Πρόεδρος. Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη δήλωση της Επιτροπής σχετικά με το πακέτο «Διεύρυνση ΙΙ».
Olli Rehn , Μέλος της Επιτροπής. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, πριν από μερικές εβδομάδες, σας εξέθεσα τα ευρήματα της Επιτροπής όσον αφορά τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία. Σήμερα, είμαι στην ευχάριστη θέση να σας παρουσιάσω τις απόψεις της Επιτροπής σχετικά με τη στρατηγική της διεύρυνσης στο σύνολό της, σχετικά με τις υποψήφιες χώρες Τουρκία και Κροατία και σχετικά με τις πιθανές υποψήφιες χώρες των Δυτικών Βαλκανίων.
Η διεύρυνση είναι ένα από τα ισχυρότερα εργαλεία πολιτικής της ΕΕ: αποτελεί παράδειγμα της «ήπιας δύναμης» της ΕΕ, ή της δύναμής της να μεταμορφώνει, η οποία συνέβαλε στη μεταμόρφωση χωρών σε σταθερές δημοκρατίες και πιο ευημερούσες κοινωνίες, με υψηλότερα επίπεδα οικονομικής ανάπτυξης και κοινωνική πρόνοια. Η συνέχιση μιας προσεκτικής διαδικασίας ένταξης εξακολουθεί να εξυπηρετεί τα ζωτικά συμφέροντα της Ευρώπης και των πολιτών μας.
Το σήμα κατατεθέν της στρατηγικής της Επιτροπής του κ. Barroso όσον αφορά τη διεύρυνση είναι η σταθεροποίηση. Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί όσον αφορά την ανάληψη οιωνδήποτε νέων δεσμεύσεων, αλλά, ταυτόχρονα, οφείλουμε να τηρήσουμε τις δεσμεύσεις που έχουμε αναλάβει, όταν οι χώρες πληρούν τις αυστηρές προϋποθέσεις για ένταξη. Οι όροι ένταξης αποτελούν το κλειδί της αναπλαστικής μας δύναμης, όμως ισχύουν αμφίδρομα: έχουν αποτέλεσμα μόνο αν οι χώρες μπορούν να πιστέψουν στη δέσμευση της ΕΕ για την τελική τους ένταξη.
Πέραν τούτου, πρέπει να διευκρινίζουμε με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα τους σκοπούς και τις προκλήσεις της ενταξιακής διαδικασίας και τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τις χώρες. Η ευρεία στήριξη των πολιτών είναι αναγκαία για μια βιώσιμη πολιτική διεύρυνσης, τώρα περισσότερο από ποτέ. Είναι επίσης στο χέρι, κυρίως, των κρατών μελών να υποστηρίξουν και να υπερασπιστούν τις πολιτικές τις οποίες έχουν ομόφωνα αποφασίσει.
Η Επιτροπή σίγουρα επιτελεί το δικό της καθήκον, ενώ γνωρίζω τις πολύ σημαντικές προσπάθειες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και πολλών από εσάς στις χώρες σας.
Με την Τουρκία και την Κροατία, αρχίσαμε να εξετάζουμε ενδελεχώς τα κεφάλαια των ενταξιακών διαπραγματεύσεων περίπου πριν από τρεις εβδομάδες. Στις εκθέσεις προόδου αναλύεται η κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι χώρες και στο πλαίσιο των εταιρικών σχέσεων για την προσχώρηση τίθενται τόσο βραχυπρόθεσμοι όσο και μακροπρόθεσμοι στόχοι για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που εντοπίστηκαν.
Για να είμαι ειλικρινής, η εικόνα που προκύπτει είναι ανάμικτη. Στην Τουρκία, έχουν πλέον τεθεί σε ισχύ τολμηρές και σημαντικές μεταρρυθμίσεις οι οποίες ενισχύουν το κράτος δικαίου και τα ανθρώπινα δικαιώματα· συγχρόνως, όμως, η εφαρμογή τους παρουσιάζει κενά. Στην έκθεση υπογραμμίζεται ότι η Τουρκία οφείλει να καταβάλει περαιτέρω προσπάθειες όσον αφορά την ελευθερία του λόγου, τα δικαιώματα της γυναίκας, τις θρησκευτικές ελευθερίες, τα δικαιώματα των συνδικαλιστικών ενώσεων, τα πολιτιστικά δικαιώματα και την καταπολέμηση των βασανιστηρίων και της κακομεταχείρισης, τομείς στους οποίους πρέπει να εφαρμοστεί στην πράξη πολιτική μηδενικής ανοχής. Στην εταιρική σχέση για την προσχώρηση της Τουρκίας αυτά τα ζητήματα συγκαταλέγονται μεταξύ των προτεραιοτήτων για βραχυπρόθεσμη δράση.
Ένα θετικό στοιχείο είναι ότι η Επιτροπή αναγνωρίζει τώρα την Τουρκία ως μια χώρα η οποία διαθέτει μια λειτουργική οικονομία της αγοράς, αρκεί να διατηρηθούν αυστηρά τα σταθεροποιητικά και μεταρρυθμιστικά μέτρα.
Η Κροατία παρουσιάζει θετικές επιδόσεις ως προς τη μεταφορά της κοινοτικής νομοθεσίας, όμως χρειάζεται ακόμη να καταβάλει σημαντικές προσπάθειες για τη μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος, την καταπολέμηση της διαφθοράς, τη βελτίωση της κατάστασης των μειονοτήτων και τη διευκόλυνση της επιστροφής των προσφύγων, καθώς και την ενδυνάμωση των διοικητικών δομών για την εφαρμογή του κοινοτικού κεκτημένου. Εξυπακούεται ότι η Κροατία οφείλει επίσης να διατηρεί πλήρη συνεργασία με το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για την Πρώην Γιουγκοσλαβία, ούτως ώστε ο φυγάς που απέμεινε να προσαχθεί τελικά ενώπιον της δικαιοσύνης. Θα παρακολουθούμε αυτή τη δέσμευση πολύ στενά.
Η άποψη της Επιτροπής σχετικά με την αίτηση της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας για ένταξη στην ΕΕ είναι αντικειμενική και δίκαιη. Ενώ έχουν περάσει ελάχιστα χρόνια από μια περίοδο κατά την οποία βρισκόταν στα πρόθυρα εμφυλίου πολέμου, η χώρα έχει επιτύχει αξιοθαύμαστη πολιτική σταθερότητα και δημοκρατική ανάπτυξη, ιδίως χάρη στην εφαρμογή της συμφωνίας πλαισίου της Οχρίδας. Η Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας είναι επί του παρόντος το μοναδικό λειτουργικό πολυεθνικό κράτος στα δυτικά Βαλκάνια και, ως εκ τούτου, αποδεικνύει με απτό τρόπο ότι το πολυεθνικό πρότυπο μπορεί πράγματι να λειτουργήσει εύρυθμα. Για τους λόγους αυτούς, η Επιτροπή μπορεί να συστήσει την ιδιότητα της υποψήφιας χώρας για την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας· ωστόσο, η χώρα δεν είναι ακόμη έτοιμη να αρχίσει ενταξιακές διαπραγματεύσεις. Η ιδιότητα της υποψήφιας χώρας για την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας θα αποτελούσε σημαντικό πολιτικό μήνυμα για ολόκληρη την περιοχή. Συγχρόνως, η Επιτροπή δεν προτρέχει να συστήσει ενταξιακές διαπραγματεύσεις πριν η χώρα να είναι έτοιμη. Θα αξιολογούμε την κατάσταση τακτικά και θα συστήσουμε την έναρξη των διαπραγματεύσεων μόνον εφόσον επιτευχθεί ικανοποιητικό επίπεδο εκπλήρωσης των κριτηρίων της Κοπεγχάγης.
Όσον αφορά την Αλβανία, τη Σερβία και Μαυροβούνιο και τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, η στιγμή είναι πλέον κατάλληλη για να συσφίξουμε τις σχέσεις μας θέτοντας υπό διαπραγμάτευση μια συμφωνία σταθεροποίησης και σύνδεσης με καθεμιά από τις χώρες αυτές. Με την Αλβανία, αναμένουμε ότι θα είμαστε σε θέση να το πράξουμε στο εγγύς μέλλον. Για τις άλλες δύο χώρες, αναμένω ότι θα μπορούμε να πράξουμε το ίδιο προς τα τέλη του 2006, αν σημειώσουν σοβαρή πρόοδο στις μεταρρυθμίσεις. Μια συμφωνία σταθεροποίησης και σύνδεσης είναι το πρώτο βήμα προς την Ευρωπαϊκή Ένωση και χρειάζεται να τηρηθεί αυστηρά προκειμένου να είναι εφικτά οποιαδήποτε περαιτέρω βήματα.
Μετά την εκπόνηση της αντικειμενικής έκθεσης και σύστασης του απεσταλμένου του ΟΗΕ για την εφαρμογή των προτύπων, κ. Eide, αναμένεται να ξεκινήσουν οι συνομιλίες για το μελλοντικό καθεστώς του Κοσσυφοπεδίου. Η Επιτροπή υποστηρίζει πλήρως τις προσπάθειες του απεσταλμένου του ΟΗΕ για το καθεστώς του Κοσσυφοπεδίου, Προέδρου Ahtisaari, για την προετοιμασία μιας ισορροπημένης και βιώσιμης διευθέτησης στο Κοσσυφοπέδιο και θα συνεργαστούμε ασφαλώς στενά μαζί του.
Κοινός μας στόχος πρέπει να είναι ένα καθεστώς με πρότυπα. Είναι εξαιρετικά σημαντικό να διασφαλιστούν τα δικαιώματα των μειονοτήτων και η προστασία των πολιτιστικών και ιστορικών χώρων, ούτως ώστε να επιτευχθεί μια βιώσιμη διευθέτηση η οποία να ευνοεί τη σταθερότητα ολόκληρης της περιοχής. Επί τούτου, θα παρουσιάσουμε σύντομα, από κοινού με τον κ. Σολάνα, μια έκθεση για την πολιτική της ΕΕ στο Κοσσυφοπέδιο. Οφείλουμε επίσης να διευκολύνουμε τη διαδικασία που αφορά το καθεστώς με τους κατάλληλους οικονομικούς πόρους και η Επιτροπή ζητά από το Κοινοβούλιο να συνεργαστεί στενά μαζί της σε αυτό το ζήτημα. Υπολογίζω στην υποστήριξή σας όσον αφορά το πολύ σημαντικό αυτό ζήτημα για την ασφάλεια και τη σταθερότητα στην Ευρώπη.
Όλες οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων πραγματοποιούν ένα βήμα προς την Ευρωπαϊκή Ένωση αυτό το φθινόπωρο. Διαμηνύουμε λοιπόν ξεκάθαρα ότι η ΕΕ θα τηρήσει τις μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες δεσμεύσεις της για την ένταξή τους, εφόσον όλες οι χώρες εκπληρώσουν τους αυστηρούς μας όρους. Πρόκειται πράγματι για τις δύο όψεις του ιδίου νομίσματος: η προοπτική ένταξης στην ΕΕ ενισχύεται όλο και περισσότερο όσο οι χώρες σημειώνουν πραγματική πρόοδο στην εκπλήρωση των όρων και κριτηρίων της ΕΕ.
Η Επιτροπή παραμένει προσηλωμένη στην προοπτική ένταξης των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων. Είμαι βέβαιος ότι, σε αυτή την πολύ σημαντική προσπάθεια, μπορώ να υπολογίζω στη στήριξή σας.
(Χειροκροτήματα)
Elmar Brok, εξ ονόματος της Ομάδας PPE-DE. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, θα ήθελα να ευχαριστήσω την Επιτροπή για την προσοχή της στις λεπτομέρειες και τον ζήλο με τον οποίο προσπαθεί να προωθήσει τα πράγματα. Θα ήθελα, επίσης, να ευχαριστήσω τις πολλές χώρες που προσπάθησαν να εκπληρώσουν τα κριτήρια. Πρέπει, ωστόσο, να είναι σαφές ότι οι όροι πρέπει να πληρούνται και όχι απλά αυτό να αναβάλλεται. Σε αυτούς τους όρους συγκαταλέγεται και η ικανότητα απορρόφησης νέων μελών από την ΕΕ, μολονότι εδώ δεν έχουμε μέχρι τώρα κάποια εξήγηση για το πώς μπορεί να γίνει λειτουργική αυτή η ιδέα. Ελπίζω ότι η Επιτροπή, μετά από τις συζητήσεις της 3ης Οκτωβρίου, θα υποβάλει σύντομα σχετική πρόταση.
Συμφωνώ με τον κ. Επίτροπο ότι η διεύρυνση είναι μία από τις πιο επιτυχείς στρατηγικές της εξωτερικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διότι οδήγησε σε σταθερότητα και μεγαλύτερη εξάπλωση της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου στην Ευρώπη. Η ευρωπαϊκή προοπτική είναι ένα σημαντικό μέσον για να δοθεί η δυνατότητα στις χώρες να επιβάλουν εσωτερικές μεταρρυθμίσεις, πράγμα που συνήθως διαφορετικά δεν είναι δυνατόν, προφανώς για λόγους εσωτερικής πολιτικής.
Πιστεύω, ωστόσο, ότι πρέπει να είναι σαφές πως η Ευρωπαϊκή Ένωση χρειάζεται, μετά από την προσχώρηση δέκα χωρών και την ενδεχόμενη προσεχή προσχώρηση άλλων δύο, και μία φάση παγίωσης, όπως κάθε επιχείρηση χρειάζεται φάσεις παγίωσης μετά από τις φάσεις ανάπτυξης. Το ζητούμενο είναι αν θέλουμε να αποκαταστήσουμε την ισορροπία μεταξύ εμβάθυνσης και διεύρυνσης, να καταστήσουμε πάλι σαφές πώς θα διασφαλίσουμε την ικανότητα δράσης της διευρυμένης Ευρωπαϊκής Ένωσης και θα δώσουμε προτεραιότητα στο θέμα της πολιτικής ενότητας ή αν θα επιτρέψουμε να υποβαθμιστεί η Ένωση σε μία ζώνη ελευθέρου εμπορίου.
Νομίζω ότι από αυτήν την επονομαζόμενη έκθεση στρατηγικής δεν καθίσταται σαφές πώς θα είναι η γενική στρατηγική, ποια εσωτερική μορφή και ποια εξωτερικά σύνορα θα έχει αυτή η Ευρώπη στο μέλλον. Αυτά βέβαια δεν μπορούν να απαντηθούν αναλυτικά σε μία τέτοια έκθεση επειδή, φυσικά, πρόκειται πάντα για μία διαδικασία εν εξελίξει. Όμως πιστεύω ότι τώρα είναι πια καιρός να έχουμε μια εικόνα γι’ αυτό, για να προχωρήσουμε και για να μην χάνουμε τον καιρό μας αντιμετωπίζοντας μόνο μεμονωμένες περιπτώσεις που καταλήγουν σε αυτοματοποιημένες διαδικασίες που αποτελούν κίνδυνο για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Εδώ πρέπει να εξετάσουμε επίσης μήπως είναι σκόπιμο να βρούμε μία περαιτέρω εναλλακτική για την πλήρη ένταξη και την πολιτική γειτνίασης, η οποία θα δίνει στα κράτη τη δυνατότητα μίας ευρωπαϊκής προοπτικής για να επικεντρώσουν τις προσπάθειες για την ανάπτυξή τους, ενώ ταυτόχρονα δεν θα παραβλάπτει την ικανότητα ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η εναλλακτική αυτή θα μπορούσε να μοιάζει με τον ευρωπαϊκό οικονομικό χώρο των προηγουμένων δεκαετιών. Λυπάμαι γιατί η Επιτροπή δεν πρότεινε τέτοιες πρωτοβουλίες και αντί γι’ αυτό προσκολλήθηκε υπερβολικά στις λεπτομέρειες χωρίς να τολμά να κάνει μεγάλες σκέψεις.
Jan Marinus Wiersma, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. – (NL) Κύριε Πρόεδρε, η επιτυχής ενσωμάτωση των Δυτικών Βαλκανίων στην Ευρώπη έχει μεγάλη σημασία για την περιοχή και για την Ευρώπη γενικότερα. Πράγματι, είναι μία από τις πολιτικές προτεραιότητες της Ομάδας μου, της Σοσιαλιστικής Ομάδας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Ως εκ τούτου, συντάξαμε μια θέση σχετικά με το ευρωπαϊκό μέλλον των Δυτικών Βαλκανίων που έχει καταγραφεί σε ένα εκτενές έγγραφο στρατηγικής, το οποίο έχει τώρα δημοσιευθεί. Πρώτον και κυριότερο, θα συνεχίσουμε να παρέχουμε την πλήρη στήριξή μας στην ατζέντα της Θεσσαλονίκης. Πρέπει να επιτύχουμε τη βιώσιμη ειρήνη, τη σταθερότητα και την ευημερία στα Βαλκάνια στο πλαίσιο της διαδικασίας ενσωμάτωσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση και με την προοπτική, βεβαίως, της τελικής ένταξης.
Μία προτεραιότητα στο πλαίσιο αυτής της διαδικασίας είναι ότι προσπαθούμε να επιλύσουμε τα προβλήματα που είναι ενδημικά σε αυτήν την περιοχή. Ενώ η επιτυχής ενσωμάτωση στην Ευρωπαϊκή Ένωση εξαρτάται από την παγίωση της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου, την οικονομική ανάπτυξη, τη μεταναστευτική πολιτική, τη συνεργασία με το Δικαστήριο της Χάγης και την καταπολέμηση της διαφθοράς και του εγκλήματος, όλα αυτά συνδέονται επίσης στενά με την περιφερειακή ασφάλεια και σταθερότητα σε αυτήν την περιοχή, η οποία είναι ακόμη εύθραυστη. Για τον λόγο αυτόν, τα συγκεκριμένα προβλήματα όχι μόνο επηρεάζουν τις διμερείς σχέσεις μεταξύ των βαλκανικών χωρών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά οι ίδιες οι χώρες πρόκειται να κερδίσουν περισσότερο από αυτήν τη διαδικασία.
Κατά συνέπεια, η αμοιβαία συνεργασία μεταξύ των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων είναι σημαντικό στοιχείο της στρατηγικής μας. Η ΕΕ πρέπει να παρέχει ένα σταθερό πλαίσιο, αλλά η δυναμική για την επίλυση αυτών των προβλημάτων πρέπει τελικά να έλθει από την ίδια την περιοχή. Το ίδιο ισχύει για τα εμπόδια που υπάρχουν ακόμη. Οι πολιτικοί της περιοχής θα πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες τους όσον αφορά τη λήψη αποφάσεων σχετικά με τη δομή του κράτους της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, τις σχέσεις μεταξύ της Σερβίας και ενός ίσως ανεξάρτητου Μαυροβουνίου, και σχετικά με το καθεστώς του Κοσσυφοπεδίου.
Εντούτοις, πρέπει επίσης να αναγνωρίσουμε τις θετικές εξελίξεις, μολονότι με μια υγιή δόση προσεκτικής αισιοδοξίας. Η Βοσνία σημείωσε σημαντική πρόοδο στη μεταρρύθμιση των απαρατσίκ της αστυνομίας, κάτι που αποτέλεσε σημαντική παραχώρηση της σερβικής πλευράς της χώρας. Το γεγονός ότι η Επιτροπή θέλει να δώσει στην ΠΓΔΜ το καθεστώς της υποψήφιας χώρας είναι ενδεικτικό της σταθερής προόδου που σημειώνει αυτή η χώρα.
Τέλος, στηρίζουμε την Επιτροπή στις τρεις της στρατηγικές συνεργασίας ανά χώρα για τη διεύρυνση, ήτοι την παγίωση, τις προϋποθέσεις και την επικοινωνία, αλλά ελπίζω ότι σύντομα θα επιστρέψω στο τελευταίο σημείο, διότι η ευρεία στήριξη, και στις χώρες μας, της περαιτέρω διεύρυνσης είναι σημαντική για την επιτυχία της.
István Szent-Iványi, εξ ονόματος της Ομάδας ALDE. – (HU) Κύριε Πρόεδρε, το πιο σημαντικό αποτέλεσμα του πακέτου της διεύρυνσης είναι ότι δίνει στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων ξεκάθαρες προοπτικές για το μέλλον. Το τμήμα που προτείνει το καθεστώς της υποψήφιας χώρας για την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας είναι ιδιαίτερα θετικό. Κατ’ αυτόν τον τρόπο αναγνωρίζει την ανάπτυξη της ΠΓΔΜ και τις προσπάθειες που έχει καταβάλει τα τελευταία χρόνια. Ταυτόχρονα, είναι σωστό ότι δεν έχει οριστεί ημερομηνία για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, καθώς ούτε η ΠΓΔΜ ούτε η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι έτοιμες για κάτι τέτοιο επί του παρόντος. Ας ελπίσουμε ότι τόσο η ΠΓΔΜ όσο και η Ευρώπη θα είναι έτοιμες για την έναρξη των διαπραγματεύσεων σε λίγα έτη.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση αναμένει δύο πράγματα από τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων· να κλείσουν το τραγικό κεφάλαιο της πρόσφατης ιστορίας τους και να παραδώσουν τους εγκληματίες πολέμου –τους Άντε Γκοτοβίνα, Μλάντιτς και Κάραντζιτς– στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για την Πρώην Γιουγκοσλαβία στη Χάγη. Αναμένει επίσης να κάνουν ό,τι είναι δυνατόν ώστε να αποκαταστηθεί η εθνοτική ειρήνη. Με άλλα λόγια, πρέπει να προαγάγουν τα δικαιώματα των μειονοτήτων και να διασφαλίσουν ότι αυτό θα γίνει σε ευρεία βάση, είτε στη Βοϊβοδίνα είτε στο Κοσσυφοπέδίο. Επίσης, αναμένουμε να εντατικοποιήσουν τις προσπάθειές τους ώστε να συμμορφωθούν με τους όρους της ένταξης, να ερευνήσουν τη δυναμική που προσφέρει η περιφερειακή συνεργασία και να ανοίξουν τα σύνορά τους.
Το πραγματικό μέτρο της ικανότητας των Δυτικών Βαλκανίων για την ενσωμάτωση είναι το εάν μπορούν να συνεργαστούν μεταξύ τους. Ελπίζω ότι θα μπορέσουν να το κάνουν αυτό και θα το αποδείξουν με την ολοκλήρωση των προετοιμασιών για την ενσωμάτωση στην Ευρώπη.
Joost Lagendijk, εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE. – (NL) Κύριε Πρόεδρε, είμαι πεπεισμένος ότι πολλοί ιστορικοί θα κάνουν το διδακτορικό τους σχετικά με όσα ακριβώς συνέβησαν την άνοιξη του 2005 στην Ευρώπη όσον αφορά τη στάση, το κλίμα και τη διάθεση που περιέβαλαν τη διεύρυνση. Μήπως έφταιγε το γεγονός ότι δεν είχαμε ακόμη χωνέψει τη διεύρυνση του 2004; Μήπως έφταιγαν τα δύο «Όχι» των δημοψηφισμάτων για το Σύνταγμα; Είναι κάτι που δεν γνωρίζω και το οποίο θα ξεκαθαρίσει αργότερα, αλλά είναι γεγονός ότι η διεύρυνση της ΕΕ δέχεται πυρά. Πολλοί έχουν την εντύπωση ότι η πλειονότητα των ανθρώπων στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι αντίθετη σε αυτήν τη διεύρυνση, και πολλοί πολιτικοί με μεγάλη χαρά κρύβονται πίσω από αυτούς τους σκεπτικιστές πολίτες.
Για τον λόγο αυτόν, με ικανοποιεί όχι μόνο το γεγονός ότι η Επιτροπή πήρε μια σταθερή θέση, αλλά και το γεγονός ότι δίνει λογικά επιχειρήματα –με τα οποία συντάσσομαι– σχετικά με το ότι η διεύρυνση της ΕΕ, όπως την έχουμε δει έως σήμερα, είναι μία από τις επιτυχίες της ΕΕ και ότι, ως εκ τούτου, θα ήταν εξαιρετικά κοντόφθαλμο εκ μέρους μας να αθετήσουμε τις υποσχέσεις που δόθηκαν στη Ρουμανία και τη Βουλγαρία, την Τουρκία και την Κροατία, ή στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων.
Εντούτοις, με ικανοποιεί επίσης το γεγονός ότι η Επιτροπή συνήγαγε ορισμένα σχετικά συμπεράσματα από τη διαδικασία που γνωρίσαμε έως σήμερα. Τα συμπεράσματα είναι ότι η πραγματοποίηση της διεύρυνσης είναι πιο σημαντική από τις υποσχέσεις, ότι –και συμμερίζομαι τις απόψεις του κ. Brok με αυτά τα λόγια– η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει επίσης να μπορέσει να συμπεριλάβει νέες χώρες και ότι μια αξιολόγηση ανά χώρα θα πρέπει να βασίζεται σε γεγονότα και όχι σε αυτοματισμούς και, τέλος, ότι οι μελλοντικοί γύροι διαπραγματεύσεων θα επιτύχουν μόνο εάν οι πολιτικοί επιδείξουν πολιτικό σθένος και είναι έτοιμοι να υπερασπιστούν τη διεύρυνση ενώπιον του σκεπτικισμού που μπορεί να υφίσταται μεταξύ του κοινού.
Εάν η Επιτροπή παραμείνει δεσμευμένη στη διεύρυνση αυτού του είδους –δηλαδή σε μια διεύρυνση που να βασίζεται σε γεγονότα και όχι σε υποσχέσεις και σε αυτοματισμούς, μια διεύρυνση που να βασίζεται στο πολιτικό όραμα και ανάλυση και όχι σε δημοσκοπήσεις– τότε και η Ομάδα μου θα τη στηρίξει ολόψυχα.
Cristiana Muscardini, εξ ονόματος της Ομάδας UEN. – (IT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, η δεύτερη φάση της διεύρυνσης αντιπροσωπεύει για την Ένωση ένα ακόμη βήμα προς την πλήρη επανένωσή της. Η 1η Μαΐου 2004 είναι μια ιστορική ημερομηνία για την ήπειρό μας, όχι μόνο για το μεγαλύτερο πολιτικό βάρος που απέκτησε, αλλά και για τον πολιτιστικό πλούτο που της προσέφερε.
Είναι σημαντικό να συνεχίσουμε σε αυτόν τον δρόμο, αλλά μόνον αφού εδραιώσουμε τη σημερινή Ένωση και χωρίς να λησμονούμε τη βασική προϋπόθεση για την ένταξη νέων χωρών, που δεν είναι άλλη από τον σεβασμό του κοινοτικού κεκτημένου και των θεμελιωδών αρχών της Ένωσης. Το ζήτημα αυτό δεν είναι απλώς τυπικό και καθίσταται μάλιστα ουσιαστικό όταν οι νομοθεσίες των χωρών που έχουν υποβάλει αίτηση ένταξης παραβιάζουν αυτές τις αρχές.
Όπως επεσήμανα στη γραπτή μου ερώτηση της 26ης Οκτωβρίου τρέχοντος έτους, η Κροατία εξακολουθεί να εφαρμόζει διακρίσεις έναντι των ιταλών πολιτών για την πρόσβαση στην αγορά ακινήτων, πράγμα που αντιθέτως διασφαλίζεται για πολίτες άλλων χωρών της Ένωσης. Κύριε Επίτροπε, σας ερωτώ εάν επιτρέπεται μια χώρα που φιλοδοξεί να ενταχθεί στην Ένωση να εφαρμόζει διακρίσεις έναντι των πολιτών ενός κράτους μέλους, παραβιάζοντας καταφανώς τις κοινοτικές αρχές και εάν η Επιτροπή είναι διατεθειμένη να εντάξει στις διαπραγματεύσεις την αναγνώριση της ελεύθερης πρόσβασης των ιταλών πολιτών στην κροατική αγορά ακινήτων.
Πέραν της αρνητικής νομικής τους αξίας, οι διακρίσεις έχουν ανυπολόγιστες πολιτικές και ανθρώπινες επιπτώσεις. Τα όργανα που τις εφαρμόζουν δεν μπορούν να θεωρηθούν αξιόπιστα και συνεπή. Η αρχή της ισότητας των δικαιωμάτων διακρίνει όλες τις πολιτισμένες και δημοκρατικές χώρες από εκείνες που δεν μπορούν να θεωρηθούν τέτοιες εάν δεν ενσωματώσουν αυτήν την αρχή στη νομοθεσία τους.
Δεν είμαστε κατά της ένταξης της Κροατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, υπό τον όρο όμως ότι θα σέβεται τους κεκτημένους κανόνες όλης της Δύση όσον αφορά την ιδιοκτησία των ακινήτων και θα δώσει επιτέλους λύση στη μακροχρόνια διαμάχη με τους εκτοπισθέντες από τις περιοχές της Venezia-Julia και της Δαλματίας που περιμένουν ακόμη να αποδοθεί δικαιοσύνη.
Camiel Eurlings (PPE-DE). – (NL) Κύριε Πρόεδρε, εκφράζω την άποψη πολλών λέγοντας ότι η διεύρυνση είναι μία από τις επιτυχίες της Ευρώπης, τόσο για τις νέες χώρες όσο και για την παλαιά Ένωση. Ταυτόχρονα, πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι έχει δημιουργηθεί, ως ενός σημείου, μια ανισορροπία μεταξύ των διαδικασιών εμβάθυνσης και διεύρυνσης. Η διαδικασία εμβάθυνσης θα έπρεπε να είχε ολοκληρωθεί στη Νίκαια, αλλά δεν συνέβη κάτι τέτοιο, ενώ υπήρξε διεύρυνση αργότερα. Πρέπει να ανησυχούμε για το γεγονός ότι η διαδικασία εμβάθυνσης είναι ακόμη ξεχωριστή. Θα ήθελα να πω στον ολλανδό συνάδελφό μου κ. Wiersma ότι το 80% του κόμματός μου τάχθηκε υπέρ του Συντάγματος. Εάν το κόμμα του ψηφίσει την επόμενη φορά με αυτόν τον τρόπο, τότε ίσως μπορέσουμε να έχουμε θετική πορεία στις Κάτω Χώρες.
Ταυτόχρονα, πριν από την έναρξη της διαδικασίας διεύρυνσης, πρέπει να ανακτήσουμε έναν βαθμό αξιοπιστίας, και αυτό σημαίνει ότι πρέπει να λάβουμε πιο σοβαρά υπόψη από ποτέ τα κριτήρια της διεύρυνσης. Όταν καθορίζονται τα κριτήρια, τόσο για τα οικονομικά όσο και για τη διεύρυνση, πρέπει να πληρούνται· σε αντίθετη περίπτωση, η αξιοπιστία μας θα υποστεί πλήγμα. Ένα από τα κριτήρια είναι η ικανότητα απορρόφησης. Θα χρειαστούμε επαρκή στήριξη, τόσο θεσμικά όσο και αναφορικά με τη βάση στήριξης, προκειμένου να καταστεί δυνατή η μελλοντική διεύρυνση.
Θα ήθελα τώρα να στραφώ στα κριτήρια των ίδιων των χωρών. Και σε αυτό το επίπεδο επίσης, πρέπει να τα λάβουμε σοβαρά υπόψη. Όσον αφορά τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία, πραγματικά ελπίζω ότι θα μπορέσουν να ενταχθούν το 2007, αλλά αυτό θα εξαρτηθεί από την πρόοδο που θα σημειώσουν κατά τους ερχόμενους έξι μήνες. Όσον αφορά την Τουρκία, εάν θέλουμε να υπάρξει αίσια έκβαση των πραγμάτων, θα πρέπει να καταστήσουμε σαφές ότι θα πρέπει να αλλάξουν οι νόμοι σχετικά με την προσωπική έκφραση και την ελευθερία έκφρασης, ότι το πρόβλημα με την Κύπρο θα πρέπει να επιλυθεί, αναγνωρίζοντας και τις δύο πλευρές της ιστορίας, και ότι όσον αφορά τη θρησκευτική ελευθερία, για παράδειγμα, δεν μπορούμε να περιμένουμε πότε θα διεξαχθούν στην Τουρκία εκλογές για να γίνει πραγματικά κάτι σε αυτόν τον τομέα.
Η Επιτροπή έχει τώρα δηλώσει καθαρά ότι η κατάσταση μπορεί να βελτιωθεί βραχυπρόθεσμα. Στηρίζουμε την Επιτροπή σε αυτό, και φρονώ ότι πρέπει επί του παρόντος να προχωρήσουμε με σύνεση όσον αφορά την ένταξη νέων υποψήφιων χωρών. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να θέσουμε σε τάξη τα του οίκου μας και, πάνω από όλα, να αποδείξουμε ότι πράγματι αντιμετωπίζουμε πολύ σοβαρά τις διαδικασίες. Κύριε Επίτροπε, ως Ευρωπαίοι πρέπει όλοι να κρατήσουμε μια σθεναρή στάση κατά των λαϊκιστών, οι οποίοι προειδοποιούν τον κόσμο κατά της διεύρυνσης, αλλά θα ήταν λάθος να τους συγχέουμε με όσους πραγματικά ανησυχούν για την επίτευξη της σωστής ισορροπίας μεταξύ της εμβάθυνσης και της διεύρυνσης.
Hannes Swoboda (PSE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, κύριε Eurlings, ίσως μέρος του προβλήματος να είναι και ότι υπάρχουν πάρα πολλοί πολιτικοί που σκιαγραφούν τις δυσκολίες και τα προβλήματα της διεύρυνσης και πολύ λίγοι που περιγράφουν τα πλεονεκτήματά της.
Συμφωνώ, ωστόσο, μαζί σας ότι πρέπει να σχεδιάσουμε με προσοχή και σωστή κρίση τα επόμενα βήματα της διεύρυνσης. Θέλω να πω δυο λόγια για τρεις χώρες των Βαλκανίων. Η πρώτη είναι η Κροατία. Υπό την ιδιότητά μου ως εισηγητή χαίρομαι πολύ για την έναρξη των διαπραγματεύσεων. Απομένουν να γίνουν πολλά ακόμα, κάποια απ’ αυτά τα ανέφερε ο κ. Επίτροπος. Εγώ θα προσέθετα πρωτίστως το θέμα της επιβολής του δικαίου, με την οποία έχουμε ακόμα μεγάλα προβλήματα σε ορισμένες περιοχές της Κροατίας, όπου η δικαιοδοσία και η διαχείριση δεν πληρούν τα σημερινά πρότυπα. Και λέγοντας «σημερινά», θα ήθελα να επισημάνω επίσης στην Κροατία ότι δεν θα πρέπει να συζητάμε τώρα για την ημερομηνία της ένταξης –κανένας μας δεν τη γνωρίζει– αλλά για τη λήψη των αναγκαίων μέτρων προκειμένου να μπορέσει να επιτευχθεί η επιθυμητή ημερομηνία προσχώρησης.
Σχετικά με τη Μακεδονία θέλω να πω ξεκάθαρα ότι ίσως ορισμένοι πολίτες της να είναι απογοητευμένοι διότι δεν έχουν αρχίσει ακόμα οι διαπραγματεύσεις. Όμως από την άλλη θα έπρεπε να το δουν αυτό σαν προτροπή για να γίνουν τα απαραίτητα βήματα πριν από την έναρξη διαπραγματεύσεων και τον ορισμό της ημερομηνίας της. Κατά τη γνώμη μου, ο συμβιβασμός που πέτυχαν οι διάφορες εθνοτικές ομάδες στη Μακεδονία και κυρίως η εφαρμογή της συμφωνίας της Οχρίδας αποτελούν οπωσδήποτε επιτυχία.
Σχετικά με το Κοσσυφοπέδιο, θεωρώ απόλυτα κεντρικής σημασίας της γραμμή της έκθεσής σας, κύριε Επίτροπε, και θα ήθελα να σας παρακαλέσω να συνεχίσετε να την ακολουθείτε. Όποιος διαβάσει την έκθεση, βλέπει ότι υπάρχει συμπάθεια για το Κοσσυφοπέδιο, αλλά ασκείται και κριτική στις απαράδεκτες καταστάσεις που εξακολουθούν να υπάρχουν εκεί – πολιτικές, οικονομικές, σε σχέση με τις μειονότητες και άλλα. Αυτή είναι μία από τις λίγες εκθέσεις της Επιτροπής που είναι πραγματικά αντικειμενικές και με κριτική αντιμετώπιση.
Οι συζητήσεις για το καθεστώς και τα πρότυπα εξακολουθούν. Εγώ είμαι της γνώμης ότι δεν μπορούμε να δίνουμε σε καμία χώρα την ανεξαρτησία της ή να της προσφέρουμε μια στενότερη σχέση με την Ευρωπαϊκή Ένωση αν δεν πληροί τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Είμαι απολύτως σύμφωνος να βοηθήσουμε το Κοσσυφοπέδιο να ανορθωθεί, όμως θεωρώ επίσης απολύτως απαραίτητο να ικανοποιήσει το Κοσσυφοπέδιο τα ευρωπαϊκά πρότυπα – και αυτό ισχύει και για την πλειοψηφία της χώρας για την οποία αγωνιστήκαμε τόσο τα περασμένα χρόνια.
Sarah Ludford (ALDE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, ο Επίτροπος Rehn έχει δίκιο ως προς το ότι μια προσεκτική διαδικασία διεύρυνσης αποτελεί ένα από τα ισχυρότερα και αποτελεσματικότερα εργαλεία πολιτικής της ΕΕ. Πρέπει να εργαστούμε σκληρά για να μεταδώσουμε στους πολίτες μας τον ενθουσιασμό γι’ αυτή την προσπάθεια. Για να γίνω λίγο πιο ρηχή, αν παρουσιάζαμε υπέροχους νεαρούς άντρες, όπως αυτοί που εμφανίζονται στις πολωνικές διαφημίσεις για υδραυλικούς, ίσως να γινόταν ευκολότερη η προώθηση της διεύρυνσης στο κοινό, αλλά δεν πρέπει να γίνομαι σεξίστρια.
Οφείλουμε επίσης να προσφέρουμε στους πολίτες των υποψηφίων χωρών κάποια έμπρακτη επιβράβευση για τη σκληρή προσπάθεια που χρειάζεται να καταβάλουν για την ένταξή τους στην ΕΕ, όμως η απαίτηση θεώρησης διαβατηρίου για τους κατοίκους των Δυτικών Βαλκανίων που ταξιδεύουν προς την ΕΕ θέτει ένα τεράστιο εμπόδιο στην επικοινωνία. Αποθαρρύνει εκείνα ακριβώς τα κοινωνικά στρώματα που η ΕΕ θα έπρεπε να καταβάλλει το μέγιστο των προσπαθειών της να ενθαρρύνει.
Τον Μάιο του τρέχοντος έτους, ο Επίτροπος Rehn ανέφερε σε κάποιο συνέδριο ότι ήταν αισιόδοξος για τις προοπτικές προόδου σχετικά με τη διευκόλυνση των διαδικασιών θεώρησης. Ευελπιστώ ότι πλησιάζει εκείνη η ημέρα. Κατανοώ ότι η πλήρης κατάργηση της θεώρησης είναι αρκετά δύσκολο να επιτευχθεί, αλλά μια διευκόλυνση της έκδοσής της για ορισμένες ομάδες, παρόμοια με αυτήν που συζητούμε ή διαπραγματευόμαστε με τη Ρωσία, την Ουκρανία και την Κίνα, θα συνέβαλλε σημαντικά στο να αποδείξουμε την προσήλωση της ΕΕ στον στόχο της μελλοντικής διεύρυνσης. Βραχυπρόθεσμα θα ανύψωνε το ηθικό και θα διεύρυνε τις προοπτικές και τους ορίζοντες των πολιτών των Δυτικών Βαλκανίων. Το γεγονός ότι το 70% των φοιτητών πανεπιστημίων στη Σερβία δεν έχουν εξέλθει ποτέ από τη χώρα τους εκτρέφει την εσωστρεφή πολιτική νοοτροπία που επικρατεί εκεί.
Ο προβληματισμός της ΕΕ για την εσωτερική ασφάλεια είναι σημαντικός αλλά δεν πρέπει να είναι τόσο μεγάλος ώστε να διακυβεύεται η ασφάλεια στην ευρύτερη περιοχή. Δεν πρέπει να επιτρέψουμε σε μια εγκληματική μειοψηφία να θέσει υπό ομηρία τους υπόλοιπους.
Gisela Kallenbach (Verts/ALE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, τα συγχαρητήριά μου για τα συμπεράσματα που βγάλατε από τις εκθέσεις προόδου των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων. Αντικατοπτρίζουν τη γραμμή του Κοινοβουλίου και έτσι συμβάλλετε ώστε η Ευρώπη να παραμείνει πιστή στις μέχρι τώρα αποφάσεις αποδεικνύοντας αξιοπιστία και συνέχεια. Αυτό το θεωρώ ιδιαίτερα σημαντικό σε μια περίοδο όπου δυστυχώς γίνεται πολύς λόγος για μια ευρωπαϊκή κρίση και για τα όρια της ικανότητας απορρόφησης της ΕΕ. Η Ευρώπη απέτυχε στην διαχείριση της κρίσης στην Πρώην Γιουγκοσλαβία στις αρχές της δεκαετίας του ’90. Τώρα είναι προς το δικό μας συμφέρον να δώσουμε στην περιοχή έναν οδικό χάρτη για τη μελλοντική της ένταξη στην ΕΕ.
Επιτρέψτε μου μερικές συγκεκριμένες υποδείξεις. Σας παρακαλώ να βγάλετε τα συμπεράσματά σας από τους μέχρι τώρα γύρους της διεύρυνσης. Υποστηρίξτε την ανάπτυξη της κοινωνίας των πολιτών με μορφωτικά προγράμματα και προγράμματα εκδημοκρατισμού. Προετοιμάστε καλύτερα από ό,τι μέχρι σήμερα τον εξευρωπαϊσμό των πολιτών και συμπεριλάβετέ τους από την αρχή. Είναι καλό ότι επικεντρώνεστε ιδιαίτερα στην προστασία και την ένταξη των μειονοτήτων, αλλά χρειαζόμαστε νέα μέσα για να εξασφαλιστεί αυτό μακροπρόθεσμα, προκειμένου η ΕΕ να έχει ακόμα επιρροή και μηχανισμούς ελέγχου και μετά από την ένταξη. Ακόμα, πρέπει να εφαρμόσετε αμέσως μετά τη σύναψη συμφωνιών σύνδεσης τα μέσα που έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικά και επιτυχημένα για να κάνουν τους ντόπιους πολιτικούς πραγματικούς παράγοντες. Υπενθυμίζω μεταξύ άλλων την απόφαση του Κοινοβουλίου για επεξεργασία εθνικών αναπτυξιακών σχεδίων εκ μέρους όλων των κυβερνήσεων της περιοχής.
Γεώργιος Παπαστάμκος (PPE-DE). – Κύριε Πρόεδρε, σχετικά με τη διαλεκτική σχέση μεταξύ παγίωσης, εμβάθυνσης και διεύρυνσης, με κάλυψαν οι αναφορές του κ. Brok.
Επιτρέψτε μου να επικεντρώσω τη δική μου παρέμβαση στον δημιουργικό ρόλο της Ελλάδας, ως παράγοντα πολιτικής και οικονομικής σταθερότητας της περιοχής. Ένας ρόλος ο οποίος είναι ορατός, θέλω να πιστεύω ότι είναι και γνωστός.
Πρώτον, υποστηρίξαμε έμπρακτα την προσχώρηση της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Κυρώσαμε πρώτοι τις πράξεις προσχώρησης των δύο αυτών χωρών στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Δεύτερον, υποστηρίξαμε τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της Τουρκίας, με την προοπτική συμμόρφωσής της με το διεθνές δίκαιο και το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Παρά ταύτα, συνεχίζεται η κατοχή εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας –το casus belli– οι παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου, η καταστρατήγηση της θρησκευτικής ελευθερίας και οι απειλές κατά του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
Τρίτον, η Αλβανία συντηρείται σε μεγάλο βαθμό οικονομικά από το μεταναστευτικό συνάλλαγμα των πολιτών της που εργάζονται στην Ελλάδα. Η Ελλάδα, ως χώρα υποδοχής μετανάστευσης, αναλογικά είναι η πρώτη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με βάση το πληθυσμιακό της μέγεθος.
Τέταρτον, υποστηρίζουμε τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας.
Υπογραμμίσατε, κύριε Επίτροπε, πρόσφατα στα Σκόπια ότι η Ελλάς έχει την πρώτη επενδυτική παρουσία στην εν λόγω χώρα, πράγμα που είναι αληθές και χάρηκα που το άκουσα. Αντ’ αυτού, κύριε Swoboda, εισπράττουμε αδιαλλαξία στο θέμα του ονόματος, ανιστόρητη προπαγάνδα, ιστορική και πολιτισμική επιθετικότητα.
Γιατί υποστηρίζουμε την ευρωπαϊκή προοπτική των χωρών της περιοχής μας, είναι το εύλογο ερώτημα. Διότι επιδιώκουμε τη διάχυση και την εμπέδωση της ειρήνης, της σταθερότητας και της ευημερίας στην ευρύτερη περιοχή.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η πλήρης αποδοχή και εφαρμογή των αρχών, των αξιών και των κανόνων της Ένωσης είναι ευθύνη των εν λόγω χωρών. Είναι όμως και δικαίωμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όλων των πολιτικών και θεσμικών της παραγόντων, αλλά και των κρατών μελών της να ελέγξουν την πορεία της ενσωμάτωσής τους.
Η πρόκληση είναι κοινή.
Borut Pahor (PSE). – (SL) Συμφωνώ ως επί το πλείστον με την έκθεση του Επιτρόπου, διότι είμαι υπέρ της περαιτέρω διεύρυνσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σημειώνω, ωστόσο, την απουσία οποιασδήποτε ένδειξης ότι το μέγεθος της διεύρυνσης πρέπει να είναι ανάλογο με την ικανότητα απορρόφησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το συμπέρασμα της έκθεσης δίνει επίσης συνεχώς έμφαση στην απαίτηση που υπάρχει από τις μεμονωμένες χώρες οι οποίες επιδιώκουν την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση να εκπληρώσουν όλες τις προϋποθέσεις. Φρονώ ότι αυτή η απαίτηση είναι νόμιμη και δίκαιη, καθώς θέτει σε ισότιμη βάση όλες τις χώρες που επιδιώκουν την ένταξή τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Εντούτοις, όπως και πολλοί άλλοι συνάδελφοί μου, είμαι πεπεισμένος ότι η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να εκπληρώσει τις προϋποθέσεις για περαιτέρω διεύρυνση. Προσωπικά, δεν μπορώ να φανταστώ ότι μια διευρυμένη Ένωση θα μπορέσει να λειτουργήσει επιτυχώς εάν δεν εγκρίνει εκ των προτέρων τη Συνταγματική Συνθήκη ή, με διαφορετικό τρόπο, εάν δεν εισαγάγει τις απαραίτητες τροποποιήσεις επί των σημερινών συνθηκών.
Προκειμένου να αποφευχθεί οποιαδήποτε παρανόηση, είμαι πράγματι υπέρ της περαιτέρω διεύρυνσης της Ένωσης, αλλά, ταυτόχρονα, φρονώ ότι είναι επίσης απαραίτητο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, κατά τη σύνταξη εκθέσεων σχετικά με τη διεύρυνση αυτού του είδους, να δίνει ιδιαίτερη έμφαση στη σημασία της συνεχούς παγίωσης της Ένωσης.
Τέλος, καθώς ο Επίτροπος τυγχάνει να βρίσκεται σήμερα εδώ, θα ήθελα να του θέσω ένα ερώτημα σχετικά με το Κοσσυφοπέδιο, στο οποίο έχει δώσει ιδιαίτερη προσοχή. Ο σλοβένος Πρόεδρος Ντρόβτσεκ κατέθεσε σήμερα μια πρωτοβουλία για την ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου. Η πρωτοβουλία, την οποία θεωρώ πολύτιμη, θέτει αρκετές ουσιαστικές προϋποθέσεις προκειμένου να αποκτήσει το Κοσσυφοπέδιο την ανεξαρτησία του. Θα ήθελα να ρωτήσω τον Επίτροπο εάν γνωρίζει αυτήν την πρωτοβουλία και εάν θα ήθελε να κάνει ορισμένα σχόλια επ’ αυτής.
Zbigniew Zaleski (PPE-DE). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, η διεύρυνση της ΕΕ είναι μια πρόκληση που ενέχει κινδύνους, αλλά αξίζει να προσπαθήσουμε. Η ΕΕ έχει αποφασίσει να διευρυνθεί ώστε να συμπεριλάβει άλλες δύο χώρες, την Κροατία και την Τουρκία. Έχουν εκφραστεί διάφορες αντιρρήσεις, κυρίως όσον αφορά την τελευταία, και θα περάσει πολύς καιρός πριν οι πολίτες της ΕΕ, και όχι η Επιτροπή ή το Κοινοβούλιο, εξοικειωθούν με την ιδέα της ένταξής της στην ΕΕ.
Η ΕΕ έχει λάβει ειδικά μέτρα, τα οποία ονομάζει προενταξιακά μέσα, προκειμένου να στηρίξει τη μεταρρύθμιση που αναμένεται να πραγματοποιηθεί στην Κροατία. Η ομάδα εργασίας πρότεινε ότι θα πρέπει να θεσπιστεί ένα ξεχωριστό μέσο για την προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά με λύπη μου αναφέρω ότι η πρόταση αυτή απορρίφθηκε. Είναι κρίμα που το μέσο αυτό δεν εφαρμόστηκε, διότι μια δημοκρατική κοινωνία και ένα δημοκρατικό κράτος μπορούν να οικοδομηθούν μόνο επάνω σε βιώσιμες βάσεις. Συχνά οι βάσεις αυτές δεν είναι μια κυβέρνηση ή ένα εκλεγμένο κοινοβούλιο ή ένας πρόεδρος, αλλά ένα έθνος ελεύθερων και υπεύθυνων πολιτών που αγαπούν την πατρίδα τους. Ένα έθνος έχει ίσως την ανάγκη μεγαλύτερης βοήθειας για τη διαμόρφωση τέτοιων υποκειμενικών πίστεων και όχι για την ανάπτυξη της οικονομίας ή της διοίκησής του.
Το δεύτερο θέμα στο οποίο θα ήθελα να επιστήσω την προσοχή της Επιτροπής είναι ο ρόλος του Κοινοβουλίου στη διαμόρφωση μιας προενταξιακής βοήθειας και στην στρατηγικής παρακολούθηση της εφαρμογής αυτής της στρατηγικής και της ανάπτυξης της εσωτερικής κοινωνικής, πολιτικής και θρησκευτικής διαδικασίας. Με όλο τον σεβασμό για τις ικανότητες της Επιτροπής, θα ήθελα να καταστήσω σαφές ότι δεν θα πρέπει να είναι επικεφαλής μόνο των μέσων και της πολιτικής γενικότερα. Τουλάχιστον, το Κοινοβούλιο πρέπει να είναι ισότιμος εταίρος με δικαιώματα συναπόφασης, και πρέπει να διαδραματίσει τον ρόλο ενός αντικειμενικού και αξιόπιστού διαμεσολαβητή όπου αυτό είναι απαραίτητο. Θα μπορούσε κανείς να αντιτάξει σε αυτό ότι θα ήταν αρκετό εάν η Επιτροπή ακολουθούσε τις οδηγίες του Συμβουλίου, ενώ το Κοινοβούλιο διαδραμάτιζε έναν μικρό μόνο ρόλο, όταν η ΕΕ είχε μόνο 15 μέλη. Τώρα που η ΕΕ έχει 25 κράτη μέλη, ωστόσο, και δεδομένου ότι σύντομα θα υπάρχουν 27 παράγοντες στην ευρωπαϊκή σκηνή, οι επιπλέον διευρύνσεις θα είναι άκαρπες, εάν δεν συμμετάσχουν σε μεγάλο βαθμό οι εκλεγμένοι εκπρόσωποι που βρίσκονται σε αυτήν την Αίθουσα.
Εκ κατακλείδι, θα ήθελα να καταστήσω σαφές ότι η Επιτροπή και το Συμβούλιο θα πρέπει και οφείλουν να λάβουν υπόψη τις προτάσεις, τις ιδέες, τα οράματα και τις επικρίσεις που εκφράζονται σε αυτό το Σώμα, για το καλό των πολιτών των κρατών μελών της ΕΕ. Δεν έχουν ακόμη καθοριστεί τα οριστικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και πρέπει να συνεργαστούμε προς αυτόν τον στόχο.
Παναγιώτης Μπεγλίτης (PSE). – Κύριε Πρόεδρε, η στρατηγική της διεύρυνσης και της ένταξης στους ευρωπαϊκούς θεσμούς αποτελεί τη μόνη αξιόπιστη και αποτελεσματική πρόταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το μόνο ισχυρό κίνητρο που μπορεί να ενεργοποιήσει τις διαδικασίες των αλλαγών και των μεταρρυθμίσεων.
Σήμερα, αυτό που παρατηρούμε στις σχέσεις μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και υποψήφιων χωρών είναι μια αμοιβαία δυσπιστία που έχει αρνητικές επιδράσεις και στην κοινή γνώμη στην Ευρώπη. Δεν μπορούμε να απαιτούμε αλλαγές και μεταρρυθμίσεις εάν δεν είναι καθαρός ο στόχος της μελλοντικής ένταξης. Και δεν μπορούμε συγχρόνως να εγγυηθούμε τη μελλοντική ένταξη εάν δεν διαπιστώνεται συνεχής πρόοδος στην εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων. Αυτό ισχύει για την Τουρκία.
Σήμερα, σε σχέση με την Τουρκία, παρατηρούμε μια σημαντική ανάσχεση της δυναμικής των μεταρρυθμίσεων και ένα σοβαρό έλλειμμα πολιτικής βούλησης για την υλοποίηση συγκεκριμένων δεσμεύσεων. Πώς σκέπτεται να αντιδράσει η Ευρωπαϊκή Ένωση εάν η Τουρκία συνεχίσει αυτήν την πρακτική; Την πρακτική απέναντι στα ανθρώπινα και μειονοτικά δικαιώματα; Την πρακτική απέναντι στην Κύπρο. Αυτά είναι που καλλιεργούν τη δυσπιστία και την κρίση εμπιστοσύνης στους Ευρωπαίους πολίτες.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με τις προτάσεις της για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής στρατηγικής των Βαλκανίων, πραγματικά κινείται στη σωστή κατεύθυνση επαναβεβαιώνοντας τη στρατηγική που υιοθέτησε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στη Θεσσαλονίκη το 2003. Η υποστήριξη της ευρωπαϊκής προοπτικής των Δυτικών Βαλκανίων με στόχο τη μελλοντική τους ένταξη στους ευρωπαϊκούς θεσμούς αποτελεί επένδυση ασφαλείας για την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση. Πρέπει να προχωρήσουν ανεμπόδιστα οι διαπραγματεύσεις για τη σύναψη συμφωνιών σταθεροποίησης και σύνδεσης με την Αλβανία, τη Σερβία και το Μαυροβούνιο, τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη.
Επίσης, θα πρότεινα στον κ. Επίτροπο να είναι πιο ξεκάθαρο το χρονοδιάγραμμα για την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων αυτών ως ένα ισχυρό κίνητρο για τις χώρες αυτές. Η ενδεχόμενη αποχώρηση του Μαυροβουνίου δεν πρέπει να επηρεάσει αρνητικά τις διαπραγματεύσεις με τη Σερβία. Η Σερβία έχει να παίξει έναν καθοριστικό ρόλο για τη σταθερότητα στα Βαλκάνια. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να είναι ιδιαίτερα παρούσες στις διαπραγματεύσεις για το τελικό καθεστώς του Κοσσυφοπεδίου σύμφωνα με τις αρχές του διεθνούς δικαίου. Πρέπει όμως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ενδιαφερθεί ιδιαίτερα για τα μειονοτικά δικαιώματα των Σέρβων στο Κοσσυφοπέδιο.
Τελειώνοντας, κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να πω ότι συμφωνώ απολύτως με την πρόταση της Επιτροπής για την υποψηφιότητα της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, σχετικά όμως με το θέμα της εκκρεμότητας του ονόματος, θα ήθελα να πω ότι «it takes two to tango» και δυστυχώς η ηγεσία των Σκοπίων είναι εγκλωβισμένη σε ένα αδιέξοδο παρελθόν.
Doris Pack (PPE-DE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, όσα μας παρουσίασε η Επιτροπή είναι καταρχήν ευπρόσδεκτα και η στρατηγική της διεύρυνσης που παρουσίασε για τα Δυτικά Βαλκάνια είναι η δέουσα. Είναι επίσης θετικό ότι η Επιτροπή τώρα ενέκρινε και τυπικά μία μεσοπρόθεσμη προοπτική ένταξης των Δυτικών Βαλκανίων. Η προοπτική ένταξης στην ΕΕ είναι πραγματικά εξαιρετικά σημαντική για την περαιτέρω ανάπτυξη της περιοχής γιατί μόνο αυτή μπορεί να φέρει βιώσιμη ειρήνη σε αυτήν την περιοχή της Ευρώπης που έχει ένα τόσο δύσκολο παρελθόν.
Η Ομάδα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος και των Ευρωπαίων Δημοκρατών απευθύνει, ωστόσο, ταυτόχρονα σαφή έκκληση προς την Επιτροπή να εξετάσει ατομικά και διεξοδικά κάθε υποψήφια χώρα των Δυτικών Βαλκανίων ως προς την ικανότητά της για ένταξη πριν οριστούν δεσμευτικές ημερομηνίες για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων και χρονοδιαγράμματα για την ένταξη. Η Επιτροπή δεν πρέπει να επαναλάβει στις χώρες που βρίσκονται στα Δυτικά Βαλκάνια το σφάλμα που έκανε με τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία, και ακόμα περισσότερο με την Τουρκία, δηλαδή να ορίσει πολύ νωρίς μία ημερομηνία, πριν εκπληρωθούν απόλυτα τα κριτήρια. Αυτό θα ενέτεινε την αντίδραση της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης για μια περαιτέρω διεύρυνση και ταυτόχρονα θα έθετε σε δοκιμασία τη μεταρρυθμιστική ικανότητα των χωρών των Βαλκανίων. Κάτι τέτοιο δεν μπορούμε να το κάνουμε σε καμία περίπτωση σε αυτήν την πολύ ασταθή περιοχή, σε κάποια μέρη της οποίας μαίνονταν μέχρι πρόσφατα εμφύλιοι πόλεμοι.
Όπως είπε ο Επίτροπος, ως προς την μεταρρυθμιστική διαδικασία μπορεί κανείς να διαπιστώσει σημαντικές προόδους. Η τοποθέτηση της Επιτροπής ότι η Κροατία και η Μακεδονία έχουν κάνει τις μεγαλύτερες προόδους και γι’ αυτό έλαβαν ή, στην περίπτωση της Μακεδονίας, θα λάβουν πρώτες το καθεστώς της υποψήφιας χώρας, είναι σωστή. Αυτό αποτελεί και ένα κίνητρο για τις γειτονικές χώρες που βρίσκονται για πολλούς και διάφορους λόγους πιο πίσω ως προς την ένταξή τους στην ΕΕ.
Η κάθε μία από αυτές τις χώρες έχει ν’ αντιμετωπίσει το δικό της πεπρωμένο: η Αλβανία πρέπει να συνέλθει από τις δεκαετίες του κομμουνισμού του Εμβέρ Χότζα, τότε που η χώρα έμοιαζε με φυλακή υψίστης ασφαλείας, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη πρέπει να ξεπεράσει τα εφιαλτικά χρόνια της εκδίωξης, του φόνου και του πολέμου, καθώς και το βάρος της τερατώδους συμφωνίας του Ντέιτον, που έβαλε τέλος στον πόλεμο, αλλά δεν δημιούργησε το έδαφος για καλή διακυβέρνηση και συνεργασία. Η Σερβία άργησε να απελευθερωθεί από τον δικτάτορά της και τώρα δεν ξέρει πόσο θα αντέξει ο συνασπισμός της με το Μαυροβούνιο. Τέλος, το καθεστώς του Κοσσυφοπεδίου πρέπει να διευκρινιστεί άμεσα μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινας με τη διαμεσολάβηση της διεθνούς κοινότητας. Χαίρομαι διότι ο κ. Επίτροπος εξήγγειλε μια πρωτοβουλία και μια στρατηγική της Επιτροπής για το θέμα αυτό.
Τα Δυτικά Βαλκάνια και η στρατηγική για τη διεύρυνση στην περιοχή είναι η λυδία λίθος για την ευρωπαϊκή μας πολιτική.
Guido Podestà (PPE-DE). – (IT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, συμφωνώ με τις θέσεις που ανέπτυξε ενώπιον του Σώματος ο Επίτροπος Rehn όσον αφορά τις χώρες της περιοχής της διαδικασίας σταθεροποίησης και σύνδεσης. Αρκετοί συνάδελφοι επεσήμαναν ήδη ότι η περιοχή αυτή, αν και είναι ακόμη εύθραυστη, πραγματοποιεί θετικά βήματα σε μια πορεία που έχει χαρακτηρίσει ήδη άλλες περιόδους διεύρυνσης της Ένωσής μας.
Η διεύρυνση ήταν ένα θετικό γεγονός από τη στιγμή της προετοιμασίας της. Η προοπτική και μόνο της έναρξης των διαπραγματεύσεων επιτάχυνε συχνά τη μετάβαση των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης από ολοκληρωτικά καθεστώτα σε ειλικρινή και σταθερά δημοκρατικά συστήματα, ενώ ενίσχυσε επίσης τις λεπτές και δύσκολες μεταρρυθμίσεις και στην Τουρκία.
Θα πρέπει ωστόσο να σταθώ σε όσα είπε ο κ. Brok. Βρισκόμαστε ενώπιον μιας διεύρυνσης που περιλαμβάνει δέκα κράτη τα οποία έχουν ήδη ενταχθεί και στα οποία προστίθενται η Βουλγαρία και η Ρουμανία, χώρες στις οποίες πιστεύω πως πρέπει να εκφράσουμε τον θαυμασμό μας για τις προσπάθειες που κατέβαλαν, όπως έπραξε και ο Επίτροπος κατά την παρουσίαση της εκθέσεώς του τον προηγούμενο μήνα.
Θεωρώ επίσης σκόπιμο να προβούμε σε ορισμένες εκτιμήσεις όσον αφορά τις νέες χώρες, στις οποίες έχει αναγνωρισθεί το καθεστώς της υποψήφιας χώρας. Παρατήρησα ότι τα λόγια της κ. Muscardini προκάλεσαν τη θυμηδία ορισμένων συναδέλφων, ενώ αντιθέτως θα έπρεπε να ληφθούν σοβαρά υπόψη. Πράγματι, πιστεύω ότι η Κροατία οφείλει να επιδείξει μεγαλύτερη συνέπεια όσον αφορά τα ποικίλα προβλήματα που προέκυψαν σε σχέση με την ελεύθερη πρόσβαση στην αγορά ακινήτων. Πρόκειται για ένα γεγονός που πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη, καθώς θεωρώ ότι η συνέπεια δεν γνωρίζει γεωγραφικά μήκη και πλάτη.
Όπως υπενθύμισε ο κ. Επίτροπος, από τις χώρες που επιθυμούν να ενταχθούν στην Ένωση ζητάμε να επιδείξουν αυτήν τη συνέπεια, όχι μόνον όσον αφορά την πλήρη συνεργασία με το Διεθνές Δικαστήριο, αλλά και όλες εκείνες τις προϋποθέσεις, οι οποίες πρέπει να είναι κοινές για όλες τις χώρες που πιστεύουν στην ελεύθερη αγορά και στην ελευθερία της δημοκρατίας.
Bernd Posselt (PPE-DE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, μέσα σε αυτήν τη δεκαετία θα ενταχθούν προφανώς τρία ακόμα κράτη μέλη: η Κροατία, η Ρουμανία και η Βουλγαρία.
Η Κροατία έχει κάνει τεράστιο προπαρασκευαστικό έργο και αν υπάρξει καλή θέληση και από τις δύο πλευρές, αυτές οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις θα μπορούσαν να είναι οι πιο γρήγορες στην ιστορία της διεύρυνσης. Η Ρουμανία και η Βουλγαρία πρέπει να εργαστούν ακόμα εντατικά σε δύο τομείς: της δικαιοσύνης και –κυρίως η Ρουμανία– των μειονοτήτων. Την άνοιξη θα πρέπει να αποφασίσουμε για την οριστική ημερομηνία της ένταξης με κριτικό, αλλά και ανοιχτό πνεύμα και αντικειμενικότητα.
Η Τουρκία ούτε ανήκει ούτε θα ανήκει ποτέ στην Ευρώπη. Για τη χώρα αυτήν επιδιώκουμε μία προνομιακή εταιρική σχέση, αλλά και αυτή πρέπει να πληροί τα κριτήρια. Κύριε Rehn, θα ήθελα να σας ζητήσω να πείτε κάτι για τον θρησκευτικό νόμο, γιατί έχουμε την έντονη εντύπωση ότι στην Τουρκία εξακολουθεί η διακριτική μεταχείριση των μειονοτήτων, οι περισσότερές εκ των οποίων είναι χριστιανικές.
Αναφορικά με την Νοτιοανατολική Ευρώπη, έχουμε να λύσουμε κυρίως τρία προβλήματα: πρώτον, τον εκδημοκρατισμό της Σερβίας, δεύτερον, τη συνταγματική και συμβατική μεταρρύθμιση στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη και τρίτον, το θέμα του καθεστώτος του Κοσσυφοπεδίου μέχρι να γίνει ανεξάρτητο. Παρενθετικά, κύριε Pahor, εγώ βλέπω με μεγάλη συμπάθεια την πρωτοβουλία του προέδρου της Σλοβενίας και πιστεύω ότι είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση.
Φυσικά, όλα αυτά τα προβλήματα μπορούμε να τα λύσουμε μόνο μέσα σε ένα ευρύτερο ευρωπαϊκό πλαίσιο και εδώ θα ήθελα να ερωτήσω τον κ. Επίτροπο τι εννοούμε λέγοντας «Ευρωπαϊκή Ένωση». Θεωρούμε την ΕΕ μόνο μία ομάδα εθνικών κρατών που χρησιμοποιούν την προοπτική της διεύρυνσης ως μέσον της εξωτερικής πολιτικής προκειμένου να σταθεροποιήσουν γειτονικά εθνικά κράτη ή θέλουμε πραγματικά μία ισχυρή, ικανή για δράση, ομοσπονδιακή Ευρώπη που θα μπορεί να επιβληθεί σε παγκόσμιο επίπεδο;
Εγώ είμαι υπέρ του δεύτερου και γι’ αυτό θέλω να πω ξεκάθαρα το εξής: ήμουν ανέκαθεν και εξακολουθώ να είμαι υπέρμαχος της διεύρυνσης. Όμως χρειαζόμαστε μία ξεκάθαρα ορισμένη φάση παγίωσης και μια σαφή ιδέα για την μελλοντική θεσμική βάση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τα μελλοντικά σύνορά της. Αυτό έχουμε αποφύγει να το συζητήσουμε ως τώρα.
Olli Rehn, Μέλος της Επιτροπής. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, θέλω, καταρχάς, να ευχαριστήσω τους αξιότιμους βουλευτές για τη συνολική τους υποστήριξη όσον αφορά τον προσεκτικό χειρισμό της διαδικασίας ένταξης, με σκοπό την ενίσχυση της σταθερότητας, της ασφάλειας, της ελευθερίας και της δημοκρατίας στην Ευρώπη. Τους ευχαριστώ επίσης για τις ιδέες που συνεισέφεραν και τις καίριες ερωτήσεις τους.
Θα αναφερθώ στη συνέχεια σε δύο ή τρία κεντρικά ζητήματα. Θα πραγματευθώ από κοινού αρκετά σχόλια ή ερωτήσεις, ούτως ώστε να είναι ευκολότερο να δοθεί μια πιο συνοπτική απάντηση.
Ο κ. Brok, ο κ. Eurlings και άλλοι τόνισαν την ανάγκη επίτευξης ισορροπίας μεταξύ της εμβάθυνσης και της διεύρυνσης. Συμφωνώ απόλυτα. Η πολιτική της Επιτροπής είναι να μεριμνά τόσο για την εμβάθυνση όσο και για τη διεύρυνση. Αμφότερες αποτελούν σημαντικές πολιτικές επιδιώξεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτός είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους υπογραμμίσαμε την ανάγκη να ληφθεί υπόψη η ίδια η δυνατότητα της Ένωσης να ενσωματώσει νέα μέλη, ούτως ώστε οποιαδήποτε μελλοντική διεύρυνση να μην αποδυναμώσει αλλά να ενδυναμώσει την Ένωση και να μην καταστήσει ασθενέστερη τη διαδικασία λήψης αποφάσεων, αλλά να την ενισχύσει, δεδομένων των τεράστιων προκλήσεων με τις οποίες βρισκόμαστε αντιμέτωποι σήμερα.
Εξετάζοντας την πρόσφατη ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διαπιστώνουμε ότι έχει σημειώσει μεγάλη πρόοδο όσον αφορά την εμβάθυνση και τη διεύρυνση, αν όχι χέρι με χέρι, τουλάχιστον παράλληλα. Από το 1989, δηλαδή μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου, εμβαθύναμε την πολιτική μας ολοκλήρωση επιτυγχάνοντας την ενιαία αγορά, το ενιαίο νόμισμα και το σύστημα Σένγκεν σχετικά με την ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων και ενισχύοντας την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφαλείας. Παράλληλα, η Ένωση διευρύνθηκε: τα μέλη της υπερδιπλασιάστηκαν και από 12 αυξήθηκαν σε 25. Αυτή η παράλληλη εμβάθυνση και διεύρυνση αποδεικνύεται εφικτή αλλά και ωφέλιμη για την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Στο εγγύς μέλλον, κατά την άποψή μου, η συνέχιση της συνταγματικής μεταρρύθμισης είναι αναγκαία για την Ευρωπαϊκή Ένωση, ούτως ώστε να καταστεί η διαδικασία λήψης αποφάσεων αποτελεσματικότερη και αποδοτικότερη, να εδραιωθεί η δημοκρατία και η διαφάνεια και να ενισχυθεί η κοινή μας αμυντική πολιτική και πολιτική ασφάλειας.
Όσον αφορά τη σχέση της με τη διεύρυνση, οφείλουμε να έχουμε κατά νου την προοπτική του χρόνου: χρειαζόμαστε λύσεις όσον αφορά τη συνταγματική μεταρρύθμιση σχετικά σύντομα, εντός των προσεχών ετών. Πρέπει να χρησιμοποιήσουμε την παύση για περισυλλογή αποτελεσματικά, συνάγοντας συμπεράσματα από τη συζήτηση και την περισυλλογή, προκειμένου να προχωρήσουμε στη συνέχεια στην ανάληψη δράσης.
Δεν μπορούμε να αναμένουμε τα αποτελέσματα των διαπραγματεύσεων με την Τουρκία, για τα οποία ενδέχεται να χρειαστούν 10 έως 15 χρόνια. Είναι υπερβολικά μεγάλο το χρονικό διάστημα για τις δικές μας εσωτερικές προκλήσεις. Ως εκ τούτου, για το καλό της Ευρώπης, θα πρέπει να είμαστε σε θέση να επιλύσουμε τα προβλήματα που αφορούν τις δημοσιονομικές προοπτικές ή τα θεσμικά μας θέματα πολύ πριν από την ένταξη των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων ή της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Το δεύτερο σημείο στο οποίο θα ήθελα να αναφερθώ αφορά το Κοσσυφοπέδιο. Συμφωνώ απόλυτα με τον κ. Swoboda ότι η καλύτερη υπηρεσία που μπορεί να προσφέρει τώρα η Ευρωπαϊκή Ένωση προκειμένου να στεφθούν με επιτυχία οι διαπραγματεύσεις και να είναι βιώσιμος ο διακανονισμός, είναι να παρέχουμε υποστήριξη ασκώντας παράλληλα κριτική. Το κράτος δικαίου και τα δικαιώματα των μειονοτήτων αποτελούν ζωτικής σημασίας ευρωπαϊκές αξίες. Οι αξίες αυτές διαδραματίζουν βασικό ρόλο για την επίτευξη οποιασδήποτε προόδου σχετικά με την ευρωπαϊκή προοπτική του Κοσσυφοπεδίου ή των Δυτικών Βαλκανίων.
Ο ρόλος της Επιτροπής συνίσταται στο να διευκολύνει την επίτευξη ενός ισορροπημένου και βιώσιμου διακανονισμού. Συνεργαζόμαστε στενά με τη διεθνή κοινότητα και τον απεσταλμένο της για το καθεστώς του Κοσσυφοπεδίου, Πρόεδρο Aahtisaari, ούτως ώστε να διασφαλίσουμε ότι, ανεξαρτήτως του ποιο ακριβώς θα είναι το αποτέλεσμα των συνομιλιών που αφορούν το καθεστώς, αυτό θα συνάδει με την ευρωπαϊκή προοπτική του Κοσσυφοπεδίου και των Δυτικών Βαλκανίων.
Τρίτον, ο κ. Wiersma, η κ. Pack, ο κ. Szent-Iványi και ο κ. Lagendijk αναφέρθηκαν στην περιφερειακή συνεργασία στα Δυτικά Βαλκάνια και στην πρόοδο που σημειώθηκε από κάθε χώρα ξεχωριστά. Συμφωνώ απολύτως με τον κ. Wiersma ότι οι όροι ένταξης έχουν αποτέλεσμα. Ας πάρουμε για παράδειγμα τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη: εκεί, η πολιτική που διαμορφώνεται είναι σε μεγάλο βαθμό αποτέλεσμα των όρων που θέσαμε σε αυτή τη χώρα προκειμένου να καταλήξουμε σε μια συμφωνία σταθεροποίησης και σύνδεσης. Το ίδιο ισχύει και για τη Σερβία και Μαυροβούνιο: η σημαντική πρόοδος που επιτεύχθηκε όσον αφορά το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για την Πρώην Γιουγκοσλαβία υπήρξε αποτέλεσμα των όρων που θέσαμε για την έναρξη διαπραγματεύσεων για τη συμφωνία σταθεροποίησης και σύνδεσης. Οφείλουμε να επιτύχουμε μια προσεκτική ισορροπία μεταξύ των όρων και της επιβράβευσης της προόδου όσον αφορά τις υποψήφιες χώρες μας.
Το προσεχές έτος, ευελπιστώ ότι θα δούμε νέες κινήσεις για τα δυτικά Βαλκάνια. Η αυστριακή Προεδρία σχεδιάζει να πραγματοποιήσει μια υψηλού επιπέδου εκδήλωση κατά τη διάρκεια της θητείας της, ούτως ώστε να αξιολογηθεί η έως τώρα πρόοδος και να αποφασιστούν τα επόμενα βήματα ως προς τον τρόπο ενίσχυσης της πολιτικής συνεργασίας και της οικονομικής ανάπτυξης και τον τρόπο διευθέτησης ζητημάτων που αφορούν τους πολίτες –όπως η διευκόλυνση των θεωρήσεων– προκειμένου η ευρωπαϊκή προοπτική να καταστεί όσο το δυνατόν πιο συγκεκριμένη και απτή για τους πολίτες και τις χώρες της περιοχής των Δυτικών Βαλκανίων.
Μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι η Επιτροπή θα στηρίξει πλήρως την αυστριακή Προεδρία. Ευελπιστώ δε ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα πράξει το ίδιο. Προσβλέπω στη συνεργασία μαζί σας. Υπολογίζω στην υποστήριξή σας για μια προσεκτική διαχείριση της ενταξιακής διαδικασίας της Ένωσης.
Πρόεδρος. Η συζήτηση έληξε.
Γραπτή Δήλωση (Άρθρο 142 του Κανονισμού)
Margie Sudre (PPE-DE) , γραπτώς. – (FR) Μακράν του να λάβουν υπόψη το λαϊκό αίσθημα που εκφράστηκε στα πρόσφατα δημοψηφίσματα σε Γαλλία και Κάτω Χώρες, και χωρίς να αρκούνται στην ήδη επίμαχη έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Τουρκία και την Κροατία, η Επιτροπή και τα κράτη μέλη ανέπτυξαν ένα πραγματικό πάθος για το περαιτέρω άνοιγμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Υπό την ισχυρή πίεση των ΗΠΑ, η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι έτοιμη να επιταχύνει δραματικά τη διεύρυνσή της προς τα Βαλκάνια: μετά το Κοσσυφοπέδιο και τη Σερβία, θα επεκταθεί αμέσως στη Βοσνία και φυσικά στην ΠΓΔΜ.
Πρέπει, ωστόσο, να καταστεί σαφές ότι η βιασύνη να ανοίξουμε εντελώς το κουτί της Πανδώρας των Βαλκανίων σε μια στιγμή που η Ένωση δεν έχει ούτε Σύνταγμα ούτε προϋπολογισμό και όταν όλες οι κυβερνήσεις των τεράστιων ηπειρωτικών χωρών αποδυναμώνονται λόγω των σοβαρών εσωτερικών συνεπειών, είναι καθαρή τρέλα.
Η γαλλική αντιπροσωπεία της Ομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (Χριστιανοδημοκράτες) και των Ευρωπαίων Δημοκρατών δεν αντιτίθεται καταρχήν σε ένα νέο κύμα διεύρυνσης σε μεσοπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα, απορρίπτει όμως κατηγορηματικά την προοπτική μιας τόσο εσπευσμένης δέσμευσης απέναντι σε αυτούς τους νέους εταίρους εκ μέρους της Ένωσης.