Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Τρίτη 22 Φεβρουαρίου 2005 - Στρασβούργο

12. Χρηματοδότηση της προστασίας της φύσης

  Πρόεδρος. – Η ημερήσια διάταξη προβλέπει την προφορική ερώτηση προς την Επιτροπή σχετικά με τη χρηματοδότηση της πολιτικής προστασίας του περιβάλλοντος και ειδικότερα του Natura 2000.

  Florenz (PPE-DE), συντάκτης. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, η Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και πολλές ΜΚΟ θεωρούν ότι το πρόγραμμα Natura 2000 της Ευρωπαϊκής Ένωσης βρίσκεται σε σοβαρό κίνδυνο. Η προηγούμενη Επιτροπή έλαβε τον περασμένο χρόνο πολύ ασαφείς αποφάσεις σχετικά με τη χρηματοδότηση του Natura 2000 και έτσι σήμερα διαφαίνεται ήδη ότι θα ξεσπάσει τεράστια διαμάχη στην Επιτροπή Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου και στο Περιφερειακό Ταμείο μεταξύ των υπερασπιστών του Natura 2000 και των αγροτών.

Για τον λόγο αυτόν πιστεύουμε ότι ο κ. Δήμας πρέπει να καταβάλει προσπάθειες για να βρει μία απλή λύση για τη μελλοντική ενίσχυση του Natura 2000. Στην προκειμένη περίπτωση, το θέμα δεν είναι το ύψος των κονδυλίων ούτε τα επιμέρους προγράμματα, αλλά το να γίνουν πραγματική πολιτική οι ιδέες που συνδέουμε με το πρόγραμμα αυτό. Ως εκ τούτου, δεν πρέπει να η χρηματοδότηση να εμπλέκεται με διαπραγματευτικές δομές σε τέτοιο βαθμό ώστε τελικά να χάνεται στις καθοριστικές συζητήσεις.

Για πολλά χρόνια προσφέραμε με την οδηγία για τους οικοτόπους κίνητρα στα κράτη μέλη να χαρακτηρίζουν αντίστοιχες περιοχές στις χώρες τους διαβεβαιώνοντάς τα ότι η χρηματοδότηση είναι εξασφαλισμένη. Δεν δείχνουμε πολύ καλή εικόνα αν διαγράψουμε σήμερα αυτούς τους πόρους ή αν τους εξαιρέσουμε από ολόκληρο τον γεωργικό ή περιφερειακό προϋπολογισμό. Η διένεξη είναι εκ των προτέρων σίγουρη και γι’ αυτό σας απευθύνουμε σήμερα την προφορική μας ερώτηση ζητώντας να αντιμετωπίσετε αποφασιστικά αυτό το πρόβλημα. Διότι αν κάποια μέρα τεθεί το θέμα να ληφθούν αυτοί οι πόροι από τον γεωργικό ή περιφερειακό πυλώνα, θα βρεθούν εδώ εκατοντάδες χιλιάδες δήμαρχοι για να διαμαρτυρηθούν και εσείς ως Επίτροπος αρμόδιος για το περιβάλλον, καθώς και οι ΜΚΟ, δεν θα έχετε και πολλές ελπίδες. Είναι περιττό να σας πω ότι υπάρχει ένα ισχυρό γεωργικό λόμπι, στο οποίο φυσικά ανήκω και εγώ ως αγρότης. Επομένως, η διένεξη είναι προδιαγεγραμμένη.

Θα ήθελα να σας ενθαρρύνω να φροντίσετε ώστε η Επιτροπή να διατυπώσει σαφείς κανόνες. Θα σας ήμουν ευγνώμων γι’ αυτό. Ελπίζω ότι θα μπορέσουμε να εγκρίνουμε αυτόν τον κανονισμό.

  Δήμας, Μέλος της Επιτροπής. Κύριε Πρόεδρε, αξιότιμοι κυρίες και κύριοι βουλευτές, αναμφίβολα η προστασία της βιοποικιλότητας είναι πολιτική προτεραιότητα για την Επιτροπή και η επιτυχής εφαρμογή του πλαισίου Natura 2000 αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο των προσπαθειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την επίτευξη του στόχου αυτού. Η εξασφάλιση, όπως τόνισε ο κ. Florenz, επαρκούς χρηματοδότησης για το Natura 2000 είναι επομένως μια από τις πρώτες προτεραιότητές μας. Και συμφωνώ πλήρως με τους στόχους και τις προτεραιότητες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Θα ήθελα επίσης να επισημάνω ότι την προτεραιότητα αυτή τη συμμερίζονται πολλοί από τους συναδέλφους μου στην Επιτροπή οι οποίοι συναίνεσαν και προσάρμοσαν το Περιφερειακό, το Αγροτικό και τα άλλα Ταμεία ούτως ώστε να περιληφθεί στις χρηματοδοτήσεις και το Natura 2000.

Τα κράτη μέλη έχουν τη νομική υποχρέωση και δεσμεύονται να διαχειρίζονται αποκλειστικά τις περιοχές Natura 2000. Η εξασφάλιση χρηματοδοτικών πόρων για τη διαχείριση αυτή είναι αρμοδιότητα των κρατών μελών αλλά, επιβοηθητικά η Επιτροπή, λόγω ακριβώς του εξειδικευμένου χαρακτήρα του Natura 2000, διαθέτει κοινοτική συγχρηματοδότηση. Η χρήση των κοινοτικών αυτών κεφαλαίων ανήκει στην ευθύνη των κρατών μελών αλλά από την πλευρά μας είμαστε διατεθειμένοι να προσφέρουμε κάθε δυνατή βοήθεια ώστε να διευκολυνθεί η πρόσβαση σε αυτά. Αν λοιπόν διαπιστωθεί ότι η διαχείριση των περιοχών δεν υποστηρίζεται επαρκώς, η Επιτροπή είναι διατεθειμένη να παραπέμψει το συγκεκριμένο κράτος μέλος στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.

Έχοντας αυτά υπόψη, η Επιτροπή υιοθέτησε όπως είπε ο κ. Florenz, πέρσι στις 15 Ιουλίου του 2004, ανακοίνωση για τη χρηματοδότηση του Natura 2000. Εξέτασε όλες τις δυνατές περιπτώσεις, περιλαμβανομένης και της δημιουργίας ενός ξεχωριστού κεφαλαίου και κατέληξε ότι η πλέον αποτελεσματική προσέγγιση είναι η ενσωμάτωση της χρηματοδότησης του Natura 2000 στα υπάρχοντα κοινοτικά χρηματοδοτικά όργανα. Οι νέοι κανονισμοί των διαρθρωτικών ταμείων, που βρίσκονται τώρα υπό συζήτηση στο Συμβούλιο, θα εφαρμόζονται αποκεντρωτικά από τα κράτη μέλη και τις περιφέρειες. Επομένως, δεν υπάρχει η δυνατότητα για τον καθορισμό συγκεκριμένου ποσού εντός του οποιουδήποτε ταμείου.

Προς το παρόν επίσης δεν είναι δυνατόν να γνωρίζουμε πόσα θα είναι τα ποσά τα οποία μπορούν να διατεθούν κατ’ έτος για τη συγχρηματοδότηση των περιοχών Natura 2000 κατά την περίοδο 2007-2013. Αυτό συμβαίνει γιατί, βάσει της αρχής της επικουρικότητας, εναπόκειται σε κάθε κράτος μέλος να αποφασίσει για τις ανάγκες των περιοχών αυτών κατά τη σύνταξη του εθνικού του προγράμματος. Η Επιτροπή πάντως έχει τα μέσα να διασφαλίσει προτεραιότητα στο Natura 2000 εντός των εθνικών αυτών προγραμμάτων. Θα επανέλθω στο σημείο αυτό στο τέλος της ομιλίας μου.

Κατ' αρχήν, μερικές παρατηρήσεις για τους νέους κανονισμούς που είναι υπό συζήτηση: σε ό,τι αφορά τον κανονισμό του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης, πρέπει να πω ότι περιέχει αναφορά στη συγχρηματοδότηση για το Natura 2000 και για τη βιοποικιλότητα που περιλαμβάνονται στους στόχους της σύγκλισης και της ανταγωνιστικότητας. Υπάρχουν επίσης δυνατότητες συγχρηματοδότησης από τους κανονισμούς του Ταμείου Συνοχής και του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου, ιδίως προς ενίσχυση της διοικητικής ικανότητας σε σχέση με το Natura 2000. Το Natura 2000 επίσης περιλαμβάνεται – και αυτό είναι σημαντικό – στο δεύτερο άξονα για τη διαχείριση γης του νέου κανονισμού αγροτικής ανάπτυξης ο οποίος θα έχει το 25% του συνόλου του. Η Επιτροπή προτείνει συνολικά 22 δισεκατομμύρια ευρώ για τη διαχείριση γης κατά την περίοδο 2007-2013. Αναγκαίο είναι –και εδώ, κ. Florenz, θα ήθελα τη συμπαράσταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου– να διαφυλαχθεί το ποσόν αυτό και, ει δυνατόν, να αυξηθεί. Η συμπαράσταση λοιπόν του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο θέμα αυτό είναι πρωτεύουσας σημασίας. Οι νέοι κανονισμοί περιέχουν μηχανισμούς που επιτρέπουν στην Επιτροπή, όπως είπα προηγουμένως, να παρέχει καθοδήγηση και να ελέγχει ως ένα βαθμό το περιεχόμενο των προγραμμάτων που θα υποβάλλουν τα κράτη μέλη.

Αμέσως μετά την υιοθέτηση των προτεινομένων κανονισμών για τα Διαρθρωτικά Ταμεία, η οποία πιθανόν να γίνει προς το τέλος της άνοιξης, η Επιτροπή θα καθορίσει λεπτομερώς τις συγκεκριμένες προτεραιότητές της για χρηματοδοτήσεις όλων των ταμείων σε ένα έγγραφο σε κατευθυντήριες γραμμές στρατηγικής. Σύμφωνα με την ακολουθούμενη πρακτική, θα γίνει διαβούλευση επάνω στο περιεχόμενο του εγγράφου αυτού με τη συμμετοχή όλων των ενδιαφερομένων υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένης και της Γενικής Διεύθυνσης Περιβάλλοντος. Θα διασφαλισθεί κατά τη διαβούλευση αυτή ότι η συγχρηματοδότηση για το Natura 2000 θα περιληφθεί ως προτεραιότητα.

Σε συνέχεια των κατευθυντηρίων γραμμών στρατηγικής, τα κράτη μέλη θα πρέπει να προετοιμάσουν εθνικά στρατηγικά πλαίσια, περίπου στο δεύτερο εξάμηνο του 2005 ή ενωρίς το 2006, καθώς επίσης και επιχειρησιακά προγράμματα που θα υποβάλουν στην Επιτροπή. Όλες οι ενδιαφερόμενες υπηρεσίες της Επιτροπής θα συμπεριληφθούν στη διαβούλευση που θα γίνει για το περιεχόμενο αυτών των προγραμμάτων. Βεβαίως, από πλευράς Γενικής Διεύθυνσης Περιβάλλοντος, θα γίνουν οι κατάλληλες ενέργειες ώστε να εξασφαλισθεί προτεραιότητα στις δράσεις του Natura 2000.

Ειδικά, όσον αφορά τα εθνικά προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης, για τα οποία ο κ. Florenz προηγουμένως είπε ότι θα υπάρχει ανταγωνιστική σχέση, κάθε υποβαλλόμενο πρόγραμμα θα εξετάζεται λεπτομερειακά για να διασφαλίζεται ότι λαμβάνεται υπόψη τόσο το κοινοτικό νομοθετικό πλαίσιο όσο και οι προτεραιότητες πολιτικής σε θέματα όπως η βιοποικιλότητα, η διαχείριση περιοχών του Natura 2000, οι κλιματολογικές αλλαγές, η εφαρμογή των ιδεών για τους υδάτινους πόρους και άλλα θέματα. Εάν βεβαίως διαπιστωθεί ότι ένα εθνικό πρόγραμμα δεν παρέχει επαρκή χρηματοδοτική κάλυψη για τα ανωτέρω, οι υπηρεσίες της Επιτροπής έχουν πάντοτε το δικαίωμα να το απορρίψουν. Αυτό αποτελεί μία ακόμη διασφάλιση ότι το Natura 2000 θα διατηρήσει την προτεραιότητά του στα προγράμματα των κρατών μελών – χωρίς βεβαίως να αποτελεί απόλυτη εγγύηση. Αποτελεί κύρια υποχρέωση λοιπόν για όλους όσους ενδιαφέρονται για τη χρηματοδότηση του Natura 2000 να ασκούν πίεση ώστε όχι μόνο να προτείνουν τα κράτη μέλη φιλόδοξους στόχους στα εθνικά και επιχειρησιακά προγράμματά τους αλλά επίσης να εξασφαλίσουν μια μόνιμη και συνεχή δράση για την προετοιμασία έγκυρων προγραμμάτων του Natura 2000. Σας ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας.

  Gutiérrez-Cortines (PPE-DE), εξ ονόματος της Ομάδας. – (ES) Κύριε Πρόεδρε, χαιρόμαστε όλοι διότι η Επιτροπή ασχολήθηκε με τα ζητήματα του Δικτύου Natura 2000 που σχετίζεται με το Πρόγραμμα LIFE, του οποίου είμαι σκιώδης εισηγήτρια.

Ωστόσο, πιστεύω ότι βρίσκουμε την κατάσταση πολύ απογοητευτική διότι το θέμα εξετάστηκε χωρίς να ληφθούν υπόψη οι έννοιες που είναι βασικές για τη βιωσιμότητα και, επιπλέον, κάναμε το γνωστό παλιό λάθος να αντιμετωπίσουμε το Natura 2000 ως ένα αποκρυσταλλωμένο έδαφος, χωρίς ζωή ή δραστηριότητα.

Από την πρώτη ανακήρυξη των προστατευόμενων περιοχών, το Natura 2000, αντί να φέρει χαρά στην κοινωνία, έγινε ένα πρόβλημα. Καμία περιοχή δεν θέλει να ανακηρυχθεί προστατευόμενη, διότι δεν υπάρχει παράλληλη πολιτική στήριξης. Έχει μετατραπεί σε μια συνεχή μάχη. Δεν υπήρξε καμία εκπαίδευση για την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων, ούτε για την αληθινή προστιθέμενη αξία του Δικτύου Natura, που να προκαλεί και να ξυπνά τον ενθουσιασμό.

Επιπλέον, υπήρξε συγκαλυμμένη απαλλοτρίωση, καθώς η χρήση της γης είναι πολύ πιο περιορισμένη από πριν και, σε πολλές περιπτώσεις, η αξία της γης μειώνεται. Επομένως, έχει γίνει ένα βάρος. Ποιο λοιπόν είναι το πρόβλημα με το έγγραφο που εξετάζουμε; Καταρχάς, δεν αναγνωρίζει τυπολογίες. Δεν μπορούμε να εισαγάγουμε την έννοια του Natura 2000 χωρίς να δούμε τις μεγάλες οικογένειες βιοποικιλότητας, διότι κάθε μία από αυτές απαιτεί ένα διαφορετικό οικονομικό μέσο. Για παράδειγμα πώς πρόκειται να γίνει η διαχείριση των θαλάσσιων κονδυλίων, που δεν υπάρχουν, με μέσα της αγροτικής ανάπτυξης; Θα πρέπει να δημιουργηθεί ένα διαφορετικό Natura. Ούτε οι ποταμοί αντιμετωπίζονται ως κάτι σημαντικό, ενώ πιστεύω ότι θα έπρεπε να αντιμετωπίζονται ως ένα βασικό πρόγραμμα. Δεν υπάρχει καν σωστή διάκριση μεταξύ των διαφόρων δασικών περιοχών. Θα έπρεπε να υπάρχει τουλάχιστον μία ένδειξη της πρόθεσης να εκπονηθεί μια διαφοροποιημένη πολιτική.

Τέλος, θα ήθελα να πω ότι, αν δεν εισαγάγουμε το Natura στην οικονομία της αγοράς, δεν θα έχουμε πετύχει τίποτα, διότι φύση σημαίνει ζωή, οικονομία και βιωσιμότητα.

  Hegyi (PSE) , εξ ονόματος της Ομάδας. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, πριν από μερικά χρόνια, ένας ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ επισκέφτηκε ένα μικρό χωριό της ανατολικής Ουγγαρίας. Το χωριό βρισκόταν κοντά σε έναν υδροβιότοπο – έναν σωστό παράδεισο για τα πτηνά. Αφού βγήκαμε από το αυτοκίνητο, μου ζήτησε να παραμείνω σιωπηλός για λίγο. Ήθελε απλώς να ακούσει τη συναυλία των πτηνών και των τζιτζικιών. Στην περιοχή μας στη δύση, μου είπε, δυστυχώς, έχουμε χάσει αυτές τις παρθένες φυσικές τοποθεσίες για πάντα· εσείς πρέπει να διατηρήσετε τις δικές σας πάση θυσία.

Ο στόχος της πρωτοβουλίας Natura 2000 μπορεί να οριστεί με επιστημονικά κριτήρια, αλλά το βασικό κίνητρο είναι απλό: να διασωθούν τουλάχιστον ορισμένα μέρη των ευρωπαϊκών φυσικών τοποθεσιών για εμάς τους ίδιους και για τις επερχόμενες γενεές. Η μεγαλύτερη πρόκληση για το μέλλον μας είναι η μείωση των φυσικών πόρων, όπως ο καθαρός αέρας, το καθαρό νερό και ένα υγιεινό περιβάλλον. Τα υψηλά επίπεδα βιοποικιλότητας είναι ζωτικής σημασίας για ένα υγιεινό περιβάλλον διαβίωσης, για την ασφάλεια των τροφίμων και για την ποιότητα της ζωής γενικά.

Εκτός από τους στόχους αυτούς, το Natura 2000 αποτελεί επίσης ένα αποτελεσματικό εργαλείο στήριξης των χωριών της Ευρώπης και των κατοίκων τους. Συνιστά ένα σημαντικό τρόπο για την προώθηση της βιολογικής καλλιέργειας και του οικολογικού τουρισμού. Δημιουργεί θέσεις εργασίας και αναζωογονεί τις αγροτικές περιοχές. Το Natura 2000 μπορεί να συμβάλει στον επαναπροσδιορισμό του ρόλου που διαδραματίζουν οι αγροτικές περιοχές στην Ευρώπη.

Ελπίζω ότι ήρθαμε εδώ για να εκθειάσουμε το Natura 2000, όχι για να το υπονομεύσουμε, όπως θα έλεγε και ο Σαίξπηρ. Το μέλλον της φυσικής κληρονομιάς μας χρειάζεται και δικαιούται τουλάχιστον τα 6,1 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως που παρακρατούνται για αυτά τα σύντομα έργα. Το Natura 2000 μπορεί να χρηματοδοτηθεί με διαφορετικούς τρόπους, είτε με τον περίφημο τρόπο της «στοχοθετημένης δέσμευσης» ενός ποσοστού εκ των υφιστάμενων ταμείων ή μέσω ενός ανεξάρτητου ταμείου για το Natura 2000. Υπάρχουν πολλές τεχνικές λεπτομέρειες τις οποίες πρέπει να επιλύσουμε, αλλά οφείλουμε να είμαστε ενωμένοι ως προς ένα πράγμα: το επίπεδο χρηματοδότησης του Natura 2000 δεν μπορεί να είναι ούτε μια δεκάρα χαμηλότερο από εκείνο που πρότεινε προηγουμένως η Επιτροπή.

Κάνω έκκληση σε όλες τις πολιτικές ομάδες και σε όλους όσους κατέχουν ηγετικές θέσεις να διασώσουν την αρχική πρόταση και να την βελτιώσουν προκειμένου να διασφαλίζεται ότι, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, το εν λόγω ποσό θα δαπανάται εξολοκλήρου για τους σκοπούς του Natura 2000.

(Χειροκροτήματα)

  Mulder (ALDE), εξ ονόματος της Ομάδας. – (NL) Κύριε Πρόεδρε, γνωρίζουμε εδώ και πολύ καιρό ότι χρειάζονται όλο και μικρότερες εκτάσεις για την παραγωγή τροφής, γεγονός που σημαίνει ότι μπορούμε να έχουμε την πολυτέλεια της εκτεταμένης γεωργίας, δημιουργώντας έτσι περισσότερες φυσικές περιοχές.

Κατά τη γνώμη μου, η γεωργία αποτελεί συγκεκριμένη συνιστώσα της ανάπτυξης της υπαίθρου, και θεωρώ ότι το ίδιο ισχύει για το πρόγραμμα Natura 2000. Η φύση διαδραματίζει ουσιαστικό ρόλο στην ανάπτυξη της υπαίθρου και αποτελεί έννοια αδιαχώριστη από άλλες πλευρές της γεωργίας και άλλες πρωτοβουλίες απασχόλησης στην ύπαιθρο.

Επί σειρά ετών, η Ευρώπη προώθησε αυτή την αρχή μέσω της νομοθεσίας. Γνωρίζουμε την οδηγία για τα πτηνά και τους οικοτόπους, η οποία στις Κάτω Χώρες ενσωματώθηκε στην εθνική νομοθετική πράξη για τη χλωρίδα και την πανίδα, ενώ δημιουργήσαμε ειδικά συστήματα πληρωμών για όλες αυτές τις διατάξεις. Γνωρίζουμε επίσης τον κανονισμό για τους αγρότες σε ορεινές περιοχές, τις πρόσθετες πληρωμές από το πρόγραμμα Natura 2000 και τα όμοια.

Όσον αφορά το μέλλον, ανέφερα ήδη ότι θεωρώ όλα αυτά τα προγράμματα ως συνιστώσες της ανάπτυξης της υπαίθρου, και νομίζω ότι πρέπει, ως εκ τούτου, να διασφαλίσουμε ένα ειδικό κονδύλιο για το Natura 2000 στο πλαίσιο του ταμείου για την ανάπτυξη της υπαίθρου. Το μεγάλο ερώτημα επομένως είναι: πώς πρέπει να διατεθούν τα χρήματα; Όπως υπέδειξε νωρίτερα ο Επίτροπος, μας είναι γνωστό το σύστημα της συγχρηματοδότησης, το οποίο, κατά τη γνώμη μου, μπορεί να προσλάβει ειδική μορφή. Σε ορισμένες χώρες, αυτή η συγχρηματοδότηση αποτελεί οπωσδήποτε πρόβλημα – πιθανόν μεγαλύτερο για τις φτωχότερες χώρες παρά για τις πλουσιότερες. Θα μπορούσε ίσως η Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο να βρίσκονται σε εξέλιξη διάφορα συστήματα συγχρηματοδότησης εκ παραλλήλου, στο πλαίσιο αυτού του προγράμματος;

Συνεχίζοντας τον συλλογισμό που ανέπτυξα προηγουμένως, ότι δηλαδή η γεωργία αποτελεί, εκ φύσεως, μια μορφή ανάπτυξης της υπαίθρου, ένα άλλο ερώτημα που θα μπορούσε να εξετάσει η Επιτροπή είναι εάν οι επιδοτήσεις για τη γεωργία είναι γενικώς πιο δαπανηρές από τις επιδοτήσεις για την ανάπτυξη του φυσικού περιβάλλοντος στην Ευρώπη.

  Isler Béguin (Verts/ALE), εξ ονόματος της Ομάδας. – (FR) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, σας ευχαριστώ μεν για την απάντησή σας, αλλά οφείλω να σας δηλώσω ότι δεν μας ικανοποιεί. Δεν με ικανοποιεί η απάντησή σας διότι, εάν μου επιτρέπετε να είμαι απολύτως ειλικρινής, εν τέλει το ερώτημα το οποίο μπορούμε να θέσουμε σήμερα στους εαυτούς μας, ακούγοντας τις προτάσεις σας, είναι κατά πόσον η Ευρωπαϊκή Ένωση επιθυμεί ειλικρινά να διατηρήσει τη βιοποικιλότητά της. Εάν όντως το επιθυμεί, ισχύει ό,τι ισχύει και για έναν καθεδρικό ναό· οφείλουμε να εξασφαλίσουμε τους αναγκαίους πόρους για τη διαχείριση του δικτύου Natura 2000. Χωρίς πόρους, χωρίς έναν προϋπολογισμό ο οποίος θα προορίζεται αποκλειστικά γι’ αυτές τις δαπάνες, δεν νομίζω ότι αξίζει τον κόπο να τρέφουμε αυταπάτες.

Κύριε Επίτροπε, γνωρίζουμε όλοι πολύ καλά, ενώ οι περισσότεροι από τους συναδέλφους μου σε αυτή την αίθουσα γνωρίζουν εκ πείρας ότι, εάν δεν δηλώνεται σαφώς ότι μπορεί να χορηγηθεί χρηματοδότηση στις περιφέρειες μέσω του Ταμείου για την Ανάπτυξη της Υπαίθρου, του διαρθρωτικού ταμείου του ΕΤΠΑ ή του ΕΚΤ, τότε το σύνολο των χρημάτων θα διοχετευθεί οπουδήποτε αλλού εκτός από το δίκτυο Natura 2000.

Το δίκτυο Natura 2000 θα ανταγωνίζεται ευθέως όλα τα υπόλοιπα προγράμματα. Βεβαίως, στον τομέα της γεωργίας θα υπάρχουν δυνατότητες ολοκλήρωσης, και αυτό θα θεωρηθεί απόδειξη για την ολοκλήρωση του Natura 2000. Ωστόσο, δεν πρέπει να τρέφουμε αυταπάτες, κύριε Επίτροπε. Οφείλουμε να προχωρήσουμε περισσότερο. Και ακριβώς επειδή δεν έχουμε καμιά απολύτως εμπιστοσύνη σε αυτή την πρόταση, ως εισηγήτρια για το Life+, προτείνω, δεδομένου ότι το Συμβούλιο και η Επιτροπή δεν έχουν λάβει απόφαση σχετικά με τα 3 δισ. ευρώ που απαιτούνται ετησίως για τη διαχείριση του προγράμματος, να περιλάβουμε στο Life+ μια ενότητα με τίτλο «Life», η οποία στο παρελθόν είχε τον τίτλο «Nature»: Life διαχείριση Natura 2000.

Αναμένουμε όλες τις δυνατές εγγυήσεις για την πρακτική υλοποίηση του δικτύου Natura 2000, διότι, κύριε Επίτροπε, και σε θεωρητικό και σε πρακτικό επίπεδο, αγωνιστήκαμε σκληρά για την επίτευξη αυτού του στόχου. Σε πρακτικό επίπεδο, μόνη μας επιδίωξη…

(Ο Πρόεδρος διακόπτει την ομιλήτρια)

  de Brún (GUE/NGL), εξ ονόματος της Ομάδας. –

(Η ομιλήτρια αγορεύει στα ιρλανδικά)

Το Natura 2000 αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της προστασίας και της ανάπτυξης της βιοποικιλότητας στους βιότοπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η πολιτική πρέπει να εξασφαλιστεί μέσω της ένταξης και της ενσωμάτωσης του Natura 2000 στα κύρια ευρωπαϊκά προγράμματα χρηματοδότησης. Οι κανονισμοί χρηματοδότησης για τα εν λόγω προγράμματα πρέπει να αντικατοπτρίζουν αυτήν την ολοκληρωμένη προσέγγιση. Οι κανονισμοί για τις δημοσιονομικές προοπτικές 2007-2013 πρέπει τώρα να ενισχυθούν για να επιτευχθεί η ολοκληρωμένη προσέγγιση.

(Η ομιλήτρια αγορεύει στα ιρλανδικά)

  Πρόεδρος. – Όπως γνωρίζετε, δεν προσφέρονται υπηρεσίες διερμηνείας για τη γαελική γλώσσα, αλλά καταλάβαμε ένα τμήμα της παρέμβασής σας.

  Wise (IND/DEM), εξ ονόματος της Ομάδας. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, υπάρχει κάτι το οποίο η ΕΕ δεν επιδιώκει να ελέγξει; Υπάρχουν ζητήματα για τα οποία οι περισσότεροι βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα προσπαθήσουν να μην πετάξουν τα χρήματα των φορολογουμένων; Δυστυχώς, φαίνεται πως όχι. Μην μπορώντας να αρκεστεί στα ενιαία νομικά πλαίσια, τη φορολογική εναρμόνιση και τα σχετικά, η ΕΕ προφανώς επιθυμεί να ελέγξει τη φύση. Πρόκειται για καταφανή ανοησία.

Η οδηγία για τους οικοτόπους του 1992, η οποία καθιέρωσε το Natura 2000, αναφέρει την πρόθεση της ΕΕ να ορίσει ένα κοινό πλαίσιο για τη διατήρηση των άγριων φυτών και ζώων. Στην ισχυρή νέα Ευρώπη, ακόμη και η φύση πρέπει να τυποποιηθεί. Οι πιο σοφοί σύμβουλοι γνωρίζουν ότι κάτι τέτοιο είναι αδύνατο. Όταν ο άνθρωπος επιδιώκει να παίξει τον Θεό, η φύση διαθέτει μια δυσάρεστη συνήθεια να ορθώνει ξανά το ανάστημά της.

Ως μέλος της Ομάδας IND/DEM, η οποία διαθέτει δανούς και άγγλους συμπροέδρους, θυμήθηκα την ιστορία του Βασιλιά Canute: κουρασμένος από τις κολακείες των αυλικών του, οι οποίοι του έλεγαν ότι μπορούσε να ελέγξει το καθετί και τα πάντα, τους πήγε στην παραλία και διέταξε τη θάλασσα να αποτραβηχτεί. Τα κύματα, φυσικά, εξακολούθησαν να παφλάζουν στα πόδια τους και ο Βασιλιάς απέδειξε αυτό το οποίο ήθελε να πει. Μου κάνει εντύπωση το γεγονός ότι ο Canute διέθετε περισσότερη λογική απ’ όση διαθέτουν σήμερα οι ευρωπαίοι ηγέτες.

Αν η ΕΕ δεν είναι παθιασμένη με την εξουσία και πραγματικά είναι απλώς ένας οικονομικός συνασπισμός, ίσως κάποιος θα μπορούσε να μου πει γιατί είναι απαραίτητο, για παράδειγμα, να απαριθμούνται και να προστατεύονται όλα τα είδη της νυχτερίδας; Ρώτησε κανείς τις νυχτερίδες; Όχι, φυσικά. Για άλλη μία φορά, το μόνο συμπέρασμα στο οποίο μπορώ να καταλήξω είναι ότι αν η ΕΕ είναι η απάντηση, τότε η ερώτηση θα ήταν μάλλον ανόητη. Θα μπορούσατε ακόμη να τη χαρακτηρίσετε και σαχλή!

  Belohorská (NI). – (SK) Κάθε άνθρωπος έχει όνειρα και φιλοδοξίες, και οι πολιτικοί έχουν τα οράματα και τα ιδανικά τους, τα οποία κατά συνέπεια εμφυσούν στα διάφορα προγράμματα. Το πρόγραμμα Natura 2000 είναι εξαιρετικό για τον απλούστατο λόγο ότι ενσωματώνει ιδανικά και προσδοκίες πολλών ανθρώπων. Ερείδεται στην προστασία της πολιτισμικής και φυσικής κληρονομιάς της Ευρώπης, στη διατήρηση και προστασία της βιοποικιλότητας. Εκτός από αυτές τις κάπως μεγαλόπνοες ιδέες, το πρόγραμμα Natura 2000 είναι επιπλέον εξαιρετικό διότι θα μπορούσε να αποβεί κίνητρο ανάπτυξης της υπαίθρου. Έχει δε τεράστια κοινωνικοοικονομική σημασία για την απασχόληση, τον τουρισμό και την προστασία της ανθρώπινης υγείας.

Σήμερα, καθώς στα διάφορα κράτη εγκρίνεται και επικυρώνεται η Συνταγματική Συνθήκη, είναι πολύ σημαντικό, και επ’ αυτού του θέματος, να μπορούμε να εκφράζουμε τη θέση του Κοινοβουλίου ως προς την κατάρτιση τέτοιων προγραμμάτων και να αναλύουμε τη θέση της Επιτροπής, η οποία πρέπει να διευκολύνει τέτοια προγράμματα και να παρέχει τους απαραίτητους πόρους για τους στόχους του προγράμματος.

Το ζήτημα της συγχρηματοδότησης συχνά δημιούργησε προβλήματα σε πολλά κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ιδίως στα νέα, καθώς, στο όνομα της αποκέντρωσης, οι αρχές των διαφόρων περιοχών ανέλαβαν την άμεση ευθύνη για εκπαιδευτικά και νοσηλευτικά ιδρύματα καθώς και για την προστασία της κληρονομιάς τους. Είναι, επομένως, σημαντικό και ουσιαστικό να παράσχετε αρωγή για την εφαρμογή αυτού του προγράμματος, να αποδεσμεύσετε απευθείας οικονομικούς πόρους ώστε να βοηθήσετε τις περιοχές οι οποίες δεν διαθέτουν τα χρήματα για συγχρηματοδότηση.

Κύριε Επίτροπε, μιλήσατε για επικουρικότητα ως προς το θέμα αυτό. Θα παρακαλούσα, όμως, να λάβετε υπόψη ότι το φυσικό περιβάλλον δεν έχει σύνορα – «τα πουλιά δεν χρειάζονται διαβατήρια».

  Sonik (PPE-DE). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, θέλω καταρχάς να ευχαριστήσω τον κ. Florenz, πρόεδρο της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, για την εγκαινίαση αυτής της συζήτησης σχετικά με το πρόγραμμα Natura 2000.

Εν συγκρίσει με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η Πολωνία μπορεί να καυχάται για σπουδαία επιτεύγματα στον τομέα της προστασίας του περιβάλλοντος. Ο χαρακτηρισμός προστατευόμενων περιοχών αποτελεί πολωνική παράδοση η οποία ανάγεται στον 19ο αιώνα· οι περιοχές αυτές καλύπτουν πλέον το 32% της χώρας, από το 9% πριν από είκοσι χρόνια. Ωστόσο, η Πολωνία ανησυχεί για το γεγονός ότι ενώ η ιδέα του δικτύου Natura 2000 έχει εξελιχθεί στην Ευρώπη, τούτο δεν έχει υποστηριχθεί από τις κατάλληλες εγγυήσεις χρηματοδότησης για τη δημιουργία και συντήρηση αυτού του δικτύου. Έτσι, η χώρα συνυπέγραψε τη δήλωση που εξέδωσαν πολλά κράτη μέλη της ΕΕ τον Οκτώβριο και τον Δεκέμβριο, στην οποία εκφράζουν την απογοήτευσή τους για την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τη συγχρηματοδότηση του δικτύου Natura 2000. Δεν παρέχονται σαφείς λεπτομέρειες για τα κριτήρια χρηματοδότησης μέτρων προστασίας στις εντεταγμένες περιοχές Natura 2000 μεταξύ 2007 και 2013, και αυτό θα σημάνει αναμφίβολα περικοπές στη χρηματοδότηση του δικτύου Natura 2000. Εν τοιαύτη περιπτώσει, θα καταστεί αδύνατη η υλοποίηση πολλών επιτακτικών μέτρων προστασίας. Η πλειονότητα των περιοχών της Πολωνίας που έχουν ενταχθεί στο Natura 2000 δεν θα καλύπτεται από τους ενδεδειγμένους πόρους, όπως, παραδείγματος χάριν, γη που ανήκει σε εθνικούς δρυμούς, ή έλη, φυσικοί βοσκότοποι, αμμόλοφοι, βαλτότοποι και θαμνότοποι που δεν έχουν αγροτική χρήση.

Με αφορμή την επιστολή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της 6ης Ιανουαρίου 2005 προς την Πολωνία, στην οποία προτάθηκε να εξετασθεί το ενδεχόμενο επεκτάσεως του καταλόγου των περιοχών Natura 2000 στη χώρα, η εγγύηση χωριστής χρηματοδότησης για τη σύσταση του δικτύου Natura 2000 απέκτησε ακόμη μεγαλύτερη σημασία για την Πολωνία και για άλλες χώρες. Η Πολωνία συνεπώς προσδοκεί ότι, στο πλαίσιο κατάρτισης των νέων δημοσιονομικών προοπτικών, θα διασφαλισθούν κατάλληλα επίπεδα χρηματοδότησης για τη σύσταση του δικτύου Natura 2000. Θα πρότεινα ο κανονισμός LIFE+ να συμπεριλαμβάνει ειδικές διατάξεις για τα προγράμματα LIFE+ και Natura 2000.

  Haug (PSE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, θέλω να κάνω μία προκαταρκτική παρατήρηση. Ασφαλώς καταλαβαίνω ότι ως Επίτροπος αρμόδιος για το περιβάλλον ακολουθείτε την παράδοση της Επιτροπής που είναι ευρωπαϊκό θεσμικό όργανο. Επομένως, όλα όσα θα πω στη συνέχεια δεν απευθύνονται σε εσάς προσωπικά αλλά στην Επιτροπή.

Πρώτον, θεωρώ ότι το Κοινοβούλιο αντιμετωπίζει το πρόβλημα σχετικά με το Natura 2000 διότι η Επιτροπή δεν τόλμησε να προτείνει ένα κατάλληλο χρηματοδοτικό μέσον. Αυτό είναι το ένα σημείο που θέλω να θίξω. Στην οδηγία για τους οικοτόπους αναλάβαμε την υποχρέωση συγχρηματοδότησης και παροχής πόρων, αλλά δεν προβλέψαμε τίποτα σχετικό στα διάφορα ταμεία μας.

Δεύτερον, η Επιτροπή δεν τόλμησε ούτε να διασφαλίσει ότι θα υπάρχουν οι κατάλληλοι όροι στους υφιστάμενους κανονισμούς – τον κανονισμό για τα διαρθρωτικά ταμεία και τον κανονισμό για την ανάπτυξη της υπαίθρου που είναι γεμάτοι από «μπορεί», «θα πρέπει» και «θα μπορούσε». Αυτό δεν αρκεί, τουλάχιστον έτσι πιστεύουμε εμείς, γιατί όλοι γνωρίζουμε πού θα μας οδηγήσει. Οι περιφέρειες στα κράτη μέλη θα πρέπει να υποβάλουν λειτουργικά προγράμματα και η Επιτροπή οφείλει να τα αξιολογήσει και να τα εγκρίνει. Αυτό το ξέρουμε, αλλά δεν είναι βέβαιο ότι θα διαβαστούν όλα όσα γράφονται. Στην παρούσα περίοδο προγραμματισμού για παράδειγμα, στον κανονισμό των διαρθρωτικών ταμείων περιλαμβάνεται η προώθηση αιτημάτων των γυναικών. Το Κοινοβούλιο αγωνίστηκε γι’ αυτό, αλλά τα κράτη μέλη δεν έκαναν απολύτως τίποτα. Αυτό είναι απαράδεκτο.

Γι’ αυτό χρειαζόμαστε ένα ξεχωριστό μέσον για τη χρηματοδότηση του Natura 2000. Το Κοινοβούλιο συμφώνησε ήδη ότι χρειαζόμαστε ένα ξεχωριστό χρηματοδοτικό μέσον. Αρκεί να ρίξει κανείς μόνο μια ματιά στις γνωμοδοτήσεις των επιμέρους επιτροπών για τις δημοσιονομικές προοπτικές. Η Επιτροπή Γεωργίας είπε ήδη ότι η προστασία της βιοποικιλότητας δεν είναι πρωταρχική ή γνήσια πολιτική της υπαίθρου. Ξέρουμε τι σημαίνει αυτό. Ούτε οι εμπειρογνώμονές μας για την γεωργία θέλουν να χρησιμοποιήσουν χρήματα από το ταμείο για την ανάπτυξη της υπαίθρου για το Natura 2000.

  Auken (Verts/ALE). – (DA) Κύριε Πρόεδρε, θέλω καταρχάς να ευχαριστήσω τον Επίτροπο για την απάντησή του. Με μια μόνη εξαίρεση, συμφωνούμε όλοι ότι το Natura 2000 είναι εξαιρετικής σημασίας, ενώ συμφωνούμε, επίσης όλοι, ότι οι πόροι πρέπει να εξασφαλισθούν. Δεν γνωρίζω εάν όλοι συνειδητοποιούν το μέγεθος του χρηματικού ποσού – τουλάχιστον 6 δισ. ευρώ ανά έτος. Αυτό σημαίνει ότι το πρόγραμμα Natura 2000 πρέπει να απορροφήσει τουλάχιστον 3 δισ. ευρώ. Αυτό το ποσόν δεν είναι ποτέ δυνατόν να αποκτηθεί μέσω ενός μόνο κονδυλίου. Ανεξαρτήτως τρόπων και μέσων, πρέπει να κατορθώσουμε να εντάξουμε το πρόγραμμα αυτό στα υπόλοιπα κονδύλια, και επ’ αυτού είμαστε σύμφωνοι. Θα στηρίξουμε την Επιτροπή σε αυτό το θέμα, οφείλω δε να προσθέσω επίσης ότι τα οικολογικά κινήματα, όπως το Bird Life κλπ., είναι υπέρ της ολοκληρωμένης χρηματοδότησης του Natura 2000. Το πρόβλημα έγκειται στο ότι δεν μπόρεσα να συναγάγω από την απάντηση του κ. Επιτρόπου πώς προτίθεται να διασφαλίσει ότι κάτι τέτοιο θα συμβεί πράγματι. Ο κ. Florenz έδωσε μια χαριτωμένη περιγραφή των συγκρούσεων που θα προκύψουν. Εάν δεν διασφαλιστεί πρώτα η δέσμευση των χρημάτων, τίποτε δεν πρόκειται να υλοποιηθεί. Για χάρη της χρηματοδότησης και μόνον, λοιπόν, χρειαζόμαστε από την Επιτροπή μια απάντηση σαφέστερη από αυτήν που έχουμε λάβει μέχρι στιγμής.

Επιτρέψτε μου επίσης να επισημάνω ότι το θέμα δεν είναι μόνον εάν θα εκταμιευτούν αρκετά χρήματα. Αφορά επίσης την εναρμόνιση της συνολικής πολιτικής μας για τις αγροτικές περιοχές με το φυσικό περιβάλλον, ούτως ώστε η γεωργία και η ανάπτυξη σε τέτοιες περιοχές να υλοποιούνται με σεβασμό προς το ευαίσθητο φυσικό περιβάλλον, αντί –όπως συμβαίνει τώρα– να επιτρέπεται η χάραξη μεγάλων οδικών δικτύων μέσα από ευαίσθητες φυσικές περιοχές. Γνωρίζω, από την Πολωνία, περιπτώσεις απαλλαγής αγροτών για υπερεντατική εκτροφή χοίρων σε εξαιρετικά ευαίσθητο και πλουσιότατο, αλλά ευάλωτο, φυσικό περιβάλλον. Επομένως, χρειάζεται να λάβουμε επίσης υπόψη τον τρόπο με τον οποίον αναπτύσσουμε τις αγροτικές περιοχές και να διασφαλίσουμε την ένταξη του Natura 2000 και την ύπαρξη επαρκών πόρων. Εάν τα χρήματα τελικά δεν βρεθούν στο πλαίσιο των υπαρχόντων κονδυλίων, επιτρέψτε μου να τονίσω ότι μόλις πετύχαμε μια πλειοψηφία στην Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων υπέρ του να αρχίσει να εξετάζεται η δυνατότητα χρηματοδότησης από τον πρώτο πυλώνα, στον οποίο εντάσσεται το σύνολο σχεδόν των πόρων της ΕΕ. Υπάρχουν τόσο μεγάλα ποσά που δεσμεύονται για άμεσες γεωργικές ενισχύσεις, ώστε είναι καιρός να αρχίσουμε να εξετάζουμε αυτές τις ενισχύσεις.

  Rack (PPE-DE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, ο κ. Florenz είπε ότι το πρόγραμμα Natura 2000 κινδυνεύει γιατί δεν έχει ξεκαθαριστεί η χρηματοδότησή του. Εγώ θεωρώ ότι το πρόβλημα είναι ακόμη μεγαλύτερο. Δεν λείπει μόνο η εξασφάλιση της χρηματοδότησης – επί τόπου επικρατεί αυξανόμενη άγνοια και ανησυχία για το τι σημαίνει ο χαρακτηρισμός μίας περιοχής του Natura 2000.

Θα πω δυο λόγια σχετικά με αυτό. Πρώτον, η χρηματοδότηση των προγραμμάτων Natura 2000 δεν πρέπει να γίνει εις βάρος των αγροτών, και μάλιστα αποκλειστικά, γιατί διαφορετικά, όπως επεσήμανε ξεκάθαρα η κ. Gutiérrez-Cortines, θα απαλλοτριωθούν σχεδόν όλα όσα έχουν οι ιδιοκτήτες.

Δεύτερον, είναι απαράδεκτο να μένει στάσιμη η υποδομή και η οικονομική ανάπτυξη σε μεγάλα τμήματα της Ένωσης εξαιτίας της καθυστέρησης και της ασάφειας ως προς τον χαρακτηρισμό των περιοχών. Σε μεγάλα τμήματα της υπαίθρου είναι αδύνατο να εφαρμοστούν λογικά επενδυτικά προγράμματα συμβατά με την φύση της υπαίθρου επειδή έχουν παραμείνει ανοιχτά ερωτήματα. Επίσης, είναι απαράδεκτο να μετατρέπεται κατ’ αυτόν τον τρόπο στο αντίθετό του το πρόγραμμα Natura 2000 που βασικά είχε ως στόχο να συμβάλει στο καλό όνομα της Ένωσης στέλνοντας το ξεκάθαρο μήνυμα ότι θέλουμε να μην είμαστε μόνο μία οικονομική, αλλά και μία περιβαλλοντική ένωση.

Τέλος, δεν μπορούμε να ανεχτούμε ότι ιδίως οι γραφειοκρατικοί τρόποι προσέγγισης στις Βρυξέλλες και στην Επιτροπή έχουν ως τελικό αποτέλεσμα να μην ξέρει κανείς πια τι κάνει. Οι Βρυξέλλες λένε να χαρακτηρίσουμε παντού περιοχές – κανείς δεν ξέρει κάτι με βεβαιότητα ως προς τα χρήματα, αλλά αυτό μπορεί να αντιμετωπιστεί αργότερα. Όπως επιβεβαίωσε τώρα και ο Επίτροπος, αν οι χώρες δεν προβούν αμέσως σε χαρακτηρισμούς, θα γίνει προσφυγή στο Δικαστήριο. Αυτό δεν είναι περιβαλλοντικό πρόγραμμα αλλά ένα πρόγραμμα που έχει σχεδιαστεί για να γίνει ενοχλητικό για τους πολίτες.

  Lienemann (PSE). – (FR) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, το Natura 2000 είναι ένα από τα μείζονα θέματα τα οποία συχνά διαιωνίζουν τις αμφιβολίες σχετικά με το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Οι συμπολίτες μας συμμερίζονται τη φιλοδοξία μας να προστατεύσουμε τη βιοποικιλότητα και γνωρίζουν ότι συντάσσουμε κείμενα, αλλά, όταν τίθεται το θέμα της εξασφάλισης των αναγκαίων πόρων, η Ευρώπη δεν προσφέρει όσα υπόσχεται. Οι συμπολίτες μας αποδέχονται την ιδέα της βιώσιμης ανάπτυξης, θεωρώντας εφικτή τη συμφιλίωση της προστασίας του πλανήτη και της οικονομικής ανάπτυξης και απασχόλησης, αλλά όταν αναζητούν τους διαύλους και τους πόρους για την επιδίωξη αυτών των στόχων, η Ευρώπη δεν προσφέρει όσα έχει υποσχεθεί.

Πρέπει, συνεπώς, να βρούμε νέα μέσα για τη διατήρηση του Natura 2000. Θέλω να διατυπώσω τρία αιτήματα: πρώτον, χρειαζόμαστε ένα ειδικευμένο ταμείο, διότι υφίσταται, αντικειμενικά, αντίφαση μεταξύ των πόρων που διατίθενται για την προαγωγή της οικονομικής ανάπτυξης, της ανάπτυξης της υπαίθρου, και των πόρων που προορίζονται για τη διατήρηση της γης σύμφωνα με το πρόγραμμα Natura 2000. Ως εκ τούτου, χρειαζόμαστε ένα ειδικευμένο ταμείο, και αυτό είναι το πρώτο αίτημα.

Το δεύτερο αίτημά μου είναι ότι η υλοποίηση του Natura 2000 πρέπει να τυγχάνει προνομιακής μεταχείρισης στα κριτήρια για όλα τα ευρωπαϊκά ταμεία. Θα σας αναφέρω ένα παράδειγμα αυτής της αντίφασης. Στον κανονισμό του ΕΤΠΑ τον οποίο διαπραγματεύεστε αυτή την περίοδο, οι περιοχές περιορίζονται στις δασικές ή καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Το Natura 2000 χρειάζεται φυσική, παρθένα γη η οποία δεν καλύπτεται από δάση ή καλλιέργειες, με άλλα λόγια υδροβιότοπους.

Τρίτον, χρειαζόμαστε ένα μέσο καινοτομίας, έτσι ώστε οι εφαρμοζόμενες πρακτικές να συνάδουν περισσότερο με τα όσα θα μπορούσαμε να προβλέψουμε για το μέλλον. Ως εκ τούτου, στο πλαίσιο του προγράμματος Life+ χρειαζόμαστε ένα ειδικευμένο μέσο αλλά και τη διατήρηση δύο πυλώνων: ενός γενικού περιβαλλοντικού πυλώνα και ενός πυλώνα για το Life Nature, όπως ίσχυε στο παρελθόν.

Όπως αντιλαμβάνεστε, κύριε Επίτροπε, στην παρούσα μορφή τους, δεν θεωρούμε ότι οι προτάσεις της Επιτροπής θα πείσουν στην πράξη τους συμπολίτες μας. Θεωρούμε ότι η προστασία της βιοποικιλότητας είναι βήμα προόδου, το οποίο είναι συμβατό με την ανάπτυξη των αγροτικών περιφερειών και με το οικονομικό μέλλον της υπαίθρου μας. Συνεπώς, τώρα χρειαζόμαστε αποδείξεις αυτής της πεποίθησης, με τη μορφή 3 δισεκατομμυρίων ευρώ τουλάχιστον από τα διαρθρωτικά ταμεία.

  Olajos (PPE-DE). – (HU) Θέλω να ευχαριστήσω τον κ. Florenz που μας έδωσε τη δυνατότητα να συζητήσουμε το σημαντικό αυτό θέμα. Είναι προς το συμφέρον όλων μας να καταστεί λειτουργικό το Natura 2000. Για τον λόγο αυτόν, ερωτήσαμε τους συναδέλφους σας κατά τη συνεδρίαση της κοινοβουλευτικής επιτροπής και γι’ αυτό ερωτούμε και εσάς ποιες διασφαλίσεις και ποιες εγγυήσεις μπορείτε να μας παράσχετε ώστε να βεβαιωθούμε ότι το δίκτυο στο σύνολό του θα είναι οικονομικώς βιώσιμο. Δυστυχώς, πληροφορηθήκαμε ότι οι απαντήσεις που λάβαμε από την Επιτροπή ήσαν άστοχες και ότι δεν κατόρθωσαν να υποσχεθούν καμία σταθερή εγγύηση πίσω από την ελκυστική βιτρίνα της ολοκληρωμένης προσέγγισης. Όμως η ανάγκη εγγυήσεων υφίσταται. Ήρθα από την Ουγγαρία, όπου η κυβέρνηση κατόρθωσε να παραβιάσει την προηγούμενη συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Ένωση, και να διοχετεύσει 8 δισ. φιορίνια που προορίζονταν για την προστασία της γεωργίας και του περιβάλλοντος σε άμεσες γεωργικές επιδοτήσεις. Για αυτόν και για παρόμοιους άλλους λόγους, οι αγρότες διαδηλώνουν με τα τρακτέρ τους στην πρωτεύουσα της χώρας τη στιγμή αυτή που μιλάμε.

Στην Ουγγαρία μια παροιμία λέει ότι όποιος καίγεται στον χυλό φυσάει και το γιαούρτι. Έτσι αισθανόμαστε τώρα: οι κενολογίες της Επιτροπής και η στάση ορισμένων κρατών μελών μας έκαψαν και μας αναγκάζουν να είμαστε προσεκτικότεροι. Συνεπώς, εγώ, μαζί με τους συναδέλφους μου βουλευτές, ζητούμε από το Συμβούλιο και την Επιτροπή να συστήσουν ξεχωριστό τμήμα του προϋπολογισμού για τις ανάγκες του Natura 2000, δηλαδή εντός των οικονομικών προβλέψεων που συζητούνται, παράλληλα με τη σημαντική αναβάθμιση του προγράμματος LIFE+ και εντός του γεωργικού προϋπολογισμού –στο οποίο αμέσως θα προσέθετα ότι κάτι τέτοιο θα ήταν εφικτό μόνο μέσω πραγματικών αυξήσεων στον γεωργικό προϋπολογισμό που έχει διατεθεί ειδικά για αυτόν τον σκοπό– ή, από την άλλη πλευρά, με ενέργειες για τη σύσταση ενός τελείως ξεχωριστού ταμείου. Παρακαλώ, τέλος, τους εκπροσώπους της Επιτροπής να λάβουν υπόψη τη μελλοντική ένταξη της Ρουμανίας, της Βουλγαρίας και της Κροατίας – κάτι το οποίο δεν εξετάστηκε στο υπό συζήτηση σχέδιο εκθέσεως.

  Scheele (PSE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, εκφράζω κι εγώ όπως η Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, τα συγχαρητήριά μου. Θεωρώ ότι αυτή η συζήτηση είναι πολύ σημαντική και δείχνει ότι το Κοινοβούλιο πρέπει να ασκήσει πίεση προκειμένου να αποκτήσει ένα δικό του χρηματοδοτικό μέσον για το Natura 2000.

Κάποιος από τους προηγούμενους ομιλητές είπε ότι το Natura 2000 θεωρείται από ορισμένες πλευρές ένα πρόγραμμα ενόχλησης της κοινής γνώμης. Ωστόσο, υπάρχουν και πολλές άλλες πλευρές που το θεωρούν μία πραγματική βοήθεια στον αγώνα για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας. Θεωρώ ότι είναι καθήκον μας να υποστηρίξουμε αυτές τις δυνάμεις και γι’ αυτό τάσσομαι, όπως πολλοί συνάδελφοι, υπέρ του να αποκτήσουμε μελλοντικά ένα δικό μας χρηματοδοτικό μέσον.

Ακόμα, πιστεύω ότι δεν είναι απόλυτα σωστό να λέγεται ότι το ζητούμενο δεν είναι το ύψος των κονδυλίων που θα διατεθούν. Γνωρίζουμε από πολλές ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στον συγκεκριμένο τομέα ότι οι εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που μιλούν για ετήσιες δαπάνες ύψους 6,1 δισ. ευρώ, δεν μπορούν παρά να είναι ένα μίνιμουμ. Επομένως, δικό μας καθήκον είναι να φροντίσουμε ώστε όχι μόνο να έχουμε ένα δικό μας μέσον, αλλά και να διατεθούν αρκετά χρήματα.

Μπορώ κι εγώ να δω θετικές πλευρές σε μία ολοκληρωμένη προσέγγιση, ασφαλώς όμως μπορώ στο σημείο αυτό να συμφωνήσω με την κ. Haug που λέει ότι συμβαίνει ό,τι και με την πολιτική για τις γυναίκες: όλοι εκείνοι που για χρόνια δεν ήθελαν να κάνουν πολιτική για τις γυναίκες, έλεγαν πως έχουμε το gender mainstreaming και μετά περίμεναν να εμφανιστεί ως εκ θαύματος μία προοδευτική πολιτική, καθώς και ίσα δικαιώματα για τις γυναίκες. Αν λοιπόν έχουμε μία ολοκληρωμένη προσέγγιση, πρέπει να έχουμε και μία διπλή στρατηγική: ένταξη σε υφιστάμενα ταμεία, αλλά μελλοντικά και ένα δικό μας χρηματοδοτικό μέσον.

  Klaß (PPE-DE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, στην πατρίδα μου τη Γερμανία υπάρχει ένας άγραφος, αλλά σαφής κανόνας: όποιος παραγγέλνει, πληρώνει. Και ως γνωστόν στην Ένωση δεν γίνονται και πολλά χωρίς χρήματα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση παρήγγειλε, δηλαδή έδωσε εντολή, να δημιουργηθεί ένα πανευρωπαϊκό δίκτυο Natura 2000. Όμως η Ευρώπη δεν έχει ορίσει ξεκάθαρα μέχρι σήμερα τι μέτρα πρέπει να ληφθούν, τι είδους κανόνες πρέπει να υιοθετηθούν ή τι είδους συμφωνίες πρέπει να γίνουν στις χαρακτηρισμένες περιοχές και αυτό το επισήμανε προ ολίγου και ο Επίτροπος Δήμας.

Τώρα η Επιτροπή εκτιμά τις δαπάνες σε 6,1 δις ευρώ ετησίως. Είναι ένα μεγάλο ποσόν. Όμως, ανάλογα με το πλήθος των τελικών καθηκόντων, θα είναι και πολύ μικρό για το σύνολο των 25 κρατών μελών. Αυτόν τον καιρό πρέπει να εκπονήσουμε προγράμματα διαχείρισης για τις ειδικές ζώνες διατήρησης σε εθνική και περιφερειακή βάση. Ο καθένας μπορεί να καταλάβει πως σε έναν τόσο δύσκολο τομέα όπως είναι η προστασία του περιβάλλοντος, οι προϋποθέσεις διαφέρουν ανά περιοχή και έτσι πρέπει να θεσπισθούν και διαφορετικά μέτρα. Πρέπει να ξεκαθαριστούν ακόμα ερωτήματα όπως πότε θα είναι αναγκαίες μεγαλύτερες δαπάνες και αν πρέπει να γίνουν αλλαγές χρήσης γης, δεδομένου ότι έτσι οι γεωργικές εκμεταλλεύσεις θα χάσουν εισοδήματα και περιουσίες.

Η Επιτροπή προτείνει τώρα να καλυφθούν οι δαπάνες που απορρέουν από τις υποχρεώσεις από τα υφιστάμενα κοινοτικά ταμεία. Η εξέλιξη αυτή μου προκαλεί ανησυχία. Τότε θα είναι αναπόφευκτη η πάλη για τα χρήματα που περιέγραψε ο κ. Florenz. Είναι απαραίτητο να δημιουργηθεί ένα ξεχωριστό χρηματοδοτικό μέσον που θα διασφαλίζει σε κάθε περίσταση αντισταθμίσεις των περιορισμών που θα προκύψουν από την ένταξη περιοχών στο Natura 2000.

Κυρία Haug, αυτό είναι το αίτημα των αγροτών. Είναι απαράδεκτο να αποβεί η αύξηση των πόρων για τις αντισταθμιστικές πληρωμές των ειδικών ζωνών διατήρησης σε βάρος των δράσεων για τη γεωργία και το περιβάλλον ή άλλων προγραμμάτων που αφορούν την ανάπτυξη της υπαίθρου. Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να χρηματοδοτεί επαρκώς τις επιπλέον δράσεις και τις δαπανηρές υποχρεώσεις που επιβάλλει. Έτσι θα εξασφαλιστεί η ουσία του Natura 2000.

  Ayuso González (PPE-DE). – (ES) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, αυτή η ερώτηση του κ. Florenz είναι επίκαιρη διότι το Δίκτυο Natura 2000 είναι η πιο σημαντική πρωτοβουλία που ανέλαβε η Ευρωπαϊκή Ένωση στον τομέα της προστασίας φυσικών περιοχών και τα κράτη μέλη το έχουν καταλάβει αυτό.

Η χώρα μου, η οποία αντιπροσωπεύει το 16% του εδάφους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, περιλαμβάνει το 40% του συνόλου του Δικτύου Natura 2000: το 25% της ισπανικής επικράτειας συμπεριλαμβάνεται σε αυτό.

Ωστόσο, το Natura 2000, έχει ένα κόστος το οποίο δεν έχει υπολογιστεί με ακρίβεια μέχρι στιγμής. Τα 6,1 δισ. ευρώ που έχει υπολογίσει η Επιτροπή κάθε άλλο παρά ακριβή μπορεί να είναι, διότι αυτό το ποσό δεν λαμβάνει επαρκώς υπόψη τις δαπάνες των αποζημιώσεων που θα μπορούσαν να είχαν πληρωθεί σε γαιοκτήμονες και αγρότες οι οποίοι, στην πραγματικότητα, χάνουν τη χρήση της γης τους και τα δικαιώματά τους σε αυτή.

Επιπλέον, πρέπει να θυμόμαστε ότι, εκτός από τη διαχείριση των φυσικών πόρων, θα έπρεπε να τους αποζημιώσουμε και για την απώλεια εισοδήματος, όπως θεσπίζεται στο άρθρο 17 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, ο οποίος προσαρτάται στο Ευρωπαϊκό Σύνταγμα.

Το Δίκτυο Natura 2000 είναι μια κοινοτική πρωτοβουλία, και η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει επομένως να αναλάβει την ευθύνη όχι μόνο για το κόστος διαχείρισης των περιοχών, αλλά επίσης για την απώλεια εισοδήματος των αγροτών.

Η πρόταση της Επιτρόπου Wallström να χρηματοδοτηθεί μέρος αυτού του κόστους μέσω της πολιτικής αγροτικής ανάπτυξης δείχνει ότι η Επιτροπή δεν παίρνει το Δίκτυο Natura 2000 στα σοβαρά ή ότι υποτιμά την αγροτική ανάπτυξη, ή και τα δυο.

Τα κράτη μέλη πρέπει να διαλέξουν μεταξύ αυτών των δύο στόχων· έναν πάντα εις βάρος του άλλου. Αν γίνει δεκτή η πρόταση που παρουσιάζεται σχετικά με το νέο Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο για την Αγροτική Ανάπτυξη, με μία χρηματοδότηση 11 δισ. ευρώ το χρόνο, θα πρέπει να αφαιρέσουμε το 20% αυτού του ποσού προκειμένου να χρηματοδοτηθεί ένα σημαντικό ποσοστό του κόστους του Natura 2000.

Επιπλέον, η μεταρρύθμιση της ΚΓΠ τον Σεπτέμβριο 2003 διεύρυνε τη λίστα δράσεων που πρέπει να χρηματοδοτηθούν από την αγροτική ανάπτυξη, προσθέτοντας σε αυτή τη βελτίωση της ποιότητας, την ασφάλεια των τροφίμων και τις συνθήκες διαβίωσης των ζώων.

Επομένως, το Δίκτυο Natura 2000 είναι πολύ σημαντικό και απαιτεί ένα μέσο χρηματοδότησης, είτε αποκλειστικό είτε βελτιώνοντας το ποσό για την αγροτική ανάπτυξη.

  Korhola (PPE-DE). – (FI) Κύριε Πρόεδρε, η ερώτηση που έθεσε ο συνάδελφός μου κ. Florenz είναι εύλογη. Υφίσταται πολιτικό χάσμα μεταξύ των προτεραιοτήτων που έθεσε η Κοινότητα και της έλλειψης σαφήνειας ως προς τη χρηματοδότηση. Θα ήταν προς τιμήν σας, Επίτροπε Δήμα, εάν εκφράσετε την πρόθεση, όπως πράξατε στην αρχή αυτής της συζήτησης, να διασφαλιστεί η χρηματοδότηση του Natura 2000. Επιπροσθέτως, χρειαζόμαστε αποτελεσματικά μέσα για να υλοποιήσουμε την πρόθεσή σας. Χρειαζόμαστε ένα ειδικό κονδύλιο.

Μια βασική πρόκληση που αντιμετωπίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι η προστασία της φυσικής ποικιλομορφίας στον χώρο στον οποίο συμβιώνουμε όλοι. Η ποικιλομορφία είναι ζήτημα υψίστης σημασίας και, ως εκ τούτου, δεν χρειάζεται να δικαιολογηθεί ειδικότερα εδώ. Κάθε κράτος μέλος έχει δεσμευθεί προς αυτή την κατεύθυνση καταρτίζοντας κατάλογο με τις υπό προστασία περιοχές σύμφωνα με την οδηγία για τα οικοσυστήματα. Από την άποψη της πολιτικής προστασίας του περιβάλλοντος, το δίκτυο Natura 2000 είναι μοναδικό, διότι προστατεύει το περιβάλλον περίπου 200 τύπων οικοσυστήματος και 700 ειδών, ενώ πολύ σύντομα θα καλύπτει πάνω από το 17% της επικράτειας της ΕΕ.

Το δίκτυο Natura 2000 απαιτεί σημαντικές ενέργειες από την πλευρά των κρατών μελών. Δεν πρέπει να γίνονται μεγάλες εκπτώσεις στους φυσικούς πόρους των υποψήφιων για το δίκτυο περιοχών. Παρομοίως, οι αρχές οφείλουν να εκπονούν αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων για όλα τα προγράμματα και τα σχέδια που ενδέχεται να επηρεάσουν τη φυσική αξία των εν λόγω περιοχών.

Επειδή αυτή η ευρεία επίδραση του δικτύου Natura 2000 σε ολόκληρη τη σημερινή και προβλεπόμενη δραστηριότητα της υπό προστασία περιοχής θα απαιτήσει άφθονους πόρους και οικονομικές επενδύσεις από τα κράτη μέλη, πρέπει όντως να διασφαλίσουμε ότι η διαχείριση του δικτύου Natura 2000 θα διαθέτει επαρκή, εκτεταμένη χρηματοδότηση σε κοινοτικό επίπεδο μέσω ενός ξεχωριστού χρηματοδοτικού μέσου.

  Guellec (PPE-DE). – (FR) Κύριε Πρόεδρε, στην ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τη χρηματοδότηση του Natura 2000 αναφέρονται πολλές δυνατότητες χειρισμού των αναγκών που αναμένεται να ανακύψουν στην περίοδο 2007-2013. Το έγγραφο καταλήγει, όπως επεσήμανε ο κ. Επίτροπος, στο συμπέρασμα ότι η δημιουργία ενός νέου χρηματοδοτικού μέσου δεν είναι η ενδεδειγμένη λύση. Συμφωνώ πλήρως με αυτή την άποψη, παρόλο που δεν ακούστηκε πάρα πολύ στη σημερινή συζήτηση.

Οι περιοχές του δικτύου Natura 2000 τις οποίες προτείνουν τα κράτη μέλη είναι επιλέξιμες ως προτεραιότητες, στην πλειονότητα των περιπτώσεων, για το Ταμείο Συνοχής και τα διαρθρωτικά ταμεία, ενώ θα μπορούσαν να θεωρηθούν προτεραιότητες προς χρηματοδότηση από το πρόγραμμα Life για την κάλυψη των δαπανών διαχείρισης και εποπτείας των προγραμμάτων. Γιατί, λοιπόν, να θέλουμε να διαχωρίσουμε τη χρηματοδότηση των προγραμμάτων του δικτύου Natura 2000 από τη χρηματοδότηση της περιφερειακής πολιτικής και της πολιτικής ανάπτυξης της υπαίθρου; Και στις δύο περιπτώσεις, οι αντίστοιχες δράσεις σχετίζονται σε μεγάλο βαθμό, είτε οι στόχοι αφορούν την τοπική ανάπτυξη, είτε την προστασία του περιβάλλοντος ή τη διατήρηση της βιοποικιλότητας. Κατ’ αυτόν τον τρόπο δημιουργείται τεράστιος κίνδυνος πλήρους αποσύνδεσης του δικτύου Natura 2000 από κάθε άλλη αντίστοιχη προσπάθεια στην εκάστοτε περιοχή. Έτσι, τα εμπόδια που συναντήσαμε κατά τη διάρκεια της μακράς –υπερβολικά μακράς ίσως– περιόδου καθορισμού των περιοχών του δικτύου Natura 2000 θα πολλαπλασιάζονταν, ενώ η απομόνωση αυτού του μηχανισμού, ο οποίος υποτίθεται ότι είναι υποδειγματικός, θα ήταν ακόμη μεγαλύτερη.

Ο άλλος κίνδυνος είναι ότι η υλοποίηση και διαχείριση των προγραμμάτων θα γινόταν εξαιρετικά περίπλοκη. Αυτό θα σήμαινε αύξηση του διαχειριστικού κόστους και θα δημιουργούσε την εικόνα μιας απαράδεκτης τεχνοκρατίας την οποία θα απέρριπταν οι ενδιαφερόμενοι πληθυσμοί.

Τέλος, πρέπει να επισημανθεί ότι τα προβλεπόμενα κόστη των προγραμμάτων ποικίλλουν αναλόγως της χώρας και των περιοχών του δικτύου Natura 2000 που επιλέγονται. Κατά τη γνώμη μου, η ευφυής χρήση των διαρθρωτικών ταμείων, τα οποία θα μπορούσαν ενδεχομένως να συμπληρωθούν με πρόσθετους πόρους από το Life, θα μας επέτρεπε να καλύψουμε πολύ καλύτερα αυτά τα κόστη από ό,τι ένα ειδικευμένο χρηματοδοτικό μέσο.

  Kušķis (PPE-DE). – (LV) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, πολλά οικοσυστήματα τα οποία αφανίσθηκαν με την πάροδο του χρόνου στην Ευρώπη διατηρούνται ακόμη στα νέα κράτη μέλη. Γι’ αυτό δόθηκε προτεραιότητα σε επίπεδο εθνικής πολιτικής για τη σύσταση του δικτύου Natura 2000.

Σήμερα που η καταγραφή των υπό προστασία περιοχών και η σημασία τους για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας έχουν γίνει πλήρως αντιληπτές, οι πόροι για τη συνέχισή τους φαίνεται ότι εκλείπουν. Η Επιτροπή ανακοίνωσε ότι στηρίζει τη χρηματοδότηση του Natura 2000 από τα Ταμεία Ανάπτυξης της Υπαίθρου και τα διαρθρωτικά ταμεία. Ωστόσο, δεν έχει προβλέψει τη θέσπιση ειδικού χρηματοδοτικού μέσου για το δίκτυο. Θεωρώ ότι, ιδίως στα νέα κράτη μέλη, όπου υπάρχει έντονος συναγωνισμός σε επίπεδο τοπικών προγραμμάτων για την απόκτηση πόρων από τα διαρθρωτικά ταμεία και τα ταμεία στήριξης της υπαίθρου, το δίκτυο προστασίας της φύσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν έχει πολλές ελπίδες να συγκεντρώσει επαρκή χρηματοδότηση· δεν πρέπει να επιτραπεί η συνέχιση αυτής της κατάστασης.

Πρώτον, πρέπει να δημιουργήσουμε ένα νέο, ενοποιημένο μέσο χρηματοδότησης για το περιβάλλον. Δεύτερον, πρέπει να υποδεχθούμε θετικά προτάσεις οι οποίες συμπληρώνουν τις δραστηριότητες που υποστηρίζονται από το σχέδιο κανονισμού με τις ακόλουθες: χορήγηση χρηματοδότησης για τη διαχείριση εκείνων των οικοσυστημάτων που δεν αναμένεται να στηριχθούν από τα διαρθρωτικά ταμεία ή τα ταμεία ανάπτυξης της υπαίθρου, χορήγηση χρηματοδότησης για πιλοτικά προγράμματα στον τομέα της τεχνολογίας του περιβάλλοντος, κατάρτιση προπαρασκευαστικών μέτρων για μελλοντική χορήγηση πόρων από τα διαρθρωτικά ταμεία. Μόνον έτσι οι προσιτές πηγές πόρων, συμπληρωματική η μία προς την άλλη, θα συντηρούν το Natura 2000 και θα επιτύχουμε ό,τι επιδιώκαμε όταν δημιουργήσαμε το πρόγραμμα Natura 2000.

  Ebner (PPE-DE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κατά βάση όλοι είναι υπέρ της φύσης και του περιβάλλοντος και το Natura 2000 είναι μία πολύ καλή ιδέα και μία καλή πρωτοβουλία. Όμως, όταν τίθεται θέμα πρακτικής και έρχεται ο καιρός να εξοπλιστεί με πόρους μια τέτοια πρωτοβουλία, τότε πολλοί ενθουσιώδεις υποστηρικτές απομακρύνονται αρκετά γρήγορα. Λίγοι είναι εκείνοι που κάνουν ή θέλουν να κάνουν τις σχετικές θυσίες.

Κατά την εκτέλεση του Natura 2000 υπήρξαν και αρκετές αρχικές δυσκολίες που ίσως να μην ήταν ανάγκη να παρουσιαστούν. Αναφέρω για παράδειγμα τις Κάτω Χώρες που εκμεταλλεύθηκαν την ευκαιρία να καταργήσουν το κυνήγι σε πολλές περιοχές της χώρας τους με πρόσχημα το Natura 2000. Θεωρώ ότι έτσι δημιουργήθηκε μεγάλη αντίδραση και όντως, κατά την προηγούμενη κοινοβουλευτική περίοδο, η Επίτροπος Wallström είχε πει ξεκάθαρα ότι το Natura 2000 και το κυνήγι ασφαλώς μπορούν να συνυπάρξουν.

Εδώ το ζητούμενο είναι και η μετάδοση γνώσεων και το ξεκαθάρισμα ασαφειών ως προς την εφαρμογή. Είμαι βαθύτατα πεπεισμένος ότι οι υπάλληλοι της Γενικής Διεύθυνσης του κ. Δήμα εργάστηκαν εξαιρετικά στο παρελθόν. Όσο όμως κι αν προσπαθήσετε, αν δεν υπάρχουν οι βασικές προϋποθέσεις, δεν είναι δυνατόν να γίνει τέτοιο έργο. Το Natura 2000 δεν πρέπει να αποβεί σε βάρος ούτε των γαιοκτημόνων ούτε της γεωργίας. Δεν πρέπει να γίνουν απαλλοτριώσεις παρά πρέπει να δοθούν αποζημιώσεις.

Το Natura 2000 δεν πρέπει να αποβεί σε βάρος της κοινής γεωργικής πολιτικής και της ανάπτυξης της υπαίθρου. Το 15% της έκτασης της Ευρωπαϊκής Ένωσης των 15 είναι περιοχές του Natura 2000. Οι υπόλοιπες, δηλαδή το 85%, αν εξαιρέσουμε τις πόλεις και τις ανοικοδομημένες εκτάσεις, καλύπτονται από την γεωργία και την ανάπτυξη της υπαίθρου. Δεν μπορούμε να αφαιρέσουμε κι άλλα από αυτόν τον μεγάλο τομέα. Γι’ αυτό, κατά τη γνώμη μου, το καλύτερο θα ήταν μία ξεχωριστή και επαρκής χρηματοδότηση.

  Schierhuber (PPE-DE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, το Natura 2000 είναι ένα πολύ φιλόδοξο πρόγραμμα που υπάρχει εδώ και πολύν καιρό. Εξαιτίας του επιβάλλονται κάποτε μερικοί περιορισμοί στους ιδιοκτήτες γης, ενώ είναι η πρώτη φορά που η Επιτροπή εξετάζει μια χρηματοδότηση σε κοινοτικό επίπεδο.

Η Επιτροπή προτείνει συγχρηματοδότηση και εγώ συμφωνώ με αυτό. Όμως προτείνει χρηματοδότηση από το ταμείο για την ανάπτυξη της υπαίθρου και τα διαρθρωτικά ταμεία. Υπάρχουν, ωστόσο, πολλές ενδείξεις για το ότι οι πόροι θα ληφθούν κυρίως από την ανάπτυξη της υπαίθρου γιατί δεν έχουμε ξεχωριστό ταμείο για το Natura 2000. Ως εισηγήτρια για την ανάπτυξη της υπαίθρου είμαι υποχρεωμένη να διασαφηνίσω ότι πρέπει να εξασφαλίσουμε πως είτε θα δημιουργηθεί ένα νέο ταμείο για τη χρηματοδότηση του Natura 2000 είτε ότι νέοι αντίστοιχοι πόροι θα προστεθούν σε αυτούς της ανάπτυξης της υπαίθρου.

Θέλω επίσης να πω ξεκάθαρα ότι μετά από τις αποφάσεις των Βρυξελλών να οριστεί πλαφόν για τον γεωργικό προϋπολογισμό μέχρι το 2013 και τη μεταρρύθμιση της ΚΓΠ, που επέφερε και τη μεταφορά των πόρων ρύθμισης από τον πρώτο στον δεύτερο πυλώνα –δηλαδή στη συγχρηματοδότηση της ανάπτυξης της υπαίθρου– είναι αναπόφευκτο να λάβουν από εκεί οι ιδιοκτήτες γης, οι αγρότες, τις αντισταθμιστικές πληρωμές για τις προσπάθειές τους.

Επίσης, είναι βέβαιο ότι δεν είναι δυνατόν να μην διατεθεί τουλάχιστον ο προϋπολογισμός που είχε προτείνει η παλιά Επιτροπή Πρόντι. Δεν είναι δυνατόν να έχουμε περισσότερη Ευρώπη με λιγότερα χρήματα όταν έχουμε 25 κράτη μέλη. Απορρίπτω εκ των προτέρων σφετερισμό της ιδιοκτησίας χωρίς την ανάλογη αντιστάθμιση.

  Kelam, Tunne (PPE-DE). – (ET) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, η σημερινή συζήτηση εστιάζεται στο εξής ερώτημα: πώς προτίθεται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εφαρμόζοντας την ολοκληρωμένη προσέγγισή της, να διασφαλίσει ότι θα επιτευχθούν στην πράξη οι στόχοι του Natura 2000; Καμία ικανοποιητική απάντηση δεν έχει δοθεί μέχρι στιγμής, καθώς ούτε το Ευρωπαϊκό Ταμείο για την Ανάπτυξη της Υπαίθρου ούτε τα διαρθρωτικά ταμεία επιτρέπουν την επίτευξη των στόχων του Natura 2000, ενώ δεν καλύπτουν τις αναγκαίες απαιτήσεις συγχρηματοδότησης.

Συνεπώς, θεωρώ σημαντικό να δοθεί η δυνατότητα χρησιμοποίησης του προγράμματος Life+ για την κάλυψη του ελλείμματος. Πιστεύω ότι η συγκεκριμένη πρόταση πρέπει να τροποποιηθεί ώστε να περιλάβει τη δυνατότητα συγχρηματοδότησης από την ΕΕ για έργα προστασίας και ανάπλασης των οικοσυστημάτων ευρωπαϊκής σημασίας τα οποία βρίσκονται εκτός αγροτικών ή δασικών περιοχών.

Γι’ αυτό το Natura 2000 θα έπρεπε να προστεθεί στον κανονισμό του Life+ ως δράση με χωριστή χρηματοδότηση· επίσης, θα ήταν σκόπιμο στην περίπτωση του Life+ οι περισσότεροι πόροι να διοχετεύονται για προγράμματα με την παρέμβαση των κρατών μελών. Εν προκειμένω, θα έπρεπε να ληφθεί υπόψη η πραγματική συνεισφορά κάθε κράτους μέλους στο δίκτυο Natura 2000 της ΕΕ, περιλαμβανομένων των περιοχών για την προστασία των πτηνών και της φύσης.

Ένα τρέχον πρόβλημα είναι ότι ούτε τα διαρθρωτικά ταμεία ούτε το Ταμείο Ανάπτυξης της Υπαίθρου λαμβάνουν υπόψη αυτή τη συνεισφορά των κρατών μελών στο δίκτυο Natura 2000, αλλά, αντιθέτως, προκρίνουν προγράμματα σε πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές. Όντας Εσθονός, μπορώ να αναφέρω ότι ένα από τα μοναδικά πλεονεκτήματα της Εσθονίας είναι ότι διαθέτει σχετικώς εκτεταμένα φυσικά τοπία. Τα προγράμματα της Εσθονίας περικλείουν το 16% της χερσαίας έκτασής της. Η διατήρηση αυτών των περιοχών είναι απλούστερη και φθηνότερη προς το παρόν από την ανασύσταση τέως φυσικών περιοχών στην κεντρική Ευρώπη. Επομένως, δεν είναι λογικό το κριτήριο χρηματοδότησης από ένα ταμείο στήριξης δράσεων για την προστασία του περιβάλλοντος να είναι η πυκνότητα του πληθυσμού, και όχι η παρούσα κατάσταση των φυσικών πόρων.

  Jackson (PPE-DE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, στηρίζω την έννοια της ενσωμάτωσης της προστασίας του περιβάλλοντος σε άλλες πολιτικές, όπως τα διαρθρωτικά ταμεία, τα γεωργικά ταμεία, κ.ο.κ. Ωστόσο, όποιος ενδιαφέρεται για το περιβάλλον γνωρίζει ότι δεν μπορούμε να έχουμε κατ’ ανάγκη εμπιστοσύνη στα κράτη μέλη ότι θα επιτύχουν την ενσωμάτωση. Έχουμε ακούσει πολλά επ’ αυτού σήμερα το απόγευμα.

Θα ήθελα να επιστήσω την προσοχή του Επιτρόπου στο ακόλουθο σημείο: σε ορισμένα κράτη σημειώθηκαν μεγάλες καθυστερήσεις στον χαρακτηρισμό των τοποθεσιών του Natura 2000. Για τέσσερις χώρες –τις Κάτω Χώρες, τη Γαλλία, την Ιταλία και τη Φινλανδία– έχουν εκδοθεί καταδικαστικές αποφάσεις για ανεπαρκή προσδιορισμό των περιοχών ειδικής προστασίας για τα πτηνά. Μόνο μία χώρα στην ΕΕ –οι Κάτω Χώρες– έχει ολοκληρώσει τον χαρακτηρισμό των ειδικών ζωνών διατήρησης.

Αυτές οι τοποθεσίες συγκροτούν τον κατάλογο Natura 2000· άρα, πώς είναι δυνατόν να αφήνουμε ασμένως τη χρηματοδότηση στα κράτη μέλη τη στιγμή που δεν έχουμε καμία εμπιστοσύνη σε αυτά για την υπόδειξη των υποψήφιων τοποθεσιών; Αποτελεί θρίαμβο της ελπίδας έναντι της εμπειρίας το να υποθέτουμε ότι τα κράτη μέλη θα παράσχουν επαρκή χρηματοδότηση για το Natura 2000, εκτός και αν τα κίνητρα των ειδικών συγχρηματοδοτήσεων για το εν λόγω δίκτυο προσφέρονται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Εάν και εφόσον ο κ. Δήμας απαντήσει στη συζήτηση, θα ήθελα να του ζητήσω να μας ενημερώσει σχετικά με την ακριβή πρόοδο που σημειώνει το Natura 2000. Υπάρχουν κράτη μέλη τα οποία δεν έχουν έρθει ακόμα σε επαφή με την Επιτροπή σχετικά με τον χαρακτηρισμό των τοποθεσιών, ή έχει ολοκληρωθεί έως τώρα το δίκτυο;

Δεύτερον, εκείνοι που επιθυμούν η ΕΕ να χρηματοδοτεί όλες τις τοποθεσίες του Natura 2000 πρέπει να επαγρυπνούν ώστε να αποφεύγονται οι πλειοδοσίες. Χρειαζόμαστε τη διασφάλιση ότι η προστασία θα ενσωματωθεί στο Natura 2000 μέσω των διαρθρωτικών ταμείων. Επίσης, χρειαζόμαστε χρηματοδότηση μέσω της ετήσιας διαδικασίας υποβολής προσφορών για τις ειδικές ανάγκες ορισμένων τοποθεσιών του Natura 2000, πιθανώς μέσω της θέσπισης ενός προγράμματος βιοποικιλότητας στο πλαίσιο του προγράμματος LIFE+.

Η Επιτροπή ποτέ δεν συμπάθησε το πρόγραμμα LIFE. Ασχολούνται με αυτό ελάχιστοι υπάλληλοι οι οποίοι εργάζονται πολύ σκληρά προσπαθώντας να εντοπίσουν τι απέγιναν πολύ μικρά χρηματικά ποσά. Αναμφίβολα, θα βόλευε από διοικητικής άποψης την Επιτροπή να καταργήσει εντελώς το πρόγραμμα LIFE στο σύνολό του. Ωστόσο, μια τέτοια πράξη θα ήταν λάθος, κύριε Επίτροπε. Ίσως ισχυριστείτε ότι αυτό που προσπαθείτε να κάνετε είναι αποτελεσματικό, αλλά οι συνάδελφοί μου και εγώ πιστεύουμε ότι είναι λάθος.

ΠΡΟΕΔΡΙΑ ΤΗΣ κ. ROTH-BEHRENDT
Αντιπροέδρου

  Herranz García (PPE-DE). – (ES) Κύριε Επίτροπε, η συμπερίληψη του Δικτύου Natura 2000 στον κανονισμό για την αγροτική ανάπτυξη, όπως προτείνεται από την Επιτροπή, ισοδυναμεί με το πέταμα αυτής της πολύ φιλόδοξης πρωτοβουλίας προστασίας της φύσης.

Όλοι γνωρίζουμε ότι, μετά τις τρέχουσες συζητήσεις σχετικά με τις δημοσιονομικές προοπτικές, μπορεί να μην υπάρχουν επαρκή κονδύλια για να καλύψουν ακόμη και τις γραμμές που χρηματοδοτούνταν μέχρι σήμερα μέσω του ταμείου αγροτικής ανάπτυξης, πόσο μάλλον τις νέες δράσεις που προβλέπονται μετά τη μεταρρύθμιση του Σεπτεμβρίου 2003, σχετικά με τη βελτίωση της ασφάλειας, την ασφάλεια των τροφίμων και τις συνθήκες διαβίωσης των ζώων.

Είναι επομένως φαντασίωση να πιστεύουμε ότι, σε αυτό το πλαίσιο, θα υπάρξουν χρήματα για να πληρωθεί το τεράστιο κόστος του Natura 2000. Ολοένα και λιγότερα πράγματα γίνονται γνωστά για τη χρηματοδότηση αυτού του δικτύου, αλλά πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι ποτέ δεν ξέραμε πολλά γι’ αυτή. Απόδειξη αυτού του γεγονότος είναι ότι ο καθορισμός των περιοχών για το Δίκτυο Natura 2000, έχει καθυστερήσει τουλάχιστον δώδεκα έτη, μετά την έγκριση της οδηγίας για τους οικοτόπους.

Όταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συμβουλεύτηκε αρχικά την κοινωνία των πολιτών, όλοι οι φορείς –από τους αγρότες ως τις οικολογικές οργανώσεις– εξέφρασαν την υποστήριξή τους για τη χρηματοδότηση αυτής της πρωτοβουλίας μέσω ενός ξεχωριστού και ενιαίου ταμείου, εφόσον αυτός θα ήταν ο μοναδικός τρόπος να υποχρεωθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση να καταβάλει μία προσπάθεια χρηματοδότησής της. Η Επιτροπή, ωστόσο, δεν έλαβε καθόλου υπόψη τους φορείς που συμμετείχαν σε αυτή την πρωτοβουλία. Η χρηματοδότηση ενός σημαντικού ποσοστού του κόστους του Natura 2000 μέσω της αγροτικής ανάπτυξης δεν είναι απλώς μία χίμαιρα· η συμπερίληψή του στο πλαίσιο των γεωργοπεριβαλλοντικών μέτρων θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τις προσπάθειες των ευρωπαίων αγροτών να σεβαστούν τις οικολογικές προϋποθέσεις που τους επιβάλλονται από τη μεταρρύθμιση της ΚΓΠ που υλοποιήθηκε πρόσφατα.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή λέει ότι η προστασία της φύσης είναι μία από τις προτεραιότητές της, αλλά όταν έρχεται η ώρα της αλήθειας, είναι φειδωλή με τα χρήματα και περιμένει από τους αγρότες και τους γαιοκτήμονες να αναλάβουν την ευθύνη για το οικονομικό κόστος της.

  Δήμας, Επιτροπή. (EN) Κύριε Πρόεδρε, σας ευχαριστώ πάρα πολύ για αυτήν την εποικοδομητική συζήτηση. Η Επιτροπή έχει πλήρη επίγνωση της σημασίας που έχει η εξασφάλιση επαρκών κοινοτικών συγχρηματοδοτήσεων για το Natura 2000, για το οποίο οι κατάλογοι έχουν εγκριθεί για τις πέντε από τις έξι περιφέρειες, αν και με ορισμένα κενά. Όλα τα νέα κράτη μέλη έχουν υποβάλει τους καταλόγους τους.

Η ολοκληρωμένη προσέγγιση που προτάθηκε είναι συνεπής προς την πρόθεση του άρθρου 8 της οδηγίας για τους οικοτόπους, η οποία ζητεί τη συγχρηματοδότηση από υπάρχοντα ταμεία. Επίσης, στηρίζεται σε μια ισχύουσα πρακτική, σύμφωνα με την οποία το Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης και τα Διαρθρωτικά Ταμεία συνιστούν ήδη τις σημαντικότερες πηγές κοινοτικής χρηματοδότησης του δικτύου. Εκτιμάται ότι 500 εκατομμύρια ευρώ δαπανώνται κάθε χρόνο από το Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης με σκοπό τη στήριξη γεωργικών και περιβαλλοντικών μέτρων για τις τοποθεσίες του Natura 2000.

Η Επιτροπή έχει λάβει υπόψη της τις ανησυχίες σχετικά με τους τεράστιους περιορισμούς του Ταμείου Αγροτικής Ανάπτυξης και των Διαρθρωτικών Ταμείων. Έτσι, οι πρόσφατες προτάσεις αναγνωρίζουν την ανάγκη να επεκταθούν οι ευκαιρίες χρηματοδότησης για το Natura 2000 σε σύγκριση με την υφιστάμενη κατάσταση. Και στους δύο κανονισμούς για το Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης και τα Διαρθρωτικά Ταμεία, η χρηματοδότηση του Natura 2000 έχει καταστεί σαφέστερη και το πεδίο εφαρμογής της έχει διευρυνθεί. Ιδιαίτερης σημασίας είναι η επέκταση της χρηματοδότησης για τις δασικές περιοχές στον νέο κανονισμό για την ανάπτυξη της υπαίθρου. Η σημασία αυτής της επέκτασης δεν μπορεί να υποτιμηθεί καθώς οι δασικές περιοχές αντιπροσωπεύουν το 30% του δικτύου Natura 2000.

Η Επιτροπή θα διασφαλίσει την αποτελεσματικότερη ενσωμάτωση του Natura 2000 στα υπάρχοντα ταμεία δίδοντας της προτεραιότητα στις στρατηγικές κατευθυντήριες γραμμές που θα δοθούν στα κράτη μέλη όταν ξεκινήσουν την προετοιμασία των δικών τους προγραμμάτων για τα διαρθρωτικά ταμεία. Κατά τις διαπραγματεύσεις με τα κράτη μέλη σχετικά με το περιεχόμενο των εν λόγω προγραμμάτων, η Επιτροπή θα επιδιώξει να διασφαλίσει ότι οι κατανομές για το Natura 2000 είναι σύμφωνες προς αυτήν τη δεδηλωμένη κοινοτική προτεραιότητα. Η Επιτροπή θα πρέπει επίσης να εγκρίνει τα εθνικά και επιχειρησιακά προγράμματα που θα της υποβληθούν.

Όσον αφορά την πρόταση για το LIFE+, θα ήθελα να τονίσω ότι θα εξακολουθήσει να στηρίζει το Natura 2000. Τα κράτη μέλη έχουν την ευελιξία να θέσουν τις δικές τους προτεραιότητες και να αποφασίσουν επί των ποσών που θα διαθέσουν για το Natura 2000. Συνεπώς, ενδέχεται το Natura 2000 να προσελκύσει πολύ υψηλότερο ποσοστό από τους πόρους του LIFE απ’ ό,τι συμβαίνει επί του παρόντος. Ο καθορισμός ενός συγκεκριμένου ποσού για το Natura 2000 στο LIFE+ κινδυνεύει επίσης να δώσει την εντύπωση ότι θα αποτελεί ένα ειδικά προορισμένο κονδύλι, ικανό να καλύψει όλες τις ανάγκες του δικτύου.

Η πρότασή μας είναι σύμφωνη προς τη γενική αρχή της ενσωμάτωσης και της απλοποίησης όλων των άλλων προτάσεων της Επιτροπής στο πλαίσιο των δημοσιονομικών προοπτικών. Εξελίσσονται τώρα συζητήσεις στο Συμβούλιο και στο Κοινοβούλιο σχετικά με το σχέδιο κανονισμού της Επιτροπής για το LIFE+. Αν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καταθέσει μια πρόταση τροπολογίας κατά τη διάρκεια της νομοθετικής διαδικασίας, θα είμαι φυσικά έτοιμος να την εξετάσω σοβαρά.

Εν κατακλείδι, οι προτάσεις της Επιτροπής, χωρίς να προσφέρουν σαφείς εγγυήσεις, είναι ακόμη σε θέση να καλύψουν τις οικονομικές ανάγκες για το δίκτυο Natura 2000. Σας προτρέπω, συνεπώς, να στηρίξετε τις διάφορες προτάσεις της Επιτροπής που έχουν κατατεθεί ήδη ενώπιον του Κοινοβουλίου. Επικροτώ το ενδιαφέρον σας για το Natura 2000 και ευελπιστώ να συνεργαστούμε με το Κοινοβούλιο προκειμένου να διασφαλίσουμε την αποτελεσματική εφαρμογή του ως έναν σημερινό κεντρικό πυλώνα της πολιτικής της Κοινότητας για την βιοποικιλότητα. Σας ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας.

  Jackson (PPE-DE). – (EN) Κυρία Πρόεδρε, κάνουμε συζήτηση, ή θα έπρεπε να κάνουμε. Αν πρόκειται απλώς να διαβάζουμε λόγους μεταξύ μας, θα μπορούσαμε να ανταλλάξουμε τις απόψεις μας και ταχυδρομικώς. Έθεσα στον Επίτροπο Δήμα μία ερώτηση: έχει ολοκληρωθεί το δίκτυο τοποθεσιών του Natura ή η Επιτροπή παραπέμπει ακόμη τα κράτη μέλη στο δικαστήριο λόγω της αδυναμίας τους να χαρακτηρίσουν αυτές τις τοποθεσίες; Θεωρούμε παντελώς άσκοπο να μιλήσουμε για τη χρηματοδότηση των τοποθεσιών αν η Επιτροπή δεν γνωρίζει ποιες είναι αυτές οι τοποθεσίες.

  Δήμας, Επιτροπή. (EN) Κυρία Πρόεδρε, θα επαναλάβω αυτό που είπα προηγουμένως: έχουν εγκριθεί οι κατάλογοι για τις πέντε από τις έξι περιφέρειες, αν και με ορισμένα κενά. Όλα τα νέα κράτη μέλη έχουν υποβάλει τους καταλόγους τους.

  Πρόεδρος. Η συζήτηση έληξε.