28. Σχέσεις μεταξύ νόμιμης και παράνομης μετανάστευσης και ένταξη των μεταναστών
Πρόεδρος. Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη συζήτηση της έκθεσης (A6-0136/2005) του κ. Gaubert, εξ ονόματος της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων, σχετικά με τις σχέσεις μεταξύ νόμιμης και παράνομης μετανάστευσης και με την ένταξη των μεταναστών.
Patrick Gaubert (PPE-DE), εισηγητής. – (FR) Κύριε Πρόεδρε, θέλω καταρχάς να ευχαριστήσω τους σκιώδεις εισηγητές, με τους οποίους συνεργάστηκα στενά τους τελευταίους μήνες προκειμένου να συντάξω μια ολοκληρωμένη και συνεπή έκθεση για ορισμένα πολύ ευαίσθητα θέματα: η έκθεσή μου αφορά τη νόμιμη και παράνομη μετανάστευση και τις πολιτικές ενσωμάτωσης.
Από την απαρχή του κόσμου, οι άνθρωποι μεταναστεύουν για να γλιτώσουν από τη φτώχεια ή τις διώξεις, αναζητώντας την ευτυχία, επιδιώκοντας ένα καλύτερο μέλλον. Σήμερα, με την παγκοσμιοποίηση και τις πολλαπλές επιλογές μεταφοράς, οι μεταναστευτικές ροές είναι πιο πυκνές και πολύπλοκες. Είναι αποτέλεσμα μιας νέας προσδοκίας για τις γυναίκες και τους άνδρες σε ολόκληρο τον κόσμο: να μεταβούν σε άλλες χώρες για να εργαστούν, να ωφεληθούν από νέες εμπειρίες. Είναι επίσης αποτέλεσμα των ανισοτήτων που υπάρχουν σε ολόκληρο τον κόσμο, το αποτέλεσμα της φτώχειας, που συνιστά κατάρα για πάρα πολλές περιοχές στον κόσμο. Στο πλαίσιο των εθνικών εκλογών, σε ορισμένα κράτη μέλη, η μετανάστευση είναι ένα θέμα που συζητείται διαρκώς κατά τις προεκλογικές εκστρατείες. Ορισμένες χώρες αποφασίζουν να σφραγίσουν τα σύνορά τους και να υιοθετήσουν σκληρά μέτρα, ενώ άλλες νομιμοποιούν χιλιάδες παράνομους μετανάστες.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση εμφανίζεται διχασμένη στο θέμα της μετανάστευσης. Είναι αλήθεια ότι κάθε κράτος μέλος έχει το δικαίωμα να αποφασίζει πόσους πολλούς μετανάστες θέλει να δεχθεί, αλλά η Ευρώπη δεν διαθέτει πια εσωτερικά σύνορα. Συνεπώς, τα εθνικά μέτρα έχουν σοβαρές και άμεσες επιπτώσεις στα άλλα κράτη μέλη. Επιβάλλεται συνεπώς να οργανωθούν τα κράτη μέλη σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η λύση για πολλά από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν πρέπει να δοθεί σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο. Ορισμένα πολιτικά κόμματα κάνουν συστηματική χρήση των προεκλογικών εκστρατειών για να συνδυάσουν αυθαίρετα ανασφάλεια, τρομοκρατία και μετανάστευση, γεννώντας στους συμπολίτες μας φόβο για τους μετανάστες και τους ξένους. Αυτό είναι φυσικά απαράδεκτο.
Είναι ζωτικής σημασίας, καταρχάς, να παρέχεται αντικειμενική, διαφανής και τακτική πληροφόρηση για τη μεταναστευτική πολιτική και, δεύτερον, να πραγματοποιούνται εκστρατείες ενημέρωσης του πληθυσμού, προκειμένου να σταματήσουν οι πολίτες να θεωρούν τους μετανάστες εγκληματίες. Στην έκθεσή μου, θέλησα να ακολουθήσω υπεύθυνη, ισορροπημένη και συνεκτική προσέγγιση. Υπεύθυνη, διότι πρέπει να εξετάσουμε αυτά τα ζητήματα με μεγαλύτερη υπευθυνότητα: δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι έχουμε να κάνουμε με άνδρες και γυναίκες, όχι με άψυχα αντικείμενα! Θέλησα επίσης η προσέγγισή μου να είναι ισορροπημένη: τα κράτη μέλη δεν πρέπει να βασίζουν τις πολιτικές τους ούτε μόνο σε εκτιμήσεις για την ασφάλεια ούτε μόνο στον φιλελευθερισμό. Πρέπει συνεπώς να υπερβούμε τις εθνικές διαφορές και να συζητήσουμε πιο ψύχραιμα προκειμένου να αναπτύξουμε μια ανθρώπινη και αποτελεσματική ευρωπαϊκή μεταναστευτική πολιτική. Τέλος, θέλησα η προσέγγισή μου να είναι συνεκτική προκειμένου να αυξηθεί η συνέπεια και η αποτελεσματικότητα.
Θα ήθελα να αναφερθώ σε ορισμένες πτυχές που έθιξα στην έκθεσή μου. Πρώτον, στην ανάγκη για ενεργή πολιτική κοινής ανάπτυξης για την καταπολέμηση των βασικών αιτιών της μετανάστευσης. Δεύτερον, στην καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης με αυστηρότερους ελέγχους στα εξωτερικά σύνορα, εξάρθρωση των δικτύων εμπορίας ανθρώπων, αυστηρότερες κυρώσεις, πολύ αυστηρές, για εταιρείες που απασχολούν παράνομους εργαζόμενους. Τρίτον, στη νόμιμη μετανάστευση: εάν η ΕΕ χρειάζεται να ανοίξει τα σύνορά της σε νόμιμους μετανάστες ενόψει της προβλεπόμενης μείωσης του ενεργού πληθυσμού, πρέπει να το πράξει οργανωμένα και συνετά. Τέλος, στην πολιτική ενσωμάτωσης των μεταναστών: οι πολιτικές υποδοχής και ενσωμάτωσης είναι άρρηκτα συνδεδεμένες μεταξύ τους. Τα κράτη μέλη οφείλουν να εφαρμόσουν περισσότερο προληπτικές πολιτικές. Από την πλευρά τους, οι μετανάστες οφείλουν να κατανοήσουν και να σεβαστούν τις θεμελιώδεις αξίες της χώρας που τους φιλοξενεί: η εκμάθηση της γλώσσας, η παρακολούθηση μαθημάτων πολιτικής αγωγής και η καλύτερη ενσωμάτωση στην αγορά εργασίας είναι ορισμένα σημαντικά συναφή στοιχεία.
Κυρίες και κύριοι, νομίζω ότι η μετανάστευση είναι ωφέλιμη για τη χώρα προέλευσης, για τη χώρα υποδοχής και για τους ίδιους τους μετανάστες όταν είναι ελεγχόμενη και από κοινού διαχειριζόμενη. Αυτή είναι η αρχή της καθ’ όλα επιτυχημένης μετανάστευσης, από κοινού ελεγχόμενης και διαχειριζόμενης. Δεν συνιστά ρεαλιστική ούτε και ιδιαίτερα υπεύθυνη συμπεριφορά να καλωσορίζουμε όλους τους αφιχθέντες αλλά ούτε και να θέτουμε ως στόχο τη μηδενική μετανάστευση. Κάθε κράτος πρέπει να δέχεται μετανάστες ανάλογα με τις δυνατότητες ενσωμάτωσης που διαθέτει, ανάλογα με τα συμφέροντά του και με τα συμφέροντα της χώρας προέλευσης.
Το θέμα της μετανάστευσης είναι πολύ ευαίσθητο, ορισμένες φορές υπερβολικά τραγικό, για να συνεχίσουμε να λογοφέρνουμε χωρίς αποτέλεσμα. Στο πλαίσιο της συναφούς συζήτησης, πρέπει να επικρατήσει ένα όραμα: ποια η θέση των ανθρώπων μέσα σε όλα αυτά; Φυσικά, πρέπει να είμαστε ρεαλιστές, πρέπει όμως επίσης να λάβουμε υπόψη μας την αδιαμφισβήτητη αδελφοσύνη των ανθρώπων και τη συνακόλουθη αλληλεγγύη. Κυρίες και κύριοι, το Κοινοβούλιο πρέπει να δώσει ένα ισχυρό μήνυμα ενότητας στο Συμβούλιο και στους πολίτες της Ευρώπης ώστε να σημειωθεί ταχεία πρόοδος στις πολιτικές μετανάστευσης και ενσωμάτωσης. Θέλω να ελπίζω συνεπώς ότι η έκθεση αυτή θα εγκριθεί αύριο με μεγάλη πλειοψηφία.
Franco Frattini,Αντιπρόεδρος της Επιτροπής. (IT) Κύριε Πρόεδρε, καταρχάς θέλω να συγχαρώ τον εισηγητή κ. Gaubert για την έκθεση που εξετάζουμε και την οποία θεωρώ άκρως ισορροπημένη και εμπεριστατωμένη. Πιστεύω ότι πρόκειται για μια εξαιρετική συμβολή στην ευρωπαϊκή πολιτική μετανάστευσης, με την οποία υπογραμμίζεται, αφενός, η προστιθέμενη αξία της Ευρώπης και, αφετέρου, η σημασία μιας στενής συνεργασίας με τις τρίτες χώρες.
Θέλω να εκφράσω ορισμένες απόψεις σχετικά με τα χαρακτηριστικά σημεία της έκθεσης. Κατά πρώτο λόγο, όσον αφορά τη δημιουργία ενός μηχανισμού έγκαιρης προειδοποίησης, η Επιτροπή υποστηρίζει ανεπιφύλακτα αυτήν την ιδέα και εκπονεί σχετική πρόταση. Εντός της θερινής περιόδου προτίθεται να παρουσιάσει μια πρόταση απόφασης του Συμβουλίου σχετικά με την τελειοποίηση μιας προκαταρκτικής διαδικασίας διαβούλευσης μεταξύ των κρατών μελών για τη λήψη μέτρων σε θέματα ασύλου και μετανάστευσης.
Όσον αφορά τη σχέση μεταξύ μετανάστευσης και πολιτικών ανάπτυξης, η Επιτροπή προτίθεται να παρουσιάσει επίσης εντός της θερινής περιόδου μια πρόταση ανακοίνωσης για την ανάπτυξη συγκεκριμένων ιδεών και προτάσεων με σκοπό τη σύνδεση της ευρωπαϊκής πολιτικής μετανάστευσης με τη συνεργασία σε θέματα ανάπτυξης και στο πλαίσιο αυτό θα εξετάσουμε ασφαλώς ιδιαίτερα λεπτά ζητήματα, όπως η αποκαλούμενη «διαρροή εγκεφάλων» που αποτελεί και ένα ιδιαίτερα σημαντικό πρόβλημα και για τις χώρες προέλευσης μεταναστών υψηλής εξειδίκευσης.
Η Επιτροπή συμφωνεί βεβαίως με την προσέγγιση του εισηγητή όσον αφορά και τα μέτρα καταπολέμησης της λαθρομετανάστευσης: οι προσπάθειές μας στρέφονται εναντίον κάθε τύπου σωματεμπορίας, όπου οι λαθρομετανάστες είναι απλώς τα θύματα. Επεξεργαζόμαστε προτάσεις κοινών κανόνων για την εφαρμογή ορθών πρακτικών με σκοπό την καλύτερη καταπολέμηση της σωματεμπορίας, επιδιώκοντας μεγαλύτερη συμμετοχή των τρίτων χωρών και την προαγωγή στενότερης συνεργασίας με τις ευρωπαϊκές χώρες για την προστασία των θαλασσίων συνόρων.
Μεγάλη προσοχή απαιτεί και η ευρωπαϊκή πολιτική σε θέματα επαναπατρισμού. Το πρόγραμμα της Χάγης προβλέπει ρητώς την ανάγκη κοινών ευρωπαϊκών κανόνων για τον τομέα αυτόν. Η Επιτροπή, πιθανώς εντός του Σεπτεμβρίου, προτίθεται να παρουσιάσει μια πρόταση οδηγίας –την οποία θα εξετάσουμε ασφαλώς με το Κοινοβούλιο– για τη θέσπιση κοινών και διαφανών κανόνων σε θέματα πολιτικής επαναπατρισμού, λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων όλων των ανθρώπων. Όταν συζητάμε για θεμελιώδη δικαιώματα, πιστεύω ότι δεν επιτρέπονται διακρίσεις μεταξύ νομίμων και παρανόμων μεταναστών: το θεμελιώδες δικαίωμα του σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας εφαρμόζεται πάντα τόσο στους νόμιμους όσο και στους παράνομους μετανάστες.
Ας έλθουμε τώρα στο σημαντικό ζήτημα της νόμιμης μετανάστευσης για οικονομικούς λόγους: συγκεντρώνουμε πολλές προτάσεις σχετικά με την Πράσινη Βίβλο η οποία, όπως όλοι γνωρίζετε, δημοσιεύθηκε από την Επιτροπή τον Ιανουάριο. Στις 14 Ιουνίου θα διεξαχθεί δημόσια ακρόαση και αναλόγως με το αποτέλεσμα αυτής της ευρείας διαβούλευσης θα επεξεργαστούμε μια πρόταση εντός του έτους. Όπως είχα την ευκαιρία να επαναλάβω στο Σώμα, η πρόταση αυτή θα είναι ακριβώς προϊόν μιας μεγάλης ευρωπαϊκής συζήτησης.
Ιδιαίτερη σημασία έχει επίσης η πρόσληψη –και η διευκόλυνση της πρόσληψης– εποχικών και προσωρινών εργαζομένων. Η σημασία της οικονομικής μετανάστευσης είναι ευρέως αναγνωρισμένη: χάρη σε μια πραγματική ευρωπαϊκή πολιτική οικονομικής μετανάστευσης, η μετανάστευση μπορεί να αποτελέσει ευκαιρία για την Ευρώπη και για την αγορά εργασίας της. Σε ορισμένους τομείς επισημαίνεται μάλιστα η ανάγκη ειδικών επαγγελματικών προσόντων που δεν μπορεί να καλυφθεί από την προσφορά ευρωπαϊκού προσωπικού. Όπως αναγνωρίζει και ο εισηγητής, η οικονομική μετανάστευση αποτελεί αναμφίβολα έναν άκρως σημαντικό τομέα για τα κράτη μέλη. Παρατηρώ ωστόσο με μεγάλη ικανοποίηση ότι η δημόσια ευρωπαϊκή συζήτηση σχετικά με την Πράσινη Βίβλο έχει κατά κάποιον τρόπο μετριάσει την απροθυμία των κρατών μελών, τα οποία ήταν διστακτικά ή, σε ορισμένες περιπτώσεις, αρνούντο απολύτως για λόγους αρχής να αντιμετωπίσουν σε ευρωπαϊκό επίπεδο το θέμα της νόμιμης μετανάστευσης, ενώ τώρα έχουν κατανοήσει ότι μόνο μια τέτοια πολιτική μπορεί να προσφέρει πραγματική προτιθέμενη αξία.
Θέλω, τέλος, να σταθώ στα δύο πολύ σημαντικά θέματα της ενσωμάτωσης και της προστασίας των μεταναστών. Όσον αφορά το πρώτο, γνωρίζετε όλοι ότι η πρόταση που διατύπωσα και έγινε δεκτή από την Επιτροπή αποδίδει ιδιαίτερη βαρύτητα στην ενσωμάτωση. Κατά την άποψή μου, η ενσωμάτωση είναι ένας βασικός παράγοντας της ευρωπαϊκής πολιτικής μετανάστευσης. Εντός του δευτέρου εξαμήνου του 2005, σκοπεύω να παρουσιάσω μια ανακοίνωση σχετικά με τη θέσπιση ενός συνεκτικού ευρωπαϊκού πλαισίου πολιτικών ενσωμάτωσης. Γνωρίζω καλά ότι η ενσωμάτωση αποτελεί κατά κύριο λόγο εθνικό ζήτημα και ότι τα κράτη μέλη είναι αυτά που πρέπει να ενδιαφερθούν για τις πραγματικές πολιτικές ενσωμάτωσης. Πιστεύω ωστόσο ότι η Ευρώπη οφείλει να παροτρύνει τα κράτη μέλη και να παρέμβει για να τα βοηθήσει στις πολιτικές ενσωμάτωσης. Χωρίς την ενσωμάτωση, η οποία απαιτεί εκπαίδευση και προγράμματα πρόσβασης στις κοινωνικές υπηρεσίες, πιστεύω ότι δύσκολα θα αποκτήσουμε μια πραγματικά αποτελεσματική ευρωπαϊκή πολιτική μετανάστευσης. Για τον σκοπό αυτόν, ζητώ την αμέριστη στήριξη του Κοινοβουλίου για να ξεπεράσουμε τις δυσκολίες που προβάλλουν ακόμη ορισμένα κράτη μέλη στην ιδέα να αντιμετωπίσουν το θέμα της ενσωμάτωσης με ευρωπαϊκή και όχι αποκλειστικά εθνική δράση. Το λέω αυτό γιατί εντός του έτους θα συζητήσουμε την πρόταση της Επιτροπής σχετικά με ένα ευρωπαϊκό ταμείο που πρόκειται να συμπληρώσει και όχι να αντικαταστήσει τις ευρωπαϊκές πολιτικές ενσωμάτωσης.
Αναφέρθηκα στην προστασία των μεταναστών, γιατί το ζήτημα παρουσιάζει δύο πτυχές. Η πρώτη αφορά την ανάγκη συγκέντρωσης αξιόπιστων στοιχείων και στατιστικών για θέματα μετανάστευσης. Η Επιτροπή σκοπεύει να παρουσιάσει μια πρόταση κανονισμού που θα καθορίζει τα κριτήρια για τη συγκέντρωση στατιστικών στοιχείων, τα οποία σε πολλές περιπτώσεις απουσιάζουν σήμερα, καθιστώντας πολύ δύσκολη τη θέσπιση μιας ευρωπαϊκής πολιτικής. Η προστασία των μεταναστών πρέπει να αφορά καταρχάς όσους αποτελούν αθώα θύματα της σωματεμπορίας που διαπράττεται από εγκληματικές σπείρες, και ειδικότερα τις γυναίκες και τα παιδιά. Όσον αφορά τις δύο αυτές κατηγορίες ιδιαίτερα ευάλωτων θυμάτων της σωματεμπορίας –όπως έχω πει και σε άλλες περιπτώσεις ενώπιον του Σώματος– η Επιτροπή θα παρουσιάσει ειδικές προτάσεις προστασίας και διασφάλισης για να καταπνίξει, αφενός, τη σωματεμπορία και να προστατεύσει, αφετέρου, τα θύματα.
Εν κατακλείδι, κύριε Πρόεδρε, επιβεβαιώνω την προσωπική μου ικανοποίηση για την έκθεση του κ. Gaubert, η οποία αποδεικνύει τη σημασία που μπορεί να έχει η συμβολή του Κοινοβουλίου, καθώς, σε σχέση με το παρελθόν, έχει υιοθετήσει μια πιο αποφασιστική και δυναμική πολιτική προσέγγιση στο ζήτημα. Πιστεύω ότι στο θέμα αυτό το Κοινοβούλιο μπορεί να βοηθήσει σημαντικά τις πολιτικές της Επιτροπής, η οποία θα λάβει ασφαλώς υπόψη τις απόψεις του.
Martine Roure, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. – (FR) Κύριε Πρόεδρε, θέλω καταρχάς να ευχαριστήσω τον εισηγητή και όλα τα μέλη της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων, που μόχθησαν για την έκθεση αυτή, διότι βρισκόμαστε σε μια κρίσιμη καμπή, όσον αφορά την ευρωπαϊκή μεταναστευτική πολιτική. Θέλουμε να στείλουμε ένα σαφές μήνυμα υπέρ μιας δίκαιης και ισότιμης ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής.
Χρειαζόμαστε μια κοινή ευρωπαϊκή μεταναστευτική πολιτική ώστε οι άνθρωποι που φτάνουν στην Ευρώπη να γίνονται δεκτοί οργανωμένα και με αξιοπρέπεια. Η πολιτική αυτή πρέπει να λάβει υπόψη τις ανάγκες και τα δικαιώματα των μεταναστών. Για τον λόγο αυτόν, η κοινή μεταναστευτική πολιτική δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς ενεργή πολιτική ενσωμάτωσης. Χαίρομαι ιδιαίτερα, ως προς αυτό, διότι συζητούμε επιτέλους τη δημιουργία νομίμων οδών μετανάστευσης προς την Ευρώπη. Ωστόσο, επιτρέψτε μου να προειδοποιήσω ότι δεν θέλουμε η συζήτηση αυτή να παρεκκλίνει προς λάθος κατεύθυνση. Πάνω απ’ όλα, η νόμιμη μετανάστευση πρέπει να είναι σε θέση να ανταποκρίνεται στις ανάγκες όλων, και πρωταρχικά των μεταναστών. Δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να εξετάσουμε μόνο το ζήτημα της ανάγκης που υπάρχει στην ευρωπαϊκή αγορά εργασίας για εργατικό δυναμικό.
Η ευρωπαϊκή μεταναστευτική πολιτική πρέπει να είναι συνεκτική και όχι αποσπασματική. Για τούτο πρέπει να λάβουμε υπόψη τις σχέσεις μας με τρίτες χώρες. Πάντως, η συζήτηση πρέπει να στηρίζεται σε ουσιαστικό διάλογο και ανταλλαγή απόψεων. Δεν θα ήταν σωστό από μέρους μας να αρνηθούμε τις ευθύνες μας όσον αφορά τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών σε τρίτες χώρες. Δεν περιέχονται υποχρεωτικά σε όλες τις συμφωνίες σύνδεσης που συνάπτει η Ευρωπαϊκή Ένωση ρήτρες για τις μεταναστευτικές ροές και τις συμφωνίες επανεισδοχής.
Θέλω, τέλος, να προσθέσω ότι δεν είναι δυνατός ο διαχωρισμός της μεταναστευτικής πολιτικής από την πολιτική ενσωμάτωσης. Καλώ τα κράτη μέλη να συμβάλουν στη θέσπιση ελάχιστων κριτηρίων ενσωμάτωσης στην Ευρώπη. Τα εν λόγω κριτήρια πρέπει να αφορούν συγκεκριμένα τη σωστή ενσωμάτωση στην αγορά εργασίας, το δικαίωμα στην κατάρτιση, την πρόσβαση στην εκπαίδευση, την πρόσβαση σε κοινωνικές υπηρεσίες και υπηρεσίες πρόνοιας, και την ενσωμάτωση των μεταναστών στην κοινωνική, πολιτική και πολιτιστική ζωή.
Sophia in 't Veld, εξ ονόματος της Ομάδας ALDE. – (EN) Θέλω να ενώσω τη φωνή μου με όσους συνεχάρησαν τον εισηγητή για την επιτυχή του προσπάθεια να διεκπεραιώσει ένα καθόλου εύκολο έργο.
Ορισμένες φορές έχουμε μια κάπως σχιζοφρενική στάση απέναντι στη μετανάστευση. Από τη μια πλευρά τονίζουμε συνεχώς την ανάγκη για περισσότερη οικονομική ολοκλήρωση, ενώ παράλληλα κάνουμε ακόμα πιο αυστηρούς τους κανόνες για τη μετανάστευση. Το αποτέλεσμα είναι η παράνομη μετανάστευση, η εμπορία ανθρώπων και η κατάχρηση των πολιτικών για το άσυλο. Έχουμε στην Ευρώπη επαίσχυντες σκηνές δυστυχίας, φτώχειας, ακόμα και ανθρώπων που πνίγονται στις ακτές μας. Αυτό είναι απαράδεκτο.
Πρέπει να δεχθούμε ότι η Ευρώπη έχει γίνει μεταναστευτικός προορισμός. Στην πραγματικότητα, θα έπρεπε να καλωσορίζουμε τους μετανάστες, τους ανθρώπους που προσπαθούν να βελτιώσουν τη μοίρα τους. Αυτοί οι άνθρωποι δεν είναι εγκληματίες, επιδεικνύουν πρωτοβουλία. Άνθρωποι σαν αυτούς οικοδόμησαν τις Ηνωμένες Πολιτείες. Είναι δυναμικοί και δυνατοί και τους χρειαζόμαστε. Οι άνθρωποι αυτοί προσπαθούν να βελτιώσουν τη ζωή τους, και αυτό δεν είναι έγκλημα.
Χρειαζόμαστε ορθές ευρωπαϊκές πολιτικές μετανάστευσης με πραγματικές δυνατότητες για νόμιμη μετανάστευση. Παράλληλα χρειαζόμαστε πολιτικές ενσωμάτωσης. Οι μετανάστες πρέπει να εντάσσονται πλήρως στην κοινότητα. Πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να συμμετέχουν πλήρως στην κοινωνική, την πολιτιστική και την πολιτική ζωή είτε με δικαιώματα ψήφου είτε με μηχανισμούς εκπροσώπησης. Η Ομάδα μου υποστηρίζει με ιδιαίτερη ικανοποίηση την έκθεση ως έχει. Είναι ισορροπημένη και θα προσφέρει την απαραίτητη υποστήριξη στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη χάραξη των πολιτικών της.
Cem Özdemir, εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, καταρχάς θέλω κι εγώ να ευχαριστήσω θερμά τον εισηγητή εξ ονόματος της Ομάδας μου για την εξαίρετη έκθεση που δίνει δικαιολογημένα έμφαση στην ανάγκη μιας ευρωπαϊκής πολιτικής για τη μετανάστευση. Το θέμα αυτό δεν πρέπει να μείνει στην Ευρώπη αποκλειστικά στην αρμοδιότητα των κρατών μελών και στην κατά καιρούς εντελώς αντιπαραγωγική ιδιοτέλειά τους.
Η έκθεση ζητάει περισσότερη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών και στο θέμα της παράνομης μετανάστευσης και την ανταλλαγή προτύπων βέλτιστης πρακτικής για τον τομέα της πολιτικής της ενσωμάτωσης. Στον τομέα της μαζικής νομιμοποίησης, η έκθεση υποστηρίζει ότι πρέπει να έχει έκτακτο και εφ’ άπαξ χαρακτήρα. Ωστόσο, υπάρχουν χώρες στην Ευρωπαϊκή Ένωση όπου δεν υπήρξαν ποτέ τέτοιου είδους εφ’ άπαξ νομιμοποιήσεις, όπως η πατρίδα μου, η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας. Όπως βλέπετε, πρέπει να γίνουν ακόμα πολλά στην Ευρώπη. Η έκθεση καλεί τα κράτη μέλη να ειδοποιούν εγκαίρως τους γείτονές τους και άλλα κράτη μέλη και καταθέσαμε μια τροπολογία για την παράγραφο 29 προκειμένου να αναφερθούμε σαφώς στην ανάγκη ενημέρωσης και κοινοποίησης για τα περιοριστικά μέτρα για τη μετανάστευση στην Ευρωπαϊκή Ένωση, δηλαδή όχι μόνο για μέτρα όπως οι μαζικές νομιμοποιήσεις, αλλά και το αντίθετο – όταν λαμβάνονται περιοριστικά μέτρα, η πληροφορία αυτή θα πρέπει να ανακοινώνεται μέσα στην Ευρώπη.
Τέλος, στην έκθεση εκφράζεται ανησυχία για την τάση των κρατών μελών να ιδρύουν κέντρα πρώτης υποδοχής σε κράτη εκτός ΕΕ. Το παράδειγμα της Λιβύης, όπου δεν υπήρχαν ούτε καν οι ελάχιστες προδιαγραφές για τους πρόσφυγες, έχει ήδη αναφερθεί πολλές φορές στον Τύπο. Τέλος, ως προς τη νόμιμη μετανάστευση, η έκθεση υπογραμμίζει ότι, παρ’ όλο που αυτό παραμένει θέμα των εθνικών κρατών, τα τελευταία είναι όλο και λιγότερο σε θέση να λύσουν το πλήθος των προβλημάτων χωρίς εξωτερική βοήθεια. Τα προβλήματα δεν αφορούν μόνο τη διαχείριση της μετανάστευσης, αλλά και το δικαίωμα των μεταναστών σε ενσωμάτωση, και έτσι καταθέσαμε επίσης μια τροπολογία για την παράγραφο 51 όπου μεταξύ άλλων ζητάμε τοπικά εκλογικά δικαιώματα και συμμετοχή.
Θα ήθελα επίσης να πω ότι χαίρομαι πολύ διότι σε αυτήν την έκθεση γίνεται σαφής αναφορά στα εγκλήματα για λόγους τιμής, που είναι ένα θέμα που πρέπει να τεθεί.
Giusto Catania, εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL. – (IT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, θέλω να ευχαριστήσω τον συνάδελφο Gaubert γιατί εργάσθηκε στο πλαίσιο της επιτροπής για την εκπόνηση της παρούσας έκθεσης, η οποία, κατά την άποψή μου, περιέχει τρία σημαντικά στοιχεία για την αντιμετώπιση των σχετικών προβλημάτων.
Το πρώτο αφορά τον πολλαπλασιασμό των νομίμων δικτύων μετανάστευσης· το δεύτερο μας καλεί να παρέμβουμε στα αίτια της μετανάστευσης και να μην την αντιμετωπίζουμε με την καταστολή, την καταδίκη και την απόρριψη· το τρίτο στοιχείο ορίζει ότι η οικονομική προσέγγιση δεν μπορεί να είναι η μόνη στα θέματα μετανάστευσης.
Πιστεύω ότι η έκθεση Gaubert πρέπει να συμβάλει στην εκπόνηση της Πράσινης Βίβλου. Θεωρώ επίσης ότι πρέπει να προσπαθήσουμε να γίνουν δεκτές οι προτάσεις που κατέθεσε η Ομάδα μας, ειδικά όσον αφορά την άδεια παραμονής για αναζήτηση εργασίας, την άρνηση της προτεραιότητας των κοινοτικών –καθώς δεν πρέπει να υπάρχουν διακρίσεις στην αναζήτηση εργασίας μεταξύ πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και πολιτών τρίτων χωρών– και, τέλος, το δικαίωμα ενεργού συμμετοχής στην πολιτική ζωή και στις εκλογές.
Ολοκληρώνω εκφράζοντας μια ανησυχία: την ώρα που το Κοινοβούλιο επιτελεί σημαντικό έργο όσον αφορά τη μετανάστευση, το Συμβούλιο Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων ενέκρινε πρόσφατα την ενισχυμένη συνεργασία για τον έλεγχο των μεταναστευτικών ρευμάτων με τη Λιβύη, η οποία αποτελεί πλέον προνομιακό εταίρο μας σε θέματα μετανάστευσης, αν και εξακολουθεί να μην παρέχει καμία εγγύηση σε θέματα σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του δικαιώματος ασύλου.
Gerard Batten, εξ ονόματος της Ομάδας IND/DEM. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, άκουσα πολλές αναφορές σήμερα για μια κοινή ευρωπαϊκή πολιτική μετανάστευσης. Σας βεβαιώνω ότι ο βρετανικός λαός δεν επιθυμεί κοινή ευρωπαϊκή πολιτική μετανάστευσης.
Στις πρόσφατες γενικές εκλογές στη Βρετανία, όλα τα μεγάλα κόμματα που τάσσονται υπέρ της ΕΕ έδωσαν ανεκπλήρωτες υποσχέσεις για τον περιορισμό της μετανάστευσης. Οι δεσμεύσεις τους ήταν ασύμβατες με τη συμμετοχή στην ΕΕ. Η ίδια η Επιτροπή το ανέφερε αυτό σε σχέση με τις προτάσεις του Συντηρητικού Κόμματος για το άσυλο. Όμως, η εσωτερική μετανάστευση της ΕΕ είναι αυτή που πραγματικά αποδεικνύει τη ματαιότητα των υποσχέσεών τους. Περισσότερα από 130 000 άτομα από ανατολικοευρωπαϊκές χώρες εισήλθαν στο Ηνωμένο Βασίλειο από τον Μάιο μέχρι τον Δεκέμβριο του 2004: αριθμός δεκαπλάσιος από τις μέγιστες επίσημες προβλέψεις. Δεν τρέφουμε καμία κακία προς τους πολίτες των νέων κρατών μελών. Όμως, πηγαίνετε στο Λονδίνο και δείτε τα ετοιμόρροπα συστήματα στέγασης, μεταφορών και υγείας: η πόλη δεν μπορεί να αντιμετωπίσει μια τόσο μεγάλη και ξαφνική αύξηση του πληθυσμού.
Τώρα, η Ισπανία σκοπεύει να χορηγήσει καθεστώς νομιμότητας σε 700 000 λαθρομετανάστες. Αυτοί οι άνθρωποι θα είναι στη συνέχεια ελεύθεροι να μεταβούν στη Βρετανία αν το επιθυμούν. Η εγωιστική και ανεύθυνη κίνηση της Ισπανίας αποδεικνύει ότι η Βρετανία δεν μπορεί να έχει ανεξάρτητη πολιτική μετανάστευσης μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Jan Tadeusz Masiel (NI). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, η μετανάστευση, η ενσωμάτωση και το άσυλο εξακολουθούν να αποτελούν θέματα ταμπού, ειδικά στα παλαιά κράτη μέλη της ΕΕ. Όλοι προσπαθούν να αποφύγουν αυτά τα θέματα και αυτός είναι χωρίς αμφιβολία ο λόγος για τον οποίο δεν υπάρχει πραγματική παρακολούθηση του προγράμματος του Τάμπερε του 1999. Ένας από τους λόγους που κρύβεται πίσω από την αρνητική ψήφο στο συνταγματικό δημοψήφισμα στις Κάτω Χώρες ήταν η παράλειψη των αρχών να λάβουν σοβαρά υπόψη το θέμα της μετανάστευσης. Συνεπώς, χαιρετίζω αυτή τη συζήτηση ως ευκαιρία ειλικρινούς ανταλλαγής απόψεων, αν και διαφωνώ με πολλά σημεία της έκθεσης και φοβάμαι ότι αυτή η συζήτηση θα είναι κάθε άλλο παρά ειλικρινής.
Οι πολιτικοί είναι πολύ δειλοί για να αντιμετωπίσουν σωστά τα θέματα της μετανάστευσης και της ολοκλήρωσης. Με ενοχλεί όταν ακούω να λένε ότι η ΕΕ είναι υπέρ της νόμιμης μετανάστευσης αλλά κατά της παράνομης μετανάστευσης. Αυτό είναι εντελώς υποκριτικό. Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει νόμιμη μετανάστευση, διότι στην πράξη οι πολίτες μόνο παράνομα μπορούν να μεταναστεύσουν. Από τους 50 000 Πολωνούς που εργάζονται στις Βρυξέλλες, μόλις 5 000 ζουν και εργάζονται εδώ νόμιμα. Τα στοιχεία είναι ακόμα πιο εντυπωσιακά στην περίπτωση πολιτών που δεν ανήκουν στην ΕΕ.
Με ενοχλεί όταν ακούω να κηρύσσεται πόλεμος κατά των δουλεμπόρων, όταν στην πραγματικότητα αντιμετωπίζουμε ένα πιο κρίσιμο πρόβλημα υπό τη μορφή των ανθρώπων που φτάνουν στην Ευρώπη και είναι ευγνώμονες σε αυτούς τους δουλεμπόρους για τις υπηρεσίες τους, οι οποίες δυστυχώς έχουν το τίμημά τους. Πρέπει να μιλήσουμε ειλικρινά και να εγκρίνουμε μια κοινή ευρωπαϊκή νομοθεσία για τη μετανάστευση. Πρέπει να δηλώσουμε με απλούς όρους ότι ως επί το πλείστον δεν υπάρχει μετανάστευση στην Ευρώπη και ότι πιστεύουμε ότι οι Χριστιανοί ενσωματώνονται καλύτερα από τους Μουσουλμάνους. Η αλήθεια πονάει, αλλά είναι προτιμότερη από τα ψέματα και πρέπει να απαλλαγούμε από τα αισθήματα αποικιοκρατικής ενοχής. Πρέπει να περιγράψουμε τα γεγονότα και να εκφράσουμε τη γνώμη μας γι’ αυτά ανοικτά και, όταν είναι δυνατόν, πρέπει να προσφέρουμε ενίσχυση στους φτωχότερους λαούς του κόσμου μέσα στις χώρες τους, στο πλαίσιο διακυβερνητικών προγραμμάτων.
Agustín Díaz de Mera García Consuegra (PPE-DE). – (ES) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, θέλω καταρχάς να συγχαρώ τον κ. Gaubert για το εξαίρετο έργο του στην εκπόνηση μιας πολύ περίπλοκης και ταυτόχρονα πολύ απαραίτητης έκθεσης.
Είναι περίπλοκη διότι υπάρχουν πολλοί παράγοντες που συνδέονται με αυτό το πρόβλημα –τη λαθρομετανάστευση– το οποίο, δυστυχώς, έχει γίνει καθημερινό και επίσης με την καταπολέμησή του μέσω νομίμων μηχανισμών οι οποίοι ανταποκρίνονται στις θεμιτές ελπίδες και επιθυμίες εκείνων που αναζητούν ένα καλύτερο μέλλον στο έδαφός μας.
Είναι απαραίτητη διότι η Ένωση –και αυτό το Κοινοβούλιο ιδιαίτερα– πρέπει να δώσουν μια για πάντα μια σαφή απάντηση, μια σαφή απόδειξη της κοινής μας δέσμευσης να επιλυθεί ένα πρόβλημα που χτυπάει την πόρτα μας εδώ και πάρα πολύ καιρό χωρίς να λαμβάνει κατάλληλη απάντηση.
Η προώθηση των νομίμων δικτύων μετανάστευσης, η εφαρμογή μέτρων υπέρ της σωστής ενσωμάτωσης των μεταναστών και, πάνω απ’ όλα, η καταπολέμηση των παρανόμων μεταναστευτικών ροών, είναι οι τρεις άξονες στους οποίους πιστεύω ότι πρέπει να βασίζεται η στρατηγική της Ένωσης.
Καταρχάς, πρέπει να προωθήσουμε τη νόμιμη μετανάστευση μέσω υπεύθυνων πολιτικών, και θέλω να τονίσω τη λέξη υπεύθυνων, καθώς η πιο πρόσφατη εμπειρία, στη χώρα μου τουλάχιστον, είναι μια ξεκάθαρη απόδειξη του αντιθέτου· μια ρυθμισμένη μετανάστευση σε μια ανοικτή κοινωνία, με σταθερούς και ευέλικτους μηχανισμούς θα δώσει διαρκείς λύσεις. Μιλάμε για ανθρώπους, κυρίες και κύριοι, όχι για αριθμούς.
Δεύτερον, πρέπει να εργαστούμε για την πλήρη ένταξη των μεταναστών, εφόσον αυτός είναι ο μοναδικός τρόπος για να αποτρέψουμε τον εκτοπισμό, την περιθωριοποίηση και τις συγκρούσεις που, σε διαρκώς αυξανόμενο βαθμό και με ολοένα και μεγαλύτερη συχνότητα, εμφανίζονται στις κοινωνίες μας· μια ένταξη η οποία πρέπει να προσεγγιστεί από δύο απόψεις –από την άποψη της κοινωνίας υποδοχής και από την άποψη των ιδίων των μεταναστών– αλλά η οποία, εν πάση περιπτώσει, πρέπει να είναι αναπόσπαστο και βασικό τμήμα της κοινής μας πολιτικής.
Τέλος, πρέπει να καταπολεμήσουμε την παράνομη μετανάστευση, τη λαθρομετανάστευση και τις μαφίες, δηλαδή τον ανθρώπινο πόνο, γενικά, καθώς, όπως είπα πριν, δεν μπορούμε να ξεχνάμε ότι μιλάμε για ανθρώπους.
Για τους λόγους αυτούς, απευθύνω έκκληση για μια κοινή πολιτική δέσμευση που αφήνει πίσω όλη τη δημαγωγία και όλα τα μονομερή και ανεύθυνα μέτρα τα οποία, απλώς χάριν της εύκολης ψήφου και χωρίς τον υπολογισμό των συνεπειών, θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο την πρόοδο που έχουμε σημειώσει και συνεχίζουμε να σημειώνουμε σε αυτόν τον τομέα.
Magda Kósáné Kovács (PSE). –(HU) Δεν πιστεύω ότι είμαι δειλή, αλλά ήταν τιμή μου και ευχαρίστησή μου να συμμετάσχω στην κατάρτιση της έκθεσης και χαίρομαι που κέρδισε τη στήριξη τόσο της Επιτροπής όσο και των περισσοτέρων ομιλητών. Το θέμα της μετανάστευσης και της ενσωμάτωσης των μεταναστών αποτελεί εδώ και καιρό αντικείμενο αποφάσεων στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα Το Τάμπερε και η Χάγη έδωσαν εξέχουσα θέση σε αυτό το σύνολο θεμάτων και στη συμμόρφωση με τη Σύμβαση της Γενεύης, ενώ στα τέλη του 2003 το Κοινοβούλιο ενέκρινε ένα μνημειώδες ψήφισμα στην έκθεση του Claude Moraes. Το παρόν σχέδιο –χάρη στην ευαισθησία που επέδειξε ο εισηγητής σχετικά με αυτό το θέμα– αντιμετωπίζει την παράνομη μετανάστευση κυρίως ως θέμα της πολιτικής ασφαλείας και αναλύει τη διττή φύση των καθοριστικών παραγόντων της νόμιμης μετανάστευσης. Οι άνθρωποι που έρχονται από τρίτες χώρες πρέπει να μπορούν να ζήσουν μια αξιοπρεπή ζωή. Αυτό δεν αποτελεί απλώς υποχρέωση σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τα κράτη μέλη της ΕΕ· αποκτά επίσης όλο και περισσότερο αμιγώς οικονομική έννοια.
Αυτή η νέα προσέγγιση σε αυτά τα θέματα εντάσσεται αναπόφευκτα στο πλαίσιο της ανανεωμένης στρατηγικής της Λισαβόνας. Είναι προς τιμήν του εισηγητή ότι αναλύει την οικονομική μετανάστευση όχι σε πλαίσιο εργαστηρίου, φυλακισμένος από έγγραφα, αλλά με βάση την τρέχουσα οικονομική και κοινωνική κατάσταση εδώ και τώρα. Η Ευρώπη γερνά και οι πρόσθετοι πόροι εργασίας μειώνονται, ενώ παράλληλα η ανεργία και η αεργία αυξάνονται. Το μάθημα από το γαλλικό και το ολλανδικό δημοψήφισμα καταδεικνύει επίσης ότι οι πολίτες των παλαιών κρατών μελών αντιλαμβάνονται την παρουσία εργαζομένων από τα νέα κράτη μέλη στην αγορά εργασίας τους ως απειλή και η ξενοφοβία συνόδευσε αυτή τη συζήτηση από την αρχή ως το τέλος.
Ακόμα και τα γεγονότα, ωστόσο, είναι αδύναμα μπροστά στα συναισθήματα. Στοιχεία από το γερμανικό ερευνητικό ινστιτούτο DIW παρουσιάζουν μια δυναμική αύξηση στην ανάπτυξη των οικονομιών που δεν επέβαλαν περιορισμούς στις ενισχύσεις παροχής εργασίας από τα νέα κράτη μέλη. Είναι, συνεπώς, οικονομικά λογικό οι εργαζόμενοι από τα νέα κράτη μέλη να μην κρατούνται πλέον σε καραντίνα για έξι έτη και να μην τοποθετούνται σε μια ενδιάμεση δεύτερη θέση ανάμεσα σε εργαζομένους από τα παλαιά κράτη μέλη και από τρίτες χώρες. Είναι προς τιμήν του εισηγητή ότι η έκθεση αποφεύγει τον πειρασμό των εύκολων λύσεων, όπως η εισαγωγή ενός συστήματος ποσοστώσεων ή μιας τομεακής βάσης για την αποδοχή μεταναστών. Προτείνει μέσα για την αποτροπή της ανθρώπινης και οικονομικής σύγκρουσης, βελτιώνοντας το έργο των εξωτερικών υποθέσεων και παρέχοντας αποτελεσματική πληροφόρηση. Καλεί τα κράτη μέλη να χρησιμοποιήσουν τα κατάλληλα θεσμικά μέσα για να μειώσουν την ευαισθησία των ατόμων που ζουν από την άτυπη απασχόληση. Για όλους αυτούς τους λόγους, ως κάποια που μετείχε στις εργασίες της έκθεσης, συνιστώ ολόψυχα την έκθεση προς έγκριση από εσάς.
Jacky Henin (GUE/NGL). – (FR) Κύριε Πρόεδρε, πώς είναι δυνατόν να μην σεβαστούμε όλους αυτούς τους ανθρώπους, άνδρες και γυναίκες, που, προσπαθώντας να γλιτώσουν από τη φτώχεια, τη δικτατορία ή τον πόλεμο, είναι έτοιμοι να θυσιάσουν τα πάντα για να φθάσουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση με τη δίκαιη ελπίδα για μια καλύτερη ζωή;
Η μηδενική μετανάστευση και η οχυρωμένη Ευρώπη είναι επικίνδυνες και καταδικαστέες ουτοπίες. Αυτό δεν σημαίνει πάντως ότι αρκεί να μην κάνουμε τίποτε. Η υποδοχή των μεταναστών πρέπει να οργανωθεί και να προετοιμαστεί. Στο θέμα αυτό, η ΕΕ πρέπει να διαδραματίσει ενεργό ρόλο, ακόμη και μέσω της χρηματοδότησης. Συμφωνώ με την αντίθεση που εκφράζει η έκθεση στη δημιουργία κέντρων κράτησης και στη διαλογή μεταναστών εντός της Ένωσης ή εκτός των συνόρων της. Το έχω δει αυτό, δυστυχώς, με το διάσημο στρατόπεδο στο Sangatte. Τα κέντρα αυτά δεν λύνουν κανένα πρόβλημα· το αντίθετο μάλιστα. Τροφοδοτούν κάθε είδους εντάσεις.
Συμφωνώ με τον βασικό στόχο της έκθεσης: την αποφασιστική και δίχως έλεος εξάρθρωση των εμπόρων ανθρώπων. Η ίδια, δίχως έλεος, τακτική καταστολής πρέπει να εφαρμόζεται στους εργοδότες που εκμεταλλεύονται μετανάστες τελείως εκτός νόμου. Από την άλλη πλευρά, εκφράζω τη λύπη μου για το γεγονός ότι η έκθεση παρουσιάζει την κοινοτική μεταναστευτική πολιτική ως μεταβλητή προσαρμογής για την αγορά εργασίας και ως τρόπο μείωσης των μισθών. Η καλή μεταναστευτική πολιτική περιλαμβάνει πραγματική βούληση για την υποστήριξη της βιώσιμης ανάπτυξης των αναδυόμενων χωρών και δεν τις θεωρεί κυνικά ως δημοκρατικές πηγές φθηνής εργατικής δύναμης για τις ανάγκες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Μαρία Παναγιωτοπούλου-Κασσιώτου (PPE-DE). – Κύριε Πρόεδρε, η υπό συζήτηση έκθεση είναι ένα συνθετικό κείμενο που εκτιμά ρεαλιστικά τα προβλήματα και το οποίο χαράσσει τις κατευθυντήριες γραμμές για μια κοινή ευρωπαϊκή μεταναστευτική πολιτική, τόσο για τη νόμιμη όσο και για την παράνομη μετανάστευση, και, προτείνει όχι μόνο κατασταλτικά αλλά και προληπτικά μέτρα για την πρόληψη και την καταστολή της μετανάστευσης, όπως την υποστήριξη των χωρών, ώστε να καταπολεμηθεί η φτώχεια, να ενισχυθεί η εκπαίδευση και να βοηθηθούν στη χώρα τους οι μελλοντικοί μετανάστες.
Η Επιτροπή για τα Δικαιώματα των Γυναικών και την Ισότητα των Φύλων, συνέβαλε με τη συνταχθείσα από τη συνάδελφο κ. Κράτσα γνωμοδότησή της, ώστε το θέμα της σύνδεσης της παράνομης μετανάστευσης και δουλεμπορίας, κυρίως γυναικών και παιδιών, και η ανάγκη πρόσβασης σε νομική και κοινωνική προστασία των θυμάτων, να τονισθεί στην έκθεση. Η έκθεση, ανεξάρτητα από τη νομιμότητα της μετανάστευσης, καλεί σε καταπολέμηση των διακρίσεων και σε εφαρμογή προγραμμάτων αφομοίωσης των δικαιωμάτων ισότητας ανδρών και γυναικών.
Είναι θετικό που, και για τη μη οικονομική μετανάστευση, ζητείται ισότιμη συμμετοχή στην παιδεία, την κατάρτιση, την εργασία και την επανένωση των οικογενειών. Τονίζεται επίσης στην έκθεση η ανάγκη αντιμετώπισης από τα κράτη μέλη της συνέχισης στη χώρα υποδοχής των απάνθρωπων παραδόσεων, που οδηγούν ακόμη και σε εγκλήματα τιμής εναντίον των γυναικών.
Είναι επίσης θετικό ότι αναδεικνύεται η προσωρινότητα και η μη νομιμότητα των εργασιών που αναλαμβάνουν οι μετανάστες, πράγμα που πλήττει ιδιαίτερα τις γυναίκες.
Τον 6ο π.Χ. αιώνα, ο αρχαίος Έλληνας ποιητής Αρχίλοχος, περιέγραψε ως μια από τις πιο δυσάρεστες καταστάσεις στην οποία μπορεί να βρεθεί ο άνθρωπος, την εγκατάλειψη της πατρίδας του και την περιπλάνησή του σε ξένη γη. Τότε, το αγαθό που κινδυνεύει περισσότερο, τονίζει ο ποιητής, δεν είναι η ευημερία, η υγεία, αλλά είναι η αξιοπρέπεια για τον ίδιο και τα μέλη της οικογένειάς του.
Συγχαίρω, λοιπόν, τον εισηγητή κ. Gaubert, αλλά και τον Επίτροπο, τον κ. Frattini, για τον ανθρώπινο τόνο που έδωσαν, τόσο στην εισήγηση όσο και στην παρέμβαση του κ. Επιτρόπου και θεωρώ ότι είναι θετικό για την Ευρώπη να χαραχτούν πολιτικές που θα βοηθήσουν στην αξιοπρέπεια και στη στήριξη της ακεραιότητας των μεταναστών.
Ιωάννης Βαρβιτσιώτης (PPE-DE). – Κύριε Πρόεδρε, το θέμα της μετανάστευσης, νόμιμης και παράνομης, είναι τεράστιο και έχει πολλές πτυχές. Συνδέεται με την καταπολέμηση του ρατσισμού και της ξενοφοβίας, με την πολιτική του ασύλου, με την ενσωμάτωση των μεταναστών, με τη δυνατότητα νόμιμης απασχολήσεώς τους στις χώρες υποδοχής και, προ παντός, με το εμπόριο ανθρώπων.
Με το θέμα αυτό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, έχει ασχοληθεί από το 1986 –με τη Νέα Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη– και έχει εκδώσει μεγάλο αριθμό οδηγιών και αποφάσεων. Θα επαναλάβω, λοιπόν κύριε Επίτροπε, αυτό που είπα και το πρωί. Είναι επιτακτική ανάγκη όλος αυτός ο όγκος των αποφάσεων και των οδηγιών να κωδικοποιηθεί. Χωρίς την κωδικοποίηση πλέουμε σε ένα πέλαγος εγγράφων και αποφάσεων.
Έχει όμως παρατηρηθεί ότι τα κράτη μέλη, είτε δεν υλοποιούν τις δεσμευτικές αποφάσεις, είτε τις εναρμονίζουν με καθυστέρηση στο εθνικό τους δίκαιο. Έτσι όμως, ναρκοθετείται η προσπάθεια για μια ενιαία ευρωπαϊκή πολιτική.
Θα ήταν παράληψή μου αν δεν εξέφραζα τα θερμά μου συγχαρητήρια στον συνάδελφο Gaubert για την έκθεσή του. Η έκθεση αυτή προχωρεί μερικά βήματα προς τα εμπρός. Πρώτα απ’ όλα, καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ενδυναμώσει την κοινοτική αλληλεγγύη και να ενισχύσει τις κοινές πολιτικές σε επίπεδο ενημέρωσης και συντονισμού του συνόλου των δομών, που εμπλέκονται στη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών. Περισσότερο όμως σημαντική είναι η επισήμανση της εκθέσεως, για ανάγκη συνεργασίας με τις περιοχές καταγωγής, καθώς, μέσα από ένα σωστό σύστημα ενημέρωσης, θα προσδιορίζονται οι δυνατότητες απασχόλησης του υποψηφίου μετανάστη. Αλλά βέβαια, η συνεργασία αυτή δεν πρέπει να φθάνει εις όσα είχε αναφέρει, κατά την εξέτασή του, ο παρ’ ολίγον Επίτροπος Buttiglione, διότι, αλίμονο αν δημιουργήσουμε κέντρα –στρατόπεδα θα έλεγα– συγκεντρώσεως στις χώρες απ’ όπου φεύγουν οι μετανάστες. Θα είναι ένα έγκλημα, το οποίο δεν μπορεί να δεχθεί η κοινωνία μας.
Simon Busuttil (PPE-DE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, είναι αλήθεια ότι η νόμιμη και η παράνομη μετανάστευση συνδέονται, όπως ορθώς υποδεικνύει αυτή η έκθεση, αλλά δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά το θέμα της νόμιμης μετανάστευσης αν δεν επιτύχουμε πρώτα έναν βαθμό ελέγχου της παράνομης μετανάστευσης. Υπάρχουν δύο σημαντικά θέματα που γεννούν σοβαρότατες ανησυχίες. Το πρώτο είναι ότι οι ίδιοι οι λαθρομετανάστες διακινδυνεύουν τη ζωή τους και μάλιστα εκατοντάδες από αυτούς χάνονται, μετατρέποντας τη Μεσόγειο σε νεκροταφείο και κάνοντας όλους μας να ντρεπόμαστε. Ακόμα και αν όντως φτάσουν στην Ευρώπη, είτε είναι στη Μάλτα είτε στην Ιταλία, η δοκιμασία τους δεν τελειώνει εκεί· αντιθέτως, μόλις αρχίζει.
Το δεύτερο σοβαρό πρόβλημα είναι το βαρύ τίμημα που πληρώνουν οι χώρες που πλήττονται, ειδικά η Μάλτα και η Ιταλία. Στην περίπτωση της Μάλτας, η κατάσταση είναι ακόμα πιο επισφαλής λόγω των μικρών αριθμών. Την περασμένη εβδομάδα, 56 μετανάστες αποβιβάστηκαν στη Μάλτα, αλλά 56 μετανάστες στη Μάλτα αντιστοιχούν αναλογικά σε 5 600 μετανάστες στη Ιταλία. Αυτή είναι η κλίμακα του προβλήματος που αντιμετωπίζει η Μάλτα.
Φέτος έχουμε λόγο να είμαστε αισιόδοξοι, διότι για πρώτη φορά διαπιστώνουμε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση ανταποκρίνεται επιτέλους στις επανειλημμένες εκκλήσεις μας για δράση. Συγκεκριμένα, θέλω να αναφερθώ στην απόφαση του Συμβουλίου των Υπουργών την περασμένη εβδομάδα για άμεση έναρξη συνεργασίας με τη Λιβύη προκειμένου να περιοριστεί η ροή των μεταναστών και να αποτραπούν άλλοι θάνατοι, τουλάχιστον με τη δημιουργία μιας επιχειρησιακής ομάδας που θα περιπολεί τη Μεσόγειο Θάλασσα. Συνεπώς, η Ευρωπαϊκή Ένωση άρχισε επιτέλους να κινείται. Ας ελπίσουμε ότι θα κινηθεί εγκαίρως.
Είμαι ιδιαίτερα ευγνώμων στον Επίτροπο Frattini για τις πολύ ειλικρινείς του προσπάθειες και, εξ ονόματος του λαού της Μάλτας, τον καλώ να δράσει αποφασιστικά και άμεσα. Βασιζόμαστε σε εσάς, κύριε Επίτροπε, για να αντιμετωπίσετε τις πολύ σοβαρές ανησυχίες μας.
Franco Frattini,Αντιπρόεδρος της Επιτροπής.(IT) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα απλώς να εκφράσω τις ευχαριστίες μου σε όλους όσοι έλαβαν τον λόγο. Μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι το έργο της Επιτροπής θα εξακολουθήσει να βασίζεται στο πνεύμα με το οποίο συντάσσεται και το Κοινοβούλιο: μια ευρωπαϊκή προσέγγιση που θα μπορεί να συνδυάζει την αποτελεσματική δράση κατά της παράνομης διακίνησης ανθρώπων και της λαθρομετανάστευσης με μια δυναμική δράση αλληλεγγύης. Οι ευρωπαϊκές αξίες είναι αξίες αλληλεγγύης και σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων κάθε ανθρώπου. Από την εξισορρόπηση των δύο αυτών αναγκών θα προκύψει η προστιθέμενη αξία της Ευρώπης και στον ευαίσθητο τομέα των μεταναστευτικών πολιτικών.