Συζητήσεις

Τρίτη 22 Φεβρουαρίου 2005 - Στρασβούργο

17. Θέσπιση κυρώσεων για παραβάσεις όσον αφορά τη ρύπανση

  Πρόεδρος. – Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη συζήτηση της σύστασης για τη δεύτερη ανάγνωση (A6-0013/2005) σχετικά με την πρόταση απόφασης του Συμβουλίου που αφορά τη σύναψη της συμφωνίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και των κρατών μελών της, αφενός, και της Ελβετικής Συνομοσπονδίας, αφετέρου, για την καταπολέμηση της απάτης και κάθε άλλης παράνομης δραστηριότητας εις βάρος των οικονομικών τους συμφερόντων (εισηγήτρια: η κ. Corien Wortmann-Kool).

  Wortmann-Kool (PPE-DE), εισηγήτρια. – (NL) Κύριε Πρόεδρε, συζητούμε την οδηγία για την επιβολή ποινικών κυρώσεων για την αντιμετώπιση παράνομων απορρίψεων πετρελαίου στη θάλασσα και, ως εισηγήτρια, χαίρομαι που επετεύχθη συμφωνία με το Συμβούλιο στη δεύτερη ανάγνωση. Απαιτήθηκαν αρκετές και έντονες διαβουλεύσεις, όμως η συμφωνία στην οποία καταλήξαμε με το Συμβούλιο εγγυάται μια αυστηρή πλην δίκαιη ευρωπαϊκή αντιμετώπιση των παράνομων απορρίψεων πετρελαίου και των σχετικών οικολογικών καταστροφών. Θέλω δε να τονίσω στο Σώμα την κοινωνική σημασία αυτής της οδηγίας. Η άμεση αφορμή για την υπό συζήτηση νομοθετική πρόταση ήταν η καταστροφή που προκλήθηκε από το Prestige. Εκατοντάδες χιλιόμετρα ακτογραμμής υπέστησαν σοβαρή ρύπανση, και η παρούσα δέσμη μέτρων δεν αποσκοπεί ουσιαστικά στην αποκλειστική αντιμετώπιση αυτών των ατυχημάτων αλλά και στην καταπολέμηση των παράνομων αποθέσεων πετρελαίου στα παράκτια ύδατα της Ευρώπης. Αυτές οι παράνομες αποθέσεις, αν και δεν απασχολούν τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων, αποτελούν ένα πρόβλημα εξαιρετικά υποτιμημένο και παραμελημένο, καθώς κάθε χρόνο σημειώνονται περίπου 90 000 περιστατικά παράνομων αποθέσεων στα ευρωπαϊκά ύδατα. Οι παραλίες μολύνονται κάθε χρόνο, και η πετρελαϊκή ρύπανση ευθύνεται για το 40% τουλάχιστον των θανάτων πτηνών κατά μήκος των ακτών της Βόρειας Θάλασσας.

Το Συμβούλιο χρειάσθηκε πολύ καιρό για να λάβει κοινή θέση, η οποία μάλιστα αποδείχθηκε ανεπαρκής για το Κοινοβούλιο. Εμείς δεν επιθυμούμε μέτρα εντυπωσιασμού αλλά την επίτευξη λογικών συμφωνιών σε ευρωπαϊκό επίπεδο για τον εντοπισμό και την εξάλειψη του φαινομένου. Το Συμβούλιο κάλυψε το Κοινοβούλιο σε μεγάλο βαθμό, και αυτό θα αποβεί προς όφελος των ευρωπαίων πολιτών και του περιβάλλοντος. Θα ήθελα να αναλύσω τα βασικά σημεία του κειμένου.

Πρώτον, προβλέπονται αυστηρές κυρώσεις για την αντιμετώπιση παράνομων αποθέσεων. Το Συμβούλιο ενέκρινε τον Δεκέμβριο απόφαση πλαίσιο στην οποία οι κυρώσεις εντάσσονται πλέον στον τρίτο πυλώνα. Με αυτόν τον τρόπο, το Συμβούλιο προλείανε το έδαφος για την επίτευξη της συμφωνίας. Η συγκεκριμένη πρόταση ως προς τον τρίτο πυλώνα κατοχυρώνεται επίσης στην οδηγία με την ύπαρξη ποινικής ρήτρας. Επιπλέον, το Συμβούλιο εγγυήθηκε την παράλληλη έγκριση και των δύο νομοθετικών προτάσεων. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, και ενόψει του νέου Συντάγματος, το Κοινοβούλιο ενίσχυσε το κύρος του ως θεσμικού οργάνου.

Δεύτερον, οι παράνομες αποθέσεις πρέπει να εντοπίζονται. Οι περισσότερες χώρες απλώς προβαίνουν σε ενέργειες κατά των παράνομων αποθέσεων· διευρύνοντας, ωστόσο, τη νομοθεσία για την αντιμετώπισή τους σε βαρεία αμέλεια, μπορούμε να εγγυηθούμε ότι οι παραβάσεις θα αντιμετωπίζονται με πιο έντιμο τρόπο. Ωστόσο, δεν πρέπει να παρεκτραπούμε προς το άλλο άκρο, δηλαδή στη δυσανάλογη ποινικοποίηση των ενεργειών του πλοιάρχου και του πληρώματος, θέμα το οποίο έχει συζητηθεί εκτενώς. Το Κοινοβούλιο αναγνωρίζει την προστασία που προβλέπεται από διεθνείς συνθήκες στην περίπτωση παράνομων αποθέσεων, εντούτοις η περίπτωση των ατυχημάτων είναι πιο περίπλοκη.

Η Επιτροπή και το Συμβούλιο δεν επιθυμούν επιπρόσθετη προστασία από τη MARPOL εντός των χωρικών υδάτων, αφού πιστεύουν ότι σε μια τέτοια περίπτωση οι δυνατότητες επεμβάσεως θα εκμηδενίζονταν, μια άποψη που τυγχάνει ευρείας αποδοχής στην Επιτροπή Μεταφορών και Τουρισμού. Ωστόσο, παρατήρησα ότι το συγκεκριμένο θέμα εξακολουθεί να συζητείται, καθώς μόλις χθες έλαβα επιστολή από τον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό για το ίδιο θέμα, επιστολή της οποίας έχει λάβει γνώση και ο Επίτροπος. Μπορείτε, κύριε Επίτροπε, να διαλύσετε άπαξ διά παντός τους φόβους που διατηρούν ορισμένοι ότι στην περίπτωση ατυχήματος ποινικοποιούνται οι ενέργειες του πληρώματος, διότι δεν υπάρχει τέτοια πρόθεση;

Τρίτον, το παρόν Σώμα από καιρό οραματιζόταν τη σύσταση μιας ευρωπαϊκής ακτοφυλακής. Είναι ανάγκη η πετρελαϊκή ρύπανση να προλαμβάνεται και να εντοπίζεται αποτελεσματικά. Η επιθυμία αυτή δεν έχει αναγνωρισθεί από το Συμβούλιο, αλλά αυτό συνέβη τώρα με τη συμφωνία. Είμαι χαρούμενη λοιπόν που το Συμβούλιο αναγνωρίζει την καταρχήν ανάγκη δημιουργίας μιας ευρωπαϊκής ακτοφυλακής. Συμφωνήθηκε να παρουσιάσει η Επιτροπή μια μελέτη σκοπιμότητας πριν από το τέλος του 2006, και αναμένουμε, κύριε Επίτροπε, το αποτέλεσμα της μελέτης σας αλλά και την πρότασή σας για την ευρωπαϊκή ακτοφυλακή.

Τέλος, πρέπει να καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για την πρόληψη της ρύπανσης, και εκεί υπεισέρχεται η οδηγία για τις λιμενικές εγκαταστάσεις υποδοχής, αν και είναι ακόμη θλιβερά ανεπαρκής. Τι προτίθεται να πράξει η Επιτροπή για να την βελτιώσει;

Ευχαριστώ τους συναδέλφους μου για την εμπιστοσύνη τους απέναντί μου και για την ομαλή συνεργασία, καθώς και την Επιτροπή Μεταφορών και Τουρισμού. Θέλω επίσης να ευχαριστήσω θερμά την Επιτροπή για όλη τη στήριξη και τη συνεργασία της. Τέλος, θέλω να ευχαριστήσω τη λουξεμβουργιανή Προεδρία για τον δυναμισμό που επέδειξε στον χειρισμό των διαπραγματεύσεων, οι οποίες δεν ήταν εύκολες. Είμαι ικανοποιημένη με το αποτέλεσμα, για το οποίο σας ευχαριστώ, ιδίως όσον αφορά την προάσπιση του δημοσίου συμφέροντος και του περιβάλλοντος κατά μήκος των ακτών μας και των παράκτιων υδάτων μας.

  Barrot, Αντιπρόεδρος της Επιτροπής. – (FR) Κύριε Πρόεδρε, θέλω καταρχάς να ευχαριστήσω την κ. Wortmann-Kool για τη θαυμάσια επισκόπηση του πλαισίου, την επεξήγηση των θεμάτων και την περιγραφή του περιεχομένου αυτής της συμβιβαστικής λύσης, τα οποία ευελπιστώ ότι θα εγκρίνει αύριο το Κοινοβούλιο. Θέλω απλώς να προσθέσω λίγα λόγια.

Οι διαπραγματεύσεις γι’ αυτή την πρόταση οδηγίας ξεκίνησαν σχεδόν πριν από δύο χρόνια. Χρειάστηκε να υπερβούμε εμπόδια, δεν συμφωνούσαμε πάντα με ορισμένα από τα μέλη του Κοινοβουλίου, όμως θέλω να συγχαρώ και να εκφράσω τις θερμές μου ευχαριστίες στους τρεις εισηγητές που συμμετείχαν διαδοχικά σε αυτές τις διαπραγματεύσεις, κυρίως δε στην κ. Wortmann-Kool, στην οποία οφείλεται ουσιαστικά η σημερινή επιτυχία.

Με αυτή τη νέα οδηγία, τα ευρωπαϊκά όργανα θα ανταποκριθούν επιτέλους με απτό τρόπο στις προσδοκίες των πολιτών μας, οι οποίοι επιθυμούν τον τερματισμό των καταστροφών του παρελθόντος οι οποίες σχετίζονταν με την απαέρωση πετρελαιοφόρων και άλλα παρόμοια αίτια. Άκουσα να λέγεται, και το επαναλάβατε προ ολίγου, κυρία Wortmann-Kool, ότι πρόθεσή μας ήταν να μετατρέψουμε τους κυβερνήτες και τα μέλη των πληρωμάτων σε εγκληματίες. Οφείλω, νομίζω, να καταστήσω απολύτως σαφές ότι δεν έχουμε καμία τέτοια πρόθεση. Τουναντίον, με αυτή την οδηγία επιθυμούμε να υπηρετήσουμε τον εν λόγω τομέα. Στόχος μας είναι ορισμένες σπάνιες απαράδεκτες καταστάσεις· προσπαθούμε να θέσουμε όλους τους φορείς που συμμετέχουν στη μεγάλη αλυσίδα των θαλασσίων μεταφορών ενώπιον των ευθυνών τους. Οφείλω να αναφέρω ότι με κατέπληξε μάλλον η αντίδραση του Γενικού Διευθυντή του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού, τον οποίο συνάντησα την περασμένη εβδομάδα. Όπως του επεσήμανα στην έδρα του ΔΝΟ στο Λονδίνο, το κείμενο το οποίο έχει κατατεθεί στο Κοινοβούλιο συνάδει πλήρως με το διεθνές δίκαιο, δηλαδή με τη Διεθνή Σύμβαση για την αποφυγή ρυπάνσεως της θάλασσας από πλοία (MARPOL) και με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας. Το κείμενό μας είναι σύμφωνο με τις συμβάσεις αυτές· απλούστατα, κάνουμε χρήση της επιλογής που προβλέπεται στη Σύμβαση MARPOL για την εφαρμογή αυστηρότερων κανόνων.

Προφανώς, ενεργούμε σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης και όχι στο επίπεδο των επιμέρους κρατών μελών· ειλικρινά, όμως, δεν θεωρώ ότι ο ΔΝΟ μπορεί να συναγάγει από αυτό το μέτρο ότι υπάρχει η παραμικρή πρόθεση ποινικοποίησης του έργου των κυβερνητών και των πληρωμάτων. Αυτό το δηλώνω κατά τρόπο ρητό και κατηγορηματικό, ενώ θέλω να διαβεβαιώσω το σύνολο των βουλευτών που, εάν κρίνω από μια επιστολή την οποία έλαβα, θεώρησαν ενδεχομένως ότι δεν κατανοούσαν πλήρως τις προθέσεις μας.

Θεωρώ, κύριε Πρόεδρε, ότι τυχόν έγκριση αυτού του κειμένου θα αποτελέσει επιτυχία. Είναι αλήθεια ότι στην πρόταση οδηγίας της η Επιτροπή είχε κατά νου τη θέσπιση ενός πραγματικού συστήματος επιβολής ποινικών κυρώσεων. Από αυτή την άποψη, το κείμενο που έχει κατατεθεί στο Κοινοβούλιο είναι λιγότερο φιλόδοξο, δεδομένου ότι τα στοιχεία που άπτονταν της ποινικής νομοθεσίας έχουν μεταφερθεί στον τρίτο πυλώνα, λαμβάνοντας τον χαρακτήρα απόφασης πλαισίου. Λυπούμαι για το γεγονός αυτό, όπως και το σύνολο της Επιτροπής, αλλά το αποδεχόμαστε καθόσον καμιά από τις υπόλοιπες πτυχές της πρότασης δεν έχει αποδυναμωθεί, ενώ επιτύχαμε τον ορισμό των αδικημάτων ρύπανσης με τον ίδιο τρόπο και τη θέσπιση παρόμοιων αποτρεπτικών κυρώσεων για τα αδικήματα αυτά στο σύνολο της Ευρώπης. Αυτό είναι πολύ σημαντικό και θέλω να προσθέσω ότι όλες και όλοι οι βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που έγιναν κατά καιρούς μάρτυρες καταστροφών από πετρελαιοκηλίδες αντιλαμβάνονται ότι οφείλουμε να λάβουμε μέτρα· διαφορετικά, αργά ή γρήγορα, θα βρεθούμε αντιμέτωποι με μια νέα καταστροφή για την οποία υπεύθυνοι θα θεωρηθούμε εμείς.

Η οδηγία αυτή σημαίνει ότι, στο μέλλον, η Επιτροπή θα κληθεί να δράσει από κοινού με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για την ασφάλεια στη θάλασσα και όλες τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών για την ενίσχυση της παρακολούθησης, τον εντοπισμό αδικημάτων και την τιμωρία των ενόχων. Στο πλαίσιο αυτό, δηλώνω ότι συμμεριζόμαστε πλήρως την επιθυμία του Κοινοβουλίου για τη δημιουργία ευρωπαϊκών σωμάτων ακτοφυλακής.

Κύριε Πρόεδρε, χωρίς να θέλω να χρονοτριβήσω, θα αναφερθώ εν συντομία στις τροπολογίες 19 έως 23. Η Επιτροπή προτείνει στο Κοινοβούλιο την απόρριψή τους για δύο λόγους. Πρώτο, διότι αμφισβητούν τη συμβιβαστική δέσμη μέτρων, ενώ η διαδικασία συνδιαλλαγής θα περιέπλεκε τα πράγματα, καθώς και για λόγους ουσίας. Οι τροπολογίες 19 και 22 προτείνουν την κατάρτιση εξαντλητικού καταλόγου όλων των φορέων οι οποίοι, στο όλο σύστημα των θαλασσίων μεταφορών, θα μπορούσαν να θεωρηθούν υπεύθυνοι σε περίπτωση ατυχήματος και πρόκλησης ρύπανσης. Στην πραγματικότητα, αυτός ο κατάλογος υφίσταται ήδη, σε λιγότερο εκτεταμένη μορφή, στην έβδομη αιτιολογική σκέψη της κοινής θέσης, η οποία δεν απειλείται από κανέναν συμβιβασμό. Η τροπολογία 20 αφορά το σύστημα ευθύνης που υποκαθιστά τους λιμένες καταφυγής. Το ζήτημα αυτό είναι πολύ σημαντικό και η Επιτροπή το εξετάζει πολύ προσεκτικά· οφείλω εδώ να αναφέρω μια μελέτη επί του θέματος την οποία θα αποστείλω στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εντός των προσεχών ημερών.

Οι τροπολογίες 21 και 23 αμφισβητούν κάτι που κατά τη γνώμη της Επιτροπής συνιστά ουσιαστικό βήμα προόδου. Η Ευρωπαϊκή Ένωση προχωρά στη θέσπιση ενός πραγματικά λειτουργικού συστήματος πρόληψης και κυρώσεων στα ύδατά της: όλοι οι ρυπαίνοντες θα υφίστανται κυρώσεις εφόσον κριθούν ένοχοι για σοβαρή αμέλεια. Αυτό αποτελεί βελτίωση των διεθνών προτύπων, κυρίως δε της Σύμβασης MARPOL, και πρέπει να ενισχυθεί. Ποινές μπορούν να επιβληθούν μόνον σε όσους ενήργησαν εσκεμμένα ή διέπραξαν κάποιο ασυγχώρητο σφάλμα.

Συνεπώς, το κείμενό μας αποτελεί βήμα προόδου, την πραγματοποίηση του οποίου κατέστησε δυνατή η Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας. Η εν λόγω σύμβαση δίνει τη δυνατότητα στα παράκτια κράτη να ενισχύσουν το καθεστώς πρόληψης και ελέγχου της ρύπανσης στα εθνικά τους ύδατα. Η ευκαιρία εμφανίστηκε, την εκμεταλλευθήκαμε, και γι’ αυτό δεν θεωρώ ότι τίθεται θέμα οπισθοχώρησης. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Επιτροπή δεν συμφωνεί επί της ουσίας και εκφράζει την ικανοποίησή της διότι η Επιτροπή Μεταφορών και Τουρισμού είχε τη σύνεση να απορρίψει τις τροπολογίες 21 και 23.

Τέλος, μια λέξη για την τροπολογία 2, η οποία σχετίζεται με την αιτιολογική σκέψη 7. Η εν λόγω τροπολογία αφορά την αναθεώρηση του διεθνούς καθεστώτος αποζημιώσεων για καταστροφές που έχουν προκληθεί από πετρελαϊκή ρύπανση, του Διεθνούς Ταμείου Αποζημιώσεων λόγω Ρυπάνσεως Πετρελαίου (IOPCF). Η τροπολογία αυτή δεν έγινε δεκτή από το Συμβούλιο· είναι αλήθεια ότι ο στόχος της φαίνεται να υπερβαίνει το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας. Στη συνεδρίαση που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του τριμερούς διαλόγου, η αντιπροσωπεία του Κοινοβουλίου συμφώνησε στην απόσυρση αυτής της τροπολογίας. Σας υπενθυμίζω ότι, κατόπιν πρόσκλησης του Συμβουλίου και του Κοινοβουλίου, η Επιτροπή συμφώνησε να προβεί σε μια δήλωση τριών σημείων. Πρώτον, η Επιτροπή επαναλαμβάνει τη δέσμευσή της να βοηθήσει τα κράτη μέλη να καταλήξουν σε συμβιβαστική θέση ως προς την αναθεώρηση του διεθνούς συστήματος του Διεθνούς Ταμείου Αποζημιώσεων λόγω Ρυπάνσεως Πετρελαίου. Δεύτερον, η Επιτροπή τονίζει ότι οι διεθνείς συμβάσεις οι οποίες σχετίζονται με την απόδοση ευθύνης και τις αποζημιώσεις σε περίπτωση ρύπανσης πρέπει να εφαρμοστούν. Τρίτον, η Επιτροπή επιθυμεί να παρουσιάσει μια νομοθετική πρόταση, ως τμήμα της τρίτης δέσμης μέτρων για την ασφάλεια στη θάλασσα, σχετικά με την υποχρεωτική ασφάλιση όλων των πλοίων τα οποία εισέρχονται στους κοινοτικούς λιμένες.

Εν κατακλείδι, κύριε Πρόεδρε, και συγχωρήστε με που μακρηγορώ, η Επιτροπή στηρίζει τη δέσμη των 13 συμβιβαστικών τροπολογιών και αναμένει με εμπιστοσύνη τη θέση του Κοινοβουλίου επί της εν λόγω δέσμης τροπολογιών.

Σας παρακαλώ να επαγρυπνείτε: είναι άκρως σημαντικό να τηρήσει το Συμβούλιο τις δεσμεύσεις του και να εγκρίνει την οδηγία και την απόφαση πλαίσιο με ταχύτητα και συνέπεια. Από τη δική μου πλευρά, θα καταβάλω κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να διασφαλιστεί η εφαρμογή της απόφασης πλαισίου. Όλα αυτά είναι αναγκαία προκειμένου να έχει νόημα ο συμβιβασμός και οι ευρωπαίοι πολίτες να αισθάνονται στο μέλλον πολύ πιο προστατευμένοι έναντι κάθε είδους θαλάσσιας ρύπανσης, στις εξαιρετικά καταστροφικές συνέπειες της οποίας για τη φυσική μας κληρονομιά και τον θαλάσσιο πλούτο μας επέστησε την προσοχή η κ. Wortmann-Kool.

Επιτρέψτε μου, κύριε Πρόεδρε, να τονίσω στα μέλη του Κοινοβουλίου ότι δεν πρέπει να λάβουν υπόψη τους ορισμένα, κατά τη γνώμη μου, εσφαλμένα σχόλια σύμφωνα με τα οποία αντιμετωπίζουμε τους ναυτικούς ως εγκληματίες. Τουναντίον, προσπαθούμε, εντός των ορίων της λογικής και της αναλογικότητας, να τους κάνουμε πιο υπεύθυνους. Θεωρώ ότι το κείμενο είναι ισορροπημένο και, καθόσον ο τριμερής διάλογος κατέληξε στη σύναψη διοργανικής συμφωνίας, φρονώ ότι θα καταστεί σύντομα δυνατή η εφαρμογή αυτής της συμφωνίας· σας βεβαιώ ότι θα γίνει δεκτή με θετικό τρόπο από όλους όσοι φοβούνται μια νέα καταστροφή από διαρροή πετρελαίου αργά ή γρήγορα. Ολοκληρώνοντας, ευχαριστώ το Κοινοβούλιο, κύριε Πρόεδρε, για την προσοχή με την οποία αντιμετώπισε αυτό το κείμενο, το οποίο είναι πολύ σημαντικό για τους ευρωπαίους συμπολίτες μας.

  Κράτσα-Τσαγκαροπούλου (PPE-DE), εξ ονόματος της Ομάδας. – Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, σας άκουσα με ιδιαίτερη προσοχή, καθώς και την εισηγήτριά μας την κ. Wortmann-Kool, γιατί το θέμα που συζητούμε απόψε είναι ιδιαίτερα σημαντικό και εσωκλείει πολλές πτυχές για την αειφόρο ανάπτυξη της οικονομίας μας και τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης.

Η πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης στοχεύει στην ανάπτυξη των θαλάσσιων μεταφορών και, παράλληλα, στην προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, στόχο τον οποίο συμμεριζόμαστε όλοι. Δυστυχώς όμως, η κοινή θέση και η τροποποίησή της από την Επιτροπή Μεταφορών, δεν ανταποκρίνονται σε αυτές τις προκλήσεις, παρόλη την προσπάθεια που έκανε η εισηγήτρια –και την ευχαριστούμε γι’ αυτό– κατά την επεξεργασία της πρότασης στην επιτροπή.

Βασικός λόγος αυτής της διαπίστωσης είναι ότι, με τις διατάξεις που εισάγονται, δημιουργείται υπέρβαση της διεθνούς σύμβασης MARΡOL ως προς τη βάση υπαιτιότητος για την ατυχηματική ρύπανση και των θαλασσίων ζωνών όπου αυτή εφαρμόζεται. Το θέμα αυτό μπορεί να έχει μεγάλες συνέπειες από νομικής και οικονομικής σκοπιάς. Σε μια τέτοια περίπτωση, το κοινοτικό δίκαιο θα παραβιάζει το διεθνές δίκαιο και, παράλληλα, θα υποβαθμίζει το κύρος του Διεθνούς Οργανισμού Ναυτιλίας ο οποίος είναι ο μόνος φορέας που μπορεί να εφαρμόσει σε διεθνές επίπεδο μέτρα για την προστασία της θάλασσας διότι, δεν πρέπει να ξεχνάμε, η ναυτιλία είναι μια παγκόσμια δραστηριότητα πού δεν μπορεί να έχει πολλά μέτρα και πολλά σταθμά. Η πείρα αποδεικνύει ότι τα περιφερειακά μέτρα φέρνουν σύγχυση, νομική ανισότητα, δυσκολία διαχείρισης. Εξάλλου, οι διεθνείς στατιστικές μας λένε ότι ενώ αυξάνεται το διεθνές εμπόριο που πραγματοποιείται μέσω θαλάσσιων οδών τα περιστατικά ρύπανσης μειώνονται.

Άλλο αρνητικό στοιχεία αυτής της πρότασης είναι η ποινικοποίηση της ναυτικής εργασίας διότι, στην ουσία, η πρόταση αφορά και αυτή την πτυχή. Οι ναυτικοί έχουν ήδη μια δύσκολη και επικίνδυνη ζωή. Μια τέτοια ποινική αντιμετώπιση αποτρέπει τους νέους από το ναυτικό επάγγελμα και ιδιαίτερα αυτούς που έχουν τεχνογνωσία και ποιότητα στην εκπαίδευση, ενώ είναι ακριβώς αυτοί τους οποίους χρειάζεται η ευρωπαϊκή ναυτιλία.

Για τους λόγους αυτούς, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, σας παρακαλούμε να αντιμετωπίσουμε με υπευθυνότητα και προοπτική το θέμα αυτό και να υπερψηφίσουμε την τροπολογία που κατέθεσαν οι ευρωβουλευτές της Νέας Δημοκρατίας μαζί με συναδέλφους τους από άλλες πολιτικές ομάδες και χώρες οι οποίοι έχουν σκοπό να προσαρμόσουν την πρότασή μας με τη διεθνή σύμβαση MARΡOL. Σας ευχαριστώ πολύ και πιστεύω ότι, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας, πρέπει να δούμε μια μακροπρόθεσμη στρατηγική που θα πηγαίνει πέρα από τα περιοριστικά μέτρα και τις ποινικές κυρώσεις.

  Piecyk (PSE), εξ ονόματος της Ομάδας. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, με όλον τον σεβασμό – οι ρύποι δημιουργούνται, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Η εισηγήτρια επεσήμανε ότι συμπεριφερόμαστε κάπως σχιζοφρενικά γιατί κάθε φορά που συμβαίνουν καταστροφές, τρομοκρατούμαστε όλοι, και αυτό καταλήγει σε σκάνδαλο, με το οποίο ασχολούνται και τα μέσα ενημέρωσης. Όμως η καθημερινή –το τονίζω, καθημερινή– σκανδαλώδης ρύπανση στα ευρωπαϊκά και διεθνή ύδατα δεν φαίνεται να απασχολεί το ευρύ κοινό. Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους. Στην έκθεση της Επιτροπής αναφερόταν τότε ότι μόνο το 2001 σημειώθηκαν στην Βαλτική 390 παράνομες απορρίψεις πετρελαίου και στη Βόρεια Θάλασσα 596. Η περιβαλλοντική οργάνωση Oceania θεωρεί δεδομένο ότι κάθε χρόνο σημειώνονται 3 000 παράνομες απορρίψεις στα ευρωπαϊκά ύδατα. Αυτό δεν θα έπρεπε να συμβαίνει και δεν πρέπει να θεωρείται μικρής σημασίας παράβαση αλλά να αρχίσει επιτέλους να διώκεται ως εγκληματική πράξη και να τιμωρείται σκληρά.

Για την έρευνα και τη δίωξη απαιτούνται τα κατάλληλα μέσα. Λέχθηκε ότι τα κράτη μέλη έχουν φυσικά τη δική τους ευθύνη ενώ μακροπρόθεσμα χρειαζόμαστε μία αποτελεσματική ευρωπαϊκή ακτοφυλακή. Δεν θα την αποκτήσουμε ούτε σήμερα ούτε στο άμεσο μέλλον, όμως πιστεύω ότι θα την έχουμε μεσοπρόθεσμα. Η δίωξη και τιμωρία της εγκληματικής ρύπανσης των θαλασσών δεν πρέπει να αποτύχει εξαιτίας του ότι τα εθνικά κράτη θα διαφυλάσσουν ζηλότυπα τις δικαιοδοσίες τους.

Το Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και η Επιτροπή αύριο θα αποφασίσουν έναν τρόπον τινά δίκαιο συμβιβασμό και η εισηγήτρια συνέβαλε πολύ σημαντικά στην έγκριση του συμβιβασμού αυτού. Θα ήθελα να τη συγχαρώ και να την ευχαριστήσω για την εξαίρετη εργασία της, που κατέστησε δυνατό το ότι σήμερα συζητάμε εδώ και αύριο θα έχουμε ολοκληρώσει τη διαδικασία, δηλαδή θα μπορέσουμε να περάσουμε κατευθείαν στην έγκριση χωρίς να χρειαστούμε διαδικασία συνδιαλλαγής.

Το Συμβούλιο στην απόφαση πλαίσιο δεσμεύεται να επιβάλει σκληρές ποινές για την εγκληματική ρύπανση των θαλασσών: πρόστιμα, φυλάκιση, αποκλεισμό από οικονομικές δραστηριότητες. Η Επιτροπή και το Συμβούλιο θέλουν να φέρουν το θέμα στον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό. Δεν είναι π.χ. κατανοητό γιατί μπορούν ακόμα οι πλοιοκτήτες να συνάψουν ασφάλεια για χρηματικά πρόστιμα σε περίπτωση ρύπανσης των υδάτων. Αυτοί οι κανόνες πρέπει να αλλάξουν στον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό. Η συμφωνία για την εκπόνηση μελέτης σκοπιμότητας είναι ένα πρώτο και σημαντικό βήμα για τη δημιουργία μίας ευρωπαϊκής ακτοφυλακής.

Γι’ αυτό συγχαίρω και την Προεδρία για τη γόνιμη συνεργασία της μαζί μας. Το Λουξεμβούργο δεν είναι βασικά ιδιαίτερα γνωστό για το μήκος των ακτών του, έχει όμως τουλάχιστον έναν πολύ μεγάλο στόλο. Ως εκ τούτου, η Προεδρία φέρει ευθύνη για τον στόλο της και την ευχαριστούμε. Νομίζω ότι όλοι μαζί φέρουμε μεγάλη ευθύνη για την φύση και τις θάλασσες. Γι’ αυτό, όσα αποφασίσουμε αύριο πρέπει να υλοποιηθούν πολύ γρήγορα. Οι ακτές μας, οι θάλασσές μας και όλα τα πλάσματα που ζουν εκεί θα μας ευγνωμονούν.

  Ortuondo Larrea (ALDE), εξ ονόματος της Ομάδας. – (ES) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, κάθε έξι λεπτά γίνεται απόρριψη πετρελαίου στη θάλασσα, ενώ κάθε χρόνο απορρίπτονται στις ευρωπαϊκές θάλασσες λόγω της θαλάσσιας κυκλοφορίας περισσότεροι από 20 000 τόνοι πετρελαίου, ποσότητα αρκετή για να γεμίσει 10 000 πισίνες ολυμπιακών διαστάσεων. Αυτό δηλώνεται στην έκθεση του OCEANA για την θαλάσσια ρύπανση, στην οποία αναφέρθηκε και ο κ. Piecyk.

Ωστόσο, αυτή η έκθεση λέει περισσότερα. Για παράδειγμα, ότι κάθε χρόνο εντοπίζονται 3 000 παράνομες απορρίψεις πετρελαίου, αλλά μπορεί να υπάρχουν πολύ περισσότερες εσκεμμένες απορρίψεις διότι, για παράδειγμα, στο λιμάνι με την περισσότερη κίνηση σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση και ένα από τα πιο σημαντικά στον κόσμο, το Ρότερνταμ, μόνο το 7% των πλοίων που ελλιμενίζονται εκεί αδειάζουν τα κατάλοιπα φορτίου και τις δεξαμενές καυσίμων τους στις λιμενικές εγκαταστάσεις παραλαβής αποβλήτων. Πού τα αδειάζει το υπόλοιπο 93%; Η πλειοψηφία τους στη θάλασσα, πιθανότατα.

Πρέπει να εγκρίνουμε πιο αποτελεσματική νομοθεσία ελέγχου το συντομότερο δυνατό προκειμένου να αποτρέψουμε τους περισσότερους από 77 000 θανάτους πουλιών το χρόνο λόγω της ρύπανσης του πετρελαίου και του αγνώστου αριθμού θανάτων κητοειδών, χελωνών, ειδών ψαριών και θαλάσσιας πανίδας και χλωρίδας γενικά. Πρέπει να εγκρίνουμε επίσης κανόνες που θα θέσουν τέλος στη ρύπανση ακτών και παραλίων οπουδήποτε. Αναμένεται η έγκριση κατοχυρωμένων μηχανισμών ελέγχου που θα εγκατασταθούν στα πλοία, ένα είδος απαραβίαστου μαύρου κουτιού που θα μπορεί να επαληθεύσει αξιόπιστα αν ένα πλοίο εκτέλεσε παράνομες απορρίψεις.

Στην εφαρμογή των συνοδευτικών μέτρων που θεσπίζονται στο άρθρο 10 της οδηγίας που συζητάμε σήμερα, όλα τα πλοία θα πρέπει να εγκαταστήσουν αυτά τα μαύρα κουτιά, όλοι οι λιμένες, χωρίς εξαίρεση, πρέπει να διαθέτουν εγκαταστάσεις παραλαβής αποβλήτων και πρέπει να θεσπιστούν κρατικά και κοινοτικά συστήματα καταγραφής ελεγχόμενων νόμιμων απορρίψεων, ενώ θα πρέπει να υπάρχει δημόσια ενημέρωση σχετικά με τις παράνομες απορρίψεις και τις κυρώσεις που εφαρμόζονται σε αυτές τις περιπτώσεις.

Τα κράτη πρέπει να υποχρεωθούν να συμμορφωθούν με τη νομοθεσία που απαιτεί από αυτά να παρέχουν λιμένες καταφυγής σε πλοία που κινδυνεύουν, ενώ πρέπει να δημιουργηθεί μια ευρωπαϊκή ακτοφυλακή για τον έλεγχο της ρύπανσης, της λαθρομετανάστευσης και της διακίνησης ναρκωτικών. Επίσης, είναι σημαντικό να επιβάλλονται κυρώσεις σε όλους εκείνους που συμμετέχουν στην αλυσίδα των θαλάσσιων μεταφορών χωρίς εξαίρεση, συμπεριλαμβανομένων των ιδιοκτητών του φορτίου και των πρακτόρων, των ναυλωτών, των αποστολέων, των πλοιοκτητών, των νηογνωμόνων και των ασφαλιστών, των πλοιάρχων, του πληρώματος και άλλων, ανεξαρτήτως αν εκτέλεσαν τα καθήκοντά τους στη ξηρά ή στην θάλασσα, εφόσον είναι υπεύθυνοι για αυτά τα ατυχήματα ή τις απορρίψεις.

Το Διεθνές Ταμείο Αποζημίωσης λόγω Ρύπανσης από Πετρέλαιο πρέπει επίσης να αυξάνεται και να εκσυγχρονίζεται περιοδικά προκειμένου να μπορεί να καλύπτει τις πραγματικές ζημιές που προκαλούνται, ενώ πρέπει να ληφθεί πιο σωστά υπόψη η συμμετοχή των πλοιοκτητών, των ιδιοκτητών, των ναυλωτών και των παραληπτών του φορτίου πετρελαίου.

Όλα αυτά πρέπει να εφαρμοστούν αμέσως στην Ευρώπη και πρέπει να απαιτήσουμε να επεκταθούν και στον υπόλοιπο κόσμο μέσω του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού, διότι αν περιμένουμε να συμφωνηθούν εκεί, μπορεί να ανακαλύψουμε ότι η Βόρεια Θάλασσα, η Βαλτική ή, ιδιαίτερα, η Μεσόγειος έχουν καταστραφεί ανεπανόρθωτα.

Θα ήθελα να ευχαριστήσω ολόθερμα την εισηγήτρια, κ. Wortmann-Kool, για την εξαιρετική έκθεσή της και για όλη την εργασία που επιτέλεσε, προκειμένου να επιτευχθεί συμφωνία στις κοινές θέσεις τόσο μεταξύ των κοινοβουλευτικών ομάδων, όσο και στον τριμερή διάλογο με το Συμβούλιο και την Επιτροπή, και προκειμένου να ολοκληρωθεί αυτή η νομοθετική διαδικασία στη δεύτερη ανάγνωση.

Μπορώ να σας ενημερώσω ότι η Ομάδα μας μόλις δέχτηκε τις δεκατρείς συμβιβαστικές τροπολογίες και συμφώνησε επίσης να αποσύρει τις τρεις τροπολογίες που παρουσίασε. Τα κάναμε όλα αυτά ούτως ώστε να μπορέσουμε να εγκρίνουμε αυτή την έκθεση αύριο και να μπορέσει αυτή η κρίσιμη οδηγία να τεθεί σε ισχύ το συντομότερο δυνατό.

  Παπαδημούλης (GUE/NGL), εξ ονόματος της Ομάδας. – Κύριε Πρόεδρε, η πολιτική μου ομάδα στη μεγάλη της πλειοψηφία υποστηρίζει την πρόταση και απορρίπτει τις τροπολογίες που επιδιώκουν την αποδυνάμωσή της.

Η μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών απαιτεί αυστηρότερα μέτρα για την αποτροπή της θαλάσσιας ρύπανσης, η οποία πλήττει όχι μόνο το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία αλλά και την αλιεία και τον τουρισμό.

Η δέσμη των μέτρων που συζητούμε σήμερα επιχειρεί να ολοκληρώσει ένα έργο που ξεκίνησε πριν από χρόνια και καθυστέρησε, εξ αιτίας των αντιδράσεων οι οποίες προήλθαν από τρία κράτη μέλη που εναντιώνονταν στην αρχική πρόταση οδηγίας της Επιτροπής.

Πώς μπορεί όμως κανείς να εναντιώνεται σε μια τέτοια οδηγία, όταν συνυπολογίσουμε το οικολογικό κόστος; Το κόστος της αλιευτικής βιομηχανίας, το κόστος από το πλήγμα στον τουρισμό, καθώς και την ανεργία που μαστίζουν περιοχές που χτυπήθηκαν από την πετρελαϊκή ρύπανση. Μόνο το 1999, στην περιοχή της Μεσογείου –και η Μεσόγειος είναι μια κλειστή θάλασσα– είχαν αναφερθεί 1 638 παράνομες απορρίψεις. Σκεφτείτε πόσες είχαν γίνει και δεν είχαν αναφερθεί, γιατί δεν διαπιστώθηκαν. Ενώ ανάλογος ήταν και ο αριθμός των πετρελαιοκηλίδων που εντοπίστηκαν το 2001 στη Βόρεια Θάλασσα και στη Βαλτική.

Με γνώμονα την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος και την ανάγκη να υπάρξει, επί τέλους, ένα θετικό βήμα, αποδεχόμαστε τα σημεία των συμβιβαστικών τροπολογιών, παρ’ ό,τι δεν μας ικανοποιούν πλήρως.

Τέλος, θα ήθελα να κάνω έκκληση στην ελληνική κυβέρνηση, την κυβέρνηση της χώρας μου, να εγκαταλείψει την πολιτική της στείρας άρνησης. Η Ελλάδα, ως παγκόσμια ναυτική δύναμη, δεν πρέπει να αποτελεί οπισθοφυλακή, αλλά να έχει το προβάδισμα στην καταπολέμηση της θαλάσσιας ρύπανσης και, με την εποικοδομητική της στάση, να μην αφήνει περιθώρια στην άσκηση κριτικής σε βάρος του ελληνικού στόλου.

  Blokland (IND/DEM), εξ ονόματος της Ομάδας. – (NL) Κύριε Πρόεδρε, συζητούμε τώρα όχι μόνον την έκθεση της κ. Wortmann-Kool, αλλά και τη συμφωνία στην οποία κατέληξε με το Συμβούλιο. Ξεχωρίζω δύο σημαντικές πτυχές αυτής της συζήτησης. Καταρχάς, πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι η ναυτιλία είναι μια παγκόσμια βιομηχανία η οποία λειτουργεί σωστά μόνον με καθολικά θεσπισμένη νομοθεσία. Χαιρετίζω λοιπόν το γεγονός ότι και το Συμβούλιο και η εισηγήτρια αποδέχονται τη σύμβαση MARPOL.

Επίσης, νομοθεσία η οποία στερείται επαρκούς παρακολούθησης και κυρώσεων είναι άσκοπη. Χαίρομαι λοιπόν που η εισηγήτρια κατόρθωσε να παροτρύνει το Συμβούλιο να δεσμευθεί ειδικά όσον αφορά την εγκληματική διάσταση του φακέλου αυτού. Τέλος, θέλω να επισημάνω ότι αναμένω τη μελέτη της Επιτροπής για τη σύσταση της ευρωπαϊκής ακτοφυλακής. Ελπίζω ότι αυτή η έκθεση θα με βοηθήσει να εκτιμήσω τη χρησιμότητα ενός τέτοιου θεσμού. Σας ευχαριστώ.

  Busuttil (PPE-DE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, με απογοήτευσε το γεγονός ότι η τροπολογία 7 αυτής της έκθεσης απορρίφθηκε από την Επιτροπή Μεταφορών και Τουρισμού. Πρέπει να τονίσω ότι είμαι απολύτως υπέρ της αρχής ότι πρέπει να καταπολεμηθεί η ρύπανση από πλοία. Ωστόσο, πρέπει να είμαστε πιο λογικοί στην εφαρμογή αυτής της αρχής. Φαίνεται να έχουμε ξεχάσει ότι οι κίνδυνοι της θάλασσας μπορούν μερικές φορές να προκαλέσουν ατυχήματα, παρ’ όλες τις προφυλάξεις που μπορεί να πάρει κανείς. Είναι, συνεπώς, άδικο οι πλοιοκτήτες, οι πλοίαρχοι και τα μέλη του πληρώματος που έχουν λάβει όλα τα εύλογα μέτρα για να εμποδίσουν την πρόκληση ρύπανσης από ένα ατύχημα, να τυγχάνουν της ίδιας μεταχείρισης με εκείνους που διαπράττουν εκούσια ρύπανση ή ρύπανση που προκαλείται από απερίσκεπτη συμπεριφορά ή αμέλεια.

Δύο είναι οι λόγοι για τους οποίους πιστεύω ότι αυτή η προσέγγιση είναι παράλογη. Κατά πρώτον, διότι προχωρά περισσότερο από την MARPOL, αν δεν είναι αντίθετη με αυτήν. Θα πρέπει να προσπαθούμε να βελτιώσουμε την αποτελεσματικότητα των διεθνών συμβάσεων και όχι να επιδιώκουμε να τις ανταγωνιστούμε ή να εργαζόμαστε παράλληλα με αυτές. Λόγω της ίδιας της φύσης του τομέα της ναυτιλίας, οι διεθνείς συμβάσεις αποδείχτηκαν καλά και αποτελεσματικά εργαλεία. Ας συνεχίσουμε να τα χρησιμοποιούμε.

Κατά δεύτερον, είναι παράλογη, διότι τοποθετεί την εγχώρια ναυτιλία της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε μειονεκτική θέση σε σύγκριση με τη ναυτιλία εκτός των υδάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σε μια εποχή στην οποία προσπαθούμε να βελτιώσουμε την ανταγωνιστικότητα και να δημιουργήσουμε θέσεις εργασίας, πρέπει να προσέχουμε να μην νομοθετούμε κατά τρόπο ο οποίος δημιουργεί αντικίνητρα για την παραμονή του σημαντικού τομέα της ναυτιλίας στην Ευρώπη.

Γνωρίζω ότι έχουν γίνει προσπάθειες για την επίτευξη συμβιβασμού στο θέμα και ευχαριστώ την εισηγήτρια για αυτό. Ωστόσο, υποψιάζομαι ότι ο πραγματικός αντίκτυπος αυτών των διατάξεων δεν έχει εκτιμηθεί πλήρως. Όλοι συμφωνούμε στην ανάγκη ρύθμισης της ρύπανσης από πλοία, αλλά παράλληλα οφείλουμε, και θα πρέπει, να υιοθετήσουμε μια πρακτική προσέγγιση που θα μας βοηθήσει να πετύχουμε τους στόχους μας κατά τρόπο αποτελεσματικό αλλά και ρεαλιστικό.

  Evans, Robert (PSE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, επιθυμώ κι εγώ να ευχαριστήσω την εισηγήτρια και τον Επίτροπο για τις ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις του. Πρόκειται, όπως είπαν και άλλοι, για ένα σημαντικό νομοθέτημα για την ασφάλεια της ναυτιλίας και για την υποχρέωση των πλοίων να ενεργούν με υπευθυνότητα. Όπως είπαν ο κ. Piecyk, ο κ. Ortuondo Larrea, ο κ. Παπαδημούλης και άλλοι, το μεγαλύτερο μέρος της ρύπανσης από πετρέλαιο δεν προέρχεται από καταστροφές που γίνονται πρωτοσέλιδα, αλλά από εκούσιες απορρίψεις. Είναι πολύ σημαντικό να καταπολεμήσουμε αυτές τις παράνομες πράξεις μαζί, κατά τρόπο δυναμικό, και αυτός ο συμβιβασμός αποτελεί ένα θετικό βήμα προς τα εμπρός.

Η συνεργασία στα ευρωπαϊκά θέματα για την αντιμετώπιση της εγκληματικότητας ή της αμέλειας είναι σημαντική και κανείς δεν είναι περισσότερο αποφασισμένος από εμένα να κάνουμε κάθε τι δυνατόν για να αποτρέψουμε τη ρύπανση και να προστατεύσουμε το περιβάλλον. Θα πετύχουμε επίσης πολύ περισσότερα αν εργαστούμε μαζί ως Ευρωπαϊκή Ένωση και όχι ως μεμονωμένες χώρες.

Επομένως, όπως έχει πει ο κ. Blokland, θα αναμείνουμε τη μελέτη σκοπιμότητας για το θέμα της ευρωπαϊκής ακτοφυλακής με μεγάλο ενδιαφέρον. Επί του παρόντος, όπως αντιλαμβάνομαι, οι λειτουργίες των εθνικών ακτοφυλακών ποικίλλουν σημαντικά από χώρα σε χώρα. Ορισμένες ασχολούνται με την προστασία των συνόρων και την αντιμετώπιση της λαθρομετανάστευσης· άλλες, με την αντιμετώπιση της ρύπανσης, στο πλαίσιο που την περιγράψαμε. Σε ορισμένες χώρες οι αρμοδιότητές τους περιλαμβάνουν επιχειρήσεις ανεύρεσης και διάσωσης, οι οποίες σε άλλες χώρες μπορεί να εμπίπτουν στην αρμοδιότητα του στρατού.

Από την οπτική γωνία του Ηνωμένου Βασιλείου, οι λειτουργίες της ακτοφυλακής περιλαμβάνουν ανεύρεση και διάσωση και τα όρια της δικαιοδοσίας της, η ζώνη, εφάπτεται της ζώνης των Ηνωμένων Πολιτειών και του Καναδά. Επομένως, ο τομέας αρμοδιότητας της ακτοφυλακής του Ηνωμένου Βασιλείου είναι σχετικά μεγαλύτερος από ό,τι ορισμένων άλλων χωρών. Προσβλέπω συνεπώς σε αυτή τη μελέτη σκοπιμότητας με ενδιαφέρον. Μπορούμε να το σκεφτούμε μετά την έγκριση της έκθεσης αύριο και στη συνέχεια να προχωρήσουμε.

  Τούσσας (GUE/NGL). – Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, η πείρα δείχνει ότι είναι κραυγαλέα ανεπαρκή τα προληπτικά και τα κατασταλτικά μέτρα για την επιβολή κυρώσεων για παραβάσεις που αφορούν τη ρύπανση στους πλοιοκτήτες, τους εφοπλιστές, τους διαχειριστές και γενικότερα για πρόσωπα και εξουσιοδοτημένους φορείς που έχουν την ευθύνη για την κατάσταση, τη λειτουργία και την αξιοπλοΐα των πλοίων.

Με δικαστικές αποφάσεις, πλοιοκτήτες, εφοπλιστές, διαχειριστές, πράκτορες, ασφαλιστές, ναυλωτές, ιδιοκτήτες φορτίων και άλλοι που συγκροτούν την αλυσίδα της υλικοτεχνικής υποδομής των πλοίων, υπαίτιοι ναυτικών εγκλημάτων και περιβαλλοντικών καταστροφών, αξιοποιώντας την εθνική και διεθνή νομοθεσία, δεν τιμωρούνται. Αντίθετα, με μεγάλη αυστηρότητα, κατά παράβαση της διεθνούς νομοθεσίας, χρησιμοποιούνται οι ναυτεργάτες ως εξιλαστήρια θύματα, όμηροι προκειμένου να καθησυχάσουν τις ανησυχίες των εργαζομένων και να ανακόψουν τους αγώνες του εργατικού μαζικού κινήματος οι οποίοι γίνονται για την προστασία του περιβάλλοντος.

Έχει αποδειχθεί ότι η πολιτική που καθορίζεται με κίνητρο την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, την αύξηση των κερδών των ναυτιλιακών και χερσαίων βιομηχανικών επιχειρήσεων, των μονοπωλίων είναι άκρως επικίνδυνη για την προστασία της ανθρώπινης ζωής στη θάλασσα και την προστασία του περιβάλλοντος.

Η σχετική οδηγία για τη ρύπανση από τα πλοία και τη θέσπιση κυρώσεων για παραβάσεις κινείται στα πλαίσια αυτής της αντιλαϊκής πολιτικής, της ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων, της αύξησης της κερδοφορίας του κεφαλαίου. Φορτώνει τις ευθύνες των ατυχημάτων στα μέλη του πληρώματος των πλοίων, διαιωνίζει την ασυδοσία των ναυτιλιακών και χερσαίων βιομηχανικών επιχειρήσεων, αφήνει στο απυρόβλητο τους πλοιοκτήτες, τους εφοπλιστές, τους διαχειριστές, τους ναυλωτές, τους νηογνώμονες, ασφαλιστικές εταιρείες και άλλους. Διατηρεί και ενισχύει τη συνυπευθυνότητα εφοπλιστών και ναυτεργατών. Αν πραγματικά δεν ήταν περιοριστικός ο χρόνος, θα μπορούσα να αναφέρω χιλιάδες παραδείγματα τα οποία δείχνουν ότι καμία σχέση δεν έχουν οι ευθύνες του πλοιάρχου και του πληρώματος με αυτές των εφοπλιστών και των πλοιοκτητών. Η ρύπανση της θάλασσας και η καταστροφή του περιβάλλοντος είναι ζήτημα μεγάλης πολιτικής σημασίας.

Τελειώνοντας, με αφορμή την αναφορά που έγινε σε τροπολογία την οποία έχουμε υποβάλει - την υπ’ αριθ. 19 - επιτρέψτε μου, κύριε Πρόεδρε, να επισημάνω το εξής: Πραγματικά δεν αντιλαμβανόμαστε, εφόσον και ο κ. Επίτροπος, και η εισηγήτρια αλλά και το Συμβούλιο αποδέχονται ότι δεν αλλάζει το περιεχόμενο σε ό,τι αφορά την τροπολογία 19, γιατί δεν αποδέχονται τους όρους όπου πραγματικά προσδιορίζονται με μεγαλύτερη σαφήνεια τα πρόσωπα που φέρουν ευθύνη για τις σχετικές με τη ρύπανση παραβιάσεις ...

(Ο Πρόεδρος διακόπτει τον ομιλητή)

  Attard-Montalto (PSE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, υπάρχει ένα πολύ γνωστό αγγλικό ρητό που λέει ότι ο δρόμος προς την κόλαση είναι στρωμένος με καλές προθέσεις. Ελπίζω αυτή η οδηγία να μην είναι μία από αυτές. Φυσικά, η ρύπανση είναι θαλάσσια καταστροφή και όλοι συμφωνούμε ως προς αυτό.

Η χώρα μου, η Μάλτα, είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη, διότι εξαρτάται από τον τουρισμό και η θαλάσσια φιλοσοφία μας έχαιρε πάντα εκτίμησης, ιδιαίτερα καθώς ήμασταν ανέκαθεν από τους πρωτεργάτες όσον αφορά ορισμένες θεωρίες σχετικά με την κοινή κληρονομιά της ανθρωπότητας, ειδικότερα σε σχέση με τον θαλάσσιο βυθό. Επομένως, κανείς δεν μπορεί να μας κατηγορήσει ότι προτάσσουμε το εθνικό μας συμφέρον έναντι του συμφέροντος της Ευρωπαϊκής Ένωσης – και θα εξηγήσω γιατί.

Με κάθε ειλικρίνεια, δεν πιστεύω ότι αυτή η οδηγία θα μειώσει τη ρύπανση. Γιατί; Έως τώρα, δεν έχω λάβει ευθεία και συγκεκριμένη απάντηση για το αν η οδηγία αυτή θα αφορά τα πλοία που δεν είναι εγγεγραμμένα σε νηολόγιο χώρας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αν δεν τα αφορά, ποια θα είναι η επίπτωση; Η επίπτωση θα είναι ότι πλοία τα οποία είναι εγγεγραμμένα στα νηολόγια της Ελλάδας, της Κύπρου και της Μάλτας θα υψώσουν σημαίες άλλων χωρών. Θα εκτιμούσα μια διευκρίνηση επ’ αυτού, διότι, από όσο ενημερώθηκα από την κυβέρνησή μου, ο νόμος ως έχει κάνει διάκριση μεταξύ της σημαίας των ευρωπαϊκών και των μη ευρωπαϊκών χωρών. Αν ισχύει αυτό, είναι αντίθετο προς τη Διεθνή Σύμβαση. Πώς θα τον επιβάλλετε, κύριε Επίτροπε; Θα εκτιμούσα μια απάντηση επ’ αυτού στη δευτερολογία σας.

  Hedkvist Petersen (PSE). – (SV) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, το θαλάσσιο περιβάλλον είναι ζωτικής σημασίας για όλους εμάς και για τις επόμενες γενιές. Τούτο ειπώθηκε πολλές φορές σήμερα στο Σώμα, και δεν έχω λόγους να διαφωνήσω. Είναι επίσης γνωστό ότι η ρύπανση των θαλασσών και του θαλασσίου περιβάλλοντος αποτελεί πραγματικά διασυνοριακό πρόβλημα και διασυνοριακή πρόκληση. Κατά τη γνώμη μου, η απόφαση που θα λάβουμε αύριο θα έχει ως αποτέλεσμα τη βελτίωση της κατάστασης της θάλασσας και του θαλασσίου περιβάλλοντος.

Θεωρώ επίσης ότι μια ευρωπαϊκή ακτοφυλακή –θέμα το οποίο φυσικά πρέπει να εξετασθεί– θα μπορούσε να συμβάλει αρκετά σε αυτή την κατεύθυνση. Θα χρησίμευε στην καταπολέμηση της πετρελαϊκής ρύπανσης στις διάφορες μορφές της. Θα ήταν σημαντικό να προσδιορίσουμε τα καθήκοντα και τον ρόλο της ακτοφυλακής, ούτως ώστε να μπορεί να λειτουργεί σε συνεργασία με τις εθνικές αρχές. Γι’ αυτό θα είμαι σύντομη και απλώς θα επικροτήσω την προτεινόμενη συμφωνία.

  Σηφουνάκης (PSE). – Κύριε Πρόεδρε, αγαπητοί συνάδελφοι, συζητούμε σήμερα μια πρόταση οδηγίας η οποία αποτελεί άμεση απόρροια ενός τραγικού γεγονότος. Αναφέρομαι στη βύθιση του Prestige, τον Νοέμβριο του 2002, που είχε ως συνέπεια μια τεράστια καταστροφή του θαλάσσιου πλούτου και των ναυτών μιας Ευρωπαϊκής χώρας.

Οι έρευνες που ακολούθησαν μετά από αυτό το τραγικό συμβάν κατέδειξαν ότι η ευθύνη σ’ αυτές τις περιπτώσεις κατανέμεται σε πολλούς εμπλεκόμενους φορείς και παράγοντες. Έπρεπε, δυστυχώς, να υποστούμε μια πολύ μεγάλη οικολογική καταστροφή για να κατανοήσουμε ότι, παρ’ όλο που η συντριπτική πλειοψηφία των όσων δραστηριοποιούνται στο χώρο της ναυτιλίας λειτουργούν με ευθύνη, υπάρχουν κάποιοι ελάχιστοι των οποίων η ανευθυνότητα μπορεί να έχει τεράστιες αρνητικές συνέπειες για το θαλάσσιο περιβάλλον.

Η Ελλάδα, χώρα με μεγάλη παράδοση στη ναυτιλία, χάρη στην ευσυνειδησία των εργαζομένων στο ναυτιλιακό κλάδο και, βεβαίως, των πλοιοκτητών και των ελλήνων ναυτικών, καθώς και όλων των άλλων που εμπλέκονται, δεν υπέστη μέχρι σήμερα καμία καταστροφή σημαντική στην ατυχηματική ρύπανση.

Ως Έλληνες σοσιαλιστές, όντας ευαισθητοποιημένοι τόσο για την προστασία του περιβάλλοντος όσο και των ανθρώπων που εργάζονται στο ναυτιλιακό κλάδο, υποστηρίζουμε την πρόταση και πιστεύουμε ότι η παρούσα πρόταση οδηγίας αποτελεί ένα θετικό βήμα στην αντιμετώπιση τόσο της λειτουργικής, όσο και της ατυχηματικής ρύπανσης και της εκούσιας ρύπανσης, όπως πολύ σωστά ανέφερε η εισηγήτρια κ. Wortmann-Kool. Πρέπει να σταθούμε αποτρεπτικά απέναντι στην ασυδοσία και την ανευθυνότητα.

Σε μια μεγάλη λίμνη όπως είναι η Μεσόγειος, με αυξημένη διακίνηση πλοίων η οποία μέρα με τη μέρα πολλαπλασιάζεται, ως Έλληνας προερχόμενος από μια χώρα η οποία αποτελεί τη μεγαλύτερη ναυτική δύναμη της Ένωσης, αλλά και μια χώρα στην οποία ο τουρισμός αποτελεί βασικό τομέα της οικονομίας της, μια χώρα με τεράστιο μήκος ακτών και με εκατοντάδες νησιά, θεωρώ ότι έχουμε καθήκον να πρωτοστατήσουμε στον αγώνα κατά της θαλάσσιας ρύπανσης και της προστασίας του ναυτικού κόσμου.

  Barrot, Αντιπρόεδρος της Επιτροπής. – (FR) Κύριε Πρόεδρε, θα προσπαθήσω μεν να είμαι σύντομος· επιθυμώ, όμως, να απαντήσω σε ορισμένες ερωτήσεις. Πρώτον, δεν μπορώ να δεχτώ να λέγεται ότι αυτή η πρόταση οδηγίας έρχεται σε αντίθεση με τη Σύμβαση MARPOL, καθόσον αυτό είναι τελείως αναληθές. Η Σύμβαση MARPOL προβλέπει κυρώσεις μόνον εις βάρος όσων έδρασαν σκοπίμως ή διέπραξαν ασυγχώρητα σφάλματα, όμως πρέπει να ερμηνεύεται σε συνδυασμό με τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας. Η τελευταία αυτή σύμβαση δίνει τη δυνατότητα στα παράκτια κράτη να ενισχύσουν το καθεστώς πρόληψης και ελέγχου της ρύπανσης στα εθνικά τους ύδατα, και αυτή ακριβώς τη ρήτρα της Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας επικαλούμαστε.

Δεδομένου ότι κάθε κράτος μέλος μπορεί να επικαλεστεί αυτή τη ρήτρα, το ίδιο μπορεί να πράξει και η ΕΕ, και αυτό είναι ένα θέμα το οποίο συζήτησα με τον Γενικό Γραμματέα του ΔΝΟ. Συνεπώς, μου προξενούν κατάπληξη οι επικρίσεις που διατυπώνονται, καθόσον η οδηγία συμφωνεί τόσο με τη Σύμβαση MARPOL όσο και με τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας. Θέλω επίσης να επισημάνω, όπως ορθώς ανέφερε η εισηγήτρια, ότι οι κυρώσεις είναι αναλογικές· στόχος είναι να επιβάλλονται κυρώσεις για βαρεία αμέλεια, και να διασφαλιστεί ότι οι κυρώσεις αυτές θα αντιστοιχούν στη φύση του αδικήματος. Πρόθεσή μας δεν είναι να μετατρέψουμε ανθρώπους σε εγκληματίες, αλλά να τους φέρουμε ενώπιον των ευθυνών τους. Μιλώ ίσως με ιδιαίτερο πάθος για το θέμα αυτό, όμως αυτό οφείλεται αποκλειστικά στο ότι πιστεύω ειλικρινά σε αυτή την προσπάθεια, η οποία συνίσταται στην προστασία της κληρονομιάς όλων μας.

Θέλω να απαντήσω στην ερώτηση του κ. Attard-Montalt με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ευγένεια – παρεμπιπτόντως, είναι παρών ο κ. Attard-Montalto; Είναι δυνατή η επιβολή κυρώσεων σε πλοία με σημαία τρίτων χωρών όταν αυτά εισέρχονται σε κοινοτικούς λιμένες. Από αυτή την άποψη, λοιπόν, δεν θα υφίσταται διάκριση εις βάρος των ευρωπαϊκών πλοίων. Αυτό ήθελα να επισημάνω.

Εξάλλου, θεωρούμε ότι η προσέγγιση αυτή συνάδει πλήρως με την αντίστοιχη προσέγγιση του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού, ενώ στόχος μας είναι η συνεργασία με τον εν λόγω οργανισμό, όπως δήλωσα και στον Γενικό Γραμματέα του. Ως βάση χρησιμοποιούμε το έργο του ΔΝΟ, ο οποίος επιπλέον προωθεί τη χρήση μαύρων κουτιών και έχει καταρτίσει λεπτομερές χρονοδιάγραμμα σχετικά.

Κύριε Πρόεδρε, αυτό που προσπαθώ να πω είναι ότι καταλήξαμε σε ομόφωνη πολιτική συμφωνία στο εσωτερικό του Συμβουλίου. Θέλω λοιπόν να επιστήσω την προσοχή σας στο γεγονός ότι τη συμφωνία αυτή στηρίζει μια πλειονότητα η οποία κάνει την εμφάνισή της στο σύνολο των χωρών της Ευρώπης, και η οποία διαμορφώθηκε κατά τη διάρκεια του τριμερούς διαλόγου τον οποίο διεξήγαμε με το Συμβούλιο.

Τέλος, δεν πρέπει να περιμένουμε την επόμενη καταστροφή για να συνειδητοποιήσουμε αίφνης την κατάσταση και να αναλάβουμε τις ευθύνες μας. Μέχρι σήμερα, μόνον όταν εκδηλώνονταν καταστροφές σημειώναμε πρόοδο στον τομέα της νομοθεσίας για την προστασία των θαλασσών. Τώρα όμως έχουμε μια εξαιρετική ευκαιρία να προλάβουμε αντίστοιχα περιστατικά. Γι’ αυτό θεωρώ ότι το κείμενο που συζητούμε είναι ισορροπημένο και δεν έχει στόχο να μετατρέψει οιονδήποτε σε εγκληματία· στόχος είναι να τεθούν όλοι ενώπιον των ευθυνών τους. Γι’ αυτό, κυρία Wortmann-Kool, ευχαριστώ εκ των προτέρων το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την υπερψήφιση του κειμένου αυτού με τη μεγαλύτερη δυνατή πλειοψηφία.⁽¹⁾

  Πρόεδρος. – Σας ευχαριστούμε πολύ για την απάντησή σας, κύριε Επίτροπε, καθώς και για το πάθος με το οποίο τη διατυπώσατε.

  Attard-Montalto (PSE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, επί της διαδικασίας, ο κ. Επίτροπος άλλαξε το νόημα των λόγων μου. Δεν έχει κανένα δικαίωμα να το κάνει. Η πρόθεσή μου ήταν σαφής: δεν αναφέρθηκα καθόλου στις απορρίψεις, είτε από αμέλεια είτε εκούσιες, εντός των εγχώριων λιμένων ή των χωρικών υδάτων, και το γνωρίζει. Ανέφερε ότι είπα πως η διάκριση που θα δημιουργηθεί μεταξύ πλοίων τρίτων χωρών και πλοίων που φέρουν σημαίες των κρατών μελών ισχύει για τις απορρίψεις στα χωρικά ύδατα, τη στιγμή που γνωρίζει πολύ καλά ότι δεν είπα αυτό.

Ρώτησα, και περιμένω ακόμη την απάντησή του, αν, όσον αφορά τις απορρίψεις που γίνονται εκτός των χωρικών υδάτων, υπάρχει διάκριση μεταξύ των πλοίων που φέρουν σημαίες των ευρωπαϊκών εθνών και εκείνων που φέρουν σημαίες τρίτων χωρών. Θα ήθελα να απαντήσει ο κ. Επίτροπος σε αυτή την ερώτηση και όχι σε μια ερώτηση που δεν έκανα.

  Πρόεδρος. – Κύριε Attard-Montalto, σύμφωνα με τον Κανονισμό, αυτή δεν ήταν παρέμβαση επί της διαδικασίας· έχω την εντύπωση ότι οι παρατηρήσεις σας αφορούσαν κατηγορία την οποία σας προσήψαν.

Κύριε Επίτροπε, επιθυμείτε να παρέμβετε για να δώσετε κάποια συμπληρωματική απάντηση;

  Barrot, Αντιπρόεδρος της Επιτροπής. – (FR) Ζητώ συγγνώμη. Στόχος μου ήταν να δώσω μια απολύτως ειλικρινή απάντηση, καθώς σέβομαι πλήρως τις απόψεις του συνόλου των βουλευτών, αν και ίσως υπήρξα πολύ έντονος στην προσπάθειά μου να υπερασπιστώ αυτό το κείμενο. Θέλω να καταστήσω σαφές ότι δεν έχω την παραμικρή πρόθεση να προσάψω την όποια κατηγορία σε οιοδήποτε μέλος αυτού του Κοινοβουλίου· δεν σκέφτηκα καθόλου να εγκαλέσω τον οιονδήποτε. Εκείνο που θέλω να επισημάνω είναι ότι τα πλοία με σημαία τρίτων χωρών υπόκειται στους ίδιους κανόνες όταν εισέρχονται σε κοινοτικούς λιμένες· φαντάζομαι ότι θα συμφωνήσετε μαζί μου επ’ αυτού, αν και ίσως δεν καλύπτω όλες τις πτυχές της ερώτησής σας.

Εάν δεν έχετε αντίρρηση, κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να προτείνω στον κ. Attard-Montalto να συζητήσουμε ενώπιος ενωπίω για την αποσαφήνιση του θέματος. Το μόνο που έκανα ήταν να εξηγήσω ποια νομοθεσία ισχύει κατά τη γνώμη μου στην προκειμένη περίπτωση. Μπορεί να έχει υπόψη του διαφορετικές καταστάσεις, οπότε προτείνω να συναντηθούμε κατ’ ιδίαν για να συζητήσουμε λεπτομερέστερα το θέμα.

  Πρόεδρος. – Η Προεδρία της συνεδρίασης σας ευχαριστεί για τη διαθεσιμότητά σας, κύριε Επίτροπε. Νομίζω ότι αυτή θα ήταν, όντως, η πλέον ενδεδειγμένη λύση.

Η συζήτηση έληξε.

Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί αύριο, Τετάρτη, στις 11.30.

(1) Θέση της Επιτροπής επί των τροπολογιών : βλ. Παράρτημα.