Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Τρίτη 15 Νοεμβρίου 2005 - Στρασβούργο

30. Πυρηνικοί σταθμοί

  Πρόεδρος. Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη συζήτηση των ακόλουθων εκθέσεων:

- A6-0282/2005 της κ. Harms, εξ ονόματος της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας, σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου για τη θέση σε εφαρμογή του πρωτοκόλλου αριθ. 9, το οποίο προσαρτάται στην πράξη περί των όρων προσχώρησης της Τσεχικής Δημοκρατίας, της Εσθονίας, της Κύπρου, της Λεττονίας, της Λιθουανίας, της Ουγγαρίας, της Μάλτας, της Πολωνίας, της Σλοβενίας και της Σλοβακίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σχετικά µε τον πυρηνικό σταθμό Bohunice V1 της Σλοβακίας (COM(2004)0624 – C6-0205/2004 – 2004/0221(CNS)),

- A6-0279/2005 της κ. Harms, εξ ονόματος της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας, σχετικά με τη χρησιμοποίηση των οικονομικών πόρων που προορίζονται για τον παροπλισμό των πυρηνικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής (2005/2027 (INI)).

  Andris Piebalgs, Μέλος της Επιτροπής. (ΕΝ) Κύριε Πρόεδρε, πρώτα από όλα, επιτρέψτε μου με την ευκαιρία αυτή να ευχαριστήσω την κ. Harms για τις εξαιρετικές εκθέσεις που συνέταξε σχετικά με τα δύο θέματα που συζητούνται απόψε. Θα ήθελα, επίσης, να εκφράσω την εκτίμησή μου για την ποιότητα των συζητήσεων που πραγματοποιήθηκαν στην Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας. Θα ήθελα να τοποθετήσω τις προτάσεις της Επιτροπής και, ως ένα βαθμό, τη σημερινή συζήτηση, σε ένα ευρύτερο πλαίσιο.

Βρισκόμαστε πιθανόν στην αρχή μιας μακράς περιόδου υψηλών τιμών πετρελαίου και βενζίνης στις διεθνείς αγορές, με απότομα αυξανόμενη ζήτηση παγκοσμίως. Ενόψει αυτής της νέας κατάστασης, πρέπει να αντιδράσουμε με αποφασιστικότητα και φιλοδοξία. Ήδη έχουμε συζητήσει μαζί σας το σχέδιο των πέντε σημείων σε προηγούμενες συζητήσεις. Η άμεση επιλογή για την ΕΕ είναι να εστιάσει τη δράση της στη ζήτηση, καθώς εκεί υπάρχει το μεγαλύτερο περιθώριο χειρισμών στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Όσον αφορά τον ενεργειακό εφοδιασμό, θέλω να τονίσω ότι η επιλογή της ενέργειας έγκειται στα κράτη μέλη. Είναι δική τους απόφαση ποιον συνδυασμό ενεργειακών πηγών θα προτιμήσουν, φυσικά μέσα στο πλαίσιο που έχει ορίσει η Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως είναι οι υποχρεώσεις για μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα ή η προώθηση της ανανεώσιμης ενέργειας.

Η πυρηνική ενέργεια σήμερα παράγει ένα τρίτο του ηλεκτρισμού στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο ρόλος της πυρηνικής ενέργειας είναι στενά συνδεδεμένος με μια πάγια στρατηγική που αφορά την ασφάλεια του πυρηνικού υλικού, τη μη διάδοση, την προστασία από την ακτινοβολία, την πυρηνική ασφάλεια, την ορθή διάθεση των πυρηνικών αποβλήτων και τον ασφαλή παροπλισμό των πυρηνικών εγκαταστάσεων. Στη συζήτησή μας απόψε δεν θα ασχοληθούμε τόσο με τους πυρηνικούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής, όσο με τον παροπλισμό των πυρηνικών εγκαταστάσεων, που είτε φτάνουν στο τέλος της διάρκειας ζωής τους είτε το κόστος αναβάθμισής τους είναι δυσβάστακτο.

Η χρηματοδότηση του παροπλισμού είναι ένα πολύπλοκο ζήτημα, στο οποίο παρατηρείται η ύπαρξη διάφορων προσεγγίσεων στα κράτη μέλη. Η Επιτροπή έχει παρουσιάσει την έκθεσή της σχετικά με τον παροπλισμό, η οποία εξετάζεται σήμερα κατόπιν αιτήματος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Η έκθεση αναγνωρίζει την αυξημένη ανάγκη για διαφάνεια και εναρμόνιση στη διαχείριση των απαραίτητων δημοσιονομικών πόρων. Συνεπώς, η Επιτροπή σκοπεύει να υιοθετήσει συστάσεις σχετικά με προγράμματα χρηματοδότησης προοριζόμενα για τον παροπλισμό.

Η συνεργασία που εδραιώθηκε στη διάρκεια του 2005 με τα κράτη μέλη και μέσω των γόνιμων συζητήσεων που ξεκίνησε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με τα θέματα που αφορούν τα προγράμματα παροπλισμού θα επιφέρουν αξιοσημείωτη πρόοδο σε αυτόν τον σημαντικό τομέα.

Όσον αφορά το πιο συγκεκριμένο θέμα του παροπλισμού του σταθμού του Bohunice, το πρωτόκολλο προσχώρησης παρέχει το πλαίσιο για την άμεση παύση λειτουργίας του Bohunice. Η οικονομική ενίσχυση που θα χορηγηθεί προκειμένου να εξασφαλιστεί ο άμεσος παροπλισμός των δύο αντιδραστήρων στον σταθμό ηλεκτροπαραγωγής του Bohunice εκφράζει την αλληλεγγύη της Κοινότητας προς τη Δημοκρατία της Σλοβακίας, υπογραμμίζοντας το γεγονός ότι η Επιτροπή και τα κράτη μέλη αναγνωρίζουν τις σημαντικές προκλήσεις που θέτει μια τέτοια άμεση παύση λειτουργίας.

Ευθύνη της Επιτροπής είναι να παρακολουθεί την εκπλήρωση των υποχρεώσεων που αφορούν τον παροπλισμό και να καταβάλλει την οικονομική ενίσχυση μέσω των μηχανισμών που διαθέτει. Αυτό κάναμε με τις ετήσιες υποχρεώσεις ενίσχυσης το 2004 και 2005 και δεν προβλέπω καμία δυσκολία για τη συνεισφορά του 2006.

Το πρωτόκολλο που επισυνάπτεται στη Συνθήκη Προσχώρησης αναγνωρίζει ότι ο παροπλισμός θα πρέπει να συνεχιστεί για αρκετά χρόνια και ότι αυτό θα προκαλέσει σημαντική οικονομική επιβάρυνση για τη Σλοβακία. Επομένως, η απόφαση για την ευρωπαϊκή ενίσχυση μετά το 2006 θα λάβει υπόψη αυτήν την κατάσταση.

Σε αυτό το πλαίσιο, και προκειμένου να παρουσιάσει τις προτάσεις της για τις επόμενες δημοσιονομικές προοπτικές, η Επιτροπή συνέταξε το σχέδιο κανονισμού για το οποίο σήμερα ζητείται η γνώμη σας. Θεωρήσαμε πως ήταν αναγκαίο να συνεχίσουμε την παροχή ενίσχυσης, εφόσον η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι ο παροπλισμός αποτελεί μια διαδικασία. Το επίπεδο της ενίσχυσης στην πρότασή μας βασίζεται στη συνέχιση της ενίσχυσης που ήδη έχει συμφωνηθεί κατά τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις στο πρωτόκολλο 9. Το ποσό των 237 εκατομμυρίων ευρώ περιλαμβάνεται στις δημοσιονομικές προοπτικές που είναι αυτή τη στιγμή υπό διαπραγμάτευση. Επομένως, η Επιτροπή επιφυλάσσεται όσον αφορά οποιαδήποτε τροποποίηση σχετική με τη χρηματοδότηση, που αποτελεί μέρος των δημοσιονομικών προοπτικών.

Ελπίζω ότι αυτά τα λίγα λόγια σχετικά με τις δύο εκθέσεις που είναι υπό συζήτηση βοήθησαν στην περιγραφή της κατάστασης και εξήγησαν το πνεύμα και τους στόχους που διαπνέουν τις προτάσεις της Επιτροπής.

  Rebecca Harms (Verts/ALE), εισηγήτρια. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, οι εκθέσεις που παρουσιάζω απόψε αφορούν τη χρηματοδότηση του παροπλισμού πυρηνικών σταθμών γενικά και σε μία συγκεκριμένη περίπτωση. Λυπάμαι πολύ που συζητάμε για το θέμα αυτό αργά τη νύχτα, διότι πραγματικά το θέμα είναι γενικά τόσο σοβαρό και έχει ξεφύγει τόσο, ώστε θα ήθελα να συζητηθεί στο άπλετο φως της ημέρας και με την πλήρη προσοχή σας, όπως συνέβη στην πρόσφατη συζήτηση για το πρόγραμμα REACH.

Φέτος η Επιτροπή μας υπέβαλε μια πρώτη ανακοίνωση για την προετοιμασία της χρηματοδότησης του παροπλισμού και της διαχείρισης αποβλήτων πυρηνικών εγκαταστάσεων στα κράτη μέλη όπου λειτουργούν πυρηνικοί σταθμοί.

Η ανακοίνωση αυτή είναι –το λιγότερο– ελλιπής. Όμως για τις ελλείψεις κατ’ εξαίρεση δεν ευθύνεται αυτήν τη φορά η Επιτροπή, αλλά οι κυβερνήσεις των κρατών μελών που μέχρι σήμερα υπήρξαν εξαιρετικά απρόθυμες να αποκαλύψουν την αλήθεια σχετικά με τις παλιότερες και τις μελλοντικές ευθύνες της πυρηνικής βιομηχανίας.

Η ανακοίνωση της Επιτροπής μου δείχνει πόσο λίγο εφαρμοζόταν ως τώρα η αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» στην πυρηνική βιομηχανία στην Ευρώπη. Τα ταμεία με αρκετά χρήματα για τη χρηματοδότηση του παροπλισμού των πυρηνικών σταθμών και της εναπόθεσης των πυρηνικών αποβλήτων είναι δυστυχώς στην Ευρώπη η εξαίρεση κι όχι ο κανόνας. Είναι εκπληκτικό ότι τα ανατολικά και τα δυτικά κράτη μέλη της ΕΕ μοιάζουν ως προς την παραμέληση δημιουργίας αποθεματικού για τη διαχείριση αποβλήτων πολύ περισσότερο από ό,τι θα θέλαμε. Στη Γαλλία, κορυφαία πυρηνική δύναμη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το Ελεγκτικό Συνέδριο θεωρεί δεδομένο ότι μια μέρα θα κληθεί ο φορολογούμενος να πληρώσει για τις υποχρεώσεις της EDF – δηλαδή της πυρηνικής βιομηχανίας. Στην Αγγλία, το κράτος –δηλαδή ο φορολογούμενος– ανέλαβε την αρχική χρηματοδότηση του ταμείου παροπλισμού: 1,5 δισ. ευρώ βάσει των εκτιμήσεων της Επιτροπής. Και ασφαλώς δεν ήταν η τελευταία φορά που ο πολίτης υποχρεώνεται να λύσει το πρόβλημα της αγγλικής πυρηνικής βιομηχανίας. Οι δαπάνες για τον παροπλισμό ενός πυρηνικού σταθμού εκτιμώνται από 200 εκατ. ως 1 δις ευρώ. Μπορείτε λοιπόν να φανταστείτε τι θα μπορούσε να συμβεί ακόμα.

Για να είμαι σαφής σχετικά με την οικονομική διάσταση του όλου προβλήματος: στην Ευρώπη λειτουργούν σήμερα 149 πυρηνικοί σταθμοί και η Επιτροπή θεωρεί δεδομένο βάσει της ηλικίας και της τεχνικής κατάστασής τους ότι τα επόμενα 20 χρόνια πρέπει να σταματήσουν να λειτουργούν 50-60 από αυτούς τους αντιδραστήρες. Στις περισσότερες περιπτώσεις, μέχρι σήμερα υπάρχει ανεπαρκής ή και καθόλου μέριμνα για τον παροπλισμό και την διαχείριση αποβλήτων.

Όμως το πότε και πώς θα αρχίσει ο παροπλισμός ενός πυρηνικού σταθμού μετά από την παύση λειτουργίας του και πώς θα οργανωθεί η διαχείριση αποβλήτων είναι και μετά από την παύση λειτουργίας κεντρικής σημασίας για την αποφυγή ραδιενεργής μόλυνσης του περιβάλλοντος, των περιοίκων ή και των εργαζομένων που ασχολούνται με τον παροπλισμό. Κατά τη γνώμη μου –και νομίζω, κατά τη γνώμη όλων εκείνων που θέλουν να ασκήσουν μια υπεύθυνη περιβαλλοντική πολιτική– η απόφαση για τη μέθοδο και τον χρόνο του παροπλισμού πρέπει να έχει ως μόνο γνώμονα την ασφάλεια, η οποία δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να έρθει σε δεύτερη μοίρα έναντι των οικονομικών συμφερόντων της πυρηνικής βιομηχανίας.

Η όλη υπόθεση θα κοστίσει πολλά και όλα αυτά τα χρήματα, που σήμερα δεν είναι ακόμα καν διαθέσιμα, πρέπει να είναι διαθέσιμα όχι μόνο σε μία συγκεκριμένη ημερομηνία αλλά ενδεχομένως διαρκώς, για πολλούς αιώνες. Ενόψει του αριθμού των εταιριών που χρεοκοπούν και της αυξανόμενης επιθυμίας των διεθνών κεφαλαίων κινδύνου για ευρωπαϊκές εταιρίες, δεν μπορώ παρά να ενθαρρύνω την Επιτροπή να ασκήσει πίεση στα κράτη μέλη έτσι ώστε να ενθαρρύνουν την πυρηνική βιομηχανία τους να αναλάβει επιτέλους να καλύψει οικονομικά την επιβάρυνση που προκαλεί. Κατά τη γνώμη μου, για τον σκοπό αυτόν πρέπει όντως να δημιουργηθούν ταμεία.

Στη Γερμανία, για παράδειγμα, μπορούμε να θεωρήσουμε σήμερα δεδομένο ότι όντως έχουν μπει στο αποθεματικό 30 δις ευρώ από την πυρηνική βιομηχανία. Ωστόσο δεν μπορεί κανείς να πει πού βρίσκονται σήμερα τα χρήματα αυτά, γιατί το ποσόν αυτό –30 δις ευρώ, όσο δηλαδή το ακαθάριστο εθνικό προϊόν όλων μαζί των χωρών της Βαλτικής σε ένα έτος– χρησιμοποιείται για αγορές εντός και εκτός Ευρώπης. Τους αρέσει να αγοράζουν άλλες επιχειρήσεις παροχής ενέργειας, αλλά και επιχειρήσεις προμήθειας ύδατος ή επιχειρήσεις τηλεπικοινωνιών –ουσιαστικά επιχειρήσεις όλων των κλάδων που αφορούν δίκτυα παροχής. Όταν συζητώ γι’ αυτό, μου λένε διαρκώς ότι πρέπει να κάνουμε το χρήμα να δουλεύει για μας. Αλλά ακόμα και στη Γερμανία δεν μπορεί κανείς να μου εγγυηθεί σήμερα ότι τα δισεκατομμύρια που θα χρειαστούμε το 2030, το 2040 ή το 2050 θα είναι όντως διαθέσιμα τότε. Κατά τη γνώμη μου, πρέπει αφενός να ταχθούμε υπέρ της εξασφάλισης της διαθεσιμότητας των πόρων για τη διαχείριση αποβλήτων και αφετέρου πρέπει να απαγορευτεί η χρησιμοποίηση αυτών των αποθεματικών, τα οποία συγκεντρώνονται από τους καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας για την αντιμετώπιση μελλοντικών βαρών, με τρόπο που δημιουργεί στρέβλωση στην αγορά και τον ανταγωνισμό.

Με το συμβιβαστικό κείμενο της έκθεσης πρωτοβουλίας που παρουσιάζω σήμερα στην Ολομέλεια και για το οποίο θα ψηφίσουμε αύριο, θέλω να ενθαρρύνω βασικά την Επιτροπή να προχωρήσει στην αντιμετώπιση των αδυναμιών στον τομέα των αποθεματικών για την διαχείριση αποβλήτων. Μέχρι σήμερα, είμαι πεπεισμένη ότι είναι σωστό να υπάγονται τα πυρηνικά απόβλητα στην ευθύνη των κρατών μελών, είμαι όμως εξίσου πεπεισμένη ότι στην Ευρώπη λείπουν τα ενιαία και αυστηρά κριτήρια για τη σύσταση ταμείων από τις επιχειρήσεις. Κατά τη γνώμη μου, πρέπει να τηρείται η αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει». Επιπροσθέτως, η οικονομική μέριμνα για τον παροπλισμό και την διαχείριση αποβλήτων πρέπει να γίνεται με βάση τις υψηλότερες προδιαγραφές ασφαλείας. Με ταμεία σε επίπεδο επιχειρήσεων, που δεν θα προστίθενταν στους γενικούς προϋπολογισμούς και θα υπόκειντο σε εξωτερικούς ελέγχους, αφενός θα είχαμε περισσότερη πυρηνική ασφάλεια και αφετέρου θα αποφεύγαμε να αποσπά η ατομική βιομηχανία επανειλημμένα δημόσιο χρήμα.

Στην επιτροπή συμφωνήσαμε ήδη για την γενική κατεύθυνση των αποθεματικών για την διαχείριση αποβλήτων, δυστυχώς όμως δεν μπορέσαμε να συμφωνήσουμε στις λεπτομέρειες για να διατυπώσουμε έναν κατάλογο κριτηρίων που θα μπορούσαμε να συστήσουμε στην Επιτροπή όταν, όπως ελπίζω, υιοθετήσει τις γενικές μου προτάσεις. Αν το Σώμα θέλει να γίνει αυτό, τότε ζητώ να υποστηρίξτε τις τροπολογίες της Ομάδας μου ώστε να μπορέσουμε να επιτύχουμε αυτό που μόλις σας πρότεινα.

Σήμερα όμως δεν ασχολούμαστε μόνο γενικά με τα λογιστικά αποθεματικά, αλλά εντελώς συγκεκριμένα με το πρόβλημα του παροπλισμού του πυρηνικού σταθμού του Bohunice. Εξαιτίας προβλημάτων ασφάλειας, τα οποία δεν μπορούν να διορθωθούν με επανεξοπλισμό, αποφασίστηκε ο παροπλισμός του πυρηνικού σταθμού Bohunice. Στο πλαίσιο του κοινοτικού προγράμματος PHARE καταβλήθηκαν ήδη στη Σλοβακία 240 εκατ. ευρώ κοινοτικής χρηματοδότησης για τον παροπλισμό του πυρηνικού σταθμού Bohunice. Τα χρήματα αυτά πρόκειται να χρησιμοποιηθούν για την ασφάλεια της γύρω περιοχής, αλλά και ως οικονομική αντιστάθμιση του πρόωρου παροπλισμού. Η Επιτροπή προτείνει μετά από αυτήν την αρχική καταβολή να δοθούν άλλα 237 εκατ. ευρώ για μέτρα παροπλισμού και αντικατάστασης. Βάσει όσων γνωρίζω για τις δαπάνες των μέτρων παροπλισμού και εναπόθεσης αποβλήτων, θεωρώ το ποσόν αυτό κατάλληλο.

Αντίθετα, απορρίπτω ειδικά την προτεινόμενη αύξηση των πόρων –υπάρχουν σχετικές πρωτοβουλίες από την αριστερή και τη δεξιά πτέρυγα του Σώματος– σε 400 εκατ. ευρώ. Οι ψευδείς υποσχέσεις δεν μας βοηθούν ούτε να κερδίσουμε την αποδοχή της ευρωπαϊκής πολιτικής ούτε να εγγυηθούμε την ασφάλεια στο Bohunice. Θα εργαστώ για να εξασφαλίσω ότι θα καταβληθούν οι πόροι που θεωρεί κατάλληλους η Επιτροπή. Επίσης, θα εργαστώ γι’ αυτό τόσο στο πλαίσιο των αντιπαραθέσεων για τις δημοσιονομικές προοπτικές όσο και στο πλαίσιο των δημοσιονομικών συζητήσεων των επομένων περιόδων. Ταυτόχρονα όμως θα ταχθώ υπέρ του να χρησιμοποιηθούν τα χρήματα αυτά, εάν και εφ’ όσον μπορέσουμε να τα καταβάλουμε –αυτό εξαρτάται από τις δημοσιονομικές προοπτικές– για την ασφάλεια των πολιτών στη Σλοβακία και αλλού στην ΕΕ. Θα αντιδράσω αποφασιστικά στο να κατασκευάσουν με τα χρήματα αυτά νέους πυρηνικούς σταθμούς επιχειρήσεις όπως η Slovenské Elektrárne ή η ENEL στην Ιταλία.

Ως εισηγήτρια και ως πολέμια της πυρηνικής ενέργειας, θα σας συνιστούσα να υποστηρίξετε την τροπολογία αριθ. 18 της Ομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (Χριστιανοδημοκράτες) και των Ευρωπαίων Δημοκρατών, που υποστηρίζει την πρόταση της Επιτροπής για το ύψος των πόρων, δυστυχώς όμως η εν λόγω τροπολογία αποσύρθηκε. Γι’ αυτό, σας συνιστώ, αν θέλετε να ενεργήσετε ρεαλιστικά και έντιμα απέναντι στη Σλοβακία, να καταψηφίσετε αύριο την τροπολογία αριθ. 12 και να εξασφαλίσετε ότι θα γίνει δεκτή η λογική πρόταση του Επιτρόπου Piebalgs.

  Ján Hudacký, εξ ονόματος της Ομάδας PPE-DE. – (SK) Είναι γενικά αποδεκτό ότι, κάτω από πολιτική πίεση εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά τη διάρκεια των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, η Σλοβακία συμφώνησε για το πρόωρο κλείσιμο του πυρηνικού σταθμού στο Jaslovske Bohunice, παρά το γεγονός ότι, μετά τον εκσυγχρονισμό όλων των συστημάτων ασφαλείας της, η εγκατάσταση πληροί τώρα όλες τις προδιαγραφές ασφαλείας. Το γεγονός αυτό επιβεβαίωσε ο Διεθνής Οργανισμός Πυρηνικής Ενέργειας. Το κόσμος του εκσυγχρονισμού και μόνο ανήλθε σε 250 εκατ. ευρώ. Από την άλλη πλευρά, η Ευρωπαϊκή Ένωση ανέλαβε να καλύψει ένα μέρος του κόστους. Για την περίοδο 2007-2013, η Επιτροπή έχει προτείνει μια χρηματοδοτική εισφορά ύψους 237 εκατ. ευρώ, αλλά αυτό απέχει πολύ από το συνολικό κόστος που υπολογίστηκε από τις τελευταίες μελέτες που υπέβαλε η κυβέρνηση της Σλοβακίας.

Η Επιτροπή στήριξε τους υπολογισμούς της για το κόστος παροπλισμού και το συνεπαγόμενο μέγεθος της συνεισφοράς της σε απαρχαιωμένες και μάλλον αμφίβολες μεθόδους, λαμβάνοντας υπόψη μόνο την ίδια τη διαδικασία παροπλισμού. Βάσει των τελευταίων μελετών, το συνολικό άμεσο κόστος ανέρχεται σε 1,3 δισ. ευρώ, το έμμεσο κόστος σε 1,8 δισ. ευρώ και οι απώλειες λόγω της παύσης παραγωγής ενέργειας ανέρχονται σε 1,5 δισ. ευρώ, θεωρώντας ότι η διάρκεια ζωής της εγκατάστασης θα συνεχιστεί έως το 2015.

Το συνολικό κόστος, συμπεριλαμβανομένης της απώλειας απόδοσης, ανέρχεται έτσι σε 4,6 δισ. ευρώ. Λαμβάνοντας υπόψη αυτά τα γεγονότα, η κοινοβουλευτική Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας πρότεινε στην αναθεωρημένη έκθεσή της την αύξηση της χρηματοδοτικής εισφοράς της ΕΕ για την περίοδο 2007-2013 σε 400 εκατ. ευρώ. Η πρόταση αυτή αποτελεί επίσης έναν θετικό συμβιβασμό για την κυβέρνηση της Σλοβακικής Δημοκρατίας, η οποία είχε ζητήσει χρηματοδοτική βοήθεια περίπου 700 εκατ. ευρώ. Γνωρίζω πολύ καλά την πολυπλοκότητα της κατάστασης σχετικά με την αποτυχία της ΕΕ να συμφωνήσει επί ενός προϋπολογισμού για την περίοδο 2007-2013. Η πίεση για δημοσιονομικές περικοπές από τα περισσότερα κράτη μέλη είναι ισχυρή και συχνά δικαιολογημένη. Ταυτόχρονα, η Σλοβακία δεν μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την ασφάλεια του πληθυσμού της και χρειάζεται επαρκείς χρηματοδοτικούς πόρους για να προχωρήσει σε πρόωρο ασφαλή παροπλισμό.

Τη στιγμή που κλιμακώνεται η κρίση στον τομέα της ενέργειας, σε συνδυασμό με την αύξηση της κατανάλωσης ενέργειας, η απόφαση να προχωρήσει το πρόωρο κλείσιμο μιας ασφαλούς πυρηνικής εγκατάστασης ίσως χαρακτηρίζεται από έλλειψη προνοητικότητας. Θα έχει ως αποτέλεσμα να χάσει η Σλοβακία το 19% της παραγωγικής της ικανότητας και πιθανώς να αρχίσει στο άμεσο μέλλον να εξαρτάται από τις εισαγωγές ηλεκτρισμού. Ωστόσο, υπάρχουν στην Ευρώπη αυτοί που σαφώς θεωρούν ότι πρόκειται για ένα ικανοποιητικό αποτέλεσμα. Όλοι πρέπει να πληρώνουν τα λάθη τους, αλλά αυτήν τη φορά θα πρέπει να πληρώσουμε όλοι. Ελπίζω ότι στο μέλλον θα αντλήσουμε διδάγματα από τέτοια ανόητα λάθη.

  Edit Herczog, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. – (HU) Κύριε Πρόεδρε, χαιρετίζω την έκθεση της κ. Harms, αλλά, ταυτόχρονα, θα ήθελα να σας υπενθυμίσω ότι η σημερινή συζήτηση δεν αφορά θέματα υπέρ ή κατά της πυρηνικής ενέργειας· πρέπει πάνω από όλα να αφορά την ασφάλεια. Αυτό περιλαμβάνει, αφενός, την πυρηνική ασφάλεια και, αφετέρου, την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού.

Όλοι γνωρίζουμε το πολύ υψηλό κόστος που περιλαμβάνει η πραγματοποίηση παροπλισμού πυρηνικών σταθμών με ασφαλή και επαγγελματικό τρόπο. Είμαι πεπεισμένη ότι όλα τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, η Επιτροπή, το Κοινοβούλιο και όλοι οι βουλευτές του Σώματος συμφωνούν ότι δεν μπορούμε να φειδόμαστε χρημάτων όσον αφορά την πυρηνική ασφάλεια. Ως εκ τούτου, παράλληλα με την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει», πρέπει να υπάρχει περιθώριο για τη φράση «η ασφάλεια έχει το τίμημά της».

Θα ήθελα να τονίσω ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει με αυτόν τον τρόπο να εκτιμήσει την ανιδιοτέλεια της Σλοβακίας. Αυτή αναγκάστηκε να συμφωνήσει το κλείσιμο δύο μονάδων του πυρηνικού σταθμού του Bohunice όταν αυτή η απαίτηση προστέθηκε σχεδόν ως απαράβατη προϋπόθεση στα τελευταία στάδια της ενταξιακής διαδικασίας. Γνωρίζαμε τότε ότι αυτό θα περιελάμβανε την απώλεια ικανότητας παραγωγής, μια έλλειψη που η Σλοβακία θα έπρεπε να αντιμετωπίσει με νέες επενδύσεις και εισαγωγές.

Στα μέρη μας υπάρχει μια παροιμία που λέει ότι «αυτός που πληρώνει τον βιολιτζή διαλέγει και τον σκοπό». Υπό αυτήν την έννοια, φρονώ ότι είναι απολύτως λογικό το αίτημα της Σλοβακίας προς το ευρωπαϊκό θεσμικό όργανο να της δώσει τη δυνατότητα ασφαλούς παροπλισμού του σταθμού.

Κατά τη γνώμη μου, υπάρχουν τουλάχιστον τρία στοιχεία στις αρχές και την πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης που θα δικαιολογούσαν απολύτως τη στήριξη του παροπλισμού με ευρωπαϊκά κονδύλια. Η πρώτη είναι η αρχή της κοινωνικής, οικονομικής και εδαφικής συνοχής μεταξύ των κρατών μελών. Η Σλοβακία έκανε μια σημαντική δέσμευση για χάρη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την τηρεί, αλλά δεν μπορεί να προχωρήσει πέρα από τα όριά της, πέρα από το δικό της επίπεδο οικονομικής ανάπτυξης.

Το δεύτερο στοιχείο είναι η ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού, η οποία είναι δικαίωμα των οικιακών και βιομηχανικών καταναλωτών τόσο στη Σλοβακία όσο και σε οποιοδήποτε άλλο κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ας μην λησμονούμε ότι πριν από λίγο καιρό εγκρίναμε ένα ψήφισμα που ζητά να τεθεί ως στόχος η χρήση κατά 20% ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στη συνολική ενεργειακή κατανάλωση της ΕΕ έως το 2020· η σημερινή κατάσταση δεν είναι, κατά συνέπεια, η ίδια με πριν.

Το τρίτο στοιχείο είναι η καταπολέμηση της ενεργειακής εξάρτησης. Η πρόωρη παύση της βιώσιμης ικανότητας παραγωγής ενέργειας μπορεί να βοηθήσει από αυτήν την άποψη μόνο εάν αντικατασταθεί από πιο αποδοτική, οικονομική σταθερή ικανότητα. Βάσει όλων αυτών των στοιχείων, σας ζητώ να στηρίξετε την τροπολογία 16, η οποία έχει αυτόν τον στόχο.

  Fiona Hall, εξ ονόματος της Ομάδας ALDE. – (ΕΝ) Κύριε Πρόεδρε, σχετικά με το συγκεκριμένο θέμα των Μονάδων 1 και 2 του πυρηνικού σταθμού Bohunice V1, οι δύο εισηγητές στη σλοβακική κυβέρνηση παρουσίασαν μια εκτίμηση του πιθανού συνολικού κόστους του παροπλισμού για τις δύο μονάδες ύψους 750 εκατομμυρίων ευρώ. Βάσει αυτής της εκτίμησης, η πρόταση της Επιτροπής για διάθεση 237 εκατομμυρίων ευρώ για την περίοδο 2007-2013 ίσως φαίνεται μετριοπαθής, αλλά υπάρχουν δύο πολύ ισχυρά επιχειρήματα υπέρ της διατήρησης αυτού του αριθμού που προτείνει η Επιτροπή.

Πρώτον, παρόλο που η μονάδα 1 αναμένεται να κλείσει το 2006, ο κύριος παροπλισμός των εγκαταστάσεων δεν θα αρχίσει πριν την παύση λειτουργίας της μονάδας 2 το 2008. Τα 237 εκατομμύρια ευρώ είναι ένα σημαντικό χρηματικό ποσό για τα πρώτα πέντε χρόνια της περιόδου παροπλισμού, που αναμένεται να διαρκέσει 30 χρόνια.

Δεύτερον, η αύξηση του ποσού θα ήταν εμπαιγμός του προϋπολογισμού που ήδη έχει ψηφίσει το Κοινοβούλιο. Γνωρίζουμε ότι, από πολιτική άποψη, μπαίνουμε σε μια πολύ ευαίσθητη περίοδο για τις δημοσιονομικές προοπτικές και δεν βοηθά εάν το Κοινοβούλιο ψηφίζει ένα πράγμα τη μια μέρα και άλλο την επομένη. Οφείλουμε να σεβαστούμε την ψηφοφορία για τον προϋπολογισμό. Και δεν θα πρέπει να προσπαθούμε να ασκήσουμε πιέσεις όσον αφορά τον προϋπολογισμό πέραν του 2013.

Η συζήτηση για ενδεχόμενη επιπλέον χρηματοδότηση του Bohunice θα πρέπει να διεξαχθεί στο πλαίσιο του επόμενου γύρου συζητήσεων για τον προϋπολογισμό και υπό το πρίσμα της έως τότε προόδου της διαδικασίας παροπλισμού. Είναι κατανοητό, ωστόσο, ότι οι σλοβακικές αρχές επιθυμούν να γνωρίζουν σε ποιο σημείο βρίσκονται όσον αφορά τη χρηματοδότηση σε αυτές τις δημοσιονομικές προοπτικές 2006-2013, άρα το συνολικό ποσό των 237 εκατομμυρίων ευρώ πρέπει να οριστεί για τη συγκεκριμένη περίοδο χωρίς περαιτέρω επανεξέταση, παρότι η ετήσια επιχορήγηση μπορεί να διαφέρει.

Όσον αφορά γενικότερα τον παροπλισμό, η βασική πρόκληση είναι να διασφαλίσουμε ότι, αφενός, διατίθενται αρκετά χρήματα για τον ασφαλή παροπλισμό των πυρηνικών σταθμών και, αφετέρου, ότι η χρηματοδότηση του παροπλισμού δεν μετατρέπεται υπογείως σε κρατική ενίσχυση. Η παράγραφος 5 της έκθεσης είναι σημαντική από αυτή την άποψη. Η πυρηνική βιομηχανία –και όχι οι κυβερνήσεις– θα πρέπει να προβλέπει εκ των προτέρων τις ανάγκες της διαδικασίας παροπλισμού και να εξασφαλίζει τη συμπερίληψη του συνολικού κόστους στον ισολογισμό εξαρχής. Πάρα πολλές φορές, στο παρελθόν, η πυρηνική βιομηχανία έκανε λάθος στα ποσά και κατόπιν ικέτευε για οικονομική ενίσχυση. Αυτό είναι απαράδεκτο, καθώς η αδυναμία της πυρηνικής βιομηχανίας να προβλέψει σωστά το κόστος του παροπλισμού στρεβλώνει τον ανταγωνισμό. Εάν τα τελικά κόστη δεν υπολογίζονται σωστά, ο ηλεκτρισμός που παράγεται από πυρηνική ενέργεια εμφανίζεται πολύ φθηνότερος από όσο είναι στην πραγματικότητα. Ελπίζω πως η Επιτροπή θα μεριμνήσει ώστε να αποτραπούν στο μέλλον τέτοιες πρακτικές που βλάπτουν τον ανταγωνισμό.

  Esko Seppänen, εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL. – (FI) Κύριε Πρόεδρε, στην Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας αποφασίσαμε να συντάξουμε μια έκθεση πρωτοβουλίας σχετικά με τη χρήση των χρηματοδοτικών πόρων που εγγράφονται στον προϋπολογισμό για τον παροπλισμό πυρηνικών σταθμών. Ο λόγος για αυτό ήταν ότι η διαχείριση αυτών των κονδυλίων συμπεριλαμβάνεται σε μια δέσμη για την πυρηνική ασφάλεια επί της οποίας γνωμοδότησε το Κοινοβούλιο, με την οποία, ωστόσο, δεν συμφώνησε το Συμβούλιο.

Αναμένουμε από την Επιτροπή να καταθέσει μια νέα πρόταση οδηγίας επί του θέματος. Θα πρέπει να διασφαλίζει τον ασφαλή παροπλισμό των πυρηνικών σταθμών και την ύπαρξη επαρκών κονδυλίων, ώστε να διατηρηθούν οι αντιδραστήρες εντελώς απομονωμένοι από το περιβάλλον για χιλιάδες χρόνια.

Η διαχείριση των κονδυλίων για τον παροπλισμό θα πρέπει καταρχήν να εμπίπτει στην αρμοδιότητα των εθνικών εξουσιών. Παρόλα αυτά, μπορούμε να συμφωνήσουμε στη θέσπιση κοινών κανόνων, διότι η σταδιακή διακοπή λειτουργίας των πυρηνικών σταθμών επιδρά στην ασφάλεια των εργαζομένων και στην ανθρώπινη υγεία πέρα των συνόρων του κράτους. Ένα ενδεχόμενο πρόβλημα πάντα θα διασχίζει τα σύνορα του κράτους.

Δυστυχώς, δεν μπορούμε να έχουμε μεγάλη εμπιστοσύνη στον τρόπο με τον οποίο όλα τα κράτη μέλη θα κρατούν αποθέματα κονδυλίων, ώστε να είμαστε απολύτως βέβαιοι ότι θα υπάρχουν αρκετά χρήματα για τις ερχόμενες γενιές. Μια ένδειξη αυτού είναι ο παροπλισμός του σταθμού του Bohunice, για να μην αναφερθώ στον σταθμό Ingalina. Απαιτείται η χρηματοδότηση της ΕΕ για αυτά. Εάν οι χρηματοδοτικοί πόροι για τον παροπλισμό δεν συλλεχθούν εξολοκλήρου μέσω της τιμής του ηλεκτρισμού, θα υπάρξει στρέβλωση του ανταγωνισμού στις αγορές ηλεκτρισμού. Από αυτήν την άποψη, τα κονδύλια θα επηρεάσουν επίσης την ενιαία αγορά. Η ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται σε πυρηνικούς σταθμούς δεν θα πρέπει να είναι φθηνή, απλά διότι θα αναγκαστούν οι επόμενες γενιές να πληρώσουν τον παροπλισμό των σταθμών.

Η εισηγήτρια, η Rebecca Harms, εργάστηκε επιμελώς όσον αφορά το μήνυμα που στέλνει προς την Επιτροπή, υπό τη μορφή αυτών των εκθέσεων, ζητώντας από αυτήν να συντάξει μια νέα οδηγία.

  Nils Lundgren, εξ ονόματος της Ομάδας IND/DEM. – (SV) Κύριε Πρόεδρε, η λειτουργία και η σταδιακή κατάργηση της πυρηνικής ενέργειας είναι δραστηριότητες που μπορεί να έχουν διασυνοριακές επιπτώσεις στην Ευρώπη. Σε αντίθεση με τις περισσότερες δραστηριότητες, πρέπει, συνεπώς, να ελέγχονται σε επίπεδο ΕΕ. Ωστόσο, η πυρηνική ενέργεια μοιάζει με τις υπόλοιπες βιομηχανίες επεξεργασίας. Η τεχνολογική εξέλιξη οδηγεί συχνά στην παράταση της ζωής των αντιδραστήρων. Στο μέλλον θα μπορεί να γίνει ακόμη και ανταλλαγή δεξαμενών αντιδραστήρων. Ως εκ τούτου, δεν γνωρίζουμε με βεβαιότητα πότε ένας αντιδραστήρας πρέπει σταδιακά να παύσει να λειτουργεί. Η απόδοση των σουηδικών αντιδραστήρων, οι οποίοι έχουν τώρα κατά μέσο όρο ηλικία 25 ετών, αυξάνεται τώρα σημαντικά. Επομένως, ο χρόνος ζωής που τους απομένει θεωρείται σημαντικός.

Σαφώς, η σταδιακή παύση λειτουργίας ενέχει κάποιο κόστος, και πρέπει να γίνεται αποταμίευση πόρων για την αντιστάθμισή του. Η χώρα μου, η Σουηδία, όπου περίπου το ήμισυ του συνόλου του ηλεκτρισμού παράγεται από πυρηνικούς αντιδραστήρες, έχει επικεντρώσει εξ αρχής την προσοχή της στη σχετική χρηματοδότηση. Φρονώ ότι μπορούμε να υποθέσουμε ότι όλες οι δημοκρατικές χώρες έχουν κάνει το ίδιο. Δεν απαιτούνται λεπτομερείς γραφειοκρατικές οδηγίες για τον έλεγχο αυτής της διαδικασίας. Φαίνεται σχεδόν παράλογη η ιδέα ότι οι τεχνοκράτες των Βρυξελλών ίσως χρειαστεί να συνοδεύσουν έμπειρους εμπειρογνώμονες πυρηνικής ενέργειας στα κράτη μέλη. Οι κυβερνήσεις και οι αρχές των κρατών μελών υπόκεινται σε δημοκρατικό έλεγχο και δεν μπορούν να θέτουν σε κίνδυνο τον κόσμο.

Ωστόσο, είναι προφανές ότι τα κράτη μέλη που κατά το παρελθόν υπέστησαν μη δημοκρατικά κομμουνιστικά καθεστώτα βρίσκονται σε σημαντικά διαφορετική κατάσταση. Οι αντιδραστήρες τους κατασκευάστηκαν στο πλαίσιο μιας διαφορετικής νοοτροπίας όσον αφορά την ασφάλεια, όπου ριψοκινδύνευαν περισσότερα και όπου δεν αποταμιεύονταν επαρκείς χρηματοδοτικοί πόροι για τη σταδιακή παύση λειτουργίας των αντιδραστήρων. Θα ήταν πραγματικά ένδειξη ευθύνης εκ μέρους των πλουσιότερων κρατών μελών εάν συνεισέφεραν πόρους για αυτήν τη διαδικασία. Με πόσα χρήματα, όμως; Η Λίστα του Ιουνίου πιστεύει ότι, δεδομένου ότι δεν έχουν εγκριθεί οι δημοσιονομικές προοπτικές, η χρηματοδότηση όσον αφορά το Bohunice V1 στη Σλοβακία θα πρέπει, αρχικά, να οριστεί σύμφωνα με το ποσό που πρότεινε η Επιτροπή, ήτοι 237 εκατ. ευρώ για την περίοδο 2007-2013. Συνεπώς, δεν θα πρέπει επί του παρόντος να αναλάβουμε δεσμεύσεις για επιδοτήσεις από τον κοινοτική προϋπολογισμό για την περίοδο μετά από το συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο.

  Umberto Pirilli, εξ ονόματος της Ομάδας UEN. – (IT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, κύριε Επίτροπε, η παρούσα συζήτηση αφορά ένα ζήτημα στρατηγικής σημασίας στο πλαίσιο των πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το πρόβλημα που εξετάζουμε αφορά τον πυρηνικό σταθμό του Bohunice στη Σλοβακία και τη συνεπακόλουθη χρήση των οικονομικών πόρων για τον παροπλισμό των πυρηνικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής.

Το πρώτο πρόβλημα αφορά την εφαρμογή του πρωτοκόλλου αριθ. 9, το οποίο προσαρτάται στην πράξη σχετικά με τους όρους προσχώρησης της Τσεχικής Δημοκρατίας, της Εσθονίας, της Κύπρου, της Λεττονίας, της Λιθουανίας, της Ουγγαρίας, της Μάλτας, της Πολωνίας, της Σλοβενίας και της Σλοβακίας. Το άρθρο 3 του εν λόγω πρωτοκόλλου προβλέπει τη συνέχιση της οικονομικής βοήθειας για τον παροπλισμό των αντιδραστήρων 1 και 2 του πυρηνικού σταθμού του Bohunice. Θεωρούμε ότι πρέπει να καταβάλουμε τη μέγιστη δυνατή οικονομική προσπάθεια ούτως ώστε οι αντιδραστήρες 1 και 2 του Bohunice να παραμείνουν ασφαλείς κατά τη διάρκεια της διαδικασίας παροπλισμού τους.

Το πρόβλημα που θα ήθελα να θέσω, ωστόσο, αφορά τη συνολική ασφάλεια της ηπείρου μας και το συνεπακόλουθο ζήτημα του τρόπου επίτευξης αυτής της ασφάλειας παράλληλα με την αυστηρή εφαρμογή πολιτικών ενεργειακού εφοδιασμού, οι οποίες θα διασφαλίζουν την οικονομική ανταγωνιστικότητα του ευρωπαϊκού συστήματος έναντι των προκλήσεων της καινοτομίας και της ανάπτυξης.

Σήμερα στην Ευρώπη, λειτουργούν 155 αντιδραστήρες παραγωγής ενέργειας, εκ των οποίων τουλάχιστον το ένα τρίτο πρέπει να παροπλισθεί τα προσεχή έτη. Ο παροπλισμός 50 ή 60 αντιδραστήρων προϋποθέτει μια δαπάνη, η οποία, με ρεαλιστικούς υπολογισμούς, θα αγγίξει τα 50 δισεκατομμύρια ευρώ. Έχοντας υπόψη ότι η πλειονότητα αυτών των αντιδραστήρων βρίσκεται στα νέα κράτη μέλη, τα οποία είναι ασθενέστερα από άποψη υποδομών και οικονομικής ισχύος, το πρώτο πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπίσει η Επιτροπή είναι η εκπόνηση ενός οργανικού σχεδίου υποστήριξης και ενίσχυσης των χωρών αυτών για τον παροπλισμό των πυρηνικών σταθμών τους.

Ένα δεύτερο πρόβλημα αφορά την ανάγκη εκπόνησης μιας εμπεριστατωμένης μελέτης σχετικά με το κόστος και τα οφέλη ενός πυρηνικού σταθμού, συγκρίνοντας τις παραμέτρους αυτές με το κόστος εγκατάστασης και παροπλισμού, σε σχέση ασφαλώς με τη μέση διάρκεια ζωής των εγκατεστημένων αντιδραστήρων. Από τα αποτελέσματα της μελέτης αυτής μπορούμε και οφείλουμε να προβούμε σε οριστικές και τολμηρές επιλογές προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση.

Ένα τελευταίο, αλλά όχι λιγότερο σημαντικό πρόβλημα, αφορά όσα συμβαίνουν εκτός Ευρώπης. Σήμερα σε όλο τον πλανήτη, λειτουργούν 440 πυρηνικοί σταθμοί, ενώ άλλοι 25 βρίσκονται υπό κατασκευή. Μετά το Τσερνομπίλ, η παγκόσμια κοινή γνώμη αναστατώθηκε από τον τεράστιο κίνδυνο που αποτελεί για την ανθρωπότητα η υποβάθμιση πολλών πυρηνικών αντιδραστήρων, μεγάλος αριθμός των οποίων λειτουργεί στην πρώην Σοβιετική Ένωση.

Κατόπιν τούτου, δεν είναι καθήκον του Κοινοβουλίου να συστήσει στην Επιτροπή την έναρξη διαπραγματεύσεων με τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Ρωσία και όλες τις ενδιαφερόμενες χώρες, για την εφαρμογή μιας πολιτικής εξυγίανσης όλου του πλανήτη ώστε να καταστεί ασφαλέστερος;

  Sergej Kozlík (NI). – (SK) Στο πλαίσιο των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ανάγκασαν τη Σλοβακική Δημοκρατία να συναινέσει στο πρόωρο κλείσιμο δύο μονάδων του πυρηνικού σταθμού Jaslovské Bohunice, παρά το γεγονός ότι ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας έχει επιβεβαιώσει ότι ο σταθμός πληροί τα κριτήρια για μακροχρόνια ασφαλή λειτουργία.

Το αναγκαστικό –και πολιτικά υποκινούμενο– πρόωρο κλείσιμο αυτών των πυρηνικών εγκαταστάσεων θα επιδεινώσει τα ενεργειακά προβλήματα της Σλοβακίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης συνολικά. Η Σλοβακική Δημοκρατία δεν θα μπορέσει να συγκεντρώσει τους πόρους που απαιτούνται για τη χρηματοδότηση του ασφαλούς παροπλισμού των πυρηνικών εγκαταστάσεων, ακόμη και με το σημερινό επίπεδο στήριξης από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Συγκριτικά, λάβετε υπόψη το γεγονός ότι το κόστος παροπλισμού που υπολογίζει η Ένωση για τον πυρηνικό σταθμό Ingalina στη Λιθουανία είναι τρεις φορές υψηλότερο από αυτό για τον σλοβακικό σταθμό.

Ως εκ τούτου, σας ζητώ, αξιότιμοι συνάδελφοι, να στηρίξετε τουλάχιστον την ελάχιστη λύση, σύμφωνα με την οποία η στήριξη για τον παροπλισμό των αντιδραστήρων του Bohunice θα αυξηθεί από 237 εκατ. ευρώ σε 400 εκατ. ευρώ, όπως προτείνει η Επιτροπή ΒΕΕΕ.

  Romana Jordan Cizelj (PPE-DE). – (SL) Εξ ονόματος της Ομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (Χριστιανοδημοκράτες) και των Ευρωπαίων Δημοκρατών, θα ήθελα να θέσω το θέμα των χρηματοδοτικών πόρων για τον παροπλισμό των πυρηνικών σταθμών.

Η πολιτική μας ομάδα πιστεύει ότι οι χρηματοδοτικοί πόροι θα πρέπει να διασφαλιστούν σύμφωνα με την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει». Υποστηρίζουμε επίσης ότι αυτοί οι πόροι πρέπει να είναι επαρκείς και να διατίθενται τη στιγμή που προβλέπεται από τα προγράμματα παροπλισμού του κάθε κράτους μέλους. Η πρόβλεψη πόρων πρέπει να διασφαλίζεται πριν από το τέλος της αναμενόμενης διάρκειας λειτουργίας ενός δεδομένου πυρηνικού σταθμού. Οι πόροι πρέπει να χρησιμοποιούνται για τον αρχικό σκοπό τους, να γίνεται η διαχείρισή τους με διαφανή τρόπο και να χρησιμοποιούνται σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία για τον ανταγωνισμό.

Η πολιτική μας ομάδα θεωρεί απαράδεκτη κάποια ενδεχόμενη καθυστέρηση του παροπλισμού λόγω έλλειψης χρηματοδοτικών πόρων. Ωστόσο, μπορούμε να δεχτούμε προγραμματισμένες καθυστερήσεις που καλύπτουν περιόδους κατά τις οποίες η συνεχής ραδιενεργός διάσπαση μειώνει τη ραδιενέργεια των υλικών και, κατά συνέπεια, την έκθεση των εργαζομένων σε ακτινοβολία.

Λόγω της ευθύνης μας απέναντι στις επόμενες γενιές, πρέπει να βρούμε τον κατάλληλο μηχανισμό σε ευρωπαϊκό επίπεδο για τον έλεγχο και τη διαχείριση τέτοιων χρηματοδοτικών κονδυλίων. Ωστόσο, πρέπει να γνωρίζουμε την ανάγκη επίτευξης της σωστής ισορροπίας μεταξύ των αρμοδιοτήτων των μεμονωμένων κρατών μελών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης σύμφωνα με τη Συνθήκη Ευρατόμ.

Το έγγραφο που είναι το θέμα αυτής της συζήτησης υπογράφηκε για να διασφαλίσει τον ίσο ανταγωνισμό μεταξύ των πυρηνικών σταθμών και άλλων σταθμών ενέργειας. Εφόσον διεξάγουμε ξεχωριστή συζήτηση για τους πυρηνικούς σταθμούς, πρέπει να προσέχουμε να μην τους επιβάλλουμε ένα φορτίο το οποίο δεν υφίστανται άλλοι σταθμοί.

Επίτροπε Pieblags, η παρατήρηση που κάνω είναι ότι πρέπει να ελέγχουμε τις πρακτικές μας σε ευρωπαϊκό επίπεδο και να διασφαλίζουμε την πραγματοποίηση των δεσμεύσεων και των διεθνών προτύπων που υιοθετούν τα κράτη μέλη και οι υποψήφιες χώρες – η Βουλγαρία και η Ρουμανία. Ταυτόχρονα, πρέπει επίσης να ελέγχουμε εκ του σύνεγγυς τις εξελίξεις στις χώρες που έχουν ξεκινήσει τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις. Με αυτό εννοώ την Κροατία, η οποία κατέχει μερίδιο 50% στον πυρηνικό σταθμό Krško (ο οποίος βρίσκεται στη Σλοβενία) και η οποία ανέλαβε δεσμεύσεις παρόμοιες με αυτές των υπολοίπων πυρηνικών χωρών.

  Reino Paasilinna (PSE). – (FI) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, υπάρχει το ίδιο πρόβλημα με το κλείσιμο των πυρηνικών σταθμών Bohunice και Ingalina. Αμφότεροι, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας, βρίσκονται επί του παρόντος σε τέτοια κατάσταση ώστε θα μπορούσαν να συνεχίσουν να χρησιμοποιούνται. Η Ευρώπη υφίσταται μια συνεχή ενεργειακή κρίση εν μέρει διότι η τιμή του πετρελαίου συνεχώς κυμαίνεται αυθαίρετα στις αγορές. Η κατανάλωση αυξάνεται, και ταυτόχρονα θα πρέπει, τελικά, να αναλάβουμε δράση για την πρόληψη του φαινομένου του θερμοκηπίου.

Τα νέα, μικρά κράτη μέλη, τα οποία δεν διαθέτουν επαρκείς εναλλακτικές μορφές ενέργειας, θα πρέπει, παρόλα αυτά, να κλείσουν τους πυρηνικούς σταθμούς τους υπό το βάρος της πίεσης που προήλθε από τα παλαιά κράτη μέλη τη στιγμή της ένταξής τους στην ΕΕ. Η πίεση αυτή εν μέρει οφειλόταν στον φόβο και την καχυποψία απέναντι στη σοβιετική τεχνολογία και εν μέρει στην επιδίωξη οικονομικού οφέλους. Είναι σωστό και δίκαιο ότι η Σλοβακία και τα υπόλοιπα νέα κράτη μέλη που βρίσκονται σε παρόμοια θέση θα πρέπει να λάβουν επαρκή χρηματοδοτική βοήθεια για την κάλυψη τους κόστους κλεισίματος. Προτείνουμε 400 εκατ. ευρώ. Εντούτοις, πιθανώς το κλείσιμο να πραγματοποιήσουν εταιρείες από τα μεγάλα, παλαιά κράτη μέλη. Το πρόβλημα, ωστόσο, παραμένει: η κατανάλωση ενέργειας θα αυξηθεί και δεν θα υπάρχει αρκετός χρόνος για να διορθωθεί η κατάσταση με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Η ενέργεια που χρησιμοποιείται για ψύξη, για παράδειγμα, αυξήθηκε πολλές φορές τα τελευταία 10 χρόνια στη Σουηδία. Για ψύξη! Η Κίνα απορροφά την αύξηση της παραγωγής πετρελαίου. Χρειαζόμαστε μια νέα ενεργειακή πολιτική.

  Šarūnas Birutis (ALDE). – (LT) Υπό το βάρος σημαντικής πίεσης πριν από αρκετά έτη, οι υπό ένταξη χώρες όπως η Σλοβακία, η Λιθουανία, και τώρα η Βουλγαρία, αναγκάστηκαν άνευ όρων να αναλάβουν τον παροπλισμό των πυρηνικών σταθμών τους πριν από τη λήξη της σχεδιαζόμενης διάρκειας λειτουργίας τους. Τέτοιες υποχρεώσεις είναι δύσκολο να υλοποιηθούν οικονομικά ή να εξηγηθούν λογικά. Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι έχουν ληφθεί ορισμένες αβάσιμες πολιτικές αποφάσεις.

Οι περισσότεροι ειδικοί αναγνωρίζουν ότι το πρόωρο κλείσιμο πυρηνικών σταθμών είναι σκληρό πλήγμα για τις οικονομίες των περιοχών αυτών και ένα φορτίο που επωμίζονται δισεκατομμύρια φορολογούμενοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ένα έργο εξαιρετικής σημασίας είναι η εγγύηση της ασφαλούς παροχής ενέργειας σε αυτές τις περιφέρειες, καθώς ο αναγκαστικός παροπλισμός των πυρηνικών σταθμών αποτελεί απειλή όχι μόνο οικονομικής αλλά και πολιτικής εξάρτησης από άλλους προμηθευτές ενέργειας. Σε αυτό το πλαίσιο, θα ήθελα να τονίσω ιδιαιτέρως μία ζωτική προϋπόθεση για τον παροπλισμό, ήτοι την ανάπτυξη ενός κοινού ενεργειακού συστήματος στην ΕΕ και τον εφοδιασμό ενεργειακών πόρων.

Σε αυτήν την περίπτωση, οι επιχειρήσεις παροπλισμού πυρηνικών σταθμών πρέπει να στηρίζονται από επαρκή και έγκαιρη χρηματοδότηση, και οι σταθμοί δεν πρέπει να κλείνουν ο ένας εις βάρος του άλλου. Η αλλαγή της κατάστασης απαιτεί μια πιο συνετή λύση – τη συνέχιση της λειτουργίας των πυρηνικών σταθμών.

Πρέπει να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση με λογική συναίσθηση της πραγματικότητας.

  Vladimír Remek (GUE/NGL). – (CS) Κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε αναφορικά με τον πυρηνικό σταθμό του Bohunice είναι ότι ένα νέο κράτος μέλος δεσμεύτηκε να κλείσει μια εξαιρετικά σημαντική πηγή ενέργειας της χώρας. Αυτός ο πυρηνικός σταθμός δεν έχει σε καμία περίπτωση φτάσει στο τέλος της χρήσιμης ζωής του. Επιπλέον, πολλά χρήματα έχουν δαπανηθεί στον εκσυγχρονισμό του, και ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας επιβεβαίωσε ότι πληροί τις προδιαγραφές για παρόμοιους πυρηνικούς σταθμούς της ίδιας ηλικίας. Είναι γνωστό ότι η Σλοβακία υφίστατο σημαντική διεθνή πίεση να δεσμευτεί για το κλείσιμο του Bohunice, αλλά η τότε κυβέρνηση έθεσε ως κατευθυντήρια αρχή τον στόχο της ένταξης στην ΕΕ. Η κυβέρνηση θέλει τώρα να εκπληρώσει αυτήν τη δέσμευση, μολονότι κάτι τέτοιο θα ήταν επιζήμιο για τη σλοβακική οικονομία και θα σήμαινε ότι η χώρα θα έπρεπε να εισάγει ενέργεια τη στιγμή που οι τιμές της ενέργειας αυξάνονται συνεχώς.

Πιστεύω ότι θα πρέπει να στηρίξουμε το συμπέρασμα της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας και να υπερψηφίσουμε την προτεινόμενη αύξηση της χρηματοδότησης της ΕΕ, ώστε να πραγματοποιηθεί ο ασφαλής παροπλισμός του πυρηνικού σταθμού του Bohunice, προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι η σλοβακική οικονομία θα παραμείνει ανταγωνιστική. Ο λαός της Σλοβακίας δεν θα πρέπει να αισθάνεται ότι έχει πραγματικά χάσει λόγω της ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση και της συμμόρφωσης με αυστηρές απαιτήσεις που πολλοί πιστεύουν ότι είναι κάπως αδικαιολόγητες.

  Kathy Sinnott (IND/DEM). – (ΕΝ) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να συνοψίσω την κατάσταση. Δύο πυρηνικοί σταθμοί έχουν πλέον παλιώσει και δεν είναι ασφαλείς, άρα πρέπει να παροπλιστούν. Το κόστος της παύσης λειτουργίας των σταθμών είναι σχεδόν 2 δις ευρώ. Η συνεχιζόμενη συντήρηση των κλειστών σταθμών θα απαιτεί την απασχόληση μιας ομάδας ειδικών για αρκετές δεκαετίες ή ακόμη και έναν αιώνα. Αυτό είναι κάτι που πρέπει να γίνει και μας λένε πως πρέπει να το κάνει η ΕΕ. Τα λάθη του παρελθόντος πληρώνονται ακριβά. Η μόνη χρησιμότητα αυτής της καταστροφικής κατάστασης είναι πως αποτελεί δίδαγμα για το μέλλον. Θα την αντιμετωπίσουμε άραγε έτσι; Θα διδαχθούμε από τις συνέπειες του φλερτ μας με την πυρηνική ενέργεια;

Στις χώρες που αποφασίζουν να ιδιωτικοποιήσουν τους σταθμούς τους ή να αλλάξουν ιδιοκτησία, παίζεται ένα επικίνδυνο παιχνίδι με μπαλάκι την ευθύνη πληρωμής του κόστους παροπλισμού. Ξέρουμε ότι ένας πυρηνικός σταθμός ηλεκτροπαραγωγής δεν διαρκεί αιώνια, αλλά το σκεφτόμαστε αυτό πριν τον κατασκευάσουμε; Το κόστος παροπλισμού θα πρέπει να υπολογίζεται εξ αρχής και κάποιος θα πρέπει τότε να αναλαμβάνει την ευθύνη της οικονομικής και οργανωτικής επιβάρυνσης του καθαρισμού των πυρηνικών αποβλήτων που μένουν πίσω.

Πριν είκοσι οκτώ χρόνια, ο Des O’Malley, τότε Υπουργός Βιομηχανίας και Εμπορίου, μας δήλωσε ότι η Ιρλανδία δεν θα επιβίωνε χωρίς πυρηνική ενέργεια. Μας είπαν ότι θα καθόμαστε στο σκοτάδι χωρίς φως, ότι θα έπρεπε να εγκαταλείψουμε τις μηχανές αρμέγματος και να επιστρέψουμε στο άρμεγμα με τα χέρια, και ότι το ηλεκτρικό ρεύμα θα διανεμόταν με δελτίο. Επειδή οι κάτοικοι της Ιρλανδίας σκέφτηκαν το μέλλον, είπαν όχι. Σκέφτηκαν τα προβλήματα που εμείς τώρα αντιμετωπίζουμε με τον παροπλισμό των δύο σταθμών για τους οποίους μιλάμε και πολλών άλλων γερασμένων πυρηνικών τεράτων.

Η Ιρλανδία δεν έπαψε να κινείται από έλλειψη πυρηνικής ενέργειας. Εξακολουθούμε να μην έχουμε πυρηνική ενέργεια, αλλά έχουμε την ισχυρότερη οικονομία στην ΕΕ. Η οικονομία της Ιρλανδίας αναπτύχθηκε σημαντικά, παρά το γεγονός ότι η χώρα δεν διαθέτει πυρηνική ενέργεια. Θα ήθελα να αποτίσω φόρο τιμής στους Ιρλανδούς που συμμετείχαν στην αντιπυρηνική εκστρατεία.

Θα ήθελα επίσης, με την ευκαιρία αυτή, να ζητήσω από εκείνους που λαμβάνουν τις αποφάσεις να σκεφτούν τα διδάγματα της Λιθουανίας, της Σλοβακίας και της Ιρλανδίας, πριν αποφασίσουν να στήσουν μια νέα γενιά πυρηνικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής. Υπάρχουν καλύτεροι, ασφαλέστεροι και φθηνότεροι τρόποι για να συνεχίσουν να λειτουργούν οι μηχανές μας και να ανάβουν τα φώτα μας.

  Paul Rübig (PPE-DE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, θα ήθελα να ευχαριστήσω καταρχάς την εισηγήτρια για την πολύ διεξοδική και βαθιά ανάλυσή της. Ανέκαθεν θεωρούσαμε ότι η ασφάλεια των πυρηνικών σταθμών είναι ευρωπαϊκό ζήτημα και ότι τέτοια θέματα μας αφορούν όλους, γιατί σε περίπτωση ατυχήματος ή άλλων προβλημάτων πλήττονται όλοι οι πολίτες της Ευρώπης.

Ο παροπλισμός και η τελική εναπόθεση είναι σαφώς θέμα του δικαίου του ανταγωνισμού. Πρέπει να προσέξουμε να δοθούν οι χρηματοδοτικοί πόροι σύμφωνα με το κοινοτικό δίκαιο περί ανταγωνισμού και πιστεύω επίσης ότι πρέπει να υπάρχουν νομικές διατάξεις για την πρόληψη της στρέβλωσης του ανταγωνισμού, και μάλιστα από στρεβλώσεις του ανταγωνισμού τόσο μεταξύ των κρατών μελών όσο και –κυρίως– μεταξύ των παραγωγών, όχι μόνο στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας, αλλά για όλες τις μορφές ενέργειας. Για τον λόγο αυτόν, για εμάς είναι κεντρικό θέμα το ότι χρειαζόμαστε αξιολόγηση, δηλαδή αμοιβαίο έλεγχο και διαφάνεια κατά την εκτέλεση, και ότι πρέπει να προσέξουμε ιδιαίτερα ώστε στο μέλλον να διατίθενται οι πόροι για τον παροπλισμό και την τελική εναπόθεση, καθώς και για την ασφάλεια των καταναλωτών του εκάστοτε είδους ενέργειας.

Πρέπει να θεσπιστεί σαφές νομικό πλαίσιο εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του Ελεγκτικού Συνεδρίου και των διαφόρων θεσμικών οργάνων. Πρέπει να παρουσιαστεί η κατάσταση όσο σαφέστερα γίνεται και να εφαρμοστούν και για τις δαπάνες πρότυπα που θα ελαχιστοποιούν το κόστος για τον καταναλωτή, ενώ ταυτόχρονα θα βελτιστοποιούν την ασφάλεια, την τελική εναπόθεση και τον παροπλισμό.

  Hannes Swoboda (PSE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, καταρχάς θα αισθανόμουν πολύ καλύτερα σε μία Ευρώπη χωρίς πυρηνικούς σταθμούς και τους κινδύνους που συνδέονται με αυτούς. Επειδή όμως, όπως είπε σωστά ο Επίτροπος, αυτό είναι εθνική απόφαση, πρέπει να δώσουμε ιδιαίτερη προσοχή τα θέματα ασφαλείας. Εδώ πρέπει να εφαρμοστούν ευρωπαϊκοί κανόνες και προδιαγραφές.

Στην προκειμένη περίπτωση πρόκειται για έναν πυρηνικό σταθμό που κατασκευάστηκε πριν από την ένταξη της ΕΕ και τώρα πρέπει να κλείσει εξ αιτίας της. Πρόκειται για έναν πυρηνικό σταθμό σε μία όχι ιδιαίτερα πλούσια χώρα, σε μία χώρα με οικονομικά προβλήματα. Νομίζω ότι αυτό πρέπει να το λάβουμε υπόψη και γι’ αυτό ειδικά οι αυστριακοί βουλευτές της Ομάδας του ΕΣΚ τάχθηκαν υπέρ της χορήγησης μεγαλύτερου ποσού για τον παροπλισμό αυτού του πυρηνικού σταθμού. Ως εκ τούτου, η Ομάδα του ΕΣΚ θα εγκρίνει αυτό το μεγαλύτερο ποσόν. Εγώ δεν βλέπω μεγάλη αντίφαση με τις δημοσιονομικές προοπτικές επειδή μακροπρόθεσμα δεν υπάρχει πρόβλημα στην εύρεση αυτών των πόρων.

Επιτρέψτε μου να απευθύνω και πάλι έκκληση στους συναδέλφους να υποστηρίξουν στην περίπτωση αυτή τη Σλοβακία, να τη βοηθήσουν πραγματικά προκειμένου να μπορέσει να κλείσει αυτός ο πυρηνικός σταθμός το συντομότερο δυνατόν εξυπηρετώντας την ασφάλεια της Ευρώπης.

  Μάριος Ματσάκης (ALDE). – (ΕΝ) Κύριε Πρόεδρε, όλοι φαίνεται να συμφωνούμε ότι ο παροπλισμός των πυρηνικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής είναι απαραίτητος για λόγους ασφαλείας και περιβαλλοντικής προστασίας, αλλά το πραγματικό ερώτημα είναι ποιος θα πληρώσει για αυτόν και εάν αυτό το κόστος θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη κατά τον σχεδιασμό νέων πυρηνικών σταθμών στο μέλλον.

Ακούσαμε ότι στην ΕΕ περίπου 60 πυρηνικοί σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής πρέπει να παροπλιστούν τα επόμενα 20 χρόνια, με μέσο κόστος 500 εκατομμυρίων ευρώ για τον καθένα. Αυτό σημαίνει ότι θα χρειαστεί ένα ιλιγγιώδες ποσό 30 δις ευρώ για τα επόμενα 20 χρόνια! Αυτό αντιστοιχεί περίπου στο τριακονταπλάσιο του ετήσιου προϋπολογισμού της χώρας μου, της Κύπρου, και στην κατασκευή εκατοντάδων νοσοκομείων, σχολείων και άλλων ιδρυμάτων κοινωνικής αξίας. Η χώρα μου δεν είχε καμία σχέση με πυρηνικό υλικό, εκτός της επαίσχυντης αποθήκευσης πυρηνικών βομβών από τη Βρετανία στις εκεί αποικιακές βάσεις της.

Δεν είναι πιο δίκαιο οι ίδιες οι χώρες που επωφελήθηκαν από την παραγωγή πυρηνικής ενέργειας να συνεισφέρουν πολύ περισσότερο στον παροπλισμό των πυρηνικών τους σταθμών ηλεκτροπαραγωγής; Και γιατί δεν θα πρέπει οι υπεύθυνοι για την κατασκευή αυτών των σταθμών –για παράδειγμα, η ρωσική κυβέρνηση, καθώς και διάφορες πολυεθνικές εταιρείες να κληθούν να συνεισφέρουν σύμφωνα με την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει»; Επιπλέον, δεν θα ήταν πιο δίκαιο εάν αυτή η συνεισφορά προερχόταν από χώρες της ΕΕ που επωφελούνται από την παραγωγή πυρηνικής ενέργειας; Η σταθερή μου άποψη είναι ότι τα κράτη μέλη που δεν χρησιμοποιούν πυρηνική ενέργεια δεν θα πρέπει να πληρώσουν για τον παροπλισμό των πυρηνικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής άλλων κρατών μελών.

  Erik Meijer (GUE/NGL). – (NL) Κύριε Πρόεδρε, περισσότερο από το ένα τρίτο των 150 ευρωπαϊκών πυρηνικών σταθμών πρέπει να παροπλιστεί τα επόμενα 20 έτη. Ποιος θα πληρώσει τον λογαριασμό για αυτό: οι φορολογούμενοι ή οι ρυπαίνοντες; Η έλλειψη κονδυλίων δεν θα πρέπει να σημαίνει ότι οι απαρχαιωμένοι σταθμοί θα διατηρηθούν σε λειτουργία. Απόβλητα δεν είναι μόνο τα κατάλοιπα ραδιενεργών υλικών μετά τον παροπλισμό. Συμπεριλαμβανομένου του κόστους των παλαιών σχασίμων υλικών, της μεταφοράς και των εξορυκτικών αποβλήτων, το εξωτερικό κόστος είναι ίσως αρκετά υψηλότερο από το εκτιμούμενο 1 δισ. ανά πυρηνικό σταθμό.

Η κ. Harms ορθώς προτείνει ότι οι εταιρείες παροχής ηλεκτρικού ρεύματος θα πρέπει, σε ετήσια βάση, να συνεισφέρουν σε ένα ταμείο που θα καλύπτει όλο το κόστος του παροπλισμού, της επεξεργασίας και της αποθήκευσης ραδιενεργών αποβλήτων. Με την ενσωμάτωση αυτού του κόστους, η τιμή της πυρηνικής ενέργειας δεν θα διατηρείται πλέον τεχνηέντως χαμηλή μέσω επιδοτήσεων, και επίσης θα είναι εμφανές το χαμηλό επίπεδο της οικονομικής απόδοσης. Έως σήμερα, η αδιαφανής σύνδεση πολιτικών σκοπών με στρατιωτικούς σκοπούς εξακολουθεί να οδηγεί στην καταφανή στρέβλωση του ανταγωνισμού και σε συγκαλυμμένες εξαγωγικές επιδοτήσεις. Συμφωνούμε με την πρόταση κατάρτισης ενός καταλόγου κριτηρίων παροπλισμού, ο οποίος θα συνδέεται με αποθεματικά ταμεία όπου οι εταιρείες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να καταβάλλουν επαρκή κονδύλια για την επεξεργασία των αποβλήτων και τον παροπλισμό.

  Peter Baco (NI). – (SK) Κυρίες και κύριοι, με όλον τον σεβασμό θα ζητήσω τη στήριξή σας για τις τροποποιημένες προτάσεις της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας σχετικά με το πρόωρο κλείσιμο του πυρηνικού σταθμού V1 στο Jaslovske Bohunice της Σλοβακίας.

Στις προτάσεις της, η Επιτροπή σημειώνει ότι η Σλοβακία εκπληρώνει δεόντως τις ευθύνες της σε αυτόν τον τομέα. Οι προτάσεις αναγνωρίζουν επίσης τη σημαντική οικονομική απώλεια που θα υποστεί η Σλοβακία λόγω του πρόωρου κλεισίματος της εγκατάστασης. Η απώλεια οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι το πρόωρο κλείσιμο του σταθμού σημαίνει ότι οι χρηματοδοτικοί πόροι που εγγράφηκαν στον προϋπολογισμό για τον τελικό παροπλισμό του δεν θα αυξηθούν. Επιπλέον, θα έχουν δαπανηθεί εις μάτην τα 250 εκατ. ευρώ που η Σλοβακική Δημοκρατία επένδυσε πρόσφατα στον εκσυγχρονισμό του σταθμού προκειμένου να διασφαλίσει την μακροχρόνια ασφαλή λειτουργία του.

Η προτεινόμενη δημοσιονομική εισφορά της ΕΕ που ανέρχεται σε 400 εκατ. ευρώ για το κόστος του πρόωρος κλεισίματος είναι, κατά συνέπεια, σημαντική προϋπόθεση για την εκπλήρωση των δεσμεύσεων που ανέλαβε τόσο η Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και η Σλοβακική Δημοκρατία.

  Zita Pleštinská (PPE-DE). – (SK) Το θέμα της χρηματοδότησης του πρόωρου κλεισίματος του πυρηνικού σταθμού Bohunice αποτελεί βασική προτεραιότητα όχι μόνο για τον πυρηνικό τομέα αλλά και για το σύνολο της ενεργειακής πολιτικής της Σλοβακικής Δημοκρατίας.

Η Σλοβακία είναι έτοιμη να εκπληρώσει τη δέσμευσή της που ορίζει το Πρωτόκολλο αριθ. 9 της Συνθήκης Προσχώρησης της ΕΕ, παρά το γεγονός ότι επένδυσε 250 εκατ. ευρώ στον εκσυγχρονισμό και τη βελτίωση της ασφάλειας στον σταθμό του Bohunice. Πέραν τούτου, η Σλοβακία, όπως και αρκετές ακόμη χώρες της ΕΕ, δεν διαθέτει δικούς της σημαντικούς φυσικούς ενεργειακούς πόρους, και ο παροπλισμός των δύο μονάδων αυτού του σταθμού θα υπονομεύσει σημαντικά την ενεργειακή αυτάρκειά της.

Η κοινή γνώμη της Σλοβακίας είναι επί του παρόντος κατά του παροπλισμού των εγκαταστάσεων του Bohunice. Ο λαός της Σλοβακίας γνωρίζει καλά τις συνέπειες της ενεργειακής κρίσης και τις σχετικές αυξήσεις των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας. Λόγω αυτού, οποιαδήποτε αρνητική απάντηση στο αίτημα για περισσότερους χρηματοδοτικούς πόρους από την Ευρωπαϊκή Ένωση θα χρησιμοποιηθεί ως επιχείρημα από τους πολέμιους του παροπλισμού.

Στηριζόμενη στη μελέτη η οποία αποτέλεσε τη βάση των συζητήσεων με την Επιτροπή, η Σλοβακία ζήτησε 702 εκατ. ευρώ, σε αντίθεση με τα 237 εκατ. ευρώ που πρότεινε η Επιτροπή. Η Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ενέκρινε έναν συμβιβασμό 400 εκατ. ευρώ. Θα ήθελα να αδράξω την ευκαιρία και να ζητήσω από όλους σας να επιδείξετε αλληλεγγύη στη χώρα μου και να στηρίξετε την πρόταση της Επιτροπής Βιομηχανίας.

  Miloš Koterec (PSE). – (SK) Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας ένταξης στην ΕΕ, η Σλοβακική Δημοκρατία έκανε ό,τι μπορούσε προκειμένου να διασφαλίσει τη συνέχιση της λειτουργίας των πυρηνικών σταθμών της τύπου VVΕR, ενώ παράλληλα βελτίωσε τα επίπεδα ασφαλείας τους προκειμένου να προστατεύσει τον λαό της Σλοβακίας και τους λαούς όλων των χωρών της Ένωσης, ιδιαίτερα των γειτόνων της.

Κατά την περίοδο της διαδικασίας προσχώρησης, επενδύσαμε περίπου 250 εκατ. ευρώ σε δύο μονάδες του πυρηνικού σταθμού Bohunice, το οποίο είναι ένα σημαντικό ποσό για μια χώρα της οποίας το ΑΕγχΠ είναι λίγο μεγαλύτερο από το 50% του μέσου όρου της ΕΕ, και, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας, διασφαλίσαμε έτσι την ασφαλή λειτουργία της εγκατάστασης έως το 2015.

Κάποιος που δεν γνωρίζει ίσως αναρωτηθεί: «Εάν ισχύει αυτό, γιατί χρειάζεστε τα χρήματα για τον παροπλισμό του κατά τη δημοσιονομική περίοδο 2007-2013;». Κάποιος ειδικός θα απαντούσε: «Διότι η Σλοβακία ανέλαβε μια δέσμευση κατά τη διάρκεια της διαδικασίας ένταξής της στην ΕΕ, υπό το βάρος αυτού που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε πίεση των περιστάσεων, για τον παροπλισμό των δύο εν λόγω μονάδων το 2006 και το 2008 αντίστοιχα». Δεν χρειάζεται κανείς σημαντικές μαθηματικές δεξιότητες για να δει ότι δεκάδες εκατομμύρια ευρώ θα δαπανηθούν με αυτόν τον τρόπο.

Εντούτοις, μας δόθηκαν εγγυήσεις ότι η Ένωση θα μας βοηθούσε με τον παροπλισμό. Εάν το συνολικό άμεσο και έμμεσο κόστος του παροπλισμού ανερχόταν σε αρκετά εκατομμύρια ευρώ, τότε το ποσό των 237 εκατ. ευρώ που πρότεινε η επιτροπή θα ήταν αρκετά χαμηλό. Βεβαίως, όπως προτείνει η κ. Harms στη δεύτερη έκθεσή της, η Σλοβακία στηρίζει τη δημιουργία ειδικών κονδυλίων για τον παροπλισμό των πυρηνικών εγκαταστάσεων και είναι έτοιμη να καλύψει η ίδια ένα σημαντικό μέρος του συνολικού κόστους του παροπλισμού. Ωστόσο, τα επίπεδα της οικονομικής ανάπτυξης θα πρέπει επίσης να ληφθούν υπόψη. Εάν, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών, η απαιτούμενη βοήθεια προκειμένου να τηρηθεί η προθεσμία είναι 702 εκατ. ευρώ, το ποσό συμβιβασμού των 400 εκατ. ευρώ που προτείνει η Επιτροπή Βιομηχανίας φαίνεται σαφώς αποδεκτό, και υπάρχουν πολλά επιχειρήματα που αποδεικνύουν ότι το ποσό αυτό δεν θα πρέπει να αποτελεί πρόβλημα ακόμη και για την τελική εκδοχή του προϋπολογισμού.

Πιστεύω ότι και οι δύο εκθέσεις που μόλις συζητήσαμε έχουν έναν κοινό παρανομαστή, ο οποίος είναι η ασφάλεια των πυρηνικών εγκαταστάσεων. Εάν υπάρχει κοινός στόχος στην ΕΕ για να ακολουθηθεί ένα συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα σχετικά με το θέμα αυτό, πρέπει επίσης να υπάρχει ένας κοινός στόχος για την παροχή της απαραίτητης χρηματοδότησης για αυτόν τον σκοπό. Εάν οι δύο αυτοί στόχοι δεν συμβαδίζουν, τότε, κατά τη γνώμη μου, αυτό μπορεί αργά ή γρήγορα να οδηγήσει την Ένωση στο να αντιμετωπίσει τις συνέπειες τέτοιων ασυνεπειών.

  Andris Piebalgs, Μέλος της Επιτροπής. (ΕΝ) Κύριε Πρόεδρε, θα ξεκινήσω ευχαριστώντας την εισηγήτρια για την ορθότατη και σε βάθος ανάλυσή της σχετικά με τα κρίσιμα θέματα που αφορούν τον παροπλισμό.

Όσον αφορά το θέμα του Bohunice, καταρχάς η απόφαση να κλείσουν οι αντιδραστήρες βασίστηκε σε λόγους ασφαλείας. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η WENRA –Ένωση υπηρεσιών εποπτείας πυρηνικών σταθμών της Δυτικής Ευρώπης– αποφασίζει για τις απαιτήσεις ασφαλείας σε συγκεκριμένα κράτη μέλη. Σύμφωνα με την εισήγησή της, λοιπόν, αυτοί οι τύποι αντιδραστήρων δεν μπορούσαν να αναβαθμιστούν, όχι επειδή προέρχονταν από την πρώην Σοβιετική Ένωση, αλλά εξαιτίας των τεχνικών χαρακτηριστικών τους. Γι’ αυτό ζητήθηκε το κλείσιμο αυτών των αντιδραστήρων κατά τις διαπραγματεύσεις. Οι πληροφορίες αυτές ήταν γνωστές από την αρχή και έτσι οι διαπραγματεύσεις έλαβαν υπόψη όλες τις πιθανές συνέπειες. Η απόφαση δεν ελήφθη στην τελική δέσμη: σε πολλές περιπτώσεις, συμπεριλαμβανομένων περιπτώσεων στη Δημοκρατία της Σλοβακίας, οι κυβερνήσεις ανέλαβαν άμεσα υποχρεώσεις να κλείσουν συγκεκριμένους αντιδραστήρες, για παράδειγμα αυτούς στο Bohunice. Γι’ αυτόν τον λόγο απορρίπτω το επιχείρημα που λέει ότι ασκήθηκε πολιτική πίεση: η απόφαση βασίστηκε στις αναλύσεις των υπευθύνων για την πυρηνική ασφάλεια στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό είναι γεγονός.

Οι διαπραγματεύσεις διεξήχθησαν ανάλογα και όλες οι πιθανές συνέπειες ελήφθησαν υπόψη, όχι μόνο ο παροπλισμός αλλά και άλλα ζητήματα. Γι’ αυτόν τον λόγο, άλλωστε έχουμε διαφορετικά πρωτόκολλα για τη Λιθουανία και τη Σλοβακία.

Καταλαβαίνω ότι ο παροπλισμός αποτελεί τεράστιο έργο, αλλά μπορώ να εξηγήσω με σαφήνεια τη βάση της πρότασης της Επιτροπής: βασίστηκε στα αποτελέσματα των ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Οποιοδήποτε άλλο θέμα θα έπρεπε να βασιστεί σε άλλους συλλογισμούς, αλλά σε αυτό το στάδιο δεν είμαστε σε θέση να προχωρήσουμε σε άλλους συλλογισμούς.

Οι υπηρεσίες μου βρίσκονται σε στενή επαφή με τις σλοβακικές αρχές για να συζητήσουν το κρίσιμο αυτό θέμα. Ωστόσο, πρόκειται για μια δέσμευση που εγκρίθηκε από τους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Σλοβακίας στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις και πρέπει να τιμηθεί, όχι μόνο από την πλευρά της ΕΕ αλλά και από την πλευρά της Σλοβακίας. Πρόκειται, άρα, για μια πρόκληση που πρέπει να αντιμετωπίσουμε από κοινού.

Συγχρόνως, υπάρχει το ερώτημα εάν τα κονδύλια του παροπλισμού θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν ενώ όλοι οι αντιδραστήρες λειτουργούν: εάν δεν υπάρχει το κονδύλι του παροπλισμού, η τιμή είναι χαμηλότερη. Όμως, τελικά, ποιος πληρώνει; Οι φορολογούμενοι; Άλλοι πολίτες; Αυτό είναι πραγματικά ένα συνολικά κρίσιμο ζήτημα.

Η συζήτηση σήμερα, αυτήν την προχωρημένη ώρα, είναι πολύ σημαντική. Η Επιτροπή έχει ήδη προσπαθήσει να συντάξει νομοθετικές προτάσεις σχετικά με τα κονδύλια του παροπλισμού, επειδή είναι ουσιώδους σημασίας για την ανταγωνιστικότητα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και προκειμένου να διευκρινιστεί από πού θα προέλθουν τα χρήματα. Συμφωνώ απολύτως με την άποψη ότι αυτός που ρυπαίνει πρέπει να πληρώνει. Αυτό το στοιχείο πρέπει να συμπεριληφθεί στην τιμή.

Η Επιτροπή θα συντάξει μια σύσταση και θα επιμείνει στην ορθή και διαφανή χρήση των κονδυλίων για τον παροπλισμό, τα οποία θα πρέπει να είναι διαθέσιμα όποτε χρειαστούν. Αυτή είναι η βασική αλήθεια που πρέπει να αντιμετωπίζουμε όταν συζητάμε για την πυρηνική ενέργεια. Τα θέματα ανταγωνισμού σίγουρα δεν θα αποκλειστούν από τη συζήτηση, καθώς είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε ποια προγράμματα ενίσχυσης προορίζονται για άλλες πηγές ενέργειας. Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό ζήτημα.

Σας ευχαριστώ ιδιαίτερα για την αποψινή συζήτηση. Είμαι πραγματικά ικανοποιημένος που ήταν τόσο ενδελεχής. Πρέπει να συνεχίσουμε αυτή τη συζήτηση, όταν θα ασχοληθούμε με ενεργειακά θέματα.

(Χειροκροτήματα)

  Πρόεδρος. Η συζήτηση έληξε.

Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί την Τετάρτη, στις 12.00.