Debašu stenogramma

Ceturtdiena, 2005. gada 27. oktobris - Strasbūra

18. Tenzin Delek Rinpoché lieta

  Presidente. Segue-se na ordem do dia o debate sobre seis propostas de resolução sobre o caso de Tenzin Delek Rinpoche⁽¹⁾.

  Lidia Joanna Geringer de Oedenberg (PSE), autorka. – Panie Przewodniczący! Jeden z ostatnich wielkich lamów Tybetu Tenzin Delek Rinpocze jest od 20 lat zaangażowany w ochronę kultury tybetańskiej. Będąc osobistością religijną pierwszego planu w Tybecie, angażował się aktywnie także w działalność gospodarczą, kulturalną i społeczną. Władzom chińskim od dawna osoba tybetańskiego lamy przeszkadzała, mimo iż nigdy nie uczestniczył on w manifestacjach politycznych.

Jako przywódca duchowy szczerze oddany ważnym akcjom społecznym, takim jak budowa szkół dla osieroconych dzieci, hospicja, lokalne drogi, a także wspierający pomoc osobom starszym, jest autorytetem pokojowym, bez cienia agresji w swoich działaniach. Jego popularność jednakże została uznana za czynnik zagrażający chińskim władzom lokalnym, które pod pretekstem rzekomego współuczestnictwa w organizacji serii zamachów aresztowały go. Oskarżony o terroryzm został skazany na śmierć, bez dowodów ani przyzwoitego procesu. Od wielu miesięcy przetrzymywany w nieludzkich warunkach czeka na egzekucję. Skutkiem długotrwałych tortur jest obecnie fatalny stan zdrowia lamy Tenzina Deleka.

Mając na uwadze powyższe fakty, domagamy się, by chińskie władze poprawiły warunki, w jakich jest on przetrzymywany. Domagamy się także, aby rząd chiński podjął starania w celu polepszenia warunków przetrzymywania więźniów, by zniósł tortury i przede wszystkim karę śmierci. Jako społeczność międzynarodowa musimy dać wyraźny sygnał, że nie godzimy się na osadzanie w więzieniach ludzi, którym nie udowodniono winy. Chiny muszą przestrzegać międzynarodowych norm odnoszących się do praw człowieka, a także szanować jego godność oraz wolności obywatelskie. Dlatego apeluję także do organizacji międzynarodowych o wywarcie nacisku na Chiny, by te wreszcie podjęły konstruktywny dialog w celu definitywnego uregulowania problemu Tybetu.

  Eva Lichtenberger (Verts/ALE), Verfasserin. – Herr Präsident, werte Kolleginnen und Kollegen! Es ist nicht das erste Mal, dass wir hier über den erschütternden Fall von Tenzin Delek Rinpoché reden und feststellen müssen, dass China eben nicht bereit ist, den Weg der Versöhnung zu gehen. Ganz im Gegenteil: Nach wie vor ist kein transparentes, kein gerechtes Verfahren garantiert. Viel schlimmer noch: Folter und unmenschliche Haftbedingungen haben bei dem Verurteilten, der ohne gerechtes Verfahren eingesperrt wurde, nun einen lebensbedrohlichen Zustand ausgelöst, den wir unbedingt und neuerlich zur Sprache bringen müssen.

Das Europäische Parlament ist es sich schuldig, dass wir nun eingreifen, nachdem wir schon einmal verlangt haben, dass dieser Mensch, dessen einzige Schuld es war, ein beliebter Lehrer, ein lehrender spiritueller Führer zu sein, in seinem lebensbedrohlichen Zustand eine gerechte Behandlung erfährt. Jetzt müssen wir eingreifen! Jetzt müssen wir neuerlich unsere Forderungen an die chinesische Regierung stellen.

Das ist umso notwendiger, als gerade für die Mitgliedstaaten und ihre Regierungen gilt: Je größer ihr Appetit auf den chinesischen Markt wird, desto zurückhaltender werden sie im Ansprechen von Menschenrechtsfragen gegenüber ihren chinesischen Gesprächspartnern. Wir sind es uns schuldig, unsere Werte gerade jetzt und in diesem Kontext zu verteidigen. Wir als Parlamentarier müssen das tun, was unsere Regierungen in diesem Fall vernachlässigen.

Wenn eine Autonomie nur auf dem Papier besteht und nicht verwirklicht wird, wenn der Dialog mit dem Dalai Lama, der so erfolgversprechend begonnen hatte, nicht weitergeführt bzw. immer wieder hinausgeschoben wird und wenn die Menschenrechte in China nach wie vor nicht garantiert werden, müssen wir unsere Stimme erheben und verlangen, dass diese Situation ein Ende findet und in Ordnung gebracht wird.

  Thomas Mann (PPE-DE), Verfasser. – Herr Präsident! Mit unseren Entschließungen vom 18. November 2004 und 13. Januar 2005 und massiven diplomatischen Protesten sowie Aktionen von Menschenrechtsorganisationen haben wir einiges erreicht: Die Todesstrafe gegen den angesehenen Lama Tenzin Delek Rinpoché wurde in eine lebenslange Haft umgewandelt. Chinesische Behörden werfen ihm vor, er sei ein Krimineller. Er untergrabe die Sicherheit des Staates. Seine angebliche Beteiligung an Sprengstoffanschlägen wurde nicht nachgewiesen. Eine faire Gerichtsverhandlung unter internationaler Beobachtung wird nach wie vor verweigert.

Der wahre Grund für seine Inhaftierung – da stimme ich ausdrücklich meinen beiden Vorrednerinnen zu – ist sein großer Einfluss auf die Tibeter und seine Unterstützung für den Dalai Lama. Das aufgehobene Todesurteil scheint jetzt auf eine andere Art vollstreckt zu werden. Nach seinem Martyrium von Folterungen und Isolationshaft kann er weder reden noch sich bewegen. Sein Zustand ist lebensbedrohlich.

Alle Fraktionen unseres Hauses fordern die Chinesen auf, unverzüglich die Haftbedingungen zu verbessern und sich wortgetreu an die UN-Konvention über die Behandlung von Gefangenen zu halten. Wir bestehen auf der Zusicherung des freien Zugangs zu Tenzin Rinpoché für Manfred Nowak, den Sonderberichterstatter der Vereinten Nationen über Folter. Er wird in drei Wochen auf einer Inspektionsreise in China sein.

EU-Kommission, Rat und Mitgliedstaaten müssen das weitere Schicksal der politischen Gefangenen in diesem Land eng mit der Aufrechterhaltung des Waffenembargos gegen China verknüpfen. Solange Menschenrechte missachtet werden, muss das Embargo ohne jede Lockerung bestehen bleiben. Die chinesische Botschaft in Brüssel hat versucht, zu intervenieren. Sie behauptet, es gehe um interne Angelegenheiten. Keine Organisation und kein Einzelner habe das Recht, sich von außen einzumischen. Diese bedrückenden Äußerungen setzen etwas fort: die unbefriedigenden Ergebnisse des EU-China-Gipfels vom 5. September und die fehlenden konkreten Erfolge beim Menschenrechtsdialog. Die EVP-ED-Fraktion weist nachdrücklich darauf hin, dass die internationalen Wertestandards eingehalten werden müssen.

Es gibt ein wichtiges Signal für alle diejenigen, die aus politischen, religiösen oder kulturellen Gründen verfolgt werden, denn die Europäische Union macht die Zusammenarbeit mit allen Ländern davon abhängig, dass die Menschenrechte respektiert werden – ohne jede Ausnahme. Wer Kooperation statt Konfrontation will, der muss die Menschenrechte achten und darauf verzichten, sie zu verletzen. Menschenrechte gelten universell!

(Beifall)

  Elizabeth Lynne (ALDE), author. – Mr President, it is not our place to say whether Tenzin Delek Rinpoche is innocent or guilty. However, it is our place to point out human rights violations when we see them. There are real concerns about his detention, trial and sentencing, which were, I believe, miscarriages of justice.

In a news bulletin of 24 October, the Chinese Government said that it was an internal affair for China and that we had no right to interfere. If it is a matter of human rights, we have every right to interfere; that is our job. It is unclear whether he had full access to legal advice throughout the trial process. The Chinese said that he had two lawyers. My sources said that he had no defence counsel whatsoever. My sources also said that he did not confess and he has never confessed to this alleged crime, despite the torture he allegedly suffered for several months before his trial. When he was tried three years ago, there was international outcry, and at that time I understand that the Chinese Government promised a retrial in the Supreme Court. That has not happened. He must be given a fair trial in full accordance with international fair trial standards or released forthwith. There is no other option.

  Erik Meijer (GUE/NGL), Auteur. – Voorzitter, de onderdrukking in Tibet staat hier vaak op de agenda. China ziet dit als een vrijwel leeg gebied dat moet worden gekoloniseerd en toegankelijk gemaakt, waarna het op de huidige Chinese manier verder kan worden ontwikkeld. Alles gaat daar nu om discipline en economische groei zonder ruimte voor afwijkende opvattingen. Dat botst op de cultuur, de tradities en de belangen van de Tibetanen die hebben geleerd om te overleven in hun onherbergzame gebied en daar met rust willen worden gelaten.

Dat probleem doet zich binnen China ook voor bij andere volkeren met een afwijkende taal en cultuur zoals bij de Oeigoeren die verwant zijn aan de Turkse volkeren in de voormalige Sovjet-Republieken in Centraal-Azië, maar vooral Tibet trekt sinds de vlucht van de Dalai Lama naar India de aandacht.

We zien geen echte verbeteringen in de manier waarop China omgaat met de inwoners van Tibet. Ook al is het resultaat van onze uitspraken hier beslist niet wat we ermee willen bereiken, toch is het goed dat we hiermee onverminderd doorgaan. China mag niet de indruk krijgen dat Europa zich vanwege economische belangen neerlegt bij de bestaande realiteit.

Tot slot, de doodstraf in China moet weg, net zoals die in Amerika en overal ter wereld weg moet. Laten we daar overal tegen strijden en vóór de mensenrechten.

  Marcin Libicki (UEN), Autor. – Panie Przewodniczący! Panie Komisarzu! Dzisiaj, kiedy znowu debatujemy na temat Tybetu, musimy się zastanowić nad skutecznością działań Parlamentu Europejskiego i Komisji Europejskiej, ponieważ kolejna debata w tej samej sprawie wskazuje na to, że niestety tej skuteczności nie ma.

Słyszeliśmy tutaj, że to są wewnętrzne sprawy chińskie – takie jest stanowisko Ambasady Chińskiej w Brukseli. Otóż tak nie jest. Pojęcie wewnętrznych spraw, mające usprawiedliwiać każdą zbrodnię wobec własnego narodu, to jest pojęcie i doktryna wyznawana tylko przez tyranów, która nigdy nie była wyznawana w cywilizowanej Europie. W dawnych wiekach kościół katolicki i religie domagały się właściwego zachowania wobec swoich własnych obywateli i nie godziły się na to, żeby mówić, że władca może robić ze swoimi obywatelami, co mu się żywnie podoba. Dzisiaj organizacje międzynarodowe zawsze podkreślają, że sprawy wewnętrzne, jeżeli naruszają podstawowe zasady moralne, są sprawami ogólnoludzkimi.

Musimy sobie zdać sprawę, że tutaj nie chodzi tylko o tego mnicha, tutaj chodzi po prostu o zniszczenie Tybetu, zniszczenie kultury i narodu tybetańskiego tylko dlatego, że ten spokojny naród istnieje. Istnienie narodu o pewnej odrębności kulturalnej, historycznej, społecznej jest wystarczającym powodem dla władz chińskich, by starać się go zniszczyć. Dzisiaj zamiast cieszyć się z wybudowania kolei, która łączy Tybet z Chinami, musimy się martwić, bo ta kolej też ma służyć zniszczeniu Tybetu poprzez napływ chińskich przedsiębiorców i chińskiej ludności.

Nasz Parlament robi dużo w tym kierunku. Jest Intergrupa do spraw Tybetu, którą prowadzi bardzo aktywnie i energicznie nasz kolega, pan poseł Thomas Mann, ale to nie wystarczy. Panie Komisarzu, to jest najwyższa pora, żeby Komisja Europejska postąpiła tak stanowczo – a chyba może, bo jest potężnym organem Unii Europejskiej – żeby wreszcie uporządkować sprawy w Chinach, a jako pierwszy krok, uratować tego biednego mnicha tybetańskiego.

(Oklaski)

  Olli Rehn, Member of the Commission. Mr President, the human rights situation in Tibet is of constant concern to the European Union and it features very high on the agenda of the EU-China human rights dialogue. In that context, the European Union has always addressed the rights of minorities, especially in Tibet, and urges the Chinese authorities to preserve the cultural, religious and linguistic identity of the Tibetan people.

The case of the Tibetan monk Tenzin Delek Rinpoche has regularly been brought to the attention of the Chinese authorities in the course of this dialogue. In addition, the EU troika has made three approaches to the Chinese Government, twice last year and in the early part of this year, when the troika met Chinese Foreign Minister Tang Jiaxuan.

In all those instances, the European Union voiced its urgent demand for the abolition of the death penalty in China, expressed the hope that Tenzin Delek Rinpoche would not be executed, and asked for information about the conditions of his arrest and his state of health. Whilst welcoming the decision by the Chinese authorities on 26 January 2005 this year to commute Tenzin Delek Rinpoche’s death sentence to life imprisonment, the European Union remains deeply concerned about the persistent doubts surrounding his trial and the heavy sentence handed down to him. The European Union is fully committed to continuing to follow this issue very closely in the framework of the EU-China human rights dialogue.

On a more general level, as part of its overall policy on Tibet, for many years the European Union has called for and will continue to call for the establishment of a direct dialogue between the Dalai Lama and the Chinese authorities as the only realistic way to find a lasting solution to the question of Tibet. The third visit of the Dalai Lama’s special envoys at the end of last year was an encouraging move that should be pursued further.

  Presidente. O debate está encerrado.

A votação terá lugar hoje, às 16 horas.

DECLARAÇÃO ESCRITA (ARTIGO 142º)

  Filip Andrzej Kaczmarek (PPE-DE). – Jestem zwolennikiem wolnego handlu, ale czy powinniśmy handlować w sposób wolny z krajem, który nie uznaje wolności w innych sferach? Nie sądzę, aby można usprawiedliwiać postępowanie Chin, tłumacząc je różnorodnością kulturową. Kara śmierci nie jest do zaakceptowania w żadnej kulturze, bo uderza w naturę człowieczeństwa jako takiego. Chiny są dumne z nowej linii kolejowej w Tybecie, która stała się najwyżej położoną linią kolejową na świecie. Warto jednak podkreślić, że miarą wielkości cywilizacyjnej są nie tylko inwestycje infrastrukturalne.

Jeżeli Chiny mogą budować takie linie kolejowe, to znaczy, że mogłyby poprawić warunki, w których przebywają więźniowie. Musiałyby jedynie mieć taką wolę. Utrzymanie emargo na handel bronią z Chinami ma kluczowe znaczenie. Dlaczego? Otóż, dlatego, że losy Tenzina Delek Rinpocze są najlepszym dowodem na to, iż Chiny nie wyciągnęły wniosków z tego, co wydarzyło się 4 czerwca 1989 roku. Dla Polaków i Chińczyków jest to data symboliczna. Z tym, że w Polsce jest symbolem nadziei, bo odbyły się wówczas pierwsze częściowo wolne wybory do Parlamentu.

W Chinach zaś data ta stała się symbolem opresji, dramatu Tienanmen. W 1989 roku nosiłem znaczek z dwoma słowami w języku chińskim - wolność i demokracja. I tego właśnie życzę dzisiaj Tybetańczykom i Chińczykom - wolności i demokracji!

  Carl Schlyter (Verts/ALE). – Herr talman! Det har minst fem gånger denna sammanträdesperiod hänt att hörlurarna för hela raden bakom mej där jag normalt sitter - och därmed alltså tolkningen - inte har fungerat. Mikrofonen har heller inte fungerat, så att man hade kunnat påtala detta för ordföranden. Vi har visat stor flexibilitet under omröstningarna och fortsatt med dessa från den raden, men nästa gång behandlas många viktiga ärenden, bl.a. Reach, och då måste vi se till att tekniken fungerar annars kan det hända att sessionen avbryts på det mest olämpliga sätt, så jag hoppas att ni kan lösa det till nästa månad.

  Presidente. Infelizmente trata-se de um problema recorrente. Iremos examiná-lo de forma detalhada e cuidadosa e esperamos que para a próxima sessão esta dificuldade já não ocorra.

(1) Ver Acta.