Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Τετάρτη 6 Ιουλίου 2005 - Στρασβούργο

32. Αντίκτυπος των δανειοδοτικών δραστηριοτήτων της Ευρωπαϊκής Κοινότητας στις αναπτυσσόμενες χώρες

  Πρόεδρος. Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη συζήτηση της έκθεσης (A6-0183/2005) της κ. Gabriele Zimmer, εξ ονόματος της Επιτροπής Ανάπτυξης, σχετικά με το αποτέλεσμα των δανειοδοτικών δραστηριοτήτων της Ευρωπαϊκής Κοινότητας στις αναπτυσσόμενες χώρες (2004/2213(INI)).

  Gabriele Zimmer (GUE/NGL), εισηγήτρια. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, η σημερινή συζήτηση μου δίνει την ευκαιρία να σας παρουσιάσω την έκθεση που συνέταξα κατ’ εντολήν της Επιτροπής Ανάπτυξης και που ασχολείται κυρίως με τις επιδράσεις των δανειοδοτικών πρακτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ειδικότερα με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Ο κύριος σκοπός της παρούσας έκθεσης, για την οποία θα ψηφίσετε αύριο, είναι να κάνει την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων ένα σημαντικό και, κυρίως, αποτελεσματικό μέσο αναπτυξιακής βοήθειας.

Σήμερα πολλοί από εσάς υποστήριξαν την εκστρατεία «ας κάνουμε τη φτώχεια παρελθόν» και αυτό είναι φυσικά αξιέπαινο, αν όμως συμμετάσχουμε στην ημέρα παγκόσμιας δράσης για την καταπολέμηση της φτώχειας –όπως έκανε συμβολικά το Σώμα– τότε πρέπει να συζητήσουμε το κατά πόσον η αναπτυξιακή βοήθεια που έχουμε χορηγήσει μέχρι σήμερα επιτελεί όντως αυτά που υποστηρίζουμε διαρκώς, και προς τα έξω, ότι επιτελεί. Η σημερινή φτώχεια έχει ήδη μια ιστορία που μέρος της σχετίζεται με τα σφάλματα που έγιναν τα τελευταία χρόνια σχετικά με τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης και είχαν ως αποτέλεσμα να υπάρχουν σήμερα 2 736 εκατομμύρια άνθρωποι –σχεδόν ο μισός πληθυσμός του πλανήτη– που διαθέτουν λιγότερο από δύο δολάρια ημερησίως για να ζήσουν.

Θα ήθελα να επανέλθω σε ένα σημείο της συζήτησης που κάναμε σήμερα το πρωί, το οποίο θεωρώ ότι έχει άμεση σχέση με την έκθεση. Οι αφρικανικές κινήσεις έχουν ασκήσει επανειλημμένα κριτική στον τρόπο με τον οποίο οι χώρες του Βορρά ασκούν έλεγχο επάνω τους. Αυτό που θέλουν πρώτα από όλα από εμάς είναι η γενική καταπολέμηση της φτώχειας, της πείνας και των ασθενειών και η συμφωνία για την πλήρη και χωρίς όρους διαγραφή των χρεών των φτωχότερων χωρών. Ας το κάνουμε λοιπόν. Επίσης, ζητούν να διατεθούν περισσότεροι και, κυρίως, καλύτεροι πόροι για την αναπτυξιακή βοήθεια από ό,τι μέχρι σήμερα.

Αναμφίβολα, ένα από τα λάθη του παρελθόντος –που πρέπει να αναφερθεί και σε σχέση με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων– είναι η έλλειψη συντονισμού μεταξύ των διαφόρων φορέων που εμπλέκονται στη χρηματοδότηση της ανάπτυξης. Παρά τη συμφωνία της Βαρκελώνης, η Επιτροπή και τα κράτη μέλη, πολυμερείς και εθνικές τράπεζες ανάπτυξης εξακολουθούν να εργάζονται παράλληλα σε υπερβολικό βαθμό, με αποτέλεσμα να είναι κάποιες φορές και αντιπαραγωγικές. Για τον λόγο αυτόν, η παρούσα έκθεση δίνει μεγάλη σημασία στην ανάγκη να δώσει η ΕΤΕπ, αναλαμβάνοντας τα νέα της καθήκοντα, από την αρχή προτεραιότητα στη συνοχή, τη διαφάνεια και, κυρίως, στον συντονισμό.

Ωστόσο ένα από τα πιο σοβαρά σφάλματα ήταν και η ευρεία προσπάθεια χρησιμοποίησης της αναπτυξιακής χρηματοδότησης ως μέσου για την ανάπτυξη των δικών μας εξωτερικών οικονομικών σχέσεων και την πρόσβαση ευρωπαϊκών επιχειρήσεων σε αγορές του Νότου. Αν δείτε πόσο περιορισμένη είναι εντολή της ΕΤΕπ, ειδικά σε σχέση με τα δάνεια στην Ασία και τη Λατινική Αμερική, θα το βρείτε αυτό διατυπωμένο έτσι κατά λέξη. Οι μέτοχοι της ΕΤΕπ, δηλαδή τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η Επιτροπή, διαπραγματεύονται τώρα μια νέα εντολή για την ΕΤΕπ σχετικά με τη χορήγηση δανείων εκτός ΕΕ, όμως εγώ πιστεύω ότι αυτές οι διαπραγματεύσεις σήμερα γίνονται σε όλο και μεγαλύτερη έκταση από ειδικούς ως προς τη χρηματοδότηση με όλο και πιο μικρή συμμετοχή ειδικών ως προς την ανάπτυξη. Επίσης, μέχρι σήμερα δεν αξιοποιήθηκαν οι σχετικές γνώσεις του Κοινοβουλίου. Όμως αυτή η νέα εντολή πρέπει να περιλαμβάνει μια σαφή δέσμευση ως προς τους στόχους που συνδέονται ειδικά με την επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας και την καταπολέμηση της φτώχειας στις χώρες που δανείζονται χρήματα.

Για να μπορεί όμως το Σώμα να παρακολουθήσει πώς διατυπώνεται αυτή η νέα εντολή, είναι κατά τη γνώμη μου αναγκαίο –και αυτό το ζητεί η έκθεση– να ενημερωθούν τα μέλη του Σώματος για την πρόοδο των διαπραγματεύσεων ήδη τον Σεπτέμβριο τρέχοντος έτους. Είναι απαράδεκτο να βρεθούμε προ τετελεσμένων γεγονότων. Η πρόοδος της καταπολέμησης της φτώχειας πρέπει να πάψει να κρίνεται μόνο με μεγέθη αναφοράς που αφορούν την οικονομική ανάπτυξη, τα οποία συχνά –ειδικά στις αγροτικές περιοχές– συγκαλύπτουν την αύξηση της φτώχειας, ή το επίπεδο των άμεσων ξένων επενδύσεων, που δεν λέει τίποτα για τον αριθμό θέσεων εργασίας που δημιουργήθηκαν ή για τα αποτελέσματα των επενδύσεων στην κοινωνία και το περιβάλλον. Για παράδειγμα, σήμερα η ΕΤΕπ βοηθάει στη Ζάμπια ελβετικές και καναδικές επιχειρήσεις να δρομολογήσουν ευρείας κλίμακας εξόρυξη μεταλλεύματος χαλκού. Μολονότι σχεδόν όλα τους τα κέρδη θα εξαχθούν από τη χώρα, τα δηλητήρια θα παραμείνουν στους ποταμούς καταστρέφοντας τη γεωργία σε ολόκληρες περιοχές. Τέτοια πράγματα μπορεί να καταγράφονται ως εξωτερικές επενδύσεις, αλλά δεν αποτελούν μετρήσιμη συμβολή στην καταπολέμηση της φτώχειας.

Η έκθεση που έχετε σήμερα μπροστά σας περιλαμβάνει επίσης μια σειρά πρακτικών προτάσεων για το πώς μπορούν να χρησιμοποιηθούν μελλοντικά καλύτερα τα δάνεια της ΕΤΕπ στις αναπτυσσόμενες χώρες. Αυτές οι προτάσεις γίνονται στο πλαίσιο των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας και είναι εναρμονισμένες με τους στόχους του ΟΗΕ. Έχει υποβληθεί επίσης μεγάλος αριθμός αναλυτικών προτάσεων για το πώς μπορεί να επιτευχθεί πρόοδος στο ζήτημα αυτό.

Υπάρχει ένα πρόβλημα που θα ήθελα να υπογραμμίσω ιδιαίτερα. Θεωρώ ότι η ΕΤΕπ εξακολουθεί να μην λαμβάνει επαρκώς υπόψη το αίτημα να εφαρμόζει ως δείκτες τους αναπτυξιακούς στόχους της χιλιετίας, προκειμένου να είναι σε θέση να αξιολογήσει εκ των υστέρων τα αποτελέσματα της δραστηριότητάς της. Στηρίζεται σε γενικά δεδομένα που δεν πιστεύω ότι επαρκούν, ειδικά όταν προβαίνει κανείς σε συγκρίσεις αναφορικά με την αποτελεσματικότητα της δραστηριότητας των εθνικών τραπεζών ανάπτυξης ορισμένων κρατών μελών.

Ειδικά το τσουνάμι έδειξε ότι υπάρχει επείγουσα ανάγκη αλλαγής στην ΕΤΕπ προκειμένου να μπορεί, σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, να δίνει σωστά δάνεια ανεξάρτητα από εξωτερικά οικονομικά κριτήρια και να παρέχει πραγματικά αποτελεσματική βοήθεια. Γι’ αυτό χρειάζεται μια σαφέστερη εντολή από τους μετόχους της, τα κράτη μέλη, και γ’ αυτό σας ζητώ να εγκρίνετε αύριο αυτήν την έκθεση, γιατί κατ’ αυτόν τον τρόπο θα διατηρήσετε τη δημιουργική σχέση συνεργασίας μεταξύ του Σώματος και της ΕΤΕπ και έτσι θα μπορέσουμε να προχωρήσουμε στον τομέα της αναπτυξιακής βοήθειας.

  Louis Michel, μέλος της Επιτροπής. (FR) Κύριε Πρόεδρε, κυρία Zimmer, κυρίες και κύριοι, θέλω καταρχάς να συγχαρώ την κ. Zimmer για την έκθεσή της όσον αφορά τον αντίκτυπο των δραστηριοτήτων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων στις αναπτυσσόμενες χώρες. Θεωρούμε ότι αυτή η έκθεση εγείρει πολλά και λίαν σημαντικά ζητήματα, και δεν σας κρύβω ότι υιοθετώ σε πολύ μεγάλο βαθμό την ανάλυσή τους.Προτού προβώ σε πιο αναλυτικά σχόλια σε σχέση με την ίδια την έκθεση, επιτρέψτε μου καταρχάς να σας μεταδώσω την αίσθηση που έχω όσον αφορά την υλοποίηση του χρηματοδοτικού μηχανισμού για τις επενδύσεις. Ορισμένοι εξ υμών γνωρίζετε ότι έγραψα ένα γράμμα στον κ. Maystadt, φέτος τον Φεβρουάριο, όπου εκφράζω τις ανησυχίες στο θέμα της επένδυσης του Κοτόνου. Είμαι ευτυχής που λέω ότι η κατάσταση έκτοτε έχει βελτιωθεί αισθητά. Μεταξύ των βελτιώσεων που μπορούμε να διαπιστώσουμε, μπορώ να αναφέρω μια μεγαλύτερη βούληση για την ανάληψη κινδύνων, οι οποίοι είναι εγγενείς στις επενδύσεις σε αναπτυσσόμενες χώρες, ή τη συστηματική εφαρμογή του νέου πλαισίου με στόχο τον αντίκτυπο των αναπτυξιακών εγχειρημάτων. Βρισκόμαστε σε επαφή με την ΕΤΕπ προκειμένου να απλοποιηθεί η δομή λήψης αποφάσεων όσον αφορά τα προγράμματα του μηχανισμού. Εν συντομία, θεωρούμε ότι ο μηχανισμός χρηματοδότησης επενδύσεων είναι σε καλό δρόμο στις χώρες της Αφρικής και της Καραϊβικής και του Ειρηνικού.Θέλω, τώρα, να προβώ σε πέντε σχόλια επί της έκθεσης και θα αρχίσω από τις υπηρεσίες γενικού ενδιαφέροντος. Συμμεριζόμαστε πλήρως την ανάγκη βελτίωσης της παροχής υπηρεσιών γενικού ενδιαφέροντος στις αναπτυσσόμενες χώρες, για παράδειγμα στους τομείς της ύδρευσης και των μεταφορών. Δεδομένου ότι μεγάλος αριθμός από αυτά τα προγράμματα δεν έχουν βιώσιμο χαρακτήρα από εμπορικής σκοπιάς, απαιτείται προφανώς κάποιας μορφής επιδότηση. Κατά συνέπεια, προτείναμε στα κράτη μέλη να διπλασιάσουν, στην επόμενη δημοσιονομική περίοδο, το κονδύλιο επιδότησης επιτοκίου, που συνοδεύει τη χρηματοδότηση επενδύσεων στις χώρες της Αφρικής και της Καραϊβικής και του Ειρηνικού και αυτό να ανέλθει στα 400 εκατομμύρια ευρώ.Όσον αφορά τη συνεργασία μεταξύ ΕΤΕπ και Επιτροπής, αναγνωρίζουμε ότι πρέπει να καταβάλουμε ακόμα μεγαλύτερες προσπάθειες για τη βελτίωση των υπηρεσιών υποδομών στις αναπτυσσόμενες χώρες. Όπως γνωρίζετε, η Επιτροπή ετοιμάζει μια ανακοίνωση για την Αφρική. Αυτή η ανακοίνωση θα προτείνει την ουσιαστική ενίσχυση της διαθεσιμότητας περιφερειακών και διηπειρωτικών υποδομών. Αυτός ο στόχος θα απαιτήσει ουσιαστικές προσπάθειες όσον αφορά τον συντονισμό ανάμεσα σε ΕΤΕπ και Επιτροπή, καθώς και με άλλους χρηματοπιστωτικούς θεσμούς ή οργανισμούς. Σε αυτό το πλαίσιο, μια ομάδα υπαλλήλων της Κοινότητας και της ΕΤΕπ αναλύει στην παρούσα φάση με ποιον τρόπο τα δύο θεσμικά μας όργανα μπορούν να συνεργαστούν καλύτερα στο μέλλον. Προφανώς, θα είναι σημαντικό επίσης να συνεργαστούμε με άλλους χρηματοδότες, όπως μόλις προανέφερα.Σε ό,τι αφορά τη χρηματοδότηση σε πολύ μικρή κλίμακα, υποστηρίζουμε πλήρως την αναφορά στη χρηματοδότηση σε πολύ μικρή κλίμακα στην έκθεση. Καθώς το έτος 2005 ανακηρύχθηκε από τα Ηνωμένα Έθνη διεθνές έτος των μικροπιστώσεων, αυτό το θέμα αποτελεί πολιτική προτεραιότητα. Σε σχέση με αυτό, η Επιτροπή αποφάσισε πρόσφατα να προσδώσει σαφώς πιο επαγγελματικό χαρακτήρα στην ενίσχυση της Επιτροπής στη χρηματοδότηση σε πολύ μικρή κλίμακα. Ένας σημαντικός πυλώνας αυτής της νέας προσέγγισης συνίσταται στην περαιτέρω συνεργασία με τράπεζες που ειδικεύονται στην ανάπτυξη, κυρίως με την ΕΤΕπ, όσον αφορά τη χορήγηση μικροπιστώσεων. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή υποστηρίζει σθεναρά το αίτημα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για αύξηση της ενίσχυσης στις μικροπιστώσεις της ΕΤΕπ.Επανερχόμενοι στους δείκτες ανάπτυξης, και σε αυτό το θέμα αναγνωρίζουμε την αναγκαιότητα να υιοθετήσει η ΕΤΕπ τους βασικούς δείκτες της Επιτροπής για την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων των εργασιών της και προκειμένου να δημιουργήσει και μια ανεξάρτητη μονάδα αξιολόγησης.Τέλος, όσον αφορά την αναθεώρηση των εξωτερικών εντολών, προτείναμε πρόσφατα, σε μια συνάντηση του Επιτρόπου Εξωτερικών Υποθέσεων με τον Πρόεδρο Maystadt, να αυξηθεί η αναπτυξιακή διάσταση των εξωτερικών δράσεων της ΕΤΕπ, εκτός της περιοχής των χωρών της Αφρικής και της Καραϊβικής και του Ειρηνικού. Η αναθεώρηση των εξωτερικών εντολών, που την έχουν αρχίσει η Επιτροπή και η ΕΤΕπ, παρέχει τη δυνατότητα.Δεν θέλω να τελειώσω την ομιλία μου χωρίς να αποτίσω φόρο τιμής στον Πρόεδρο Maystadt και στην ομάδα του, που επιδεικνύουν, τουλάχιστον σε όλες τις συναντήσεις και τις επαφές μας, ένα εξαιρετικά ανοιχτό πνεύμα. Προδήλως, τουλάχιστον σε επίπεδο Προεδρείου της ΕΤΕπ, αντιλαμβάνομαι πολύ καλά ότι υπάρχει ένα πολύ ανοιχτό πνεύμα υπέρ της ανάπτυξης και ότι, αν ο Πρόεδρος Maystadt δεν μπορεί να προωθήσει περαιτέρω την αποτελεσματικότητα, αυτό οφείλεται δυστυχώς στο γεγονός ότι υπάρχουν κανόνες και ότι η καλή του θέληση έχει όρια. Τούτου λεχθέντος, είναι κάποιος που διάκειται απολύτως θετικά στη μεταρρύθμιση. Μάλιστα, εξετάζει τις δυνατότητες μεταρρύθμισης της ΕΤΕπ, προκειμένου να επιδεικνύει μεγαλύτερη ευαισθησία στα ζητήματα ανάπτυξης και να λαμβάνεται πολύ περισσότερο υπόψη, σε επίπεδο οργάνων λήψης αποφάσεων, η αναπτυξιακή διάσταση, πράγμα το οποίο προφανώς είναι δύσκολο υπό τις παρούσες συνθήκες και λαμβάνοντας υπόψη τον τρόπο με τον οποίο απαρτίζονται τα όργανα λήψης αποφάσεων.

  Nirj Deva, εξ ονόματος της Ομάδας PPE-DE. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να ξεκινήσω συγχαίροντας την κ. Zimmer για την άριστη έκθεσή της και συγχαίροντας τον Επίτροπο για τις έγκαιρες πρωτοβουλίες του. Ξέρω ότι πηγαινοερχόταν στο Λουξεμβούργο για να βλέπει τον κ. Maystadt και πιστεύω ότι το αποτέλεσμα όλου αυτού θα είναι πολύ καλό.

Η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος χορηγός βοήθειας στον κόσμο. Η χρηματοδοτική διευκόλυνση της ΕΤΕπ είναι τετραπλάσια σε όγκο από αυτή της Παγκόσμιας Τράπεζας. Αλλά εσείς, κ. Πρόεδρε, γνωρίζετε τα πάντα για τη Διεθνή Τράπεζα. Ποιος γνωρίζει κάτι για την ΕΤΕπ; Αν δεν κάνουμε κάτι για αυτό, μπορούμε ακόμα και να αλλάξουμε το όνομα της ΕΤΕπ σε ευρωπαϊκή αόρατη τράπεζα. Η ΕΤΕπ πρέπει να αποτελεί το βασικό χρηματοπιστωτικό ίδρυμα της Ευρώπης για δανεισμό και ανάπτυξη. Πρέπει να δανειοδοτεί την υποδομή και τις ΜΜΕ. Πρέπει να παρέχει μικροπιστώσεις. Πρέπει να δανειοδοτεί πέρα από το ΕΤΑ. Πρέπει να μπορεί να δανειοδοτεί όλες τις αναπτυσσόμενες χώρες στις οποίες παρέχουν βοήθεια τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα.

Το καθεστώς της ΕΤΕπ πρέπει να ενισχυθεί από το Κοινοβούλιο: να δημιουργηθεί μια νομική βάση, να διαθέτει ένα στοιχείο μεγάλης χρηματοδότησης ώστε οι δανειοδοτήσεις και τα επιτόκιά της να είναι πολύ πιο ανταγωνιστικά και να παρέχονται με ασφάλεια. Για παράδειγμα, αν η ΕΤΕπ παράσχει ένα δάνειο 1 δισεκατομμυρίου ευρώ με επιτόκιο 1%, αυτό θα κοστίσει μόνο 10 εκατομμύρια ευρώ. Αν το επιτόκιο είναι 2%, το ποσό θα είναι 20 εκατομμύρια ευρώ. Τι είναι 20 εκατομμύρια ευρώ για τον αναπτυξιακό προϋπολογισμό μας; Πολύ λίγα, αλλά θα δώσουν τη δυνατότητα στην ΕΤΕπ να προσφέρει δισεκατομμύρια για τη δημιουργία υποδομής, τη δημιουργία μικρών επιχειρήσεων, τη δημιουργία μικροπιστώσεων και θα κοστίσει στον κοινοτικό προϋπολογισμό ενίσχυσης 20 εκατομμύρια ευρώ. Αυτό είναι το μόνο που ζητάμε. Πιστεύω ότι είναι καιρός να το κάνουμε.

  Alexandra Dobolyi, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. – (HU) Καταρχάς, θα ήθελα να ευχαριστήσω την κ. Zimmer για την εξαίρετη έκθεσή της και όλη τη σκληρή δουλειά της, και να ευχαριστήσω την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για τη συνεργασία της. Είμαι πεπεισμένη ότι έχουμε όλοι την ευθύνη να εξερευνήσουμε και να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα του αναπτυσσόμενου κόσμου. Χαιρετίζω την πολιτική που ξεκίνησε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Επιτροπή και τη βρετανική Προεδρία αναφορικά με αυτό το θέμα. Οι χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου δεν πρέπει να επιβιώνουν αποκλειστικά χάρη στη βοήθεια· πρέπει να ανοίξουν οι δυνατότητες για την αναζωογόνηση των οικονομιών τους. Αντί για οικονομική παράλυση, πρέπει να δημιουργηθεί μια διέξοδος για αυτές. Θα ήθελα να επιστήσω την προσοχή σας στα ακόλουθα σημεία που υλοποιούνται μέσω των δανειοδοτικών δραστηριοτήτων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων.

Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων υποστηρίζει τους στόχους που τέθηκαν από την Ευρωπαϊκή Ένωση στη Συμφωνία του Κοτονού και στους οκτώ αναπτυξιακούς στόχους της Χιλιετίας. Το γεγονός ότι η τράπεζα λαμβάνει υπόψη τις απόψεις των μη κυβερνητικών οργανώσεων και την κοινή γνώμη, ακόμη και στο στάδιο παρακολούθησης των σχεδίων, είναι σημαντικό. Η αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και μια δήλωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων έχουν ενσωματωθεί πλέον στον κύκλο σχεδίου, ενώ η προσοχή θα συνεχίσει να εστιάζεται στην επιπτώσεις των επενδύσεων της κοινωνικής πολιτικής και πολιτικής απασχόλησης. Μια συλλογική πολιτική κατά της διαφθοράς και μια ανοιχτή, διαφανής διαδικασία διαπραγματεύσεων και σύναψης συμβάσεων θα δημιουργήσει μια υγιή βάση γι’ αυτό – τα μέρη πρέπει επομένως να θέσουν σε εφαρμογή κατάλληλους μηχανισμούς εσωτερικού ελέγχου για να εκθέσουν τη διαφθορά.

Τέλος, θα ήθελα να επισημάνω ένα θέμα που θεωρώ ότι είναι προτεραιότητα: αναπτύσσοντας τις δανειοδοτικές δραστηριότητες της στον ιδιωτικό τομέα, θα είναι τώρα δυνατό να παρακολουθούμε το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την τήρηση των εργασιακών προτύπων της ΔΟΕ και των κατευθυντήριων γραμμών του ΟΑΣΕ. Πιστεύω ότι τα μόνα μέσα που αξίζουν να εφαρμοστούν είναι εκείνα που φέρνουν αποτελεσματική ανάπτυξη και όχι απλά μεταβατικές λύσεις στα προβλήματα του αναπτυσσόμενου κόσμου.

  Frithjof Schmidt, εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Michel, κυρίες και κύριοι, θα ήθελα να ευχαριστήσω κι εγώ την κ. Zimmer για την καλή της έκθεση. Η σημασία της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων υπογραμμίζεται από δύο γεγονότα. Το ένα είναι ότι, καθώς δανείζει 40 δισ. ευρώ, είναι η μεγαλύτερη δημόσια πηγή δανείων στον κόσμο και το άλλο είναι ότι η ενεργός παρουσία της σε πάνω από 100 χώρες της δίνει τη δεύτερη θέση ανάμεσα στις τράπεζες ανάπτυξης, μετά από την Παγκόσμια Τράπεζα. Το πρόβλημα είναι όμως ότι σύμφωνα με τα καταστατικά της, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων δεν θα έπρεπε να λειτουργεί ως τράπεζα ανάπτυξης, αφού υποχρεούται να προσαρμόζει τα επιτόκιά της στις απαιτήσεις της αγοράς, δηλαδή να μην χορηγεί ιδιαίτερα χαμηλά επιτόκια προκειμένου να προωθήσει στόχους σε τομείς όπως η αναπτυξιακή πολιτική.

Από την άλλη όμως υποχρεώθηκε να εφαρμόσει τη δανειοδοτική της πολιτική για την επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας και αυτό ναι μεν είναι πολύ ευπρόσδεκτο, αλλά αποτελεί μια αντίφαση που πρέπει να λυθεί από την τράπεζα μέσω μιας θεμελιώδους μεταρρύθμισης. Θεωρώ ότι πρέπει να εξεταστεί σε βάθος εάν θα ήταν σωστό και λογικό να χωριστεί από θεσμική άποψη η χρηματοδότηση της ανάπτυξης από την τράπεζα από τις ευρωπαϊκές της δραστηριότητες. Πιστεύω ότι πρέπει να βρεθεί μια πολιτική λύση γι’ αυτή τη μόνιμη αντίφαση και γι’ αυτό θεωρώ ότι αυτό είναι το κύριο σημείο στο οποίο θα πρέπει να επικεντρωθεί κάθε συζήτηση που αφορά τις πολιτικές της τράπεζας.

Μέχρι ωστόσο να γίνει μια τέτοια θεμελιώδης μεταρρύθμιση, είναι ανάγκη να γίνουν άλλα πρακτικά βήματα βελτίωσης των πολιτικών της έτσι ώστε να μπορεί να βοηθήσει στην επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας. Κατά τη γνώμη μου, ένα πράγμα που πρέπει να γίνει είναι να έχει η δανειοδότηση ως γνώμονα την ανάγκη αντιμετώπισης της φτώχειας και τη συμμόρφωση με κοινωνικά και περιβαλλοντικά κριτήρια, καθώς και με κριτήρια που αφορούν τα ανθρώπινα δικαιώματα. Τα εν λόγω κριτήρια πρέπει να υπερέχουν των οικονομικών και τεχνικών πτυχών και η διοίκηση της τράπεζας πρέπει να εξασφαλίσει ότι αυτό θα υλοποιηθεί στην πράξη.

Δεύτερον, θεωρώ πολύ σημαντικό να κάνει η τράπεζα ευρύτερη χρήση των μέσων επιδότησης επιτοκίων που παρέχει η συμφωνία του Κοτονού και η συμφωνία MEDA, προκειμένου να μπορεί να χρηματοδοτήσει την ανάπτυξη μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων με δάνεια με χαμηλό επιτόκιο. Η διαφορά τους από τα υψηλά επιτόκια που επιβάλλουν στην τράπεζα τα καταστατικά της μπορεί να αντισταθμιστεί με επιδοτήσεις.

Το τρίτο πράγμα που πρέπει να γίνει, είναι να αξιολογηθούν και να ληφθούν υπόψη τα κοινωνικά και περιβαλλοντικά αποτελέσματα έργων υποδομής ευρείας κλίμακας, και μάλιστα πολύ περισσότερο από παλιότερα. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι να μην υποστηρίζονται έργα που δεν πληρούν τα κριτήρια της Διεθνούς Επιτροπής Φραγμάτων, δηλαδή κυρίως μείζονα έργα κατασκευής φραγμάτων. Αυτά τα τρία μπορούμε κατά τη γνώμη μου να τα υλοποιήσουμε αμέσως και ύστερα θα απαιτηθεί μακροπρόθεσμα μια εις βάθος συζήτηση για τη μεταρρύθμιση.

  Alessandro Battilocchio (NI). – (IT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, μιλώ εξ ονόματος του νέου Ιταλικού Σοσιαλιστικού Κόμματος. Καταρχάς θέλω να συγχαρώ την εισηγήτρια για το εξαιρετικό της έργο.

Η βασική επιχειρησιακή σύσταση του Σχεδίου του ΟΗΕ για τη Χιλιετία, προβλέπει ότι κάθε αναπτυσσόμενη χώρα, ακόμη και σε συνθήκες ακραίας φτώχειας, θα θεσπίζει μια φιλόδοξη εθνική στρατηγική προκειμένου να επιτευχθούν οι συμφωνημένοι στόχοι εντός μιας δεκαετίας.

Οι εν λόγω χώρες πρέπει να εκπονήσουν ένα συγκεκριμένο δημοσιονομικό σχέδιο, να υποδείξουν πόσους εσωτερικούς πόρους μπορούν να επενδύσουν στο σχέδιο και ποια είναι τα ποσά που πρέπει να λάβουν από τους δωρητές. Πράγματι, είναι σαφές ότι η καταπολέμηση της φτώχειας αποτελεί πρωταρχική ευθύνη των ίδιων των αναπτυσσόμενων χωρών, αν και είναι εξίσου σαφές ότι η υλοποίηση των στόχων της χιλιετίας απαιτεί οπωσδήποτε την ουσιαστική αύξηση της βοήθειας με στόχο την εκρίζωση της φτώχειας.

Στο πλαίσιο αυτό, αν και η κοινοτική δράση είναι σωστά προγραμματισμένη, θα πρέπει να βελτιωθεί γρήγορα καθιστώντας πιο ευέλικτους και δυναμικούς τους μηχανισμούς. Πρόκειται για αναγκαίες και σκόπιμες βελτιώσεις που βασίζονται στην πρακτική και επιχειρησιακή εμπειρία. Θα πρέπει αναμφίβολα να διασφαλίζεται περισσότερη συνεκτικότητα και συνέργεια μεταξύ των διαφόρων ευρωπαϊκών προγραμμάτων βοήθειας, ολοκληρώνοντας τις ευρωπαϊκές πολιτικές ανάπτυξης όπως οι στόχοι της χιλιετίας που θεσπίσθηκαν το 2000, η συμφωνία του Κοτονού και οι συμφωνίες της ΕΤΕπ.

Το 2005 είναι το έτος των μικροπιστώσεων. Θα ήταν ιδιαίτερα σημαντικό να θεσπίσουμε περισσότερα μέσα για την παροχή κινήτρων στις επενδύσεις των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων και για την ενθάρρυνση της επιχειρηματικότητας, προπαντός μεταξύ των γυναικών και των νέων.

Θα ήθελα επίσης να επισημάνω μια ακόμη πτυχή. Σε δύο εβδομάδες μια αντιπροσωπεία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στην οποία έχω την τιμή να συμμετέχω, θα επισκεφθεί στην Ινδονησία τις περιοχές που επλήγησαν από την τεράστια τραγωδία του τσουνάμι. Μια ολόκληρη περιοχή του πλανήτη μας βλέπει το μέλλον της να κινδυνεύει. Σε σχέση με αυτήν την κατάσταση, είναι καθήκον μας να προβλέψουμε μέσω της ΕΤΕπ μια ειδική εντολή κρίσης, ώστε να επιτρέψουμε σε αυτούς τους λαούς να προγραμματίσουν το μέλλον τους με περισσότερη αισιοδοξία. Μια πραγματική χείρα βοηθείας σε όσους έχουν γονατίσει και επιχειρούν να ανακάμψουν είναι ένα καθήκον αλληλεγγύης που η Ευρώπη δεν μπορεί να απαρνηθεί.

  Louis Michel, μέλος της Επιτροπής. (FR) Επιτρέψτε μου να προβώ σε ορισμένες τελικές επισημάνσεις σχετικά με τη σημασία των εξωτερικών δραστηριοτήτων της ΕΤΕπ στις αναπτυσσόμενες χώρες. Ήδη το προανέφερα στην αρχή της συζήτησης, η ΕΤΕπ είναι πολύ σημαντικός εταίρος της Επιτροπής για την υλοποίηση των νέων πολιτικών πρωτοβουλιών, και πιο συγκεκριμένα στον τομέα της παροχής υποδομών στην Αφρική. Εκτιμούμε την πρόοδο που επιτέλεσε η ΕΤΕπ. Πολλές συστάσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου την ενθαρρύνουν να συνεχίσει σε αυτή την κατεύθυνση. Θα συνεχίσουμε να συνδράμουμε την τράπεζα στις προσπάθειές της και θα επιζητήσουμε την αύξηση των δυνατών συνεργιών μεταξύ των δύο οργανισμών, με στόχο τη βελτίωση της ενίσχυσης στις αναπτυσσόμενες χώρες.Πολλές από τις απαντήσεις στις ερωτήσεις και στις παρατηρήσεις που διατυπώθηκαν και οι οποίες είναι όντως καίριες θέτουν προφανώς ή συνεπάγονται ή θα συνεπάγονταν εν πάση περιπτώσει επικαιροποίηση ή τροποποίηση του καταστατικού. Είναι προφανές ότι το τωρινό καταστατικό δεν επιτρέπει να ανταποκριθεί η ΕΤΕπ στις επιθυμίες που εκφράστηκαν. Μπορούμε να σκεφθούμε πολλές τροποποιήσεις, δεν θέλω όμως να αποφανθώ επί του θέματος αυτού σήμερα. Να ξέρετε, απλώς, ότι το μελετάμε, έστω και αν, από πολιτικής απόψεως, έχω την αίσθηση ότι είναι δύσκολο.Άμεσα, μπορούμε ήδη να εργαστούμε για την ανανέωση των εντολών, μπορούμε να εξετάσουμε επίσης το ενδεχόμενο τροποποίησης της σύνθεσης του Συμβουλίου των Διοικητών για παράδειγμα, διασφαλίζοντας ισότιμη εκπροσώπηση των υπουργείων Οικονομικών και των υπουργείων Ανάπτυξης. Σήμερα, το καταστατικό και η σύνθεση του Συμβουλίου των Διοικητών θέτουν ένα σοβαρό πρόβλημα. Νομίζω ότι το αναφέρατε στην ομιλία σας, όπως και άλλοι επίσης. Αν μου επιτρέπετε μια προσωπική παρατήρηση, για να γίνει αυτό θα έπρεπε οι υπουργοί Οικονομικών να φθάσουν να θεωρήσουν ότι οι υπουργοί Ανάπτυξης έχουν και αυτοί λόγο στο Συμβούλιο των Διοικητών και να μπορέσουμε, έτσι, να ξεφύγουμε από την αμιγή χρηματοοικονομική λογική, που φοβούμαι ότι αποτελεί λανθασμένη προσέγγιση. Αντιθέτως, ο Πρόεδρος Maystadt διερευνά στην παρούσα φάση έναν τρόπο ώστε να δημιουργηθεί μια θυγατρική της ΕΤΕπ, η οποία να έχει ως αποστολή της την ανάπτυξη, με ένα ΔΣ διοικητών, το οποίο να αποτελείται αποκλειστικά από εκπροσώπους της ανάπτυξης. Αυτή η θυγατρική θα μπορεί, τότε, να διαθέτει επιδοτήσεις επιτοκίου και κατά συνέπεια θα μπορεί πολύ πιο ομαλά να εντάξει τις σκέψεις και τις επιθυμίες, οι οποίες διατυπώθηκαν όσον αφορά για παράδειγμα την κοινωνική διάσταση. Έχετε δίκιο: ορισμένα αγαθά και υπηρεσίες δεν είναι εμπορεύσιμα ή, εν πάση περιπτώσει, δεν είναι εμπορεύσιμα με τους ίδιους όρους που είναι άλλα. Η περιβαλλοντική διάσταση, όλα τα στοιχεία αυτού του τύπου, είναι συνιστώσες που άπτονται αυστηρώς της ανάπτυξης και απαιτούν μια διαφορετική χρηματοπιστωτική προσέγγιση, που να περιλαμβάνει σε μεγαλύτερο βαθμό επιδοτήσεις.Συμμερίζομαι σε αρκετά μεγάλο βαθμό όλα όσα ειπώθηκαν, πρέπει όμως να ενεργήσουμε με ό,τι διαθέτουμε για την ώρα. Πρέπει να διασφαλίσουμε καλύτερη λειτουργία της ΕΤΕπ, να συμβάλουμε στις βελτιώσεις και, παράλληλα, να στοχαστούμε σε σχέση με το μέλλον της. Πρέπει, ωστόσο, να επισημάνω –και αυτό είναι κάτι άκρως σημαντικό– ότι όλες οι ομάδες με τις οποίες εργάστηκα μέχρι τώρα τόσο στο Προεδρείο όσο και στη διεύθυνση της ΕΤΕπ –είχαμε ήδη επανειλημμένες συναντήσεις– μου έκαναν εντύπωση για το εκσυγχρονιστικό και ανοιχτό πνεύμα που επέδειξαν σε σχέση με αυτές τις δυνατότητες. Οφείλω να πω ότι συνήθως αντιμετωπίζουμε πολύ πιο αρτηριοσκληρωτικές αντιλήψεις όταν επιδιώκουμε μεταρρυθμίσεις αυτής της μορφής. Συνεπώς, είναι ενδιαφέρον ότι σε επίπεδο ΕΤΕπ μπορούμε να υπολογίζουμε σε αυτό το ανοιχτό πνεύμα, σε αυτή την ευελιξία και σε αυτή τη νοοτροπία. Ειλικρινά, έχω την αίσθηση ότι συμμερίζονται σε εξαιρετικά μεγάλο βαθμό τους προβληματισμούς που εκφράστηκαν εδώ.

  Πρόεδρος. Η συζήτηση έληξε.

Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί την Πέμπτη, στις 12.00.