Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Τετάρτη 15 Φεβρουαρίου 2006 - Στρασβούργο

9. Προοπτικές για τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη (συζήτηση)

  Πρόεδρος. – Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τις δηλώσεις του Συμβουλίου και της Επιτροπής σχετικά με τις προοπτικές για τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη.

  Hans Winkler, Προεδρεύων του Συμβουλίου. (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, αναμφίβολα η ΒοσνίαΕρζεγοβίνη έχει σημειώσει, μετά την ειρηνευτική συμφωνία του Dayton, μεγάλη πρόοδο προς την κατεύθυνση της δημιουργίας μίας πολυεθνικής δημοκρατίας και αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να επικροτήσουμε και να χαρούμε γι’ αυτό. Μιλώντας ως Αυστριακός, που είδε να γίνονται όλα αυτά τρόπον τινά δίπλα στην πόρτα του, πρέπει να πω ότι θεωρώ σημαντικό το γεγονός ότι εμείς που παρακολουθούσαμε πριν από δέκα χρόνια τρομοκρατημένοι και συγκλονισμένοι τις απίστευτες αγριότητες και συγκρούσεις και τα βάσανα του κόσμου, μπορούμε σήμερα να πούμε με κάποια ικανοποίηση ότι οι πιθανότητες για ένοπλη σύρραξη εκεί είναι πολύ μικρές. Αυτό είναι μία μεγάλη επιτυχία για τη διεθνή κοινότητα και κυρίως για την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η έναρξη διαπραγματεύσεων για μία συμφωνία σταθεροποίησης και σύνδεσης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της ΒοσνίαςΕρζεγοβίνης αποδεικνύει τις επιτυχίες της περασμένης δεκαετίας. Ένα σημαντικό σχετικό παράδειγμα είναι ότι το 2005, η Republika Srpska και η ομοσπονδία ΒοσνίαςΕρζεγοβίνης συγχώνευσαν τα υπουργεία Άμυνάς τους μεταφέροντας όλες τις δραστηριότητες και το προσωπικό που αφορούν την άμυνα σε ένα κοινό υπουργείο Άμυνας για ολόκληρο το κράτος, πράγμα που ασφαλώς αποτελεί ορόσημο στην εξέλιξη της χώρας. Η ευρωπαϊκή αποστολή της EUFOR Althea συνεργάζεται στενά με αυτές τις νέες κοινές δομές και συνεχίζει τη μεταρρύθμιση στον τομέα της άμυνας.

Υπάρχουν και άλλα ακόμη παραδείγματα που δείχνουν ότι η χώρα προοδεύει αναφορικά με την ακεραιότητά της και την αποδοχή της ευθύνης της για τον εαυτό της. Ένα από αυτά είναι η θέσπιση ΦΠΑ σε ολόκληρη τη χώρα από την 1η Ιανουαρίου 2006.

Ένα αρκετά σημαντικό βήμα προόδου στις μεταρρυθμίσεις ήταν η συμφωνία για τη μεταρρύθμιση της αστυνομίας, που τώρα βρίσκεται στο στάδιο της εφαρμογής, και όποιος παρακολούθησε αυτές τις διαπραγματεύσεις, γνωρίζει πόσο δύσκολες ήταν και πόσο μεγάλη ήταν η εσωτερική αντίσταση σε επίπεδο εθνοτικών ομάδων. Αναμφίβολα είναι μεγάλο επίτευγμα το ότι ξεπεράστηκαν αυτά τα εμπόδια και πρέπει να συγχαρούμε τη ΒοσνίαΕρζεγοβίνη γι’ αυτό.

Η EUPM, η αστυνομική αποστολή της ΕΕ στη ΒοσνίαΕρζεγοβίνη, θα παίξει σημαντικό ρόλο σε αυτήν τη μεταρρυθμιστική διαδικασία. Πολύ πρόσφατα, την 1η Ιανουαρίου 2006, η αρχική εντολή της, που είχε λήξει, παρατάθηκε για άλλα δύο χρόνια. Η εντολή συνίσταται σε ακόμα πιο ενεργό υποστήριξη της συμβολής της αστυνομίας στην καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος και αυτό είναι σημαντικό για τα κράτη μέλη μας αφού, φυσικά, το οργανωμένο έγκλημα στη δική μας γειτονιά έχει επιπτώσεις και σε εμάς. Η EUPM, η EUFOR και ο Ύπατος Εκπρόσωπος και ειδικός εντεταλμένος της ΕΕ συνεργάζονται στενά στον τομέα αυτόν με σκοπό να εξασφαλιστεί μία συντονισμένη, συνεπής και αποτελεσματική υποστήριξη για τις εκτελεστικές αρχές.

Κατά τους τελευταίους μήνες έγιναν επίσης προσπάθειες για ενδεχόμενη μεταρρύθμιση του συντάγματος του Dayton. Το σύνταγμα αυτό επικρίνεται διαρκώς για την πολυπλοκότητά του, όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι –όπως είπα στην αρχή κατέστησε δυνατή την εδραίωση της ειρήνης στη χώρα, ούτως ώστε να μην υπάρχει πλέον κίνδυνος εχθροπραξιών.

Μολονότι οι διαπραγματεύσεις που είχαν αρχίσει πέρυσι και είχαν επαναληφθεί στην αρχή του τρέχοντος έτους τώρα διακόπηκαν επ’ αόριστον και οι ηγέτες των κομμάτων δεν είναι σήμερα σε θέση να συμφωνήσουν για ένα ολοκληρωμένο πακέτο, πρέπει να πούμε ότι σημειώθηκαν πρόοδοι που μπορούμε να περιμένουμε να έχουν απτά αποτελέσματα στο μέλλον. Θα ήθελα να υπενθυμίσω ειδικότερα στο Σώμα την πρόοδο σε σχέση με τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ενίσχυση της θέσης του προέδρου του υπουργικού συμβουλίου της χώρας που μας δίνουν αφορμή για κάποια αισιοδοξία.

Αυτή η μεταρρυθμιστική διαδικασία, στην οποία συμπεριλαμβάνεται και η μεταρρύθμιση του συντάγματος, είναι περισσότερο μία διαδικασία παρά ένα μεμονωμένο γεγονός και πρέπει όλοι να τη δούμε ρεαλιστικά. Οπωσδήποτε, υπάρχουν πολλά πράγματα που είναι δύσκολο να γίνουν σε μια δημοκρατία σε ένα έτος εκλογών, ειδικά αν ο επιδιωκόμενος στόχος είναι μια εκ βάθρων μεταρρύθμιση. Στα συμπεράσματά του του Ιανουαρίου, το Συμβούλιο δήλωσε ότι επικροτεί τις συζητήσεις για τη συνταγματική μεταρρύθμιση και την πρόοδο που έχει σημειωθεί μέχρι στιγμής. Το θέμα που εμφανίζεται σε όλες αυτές τις προσπάθειες, αλλά και στη συμβολή της διεθνούς κοινότητας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι η ανάγκη να δεχθούν τα θεσμικά όργανα στη ΒοσνίαΕρζεγοβίνη να αναλάβουν μεγαλύτερες ευθύνες. Μπορούμε να το συνοψίσουμε με τη λέξη «ιδιοποίηση».

Ένα άλλο σημαντικό θέμα που θα μας απασχολήσει το 2006 είναι το μέλλον του Ύπατου Εκπροσώπου και η παρουσία της διεθνούς κοινότητας στη ΒοσνίαΕρζεγοβίνη. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αυτή η χώρα θα συνεχίσει να χρειάζεται και στο εγγύς μέλλον διεθνή βοήθεια, αλλά στόχος πρέπει να είναι να αντικατασταθεί η ώθηση της διεθνούς κοινότητας –που εκπροσωπείται πρωτίστως από τις ευρείες αρμοδιότητες του Ύπατου Εκπροσώπου, τις επονομαζόμενες «Εξουσίες της Βόννης»– από μια έλξη από τις Βρυξέλλες. Στο πλαίσιο της μετάβασης από το αξίωμα του Ύπατου Εκπροσώπου με τη σημερινή μορφή του στο αξίωμα του Ειδικού Εντεταλμένου της ΕΕ, οι αρμοδιότητες και δυνατότητες επέμβασης των διεθνών παραγόντων θα πρέπει να περιοριστούν σύμφωνα με την αρχή της ιδιοποίησης που συμπεριλαμβάνει τη μεταφορά των πρόσθετων εξουσιών και ευθυνών στα θεσμικά όργανα του κράτους.

Θα πρέπει να είμαστε ευχαριστημένοι γιατί αυτό είναι σύμφωνο με τους δεδηλωμένους στόχους του νέου Ύπατου Εκπροσώπου κ. Schwarz-Schilling, που ανέλαβε το αξίωμα αυτό στα τέλη Ιανουαρίου από τον λόρδο Ashdown και είπε ότι θέλει ως Ύπατος Εκπρόσωπος να αναλάβει περισσότερο τον ρόλο να διευκολύνει και να προωθήσει τον εξευρωπαϊσμό της χώρας και να κάνει μικρότερη χρήση των καθαυτό εξουσιών του Υπάτου Εκπροσώπου, οι οποίες θα πρέπει να χρησιμοποιούνται όλο και λιγότερο καθώς θα προχωρεί η μεταρρυθμιστική διαδικασία.

Ως εκ τούτου, επιδοκιμάζουμε τη δήλωσή του ότι σκοπεύει να καταφεύγει μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις στις εξουσίες του για παρέμβαση.

Όπως συμβαίνει και με τις άλλες χώρες των Βαλκανίων, το πλαίσιο για την προετοιμασία της ΒοσνίαςΕρζεγοβίνης για την ενσωμάτωσή της στις ευρωπαϊκές δομές είναι η διαδικασία σταθεροποίησης και σύνδεσης. Η έναρξη αυτών των διαπραγματεύσεων και συνακόλουθα των διαπραγματεύσεων για συμβατικές σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση συνιστά ένα σημαντικό βήμα για την προσέγγιση της ΒοσνίαςΕρζεγοβίνης στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ο πρώτος γύρος διαπραγματεύσεων, που έγινε στις 25 Ιανουαρίου υπό την κοινή προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Βόσνιου διαπραγματευτή κ. Davidovic, ολοκληρώθηκε με επιτυχία και η περαιτέρω πρόοδος, που ελπίζουμε ότι θα σημειωθεί σύντομα, θα εξαρτηθεί φυσικά από το κατά πόσον θα μπορέσει να συνεχιστεί αυτή η μεταρρυθμιστική διαδικασία.

Ο πρόεδρος της Αυστρίας ανέφερε ήδη σήμερα ότι τα δυτικά Βαλκάνια αποτελούν προτεραιότητα για την αυστριακή Προεδρία, και είναι όντως προτεραιότητα, μαζί με την προσφορά σε αυτές τις χώρες μιας προοπτικής ένταξης στην ΕΕ, γιατί μια τέτοια προοπτική είναι η κινητήρια δύναμη για τις μεταρρυθμίσεις που πρέπει να κάνουν οι χώρες αυτές και που εμείς θέλουμε –και πρέπει να προωθήσουμε. Είναι ζωτικής σημασίας να συμπεριλαμβάνουν οι μεταρρυθμίσεις αυτές προόδους σε πολλούς και διάφορους τομείς όπως η καταπολέμηση της διαφθοράς, η ενίσχυση της δημόσιας διοίκησης, η πλήρης συνεργασία με το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για την Πρώην Γιουγκοσλαβία – η τελευταία είναι ιδιαίτερα σημαντική για όλες τις εμπλεκόμενες χώρες της περιοχής. Παρόμοια πρόοδος είναι αναγκαία και σε πολλούς άλλους τομείς όπου διεξάγονται οι απαιτούμενες μεταρρυθμίσεις, προκειμένου να γίνουν η ΒοσνίαΕρζεγοβίνη και όλες οι άλλες χώρες της περιοχής σύγχρονες και δημοκρατικές.

Ποια είναι τώρα η πρόβλεψη; Η σύνοδος κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων που έγινε στη Θεσσαλονίκη τον Ιούνιο του 2003 είχε ως αποτέλεσμα να επαναλάβει η Ευρωπαϊκή Ένωση την προσήλωσή της προς μία ευρωπαϊκή προοπτική για όλες τις χώρες των δυτικών Βαλκανίων. Αυτή η θεμελιώδης παραδοχή ότι το μέλλον των χωρών αυτών βρίσκεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση επαναλήφθηκε και επιβεβαιώθηκε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Ιούνιο του 2005. Φυσικά, η πρόοδος σε αυτό το προενταξιακό στάδιο θα εξαρτηθεί από την εκπλήρωση της κριτηρίων της Κοπεγχάγης και των όρων που περιλαμβάνονται στη διαδικασία σταθεροποίησης και σύνδεσης.

Η ανακοίνωση που εξέδωσε η Επιτροπή τον Ιανουάριο του 2006 σχετικά με τη μελλοντική διαμόρφωση των σχέσεων της ΕΕ με τις χώρες των δυτικών Βαλκανίων, που επικροτήθηκε θερμά από το Συμβούλιο, σκιαγραφεί τα προενταξιακά βήματα που ξεπερνούν την ατζέντα της Θεσσαλονίκης, και είμαι βέβαιος ότι ο Επίτροπος Rehn θα ενημερώσει αναλυτικά το Σώμα γι’ αυτά.

Αυτοί οι στόχοι της ΕΕ θα επαναληφθούν επ’ ευκαιρία της επόμενης άτυπης συνάντησης των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ και των Δυτικών Βαλκανίων που θα γίνει στο Salzburg στις 10 και 11 Μαρτίου, όπου και πρόκειται να συμφωνηθεί το πώς και με ποια μέσα μπορεί η ΕΕ να ενισχύσει τη δράση της στην περιοχή. Η συνάντηση αυτή θα αποτελέσει μία καλή ευκαιρία για να συμφωνηθούν πρακτικά μέτρα για την προαγωγή της σταθερότητας, της ασφάλειας και της ευημερίας στα Δυτικά Βαλκάνια με την προοδευτική ενσωμάτωση της περιοχής στις ευρωπαϊκές δομές, πράγμα για το οποίο θα αποτελέσει την κύρια βάση η ανακοίνωση της Επιτροπής που ανέφερα προηγουμένως.

Θα τελειώσω επαναλαμβάνοντας αυτό που είπα προηγουμένως, δηλαδή ότι αυτό αποτελεί σημαντική προτεραιότητα για την αυστριακή Προεδρία. Αυτή η διοργάνωση υψηλού επιπέδου που έχει ως αντικείμενο τα Δυτικά Βαλκάνια ελπίζουμε ότι θα δώσει περαιτέρω ώθηση και θα ενθαρρύνει τις χώρες αυτές να συνεχίσουν τις μεταρρυθμίσεις τους και να ενταχθούν στις ευρωπαϊκές δομές.

Βλέπουμε με αισιοδοξία το μέλλον της ΒοσνίαςΕρζεγοβίνης, και η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να συμβάλει σημαντικά σε αυτό.

(Χειροκροτήματα)

  Olli Rehn, μέλος της Επιτροπής. (EN) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να ξεκινήσω χαιρετίζοντας θερμά το ενδιαφέρον της αυστριακής Προεδρίας στα δυτικά Βαλκάνια. Προσβλέπω στη συνεργασία με την Προεδρία, το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο για την πραγματοποίηση των επόμενων σημαντικών βημάτων που θα φέρουν τα δυτικά Βαλκάνια πλησιέστερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η ΒοσνίαΕρζεγοβίνη πραγματικά βρίσκεται σε ένα σταυροδρόμι σήμερα. Τον περασμένο Νοέμβριο η χώρα ξεκίνησε τη διαπραγμάτευση μιας συμφωνίας σταθεροποίησης και σύνδεσης με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ένας νέος Ύπατος Εκπρόσωπος /Ειδικός Εντεταλμένος της ΕΕ, ο κ. Christian Schwarz-Schilling, έχει διαδεχθεί τον Λόρδο Ashdown στο Σεράγεβο. Ο κ. Schwarz-Schilling θα ασκήσει σε μικρότερο βαθμό τις εκτελεστικές του αρμοδιότητες αφήνοντας τον χειρισμό περισσότερων θεμάτων στα χέρια των πολιτικών της ΒοσνίαςΕρζεγοβίνης. Βρισκόμαστε τώρα σε μια εποχή διασφάλισης μεγαλύτερης ιδιοποίησης και υπευθυνότητας για τη ΒοσνίαΕρζεγοβίνη.

Πριν τονίσω ορισμένες πρόσφατες εξελίξεις και τους πολιτικούς μας στόχους, επιτρέψτε μου να απολογηθώ εκ των προτέρων για το ενδεχόμενο να χρειαστεί να αποχωρήσω από το Κοινοβούλιο πριν από τη λήξη της σημερινής συζήτησης. Προγραμματίζεται να αναχωρήσω στις 4 μ.μ. σήμερα με τον Πρόεδρο κ. Barroso για μια τριήμερη περιοδεία σε έξι πόλεις των δυτικών Βαλκανίων, καταλήγοντας στο Σεράγεβο το Σάββατο. Συνεπώς, ευελπιστώ ότι θα έχουμε τελειώσει έως τις 4 μ.μ.

Η ΒοσνίαΕρζεγοβίνη προοδεύει όσον αφορά τη διαδικασία σταθεροποίησης και σύνδεσης. Τον περασμένο Νοέμβριο στο Σεράγεβο αρχίσαμε επισήμως τις διαπραγματεύσεις για την επίτευξη μιας συμφωνίας σταθεροποίησης και σύνδεσης. Ο πρώτος πραγματικός γύρος διαπραγματεύσεων διεξήχθη στα τέλη Ιανουαρίου 2006. Ήταν εξαιρετικά επιτυχής και οι βόσνιοι εταίροι μας είχαν προετοιμαστεί άρτια.

Η Επιτροπή εκτιμά ότι οι διαπραγματεύσεις θα διαρκέσουν περίπου ένα έτος. Ωστόσο, η επίτευξη αυτής της ημερομηνίας-στόχου συνεπάγεται ότι η ΒοσνίαΕρζεγοβίνη θα μπορέσει να ανταποκριθεί σε όλες τις απαιτήσεις της ΕΕ για μεταρρυθμίσεις. Στο πλαίσιο αυτό, είναι αναγκαία η πλήρης συνεργασία της ΒοσνίαςΕρζεγοβίνης με το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για την πρώην Γιουγκοσλαβία. Προς αποφυγή οποιασδήποτε παρερμηνείας, επιτρέψτε μου να διευκρινίσω ότι δεν υπάρχει περιθώριο εκπτώσεων: η πλήρης συνεργασία είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη σύναψη μιας συμφωνίας σταθεροποίησης και σύνδεσης και για την πρόοδο των διαπραγματεύσεων. Είναι επίσης αναγκαία η εφαρμογή της συμφωνίας για την αναδιάρθρωση των αστυνομικών δυνάμεων, η θέσπιση και η εφαρμογή της απαραίτητης νομοθεσίας για τη δημόσια ραδιοφωνία και η εξίσου σημαντική διασφάλιση επαρκούς νομοθετικής και διοικητικής δυνατότητας για την εφαρμογή της συμφωνίας. Επομένως το μήνυμά μας είναι σαφέστατο: Η ΒοσνίαΕρζεγοβίνη θα πρέπει να αδράξει την ευκαιρία που της παρέχεται. Για αυτό, οι μεταρρυθμίσεις χρειάζεται να συνεχιστούν με τη μέγιστη δυνατή αποφασιστικότητα.

Αξίζει να σημειώσουμε ότι η διεθνής κοινότητα έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο όσον αφορά τη στήριξη των μεταρρυθμίσεων στη χώρα. Αξιέπαινες είναι όμως και οι αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης, οι οποίες κατόρθωσαν να σημειώσουν σημαντική πρόοδο σε ένα τουλάχιστον σύνθετο μάλλον περιβάλλον. Ευελπιστούμε ότι η πρόοδος θα συνεχιστεί και ότι η τοπική πολιτική αυτονομία θα αυξηθεί περισσότερο. Είμαστε πρόθυμοι να υποστηρίξουμε πλήρως αυτήν τη διαδικασία. Η διεθνής κοινότητα θα προσαρμόζει τον ρόλο της σε αυτές τις εξελισσόμενες συνθήκες μεγαλύτερης τοπικής αυτονομίας. Όσο περισσότερη ωριμότητα και πολιτική αυτονομία κατορθώσει να επιδείξει η χώρα, τόσο λιγότερο θα χρειαστεί να παρέμβει η διεθνής κοινότητα. Συναντήθηκα πρόσφατα με τον νέο ΥΕ/ΕΕΕΕ, κ. Schwarz-Schilling, ο οποίος συμμερίζεται αυτήν την άποψη σχετικά με τον νέο ρόλο που πρέπει να διαδραματίσει η διεθνής κοινότητα και τη χρήση των εξουσιών της Βόννης.

Η μεταρρύθμιση του «Συντάγματος του Dayton» αποτελεί ακόμη μια σημαντική πρόκληση την οποία καλούνται να αντιμετωπίσουν οι βόσνιοι πολιτικοί ηγέτες. Η χώρα χρειάζεται ένα Σύνταγμα, το οποίο να διασφαλίζει την πλήρη συμβατότητα με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, να επιτρέπει την αποτελεσματική λήψη αποφάσεων και την αποδοτική διακυβέρνηση και να καθιστά τις κυβερνητικές δομές λιγότερο δαπανηρές για τους απλούς πολίτες και φορολογούμενους.

Με άλλα λόγια, στη χώρα είναι απαραίτητο να αναπτυχθεί ένα δημοκρατικό, λειτουργικό και μη πολυδάπανο πολυεθνοτικό κράτος, ώστε να υπηρετεί καλύτερα τους πολίτες και να φέρει εις πέρας τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις που συνεπάγεται και απαιτεί η ένταξη στην ΕΕ. Επομένως, χαιρετίζω τις πρόσφατες προσπάθειες που κατέβαλαν τα μεγαλύτερα πολιτικά κόμματα και οι πολιτικοί ηγέτες προκειμένου να εξευρεθούν πρακτικές και εφικτές λύσεις σε αυτές τις πολύ σημαντικές προκλήσεις. Προτρέπω τους πολιτικούς ηγέτες να συνεχίσουν τον διάλογο, ώστε να επιτύχουν ακόμη καλύτερα αποτελέσματα. Δεν αναμένουμε μια συνταγματική επανάσταση αλλά μάλλον μια εξέλιξη του Συντάγματος. Η συνταγματική εξέλιξη πρέπει να αποτελέσει μια διαδικασία βασισμένη στη συναίνεση, με αδιαμφισβήτητους επικεφαλής τους ηγέτες της Βοσνίας–Ερζεγοβίνης. Η διεθνής κοινότητα μπορεί να διευκολύνει την κατάσταση· μπορούμε να παράσχουμε ενθάρρυνση και στήριξη, αλλά τα ηνία πρέπει να βρίσκονται στα χέρια των βόσνιων πολιτικών.

Η συνταγματική εξέλιξη αυτή καθαυτή δεν αποτελεί προϋπόθεση για την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων σχετικά με τη συμφωνία σταθεροποίησης και σύνδεσης. Όμως πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση σαφώς διακυβεύει πολλά σε αυτήν τη διαδικασία. Με άλλα λόγια, η Βοσνία–Ερζεγοβίνη πρέπει να διασφαλίσει ότι οι συνταγματικές της διατάξεις εγγυώνται την πλήρη και αποτελεσματική εφαρμογή μιας συμφωνίας σταθεροποίησης και σύνδεσης και επομένως να προετοιμάσει την πορεία της χώρας προς την Ευρώπη.

Προσβλέπω σε μια νέα συζήτηση με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο μέλλον σχετικά με την πρόοδο της Βοσνίας–Ερζεγοβίνης.

(Χειροκροτήματα)

  Doris Pack, εξ ονόματος της Ομάδας PPE-DE. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Πρoεδρεύοντα του Συμβουλίου, κύριε Επίτροπε, μετά από δέκα χρόνια και πλέον από το Dayton, κυρίως οι βόσνιοι πολιτικοί είναι εκείνοι που πρέπει να αναρωτηθούν αν έκαναν ό,τι μπορούσαν για να εξασφαλίσουν ένα καλό μέλλον για τα παιδιά της χώρας τους. Σας παρακαλώ λοιπόν να ασκήσετε με υπευθυνότητα την εντολή σας.

Ωστόσο θα ήθελα να υπογραμμίσω, ακριβώς όπως ο Προεδρεύων του Συμβουλίου, πόσο σημαντικά ήταν τα επιτεύγματά τους. Τώρα έχουν έναν υπουργό Εσωτερικών, έναν υπουργό Άμυνας, ένα ενιαίο σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας, και δρομολόγησαν –τουλάχιστον στα χαρτιά– τη μεταρρύθμιση της αστυνομίας. Αντίθετα από ό,τι πιστεύουν οι περισσότεροι συμπατριώτες μας, η Βοσνία–Ερζεγοβίνη δεν είναι εστία εγκληματικότητας. Στη Βοσνία–Ερζεγοβίνη, το ποσοστό διαλεύκανσης των εγκληματικών πράξεων είναι μεγαλύτερο από ό,τι αναμένεται στην ΕΕ και το ποσοστό συνηθισμένων εγκληματικών πράξεων είναι χαμηλότερο από ό,τι στις χώρες μας. Αυτό δεν το κατασκευάσαμε εμείς, αλλά προκύπτει από τις στατιστικές και η Βοσνία–Ερζεγοβίνη αξίζει κάθε έπαινο γι’ αυτό.

Ο νέος Ύπατος Εκπρόσωπος κ. Schwarz-Schilling, που γνωρίζει πολύ καλά τη Βοσνία Ερζεγοβίνη, ασφαλώς θα φανεί δραστήριος και θα δείξει μεγάλη κατανόηση κατά την υποστήριξη των τοπικών πολιτικών, δεν θα αναγκαστεί δε να καταφύγει σε μεθόδους εξαναγκασμού χρησιμοποιώντας τις εξουσίες της Βόννης που διαθέτει. Ο Προεδρεύων του Συμβουλίου μίλησε για αποδοχή της ευθύνης και αυτό θα βρίσκεται όλο και πιο πολύ στο προσκήνιο.

Θα ήθελα ωστόσο να πω απευθυνόμενος στον κ. Επίτροπο ότι ο Ύπατος Εκπρόσωπος θα χρειαστεί την υποστήριξη της Επιτροπής και, ειδικότερα, βοήθεια για τη δημιουργία θέσεων εργασίας, για να δοθεί επιτέλους ώθηση σε μια σωστή γεωργική πολιτική που περιμένει από καιρό η περιοχή αυτή και για να δοθεί η δέουσα προσοχή στην ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών, γιατί όσο η χώρα δεν μπορεί να παραγάγει τα δικά της τρόφιμα, δεν πρόκειται να ωφεληθεί από μια ζώνη ελευθέρων συναλλαγών. Επίσης, αυτό συνεπάγεται να επιτραπεί τουλάχιστον στους πρόσφυγες να επιστρέψουν σε περιοχές όπως η Posavina, προκειμένου να κατοικηθούν ξανά και να ξανακαλλιεργηθεί το γόνιμο έδαφός τους.

Όμως και οι βόσνιοι πολιτικοί πρέπει να αρχίσουν επιτέλους τις θεσμικές μεταρρυθμίσεις, ώστε να γίνει πλέον παρελθόν η εθνική διαίρεση και να δημιουργηθεί ένα λειτουργικό κράτος με πραγματικές δυνατότητες ένταξης στην ΕΕ. Η συνεργασία τους με το δικαστήριο της Χάγης είναι απολύτως απαραίτητη. Βέβαια, σημειώθηκε πρόοδος, αλλά δεν μπορώ να φανταστώ ότι θα γίνει μία πραγματική και πλήρης συμφιλίωση, αν δεν εμφανιστεί ο Karadžić στη Χάγη.

Οι διαπραγματεύσεις για τη συμφωνία σταθεροποίησης και σύνδεσης προχωρούν καλά και χαιρόμαστε γι’ αυτό. Μια αντιπροσωπεία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα μεταβεί το καλοκαίρι στη Banja Luca για να συζητήσει την πρόοδο με τους εκεί ομολόγους μας. Ευχόμαστε στην προεδρία του Συμβουλίου και στον Επίτροπο καλή επιτυχία στην υποστήριξη της Βοσνίας–Ερζεγοβίνης.

  Jelko Kacin, εξ ονόματος της Ομάδας ALDE. – (SL) Η Βοσνία–Ερζεγοβίνη ξεκίνησε επιτέλους τις διαπραγματεύσεις για μια συμφωνία σταθεροποίησης και σύνδεσης και αυτές οι διαπραγματεύσεις σημειώνουν επιτυχή πρόοδο. Αυτό είναι κάτι καλό. Είναι ενθαρρυντικό και αξίζει τον απόλυτο σεβασμό και θαυμασμό μας.

Είναι δύσκολο να βρει κανείς μια χώρα στον κόσμο με τόσο πολύπλοκη και απαιτητική κρατική δομή όπως αυτή της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης και αυτό καθιστά τα επιτεύγματα και την πρόοδό της ακόμα πιο σπουδαία. Χαίρομαι πραγματικά με αυτήν την εξέλιξη και εμείς στην Ομάδα της Συμμαχίας Φιλελευθέρων και Δημοκρατών για την Ευρώπη υποστηρίζουμε τις προσπάθειες των πολιτικών και την ώθηση των πολιτών της Βοσνίας–Ερζεγοβίνης και χαιρετίζουμε την αποφασιστικότητά τους να σημειώσουν ακόμα πιο ραγδαία πρόοδο.

Δέκα χρόνια μετά τη σφαγή της Srebrenica και την παύση των εχθροπραξιών με την υπογραφή της Συμφωνίας του Ντέιτον, είναι επιτέλους καιρός να τροποποιηθεί το σύνταγμα της χώρας και να αποκατασταθούν οι κρατικές, καντονικές και τοπικές διοικητικές δομές που περισσότερο θα βοηθήσουν παρά θα εμποδίσουν τη Βοσνία στην έγκριση και στην εφαρμογή των νόμων και των πρακτικών με τις οποίες είμαστε εξοικειωμένοι στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Θα έπρεπε να αναπτύσσουν περισσότερο τα δικαιώματα των ατόμων, των πολιτών της Βοσνίας–Ερζεγοβίνης (και αυριανών πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης) και λιγότερο τους δεσμούς με θρησκευτικές και εθνοτικές ομάδες.

Σε αυτό το πλαίσιο, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη μπορεί να αναμένει μια απαιτητική μεταβατική περίοδο και όλοι πρέπει να βοηθήσουμε τη χώρα κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου – η Επιτροπή, το Συμβούλιο και, ειδικά αυτή τη στιγμή, ο νέος Ύπατος Εκπρόσωπος, ο οποίος θα πρέπει να χρησιμοποιήσει λιγότερο τις αρμοδιότητές του ενθαρρύνοντας παράλληλα τους κρατικούς φορείς της Βοσνίας να αναλάβουν περισσότερες ευθύνες και δικαιοδοσίες.

Η μείωση της στρατιωτικής παρουσίας στη Βοσνία και η μεταφορά του ελέγχου της αποστολής από το ΝΑΤΟ στην ΕΕ αποτελεί σαφή και πειστική απόδειξη της προόδου προς αυτήν την κατεύθυνση. Ωστόσο, χωρίς την πλήρη συνεργασία με το δικαστήριο της Χάγης, δεν μπορούμε να προχωρήσουμε μπροστά. Όπως η Σερβία και το Μαυροβούνιο έχει διορία μέχρι το τέλος του μήνα για να βρει και να εκδώσει τον Mladić, έτσι και η Βοσνία-Ερζεγοβίνη, ή η Δημοκρατία της Σερβίας για την ακρίβεια, πρέπει να εκδώσει τον Karadžić – αυτό αποτελεί προϋπόθεση για τη συγχώρεση και τη συμφιλίωση.

Πρέπει να γνωρίζουμε ότι ο δρόμος προς την Ευρωπαϊκή Ένωση θα απαιτήσει προπάντων βελτιωμένες πολυμερείς σχέσεις και σεβασμό μεταξύ όλων των γειτόνων. Χριστιανικοί, ορθόδοξοι και ισλαμικοί πολιτισμοί ζούσαν σε ειρηνική συνύπαρξη στη Βοσνία–Ερζεγοβίνη. Μιλούσαν την ίδια γλώσσα και κατανοούσαν ο ένας τον άλλον χωρίς δυσκολία. Τώρα εκεί μιλιούνται τρεις διαφορετικές γλώσσες αλλά ακόμα μπορούν να κατανοήσουν ο ένας τον άλλον και τώρα υπάρχει αυξημένη και καλύτερη επικοινωνία μεταξύ τους.

Με τα πρόσφατα προβλήματα με τις γελοιογραφίες, είναι σωστό και πρέπον να θυμηθούμε την οδυνηρή ιστορία της Βοσνίας–Ερζεγοβίνης. Ίσως αυτό θα μας προσγειώσει και ίσως τότε θα τροποποιήσουμε το καθεστώς θεωρήσεων διαβατηρίων πιο εύκολα και με μεγαλύτερη επιτακτικότητα.

  Gisela Kallenbach, εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, είναι πραγματικά καλό ότι το Σώμα ασχολείται με τόση αποφασιστικότητα και συνέπεια με τα προβλήματα και τα ζητήματα των δυτικών Βαλκανίων. Αυτό είναι δείγμα σύνεσης και αξιοπιστίας και όπως ακούσαμε και πάλι σήμερα, το Συμβούλιο και η Επιτροπή τηρούν τις δεσμεύσεις τους, όμως –και αυτό είναι κάτι που υπογραμμίζουμε όλοι μαζί επανειλημμένα– η προοδευτική ενσωμάτωση στην Ευρώπη θα εξαρτηθεί κατά πρώτο λόγο από την πρόοδο στην κάθε χώρα. Δέκα χρόνια μετά τη συμφωνία του Dayton, υπάρχει τεράστια ανάγκη αλλαγής της κατάστασης στη Βοσνία–Ερζεγοβίνη και του καθεστώτος της χώρας. Ως εκ τούτου, ακούμε με χαρά πως ο νέος Ύπατος Εκπρόσωπος κ. Schwarz-Schilling θεωρεί ότι το σημαντικότερο καθήκον του είναι να καταστήσει το αξίωμά του περιττό.

Η δημοκρατία μπορεί να ριζώσει και να αναπτυχθεί μακροπρόθεσμα μόνον εάν στηρίζεται στο ότι ανήκει σε εκείνους που ζουν στον εκάστοτε τόπο, πράγμα που υπογράμμισε σήμερα και ο κ. Winkler. Αυτό έχει μεγάλη σχέση με την αποδοχή της ιδίας ευθύνης όχι μόνο για το παρελθόν, αλλά και για ένα κοινό μέλλον. Η εξωτερική υποστήριξη στην πορεία προς αυτόν τον σκοπό είναι καλή και μπορεί να χρειάζεται για κάποιο διάστημα, η δε ΕΕ πρέπει να το συνειδητοποιεί αυτό τουλάχιστον στις διαρθρωτικές και οικονομικές της αποφάσεις. Όμως αυτό που δεν θέλουμε είναι βιαστικές διμερείς συμφωνίες που θα επιβάλουν θεσμικές αλλαγές και διοικητικές μεταρρυθμίσεις, όσο επειγόντως απαραίτητες κι αν είναι. Τότε υπάρχει ο κίνδυνος μιας νέας συμφωνίας του Dayton, ή μάλλον τώρα της Ουάσιγκτον, βάσει της οποίας οι πολίτες δεν θα αναλάβουν καμία ευθύνη.

Καθώς η Βοσνία–Ερζεγοβίνη προσεγγίζει την Ευρώπη, η κοινωνία των πολιτών της, που εξακολουθεί να έχει ακόμα συχνά εχθρική αντιμετώπιση από όλες τις πλευρές, θα πρέπει να ενισχυθεί. Χρειάζεται διάλογος επί ίσοις όροις μεταξύ των τριών εθνοτικών ομάδων και πρέπει να καταργηθούν οι διακρίσεις ως προς την πρόσβαση στην παιδεία, την απασχόληση και την κατοικία. Για την επίτευξη αυτών των στόχων πρέπει να εργαστούν οι ίδιοι οι κάτοικοι της Βοσνίας–Ερζεγοβίνης, αλλά θα χρειαστούν και την υποστήριξή μας και το σημερινό ψήφισμα έχει σκοπό να τους την εξασφαλίσει.

  Erik Meijer, εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL. – (NL) Κύριε Πρόεδρε, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη είναι η Γιουγκοσλαβία σε μικρογραφία: ένα κράτος που είναι πατρίδα διαφορετικών λαών, κάθε ένας εκ των οποίων αποτελεί μια μειονότητα. Οι Βόσνιοι στο κέντρο και στα βορειοδυτικά, οι Σέρβοι στα βόρεια και ανατολικά και οι Κροάτες στα νοτιοδυτικά, όλοι χρειάζονται ένα μοντέλο κυβέρνησης που θα προστατεύσει την ταυτότητά τους. Επιπλέον, οι Σέρβοι και οι Κροάτες, οι οποίοι μαζί αποτελούν την πλειοψηφία του πληθυσμού, χρειάζονται ανοικτά σύνορα με τη Σερβία και την Κροατία, τις γειτονικές χώρες με τις οποίες διατηρούν ιστορικούς δεσμούς.

Η καλύτερη λύση για μια μακροχρόνια ειρήνη και συνδιαλλαγή μεταξύ των τριών εθνών είναι ίσως μια ομοσπονδιακή δομή όπως αυτή του Βελγίου ή της Ελβετίας. Γι’ αυτό η ομάδα μου υποστηρίζει λύσεις από τη βάση προς την κορυφή, στις οποίες ο εξωτερικός κόσμος δεν θα προσπαθήσει να υποδείξει, αλλά θα βοηθήσει στην ανασυγκρότηση, στη συνδιαλλαγή και στη μεταφορά γνώσης ορθής διοικητικής πρακτικής. Αυτά που είπαν ο κ. Winkler και ο κ. Rehn με γεμίζουν βεβαιότητα ότι αυτή η άποψη λαμβάνεται σοβαρά υπόψη.

Εκτιμούμε, ωστόσο, ότι στο προτεινόμενο ψήφισμα δίνεται υπερβολικά μεγάλη έμφαση σε έναν διαφορετικό τύπο προσέγγισης που ταιριάζει με την, δυστυχώς ευρεία, άποψη που επικρατεί στην Ευρώπη ότι, από την εποχή του πολέμου το 1992-1995, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη παρέμεινε ένα βίαιο και μισαλλόδοξο χάος για το οποίο πρέπει να βρεθεί μια εξωτερική λύση με στρατιωτικά μέσα και διοικητικές παρεμβάσεις μέχρι τη στιγμή που θα εμφανιστεί ένας ισχυρός ηγέτης.

Αυτό δεν αποτελεί λύση. Φοβόμαστε ότι σε ένα ενδεχόμενο ενωτικό κράτος, θα επικρατήσει ένας μόνιμος αγώνας για εξουσία όσον αφορά το ζήτημα σχετικά με το ποια εθνοτική ομάδα θα αναλάβει τον έλεγχο και ποια θα διαδραματίζει δευτερεύοντα ρόλο.

Στο παρελθόν, μουσουλμάνοι, καθολικοί Κροάτες και ορθόδοξοι Σέρβοι ανέλαβαν με τη σειρά την κυριαρχία επί των υπολοίπων. Η ισχυρή εθνική ηγεσία οδηγεί σε εθνοτική πολιτική και διακρίσεις και τίποτα από αυτά δεν είναι επιθυμητό. Γι’ αυτό η Ομάδα μου θα υπερψηφίσει το συμβιβαστικό ψήφισμα υπό την προϋπόθεση ότι θα εγκριθούν οι δύο τροπολογίες μας, στις οποίες υποστηρίζουμε την ικανότητα των εν λόγω εθνών να αποφασίζουν για τον εαυτό τους και κατά της συνέχισης της εξωτερικής στρατιωτικής παρέμβασης.

  Jan Tadeusz Masiel (NI). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, θα έλθει η μέρα που η Βοσνία-Ερζεγοβίνη θα ανήκει στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Είναι δύσκολο να φανταστούμε πότε μπορεί να συμβεί αυτό, αλλά είναι εξίσου δύσκολο να φανταστούμε μια Ένωση χωρίς τη Βοσνία–Ερζεγοβίνη. Ομοίως, θα έπρεπε να προσχωρήσουν κάποια μέρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και χώρες όπως η Ουκρανία, η Λευκορωσία, η Αρμενία και η Γεωργία. Αυτές οι χώρες θα ενσωματωθούν πολύ εύκολα διότι στηρίζονται στα θεμέλια του χριστιανικού πολιτισμού όπως όλη η Ένωση, κάτι που δεν μπορούμε να πούμε για την Τουρκία.

Επί του παρόντος, ας προσφέρουμε στη Βοσνία–Ερζεγοβίνη μια Συμφωνία Σταθεροποίησης και Σύνδεσης, χωρίς εγγύηση ένταξης. Προτείνω, μετά τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία, οι χώρες να εντάσσονται με τη συμφωνία των πολιτών της ΕΕ, εφόσον η υποστήριξη προσεγγίζει το 100%.

  Hannes Swoboda, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, σας ευχαριστώ που μου δώσατε την ευκαιρία να αναβάλω για τώρα την αγόρευσή μου και ζητώ συγγνώμη από την προεδρία του Συμβουλίου και τον κ. Επίτροπο, αλλά έρχομαι κατευθείαν από μία συνάντηση της Διάσκεψης των Προέδρων με τον Πρόεδρο της Αυστρίας.

Η κατάσταση στη νοτιοανατολική Ευρώπη είναι επισφαλής: έχουν αρχίσει διαπραγματεύσεις με την Κροατία, η Μακεδονία είναι υποψήφια μολονότι δεν έχουν αρχίσει ακόμα διαπραγματεύσεις και το Κοσσυφοπέδιο εξακολουθεί να αποτελεί πρόβλημα. Έτσι, είναι πραγματικά σημαντικό να μην κλείνουμε τα μάτια στα προβλήματα που παραμένουν στη Βοσνία–Ερζεγοβίνη και να μην ξεχνάμε την ύπαρξή τους.

Τα προβλήματα αυτά μπορούμε να τα λύσουμε μόνο μαζί, και «μαζί» σημαίνει εδώ τις εθνοτικές ομάδες, τους πολίτες, τις πολιτικές αρχές στη Βοσνία–Ερζεγοβίνη και τη διεθνή κοινότητα, που εκπροσωπείται ιδίως από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Όπως ειπώθηκε ήδη αρκετές φορές, το υφιστάμενο συνταγματικό –ή καλύτερα θεσμικό– πλαίσιο δεν είναι το κατάλληλο, και μάλιστα όχι μόνο για να οδηγήσει τη Βοσνία–Ερζεγοβίνη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και για να λύσει τα σημερινά προβλήματα της χώρας, γιατί η δαπάνη των μισών περίπου χρημάτων της χώρας για τη διατήρηση των θεσμικών της οργάνων δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι συμβάλλει πραγματικά στην πολιτική και οικονομική της ανάπτυξη.

Φυσικά, όμως, δεν ωφελεί να αλλάξει απλά το θεσμικό πλαίσιο. Πρέπει επίσης, και ιδίως, να εμμείνουμε να οδηγήσει η συνεργασία με το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο στον απώτατο στόχο της που είναι να περάσουν από δίκη όσοι είναι υπεύθυνοι ή ύποπτοι για εγκλήματα πολέμου. Οι άνθρωποι δεν μπορούν να εξετάσουν άλλα σημαντικά σημερινά προβλήματα μέχρι να γίνει αυτό.

Ένα πιεστικό πρόβλημα είναι ασφαλώς η γενική κατάσταση της οικονομικής ανάπτυξης της χώρας, η έλλειψη θέσεων εργασίας και επενδύσεων που έχει ως αποτέλεσμα να την εγκαταλείπουν πολλοί νέοι και μορφωμένοι άνθρωποι, έτσι ώστε η μελλοντική της ελίτ, οι μελλοντικοί ηγέτες –ανεξαρτήτως εθνικότητας– να μην βρίσκονται εκεί.

Αυτό καθιστά απολύτως απαραίτητο να οδηγήσει η συνεργασία όλων των ανθρώπων της Βοσνίας–Ερζεγοβίνης, ανεξαρτήτως εθνικότητας, και η συμμετοχή της διεθνούς κοινότητας σε ένα νέο σύνταγμα και σε μια θεσμική μεταρρύθμιση, έτσι ώστε το εθνοτικό κριτήριο να αντικατασταθεί από το κριτήριο των ατομικών ικανοτήτων και της επαγγελματικής εξειδίκευσης των ατόμων που θα επιλεγούν ως φορείς πολιτικής ευθύνης.

  Anna Ibrisagic (PPE-DE). – (SV) Κύριε Πρόεδρε, προκειμένου να κατανοήσουμε γιατί η κατάσταση στη Βοσνία είναι τόσο πολύπλοκη σήμερα και γιατί χρειαζόμαστε μια συνταγματική μεταρρύθμιση στη Βοσνία, πρέπει πρώτα να κατανοήσουμε το υπόβαθρο. Όλοι όσοι βίωσαν τον πόλεμο στη Βοσνία ή παρακολούθησαν τα γεγονότα στα Βαλκάνια τη δεκαετία του 1990 γνωρίζουν ότι η Συμφωνία του Ντέιτον είχε μία αποστολή, να θέσει τέλος στον πόλεμο. Ήταν εξαιρετικά σημαντικό να τερματιστούν αμέσως οι συγκρούσεις ώστε να μην υποχρεωθεί η χώρα να περάσει άλλον ένα χειμώνα πολέμου. Επίσης, κανείς δεν πίστευε ότι η λύση που προσέφερε η Συμφωνία του Ντέιτον ήταν τέλεια. Αντιθέτως, πολλοί πίστευαν ότι δεν ήταν καθόλου καλή. Η Συμφωνία του Ντέιτον θα έπρεπε ίσως να θεωρείται περισσότερο ως ένα αποτέλεσμα διεθνών προσπαθειών παρά ένας επιθυμητός συμβιβασμός ανάμεσα στους διάφορους πολιτικούς ηγέτες της Βοσνίας. Από τότε, είναι αλήθεια ότι η ειρηνευτική συμφωνία επέτρεψε στη Βοσνία να διατηρήσει την εδαφική της ακεραιότητα. Ταυτόχρονα, ωστόσο, το Παράρτημα 4 της συμφωνίας όριζε ότι η χώρα θα πρέπει να αποτελείται από δύο τμήματα: μια ομοσπονδία μεταξύ Βοσνίων και Κροατών και ένα σερβικό τμήμα καλούμενο Δημοκρατία της Σερβίας.

Δέκα χρόνια μετά, διαπιστώνουμε ότι οι συνέπειες της Συμφωνίας του Ντέιτον είναι τόσο σοβαρές που είναι δύσκολο να λειτουργήσει η Βοσνία ως φυσιολογική ευρωπαϊκή χώρα. Κατά συνέπεια, δεν έχει απολύτως κανένα νόημα να συζητάμε για τους εκατοντάδες υπουργούς ή για τον δυσκίνητο κρατικό μηχανισμό. Κατά τη γνώμη μου, το βασικό πρόβλημα είναι ότι η Συμφωνία του Ντέιτον οδήγησε σε μια κατάσταση όπου τίθενται σε προτεραιότητα περισσότερο τα εθνοτικά συμφέροντα παρά τα συμφέροντα των μεμονωμένων πολιτών. Με αυτόν τον τρόπο, η Συμφωνία του Ντέιτον ολοκλήρωσε το έργο που ξεκίνησαν τα εθνικιστικά κόμματα κατά τη διάρκεια των πρώτων μετακομουνιστικών εκλογών το 1990. Αυτά τα κόμματα ακόμα ασκούν λίγο έως πολύ απόλυτη πολιτική εξουσία και μοιράζονται λίγο έως πολύ μια έντονη φιλοδοξία να κυριαρχήσουν επί μιας συγκεκριμένης περιοχής στην οποία κατοικεί μια συγκεκριμένη εθνοτική ομάδα. Εκεί έγκειται η δυσκολία της επίτευξης συμφωνίας σχετικά με ένα οικονομικό ή πολιτικό μέλλον για όλους τους πολίτες. Εκεί έγκειται επίσης η δυσκολία της επίτευξης συμφωνίας για έναν πρόεδρο ή για τα εκπαιδευτικά συστήματα ή για τους τελωνειακούς δασμούς. Η εθνοτική διάσταση έχει γίνει, και παραμένει, πιο σημαντική από την πολιτική διάσταση.

Γεννήθηκα και μεγάλωσα στη Βοσνία και βίωσα τον πόλεμο σε αυτήν τη χώρα. Είμαι απολύτως βέβαιη ότι, όπως και με τη σύναψη της Συμφωνίας του Ντέιτον, η Βοσνία πρέπει να λάβει την πρακτική βοήθεια που χρειάζεται από τη διεθνή κοινότητα. Αυτό το άριστο ψήφισμα μπορεί να αποτελέσει το πρώτο βήμα στην ισχυρή δέσμευση της ΕΕ για αυτό το έργο.

  Borut Pahor (PSE). – (SL) Πιστεύω ότι η Βοσνία βρίσκεται επί του παρόντος σε ένα πολύ ευαίσθητο σημείο, το οποίο θα μπορούσε να περιγραφεί ως μετάβαση από μια περίοδο όπου η βασική της φιλοδοξία ήταν η ειρήνη σε μια περίοδο όπου η βασική της φιλοδοξία είναι η ανάπτυξη. Καθώς αυτό είναι απολύτως κατανοητό στη διατύπωση του ψηφίσματος, όπως μας είπαν εύγλωττα οι δύο πρώτοι ομιλητές, προσφέρω την υποστήριξή μου στη διατύπωση του ψηφίσματος.

Θα ήθελα, ωστόσο, να επισημάνω ότι, κατά τη γνώμη μου, η ενίσχυση της κεντρικής αρχής στη Βοσνία είναι πολύ σημαντική για το μέλλον της. Προσωπικά δεν πιστεύω ότι η Βοσνία μπορεί να γίνει ένα αναπτυγμένο και ασφαλές κράτος στο μέλλον, αν οι διαδικασίες λήψης αποφάσεων σε αυτήν τη χώρα δεν απλουστευθούν.

Αυτές οι εξαιρετικά περίπλοκες διαδικασίες λήψης αποφάσεων είχαν και εξακολουθούν σε μεγάλο βαθμό να έχουν ως στόχο τη διατήρηση της ειρήνης και την ενίσχυση της συνεργασίας ανάμεσα στις τρεις εθνικές κοινότητες. Αλλά αν η Βοσνία θέλει να επιτύχει πραγματική πρόοδο, η διαδικασία λήψης πολιτικών αποφάσεων πρέπει να απλουστευθεί ολοκληρωτικά και πρέπει να γίνει πιο διαφανής και, φυσικά, πιο δημοκρατική, με μεγαλύτερη εξουσία για τις κεντρικές αρχές και μειωμένη παρουσία από την πλευρά των αντιπροσώπων της διεθνούς κοινότητας.

Εκτιμώ ότι όλα αυτά είναι απαραίτητα προκειμένου να αποκτήσει ο λαός της Βοσνίας–Ερζεγοβίνης περισσότερη αυτοπεποίθηση, πιο πολύ από αυτή που μπορεί να νιώσει κανείς στους δρόμους της χώρας τους όταν την επισκέπτεται.

(Χειροκροτήματα)

  Sarah Ludford (ALDE). – (ΕΝ) Κύριε Πρόεδρε, χαιρετίζω θερμά το ταξίδι του Προέδρου κ. Barroso και του Επίτροπου κ. Rehn ως μια έμπρακτη εκδήλωση της αφοσίωσής μας στο ευρωπαϊκό μέλλον των δυτικών Βαλκανίων. Ας ελπίσουμε ότι θα βρεθούν οι κ.κ. Karadžić και Mladić κατά την παραμονή τους εκεί.

Η συνταγματική μεταρρύθμιση στη Βοσνία είναι ζωτικής σημασίας, όχι ως μια ενδιαφέρουσα διανοητική άσκηση, αλλά για να μπορέσει το κράτος να εφαρμόσει αποτελεσματικά τους κανονισμούς και τις πολιτικές που απαιτούνται προκειμένου να επιτευχθεί η οικονομική ανάπτυξη και να αξιοποιηθούν οι ευκαιρίες για εμπορικές συναλλαγές με την ΕΕ.

Υποστηρίζω θερμά το πρόσφατο Πράσινο Βιβλίο της Επιτροπής. Ειδικότερα ευελπιστούσα ότι η παροχή διευκολύνσεων για την έκδοση θεωρήσεων δεν θα αργούσε υπερβολικά, ως μια έμπρακτη απόδειξη της ελευθερίας που για τους Βόσνιους είναι συνώνυμη με την Ευρώπη, παράλληλα με τη σκληρή δουλειά που συνεπάγεται.

Ελπίζω να μην θεωρηθεί ότι μεροληπτώ λέγοντας ότι παρόλο που η θητεία του Λόρδου Ashdown αποτέλεσε αντικείμενο αμφισβήτησης, έχει ωστόσο επιδείξει τεράστια προσήλωση στον σκοπό του ευρωπαϊκού μέλλοντος για τη Βοσνία, βοηθώντας την στην πορεία από το Dayton προς τις Βρυξέλλες. Η πόρτα είναι ανοιχτή και επιθυμούμε η Βοσνία να διαβεί το κατώφλι της.

  Angelika Beer (Verts/ALE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να διευκρινίσω ξανά στο Σώμα για ποιον λόγο ζήτησε η Ομάδα μου να γίνει αυτή η συζήτηση.

Η Βοσνία–Ερζεγοβίνη δρομολόγησε επιτέλους τη συνταγματική μεταρρύθμιση διότι είναι απαραίτητη για να προσεγγίσει την Ευρωπαϊκή Ένωση. Τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους αντιμετωπίσαμε μία πολύ σοβαρή κατάσταση όπου, ακριβώς σε αυτό το στάδιο, μια αμερικανική ομάδα προβληματισμού προσπάθησε να περάσει απότομα αυτήν την αλλαγή χωρίς τη συμμετοχή των Ευρωπαίων. Τότε είχε λήξει η εντολή του Paddy Ashdown και δεν είχε αναλάβει ακόμα ο κ. Schwarz-Schilling. Δεν πρέπει να ξανασυμβεί κάτι τέτοιο. Αισιοδοξώ ότι ο κ. Schwarz-Schilling θα ενδιαφερθεί ως Ύπατος Εκπρόσωπος για τα συμφέροντα του κόσμου στη Βοσνία–Ερζεγοβίνη και θα πάρει στα σοβαρά την ευθύνη τους, εξασφαλίζοντας ότι ο πολιτικός μας στόχος έχει μια ελπίδα να πραγματοποιηθεί. Εννοώ ότι δέκα χρόνια μετά το Dayton, δέκα χρόνια μετά από τη στρατιωτική επέμβαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα φροντίσει να σταματήσει η εθνοτική διαίρεση και να μπορέσει η Βοσνία–Ερζεγοβίνη να ατενίσει ενωμένη το μέλλον.

  Bernd Posselt (PPE-DE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, η Βοσνία–Ερζεγοβίνη παρουσιάζει έναν πολύ βαθύ διχασμό με βάση εθνοτικά και θρησκευτικά κριτήρια και μακροπρόθεσμα η ειρήνευση της περιοχής εξαρτάται από το να μην αγνοηθούν αυτά τα δεδομένα –που αντανακλώνται έντονα, για παράδειγμα, στις εκλογές– αλλά να γίνουν σεβαστά και να ενσωματωθούν, σε συμφωνία με τον λογικό στόχο που παρουσιάστηκε στην ομιλία του Προέδρου της Αυστρίας. Δεν μπορούμε παρά να χαρούμε γιατί τελείωσε η φιλελεύθερη δικτατορία του κ. Ashdown, ο οποίος, μεταξύ άλλων, περιθωριοποίησε θρησκευτικούς ηγέτες, και να ελπίζουμε ότι ο κ. Schwarz-Schilling θα προσεγγίσει με μεγαλύτερη ευαισθησία τις υποθέσεις της χώρας.

Υπάρχουν δύο κύρια θέματα με τα οποία θα πρέπει να ασχοληθούμε εδώ στο Σώμα. Το πρώτο, που αναφέρθηκε ήδη, είναι η διαδικασία αναθεώρησης του συντάγματος. Σήμερα, η χώρα είναι μια άνιση ομοσπονδία που δεν μπορεί να λειτουργήσει μακροπρόθεσμα. Έχουμε την ομοσπονδία Βοσνίας-Κροατίας όπου επικρατούν οι Βόσνιοι, την Republika Srpska των Σέρβων, τους Κροάτες της Ερζεγοβίνης που δείχνουν μεγάλη εσωστρέφεια, όμως εκείνοι που είναι πραγματικά περιθωριοποιημένοι είναι οι βόσνιοι Κροάτες, που δύσκολα μπορούν να βρουν μια θέση μέσα σε αυτήν την τάξη πραγμάτων. Αυτός είναι ο λόγος που η δομή αυτή δεν πρόκειται να λειτουργήσει, ακόμα και με την εξαιρετικά γραφειοκρατική προσθήκη καντονίων. Είναι επειγόντως απαραίτητο να συσταθεί με τη συνταγματική μεταρρύθμιση μια συμμετρική ομοσπονδία και των τριών εθνοτικών ομάδων, ταυτόχρονα δε πρέπει να περιοριστούν τα καντόνια και οι γραφειοκρατικές υπερδομές που καθιστούν αδύνατη την ομαλή λειτουργία του κράτους.

Το δεύτερο ουσιαστικό ζήτημα, στο οποίο έχω ήδη αναφερθεί, είναι οι θρησκευτικές κοινότητες και ο απολύτως θεμελιώδης ρόλος τους στη χώρα. Ακούσαμε εδώ πολλά για το Ισλάμ. Όταν η Βοσνία έγινε αυστριακή, η Αυστρία δημιούργησε ένα σωματείο δημοσίου δικαίου για τους μουσουλμάνους, το οποίο αξίζει να σημειωθεί ότι υπάρχει ακόμα σήμερα στην Αυστρία, και έτσι η Αυστρία είναι το μόνο κράτος μέλος της ΕΕ όπου υπάρχει μια οργάνωση εκπροσώπησης των μουσουλμάνων που την αναγνωρίζουν οι ίδιοι οι μουσουλμάνοι. Όλα αυτά συνδέονται με τη Βοσνία. Στην ίδια τη Βοσνία–Ερζεγοβίνη υπάρχει ο Reis-ul-Ulema και άλλοι θεσμοί, που είναι σημαντικοί ως εκδηλώσεις ενός ευρωπαϊκού Ισλάμ, ενώ οι χριστιανικές κοινότητες της χώρας, που εκπροσωπούνται από εξέχουσες προσωπικότητες όπως ο επίσκοπος Komarica, θα πρέπει να συμμετάσχουν ενεργά στην ειρηνευτική διαδικασία και να αναγνωριστούν ως νομικά πρόσωπα.

  Justas Vincas Paleckis (PSE). – (LT) Αν τα πιο σύνθετα εθνοτικά και πολιτικά προβλήματα της Ευρώπης βρίσκονται στα Βαλκάνια, τότε τα πιο περίπλοκα από αυτά βρίσκονται στη Βοσνία–Ερζεγοβίνη. Σε κανένα άλλο μέρος της Ευρώπης δεν υπάρχουν τόσοι πολλοί πρόσφατοι τάφοι, τόσα πολλά πάρκα και στάδια που τώρα είναι κοιμητήρια.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο αυτό το ψήφισμα, το οποίο υποστηρίζω ολόψυχα, είναι τόσο αναγκαίο και σημαντικό. Πριν από ένα χρόνο βεβαιώθηκα και εγώ ο ίδιος ότι η προοπτική της ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση κάνει αυτήν την κακότυχη χώρα πιο ήρεμη και καλύτερη. Αυτή είναι η οδός που πρέπει να ακολουθήσουν οι Βόσνιοι, οι Σέρβοι και οι Κροάτες ακόμα πιο αποφασιστικά, για να επιστρέψουν στην ειρηνική συνύπαρξη υπό νέους όρους και για να την εδραιώσουν θεσμικά.

Η υποστήριξη της ΕΕ σε αυτήν την προσπάθεια ήταν και θα συνεχίσει να είναι ιδιαίτερα σημαντική. Πριν από είκοσι χρόνια, οι κάτοικοι αυτής της χώρας μπορούσαν να ταξιδεύουν ελεύθερα τόσο στην Ανατολή όσο και στη Δύση. Τώρα οι πολίτες της μικρής Βοσνίας–Ερζεγοβίνης είναι περιορισμένοι εντός των συνόρων τους με φραγμούς στις θεωρήσεις διαβατηρίων. Αυτό πρέπει να καταργηθεί τόσο από το Σαράγιεβο όσο και από τις Βρυξέλλες. Συγκεκριμένα, καλώ μετ’ επιτάσεως την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι οι νέοι θα μπορούν να σπουδάζουν σε πανεπιστήμια στις χώρες της ΕΕ, να γνωρίσουν την Ευρώπη, την εμπειρία της στη συμφιλίωση εθνών που κάποτε ήταν θανάσιμοι εχθροί και την πολύπλευρη φύση του ευρωπαϊκού πολιτισμού.

  Annemie Neyts-Uyttebroeck (ALDE). – (NL) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Προεδρεύοντα του Συμβουλίου, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, καταρχάς, θα ήθελα να διαφωνήσω με την περιγραφή του κ. Posselt, ο οποίος χαρακτήρισε την αντιπροσωπεία του Λόρδου Ashdown ως φιλελεύθερη δικτατορία. Αν και η ηγεσία του Λόρδου Ashdown ήταν ασφαλώς δραστήρια, αντιτίθεμαι στη χρήση τόσο του ουσιαστικού «δικτατορία» όσο και του επιθέτου «φιλελεύθερη».

Θα ήθελα τώρα να στραφώ στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, η οποία αποτέλεσε πειραματόζωο για 15 χρόνια και αυτό είναι κάτι που ο βοσνιακός, ο κροατικός και ο σερβικός λαός το γνωρίζουν πολύ καλά. Αρχικά, ήταν το πειραματόζωο ενός κομουνιστικού κράτους που κατέρρεε. Στη συνέχεια, έγινε πειραματόζωο για μια ΕΕ η οποία εκείνη την εποχή, πριν από δέκα και πλέον έτη, δεν είχε πραγματική εξωτερική πολιτική ή πολιτική ασφάλειας. Ήταν επίσης πειραματόζωο για ένα ΝΑΤΟ που αναζητούσε μια νέα αποστολή και δυστυχώς και για όλους όσοι τρέφονται από τη βία και τον πόλεμο. Τα τελευταία χρόνια, είναι ένα σύγχρονο προτεκτοράτο.

Ελπίζω ότι τόσο η ΕΕ όσο και οι ηγέτες της Βοσνίας–Ερζεγοβίνης θα εκμεταλλευτούν την προοπτική μιας συμφωνίας σταθερότητας και σύνδεσης για να μετατρέψουν τη χώρα τους σε ώριμο κράτος, με πορεία προς την ένταξη στην ΕΕ.

  Jacek Protasiewicz (PPE-DE). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, τα 10 χρόνια που πέρασαν από τις ειρηνευτικές συμφωνίες του Ντέιτον έφεραν ειρήνη στη Βοσνία–Ερζεγοβίνη αλλά δεν έλυσαν τα μεγάλα πολιτικά και κοινωνικά προβλήματα. Μια πολύπλοκη θεσμική δομή σημαίνει ότι η διαδικασία λήψης πολιτικών αποφάσεων δεν είναι διαφανής, ενώ οι δαπάνες για όλα τα επίπεδα διοίκησης αποτελούν σημαντικό βάρος για τη δημόσια οικονομία.

Οι θετικοί παράγοντες, όπως η σχετικά καλή οικονομική ανάπτυξη και οι μεταρρυθμίσεις σε θέματα αστυνομίας, άμυνας και φορολόγησης, δεν θα πρέπει να επισκιάζουν το γεγονός ότι χωρίς θεμελιώδεις συνταγματικές μεταρρυθμίσεις, είναι δύσκολο να δει κανείς θετικά το μέλλον για τη Βοσνία–και Ερζεγοβίνη. Η Ευρωπαϊκή Ένωση φέρει ειδική ευθύνη ως προς αυτό. Η διαπραγμάτευση μιας Συμφωνίας Σταθερότητας και Σύνδεσης που ξεκίνησε τον Ιανουάριο αποτελεί ένα αποτελεσματικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, καθώς η προοπτική της ολοκλήρωσης των ευρωπαϊκών δομών θα ενισχύσει την κίνηση προς μια ουσιαστική πολιτική, θεσμική και οικονομική μεταρρύθμιση. Είμαι βέβαιος γι’ αυτό.

Σε αυτό το σημείο, θα ήθελα να πω ότι τάσσομαι έντονα υπέρ του να μην εξαρτηθεί η πρόοδος της διαπραγμάτευσης της Συμφωνίας Σταθερότητας και Σύνδεσης από την πρόοδο στη διαδικασία συνταγματικής μεταρρύθμισης. Οι πολίτες της Βοσνίας–Ερζεγοβίνης ελπίζουν σε ένα καλύτερο μέλλον με στενές σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε να απειληθεί αυτή η προοπτική από μια εσωτερική πολιτική ή εθνοτική διαμάχη.

Θα ήθελα να ευχαριστήσω όσους ξεκίνησαν αυτήν τη συζήτηση και τους συντάκτες αυτής της πρότασης που δεν χρειάζεται καμία τροποποίηση. Έχω υπόψη μου, συγκεκριμένα, την τροπολογία 2. Θα ήθελα επίσης να ευχηθώ στην αυστριακή Προεδρία κάθε επιτυχία στην επίλυση των σύνθετων προβλημάτων των Βαλκανίων. Αυτό θα ωφελήσει την Ευρώπη στο σύνολό της και όχι μόνο τις ενδιαφερόμενες χώρες.

(Χειροκροτήματα)

  Ignasi Guardans Cambó (ALDE). – (ES) Κύριε Πρόεδρε, ο εμφύλιος πόλεμος στην Ισπανία έληξε το 1939. Σήμερα, περισσότερα από εξήντα χρόνια αργότερα, ακόμη επουλώνονται σε ορισμένες πόλεις και γωνιές της Ισπανίας οι πληγές εκείνου του εμφύλιου πολέμου, ενός πολέμου ο οποίος, από εθνοτική άποψη, δεν μπορεί να συγκριθεί με τον πόλεμο στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη και ήταν πολύ πιο εύκολο να εξηγηθεί.

Το λέω αυτό ώστε να κατανοήσουν ορισμένοι λίγο καλύτερα τις τεράστιες δυσκολίες που υπάρχουν στην αληθινή συμφιλίωση, τη συμφιλίωση που απαιτείται μεταξύ των ανθρώπων, μεταξύ των οικογενειών, στους δρόμους και στις πόλεις, ειδικά όταν η ειρήνη είναι καθαρά στρατιωτική ή ήταν στην αρχή μία καθαρά στρατιωτική ειρήνη, μία επιβεβλημένη ειρήνη.

Η διαδικασία της Βοσνίας είναι επομένως υποδειγματική. Είναι απολύτως υποδειγματική δεδομένου ότι σε ένα τόσο μικρό χρονικό διάστημα έχουμε μια χώρα με ειρήνη και με ένα σχέδιο για το μέλλον, ένα σχέδιο που είναι ασταθές, αλλά παρόλ’ αυτά είναι ένα σχέδιο. Ωστόσο, είναι σαφές ότι το Ντέιτον δεν μπορεί να αποτελέσει οριστική λύση και επομένως πρέπει να υποστηρίξουμε ξεκάθαρα τη συνταγματική μεταρρύθμιση προκειμένου να επιλυθούν όλες οι εκκρεμότητες που άφησε το Ντέιτον, οι οποίες μπορεί να ήταν λογικές τότε ως μια προσωρινή λύση, αλλά σαφώς δεν συμβάλλουν στη δημιουργία ενός κοινού πολιτικού σχεδίου.

Αυτό ακριβώς πρέπει να υποστηρίξουμε: τη δημιουργία ενός αληθινού κοινού πολιτικού σχεδίου μεταξύ όλων, το οποίο πρέπει να συμπεριλαμβάνει –και από αυτήν την άποψη συμφωνώ με κάτι που ειπώθηκε πριν από λίγο– τους νέους ανθρώπους, τους νέους της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης και τις σχέσεις τους με την Ευρώπη, και επομένως πρέπει να διευκολύνουμε πολύ περισσότερο την ανταλλαγή φοιτητών μεταξύ Βοσνίας-Ερζεγοβίνης και Ευρωπαϊκής Ένωσης.

  Alojz Peterle (PPE-DE). – (SL) Θα ήθελα να ξεκινήσω χαιρετίζοντας τη σαφή φιλοδοξία που επιδεικνύει η Αυστρία όσον αφορά τα δυτικά Βαλκάνια, μια περιοχή που παραμένει καίριας σημασίας για τη συλλογική μας ασφάλεια και για την εξωτερική και αμυντική πολιτική στο εσωτερικό της ίδιας της Ευρώπης. Ομοίως, χαιρετίζω την πρόοδο που σημείωσε η Βοσνία-Ερζεγοβίνη προς μια ευρωπαϊκή προοπτική. Παρακολουθώντας τα τραγικά γεγονότα στη Βοσνία–Ερζεγοβίνη με την πάροδο του χρόνου λαχταρούσαμε να δούμε περισσότερη Ευρώπη. Τώρα έχουμε περισσότερη Ευρώπη εκεί, με την πολιτική και στρατιωτική έννοια. Δέκα χρόνια μετά το Ντέιτον, θέλουμε τώρα να δούμε και περισσότερη Βοσνία-Ερζεγοβίνη.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρόσφερε στη Βοσνία–Ερζεγοβίνη την αξιόπιστη προοπτική της πλήρους ένταξης και της πραγματικής προόδου, αλλά αυτό εξαρτάται σε ολοένα και μεγαλύτερο βαθμό από την πολιτική βούληση και την ποιότητα της διαδικασίας λήψης αποφάσεων στην ίδια τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη. Η τραγική εμπειρία έχει δείξει ότι η πρόοδος δεν μπορεί να εξασφαλιστεί, αν οποιοδήποτε από τα συστατικά στοιχεία της Βοσνίας–Ερζεγοβίνης αποκλειστεί ή αποδυναμωθεί, αλλά μπορεί να επιτευχθεί μόνο με βάση τον σεβασμό της αξιοπρέπειας όλων των ταυτοτήτων και όλων των προσώπων.

Η πρόοδος θα είναι ακόμα πιο ραγδαία, αν τα ευρωπαϊκά πρότυπα σεβασμού της πολυμορφίας και η προθυμία για την εξεύρεση κοινών παρονομαστών ενισχυθούν το συντομότερο δυνατόν. Χωρίς αμφιβολία ένα από αυτά είναι η νέα συνταγματική ρύθμιση, καθώς η Συμφωνία του Ντέιτον φαίνεται ότι έχει κάνει τον κύκλο της. Ελπίζω ότι τα μελλοντικά κράτη που θα αναλάβουν την Προεδρία θα συνεχίσουν να δίνουν τη μέγιστη προσοχή τους στις χώρες των δυτικών Βαλκανίων.

(Χειροκροτήματα)

  Hans Winkler, Προεδρεύων του Συμβουλίου. (DE) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, σας ευχαριστώ πολύ για τη συζήτηση αυτή και για όσα ακούστηκαν εδώ. Δεν μπορώ να διαφωνήσω με καμία από τις παρεμβάσεις. Οι απόψεις που εκφράσατε δείχνουν ότι το Συμβούλιο και η Επιτροπή ακολουθούν τον σωστό δρόμο και σας ευχαριστούμε για την υποστήριξή σας.

Δεν μπορώ παρά να συμφωνήσω με τη Βαρώνη Ludford. Όταν ασκούμε σήμερα κριτική στις δομές του Dayton, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι το Dayton ήταν η αφετηρία για την ειρήνη και ότι πρέπει να είμαστε ευγνώμονες γι’ αυτό. Πρέπει να το αναγνωρίσουμε, ακόμα και αν σήμερα είμαστε, φυσικά, υποχρεωμένοι να παραδεχτούμε ότι οι δομές αυτές δεν είναι ιδανικές.

Όλοι σχεδόν οι ομιλητές αναφέρθηκαν στο γεγονός ότι ένα από τα επίκαιρα προβλήματα της Βοσνίας–Ερζεγοβίνης είναι οι γραφειοκρατικές υπερδομές, ενώ όμως κανείς δεν το αμφισβητεί αυτό, ας μην ξεχνάμε ποια ήταν τα κίνητρα για τη δημιουργία τους. Δημιουργήθηκαν εξαιτίας της δυσπιστίας που επικρατούσε μεταξύ των εθνοτικών ομάδων, επειδή δεν υπήρχε αμοιβαία εμπιστοσύνη και η καθεμιά ήθελε και έπρεπε να ελέγχει τι κάνει η άλλη. Αυτό που είπε για τον εμφύλιο πόλεμο στην πατρίδα του ο αξιότιμος βουλευτής από την Ισπανία, ισχύει και στην προκειμένη περίπτωση: δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι αυτές οι εθνοτικές ομάδες είχαν συμπεριφερθεί με φρικτό τρόπο η μια στην άλλη.

Στο μέτρο που μπορούμε να μειώσουμε αυτήν τη δυσπιστία και να προαγάγουμε την αμοιβαία εμπιστοσύνη που ανέφερε ο κ. Peterle, θα επιτύχουμε να αλλάξουμε και τις δομές, γιατί εγώ δεν πιστεύω ότι θα ήταν σωστό να το επιχειρήσουμε αυτό από πάνω προς τα κάτω όταν απουσιάζει η αμοιβαία εμπιστοσύνη. Εμείς ως Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι θα περιοριστεί αυτή η δυσπιστία και να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να βοηθήσουμε σε αυτό. Πρέπει να κάνουμε κάτι στην πράξη για να συμβάλουμε ώστε να επικρατήσουν στη χώρα οι ευρωπαϊκές αξίες και, φυσικά, υποστηρίζω και εγώ αυτό που ειπώθηκε για τους νέους. Πρέπει να κάνουμε κάτι για να τους υποστηρίξουμε, όπως π.χ. να διευκολύνουμε τα ταξίδια τους στο εξωτερικό, και οπωσδήποτε η διευκόλυνση της θεώρησης διαβατηρίων θα είναι μέρος του πακέτου που προετοιμάζει η Ευρωπαϊκή Ένωση για τους νέους.

Ευχαριστώ θερμά και πάλι για τις παρεμβάσεις σας. Το Συμβούλιο θα εξακολουθήσει να εργάζεται μαζί με την Επιτροπή για την υλοποίηση όλων των στόχων που διατυπώθηκαν σήμερα.

  Olli Rehn, μέλος της Επιτροπής. (EN) Κύριε Πρόεδρε, σημειώνω την ευρεία συναίνεση σε αυτήν τη συζήτηση σχετικά με την ανάγκη να αυξηθεί η αυτονομία των βόσνιων πολιτικών και να διαδραματίσει η διεθνής κοινότητα έναν νέο ρόλο. Θα ήθελα επίσης να σας ευχαριστήσω για αυτήν την εξαιρετική συζήτηση, η οποία αποδεικνύει την αφοσίωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Προεδρίας στην κοινή μας πολιτική στα δυτικά Βαλκάνια και την ευρωπαϊκή τους προοπτική.

Θα πρέπει να είμαστε όλοι ικανοποιημένοι από τις διαπραγματεύσεις σχετικά με τη συμφωνία σταθεροποίησης και σύνδεσης, η οποία αποτέλεσε μια πολύ καλή αφετηρία για τη Βοσνία–Ερζεγοβίνη, παρότι οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι υπάρχουν ακόμη πολλές προκλήσεις τις οποίες θα πρέπει να αντιμετωπίσει η χώρα. Στη Βοσνία–Ερζεγοβίνη το ζήτημα είναι η εφαρμογή, η εφαρμογή και η εφαρμογή.

Επιπλέον, συμφωνούμε όλοι ότι η Συμφωνία του Dayton έθεσε τέρμα στον πόλεμο, αλλά ασφαλώς δεν πρόκειται για ένα πλαίσιο εξίσου κατάλληλο όσον αφορά την εύρυθμη λειτουργία ενός κράτους και ως εκ τούτου πρέπει να θεωρήσουμε τους εαυτούς μας ως εταίρους στη συνταγματική εξέλιξη της Βοσνίας–Ερζεγοβίνης.

Πολλοί από εσάς υπογραμμίσατε την ανάγκη οικονομικής ανάπτυξης και συμμερίζομαι απόλυτα αυτήν την άποψη. Για αυτόν τον λόγο, στην Ανακοίνωση του Σάλτσμπουργκ υποβάλαμε αρκετές προτάσεις σχετικά με την οικονομική ανάπτυξη, το εμπόριο και τις επενδύσεις. Στην προενταξιακή βοήθεια που παρέχουμε, βαδίζουμε ήδη από την ανασυγκρότηση προς την οικονομική ανάπτυξη. Στην ανακοίνωση προτείνουμε την κατάρτιση μιας περιφερειακής συμφωνίας ελευθέρων συναλλαγών, η οποία θα αντικαταστήσει τις ισχύουσες 31 διμερείς συμφωνίες ελευθέρων συναλλαγών, ώστε να ενθαρρυνθούν οι εμπορικές και επενδυτικές δραστηριότητες και κατά συνέπεια η παραγωγή και η δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης στην περιοχή.

Τέλος, συμφωνώ απόλυτα με όσους υπογράμμισαν την ανάγκη να εργαστούμε προς την επίτευξη της ένταξης στην Ευρώπη κατά την παρούσα ή την προσεχή γενεά και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο στην Ανακοίνωση του Σάλτσμπουργκ περιλαμβάνονται προτάσεις σχετικά με τη διευκόλυνση έκδοσης θεωρήσεων και προγράμματα χορήγησης υποτροφιών.

Προς επίρρωση της προσωπικής μου δέσμευσης και εκείνης της Επιτροπής και του Προέδρου κ. Barroso, την τρέχουσα εβδομάδα θα ταξιδέψω αεροπορικώς στο Ζάγκρεμπ και αργότερα στο Σεράγεβο.

(Χειροκροτήματα)

  Πρόεδρος. – Έχω λάβει έξι προτάσεις ψηφίσματος⁽¹⁾ σύμφωνα με το άρθρο 103, παράγραφος 2, του Κανονισμού.

Η συζήτηση έληξε.

Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί την Πέμπτη στις 10.00.

(1) Βλ. Συνοπτικά Πρακτικά