in veel andere lidstaten af. Desalniettemin geldt in heel Europa zowel in de journalistiek als met betrekking tot overheidsinformatie dezelfde regel: de mensen moeten krijgen wat ze willen.

In de oude en de nieuwe lidstaten, in steden en op het platteland, overal zijn mensen in de eerste plaats geïnteresseerd in de gevolgen die de Europese Grondwet zal hebben op het leven van alledag. Ik denk dat we ons bij het presenteren van de Grondwet zouden moeten richten op het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie. Wat betekent bijvoorbeeld het in het Handvest vastgelegde recht op behoorlijk bestuur voor afzonderlijke burgers? Tot op welke hoogte zal een dergelijke vereiste bureaucraten of politici dwingen hun besluiten te rechtvaardigen, of om open kaart te spelen? Antwoorden op vragen als deze zouden een integraal onderdeel moeten zijn van de overheidsinformatie over de Grondwet.

Tot besluit wil ik nogmaals zeggen dat er geen sprake kan zijn van het informeren van de Europese burgers zonder de televisie hierbij te betrekken. Het directoraat-generaal Voorlichting van het Parlement zou hiermee rekening moeten houden bij haar inspanningen om de Grondwet te publiceren. Ik wens hen en alle Europese televisiestations succes bij het vertalen van de complexe bewoordingen van de Grondwet naar een voor het publiek geschikte vorm. Dank u.

  Varvitsiotis (PPE-DE). - (EL) Mijnheer de Voorzitter, de stemming van morgen is van historische betekenis. De Europese Grondwet is een grote stap vooruit, en de voordelen die de positieve bepalingen van deze Grondwet opleveren, zijn niet alleen goed uiteengezet in het uitstekende verslag van de collega’s Corbett en Méndez de Vigo, maar ook vandaag nog eens in deze zaal naar voren gebracht. Aangezien eigenlijk alles al is gezegd zal ik mij beperken tot een cruciaal vraagstuk.

Morgen gaat met het ratificatieproces in de lidstaten een nieuwe marathon van start. Wat gebeurt er echter als de ratificatie ergens in een lidstaat op problemen stuit? De Grondwet bevat geen concrete bepaling voor een dergelijk geval. In de verklaringen bij de artikelen van de Grondwet staat evenwel dat indien viervijfde van de lidstaten het Verdrag tot vaststelling van de Grondwet twee jaar na de ondertekening ervan hebben bekrachtigd en een of meer lidstaten moeilijkheden bij de bekrachtiging hebben ondervonden, de Europese Raad de zaak behandelt. Denkt u echter dat deze regeling volstaat? Mijns inziens had deze bepaling duidelijker moeten zijn, maar helaas is ook zij de vrucht van de compromissen die onontbeerlijk waren om zover te komen als wij nu zijn. Het is niet voldoende lippendienst te bewijzen aan de Grondwet. Wij moeten samen met onze regeringen alles in het werk stellen om een dergelijke ongunstige ontwikkeling te voorkomen. Anders zullen wij geen nieuw tijdperk kunnen ingaan op ons continent.

  Sousa Pinto (PSE). - (PT) Mijnheer de Voorzitter, met de goedkeuring van het verslag-Corbett/Méndez de Vigo levert het Europees Parlement zijn laatste belangrijke bijdrage aan de totstandkoming van een Grondwet voor Europa. De Europese Grondwet vormt de bekrachtiging van de historische overgang van een gemeenschap van volkeren en landen die geleidelijk aan door steeds nauwere economische banden verenigd zijn, naar een ware politieke gemeenschap die één is door het verlangen naar een gemeenschappelijke lotsbestemming.

Vijftig jaar lang is er een politiek van kleine en voorzichtige stappen gevoerd die de weg bereid heeft voor een nieuwe werkelijkheid gebaseerd op gemeenschappelijke beschavingswaarden. Die waarden vertegenwoordigen een gemeenschappelijke Europese identiteit die berust op vrede, democratie, mensenrechten en economische en sociale vooruitgang.

De opbouw van Europa vindt niet plaats in tegenspraak met de seculiere realiteit van de naties op ons continent. Europa is gegrondvest op de vrije en plechtige wens herhaling van het verleden te voorkomen en de Europese volkeren de garanties te bieden dat zij hun lot in eigen handen houden in een toekomst vol uitdagingen.

De soevereinisten, die Europa de schuld geven van de erosie van de nationale soevereiniteit en in deze Grondwet de belichaming zien van hun nachtmerrie over de superstaat, maken een grote fout bij hun analyse. De economische, financiële en technologische mondialisering, de opkomst van nieuwe politieke en economische wereldmachten nu of in de toekomst, hebben Europa gedwongen naar nieuwe antwoorden te zoeken op nationaal niveau om het humanistische project dat in de vorige eeuw door de naoorlogse verzorgings- en rechtsstaat is gestart te verdedigen, te verdiepen en te exporteren.

In een wereld die gekenmerkt wordt door onzekerheid, wanorde en deregulering, zijn de Europese stem en een hoofdrol voor Europa steeds harder nodig voor onszelf en voor degenen die ons als voorbeeld nemen en willen dat wij actie ondernemen als het gaat om de grote thema’s van internationaal belang. De soevereinisten zijn echter niet de enige tegenstanders van dit Verdrag, want anderen stellen met schrille stem de ontoereikendheid, de bescheiden resultaten en het gebrek aan ambitie aan de kaak. Zij weigeren de belangrijke vooruitgang die is geboekt te erkennen, want zij volharden in de nutteloze vergelijking van deze tekst met de geïdealiseerde versies van hun dromen in plaats van het ontwerp met de bestaande Verdragen en in het bijzonder met het proces van Nice te vergelijken.

  Nicholson (PPE-DE). – (EN) Mijnheer de Voorzitter, hoewel het Europees Parlement geen formele rol heeft in de ratificatieprocedure, ben ik toch blij dat wij als de verkozen vertegenwoordigers van de 25 lidstaten van de Europese Unie hier vandaag dit debat voeren, en wel op een tijdstip dat de ratificatieprocedure op parlementair niveau net is begonnen en op referendumniveau op het punt staat om van start te gaan.

Op de dag dat de staatshoofden en regeringsleiders in Rome de Grondwet ondertekenden, was ik juist in Bratislava, in Slowakije, waar ik het voorrecht had de opening van het Huis van Europa te mogen bijwonen. Dit was de eerste opening van een Huis van Europa in een van de nieuwe lidstaten. In december volgde de opening van een Huis van Europa in Praag.

Er lopen momenteel procedures voor de oprichting van Huizen van Europa in alle lidstaten. De belangrijkste functie van deze Huizen van Europa is dat zij de Europese Unie dichter bij haar burgers moeten brengen. Zij vormen een centraal gelegen en voor iedereen zichtbaar informatiepunt voor de burgers in hun eigen lidstaat. Zij bieden voorlichting over de Europese Unie, en door onderdak te bieden aan politieke groeperingen, zorgen zij ervoor dat de ideeën van dit Parlement aan de burgers kunnen worden overgebracht.

Ik ben ervan overtuigd dat, wil de Europese Unie werken, wij de relaties tussen dit Parlement en de nationale parlementen moeten versterken en verdiepen. Alleen op die manier kunnen we die samenwerking op de langere termijn tot stand brengen. Het moet geen kwestie zijn van ‘wij en zij’; wij moeten allemaal samen werken aan een beter bestaan voor alle mensen in de 25 lidstaten, of misschien de 27 lidstaten, mocht het zover komen. Dat is de uitdaging voor de toekomst; dat is de uitdaging waar wij ons, als democraten, voor moeten inzetten.

Voor een debat zijn twee partijen nodig. Mensen hoeven het niet altijd eens te zijn met ieder woord dat anderen zeggen, maar dat betekent niet dat die anderen niet het recht hebben hun mening te geven. Ik geloof in de rechten van iedereen, ik geloof in de democratie. Ik geloof dat mensen die het niet met mij eens zijn, recht hebben op hun mening. Uiteindelijk zal de meerderheid winnen. Degenen die het daar niet mee eens zijn, kunnen echter bijdragen aan een beter debat. Zij moeten worden aangemoedigd om dat te doen, en het recht om hun standpunt te laten horen, mag hun niet worden ontnomen.

  Obiols i Germà (PSE). – (ES) Mijnheer de Voorzitter, uit dit verslag blijkt duidelijk dat er in de ontwerp-Grondwet drie basisaspecten naar voren komen. Allereerst de waarden en doelstellingen van de Europese Unie, de eenheid en de gelijkwaardigheid van haar volkeren, alsmede de bescherming van de diversiteit van de culturen, identiteiten en talen. Ten tweede de rechten, de belangen en de plichten van de burgers. Ten derde zijn er de regels voor de instellingen en voor het Europese politieke spel.

De twee eerste aspecten - waarden en rechten - definiëren de Europese democratie zoals we die willen, gebaseerd op de diversiteit en vrijheid van de volkeren, hun ontwikkeling en gelijkheid. Het derde aspect - de regels van het spel - is het resultaat van compromissen tussen rechts en links, en tussen federalisten en intergouvernementelen. Het gaat hier voor de duidelijkheid om die regels, niet om het beleid dat moet worden uitgevoerd.

In dat opzicht is de grondwet geen eindpunt, maar juist een vertrekpunt voor Europa om de sociaal-economische slapte te overwinnen, de matige prestaties op het gebied van innovatie en onderzoek en ontwikkeling te verbeteren, en op het internationale toneel aan invloed te winnen.

We moeten op weg gaan richting een Europese regering. We moeten af van de heersende methode van intergouvernementele coördinatie met al haar gebreken. Die heeft immers geleid tot de mislukking van de Lissabon-agenda en de verdeeldheid over de invasie in Irak.

Met dit toekomstperspectief voor ogen roepen we iedereen op om vóór de Europese grondwet te stemmen.

  Jeggle (PPE-DE). - (DE) Mijnheer de Voorzitter, een droom die dit Parlement al jarenlang koestert en vooral ook een droom van veel burgers in Europa staat op het punt om werkelijkheid te worden. Wij hebben ons lang en intensief voor deze Grondwet ingespannen. Wij kunnen trots zijn op het resultaat dat er nu ligt, en mijn dank gaat vandaag in de richting van de heer Méndez de Vigo en ook van de heer Corbett.

In mijn hoedanigheid als schaduwrapporteur van de Commissie landbouw kan ik meedelen dat wij dit ontwerp voor een Grondwet steunen. Ongetwijfeld betekent dit ontwerp een vooruitgang voor de Commissie landbouw. In 1958, bij het begin van het gemeenschappelijk landbouwbeleid, fungeerden wij slechts als raadplegingsinstantie. Pas in het Verdrag van Amsterdam kregen wij medebeslissingsbevoegdheid op het gebied van milieu, consumentenbescherming en voedselveiligheid. Desondanks bleef er een democratisch tekort bestaan, maar dat wordt nu opgeheven doordat de medebeslissingsprocedure wordt uitgebreid tot alle principiële beslissingen met betrekking tot het landbouwbeleid.

Er is echter ook een schaduwzijde. Het is de bedoeling dat de Raad in de toekomst in zijn eentje besluiten neemt over het vaststellen van quota, prijzen en kwantitatieve beperkingen. In het ontwerp voor de Grondwet wordt namelijk geen rekening gehouden met de nieuwe doelstellingen van het gemeenschappelijk landbouwbeleid. Dat betekent zonder meer een achteruitgang ten opzichte van de huidige situatie en op dat vlak dienen wij in de toekomst nog het nodige werk te verzetten.

Ook als vertegenwoordigster van mijn deelstaat Baden-Württemberg moet ik constateren dat er in ieder geval belangrijke doelstellingen zijn verwezenlijkt: De rol van de nationale grondwetten wordt vergroot, regio’s en gemeenten krijgen meer invloed en er wordt rekening gehouden met het subsidiariteitsbeginsel. Dit ontwerp voor een Grondwet vormt de basis voor een gemeenschappelijke aanpak en wij beschikken hierdoor nu ook over een gemeenschappelijke waardenbasis die ons met elkaar verbindt; dat vind ik zelf ook heel belangrijk. Er is ons thans een Grondwet voorgelegd die een verplichting legt op iedereen die verantwoording voor Europa draagt.

  Kreissl-Dörfler (PSE). - (DE) Mijnheer de Voorzitter, ik sta zeer positief tegenover de Europese Grondwet en ik wil de rapporteurs graag feliciteren met hun uitstekende verslag. De ruimte van vrijheid, veiligheid en rechtvaardigheid komt door deze Grondwet weer een stap dichterbij. Met deze Grondwet zetten wij een mijlpaal op weg naar een veiliger en rechtvaardiger Europa. Met deze Grondwet zetten wij ook een reusachtige stap in de richting van een Europa van en voor de burgers. Doordat het Handvest van de grondrechten in de Grondwet is opgenomen, door de toetreding van de Unie tot het Europees verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en door een eenvoudigere toegang tot het justitiële apparaat worden de rechten van de burgers namelijk aanzienlijk vergroot. Daarnaast krijgen wij betere mogelijkheden om middels een gecoördineerde aanpak onder meer criminaliteit, racisme en vreemdelingenhaat in Europa te bestrijden.

Ik ben verheugd dat ook de CSU-afgevaardigden hun steun aan de Grondwet zullen geven. Helaas hebben veel CSU-afgevaardigden in de Duitse Bondsdag - die het Verdrag nog moet ratificeren - nog niet eens het principiële belang en de draagwijdte van deze Grondwet begrepen. Zij hebben namelijk aangekondigd dat zij in de Bondsdag tegen zullen stemmen. Dit vormt weer eens een illustratie van het dubbelspel dat de CSU zo graag speelt: De partij wil hier in Europa een vooruitstrevende rol spelen en de vlag hoog houden, maar in Duitsland komt vervolgens de behoudende aard van de CSU weer naar boven en wordt er tegen de Grondwet gestemd. Dat is blijkbaar traditie binnen de CSU, want in 1949 heeft die partij ook al tegen de Duitse Grondwet gestemd.

  Novak (PPE-DE). (SL) Dames en heren, de kleren van de Europese Unie zijn te klein geworden, en passen haar in haar nieuwe, uitgebreide vorm niet meer. Daarom is het gepast dat de nieuwe Grondwet de overeenkomsten die nu van kracht zijn zal vervangen en zal leiden tot een effectievere werking van de Europese Unie. De Grondwet zal ook de rol van het Europees Parlement en de nationale parlementen versterken, en daarmee de stem van de burgers van de Europese Unie.

Als lid van de Commissie cultuur en onderwijs steun ik met name die artikelen van de Grondwet die betrekking hebben op die twee gebieden. Ik denk dat het belangrijk is dat in de preambule het belang wordt benadrukt van Europa’s culturele traditie, Europa’s humanistische erfgoed en de waarden die de essentie van Europa en zijn burgers definiëren. Een van onze belangrijkste doelstellingen is respect voor onze rijke culturele en linguïstische diversiteit, en onze zorg voor de bescherming en de ontwikkeling van het Europese culturele erfgoed.

In de Grondwet wordt de vrijheid van kunsten en wetenschappen gegarandeerd, evenals het recht op onderwijs en de toegang tot beroepsopleiding, gelijke rechten voor mannen en vrouwen, en het recht van personen met een handicap om volledig deel te nemen aan de maatschappij. In artikel 92 wordt de veiligheid gegarandeerd van jongeren op het werk, en in artikel 93 wordt verklaard dat het gezin op juridisch, economisch en sociaal vlak bescherming geniet.

De artikelen vormen in de vorm waarin ze zijn opgeschreven een goede basis voor hun tenuitvoerlegging, maar desondanks moet de Europese Unie veel meer doen dan alleen de Grondwet aanvaarden en ratificeren. Zij moet vooral de voorwaarden scheppen waaronder het gezin wordt erkend als een waardevol iets en zij moet jonge getrouwde stellen de kans geven om een gezin te stichten en te onderhouden. Als we immigratie gebruiken als het voornaamste middel om demografische problemen op te lossen, zal dit gevaar opleveren voor ons culturele erfgoed, de talen van Europa, onze cultuur, ons geloof, de Europese Unie en de Europese beschaving in het algemeen – kortom, voor alle waarden die wij juist willen behouden en versterken door middel van de Grondwet. Omdat wij in de 25 lidstaten hebben gekozen voor deze gemeenschap, is het ook gepast dat we er alles aan doen om ervoor te zorgen dat deze zo goed en doeltreffend mogelijk functioneert.

  Moreno Sánchez (PSE). – (ES) Mijnheer de Voorzitter, ik wil de rapporteurs bedanken voor het uitstekende werk dat zij hebben verricht, en ik wil mijn volledige steun geven aan het verslag waarover we vandaag debatteren.

Morgen zal het Parlement zijn goedkeuring hechten aan de tekst, waarmee een grondwetsproces wordt voltooid waaraan een aantal decennia is gewerkt. Ons werk is echter nog niet af. De moeilijkste uitdaging moet nog komen: de goedkeuring en ratificatie door de Europese burgers. Zonder hun steun heeft de grondwet geen enkele betekenis.

Zoals u allemaal weet, hebben de Spaanse burgers een bijzondere verantwoordelijkheid in dit proces omdat het eerste referendum voor de Europese burgers in mijn land zal plaatsvinden op 20 februari aanstaande.

We hebben dus allemaal de verantwoordelijkheid om de tekst van de grondwet uit te leggen aan de Europese burgers. In mijn geval betekent dat ook aan de Spanjaarden die buiten Spanje en zelfs buiten de Europese Unie wonen. Daarom stemt het me positief dat in mijn land de meeste politieke partijen, vakbonden en vertegenwoordigers van het maatschappelijk middenveld aan onze kant staan en volledig betrokken zijn bij de taak om de inhoud en reikwijdte van de grondwet uit te leggen. Dit is de enige manier om een hoge opkomst te garanderen en deze historische opdracht tot een goed einde te brengen.

  Caspary (PPE-DE). - (DE) Mijnheer de Voorzitter, wij hebben een lange weg afgelegd om dit Verdrag tot vaststelling van een Grondwet voor Europa tot stand te kunnen brengen. Enkele goede voorstellen hebben het daarbij niet gehaald, maar desondanks hebben wij die Grondwet nu nodig. Zij dient daarom ook snel in de lidstaten geratificeerd te worden.

De oprichters, onder andere Schuman en Adenauer, hebben het fundament voor het Europese huis gelegd. Hun opvolgers hebben muren gebouwd, planken gekocht en ordners daarop gezet. Intussen is het huis tot aan de zolder volgestapeld. Op ons rust nu de belangrijke taak om dit huis van alle oude rommel te ontdoen zodat het op de toekomst berekend is. Daarvoor hebben wij deze Europese Grondwet nodig. De Grondwet vormt een compromis dat meer transparantie en tastbare verbeteringen voor de Europese burgers oplevert.

Het bestaande Gemeenschapsrecht wordt nu in een Verdrag vastgelegd, waardoor Europa inzichtelijker wordt. Het gemeenschappelijke handelsbeleid zal in de toekomst het schoolvoorbeeld zijn voor het gezicht van onze interne markt naar buiten toe. Door de kleinere Commissie en met een nieuwe Europese minister van Buitenlandse Zaken wordt de slagvaardigheid van de uitgebreide Unie verbeterd. Het Handvest van de grondrechten, dat onder leiding van Roman Herzog is opgesteld, wordt in de Grondwet geïntegreerd. De invloed van het Europees Parlement wordt vergroot. De voorzitter van de Commissie wordt door ons gekozen. Hopelijk zullen er in de toekomst topkandidaten van de Europese partijen voor deze functie voorgedragen worden.

Via de Conventie hebben wij ook invloed op de Grondwet kunnen uitoefenen. Europa wordt geen centralistische monsterstaat, maar wordt een Unie die op subsidiariteit is gebaseerd. Wat dat betreft, zijn ook de hand en de idealen van de grootste fractie in dit Parlement, de PPE-DE, duidelijk merkbaar. Helaas hebben wij niet alle punten waarvoor wij ons deels zeer sterk hebben gemaakt, kunnen verwezenlijken. Ik vind het bijvoorbeeld jammer dat er geen verwijzing naar God in de Grondwet is opgenomen en dat de regels voor een gekwalificeerde meerderheid veel te ingewikkeld zijn, om maar eens twee voorbeelden te noemen.

Ik wens ons allen echter toe dat dit Grondwettelijk Verdrag een fundament zal zijn waarop wij de bouw van het Europese huis kunnen voortzetten op weg naar een Europa van vrede, vrijheid en welvaart.

  Pīks (PPE-DE). – (LV) Mijnheer de Voorzitter, dames en heren, ik wil eerst mijn dank betuigen aan de heren Méndez de Vigo en Corbett voor een uitstekend voorbereid document. Het is gewoon een duidelijk verslag waarin de belangrijkste kwesties aan de orde worden gesteld.

Dames en heren, het opstellen van de Grondwet past bij de situatie zoals die zich historisch heeft ontwikkeld in het moderne Europa en zoals die op dit moment in de wereld bestaat. Of we dat nu willen of niet, overal ter wereld vinden er mondialiseringsprocessen plaats, maar aanvankelijk altijd in de vorm van verkeer van goederen en kapitaal, dat wil zeggen, op het terrein van materiële waarden. De uitwisseling van spirituele en morele waarden vindt veel langzamer plaats. Ik denk dat een van de redenen voor conflicten die zich momenteel op veel plaatsen ter wereld afspelen in belangrijke mate samenhangt met de onevenredige verdeling en de grote onevenwichtigheid van de mondiale uitwisseling van materiële en spirituele waarden. Het nieuwe Grondwettelijk Verdrag is een stap op weg naar het verminderen van deze onevenredige verdeling. Dit Verdrag zal ons niet alleen helpen beter te begrijpen wie wij zijn en waar we heen gaan, maar zal onze partners overal ter wereld ook meer duidelijkheid verschaffen met betrekking tot onze doelen en de waarden die bepalend zijn voor onze acties. Daarom herhaal ik dat deze Grondwet op het juiste moment komt en noodzakelijk is, ondanks bepaalde tekortkomingen. Een van die tekortkomingen, waarop de heer Poettering en andere afgevaardigden reeds hebben gewezen, is dat de Grondwet geen verwijzing bevat naar de christelijke waarden.

Dames en heren, we kunnen het ontkennen of niet, maar we zijn allemaal christenen, atheïsten, moslims of hebben een ander geloof. Dat wat wij gemeenschappelijke Europese waarden noemen heeft zich eeuwenlang ontwikkeld en berust op christelijke waarden.

Dames en heren, iedereen van ons, met inbegrip van degenen die hebben deelgenomen aan de opstelling van de Grondwet en degenen die hebben deelgenomen aan de analyse en de bespreking ervan, zijn verplicht het belang van dit document uit te leggen aan de burgers in onze landen, aangezien we niet van alle burgers van de Europese Unie mogen verwachten dat zij dit stuk zullen hebben gelezen. Ik moet helaas waarschuwen tegen de tendens die in de lidstaten kan worden waargenomen dat het Verdrag vaak wordt gebruikt voor kortetermijndiscussies over binnenlands beleid.

Dames en heren, laten we niet toegeven aan deze verleiding en onze partijleden aanmoedigen dat ook niet te doen. Dit is een document voor de lange termijn, waaraan wij, onze kinderen en ook onze buren behoefte hebben.

  De Poli (PPE-DE). - (IT) Mijnheer de Voorzitter, geachte collega’s, ik geloof dat het Grondwettelijk Verdrag - de Europese Grondwet - vandaag werkelijkheid wordt. Het resultaat van de werkzaamheden van de Conventie, waarover wij morgen onze stem zullen uitbrengen, geeft uiting aan de wil om via een institutionele versterking en een doelmatiger besluitvormingsproces meer democratie, meer transparantie en meer efficiëntie in de Europese instellingen te brengen. De burgers zijn de echte overwinnaars, want de Grondwet consolideert onze waarden en onze gemeenschappelijke beginselen.

Het Handvest van de grondrechten van de burger - dat de Europese Unie ook in de vorm van een miniatuur heeft uitgebracht, zoals het lot is van alle kostbare boeken van de geschiedenis - is opgenomen in het Grondwettelijk Verdrag. Mijns inziens is dit een onmiskenbare aanwijzing dat men transparantie, solidariteit, democratie en rechten voor iedereen wil, rechten voor personen, kinderen, ouderen en gehandicapten. Mijns inziens worden deze beginselen dit keer goedgekeurd om onze instelling daadwerkelijk dichter bij, en onder, de mensen te brengen en om aldus de antwoorden te kunnen geven die juist vandaag zo hard nodig zijn. Ik ben van mening dat wij de drempels in de samenleving moeten slechten en de deelneming van alle burgers aan ons verenigd Europa moeten garanderen: dat is mijns inziens het belangrijkste onderdeel van onze werkzaamheden in deze dagen.

(Applaus)

  Hannan (PPE-DE). – (EN) Mijnheer de Voorzitter, het laatste wat ik wil, is een feestje bederven. In de komende 48 uur zal dit Parlement honderdduizenden euro’s uitgeven aan de festiviteiten rond de nieuwe Grondwet. Wij krijgen ballonnen, een lasershow en een orkest. Toch kan ik mij niet helemaal aan de indruk onttrekken dat dit allemaal een beetje prematuur is. In ten minste tien landen moet nog een referendum worden gehouden voordat de grondwet kan worden geratificeerd. Wij kunnen de uitslag van deze volksraadplegingen niet met zekerheid voorspellen. Er heeft nog geen enkel referendum plaatsgevonden. En als het nu alleen de feestelijkheden waren die prematuur waren, dan zou het nogal krenterig van mij zijn om daartegen in het geweer te komen, maar ook op andere, belangrijkere manieren lopen wij vooruit op de Grondwet. Zo wordt er bijvoorbeeld al hard gewerkt aan de oprichting van een diplomatieke dienst van de EU. Dit voorstel heeft, zolang de formele ratificatie nog geen feit is, geen enkele rechtsgrondslag. Op het terrein van justitie en binnenlandse zaken gaan we nog veel verder en lopen we al vooruit op veel bepalingen in de Grondwet, in het bijzonder bepalingen die te maken hebben met de totstandbrenging van een pan-Europees rechtstelsel en een Europese openbare aanklager. Nog voordat de Grondwet was ondertekend, laat staan geratificeerd, had het Europese Hof van Justitie al laten weten het Handvest van de grondrechten als justitiabel te zullen behandelen.

Dit Parlement heeft alle huidige commissarissen gevraagd welke onderdelen van de Grondwet zij voornemens waren ten uitvoer te leggen zonder de formele ratificatie af te wachten. Slechts vijf van hen antwoordden dat het onjuist zou zijn op de uitslag van de nationale referenda vooruit te lopen. De andere twintig antwoordden allemaal op de een of andere manier dat zij voornemens waren meteen aan de slag te gaan en niet de uitkomst van de nationale stemmingen af te wachten.

Dit Parlement beoogt een democratisch college te zijn, maar zijn houding doet mij soms denken aan de beroemde uitspraak van Bertolt Brecht “Laten wij het volk ontslaan en een ander volk kiezen in zijn plaats.” Ik hoop dat mijn land nee zal zeggen tegen deze Grondwet, en ik voer daar ook campagne voor, maar als ik verlies, zal ik mij zonder meer bij de uitkomst neerleggen. Ik zou diegenen onder u die deze Grondwet steunen, willen oproepen hetzelfde respect te tonen voor het democratische proces, en niet te proberen grote delen van deze Grondwet toch uit te voeren, ook als een of meerdere lidstaten ertegen hebben gestemd. Nee betekent nee.

  Karas (PPE-DE). - (DE) Mijnheer de Voorzitter, mevrouw de commissaris, ik zou mij eerst tot de Europese burgers willen richten: Zorg ervoor dat de Grondwet u na aan het hart komt te liggen! Wij moeten alles in het werk stellen om te waarborgen dat de Europese burgers deze Grondwet aannemen, omdat zij Europa dichter bij de burgers brengt en Europa ook transparanter, democratischer, duidelijker en efficiënter maakt.

Ik heb de indruk dat wij allemaal te snel al weer tot de orde van de dag willen overgaan. De Grondwet ligt weliswaar op tafel, maar zij is nog niet geratificeerd. Deze Grondwet is niet alleen een politieke mijlpaal voor de Europese Unie, maar ook voor een transparantere en democratischer Europese Unie die dichter bij de mensen staat.

Tot op dit moment is de Grondwet echter een PR-drama en ik zou dan ook met nadruk op het volgende willen wijzen: Wij hebben een Europees voorlichtings- en communicatieconcept nodig dat alle Europese instellingen, de lidstaten en de nationale parlementen omvat. Ik wijs er ook met nadruk op dat wij in de lidstaten een Week van de Europese Grondwet moeten organiseren. Tot slot wijs ik er met klem op dat de eenparigheid van stemmen in de Raad afgeschaft moet worden om - in de zin van de Grondwet - een gemeenschappelijker, transparanter en democratischer Europa tot stand te brengen.

Ik doe ook een oproep aan de staatshoofden en regeringsleiders: “U dient ervoor te zorgen dat het binnenlandse politieke debat bepaald wordt door de geest van de Conventie en de geest van de ondertekenaars in Rome en niet door kritiekloosheid, stilzwijgen, distantie en onverschilligheid!” Wij hebben behoefte aan een groter Europees stempel op het debat over de Grondwet en niet aan een nationalisatie van het ratificatieproces. De Grondwet is niet slechts een handleiding voor de wijze waarop de instellingen van de EU moeten handelen, maar de Grondwet is er voor alle Europese burgers.

Laten wij over één ding duidelijk zijn: Met de stemming van morgen begint ons werk weer van voren af aan; met die stemming moeten wij echter wel een heel duidelijk signaal geven.

  Ventre (PPE-DE). - (IT) Mijnheer de Voorzitter, ik dank de heren Corbett en Méndez de Vigo. Zij hebben een meesterwerk tot stand gebracht waardoor de Grondwet een stuk leesbaarder is geworden.

De juristen uit de Romeinse oudheid plachten te zeggen: ex facto oritur ius (uit het feit komt het recht voort). Welnu, de oprichters van Europa hadden vanaf de eerste dag waarop zij begonnen te dromen, deze gemeenschappelijke entiteit voor ogen, een entiteit die de draad zou oppakken van duizenden jaren geschiedenis, geografie, samenleving en gemeenschappelijke waarden. Tegelijkertijd beseften zij echter dat er gemeenschappelijke regels nodig waren, dat er behoefte was aan hetgeen wij nu de Grondwet noemen.

Daarom ben ik vanmorgen ook zo teleurgesteld. Ik heb naar de gezaghebbende collega’s geluisterd die tegen de Grondwet zijn, en ofschoon ik hun recht op vrije meningsuiting volledig respecteer, moet ik toch zeggen dat men tegen deze vorm van een Grondwet, tegen de inhoud van het Grondwettelijk Verdrag kan zijn maar niet tegen gemeenschappelijke regels. Door de vaststelling van dergelijke regels wordt de soevereiniteit juist op een hoger vlak getild.

Nu moeten wij met elkaar tot overeenstemming komen in een wereld die fundamentele veranderingen ondergaat met nieuwe systemen en denkrichtingen. Degenen die denken aan de soevereiniteit van de achttiende en negentiende eeuw vergissen zich. De soevereiniteit stoelt op een nieuw begrip, op subsidiariteit. Dat is de soevereiniteit van de lokale identiteiten, de soevereiniteit van de burgers, de soevereiniteit van degenen die geroepen zijn bij te dragen aan de opbouw van een juridisch systeem dat tot doel heeft de diverse, steeds ingewikkelder wordende behoeften van de evoluerende samenlevingen beter te interpreteren. Wij kunnen niet meer de termen gebruiken die wij van de juristen hebben geleerd: federale staat, confederale staat, soevereine staat. Europa is een nieuwe entiteit, een Unie waarin wij onze allemaal moeten kunnen herkennen.

Tot slot wil ik nog zeggen hoezeer ik het betreur dat er geen verwijzing is opgenomen naar de christelijke wortels of naar de democratie van Pericles - de moeder aller democratieën -, het Romeinse Rijk, en het Europa van Karel de Grote. Laten wij hopen dat men deze bij de opbouw van Europa niet uit het oog zal verliezen.

  Casa (PPE-DE). – (MT) Bijna vijftig jaar na de ondertekening van het Verdrag van Rome, waarmee de Europese Economische Gemeenschap werd opgericht, zal Europa eindelijk zijn eigen Grondwet krijgen. Voor de eerste keer zullen 450 miljoen burgers en 25 naties verenigd worden door dit document, waarin de waarden en beginselen van deze Europese Unie zijn vastgelegd.

De ratificatie van deze Grondwet zal ons naar een democratischer Europa leiden. Het Handvest van de grondrechten is in deze Grondwet geïntegreerd en derhalve zijn de rechten van ieder persoon vastgelegd en kan elke burger zich beroepen op dit Handvest wanneer hij of zij meent dat er inbreuk is gemaakt op zijn of haar rechten.

Ook de sociale rechten krijgen prioriteit en krijgen nu een juridische status. Het recht op onderwijs, de vrijheid van iedere burger om kennis te nemen van informatie, het recht op bescherming in het geval van onrechtvaardige uitzetting en het recht dat verzoeken om herziening in het geval van discriminatie op grond van sociale afkomst kunnen worden toegewezen – ze zijn allemaal vastgelegd en kunnen ten uitvoer worden gelegd.

De rol van het Europees Parlement is hiertoe duidelijk versterkt en het Parlement zal samen met de Raad verantwoordelijk zijn voor de bekrachtiging van bijna alle documenten.

Ook de rol van de nationale parlementen zal worden versterkt, aangezien zij verantwoordelijk zullen zijn voor het houden van toezicht op de naleving van alle overeenkomsten tussen de Europese Unie en de lidstaten. De nationale parlementen zullen derhalve genoeg macht hebben om de Europese Commissie onder druk te zetten zodat zij haar voorstellen herziet.

De Europese Grondwet zal ons, met andere woorden, helpen een efficiënter Europa op te bouwen. Europa is opgebouwd in fasen, en is gebaseerd op de Verdragen die in de loop der jaren overeen werden gekomen; vanaf nu zullen we echt één Europa hebben. De integratie van het Handvest van de grondrechten en de duidelijke erkenning van Europese waarden en doelstellingen geven ons, als Europese burgers, nu de kans om dit document “de Europese Grondwet” te noemen. Ik zal voorstemmen. Ik roep mijn collega’s op ten behoeve van de Europese burgers hetzelfde te doen.

  Corbett (PSE), rapporteur. – (EN) Mijnheer de Voorzitter, ik wil mijn reactie op dit debat beginnen met al diegenen te bedanken die het werk van de Commissie constitutionele zaken en het door haar opgestelde verslag lof hebben toegezwaaid.

Het is duidelijk dat deze Grondwet zeer breed wordt gedragen en steun krijgt vanuit het hele politieke spectrum en alle lidstaten. Ik hoop en verwacht dat deze Grondwet morgen bij de stemming minstens tweederde van de stemmen zal krijgen, dat wil zeggen dat meer dan vierhonderd leden in dit Parlement voorstemmen. Daarmee wordt een krachtig signaal afgegeven.

Ik wil toch ook reageren op de punten van kritiek die in de richting van de Grondwet zijn geuit. Deze kunnen in twee groepen worden verdeeld. In de eerste plaats zijn er mensen die zeggen tegen de Grondwet te zijn omdat die niet ver genoeg gaat. Volgens hen maakt de Grondwet de EU zeker democratischer, socialer, enzovoort, maar doet hij dat niet voldoende. Mijn antwoord aan hen is dat de keuze die we op dit moment hebben, er een is tussen de nieuwe Grondwet en de oude, namelijk onze huidige Verdragen. Als de nieuwe Grondwet verbeteringen bevat, is het beter om voor de nieuwe Grondwet te kiezen dan door te gaan met de oude.

Dat argument wil ik ook diegenen voorhouden die klagen dat de nieuwe Grondwet geen verwijzing naar het christendom bevat. De huidige Verdragen bevatten een dergelijke verwijzing ook niet, ook al zijn zij opgesteld door Saint Schuman. De nieuwe Grondwet bevat echter wel een verwijzing naar ons religieuze erfgoed en het erfgoed van andere religies, en de waarden in de Grondwet zijn christelijke waarden en ook de waarden van vele anderen. Het zijn waarden die door christenen, niet-christenen, mensen van andere godsdiensten en mensen die geen enkele godsdienst aanhangen, worden gedeeld.

Veel tegenstanders van deze Grondwet roepen het schrikbeeld op van een superstaat; velen zijn tegen de Europese Unie als zodanig, hetgeen wordt geïllustreerd door degenen die niet willen dat de wetten van de Unie boven die van de lidstaten gaan, iets wat overigens op dit moment ook de praktijk is. Wat heeft het voor zin om gemeenschappelijke wetten voor heel Europa aan te nemen als we niet willen dat ze in heel Europa worden toegepast? Dat is toch juist de essentie van het aannemen van gemeenschappelijke Europese wetgeving op de terreinen waarop wij dat willen, zoals het milieu en de gemeenschappelijke markt. Het heeft geen enkele zin om die wetgeving te hebben als je er eigenlijk tegen bent. Tegen die mensen zou ik willen zeggen: wees eerlijk en voer campagne voor wat u werkelijk wilt, namelijk dat uw land de Europese Unie verlaat, en verschuilt u zich niet achter aanvallen op de Grondwet. Wat een onzin om te zeggen dat deze nieuwe Grondwet zal leiden tot een gecentraliseerde superstaat! Gecentraliseerd, de Europese Unie? Een Unie die gebaseerd is op een Grondwet die pas bevoegdheden verleent aan de Europese Unie nadat alle lidstaten stuk voor stuk hebben ingestemd met de ratificatie van de verdragen? Dat is de enige macht die de Unie heeft. Zelfs bij de uitoefening van haar bevoegdheden speelt de Raad – dat wil zeggen de lidstaten – een centrale rol bij de besluitvorming, en heeft het centrale bestuur – de Europese Commissie – minder werknemers in dienst dan de stad Leeds, in mijn kiesdistrict. Wat een superstaat!

Laat ik afsluiten met de opmerking dat het bij dit debat deels gaat over de tegenstelling tussen mythe en werkelijkheid. Als wij de feiten op ruime schaal bekendmaken, zodat de mensen zich een reëel beeld over het Verdrag kunnen vormen, ben ik ervan overtuigd dat wij zullen bijdragen aan een eerlijk debat, dat de mensen ervan zal overtuigen dat deze Grondwet echt de moeite waard is.

  Schmit, Raad. (FR) Mijnheer de Voorzitter, dames en heren afgevaardigden, allereerst zou ik het Parlement willen feliciteren met dit constructieve en hoofdzakelijk positieve debat. Ik kan een heel eind meegaan in wat zojuist door een van de rapporteurs is gezegd met betrekking tot de kwaliteit van dit debat alsook de conclusies die eruit moeten worden getrokken. Overigens is dit Parlement de instigator geweest van dit constitutioneel proces. Zoals iemand vanmorgen in herinnering heeft geroepen is het constitutioneel proces hier begonnen en ik zou namens het voorzitterschap Altiero Spinelli eer willen bewijzen omdat hij met zijn ontwerp voor een Europese Grondwet in 1984 dit proces heeft geïnitieerd en op gang heeft gebracht door een eerste stap te zetten, de Europese Akte, waarover overigens onder Luxemburgs voorzitterschap onderhandeld is.

Ook zou ik willen zeggen tot degenen die deze ontwerp-Grondwet hebben aangevallen en gekritiseerd, dat hun standpunt in een democratisch debat natuurlijk wordt gerespecteerd. Een negentiende-eeuws betoog kan echter niet volstaan om perspectief te bieden aan de volkeren van vandaag, niet alleen die van Europa, maar van de hele eenentwintigste-eeuwse wereld. Het in zichzelf keren en het teruggrijpen naar achterhaalde soevereiniteitsmodellen bieden geen soelaas in een geglobaliseerde wereld. Ze bieden geen enkele oplossing als het gaat om welvaart, democratie de vrede, noch voor de Europeanen noch voor de anderen.

Ik zou ook tegen degenen die een subtiel onderscheid maken tussen een pro-Europees “nee” en een anti-Europees “nee” willen zeggen dat het hoe dan ook een “nee” is, want de verwerping van de Grondwet is hoe dan ook een nederlaag voor Europa, een nederlaag voor een opener, transparanter, democratischer Europa dat zowel naar binnen als naar buiten perspectieven biedt, voor een sterker Europa. Ik denk dus dat we ons niet moeten verliezen in dergelijke subtiliteiten. Zeker – zoals de rapporteur al zei – niet alles aan deze Grondwet is volmaakt. We zouden allemaal wel op enig punt verbeteringen gewild hebben. Maar is het niet zo dat onvolmaaktheid in zeker zin de essentie is van democratie, aangezien bij democratie wordt uitgegaan van compromissen en men dus vandaag in staat moet zijn een compromis te aanvaarden dat vooruitgang biedt, om vervolgens morgen nog verder te gaan?

De Grondwet biedt een stevig fundament voor onze gemeenschappelijke waarden, zoals al door meerdere sprekers is opgemerkt. Zij biedt een democratisch kader waarmee de Europese Unie doeltreffender kan optreden waar dat nodig is, rekening houdend met het subsidiariteitsbeginsel. Het devies van de Unie, “Eenheid in verscheidenheid” kenmerkt, zoals al gezegd is, de essentie van dat Europa. Het evenwicht tussen grote en kleine lidstaten, de gelijkheid onder burgers, de eerbiediging van nationale identiteiten, door velen aan de orde gebracht, die elementen vormen de essentie van onze Unie en deze komt zeer goed tot uiting in deze grondwetstekst.

Er zijn vorderingen gemaakt, al gaan die misschien nog niet ver genoeg. We hadden verder willen gaan op gebied van justitie en binnenlandse zaken en op het gebied van buitenlands beleid, maar ik denk dat dit een buitengewoon belangrijke eerste stap is. We moeten ook niet nu al herzieningen overwegen. Zeker, elke Grondwet moet voorzien in herzieningsmechanismen – zo ook deze Grondwet, die overigens zelfs voorziet in verschillende typen daarvan. In de loop der jaren zullen de verbeteringen komen, als deze Grondwet tenminste wordt goedgekeurd en men in staat is deze Grondwet te gebruiken en toe te passen voor het verwezenlijken van een daadwerkelijk democratisch Europa.

Deze tekst is opgesteld met een ruime medewerking van niet alleen leden van nationale parlementen en het Europees Parlement en vertegenwoordigers van de lidstaten, maar ook van vertegenwoordigers van de civiele samenleving. Er is een debat gevoerd, zij het nog niet afdoende, binnen de civiele samenleving. Dit debat moet worden aangemoedigd en gesteund, met name met de ratificatieprocedures, die in twee landen al voltooid zijn – daar is al op gewezen – en die in andere landen op het punt staan te beginnen. Wat dat betreft is artikel 1.47, over de participerende democratie, een dusdanig vernieuwend artikel dat men dit nog nauwelijks in nationale constituties aantreft. Het is zaak dit artikel tot leven te wekken en het een concrete inhoud te geven. Het debat over de goedkeuring van de Grondwet is dus begonnen. Nu moet het worden uitgebreid. De burger moet er ten volle in worden betrokken, of er nu wel of niet een referendum plaatsvindt.

Ik ben het volledig eens met hetgeen de vice-voorzitter van de Commissie heeft gezegd over de communicatie, de uitleg, de inspanningen die geleverd moeten worden om Europa begrijpelijker te maken. Het voorzitterschap sluit zich aan bij deze verklaring. Ik wil benadrukken dat dit werk in de eerste plaats in de lidstaten moet worden uitgevoerd, want van daar uit bouwen de burgers aan Europa. Dit vergt de toewijding van allen: ten eerste van regeringen en parlementsleden, maar ook van – ik herhaal – vertegenwoordigers van de civiele maatschappij. Gedurende de komende maanden zal het voorzitterschap overal waar dat kan, waar dat moet, bijdragen aan dit proces, en dit debat stimuleren.

  Wallström, vice-voorzitter van de Commissie. - (EN) Mijnheer de Voorzitter, ik dank u allen voor dit lange maar stimulerende debat. Het overgrote merendeel van de commentaren was lovend over dit voortreffelijke verslag en het werk van de co-rapporteurs. Hopelijk krijgt het morgen de overweldigende steun van dit Huis.

Ik ben mij ervan bewust dat wij dit verslag en de grondwet in historisch perspectief moeten plaatsen. Het is voor het eerst dat het Europees Parlement geen waslijst aan aanmerkingen heeft opgesteld over de uitkomst van een Intergouvernementele Conferentie; vraagt u het maar na bij de oude rotten in dit vak. Vergeleken met bijvoorbeeld de verslagen van Planas, Méndez de Vigo en Tsatsos, is dit de meest positieve beoordeling van een Intergouvernementele Conferentie.

Ik deel de opvattingen van degenen die om een breed en eerlijk debat vroegen. Zonder debat geen democratie en zonder te debatteren komen we niet dichter bij de waarheid. Daarom is het onze verantwoordelijkheid om door middel van voorbeelden te laten zien hoe de grondwet het dagelijks leven van Europese burgers beïnvloedt.

Het woord ‘volmaakt’ is gevallen. Ik ben pas vijf jaar commissaris maar het ‘volmaakte’ document heb ik nog niet gezien. Kijk eens om u heen, hoe zouden we ooit tot een volmaakt document kunnen komen? Er zit niets anders op dan compromissen te sluiten, want er zijn 25 lidstaten met uiteenlopende tradities, talen, politieke besluitvormingsprocedures en opvattingen. Het is beter dat we aantonen dat we tot het sluiten van compromissen bereid en in staat zijn. Dit is een compromis en kan ook niets anders dan een compromis zijn.

Het is nuttig de vanmorgen gebruikte bewoordingen in herinnering te roepen. De meeste waren politiek geladen - positief dan wel negatief. Veel leden hadden het over rechten, democratie, openheid, effectiviteit en waarden. Mijnheer Méndez de Vigo herinnerde ons eraan dat de Grondwet de unieke kans biedt om de waarden van de Unie te waarborgen. Wij zijn één in verscheidenheid, maar op basis van een aantal fundamentele en sociale rechten dat ons samenbindt. Dit zijn de waarden die we niet alleen voor onszelf maar ook voor onze kinderen willen waarborgen.

Volgens anderen heeft de Grondwet een Europese superstaat, het verlies van nationale soevereiniteit, of verzwakking van de rol van de nationale parlementen tot gevolg. Mijnheer Corbett heeft hen al van repliek gediend.

Ik vind dat wij concrete feiten en voorbeelden moeten geven waaruit het voordeel van de Grondwet boven het Verdrag van Nice blijkt, maar ik vind ook dat wij van degenen die het over nationale soevereiniteit of nationale parlementen hebben, enige feitelijke onderbouwing mogen verwachten. Is de rol van nationale parlementen verzwakt? Is het mogelijk langs slinkse wegen een Europese wet in te voeren buiten toezicht van de lidstaten of nationale parlementen om? We moeten die vragen kunnen beantwoorden. Laten we uitgaan van feiten en van de tekst van de Grondwet. Die moet toegankelijk worden voor burgers in alle lidstaten, niet alleen de misvattingen en verhalen die angst inboezemen.

Wij moeten er ook voor zorgen dat wij klaar zijn voor de inwerkingtreding van de Grondwet zodra die door alle lidstaten is geratificeerd. Wij moeten onze verantwoordelijkheid nemen en hetzelfde geldt voor de lidstaten. Alleen maar hopen dat aanvaarding in de ene lidstaat wel automatisch zal leiden tot aanvaarding in de volgende voldoet niet. Daarom heb ik in de Raad ook zo sterk aangedrongen op het ontwikkelen van geschikte nationale strategieën.

Zoals mijnheer Brok al aangaf is er al begonnen met de voorbereidingen van de inwerkingtreding van de Grondwet en de Europese dienst voor extern optreden die de Europese minister van Buitenlandse Zaken zal ondersteunen. We gaan weliswaar nog niet met grote sprongen vooruit, maar we moeten ons gaan voorbereiden. We kunnen niet domweg afwachten en vervolgens twee jaar voorbij laten gaan vooraleer we de bepalingen kunnen invoeren. We moeten ons zo goed mogelijk voorbereiden en de juiste balans zien te vinden. Ik ben het ermee eens dat we ervoor moet zorgen dat er respect is voor de tekst van de Grondwet.

De toespraken die de leden van de nieuwe lidstaten vanmorgen gaven, waren illustratief voor de historische betekenis van het Europese project en de beginselen en waarden die erdoor worden gewaarborgd. Of we nu een groter schip, een grotere bus, of ruimere kledingmaten nodig hebben, we erkennen allemaal dat wij verantwoordelijkheid dragen. Ik verheug mij erop hierover met u te debatteren.

  De Voorzitter. Het debat is gesloten.

De stemming vindt woensdag om 12.00 uur plaats.