Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Τετάρτη 1 Φεβρουαρίου 2006 - Βρυξέλλες

17. Η σημερινή κατάσταση όσον αφορά την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και τυχόν μελλοντικές ενέργειες

  Πρόεδρος. – Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη συζήτηση της έκθεσης (A6-0404/2005) της κ. Maria Carlshamre, εξ ονόματος της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων, σχετικά με τη σημερινή κατάσταση όσον αφορά την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και τυχόν μελλοντικές ενέργειες (2004/2220(INI).

  Maria Carlshamre (ALDE), εισηγήτρια. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, το θέμα της βίας που ασκούν οι άνδρες κατά των γυναικών δεν είναι ένα μικρό πρόβλημα στο περιθώριο της κοινωνίας. Απαντάται παντού και επηρεάζει το σύνολο της κοινωνίας άμεσα και έμμεσα. Είμαι ευγνώμων για αυτό που θεωρώ αυξανόμενη κατανόηση του εύρους αυτού του προβλήματος. Θέλω να ευχαριστήσω τους συναδέλφους μου βουλευτές στην Επιτροπή Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων για την πολύτιμη βοήθεια και υποστήριξη που μου πρόσφεραν κατά τη διάρκεια αυτού του έργου. Είμαι επίσης ικανοποιημένη από το γεγονός ότι ο Επίτροπος Franco Frattini επέδειξε ισχυρή και ειλικρινή δέσμευση. Έχουμε τώρα μια σοβαρή ευκαιρία να αναγνωρίσουμε όλες τις γυναίκες που υπέστησαν βία αλλά δεν δικαιώθηκαν.

Ο ακρογωνιαίος λίθος της έκθεσής μου είναι ότι χρειαζόμαστε ακριβή στοιχεία. Σε επίπεδο ΕΕ, δεν υπάρχουν αξιόπιστες μελέτες. Εντούτοις, τρεις εθνικές μελέτες επιπολασμού που διεξήχθησαν στη Φιλανδία το 1999, στη Σουηδία το 2001 και στη Γερμανία το 2004 δείχνουν ότι οι προηγούμενες εκτιμήσεις υποτίμησαν σε τεράστιο βαθμό την έκταση του προβλήματος. Χρησιμοποιώντας τον ορισμό του ΟΗΕ για τη βία κατά των γυναικών ως σημείο αναφοράς, οι εν λόγω μελέτες δείχνουν ότι το 40-50% των γυναικών σε αυτές τις τρεις χώρες σε κάποια στιγμή της ζωής τους υπέστησαν τη βία ενός άνδρα. Θα ήθελα να το τονίσω αυτό: το 40-50% όλων των γυναικών ηλικίας μεταξύ 16 και 67 ετών. Ο αντίστοιχος αριθμός για ολόκληρη την ΕΕ θα ήταν πολύ υψηλός: 80 με 100 εκατομμύρια γυναίκες.

Προφανώς, τα αποτελεσματικά μέτρα πρέπει να βασίζονται σε ακριβή γεγονότα και αριθμητικά στοιχεία και η ανάγκη για παρόμοιες μελέτες σε άλλα κράτη μέλη είναι επιτακτική. Το ίδιο το μέγεθος του προβλήματος υποδεικνύει ότι όλα τα κράτη μέλη παραβιάζουν επανειλημμένα τους βασικούς κανόνες των αστικών ελευθεριών και το κράτος δικαίου σε μια κλίμακα που δεν έχουμε κατανοήσει ακόμα. Μπορεί να θεωρήσετε ότι αυτό είναι υπερβολή. Δεν είναι όμως.

Θα ήθελα να επικαλεστώ έναν κλασικό φιλελεύθερο. Πάνω από 300 χρόνια πριν, ο βρετανός φιλόσοφος, Τζον Λοκ, εισήγαγε μια θεμελιώδη ιδέα: μια κυβέρνηση πρέπει να θεωρείται εργαλείο προάσπισης των θεμελιωδών ελευθεριών, και το θεμελιωδέστερο πολιτικό δικαίωμα είναι το δικαίωμα στη ζωή και στη σωματική ασφάλεια. Αυτή είναι η ηθική, κανονιστική βάση για το κράτος και, συνακόλουθα, ο λόγος ύπαρξής του. Οι πολίτες δέχονται να υπακούουν στους νόμους, αυτό όμως προϋποθέτει με τη σειρά του ότι το κράτος εκπληρώνει τη βασική του δέσμευση, δηλαδή να προστατεύει τις ζωές, την ελευθερία και την ιδιοκτησία των πολιτών του. Κάθε κράτος που αποτυγχάνει σε αυτήν την αποστολή έχει παραβιάσει το συμβόλαιο. Όταν πρόκειται για τη βία κατά των γυναικών, η αποτυχία είναι μετρήσιμη σε όλα τα κράτη μέλη της Ένωσης. Κάθε μορφή βίας είναι πρόκληση για τον πολιτισμό μας και για το κράτος δικαίου. Αλλά η βία που ασκούν οι άνδρες κατά των γυναικών είναι μια ειδική πρόκληση για το συμβόλαιο, έκφραση του οποίου αποτελεί κάθε κοινή πολιτική.

Υπάρχει μια συστηματική διαφορά μεταξύ του τρόπου αντιμετώπισης των εγκλημάτων βίας ανάλογα με το φύλο του θύματος. Η βία που κατά βάση υφίστανται οι άνδρες λαμβάνει χώρα σε δημόσιο χώρο και διαπράττεται από γνωστό ή συνήθως άγνωστο άνδρα. Οι γυναίκες υφίστανται βία στον ιδιωτικό χώρο, όπου ο δράστης είναι γνωστός στο θύμα, συχνά κάποιος άνδρας με τον οποίο η γυναίκα έχει ή είχε κάποια σχέση. Η πιο καίρια διαφορά από πολιτικής απόψεως είναι ότι η ιδιωτική βία κατά των γυναικών δεν διώκεται το ίδιο σοβαρά όσο η δημόσια βία κατά των ανδρών. Το θέμα της βίας των ανδρών κατά των γυναικών δεν αποτελεί ένα μικρό πρόβλημα στο περιθώριο της κοινωνίας, υπάρχει και ιστορικό παρελθόν.

Ενώ η βία στον δρόμο –η οποία κυρίως πλήττει τους άνδρες– αποτελεί ποινικό αδίκημα στην Ευρώπη εδώ και αιώνες, η βία που ασκείται στο σπίτι μόλις σχετικά πρόσφατα κατέστη ποινικό αδίκημα. Όταν είχε μπει για τα καλά ο 20ός αιώνας, η Ευρώπη είχε πολλούς νόμους που δικαιολογούσαν την ενδοοικογενειακή βία των ανδρών σε βάρος των γυναικών. Τα κατάλοιπα αυτής της ιστορικής κληρονομιάς εξακολουθούν να υφίστανται στην ΕΕ. Μπορούμε να το διαπιστώσουμε αυτό στη νομολογία, στις συμπεριφορές και τις αντιλήψεις σε σχέση με τη λιγότερο σοβαρή φύση της ιδιωτικής βίας.

Το θέμα της βίας των ανδρών κατά των γυναικών δεν αποτελεί ένα μικρό πρόβλημα στο περιθώριο της κοινωνίας. Η βία των ανδρών κατά των γυναικών υπήρξε επίσης ένας τρόπος διατήρησης των ανδρών γενικά σε θέση ισχύος.

Όταν η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ ενέκρινε το 1993 τη Διακήρυξη για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών, ήταν η πρώτη φορά που ένα έγγραφο του ΟΗΕ έθετε το ζήτημα της βίας των ανδρών κατά των γυναικών υπό το πρίσμα της ισχύος των φύλων. Συνδέει ρητά τη βία με την ανώτερη θέση των ανδρών. Αυτό που πρέπει να κάνουμε τώρα είναι να δράσουμε. Πρώτα να διασφαλίσουμε ακριβή στοιχεία και στη συνέχεια, να προχωρήσουμε στις κατάλληλες λύσεις. Το θέμα της βίας των ανδρών κατά των γυναικών δεν αποτελεί ένα μικρό πρόβλημα στο περιθώριο της κοινωνίας, μας αφορά όλους. Απαιτώ μηδενική ανοχή της βίας των ανδρών κατά των γυναικών.

  Franco Frattini, Αντιπρόεδρος της Επιτροπής. (IT) Κύριε Πρόεδρε, συμφωνώ πλήρως με την έκθεση και την παρέμβαση της εισηγήτριας. Αναμφίβολα η βία κατά των γυναικών αποτελεί σήμερα την πιο διαδεδομένη παγκοσμίως περίπτωση παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Πρόκειται για μια μορφή βίας που δεν γνωρίζει γεωγραφικά σύνορα ή όρια ηλικίας των θυμάτων ούτε κάνει διακρίσεις κοινωνικής τάξης, μορφωτικού επιπέδου και οικογενειακής κατάστασης. Είναι πραγματικά το πλέον διαδεδομένο έγκλημα παγκοσμίως, κατά του οποίου έχουν θεσμικό και ηθικό καθήκον να αντιδράσουν με αποφασιστικότητα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Χαιρετίζω με ιδιαίτερη ικανοποίηση την έκθεση που συζητούμε σήμερα, καθώς αντιμετωπίζει τα βασικά θέματα με τα οποία πρέπει να ασχοληθούν τα ευρωπαϊκά όργανα. Η Επιτροπή έχει δρομολογήσει ορισμένες πρωτοβουλίες για να βοηθήσει τα κράτη μέλη στη θέσπιση αποτελεσματικών πολιτικών πρόληψης και αντίδρασης, προκειμένου να καταπολεμηθεί η βία κατά των γυναικών. Αναπτύσσουμε νομικά όργανα για να διευκολύνουμε τη στενή συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών στη δραστηριότητα της αστυνόμευσης, στον προσδιορισμό των αδικημάτων που συχνά δεν συμπίπτουν και, ασφαλώς, στην ενίσχυση των μέσων με σκοπό την καταπολέμηση και την εκρίζωση αυτών των αδικημάτων από την κοινωνία, καθώς και τη διασφάλιση αποτελεσματικότερης προστασίας για τα θύματα της βίας.

Η πλειονότητα των ενεργειών που αναφέρονται στην έκθεση εντάσσεται στο πλαίσιο του προγράμματος Daphne που όλοι γνωρίζουμε: πρόκειται για ενέργειες με σκοπό την υποστήριξη και την κατάρτιση των θυμάτων, προγράμματα επανένταξης στον κοινωνικό ιστό των θυμάτων της βίας, σχέδια μελετών και έρευνας, ανάπτυξης ευρωπαϊκών πολιτικών, συγκέντρωσης δεδομένων και προσδιορισμού των δεικτών, τα οποία δυστυχώς απουσιάζουν σήμερα.

Το πρόγραμμα Daphne, το οποίο η Επιτροπή προτίθεται να εφαρμόσει και να αναπτύξει περαιτέρω, καλύπτει όλες τις μορφές βίας, συμπεριλαμβανομένης της ενδοοικογενειακής βίας που αποτελεί μία από τις σοβαρότερες περιπτώσεις, οι οποίες δυστυχώς διαφεύγουν από τις δικαστικές στατιστικές καθώς η τεράστια πλειοψηφία των θυμάτων δεν καταγγέλλουν τα επεισόδια ενδοοικογενειακής βίας. Οι εν λόγω ενέργειες αποσκοπούν επίσης στην αποτελεσματική καταπολέμηση του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων, μιας αποτρόπαιης πρακτικής κατά της οποίας πρέπει να αντιδράσουμε με αποφασιστικότητα, και των αποκαλούμενων «εγκλημάτων τιμής», τα οποία θα έπρεπε να αποκαλούνται «εγκλήματα ατίμωσης»: αλίμονο σε όποιον χαρακτηρίζει ως εγκλήματα «τιμής» τα εγκλήματα κατά των γυναικών για τέτοιου είδους αιτίες.

Η έκθεση επισημαίνει την ανάγκη συγκέντρωσης δεδομένων και στατιστικών, καθώς οι αξιόπιστες στατιστικές αποτελούν μία από τις απαραίτητες προϋποθέσεις για τη λήψη αποτελεσματικότερων αποφάσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η Επιτροπή εργάζεται επί του ζητήματος αυτού και έχει εγκαινιάσει, σε συνεργασία με την Eurostat, ένα ευρωπαϊκό σύστημα στατιστικών σχετικά με την εγκληματικότητα και την ποινική δικαιοσύνη: ασφαλώς η βία κατά των γυναικών είναι ένας από τους τομείς για τους οποίους θα δημοσιεύσουμε πολύ σύντομα στατιστικές που προκύπτουν από τις πρωτοβουλίες και από τα δεδομένα που θέτουν στη διάθεσή μας τα κράτη μέλη. Πιστεύω ότι εντός του Ιουνίου του τρέχοντος έτους, θα μπορέσουμε να δημοσιεύσουμε για πρώτη φορά μια σειρά ευρωπαϊκών στατιστικών σχετικά με τα εγκλήματα και τις ποινικές τους διώξεις, οι οποίες θα περιλαμβάνουν ασφαλώς ένα κεφάλαιο σχετικά με τη βία κατά των γυναικών.

Όσον αφορά τον ακρωτηριασμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων, η Επιτροπή, στο πλαίσιο πάντα του προγράμματος Daphne, χρηματοδοτεί πολυάριθμες πρωτοβουλίες που είχαν θετικά αποτελέσματα. Μπορώ να προσθέσω επίσης ότι, στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής δράσης στους τομείς της μετανάστευσης και του πολιτικού ασύλου, η οδηγία σχετικά με τις ελάχιστες προδιαγραφές για την αναγνώριση του δικαιώματος πολιτικού ασύλου χαρακτηρίζει τις πράξεις σεξουαλικής βίας κατά των γυναικών ως επαρκή λόγο για την αναγνώριση του καθεστώτος του πολιτικού πρόσφυγα. Μπορώ επίσης να διαβεβαιώσω την εισηγήτρια ότι, μολονότι δεν αναφέρονται ρητά στο κείμενο της υπό συζήτηση οδηγίας, η Επιτροπή θεωρεί τον ακρωτηριασμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων ως πράξη σεξουαλικής βίας, η οποία περιλαμβάνεται, κατά την άποψή μου, μεταξύ των λόγων που δικαιολογούν την αναγνώριση του καθεστώτος του πολιτικού πρόσφυγα.

Κύριε Πρόεδρε, ανέφερα αυτό το παράδειγμα για να επαναλάβω την ανάγκη να αντιμετωπίσουμε σε ευρωπαϊκό επίπεδο και σε κάθε δυνατό πεδίο το ζήτημα της βίας κατά των γυναικών: από την εμπορία ανθρώπων και τις πολιτικές μετανάστευσης έως τις ίσες ευκαιρίες –και συνεπώς την ανάγκη καταπολέμησης των διακρίσεων– και γενικότερα να χρησιμοποιήσουμε τη δικαιοσύνη, την πολιτική απασχόλησης και τις κοινωνικές πολιτικές ως μέσα αποτελεσματικής αντιμετώπισης. Αισθάνομαι θεσμικά, πολιτικά, αλλά και ηθικά δεσμευμένος όσον αφορά αυτούς τους στόχους, οι οποίοι θα αποτελέσουν συνεπώς σημαντικές προτεραιότητες στο έργο των προσεχών μηνών.

  Piia-Noora Kauppi, εξ ονόματος της Ομάδας PPE-DE. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, καταρχάς θα ήθελα να ευχαριστήσω την εισηγήτρια για το έργο της και για αυτή την ευκαιρία να συζητήσουμε τη βία που υφίστανται οι γυναίκες στην καθημερινή τους ζωή.

Η βία σε βάρος των γυναικών δεν αποτελεί ένα περιθωριακό πρόβλημα: γυναίκες από όλες τις κοινωνικές ομάδες μπορούν να πέσουν θύματα της βίας. Ορισμένες φορές οι επιτυχημένες επαγγελματικά γυναίκες πιστεύουν ότι το πρόβλημα δεν μπορεί να τις αγγίξει. Κάθε γυναίκα μπορεί να κακοποιηθεί. Δεν μπορούμε να πούμε ότι αυτό δεν αποτελεί δικό μας πρόβλημα ή πρόβλημα των γυναικών της ΕΕ.

Αν και η έκθεση εστιάζει στη βία των ανδρών σε βάρος των γυναικών, και ειδικά στην ενδοοικογενειακή βία, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι αυτή δεν είναι η μοναδική μορφή βίας, παρά το γεγονός ότι, αναμφισβήτητα, είναι η πιο κοινή. Δυστυχώς, και τα παιδιά γίνονται συχνά στόχοι της ενδοοικογενειακής βίας, όπως και οι άνδρες. Μολονότι δεν αποτελεί αντικείμενο της σημερινής μας συζήτησης, δεν θα πρέπει να ξεχνούμε ότι συμβαίνει και αυτό.

Κανένα από αυτά τα είδη ενδοοικογενειακής βίας δεν θα πρέπει να επιτρέπεται. Η εισηγήτρια αναφέρει τον αριθμό των 100 εκατομμυρίων γυναικών στην ΕΕ που έχουν υποστεί βία από άνδρες. Η Επιτροπή εκτιμά ότι περίπου 1 000 γυναίκες πεθαίνουν στην Ευρώπη ετησίως λόγω της βίας στις προσωπικές τους σχέσεις. Μόνο στη Φιλανδία, η αστυνομία κάνει 80 000 επισκέψεις σε σπίτια, εκ των οποίων οι 17 000 οφείλονται σε ενδοοικογενειακή βία – και είμαστε μια χώρα που έρχεται πέμπτη στην παγκόσμια κατάταξη ισότητας των φύλων.

Αυτά είναι τρομακτικά νούμερα. Πρέπει να δράσουμε. Τι μπορούμε να κάνουμε λοιπόν; Πρώτον, θα πρέπει να διασφαλίσουμε ότι τα κράτη μέλη λαμβάνουν μέτρα για την καταπολέμηση της ενδοοικογενειακής βίας. Η αποτελεσματικότερη νομοθεσία και η πραγματική εφαρμογή της είναι καίριας σημασίας, καθώς και ο συντονισμός μεταξύ όλων των εμπλεκομένων σε αυτό τον τομέα. Θα πρέπει επίσης να λάβουμε υπόψη τις μελέτες που διεξήχθησαν στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες έδειξαν έναν σαφή συσχετισμό μεταξύ της κακοποίησης των ζώων και της ενδοοικογενειακής βίας. Έχει διαπιστωθεί ότι σε πολλές περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας προηγήθηκε κακοποίηση ζώων. Εμείς στην Ευρώπη μπορούμε ίσως να διδαχθούμε κάτι από αυτό.

Πέρα από τις πιο παραδοσιακές μορφές βίας κατά των γυναικών, πρόσφατα παρατηρήθηκε μια αύξηση των εγκλημάτων τιμής και των ακρωτηριασμών των γεννητικών οργάνων. Με ιδιαίτερη ικανοποίηση άκουσα ότι η Επιτροπή δίνει περισσότερη έμφαση σε αυτό το ανθρώπινο δικαίωμα. Κάθε γυναίκα έχει δικαίωμα να αποφασίζει για το σώμα της. Αυτό είναι πολύ σημαντικό.

  Anna Hedh, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. – (SV) Κύριε Πρόεδρε, δράττομαι αυτής της ευκαιρίας για να ευχαριστήσω την εισηγήτρια για το γεγονός ότι μας δόθηκε σήμερα η δυνατότητα να συζητήσουμε αυτό το εξαιρετικά σημαντικό θέμα στην ΕΕ. Εκτός από ποινικό αδίκημα και παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η βία των ανδρών κατά των γυναικών αποτελεί ένα σοβαρό κοινωνικοπολιτικό πρόβλημα σε όλον τον κόσμο. Εμείς, στη Σοσιαλιστική Ομάδα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, εκτιμούμε ότι η βία των ανδρών κατά των γυναικών συνδέεται με τις άνισες σχέσεις εξουσίας μεταξύ ανδρών και γυναικών και το πρόβλημα θα αυξηθεί αν τα κράτη μέλη δεν χρησιμοποιήσουν τη νομοθεσία προκειμένου να αντιμετωπίσουν σθεναρά και ξεκάθαρα αυτή τη βία.

Η βία των ανδρών κατά των γυναικών έχει φυσικά σημαντικές κοινωνικές και ανθρώπινες συνέπειες. Πάντα πιστεύω ότι, πίσω από κάθε γυναίκα που κακοποιείται υπάρχουν, πολλοί συχνά, τα παιδιά της, τα οποία, εκτός από το σημαντικό σωματικό και ψυχολογικό τραύμα που υφίστανται, πιστεύουν ότι έτσι είναι τα πράγματα, άποψη που, μακροπρόθεσμα, μπορεί να οδηγήσει στην υιοθέτηση της ίδιας συμπεριφοράς και από τα παιδιά όταν μεγαλώσουν. Πρέπει να σπάσουμε αυτόν τον φαύλο κύκλο. Επίσης, συχνά ξεχνούμε τα παιδιά σε αυτές τις περιπτώσεις. Είναι σημαντικό τα παιδιά που βλέπουν τις μητέρες τους να κακοποιούνται να θεωρούνται επίσης θύματα και να δικαιούνται να ακουστεί η άποψή τους στο δικαστήριο.

Έχει επίσης αποδειχθεί ότι η βία κατά των γυναικών αποτελεί σημαντικό παράγοντα στη ζωή των γυναικών και των κοριτσιών που πέφτουν θύματα της εμπορίας ανθρώπων και της πορνείας. Θα ήθελα επίσης με αυτή την ευκαιρία να επισημάνω ότι θα πρέπει να καταπολεμήσουμε τη στάση ότι η πορνεία ισοδυναμεί με άσκηση ενός επαγγέλματος. Αυτή η μορφή βίας και σοβαρής παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι απολύτως απαράδεκτη. Η πορνεία και η εμπορία ανθρώπων και όλες οι μορφές βίας κατά των γυναικών, συμπεριλαμβανομένου του ακρωτηριασμού των γεννητικών οργάνων και των εγκλημάτων τιμής, ανήκουν στην ίδια κατηγορία. Η ΕΕ πρέπει να δώσει ένα καλό παράδειγμα και να πάρει θέση στην καταπολέμηση αυτών των εκφράσεων διάκρισης μεταξύ των φύλων και της άνισης κατανομής εξουσίας μεταξύ τους. Είναι επίσης σημαντικό να εκπονηθεί προληπτικό έργο υπό τη μορφή έρευνας, παροχής πληροφοριών και ανταλλαγής γνώσης ανάμεσα στα κράτη μέλη. Πολύ συχνά, εστιάζουμε, όπως είναι πολύ φυσικό, στα θύματα, αλλά απαιτούνται επίσης ενεργές προληπτικές στρατηγικές με στόχο τους δράστες της βίας και όσους κινδυνεύουν να γίνουν δράστες.

Τέλος, θέλω μόνο να αναφέρω μία από τις τροπολογίες μου που αφορά τη σχέση ανάμεσα στο αλκοόλ και στη βία. Το αλκοόλ αποτελεί συχνό παράγοντα σε πράξεις βίας και είναι σημαντικό να μην γίνονται δεκτοί από τα δικαστήρια οι ισχυρισμοί μέθης ως ελαφρυντικό όσον αφορά τη βία ανδρών κατά γυναικών. Όταν επανεξεταστούν οι στρατηγικές για τη μείωση των επιπτώσεων του αλκοόλ στη κοινωνία, πρέπει να ληφθεί, ωστόσο, υπόψη η επίδραση που έχει το αλκοόλ στην πρόκληση βίαιης συμπεριφοράς των ανδρών κατά των γυναικών.

(Χειροκροτήματα από διάφορες πλευρές)

  Raül Romeva i Rueda, εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE. – (ES) Κύριε Πρόεδρε, με λυπεί πάρα πολύ το γεγονός ότι πρέπει να διεξαγάγουμε αυτή τη συζήτηση σχετικά με τη βία κατά των γυναικών, καθώς αυτό σημαίνει ότι μιλάμε για ένα υπαρκτό, ενεργό πρόβλημα.

Η έκθεση της κ. Carlshamre, την οποία συγχαίρω για το έργο της, μας υπενθυμίζει, μεταξύ άλλων, ότι η βία κατά των γυναικών είναι μια μάστιγα που δεν γνωρίζει εθνικά, θρησκευτικά, κοινωνικά ή οικονομικά όρια· αντιθέτως, όπως έχει ειπωθεί, αποτελεί παγκόσμιο φαινόμενο, που σχετίζεται με τις ανισότητες που υπάρχουν στις κοινωνίες μας αναφορικά με την κατανομή της εξουσίας και των ρόλων μεταξύ των φύλων. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο η απάντηση πρέπει να είναι αποφασιστική, εδώ στην Ευρώπη και σε άλλες χώρες, όπως στο Μεξικό ή στη Γουατεμάλα, όπου η κατάσταση έχει επιδεινωθεί τόσο πολύ που γίνεται λόγος ακόμη και για «γυναικοκτονίες». Ο καιρός της ρητορικής και των επικρίσεων έχει, ωστόσο, παρέλθει προ πολλού. Τώρα είναι καιρός να δράσουμε, να υιοθετήσουμε μέτρα υποστήριξης των θυμάτων, να εφαρμόσουμε ενεργητικές και προληπτικές στρατηγικές και να θεσπίσουμε αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές κυρώσεις. Αλλά προκειμένου να είναι αποτελεσματικά αυτά τα μέτρα, πρέπει να τους παράσχουμε τους απαραίτητους ανθρώπινους και οικονομικούς πόρους.

Πριν λίγες μέρες γιορτάσαμε την πρώτη επέτειο του νόμου σχετικά με τη βία κατά των γυναικών στην Ισπανία. Αυτή η ημέρα μας δίνει την ευκαιρία να επιμείνουμε, όπως το κάνει και η έκθεση Carlshamre, ότι η βία κατά των γυναικών πρέπει να θεωρείται σαφής παραβίαση των πιο θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ότι, εκτός από μέτρα αντίδρασης, πρέπει να θεσπίσουμε προγράμματα ολιστικού χαρακτήρα για να αντιμετωπίσουμε σοβαρά το θέμα της κατανομής των ρόλων στην κοινωνία μας και, ειδικά, την αντίληψη που επικρατεί μεταξύ πολλών αντρών ότι οι γυναίκες είναι απλά αντικείμενα που έχουν στη διάθεσή τους και ότι επομένως έχουν το δικαίωμα να τις χτυπούν ή να τις κακομεταχειρίζονται ή ακόμα και να τις σκοτώνουν ορισμένες φορές.

Εν συντομία, φοβάμαι ότι το αληθινό πρόβλημα υπάρχει στο μυαλό πολλών αντρών και εκεί είναι που πρέπει να αναληφθεί δράση.

  Ilda Figueiredo, εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL. – (PT) Η βία εναντίον των γυναικών, συμπεριλαμβανομένης της εμπορίας ανθρώπων, της πορνείας, της βίας στο σπίτι και στον χώρο εργασίας, αποτελεί ένα εξαιρετικά σοβαρό θέμα.

Από αυτές τις εκδηλώσεις βίας, η ενδοοικογενειακή βία είναι η πιο συχνή και πλήττει εκατομμύρια γυναίκες στην Ευρώπη. Η εισηγήτρια, την οποία θα ήθελα να συγχαρώ για το έργο της, μας παρουσίασε ορισμένα στοιχεία, αν και είναι γνωστό ότι δεν έχουν διεξαχθεί μελέτες σε κοινοτικό επίπεδο. Κύριε Επίτροπε, πρέπει να ληφθούν μέτρα χωρίς καθυστέρηση ώστε να καταστεί αυτό το φαινόμενο πιο ορατό. Εξάλλου, είναι τραγικό το γεγονός ότι τα θύματα της βίας που πεθαίνουν κάθε χρόνο στην ΕΕ περιλαμβάνουν πάνω από 100 000 γυναίκες και πολλά παιδιά, άλλος ένας τομέας που πρέπει να ληφθεί υπόψη.

Ως εκ τούτου, ελπίζω ότι, μετά από αυτή τη συζήτηση, τα πράγματα δεν θα συνεχίσουν να είναι όπως ήταν. Ας ελπίσουμε ότι τα θεσμικά όργανα θα ενισχυθούν πραγματικά, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις, θα εφαρμοστούν μέτρα και θα εκδηλωθεί πολιτική βούληση για αποτελεσματική αλλαγή σε αυτόν τον τομέα.

  Urszula Krupa , εξ ονόματος της Ομάδας IND/DEM. –(PL) Κύριε Πρόεδρε, δεν θέλω να υποβαθμίσω τη σπουδαιότητα αυτού του σημαντικού θέματος. Εντούτοις, ως μέλος της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων, θα ήθελα να επισημάνω ότι η βία δεν είναι μόνο στοιχείο της ανδρικής συμπεριφοράς. Αποτελεί ένδειξη μιας προσωπικότητας που δεν αναπτύχθηκε σωστά και μπορεί να παρατηρηθεί τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες. Η ψυχολογική βία που ασκούν οι γυναίκες είναι λιγότερο άμεσα ορατή, αλλά μπορεί να είναι εξίσου τραυματική, όπως επιβεβαιώνει η έρευνα για περιπτώσεις βίας στις σχέσεις μεταξύ ατόμων ίδιου φύλου. Πρέπει να τονίσουμε ότι οι κοινωνικοί παράγοντες διαδραματίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στη διάδοση της βίας. Αναφέρομαι στην επιθετικότητα στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και στον ηδονιστικό και φιλελεύθερο τρόπο ζωής που προωθείται σήμερα και που δεν υπόκειται σε περιορισμούς, κανόνες ή απαγορεύσεις. Είναι ένας τρόπος ζωής που χαρακτηρίζεται από ένα αδυσώπητο ρεύμα πανσεξουαλισμού και πορνογραφίας και από την άποψη ότι οι άνθρωποι είναι αντικείμενα που μπορούν να αγοραστούν ή να πωληθούν. Τέλος, ο νεοϋποστηριζόμενος πόλεμος των φύλων, ο οποίος παραπέμπει στην κομμουνιστική ταξική διαμάχη, έχει ενισχύσει την επιθετικότητα παρά την έχει μειώσει.

  Irena Belohorská (NI). – (SK) Κυρίες και κύριοι, θα ήθελα να εκφράσω τις ευχαριστίες μου στην εισηγήτρια, κ. Carlshamre, για την έκθεσή της που υπογραμμίζει τις πολύ σημαντικές πτυχές της καταπολέμησης της βίας που ασκείται κατά των γυναικών. Συμφωνώ μαζί της και πιστεύω ότι είναι πολύ σημαντικό να υιοθετήσουμε όλοι μας τη μηδενική ανοχή προς κάθε μορφή βίας.

Λένε ότι μια αλυσίδα είναι τόσο γερή όσο ο πιο αδύναμος κρίκος της και η κοινωνία μας πρέπει να είναι αδύναμη αν δεν μπορεί να προστατεύσει τον αδύναμο κρίκο της, δηλαδή τα παιδιά της. Τα φεμινιστικά κινήματα εκθέτουν τη βία κατά των γυναικών και πάντα αγωνίζονται για τα δικαιώματα των γυναικών. Καθώς παρατηρούμε ότι η ηλικία των θυμάτων ολοένα μειώνεται, η κοινωνία πρέπει να έχει το σθένος να προστατεύσει τα νεαρά κορίτσια από τη βία και την κακοποίηση. Ωστόσο, οι ένοχοι σπάνια αποκαλύπτονται και συνήθως όταν είναι ήδη πολύ αργά.

Είναι λυπηρό το γεγονός ότι οι τραγικές ιστορίες γίνονται καλά άρθρα και αυξάνουν τα έσοδα των σκανδαλοθηρικών εφημερίδων. Δυστυχώς για το θύμα, αυτό είναι ένα τραγικό γεγονός. Τα νεαρά κορίτσια συνήθως δεν έχουν την ευκαιρία να ζήσουν την παιδική τους ηλικία – λόγω της βίας γίνονται γυναίκες και συχνά μητέρες πρόωρα. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, υψώνω κι εγώ τη φωνή μου σήμερα, προκειμένου να επιστήσουμε την προσοχή σε αυτό το θέμα και να βοηθήσουμε στις προσπάθειες που στοχεύουν στην εξάλειψη της βίας που όλοι γνωρίζουμε ότι υπάρχει στην κοινωνία, αν και συνηθίζουμε να περιμένουμε από τους άλλους να την καταπολεμήσουν για εμάς.

Εκτιμώ ότι είναι πολύ σημαντικό να εγκρίνουμε νόμους, συστάσεις και κανονισμούς, αλλά πρέπει να υποστηρίζουμε επίσης τη συνεπή εφαρμογή και συμμόρφωση στην καθημερινή μας ζωή. Όχι μακριά από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μια νεαρή γυναίκα στέκεται στον δρόμο με ένα ή δύο μωρά κρατώντας ένα κύπελλο και ζητιανεύοντας χρήματα. Επειδή είναι γυναίκα από διαφορετική εθνοτική ομάδα, προσποιούμαστε ότι αυτό δεν μας απασχολεί, της ρίχνουμε δυο σεντς και προχωράμε.

  Anna Záborská (PPE-DE). – (SK) Επιτρέψτε μου καταρχάς να εκφράσω τις ευχαριστίες μου προς την εισηγήτρια, κ. Maria Carlshamre, και προς όλους τους συναδέλφους που βοήθησαν στην εκπόνηση αυτής της έκθεσης.

Η βία είναι μια κατάχρηση της ανωτερότητας εκ μέρους της μία πλευράς, αλλά πρέπει να αναφερθεί ότι η μη πρόληψη της βίας αποτελεί επίσης μια μορφή βίας. Η βασική στάση μας πρέπει να χαρακτηρίζεται από μηδενική ανοχή προς όλες τις μορφές βίας κατά των γυναικών. Οποιαδήποτε λύση θα εξαρτηθεί ειδικά από την ανάπτυξη του σεβασμού προς τους άλλους και από την εντατική συνεργασία μεταξύ κυβερνήσεων, κοινοβουλίων και μη κυβερνητικών οργανώσεων. Αυτά τα όργανα θα πρέπει να αναπτύξουν από κοινού διαδικασίες για την καταπολέμηση αυτού του φαινομένου.

Τα στατιστικά στοιχεία είναι απαραίτητα, αλλά η επιτυχία μας εξαρτάται κυρίως από τα αποτελεσματικά προληπτικά μέτρα, ειδικά καθώς κάθε περιστατικό βίας στην οικογένεια επηρεάζει και τα παιδιά και μεταβιβάζεται στις μελλοντικές γενιές. Οι κοινότητες και οι εθνοτικές μειονότητες με διαφορετικές κουλτούρες και με τις δικές τους μορφές βίας πρέπει επίσης να βρεθούν στο επίκεντρο της προσοχής μας. Κάθε κράτος της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να θεσπίσει ολοκληρωμένη και αποτελεσματική νομοθεσία όσον αφορά την ενδοοικογενειακή βία, η οποία θα ποινικοποιήσει ορισμένες μορφές βίας. Ούτε οι εθιμικές πρακτικές ούτε το αλκοόλ πρέπει να θεωρούνται ελαφρυντικοί παράγοντες. Πρέπει να επιδείξουμε με σαφήνεια ότι η βία είναι απλώς απαράδεκτη στην κοινωνία.

Κύριε Πρόεδρε, πιστεύω ακράδαντα ότι η ενδοοικογενειακή βία αποτελεί όνειδος για τη δημοκρατική και αναπτυγμένη κοινωνία στην οποία ζούμε, καθώς συνιστά βία που διαπράττεται κατά της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Η πρόληψη της βίας κατά των γυναικών πρέπει να είναι αποστολή όλων μας.

  Iratxe García Pérez (PSE). – (ES) Κύριε Πρόεδρε, αυτή η έκθεση που συζητάμε σήμερα μας δίνει την ευκαιρία να απευθύνουμε μία σοβαρή έκκληση στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα και στα κράτη μέλη να καταπολεμήσουν κάτι που είναι πραγματικότητα: τη βία κατά των γυναικών μόνο και μόνο επειδή είναι γυναίκες. Δεν μπορούμε να μείνουμε απαθείς σε μια κατάσταση όπως αυτή· είναι υποχρέωσή μας να εφαρμόσουμε κάθε απαραίτητο μέσο προκειμένου να θέσουμε τέλος σε αυτή την κοινωνική μάστιγα. Η βία κατά των γυναικών αποτελεί παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των θεμελιωδών δικαιωμάτων, όπως η ελευθερία, η ισότητα, η ζωή και η μη διακριτική μεταχείριση. Πρέπει να ζητήσουμε από τα κράτη μέλη να επιβάλλουν πιο σκληρές ποινές και να εφαρμόσουν ολοκληρωμένη νομοθεσία προκειμένου να ανταποκριθούν σε αυτή την πραγματικότητα. Σε αυτό το πλαίσιο, η Ισπανία δίνει ένα σαφές παράδειγμα σε όλη την Ευρώπη με τον νόμο που ενέκρινε πέρυσι για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών. Μολονότι αυτού του είδους η βία δεν πρόκειται να σταματήσει από τη μια μέρα στην άλλη, αυτός ο νόμος αποτελεί μια σαφή δέσμευση για την αποφασιστική καταπολέμησή της με όλα τα απαραίτητα μέσα.

Δεν μπορούμε να αρνηθούμε ότι υπάρχει μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση για αυτό το πρόβλημα σήμερα, χάρη στις προσπάθειες των γυναικείων οργανώσεων στον αγώνα τους εναντίον κάθε μορφής βίας κατά των γυναικών. Μπορούμε τώρα να πούμε ότι δεν είναι πλέον ένα αόρατο έγκλημα, αλλά αντίθετα ότι είναι ένα έγκλημα που επιφέρει μια καθολική απόρριψη. Σημαντικές πτυχές όπως η προστασία των θυμάτων πρέπει να συνοδεύονται από άλλα μέτρα, όπως ειδικά προγράμματα για την πρόσβαση στην εργασία ή στην κοινωνική στέγαση, ώστε να καταστεί δυνατή η αντιμετώπιση αυτής της πραγματικότητας με έναν ολοκληρωμένο τρόπο, λαμβάνοντας υπόψη πτυχές που σχετίζονται με την εκπαίδευση, τη νομική συνδρομή και την υγεία και χωρίς να ξεχνάμε ότι αυτές οι βίαιες καταστάσεις επηρεάζουν συχνά και τους ανήλικους στο οικογενειακό περιβάλλον.

Δεν πρέπει να υπάρχει καμία δικαιολογία για να μην αντιμετωπίσουμε τη βία κατά των γυναικών με αποφασιστικότητα και αφοσίωση, διότι μια κοινωνία δεν μπορεί να προοδεύσει όταν τα δικαιώματα ενός τόσο σημαντικού μέρους της –των γυναικών– παραβιάζονται. Μιλάμε για ένα σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα και θα απαιτηθεί κάθε δυνατή προσπάθεια από μέρους μας αν θέλουμε να τεθεί ένα τέλος σε αυτό. Το βήμα που κάνουμε σήμερα είναι ένα ακόμη βήμα προς τον τελικό στόχο. Πρέπει να κάνουμε τα αδύνατα δυνατά προκειμένου να επιτευχθεί αυτός ο στόχος.

  Zita Pleštinská (PPE-DE). – (SK) Η βία κατά των γυναικών υπήρχε σε όλες τις φάσεις της ανθρώπινης ιστορίας. Προκειμένου να αναπτύξουμε αποτελεσματικές στρατηγικές για την εξάλειψη αυτού του σοβαρού κοινωνικού προβλήματος, πρέπει να κατανοήσουμε πλήρως αυτό το φαινόμενο και τα στοιχεία του που είναι ειδικά για τους διαφορετικούς λαούς.

Οι μετακομμουνιστικές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Σλοβακίας, αγνοούν αυτό το θέμα εδώ και πολύ καιρό. Οι ισχυρές παραδόσεις κρατούσαν πάντα την ενδοοικογενειακή βία κρυμμένη πίσω από κλειστές πόρτες. Ένας άλλος καθοριστικός παράγοντας ήταν το γεγονός ότι ορισμένες μορφές βίας αφορούσαν πολύ ευαίσθητα θέματα. Για τον λόγο αυτό, το θύμα συχνά δεν κατήγγειλε μια επίθεση, ειδικά λόγω του φόβου που του προκαλούσε ο δράστης, του φόβου για τα παιδιά ή λόγω της αφοσίωσης στην οικογένεια. Αυτές οι χώρες, ειδικά, είχαν συνήθως χαμηλά επίπεδα καταγγελιών σεξουαλικών επιθέσεων. Εκτιμάται ότι ο πραγματικός αριθμός των περιστατικών είναι πενταπλάσιος έως και δεκαπλάσιος από τον αριθμό των περιστατικών που καταγγέλλονται.

Πολύ συχνά, οι γυναίκες δυσκολεύονται να μιλήσουν για τη βία, είτε λόγω του σοκ που έχουν περάσει είτε από ντροπή και δεν πιστεύουν ότι μπορεί κάποιος να τις βοηθήσει. Άλλες δεν αναγνωρίζουν καν την εμπειρία ως βία. Για τους λόγους αυτούς, συμφωνώ με την εισηγήτρια, κ. Carlshamre, η οποία τόνισε στην έκθεσή της ότι πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην αύξηση του επιπέδου ευαισθητοποίησης σχετικά με αυτό το πρόβλημα στο σύνολο της κοινωνίας. Η έκθεση προκαλεί τις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών να λάβουν μέτρα με σκοπό την εξάλειψη της σιωπής που καλύπτει τη βία κατά των γυναικών. Η βία δεν μπορεί να είναι προσωπικό ζήτημα. Πρέπει να γίνει δημόσιο ζήτημα για όλους μας.

Η ακριβής συλλογή στοιχείων είναι ο μόνος τρόπος για να φτάσουμε στην ουσία αυτού του σοβαρού προβλήματος και να εστιάσουμε τις προσπάθειες στην εξάλειψή του. Σε αυτή την προσπάθεια δεν μπορούν να συμβάλουν μόνο οι μη κυβερνητικές οργανώσεις, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, τα ερευνητικά και εκπαιδευτικά ιδρύματα, αλλά και όλοι εμείς που αρνούμαστε να ανεχθούμε ένα τόσο σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα, το οποίο αποτελεί εμπόδιο στην ανάπτυξη μιας δημοκρατικής κοινωνίας. Κλείνοντας, επιτρέψτε μου να εκφράσω τις ευχαριστίες μου προς την εισηγήτρια για το έργο της.

  Marianne Mikko (PSE). – (ET) Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, δυστυχώς ούτε εγώ είμαι άνδρας, αλλά μια ακόμα γυναίκα σε αυτή τη συζήτηση, και θα ήθελα να ευχαριστήσω την εισηγήτρια, κ. Maria Carlshamret, για την πολύ επίκαιρη έκθεσή της. Η έκθεση υποστηρίζει δικαίως ότι η βία κατά των γυναικών συνδέεται με την ανωτερότητα των ανδρών στην κοινωνία. Η έκθεση δίνει μεγάλη προσοχή στην ανησυχητική εξάπλωση των εγκλημάτων τιμής και του ακρωτηριασμού των γεννητικών οργάνων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτές είναι παραδόσεις που οι μετανάστες φέρνουν από χώρες όπου η ισορροπία δυνάμεων ανάμεσα στα φύλα είναι πιο ασύμμετρη από ό,τι στην Ευρώπη.

Τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν μπορούν να παραβλέψουν αυτή την παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων απλώς και μόνο επειδή αυτή η βία διαπράττεται μέσα στην οικογένεια. Χρειαζόμαστε ισχυρά μέτρα και ανάλογες, ισορροπημένες ποινές που θα αποτελούν αποτρεπτικό στοιχείο, όπως υποδεικνύεται στην έκθεση. Η άμεση τιμωρία θα πρέπει να υποστηρίζεται από μέτρα που στόχο θα έχουν τη βελτίωση της ισορροπίας δυνάμεων ανάμεσα στα φύλα. Θα ήθελα να επισημάνω άλλη μια μορφή βίας που αντιπροσωπεύει και συμβολίζει την άνιση κατανομή της εξουσίας καλύτερα από κάθε άλλη. Μιλώ για την πώληση των σωμάτων των γυναικών. Η αγορά σεξουαλικών υπηρεσιών συνιστά βία και διάπραξη βίας. Το πρόσφορο έδαφος της πορνείας σχετίζεται πολύ στενά με την ανεργία των γυναικών και με τους χαμηλούς μισθούς των γυναικών. Η συνεχιζόμενη βία και τα κοινωνικά προβλήματα που συνδέονται με αυτή καθιστούν πολύ δύσκολο να ενταχθούν οι γυναίκες στην αγορά εργασίας. Συμφωνώ με τη συνάδελφό μου, κ. Figueiredo, η οποία είπε ότι «Πορνεία δεν σημαίνει ίση συμμετοχή στην αγορά εργασίας».

Στην πατρίδα μου, προσπαθώ να καταστήσω την αγορά σεξουαλικών υπηρεσιών ποινικό αδίκημα. Δεν θέλω να συνεχιστεί η βία κατά των γυναικών και η ανισότητα των φύλων. Δεν θέλω η υποβάθμιση του περιβάλλοντος διαβίωσης που συνοδεύει τη βιομηχανία των οίκων ανοχής να συνεχίσει να απειλεί τις πόλεις μας. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα πρέπει να συζητήσει σοβαρά τη μετατροπή της αγοράς σεξουαλικών υπηρεσιών σε ποινικό αδίκημα σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό θα αποτελούσε ένα βήμα προόδου για την ισότητα των φύλων και μια μεγάλη συνδρομή στην εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών. Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας!

  María Esther Herranz García (PPE-DE). – (ES) Τα πράγματα δεν πηγαίνουν τόσο άσχημα: συζητάμε αυτό το θέμα επί μία δεκαετία σχεδόν και το ότι η κατάσταση βελτιώνεται αποδεικνύεται από το γεγονός ότι είμαστε εδώ σήμερα, ότι συνεχίζουμε να συζητάμε και ότι οι γυναίκες τώρα καταγγέλλουν τη βία που υφίστανται. Αυτή η μορφή βίας συνεχίζεται εδώ και πολύ καιρό και οι γυναίκες υποφέρουν στη σιωπή, και όχι μόνο στην προσωπική τους σιωπή, αλλά και στη συνένοχη σιωπή των οικογενειών τους, των γειτόνων και όλης της κοινωνίας. Όπως έχει αναφερθεί εδώ σήμερα, αυτή η μάστιγα πλήττει όλα τα στρώματα της κοινωνίας: πλούσιους, φτωχούς, μορφωμένους, λιγότερο μορφωμένους… Ο καθένας από εμάς γνωρίζει κάποιον που έχει υποστεί αυτή τη βία. Ωστόσο, δεν πρέπει να εκπονηθούν μελέτες μόνο για τη φύση της ενδοοικογενειακής βίας, αλλά αξίζει επίσης να διερευνηθεί αν, σε περιπτώσεις βίας στο οικογενειακό περιβάλλον, το άτομο που την ασκεί χρησιμοποιεί επίσης βία στον χώρο εργασίας, αν ασκεί επίσης «παρενόχληση» και προσπαθεί να καταστρέψει τους ανθρώπους γύρω του σωματικά και ψυχολογικά, επειδή κατά βάθος, οι άνθρωποι που το κάνουν αυτό είναι άρρωστοι και δεν ξέρουν κανέναν άλλο τρόπο να εκφράζονται πέρα από αυτό το είδος βίας.

Επομένως, πρέπει να εξετάσουμε επίσης τι μέτρα πρέπει να εφαρμόσει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Είναι πολύ καλό να νομοθετούμε, αλλά είναι επίσης σημαντικό να παρέχουμε προσωρινή βοήθεια, να παρέχουμε εκπαίδευση και να εφαρμόζουμε προγράμματα όπως το Daphne, διότι όλη αυτή η βοήθεια συμβάλλει σταδιακά στην εξάλειψη αυτής της μάστιγας και αυτής της επίμονης κηλίδας στην κοινωνία μας.

Ασφαλώς, είναι αλήθεια επίσης ότι πρέπει να παράγουμε στατιστικά στοιχεία και να παρακολουθούμε την εξέλιξή τους, διότι αν θέλουμε να παράσχουμε αληθινούς πόρους, αν δεσμευόμαστε πραγματικά και διαθέτουμε τα χρήματα που χρειάζονται για την εφαρμογή αυτών των απαραίτητων προγραμμάτων, πρέπει να είμαστε σε θέση να δούμε πώς εξελίσσονται ούτως ώστε να μπορούμε να διορθώσουμε τα πράγματα εγκαίρως και να είμαστε όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικοί. Διαχειριζόμαστε δημόσια χρήματα και αυτά τα χρήματα πρέπει να δικαιολογούνται δεόντως και, πάνω απ’ όλα, πρέπει να χρησιμοποιούνται για τον σκοπό που προορίζονται, ο οποίος είναι, ούτε λίγο ούτε πολύ, να τεθεί ένα τέλος στη βία κατά των γυναικών, όχι μόνο εδώ στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και στις τρίτες χώρες, τις οποίες βοηθάμε, αλλά χωρίς να απαιτούμε οι νόμοι που εφαρμόζονται εδώ να τηρούνται και εκεί.

  Lidia Joanna Geringer de Oedenberg (PSE). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, η βία κατά των γυναικών συχνά υποβαθμίζεται ή απλά δεν αναφέρεται. Ωστόσο, αποτελεί ένα πρόβλημα που πλήττει μία στις τρεις γυναίκες σε όλον τον κόσμο. Η βία που διαπράττεται από τους άνδρες εναντίον των γυναικών αποτελεί έγκλημα και παραβίαση θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων όπως το δικαίωμα στη ζωή, στην ασφάλεια, στην αξιοπρέπεια και στο απαραβίαστο του σώματος. Κατά κανόνα, απαγορεύεται διά νόμου, αλλά δυστυχώς εξακολουθεί να είναι ανεκτή από την κοινωνία και τα στατιστικά στοιχεία μαρτυρούν ότι ένα δισεκατομμύριο γυναίκες στον κόσμο εξακολουθούν να κακοποιούνται, να εξαναγκάζονται να συμμετάσχουν σε σεξουαλικές σχέσεις παρά τη θέλησή τους και να υφίστανται κακοποίηση με άλλους τρόπους.

Αυτό δεν είναι αποκλειστικά πρόβλημα του αναπτυσσόμενου κόσμου. Ακόμα και στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά μέσο όρο τρεις γυναίκες πεθαίνουν κάθε μέρα εξαιτίας ενδοοικογενειακής βίας. Αυτό σημαίνει ότι τα θύματα των ενδοοικογενειακών φόνων ζούσαν ανάμεσά μας, όχι σε κάποιο μακρινό μέρος. Η βία μέσα στην οικογένεια αποτελεί ένα μεγάλο κοινωνικό πρόβλημα που προκύπτει από την άνιση κατανομή εξουσίας μεταξύ των φύλων σε όλη την ιστορία τους. Σήμερα, κάθε κράτος θα πρέπει να προστατεύσει τα δικαιώματα όλων των πολιτών του και συνεπώς θα πρέπει να καταπολεμήσει τις διακρίσεις και τη βία εις βάρος των γυναικών με την κατάρτιση και την εφαρμογή των κατάλληλων νομικών διατάξεων.

  Μαρία Παναγιωτοπούλου-Κασσιώτου (PPE-DE). – Κύριε Πρόεδρε, και εγώ θα ήθελα να συγχαρώ την κ. Carlshamre για την έκθεση που με πάθος συνέταξε διατηρώντας στην επικαιρότητα ένα πρόβλημα για την πολιτισμένη ανθρώπινη κοινωνία.

Όπως προκύπτει και από την έκθεση που με μεθοδικότητα συνέταξε η αρμόδια διεύθυνση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και δημοσιεύθηκε το Δεκέμβριο του 2005 αλλά και από την έρευνα του Συμβουλίου της Ευρώπης, η βία κατά των γυναικών είναι η κυριότερη αιτία θανάτου γυναικών μεταξύ 16 και 44 ετών.

Αν και, όπως είπατε κύριε Επίτροπε, δεν υπάρχει παγκόσμια αναγνωρισμένος ορισμός της βίας που πλήττει τις γυναίκες, το φαινόμενο διαπερνά τα σύνορα και δεν εμποδίζεται από την κοινωνική θέση. Οποιαδήποτε γυναίκα μπορεί να πέσει θύμα βίας αλλά κάθε μορφή βίας συνιστά παράβαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και παράβαση των δικαιωμάτων στη ζωή, στην ασφάλεια, στην αξιοπρέπεια, στη σωματική και διανοητική ακεραιότητα. Αποτελεί εμπόδιο για την ανάπτυξη μιας δημοκρατικής κοινωνίας. Απομακρύνει τις γυναίκες από την κοινωνική ζωή και την αγορά εργασίας. Μπορεί να οδηγήσει στην περιθωριοποίηση και στη φτώχεια. Το κοινωνικό αυτό πρόβλημα πρέπει να εξαλειφθεί εν όψει και της προσπάθειας ένταξης περισσότερων γυναικών στην αγορά εργασίας.

Μια μορφή βίας είναι και η ψυχολογική: ο εξευτελισμός, η απειλή, η ύβρις, που αποσταθεροποιούν την προσωπικότητα της γυναίκας και διαταράσσουν τη συμπεριφορά της, έτσι ώστε να μην είναι ικανή να προσφέρει στο περιβάλλον της.

Για να υπάρξουν όμως αποτελέσματα, η βία πρέπει να δηλώνεται και γι’ αυτό πρέπει να αυξηθεί η εμπιστοσύνη στις αρχές, στις υπεύθυνες υπηρεσίες, στις δικαστικές αρχές. Τα μέτρα που θα ληφθούν πρέπει να είναι συντονισμένα, γι’ αυτό σας συγχαίρω, κύριε Επίτροπε, που δείξατε τη διάθεση να πάρετε αυτά τα μέτρα, βρίσκοντας τις κατάλληλες νομικές βάσεις και απομακρύνοντας το πρόγραμμα για την καταπολέμηση της βίας από άλλα θέματα.

  Πρόεδρος. – Η συζήτηση έληξε.

Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί αύριο, στις 11.00.