Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Τετάρτη 12 Ιανουαρίου 2005 - Στρασβούργο

11. Χρέος των υπό ανάπτυξη χωρών

  Πρόεδρος. Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη συζήτηση των δηλώσεων του Συμβουλίου και της Επιτροπής σχετικά με το χρέος των αναπτυσσομένων χωρών.

  Schmit, Συμβούλιο. – (FR) Κύριε Πρόεδρε, αυτή η συζήτηση σχετικά με το χρέος των υπό ανάπτυξη χωρών είναι επίκαιρη. Στο Παρίσι βρίσκονται σε εξέλιξη συζητήσεις για τη μείωση του χρέους των χωρών που επλήγησαν σοβαρά από την καταστροφή στον Ινδικό Ωκεανό. Ένα τέτοιο μέτρο πρέπει να εφαρμοστεί σε ευρεία κλίμακα και να υλοποιηθεί άμεσα. Ίσως είναι χρήσιμο, παρεμπιπτόντως, να αναφέρω ότι η Λέσχη των Παρισίων συνεδριάζει σήμερα προκειμένου να συζητήσει την πιθανότητα ενός μορατόριουμ για την εξόφληση των χρεών των χωρών που επιθυμούν μια τέτοια μείωση.

Οφείλουμε, ωστόσο, να αναγνωρίσουμε ότι η κατάσταση στο Ιράκ, η οποία δημιούργησε παρόμοιες σκέψεις και αποτέλεσε το έναυσμα για τη σημερινή συζήτηση, είναι μοναδική και παρουσιάζει πολύ εξειδικευμένα χαρακτηριστικά. Η μείωση του χρέους της Δημοκρατίας του Ιράκ, την οποία θεωρώ μεγάλης κλίμακας, και η οποία αποφασίστηκε τον Νοέμβριο από τη Λέσχη των Παρισίων, είναι οπωσδήποτε αναγκαία για την ανοικοδόμηση της οικονομίας της χώρας, αλλά και για την αναγέννηση ενός κυρίαρχου Ιράκ με νόμιμους δημοκρατικούς θεσμούς.

Εντούτοις, όπως προανέφερα, προκύπτει επίσης το ζήτημα του ύψους της αναγκαίας μείωσης του χρέους του Ιράκ –και, οφείλω να διαπιστώσω, με την ίδια ένταση– σε σχέση με τις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες. Θα ήταν ακατανόητο, για να μην πω τελείως παράλογο, να χορηγηθεί μείωση χρέους μόνο σε μια χώρα η οποία επλήγη από μια φυσική καταστροφή ή μια πολεμική σύγκρουση. Η ακραία φτώχεια δημιουργεί από μόνη της πραγματικές καταστροφές σε καθημερινή βάση, με τη μορφή του υποσιτισμού, του χρόνιου αναλφαβητισμού, των υψηλών ποσοστών παιδικής θνησιμότητας, του AIDS, και πολλών άλλων. Εμποδίζει την ανάπτυξη και πυροδοτεί κάθε είδους συγκρούσεις οι οποίες προκαλούν χιλιάδες, ακόμη και εκατομμύρια, θύματα, τα οποία συχνά αγνοούνται και αποσιωπούνται από τα μέσα ενημέρωσης.

Διαπιστώνουμε, συνεπώς, ότι η μείωση του χρέους των φτωχότερων χωρών αποτελεί κεντρικό στοιχείο του αγώνα κατά της φτώχειας αλλά και της στήριξης μιας πολιτικής η οποία αποσκοπεί στην εξάλειψή της και στην επανέναρξη μιας διαδικασίας ανάπτυξης σύμφωνα με τους στόχους της χιλιετίας.

Τα υψηλά ποσοστά χρέους και η επιβάρυνση που δημιουργούν όταν υπερβαίνουν τις οικονομικές δυνατότητες των χωρών αναστέλλουν κάθε προοπτική ανάπτυξης και οδηγούν, κατά παράδοξο τρόπο, όχι στην αναμενόμενη οικονομική άνοδο, αλλά στην εκτεταμένη καταστροφή των πληθυσμών των πιο φτωχών χωρών.

Έναντι αυτής της κατάστασης, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει παραμείνει απαθής, ούτε και θα πράξει κάτι τέτοιο στο μέλλον. Κατά τη διάσκεψη του Μοντερέι προέβη σε δεσμεύσεις πρακτικού χαρακτήρα, η ενδεχόμενη αναθεώρηση των οποίων θα συζητηθεί στο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων και Εξωτερικών Σχέσεων του Απριλίου. Οι προσπάθειές της για τη μείωση του χρέους των λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών υλοποιήθηκε στην πράξη με την πρωτοβουλία για τις υπερχρεωμένες φτωχές χώρες (HIPC), η οποία προτάθηκε το 1996 από την Παγκόσμια Τράπεζα και το ΔΝΤ και ενισχύθηκε το 1999. Πρόκειται για μια συντονισμένη προσπάθεια η οποία αποσκοπεί στη μείωση του χρέους των πιο φτωχών χωρών σε ένα βιώσιμο επίπεδο, συμπεριλαμβανομένων, εκτός του δημοσίου χρέους, των διμερών και πολυμερών χρεών, καθώς και του εμπορικού χρέους. Η εν λόγω πρωτοβουλία προσφέρει τη δυνατότητα ενίσχυσης σαράντα δύο χωρών, οι τριάντα οκτώ εκ των οποίων βρίσκονται στη μεσημβρινή Αφρική. Τα αποτελέσματα που έχουν επιτευχθεί μέχρι στιγμής είναι θετικά αλλά, προς το παρόν, παραμένουν ανεπαρκή. Ο αντίκτυπος στο εμπορικό χρέος υπήρξε ελάχιστος. Το 60% περίπου της χρηματοδότησης στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας HIPC προσφέρθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ορισμένοι πιστωτές δεν έχουν προβεί μέχρι στιγμής σε καμία ενέργεια για τη μείωση του χρέους.

Η επικείμενη Προεδρία του Ηνωμένου Βασιλείου τόσο στην ομάδα G8 όσο και στην ΕΕ έχει καταστήσει τη μείωση του χρέους των λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών βασικό στόχο της πολιτικής μας. Επιθυμούμε να συνεργαστούμε στενά με το Ηνωμένο Βασίλειο, με σκοπό η Ευρωπαϊκή Ένωση να μπορέσει να αναπτύξει μια συνεκτική και φιλόδοξη πολιτική σε αυτόν τον τομέα.

Η μείωση του χρέους πρέπει να συνεχίσει να αποτελεί έναν από τους βασικούς στόχους της κοινοτικής πολιτικής συνεργασίας και ανάπτυξης. Δεν μπορεί να επιδιωχθεί ανεξαρτήτως των υπολοίπων εφαρμοζομένων πολιτικών, όπως η εμπορική πολιτική, συμπεριλαμβανομένης της υιοθέτησης ενός νέου συστήματος γενικευμένων προτιμήσεων, της διασφάλισης θετικών αποτελεσμάτων από τον γύρο της Ντόχα, τα οποία θα είναι ευνοϊκά για τις αναπτυσσόμενες χώρες, της αυξημένης αναπτυξιακής βοήθειας η οποία θα εστιάζεται στην εξάλειψη της φτώχειας, της στήριξης της χρηστής διακυβέρνησης, καθώς και της διευθέτησης και πρόληψης συγκρούσεων.

  Potočnik, Επιτροπή. (EN) Κύριε Πρόεδρε, συμφωνούμε όλοι ότι για ορισμένες αναπτυσσόμενες χώρες το εξωτερικό χρέος είναι μέγιστο εμπόδιο για την ανάπτυξη και εξέλιξή τους. Οφείλουμε να αναγνωρίσουμε τα οφέλη της πρωτοβουλίας μείωσης του χρέους που εφαρμόζεται επί του παρόντος, της πρωτοβουλίας για τις φτωχές και υπερχρεωμένες χώρες –ή ΦΥΧ– η οποία εγκαινιάστηκε το 1996. Αυτή είναι η πιο ευρεία πρωτοβουλία μείωσης χρέους που έχει αναληφθεί ποτέ. Θα μειώσει το βάρος του χρέους από τις υπερχρεωμένες φτωχές χώρες περίπου κατά τα δύο τρίτα, δείχνοντας τη δέσμευση για τη μείωση της φτώχειας.

Η Επιτροπή και τα κράτη μέλη έχουν προχωρήσει πέραν των απαιτήσεων των φτωχών και υπερχρεωμένων χωρών. Τα περισσότερα κράτη μέλη έχουν δεσμευτεί ότι θα διαγράψουν το 100% των διμερών απαιτήσεων. Η Επιτροπή έχει κάνει το ίδιο για όλα τα ειδικά δάνεια προς τις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες που δικαιούνται μείωση χρέους στο πλαίσιο της ΠΦΥΧ. Εντούτοις, αναγνωρίζεται τώρα ευρέως ότι η μείωση υπέρ των ΦΥΧ δεν θα μπορέσει να διασφαλίσει τη βιωσιμότητα του μακροπρόθεσμου χρέους. Είναι προφανές ότι πρέπει να γίνουν περισσότερα για τις φτωχές χώρες οι οποίες επωφελούνται από την ΠΦΥΧ. Αυξάνεται η πίεση για να επεκταθεί η μείωση του χρέους και στις άλλες αναπτυσσόμενες χώρες.

Η Παγκόσμια Τράπεζα και το ΔΝΤ αναπτύσσουν ένα νέο πλαίσιο για τη βιωσιμότητα του μακροπρόθεσμου χρέους στις χώρες με χαμηλό εισόδημα. Αυτό θα συμβάλει στην αποτροπή της συσσώρευσης νέου χρέους. Η Επιτροπή παρακολουθεί στενά αυτή τη συζήτηση για να διασφαλίσει τη διαφάνεια στη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Η Λέσχη των Παρισίων, στην οποία μετέχουν οι κυβερνήσεις των πιστωτριών χωρών, έχει αναπτύξει τη λεγόμενη προσέγγιση Evian για τις χώρες που δεν συγκαταλέγονται στις φτωχές και υπερχρεωμένες. Λαμβάνει υπόψη τις μελέτες για τη βιωσιμότητα του χρέους, επιτρέποντας στη Λέσχη των Παρισίων να προσαρμόσει την προσέγγισή της στη δημοσιονομική κατάσταση της χώρας οφειλέτη και η επίλυση των κρίσεων να είναι πιο μεθοδική, έγκαιρη και αναμενόμενη. Μια εφαρμογή των νέων αυτών κανόνων ήταν και η υπόθεση του Ιράκ.

Η Επιτροπή δεν είναι a priori κατά της μείωσης του χρέους των χωρών μέσου εισοδήματος. Στηρίζει την προσέγγιση Evian της Λέσχης των Παρισίων, η οποία εξετάζει την οικονομική κατάσταση κάθε χώρας και δεν καθορίζει πάγιους όρους όπως έγινε στην περίπτωση του Ιράκ. Το Ιράκ δεν έχει οφειλές έναντι της Επιτροπής αλλά, ως ένδειξη αλληλεγγύης στον λαό του Ιράκ, η Επιτροπή υποσχέθηκε μια συνεισφορά 200 εκατομμυρίων ευρώ στο ταμείο για την ανοικοδόμηση του Ιράκ στη διάσκεψη της Μαδρίτης. Ωστόσο, η Επιτροπή δεν επιθυμεί η βοήθεια για το Ιράκ, μέσω της μείωσης του χρέους ή άλλων μηχανισμών, να δοθεί εις βάρος των φτωχών χωρών.

Πιο πρόσφατα, το Ηνωμένο Βασίλειο και οι ΗΠΑ ζήτησαν ολοσχερή διαγραφή του πολυμερούς χρέους των χωρών με χαμηλό εισόδημα, αν και με διαφορετικές προσεγγίσεις έναντι της χρηματοδότησής της. Η πρόταση για πλήρη διαγραφή ίσως φαίνεται ελκυστική, αλλά συνεπάγεται κινδύνους από την άποψη της κατανομής βοήθειας.

Η χρηματοδοτική μελέτη της Επιτροπής δείχνει ότι η πρωτοβουλία για τις φτωχές και υπερχρεωμένες χώρες έχει ήδη στρεβλώσει την κατανομή βοήθειας επειδή τα επίπεδα μείωσης του χρέους δεν συνδέονται με τους δείκτες φτώχειας, ούτε –και αυτό είναι πολύ σημαντικό– αντανακλούν την αποτελεσματικότητα στην αντιμετώπιση της φτώχειας. Οι χώρες οι οποίες επωφελούνται από την πρωτοβουλία δεν είναι σε καμία περίπτωση οι χώρες με τις καλύτερες επιδόσεις ή οι πιο φτωχές χώρες στην ομάδα.

Παραθέτω μερικά παραδείγματα. Η χώρα η οποία επωφελείται περισσότερο ανά κάτοικο από την ελάφρυνση του χρέους των ΦΥΧ είναι η Γουιάνα, με 769 δολάρια κατά κεφαλήν. Κατατάσσεται 92η στον Δείκτη Ανθρώπινης Ανάπτυξης. Ωστόσο, η Νιγηρία, η οποία κατατάσσεται 174η στον ίδιο κατάλογο, λαμβάνει μόνο 48 δολάρια μείωση κατά κεφαλήν.

Η ολοσχερής διαγραφή του χρέους όλων των αφρικανικών χωρών θα οδηγούσε σε σημαντικές ανισότητες στη στρέβλωση της βοήθειας μεταξύ τους, η οποία θα υπολογίζεται από τα σχετικά επίπεδα φτώχειας τους. Η Ερυθραία –μια από τις φτωχότερες χώρες στην Αφρική– θα λαμβάνει 56 δολάρια κατά κεφαλή, ενώ οι Σεϋχέλλες, μια από τις πλουσιότερες χώρες της ηπείρου, θα λαμβάνει 2 572 δολάρια κατά κεφαλή, γεγονός το οποίο κάνει τη διαφορά τεράστια.

Η περαιτέρω μείωση του χρέους θα μπορούσε να οδηγήσει σε περαιτέρω στρεβλώσεις στην κατανομή της βοήθειας. Σε έναν κόσμο περιορισμένων πόρων, η μείωση χρέους η οποία παρέχεται σε χώρες με μέσο εισόδημα δεν θα έπρεπε να αφαιρείται από τα διαθέσιμα ποσά για όσες έχουν μεγαλύτερη ανάγκη.

Συνεπώς, η μείωση του χρέους είναι ένας κακός μηχανισμός κατανομής βοήθειας, αλλά μπορεί να είναι ένας καλός τρόπος παροχής βοήθειας, καθώς προβλέπει μια γρήγορη μέθοδο πληρωμής, διασφαλίζοντας μια προβλεπόμενη ροή πόρων κατευθείαν στον προϋπολογισμό με περιορισμένο κόστος συναλλαγών.

Θα μπορούσε επίσης να χρησιμοποιηθεί για να προστατέψει ευάλωτες χώρες με χαμηλό εισόδημα από τα αποτελέσματα εξωγενών κλυδωνισμών. Σε αυτές τις περιπτώσεις, κάποιο είδος προσωρινής μείωσης του χρέους θα μπορούσε να βοηθήσει να μετριαστούν οι δυσμενείς συνέπειες των εξωτερικών κλυδωνισμών στις στρατηγικές μείωσης της φτώχειας των δικαιούχων χωρών. Αυτό ισχύει επίσης όσον αφορά τα μορατόριουμ, τα οποία, όπως έχει ήδη αναφερθεί, συζητήθηκαν σήμερα από την Προεδρία στο Παρίσι σχετικά με τις πληγείσες από το παλιρροϊκό κύμα χώρες.

Εν κατακλείδι, η μείωση του χρέους δεν είναι πανάκεια η οποία δημιουργεί από μόνη της νέους πόρους, ούτε μεταφράζεται αυτόματα σε υπηρεσίες για τους φτωχούς ή την οικονομική ανάπτυξη. Εντούτοις, μπορεί να είναι ίσως ένας αποτελεσματικός τρόπος για παροχή στήριξης και ένας καλός τρόπος για εξασφάλιση άμεσης βοήθειας μετά από κλυδωνισμούς. Για να αντιμετωπιστεί η φτώχεια και να επιτευχθούν οι αναπτυξιακοί στόχοι της Χιλιετίας, η αληθινή πρόκληση είναι η διασφάλιση των κατάλληλων επιπέδων χρηματοδότησης της ανάπτυξης. Για να έχουμε μια πραγματική προοπτική επίτευξης αυτών των στόχων πρέπει να καταλήξουμε σε συμφωνία για νέους και ικανοποιητικά φιλόδοξους στόχους της επίσημης αναπτυξιακής βοήθειας μέχρι το 2009. Η μείωση του χρέους μπορεί να αποτελέσει χρήσιμο εργαλείο σε αυτή την αναζήτηση, αλλά δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να προσφέρει μια πραγματικά πλήρη απάντηση.

  Martens (PPE-DE), εξ ονόματος της Ομάδας. – (NL) Κύριε Πρόεδρε, η επιβάρυνση που δημιουργούν τα χρέη αποτελεί μείζον πρόβλημα και αποτελεί εκ νέου αντικείμενο ιδιαίτερης προσοχής ως πιθανό μέσο στήριξης των προσπαθειών ανοικοδόμησης μετά το παλιρροϊκό κύμα. Χαίρομαι διότι το ζήτημα του χρέους αποτελεί σημαντική προτεραιότητα. Η μείωση του χρέους είναι ένας από τους αναπτυξιακούς στόχους της Χιλιετίας. Οι τόκοι που επιβάλλονται συχνά επιβαρύνουν υπέρμετρα τους προϋπολογισμούς των αναπτυσσομένων χωρών και, σε ορισμένες περιπτώσεις, παρεμποδίζουν την περαιτέρω ανάπτυξη.

Παρά το ότι οφείλουμε να εξετάσουμε ποια μέτρα μπορούν να ληφθούν σχετικά, το θέμα είναι περίπλοκο και δεν προσφέρεται για αυθόρμητες αντιδράσεις. Υποθέτω ότι, για τις χώρες που επλήγησαν από το παλιρροϊκό κύμα, μπορεί να παγώσει η καταβολή τόκων και να υπάρξει απόσβεση, αλλά εν γένει η μείωση του χρέους δεν πρέπει να εξαρτάται από συγκυριακά τραγικά γεγονότα.

Υπάρχει διαφορά μεταξύ ακύρωσης και μείωσης του χρέους. Η Ομάδα μας δεν τάσσεται υπέρ της γενικής ακύρωσης όλων των χρεών, την οποία υποστηρίζουν ορισμένοι βουλευτές του παρόντος Σώματος. Συμφωνούμε με τη μείωση του χρέους, αλλά μόνο στις περιπτώσεις που αυτό είναι αναγκαίό, μόνο για τις φτωχότερες χώρες του κόσμου και πάντοτε υπό ορισμένες προϋποθέσεις. Η συμβολή της Ομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (Χριστιανοδημοκράτες) και των Ευρωπαίων Δημοκρατών σε ένα ψήφισμα είναι μια δήλωση, στην οποία μάλιστα έγινε αναφορά από την Επιτροπή: η μείωση του χρέους δεν αποτελεί πανάκεια κατά της φτώχειας.

Οφείλουμε να αντιληφθούμε ότι το ποσό που ενδεχομένως θα διαγραφεί θα μειωθεί από τα ποσά που διατίθενται για την αναπτυξιακή συνεργασία. Η μείωση του χρέους από μόνη της δεν προσφέρει σε μια χώρα νέες πηγές εισοδήματος, δεν χτίζει σχολεία ή νοσοκομεία και δεν μειώνει τη φτώχεια στις χώρες αυτές· από μόνη της, δεν προσφέρει κανένα κίνητρο για περαιτέρω ανάπτυξη, οι διαθέσιμοι πόροι για την οποία θα είναι σημαντικά μειωμένοι μετά την ακύρωση των χρεών. Για την ανάπτυξη μιας χώρας, σημαντικό τμήμα της ευθύνης αντιστοιχεί στην ίδια την εκάστοτε χώρα. Η μείωση του χρέους έχει αξία όταν συνοδεύεται από χρηστή διακυβέρνηση, δημοκρατία, σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και επένδυση στον πληθυσμό της εκάστοτε χώρας· εν ολίγοις, εφόσον τα χρήματα διοχετεύονται πράγματι στα πιο φτωχά στρώματα. Η μείωση του χρέους δεν μπορεί, συνεπώς, να αποτελεί αυτοσκοπό· είναι εύλογη μόνον εφόσον αποτελεί πραγματικά κίνητρο ανάπτυξης. Τότε μπορούμε να είμαστε γενναιόδωροι, αλλά –όπως συμβαίνει και σε όλες τις περιπτώσεις αναπτυξιακής ενίσχυσης– αυτή η γενναιοδωρία δεν μπορεί να υφίσταται άνευ όρων.

ΠΡΟΕΔΡΙΑ ΤΗΣ κ. KAUFMANN
Αντιπροέδρου

  Carlotti (PSE), εξ ονόματος της Ομάδας. – (FR) Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η διεθνής κοινότητα προετοιμάζονται για τη διαγραφή μέρους του χρέους του Ιράκ και, πλέον, του χρέους των χωρών που κατέστρεψε το παλιρροϊκό κύμα. Παρά την ικανοποίησή μου γι’ αυτή την εξέλιξη, οι αντιδράσεις αυτές εκδηλώνονται εν θερμώ και σχετίζονται με μια τρέχουσα επείγουσα κατάσταση, ενώ το πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί με αντίστοιχη σοβαρότητα και σπουδή είναι το πρόβλημα του χρέους των χωρών του Νότου εν γένει, διότι αυτή η ανησυχητική κατάσταση ενώπιον της οποίας βρισκόμαστε είναι πραγματικά σοβαρή και απαιτεί άμεσα μέτρα.

Τα ποσοστά που καταβάλλουν ετησίως οι χώρες του Νότου για την εξυπηρέτηση του χρέους τους υπερβαίνει κατά πολύ το ύψος της συνολικής ετήσιας αναπτυξιακής βοήθειας, οπότε ουσιαστικά ο Νότος χρηματοδοτεί τον Βορρά. Τα τελευταία είκοσι χρόνια, οι χώρες του Νότου θα έχουν ήδη καταβάλει έξι ευρώ για κάθε ευρώ που έχουν δανειστεί και θα τους ζητούνται τέσσερα ακόμη ευρώ. Εάν επιθυμούμε την πρόοδο του Νότου, το χρέος του πρέπει να μειωθεί, ενώ σήμερα οι πρακτικές απαντήσεις εκφράζονται με μεγάλη διστακτικότητα. Επικροτώ την πρωτοβουλία του Ηνωμένου Βασιλείου, το οποίο ανακοίνωσε την πρόθεσή του να ακυρώσει το μερίδιο που της αναλογεί από το χρέος που οφείλουν οι φτωχότερες χώρες στην Παγκόσμια Τράπεζα, και ανυπομονώ να δω το σύνολο των χωρών του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης να πράττουν το ίδιο. Εάν όλες αυτές οι χώρες ακολουθήσουν το παράδειγμα της Βρετανίας, θα αυξανόταν κατά 45 εκατομμύρια ο αριθμός των παιδιών που έχουν πρόσβαση σε πρωτοβάθμια εκπαίδευση, 140 εκατομμύρια άτομα θα αποκτούσαν πρόσβαση σε καθαρό πόσιμο νερό – με την προϋπόθεση, βεβαίως, ότι το ποσό του χρέους που θα ακυρωθεί θα προστεθεί στην τρέχουσα αναπτυξιακή βοήθεια, και με την προϋπόθεση ότι ο Βορράς θα σταματήσει να παίρνει με το ένα χέρι αυτά που προσφέρει με το άλλο.

Επί του παρόντος, είναι απολύτως απαραίτητο να βρεθεί μια γενική, δίκαιη και βιώσιμη λύση στο πρόβλημα του χρέους, ενώ η Ομάδα των Σοσιαλιστών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι πεπεισμένη ότι την πρωτοβουλία για κάτι τέτοιο μπορεί να αναλάβει μόνον η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της. Αυτό μπορεί να γίνει με την ακύρωση του χρέους του συνόλου των φτωχότερων χωρών, με τη λήψη μέτρων για τη βελτίωση της κατάστασης των χωρών που βρίσκονται σε οριακή θέση, με τον τερματισμό της επιβολής «διαρθρωτικών προσαρμογών» ως προϋποθέσεων, ενώ, βεβαίως, όπως έχει ήδη λεχθεί, οφείλουμε να εντάξουμε αυτά τα μέτρα σε μια συνολική πολιτική στήριξης και να αναζητήσουμε επειγόντως νέες πηγές χρηματοδότησης.

  Hall (ALDE) , εξ ονόματος της Ομάδας. – (EN) Κυρία Πρόεδρε, χαίρομαι που κάνουμε σήμερα αυτή τη συζήτηση για την μείωση του χρέους. Έχει ζωτική σημασία, ακόμη και όταν δίνουμε την απαραίτητη ειδική σημασία στην ανακούφιση από τις επιπτώσεις του παλιρροϊκού κύματος, να παραμένουμε προσηλωμένοι και στο ευρύτερο και μακροπρόθεσμο θέμα της μείωσης της φτώχειας και της επίτευξης των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας.

Η μείωση του χρέους είναι το κλειδί για την επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας. Στο παρελθόν, το μέτρο το οποίο χρησιμοποιείτο για να υπολογιστεί εάν το χρέος ήταν βιώσιμο ήταν ο υπολογισμός του λόγου τοκοχρεολυσίων έναντι εσόδων από τις εξαγωγές, αλλά το πραγματικά κρίσιμο ερώτημα είναι τι μέρος από τον εθνικό προϋπολογισμό χρησιμοποιείται για την αποπληρωμή του χρέους. Σε πολλές αφρικανικές χώρες, οι πληρωμές για την εξυπηρέτηση του χρέους συνεχίζουν να απορροφούν μεγαλύτερο μερίδιο του προϋπολογισμού από ό,τι οι υπηρεσίες υγείας. Στην Γκάνα, για παράδειγμα, το 11% των δαπανών της κυβέρνησης πηγαίνει στην αποπληρωμή του χρέους, ενώ μόνο το 9% δαπανάται για την υγεία.

Εάν θέλουμε η μείωση του χρέους να συμβάλει στην επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας, τότε πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι το χρέος είναι μη βιώσιμο στις περιπτώσεις που εμποδίζει μια χώρα να χρηματοδοτήσει τα προγράμματά της για τη μείωση της φτώχειας. Κατά συνέπεια, τα διεθνή κονδύλια για τη χρηματοδότηση της μείωσης του χρέους πρέπει να προσφέρονται επιπλέον, και όχι αντί, της βοήθειας. Ανησυχώ πολύ διότι οι Ηνωμένες Πολιτείες οραματίζονται τη μείωση των κονδυλίων για τη βοήθεια προκειμένου να χρηματοδοτήσουν τη διαγραφή του χρέους. Στην πραγματικότητα, η διαγραφή του χρέους πρέπει να συνοδεύεται από αύξηση της βοήθειας, και το ψήφισμα της Ομάδας Συμμαχία Φιλελευθέρων και Δημοκρατών για την Ευρώπη περιλαμβάνει μια ανανεωμένη δέσμευση ότι τα κράτη μέλη θα δίνουν το 0,7% του ΑΕγχΠ ως αναπτυξιακή βοήθεια στις υπερπόντιες χώρες.

Μια άλλη συνέπεια είναι ότι η μείωση του χρέους μπορεί να συμβάλει στην επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας μόνον εάν επιτελείται με χρηστή διαχείριση. Τίποτα δεν θα επιτευχθεί εάν τα χρήματα τα οποία θα εξοικονομηθούν μέσω της μείωσης του χρέους δαπανηθούν από έναν διεφθαρμένο δικτάτορα για ακριβά ανάκτορα ή, ακόμη χειρότερα, σε ελικόπτερα εφόδου για να τρομοκρατεί μια μερίδα του πληθυσμού.

Οι κυβερνήσεις των αναπτυσσόμενων χωρών έχουν την ευθύνη να επενδύσουν στον δικό τους λαό, αλλά εμείς στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα έχουμε την ευθύνη να διασφαλίσουμε ότι θα είναι διαθέσιμοι ευέλικτοι μηχανισμοί για την μείωση του χρέους.

  Schmidt, Frithjof (Verts/ALE), εξ ονόματος της Ομάδας. – (DE) Κυρία Πρόεδρε, υπάρχει στον κόσμο μια εκτεταμένη και διαρκής κρίση χρεών. Η κρίση αυτή εξακολουθεί να αποτελεί κύριο εμπόδιο για μια αυτόνομη δυναμική οικονομική ανάπτυξη των χωρών του Νότου, τουλάχιστον των περισσοτέρων από αυτές. Αυτό μπορεί κανείς να το δείξει με δύο αριθμούς: πάρα πολλές από τις φτωχότερες χώρες είναι υποχρεωμένες να δαπανούν πάνω από το 40% του ΑΕΠ τους για την εξυπηρέτηση χρεών. Υπό τέτοιες συνθήκες όμως δεν είναι πλέον πρακτικά δυνατή μια αυτόνομη οικονομική ανάπτυξη, και γι’ αυτό χρειαζόμαστε μια ευρεία πρωτοβουλία για τη μείωση των χρεών.

Δεύτερον, για κάθε ευρώ που δίνουμε τώρα ως αναπτυξιακή βοήθεια στις χώρες του Νότου επιστρέφεται κατά μέσον όρο σχεδόν 1,50 ευρώ σε τόκους στις χώρες του Βορρά. Γι’ αυτό, χρειαζόμαστε μια ευρεία πρωτοβουλία για τη μείωση των χρεών. Στην περίπτωση της Ινδονησίας, για την οποία συζητάμε τώρα, το ποσόν που θα πρέπει να επιστρέψει η χώρα εφέτος είναι 4 δισ. ευρώ. Είναι απολύτως σαφές ότι αυτό θα εξουδετέρωνε αμέσως οποιουδήποτε είδους αναπτυξιακή βοήθεια ή βοήθεια για την αντιμετώπιση της καταστροφής.

Για τον λόγο αυτόν χάρηκα πολύ που ο Πρόεδρος του Συμβουλίου είπε σήμερα ότι τάσσεται υπέρ της πλήρους διαγραφής του χρέους της Ινδονησίας. Χρειαζόμαστε μια διεθνή διάσκεψη για τη μείωση των χρεών. Αυτό δεν μπορεί να το κάνει η Λέσχη των Παρισίων γιατί είναι απλά μια σύσκεψη των πιστωτριών χωρών. Χρειαζόμαστε μια διεθνή διάσκεψη στην οποία θα μετάσχουν σε ισότιμη βάση οι πιστώτριες χώρες, οι χώρες οφειλέτες και οι κοινωνίες των πολιτών που επλήγησαν, λειτουργώντας ως ελεγκτικές αρχές. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και το Κοινοβούλιο πρέπει να υποστηρίξουν μια τέτοια διάσκεψη.

  Markov (GUE/NGL), εξ ονόματος της Ομάδας. – (DE) Κυρία Πρόεδρε, κύριε Πρόεδρε του Συμβουλίου, κύριε Επίτροπε, κανείς δεν μπορεί να ζητήσει με ήσυχη τη συνείδησή του από τις αναπτυσσόμενες χώρες να συνεχίσουν την αποπληρωμή των χρεών τους διότι έχουν ήδη πληρώσει στο επταπλάσιο τα χρέη τους και παρ’ όλα αυτά οι υποχρεώσεις τους είναι τετραπλάσιες από ό,τι στην αρχή. Γι’ αυτό διαφωνώ μαζί σας σε ένα σημείο, κύριε Potočnik. Αναφέρατε απόλυτες τιμές ανά κάτοικο, αλλά δεν είναι αυτό το καθοριστικό. Ο κάθε κάτοικος της πατρίδας μου, του Βρανδεμβούργου, είναι χρεωμένος με 16 000 ευρώ. Όμως η εθνική μας οικονομία είναι τέτοια που το αντέχουμε. Ωστόσο, οι εθνικές οικονομίες των χρεωμένων χωρών δεν το αντέχουν. Γι’ αυτό κατά τη γνώμη μου το κεντρικό ζήτημα δεν είναι αν θα γίνει αναστολή ή μείωση του χρέους, μορατόριουμ ή οτιδήποτε άλλο, αλλά είναι η διαγραφή των χρεών, γιατί οι χώρες αυτές χρειάζονται τα χρήματα που δίνουν σήμερα σχεδόν αποκλειστικά για τόκους –ούτε καν για την απόσβεση του χρέους– προκειμένου να λύσουν τα οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά προβλήματά τους. Είναι μια βοήθεια για να μπορέσουν να βοηθήσουν τον εαυτό τους.

Θέλω να πω σε όποιον πιστεύει ότι έτσι θα καταστρέφονταν τα πλούσια βιομηχανικά έθνη ότι ο πόλεμος στο Ιράκ κοστίζει στις ΗΠΑ 150 εκατ. δολάρια κάθε μέρα. Ο πρόεδρος Μπους ζήτησε τώρα από το Κογκρέσο άλλα 80 δισ. δολάρια. Το χρέος του Πακιστάν είναι 11 δισ. δολάρια. Αν συγκρίνετε αυτά τα μεγέθη, θα δείτε ότι είναι δυνατή η πλήρης διαγραφή των χρεών. Αυτός άλλωστε πρέπει να είναι και ο στόχος μας.

Και μια δεύτερη παρατήρηση: πολύ συχνά προβάλλεται το επιχείρημα –που σήμερα το άκουσα ξανά και εδώ– ότι η διαγραφή των χρεών αντισταθμίζεται με την αναπτυξιακή βοήθεια. Εάν όμως υπάρχει πολιτική βούληση, αν θέλουμε πραγματικά να βοηθήσουμε αυτές τις χώρες, πρέπει να γίνει πλήρης διαγραφή του χρέους των φτωχότερων χωρών. Επιπροσθέτως πρέπει οι πλούσιες χώρες να θυμηθούν επιτέλους την αυτοδέσμευσή τους να δαπανούν το 0,7% του ΑΕΠ τους για αναπτυξιακή βοήθεια. Θα έπρεπε πραγματικά να δοθεί ένα τέτοιο σήμα σε αυτές τις χώρες και στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

  Kristovskis (UEN), εξ ονόματος της Ομάδας. – (LV) Κυρίες και κύριοι, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αναλάβει την υποχρέωση να επιδιώξει την επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων της Χιλιετίας έως το 2015, η οποία είναι μεν φιλόδοξη αλλά και απολύτως αναγκαία. Η επιβάρυνση που δημιουργεί το εξωτερικό χρέος στις αναπτυσσόμενες χώρες αποτελεί ανυπέρβλητο πρόβλημα. Καθιστά αδύνατη τη μείωση του πληθυσμού που ζει υπό συνθήκες έσχατης φτώχειας. Κατανοώντας αυτή την κατάσταση, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ήδη δεσμεύσει ένα εκατομμύριο δολάρια ΗΠΑ τα οποία θα διαθέσει για τη μείωση του χρέους.

Η πρωτοβουλία για τις υπερχρεωμένες φτωχές χώρες (HIPC) αφορά 42 από τις πιο φτωχές χώρες του κόσμου. Το ποσό του χρέους που προβλέπεται να διαγραφεί για 26 από αυτές τις χώρες ανέρχεται στο 50% ή σε 25 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ. Συνεπώς, θα απαιτηθεί η χρήση περαιτέρω χρηματοδοτικών μέσων.

Αυτά και άλλα μέτρα, ωστόσο, εξακολουθούν να μην επαρκούν για τη μείωση της επιβάρυνσης που δημιουργεί στις φτωχές χώρες το εξωτερικό τους χρέος. Πρέπει, συνεπώς, να αναζητηθούν νέες ευκαιρίες και εστιασμένα μέτρα. Πρέπει να δοθεί σε περισσότερες χώρες η ευκαιρία να ζητήσουν τη μείωση του χρέους τους, όπως συνέβη στην περίπτωση του Ιράκ. Η οργάνωση Debt Relief International πρέπει να συμμετάσχει πιο ενεργά και να προσφερθεί πραγματικά η δυνατότητα υπέρβασης της οικονομικής στασιμότητας, με συγκεκριμένο σκοπό την επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων της Χιλιετίας.

  Battilocchio (NI). – (IT) Κυρία Πρόεδρε, εξ ονόματος του νέου Ιταλικού Σοσιαλιστικού Κόμματος, θα ήθελα να εκφράσω τη μεγάλη μου ικανοποίηση και ευγνωμοσύνη προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, τις κυβερνήσεις των κρατών μελών, τους διεθνείς οργανισμούς, τις ανθρωπιστικές οργανώσεις και κάθε μεμονωμένο ευρωπαίο πολίτη για την τιτάνια προσπάθεια αλληλεγγύης που κατέβαλαν τις τελευταίες εβδομάδες.

Χαιρετίζω με ικανοποίηση την απόφαση που ελήφθη προ δύο ωρών από μέλη της Λέσχης των Παρισίων για την εφαρμογή ενός μορατόριουμ στο χρέος τριών εκ των χωρών που επλήγησαν από το παλιρροϊκό κύμα, η οποία ακολουθεί την έγκριση της διαγραφής του 80% του χρέους του Ιράκ τον Νοέμβριο του 2004 ως απτό δείγμα της στήριξης για την ανασυγκρότηση της χώρας. Τέλος, θετική έκβαση είχε και η εξέταση των συνοδευτικών μέτρων, όπως η εμπορική υποστήριξη και οι διμερείς εταιρικές σχέσεις, για τις πληγείσες χώρες από το έκτακτο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων και Εξωτερικών Σχέσεων που συνεδρίασε την προηγούμενη εβδομάδα.

Η εντονότερη επιθυμία μου είναι ωστόσο να διαπιστώσω παρόμοιες προσπάθειες όχι μόνο σε περίπτωση πολέμων ή φυσικών καταστροφών, αλλά σε καθημερινή βάση υπέρ των χωρών εκείνων για τις οποίες οι συγκρούσεις, οι επιδημίες και η πείνα αποτελούν καθημερινότητα. Πράγματι, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη οι ξεχασμένες περιοχές κρίσης είναι 14, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων αφορά αφρικανικές χώρες, για τις οποίες ο ΟΗΕ ζήτησε στήριξη ύψους 1,7 δισ. δολαρίων.

Για αυτές και για άλλες αναπτυσσόμενες χώρες είναι αναγκαίο να επιδιώξουμε την πλήρη υλοποίηση των στόχων της χιλιετίας, από τους οποίους απέχουμε ακόμη πολύ, εφαρμόζοντας ει δυνατόν τη μείωση ή τη διαγραφή του χρέους. Πρόκειται για μια σκόπιμη, αναγκαία, επείγουσα και ορθή προσπάθεια.

  Scheele (PSE). – (DE) Κυρία Πρόεδρε, θα ήθελα να ευχαριστήσω όπως ο προηγούμενος ομιλητής τον Πρόεδρο του Συμβουλίου κ. Schmit γιατί έθεσε από την αρχή σε μια ευρύτερη βάση το μέλημά μας για μια νέα πρωτοβουλία για τη μείωση των χρεών. Αισθάνομαι όμως κάποια απογοήτευση για τις δηλώσεις της Επιτροπής που δεν φθάνουν τόσο μακριά όσο πρέπει.

Συμφωνώ με τον κ. Schmit ότι δεν πρέπει, όταν μιλάμε για τις επιπτώσεις του εξωτερικού χρέους, να αναφερόμαστε μόνο σε εκείνες τις χώρες που επλήγησαν από τη φοβερή φυσική καταστροφή. Μάστιγα δεν αποτελούν μόνο οι φυσικές καταστροφές, αλλά και οι καταστροφικές επιπτώσεις της φτώχειας που αυξάνεται σε παγκόσμιο επίπεδο. Επίσης, είναι γεγονός ότι σε πολλές χώρες οι δαπάνες για την εξυπηρέτηση του χρέους είναι πολλαπλάσιες των κοινωνικών δαπανών, καθώς και ότι απέχουμε πάρα πολύ από την εκπλήρωση των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας που είχαν συμφωνήσει όλα τα μέλη του ΟΗΕ.

Αυτό το διάστημα αισθανόμαστε περήφανοι για μια πρωτοφανή διάθεση για δωρεές και βοήθεια. Νομίζω ότι η υπερηφάνεια μας είναι δικαιολογημένη, απευθυνόμενη όμως στην Επιτροπή λέω ότι δεν μπορούμε να δίνουμε με το ένα χέρι λίγα και να παίρνουμε πολλά με το άλλο. Οι αριθμοί αναφέρθηκαν ήδη, αλλά πρέπει να αναρωτηθούμε επίσης αν είναι ηθικά αποδεκτό και αν συμβιβάζεται με τη χρηστή διακυβέρνηση το γεγονός ότι οι φτωχές χώρες έχουν επιστρέψει στο επταπλάσιο τα χρέη τους που προέκυψαν τη δεκαετία του ’80. Στο ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου διαπιστώνουμε επίσης ξεκάθαρα ότι η πρωτοβουλία ΥΦΧ που ο Επίτροπος Potočnik απεκάλεσε την ευρύτερη πρωτοβουλία για τη μείωση των χρεών δεν είναι παρά μόνο ένα μικρό βήμα που, φυσικά, δεν είναι αρκετό.

Θα ήθελα να μάθω ποιοι είναι οι συγκεκριμένοι στόχοι της Προεδρίας του Συμβουλίου στον εν λόγω τομέα, και σε συνεργασία με τους άλλους διεθνείς εταίρους, γιατί από τα λόγια σας αποκόμισα την εντύπωση ότι εδώ η κινητήρια δύναμη θα είναι το Συμβούλιο και όχι η Επιτροπή.

  Cornillet (ALDE). – (FR) Κυρία Πρόεδρε, φρονώ ότι πρέπει να είμαστε πολύ επιφυλακτικοί και να μην θεωρούμε ότι η μείωση ή ακύρωση του χρέους αποτελεί αυτοσκοπό. Τουναντίον, είναι ένα από τα πολλά μέσα που έχουμε στη διάθεσή μας για τη στήριξη της ανάπτυξης και πρέπει να συνδυάζεται με τον δανεισμό με ευνοϊκούς όρους, με τη χορήγηση δωρεάν πόρων και με το σύστημα γενικευμένων προτιμήσεων που εφαρμόζουμε στην Ευρώπη.

Δεδομένου ότι αυτή η μείωση του χρέους δεν αποτελεί αυτοσκοπό αλλά ένα μέσο, οφείλουμε, κατά τη γνώμη μου, να παραδεχτούμε με εντιμότητα ότι πρόκειται για ένα μέσο που μας εξασφαλίζουν οι προσπάθειες των φορολογουμένων πολιτών των χωρών μας και, ως εκ τούτου, πρέπει οπωσδήποτε να εφαρμόζεται με τον όρο της επίτευξης απτών αποτελεσμάτων. Οι εταίροι μας, και κυρίως οι αφρικανοί εταίροι μας στη νέα εταιρική σχέση για την ανάπτυξη της Αφρικής (NEPAD), έχουν κατανοήσει πλήρως και οι ίδιοι ότι οφείλουν να καταβάλουν και οι ίδιοι προσπάθειες, ιδίως στους τομείς της χρηστής διακυβέρνησης και του σεβασμού των κοινών μας αξιών, προκειμένου οι χώρες τους να κινηθούν σε πορεία ανάπτυξης. Συνεπώς, στο θέμα αυτό πρέπει να αναγνωρίσουμε με εντιμότητα ότι εκείνοι που πρέπει να ανταμειφθούν είναι εκείνοι που θα σημειώσουν και τις καλύτερες επιδόσεις.

Εάν συμφωνηθεί ότι η μείωση του χρέους είναι αυτοτελής λειτουργία, πρέπει να ληφθεί μέριμνα και για τα επακόλουθα χρέη, καθόσον είναι βέβαιο ότι καμία χώρα δεν θα μπορέσει να συνεχίσει την ανάπτυξή της χωρίς να δημιουργεί νέα χρέη. Ως εκ τούτου, πρέπει να προσεγγίσουμε το θέμα σε μακροπρόθεσμη προοπτική και να μην θεωρούμε ότι πράξαμε το καθήκον μας λέγοντας: το χρέος έχει μειωθεί ή ακυρωθεί· ας τους αφήσουμε τώρα στην τύχη τους.

  Aubert (Verts/ALE). – (FR) Κυρία Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, εμείς θεωρούμε ότι η ακύρωση του χρέους των φτωχότερων χωρών αποτελεί πραγματικά απόλυτη ανάγκη εφόσον επιθυμούμε σοβαρά να αντιμετωπίσουμε τις ανισότητες Βορρά-Νότου και την άνιση ανάπτυξη, εξίσου με την υπανάπτυξη.

Πρέπει ωστόσο να συνοδεύεται οπωσδήποτε από αυστηρότερη καταπολέμηση της διαφθοράς, των φορολογικών παραδείσων και του διεθνοποιημένου οικονομικού εγκλήματος. Εξάλλου, δεν μπορεί να απαλλάσσει όλους εκείνους, συμπεριλαμβανομένων αρχηγών κρατών, που έχουν οικειοποιηθεί σκανδαλωδώς κρατικούς πόρους αδιαφορώντας για τις ανάγκες του λαού τους και για τις στοιχειώδεις αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης.

Η ακύρωση του χρέους πρέπει επίσης να αποτελέσει ένα πρώτο στάδιο μεταρρύθμισης της πολιτικής ενισχύσεων που εφαρμόζουμε εις βάθος. Μια αναθεωρημένη συνεργασία Βορρά-Νότου πρέπει, συνεπώς, να στηρίζεται σε πολύ πιο φιλόδοξους στόχους, κυρίως όσον αφορά τα θέματα που αφορούν την ενέργεια, το νερό, την υγεία και την εκπαίδευση, και πρέπει να επιβεβαιώνει και να αποσαφηνίζει την έννοια της παγκόσμιας κοινής ωφέλειας.

Η ΕΕ πρέπει επειγόντως να εκφράσει την ισχυρή δέσμευσή της σε αυτόν τον τομέα, σε συνδυασμό με μια σειρά σαφών στόχων και στηριζόμενη σε πολύ μεγαλύτερους πόρους – για την εφαρμογή ενός σχεδίου αντιστοίχου του μεταπολεμικού σχεδίου Μάρσαλ, αλλά με σαφή ευρωπαϊκή ταυτότητα και διάρθρωση.

  Fava (PSE). – (IT) Κυρία Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, απευθύνομαι καταρχάς στο Συμβούλιο καθώς πληροφορηθήκαμε ότι πριν από λίγες ώρες η Λέσχη των Παρισίων αποφάσισε το πάγωμα του χρέους ορισμένων χωρών που επλήγησαν από το παλιρροϊκό κύμα. Εμείς πιστεύουμε ότι πρόκειται για μια κοντόφθαλμη απόφαση, καθώς θεωρούμε ότι οι χώρες αυτές δεν έχουν ανάγκη από ένα μορατόριουμ, αλλά από τη διαγραφή του χρέους, όπως έχουν προτείνει όλες οι ανθρωπιστικές οργανώσεις –η Oxfam, η ActionAid και άλλες– και όπως θα γνωρίζετε καλύτερα από εμένα, κύριε υπουργέ.

Από αυτή την άποψη, συμφωνώ με τον Επίτροπο: είναι αναγκαία μια διαφορετική εμπορική πολιτική. Η Ταϊλάνδη ζητούσε τη μείωση των δασμών πρόσβασης στις διεθνείς αγορές, αλλά επ’ αυτού η Δύση παραμένει αμετάπειστη: οι φραγμοί του προστατευτισμού δεν θίγονται.

Τελευταίο σημείο της ημερήσιας διάταξης: είναι επείγουσα ανάγκη το χρέος να μην διαγραφεί μόνο για το Ιράκ και τις χώρες που επλήγησαν από το παλιρροϊκό κύμα. Πράγματι, θα ήταν κακό να λάβει η διεθνής κοινότητα το μήνυμα ότι είναι αναγκαίος ένας πόλεμος ή μια φυσική καταστροφή με 200 χιλιάδες νεκρούς για να έχει κανείς δικαίωμα στην αλληλεγγύη της Δύσης.

  Mulder (ALDE). – (NL) Κυρία Πρόεδρε, η διαγραφή χρεών δεν είναι κάτι το παράλογο, κυρίως δε όταν αφορά χώρες οι οποίες αντιμετωπίζουν σοβαρότατα προβλήματα, όπως συμβαίνει επί του παρόντος στη νοτιοανατολική Ασία. Όπως έχουν αναφέρει, όμως, διάφοροι ομιλητές, δεν πρέπει να γενικεύουμε. Υπάρχουν χώρες οι οποίες κυβερνώνται με ορθό τρόπο, ενώ δεν ισχύει το ίδιο για ορισμένες άλλες χώρες, και δεν μπορούμε να υποσχεθούμε σε όλες ότι θα διαγράψουμε τα χρέη τους και θα επιλύσουμε τα προβλήματά τους εν μια νυκτί. Συγκεκριμένα, για παράδειγμα, είναι απαράδεκτο η Ζιμπάμπουε να τύχει της ίδιας μεταχείρισης με την Ουγκάντα. Κάθε πτυχή, κάθε επιμέρους χώρα πρέπει να αντιμετωπιστεί βάσει της βέλτιστης πολιτικώς λύσης, ενώ η ακύρωση των χρεών είναι ένας από τους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να συμβάλουμε στην ανάπτυξη μιας χώρας.

Το ψήφισμα είναι εξαιρετικά ασαφές. Ποιες είναι, για παράδειγμα, οι πρακτικές επιπτώσεις για τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό; Αν δεν κάνω λάθος, μόνο η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων έχει το δικαίωμα χορήγησης δανείων, και ο ευρωπαϊκός προϋπολογισμός εγγυάται αυτά τα δάνεια. Τι θα συμβεί εάν ακυρωθούν; Ποιο θα είναι το κόστος; Θα μπορούσε μήπως η Επιτροπή να αναφερθεί λεπτομερώς σε αυτά τα ζητήματα.

  Schmit, Συμβούλιο. – (FR) Κυρία Πρόεδρε, το Συμβούλιο συμφωνεί με μεγάλο μέρος των απόψεων που ακούστηκαν. Έχουμε όλοι αντιληφθεί την αναγκαιότητα και τον εξαιρετικό χαρακτήρα της κατάστασης που αντιμετωπίζει μια σειρά χωρών, κυρίως δε όσες επλήγησαν από φυσικές καταστροφές. Στην περίπτωση του Ιράκ, δεν θεωρώ ότι αμφιβάλλει κανείς για την αναγκαιότητα συμβολής στην ανοικοδόμηση της εν λόγω χώρας. Τούτου λεχθέντος, ανακύπτει το ερώτημα τι πρέπει να γίνει για τις υπόλοιπες αναπτυσσόμενες χώρες.

Καταρχάς –και επ’ αυτού μάλλον συμφωνώ με τα όσα ανέφερε ο κ. Επίτροπος– δεν μπορούμε να περιοριστούμε να ακολουθήσουμε την ίδια ακριβώς τακτική σε όλες τις περιπτώσεις. Οι αναπτυσσόμενες χώρες δεν είναι όλες ίδιες. Επικρατούν πολύ διαφορετικές συνθήκες. Θεωρώ, συνεπώς, ότι είναι κρίσιμο να εστιάσουμε πρωτίστως την προσοχή μας στις φτωχότερες και λιγότερο αναπτυγμένες χώρες και να εξετάσουμε τι ακριβώς μπορούμε να πράξουμε για να τις βοηθήσουμε.

Πρώτον, μπορούμε να μειώσουμε, ή και να ακυρώσουμε, το χρέος τους. Φρονώ ότι αυτή είναι μια πρωτοβουλία την οποία πρέπει να στηρίξουμε και να προωθήσουμε. Σε ποιο πλαίσιο πρέπει να κινηθούμε; Υπάρχει ο διάλογος που πρόκειται να διεξαχθεί στο πλαίσιο των προσεχών Ευρωπαϊκών Συμβουλίων· αναφέρθηκα ειδικότερα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Απριλίου το οποίο θα επικεντρωθεί στην ανάλυση και, ει δυνατόν, στην αναθεώρηση των υποχρεώσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την επίτευξη των στόχων της Χιλιετίας. Υπάρχει η στήριξη από την Ευρωπαϊκή Ένωση των πρωτοβουλιών που έχουν αναληφθεί στο πλαίσιο της ομάδας G8, ειδικότερα δε των πρωτοβουλιών που έχει αναλάβει η Προεδρία της ομάδας G8 στην προσεχή σύνοδο που θα διεξαχθεί στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η Ευρώπη πρέπει, συνεπώς, να προωθήσει αυτή την ιδέα της μείωσης του χρέους, ή ακόμη και της ακύρωσής του. Δεν μπορεί, ωστόσο, να το πράξει αδιακρίτως καθόσον, κατ’ αυτόν τον τρόπο, η ενέργεια αυτή θα έχανε την αξιοπιστία της.

Δεύτερον, η ακύρωση ή μείωση του χρέους είναι εύλογη μόνον εάν οι πλούσιες χώρες αυξήσουν την αναπτυξιακή τους βοήθεια. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αναλάβει παρόμοιες υποχρεώσεις, τις οποίες πρέπει να φέρει εις πέρας.

Τρίτον και τελευταίο, το χρέος –όσο μεγάλο και να είναι– πρέπει να εντάσσεται στο ευρύτερο πολιτικό πλαίσιο της συνεργασίας για την ανάπτυξη. Δεν έχει νόημα η ακύρωση του χρέους εάν, συγχρόνως, τα σύνορά μας είναι κλειστά στην εισαγωγή ορισμένων προϊόντων από αναπτυσσόμενες χώρες. Δεν έχει νόημα η ακύρωση του χρέους εάν στη συνέχεια επιδοτούμε ορισμένα προϊόντα στις δικές μας χώρες εμποδίζοντας έτσι την ανάπτυξη της παραγωγής των ιδίων αυτών προϊόντων στις αναπτυσσόμενες χώρες.

Εν κατακλείδι, φρονώ ότι η ακύρωση είναι σημαντικός παράγοντας, αν και δεν είναι ο μοναδικός, για μια αναπτυξιακή στρατηγική, ή για μια γνήσια εταιρική σχέση για την ανάπτυξη, την οποία η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να εφαρμόσει με επιμέλεια.

  Potočnik, Επιτροπή. (EN) Κύριε Πρόεδρε, η Επιτροπή παρακολούθησε με προσοχή αυτή τη συζήτηση για το σημαντικό θέμα της μείωσης του χρέους. Ακούστηκαν ορισμένες σημαντικές και χρήσιμες προτάσεις και σχόλια. Θα ήθελα να απαντήσω ως ακολούθως.

Πρώτον, πρέπει να τονιστεί επειγόντως ότι η φτώχεια δεν είναι μόνο ζήτημα μείωσης του χρέους. Το πραγματικό θέμα είναι τα κατάλληλα επίπεδα χρηματοδότησης για την ανάπτυξη. Δεύτερον, είναι σημαντικό να γίνεται διάκριση μεταξύ διαφορετικών κρατών, ιδιαίτερα ανάμεσα στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες και τις υπόλοιπες αναπτυσσόμενες χώρες.

Τρίτον, τα κατά κεφαλήν στοιχεία για τη μείωση του χρέους δεν παρουσιάστηκαν στο Κοινοβούλιο με σκοπό την περικοπή της βοήθειας, αλλά μάλλον το αντίθετο: για να χρησιμεύσουν ως κριτήρια για τη μείωση της επιβάρυνσης λόγω του χρέους των χωρών που χρειάζονται περισσότερο κάτι τέτοιο.

Τέταρτον, ο ΟΗΕ και η Επιτροπή θα συντονίσουν τις προσπάθειές τους για την ΠΦΥΧ και άλλες πρωτοβουλίες με άλλους διεθνείς οργανισμούς.

Πέμπτον, ένα νέο πλαίσιο αειφορίας της Παγκόσμιας Τράπεζας και του ΔΝΤ αναγνωρίζει την ανεπάρκεια των υφισταμένων προσπαθειών μείωσης του χρέους. Το νέο πλαίσιο: πρώτον, θα θέσει ενδεικτικά όρια βάρους του χρέους τα οποία θα είναι ειδικά για κάθε χώρα, δεύτερον, θα λαμβάνει υπόψη εξωτερικούς κλυδωνισμούς, τρίτον, θα διασφαλίζει μεγαλύτερη διαφάνεια και διάλογο στην αποτίμηση της αειφορίας. Αυτός είναι ο σκοπός του νέου πλαισίου αειφορίας.

Τέλος, η ανακούφιση για το Ιράκ δεν πρέπει να είναι εις βάρος των φτωχότερων χωρών, και θα ήταν απαραίτητο ένα μορατόριουμ ως προς το χρέος των χωρών που έχουν πληγεί από το παλιρροϊκό κύμα.

Η Επιτροπή θα παρακολουθεί στενά το θέμα του εξωτερικού χρέους των αναπτυσσόμενων χωρών, ιδιαίτερα των λιγότερο αναπτυγμένων. Παραμένουν επίσης πολλά να γίνουν όσον αφορά τη μείωση του χρέους για τις χώρες της νοτιοανατολικής Ασίας που επλήγησαν από τον σεισμό και το παλιρροϊκό κύμα. Η Επιτροπή θα βρίσκεται διαρκώς σε διάλογο με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για όλους τους παραπάνω τομείς δράσης.

Συμφωνούμε όλοι ότι για κάποιες αναπτυσσόμενες χώρες το εξωτερικό χρέος αποτελεί μεγάλο εμπόδιο για την ανάπτυξη και την εξέλιξη. Η μείωση του χρέους μπορεί πράγματι να καταστεί ένα χρήσιμο εργαλείο σε αυτή την επιδίωξη, αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να προσφέρει μια οριστική λύση. Αρωγή, κοινωνικοοικονομικές πολιτικές, εμπορικές πολιτικές, κλπ. που να διασφαλίζουν την αειφορία αυτών των χωρών μακροπρόθεσμα είναι στοιχεία ζωτικής σημασίας. Αυτό είναι το αίτημά τους και αξίζει να εκπληρωθεί.

  Πρόεδρος. Η συζήτηση έληξε. Έχουν κατατεθεί 6 προτάσεις ψηφίσματος σύμφωνα με το άρθρο 103, παράγραφος 2, του Κανονισμού⁽¹⁾.

Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί αύριο στις 12.00.

(1) Βλ. συνοπτικά πρακτικά.