Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Πέμπτη 16 Φεβρουαρίου 2006 - Στρασβούργο

14.1. Πολιτιστική κληρονομιά του Αζερμπαϊτζάν

  Πρόεδρος. Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη συζήτηση έξι προτάσεων ψηφίσματος σχετικά με την πολιτιστική κληρονομιά του Αζερμπαϊτζάν.

  Justas Vincas Paleckis (PSE), συντάκτης. (LT) Δυστυχώς, σε διάφορα μέρη της υφηλίου, η καταστροφή των πολιτιστικών μνημείων αποτελεί, κατά κανόνα, συνέπεια ή προανάκρουσμα της εξόντωσης του λαού. Ως εκ τούτου, υποστηρίζω το ψήφισμα και την άποψη ότι πρέπει να δηλώσουμε τη θέση μας όσον αφορά την καταστροφή της πολιτιστικής κληρονομιάς του Αζερμπαϊτζάν. Σε συγκρούσεις όπως αυτές μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας, είναι δύσκολο να κατηγορήσει κανείς μόνο τη μία πλευρά. Τα πολιτιστικά μνημεία καταστρέφονται ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης του Ναγκόρνο Καραμπάχ, η οποία μέσα σε 18 χρόνια προκάλεσε το θάνατο 25 000 ανθρώπων και έκανε ένα εκατομμύριο κατοίκους πρόσφυγες. Ούτε η επίθεση, ούτε η πρόκληση από τη μία ή την άλλη πλευρά, αλλά ούτε και η βεβήλωση της πολιτιστικής κληρονομιάς θα βοηθήσουν στην επίλυση αυτής της παγιωμένης σύγκρουσης. Μόνο αν οι δύο πλευρές επιδιώξουν διαπραγματεύσεις, βρουν μια κοινή πολιτική γλώσσα και δείξουν καλή θέληση, με στόχο να προσεγγίσουν περισσότερο την Ευρωπαϊκή Ένωση, θα μπορέσουν να σβηστούν οι φλόγες. Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, μια μεγάλη μερίδα των πληθυσμών και στα δύο κράτη θέλει να τεθεί υπό έλεγχο η σύγκρουση το συντομότερο δυνατό. Τα κράτη αυτά, που θέλουν να διαδραματίσουν έναν ενεργό ρόλο στην πολιτική γειτονίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πρέπει απλά να προστατεύσουν κατάλληλα την πολιτιστική κληρονομιά των μειονοτήτων.

  Μάριος Ματσάκης (ALDE), συντάκτης. – (ΕΝ) Κύριε Πρόεδρε, η καταστροφή και η βεβήλωση ενός νεκροταφείου από οποιοδήποτε άτομο, οπουδήποτε, αποτελεί μια βάρβαρη πράξη. Εάν το νεκροταφείο αυτό αποτελεί μάλιστα και ένα μνημείο ειδικής αρχαιολογικής σημασίας, τότε είναι μέρος της κοινής διεθνούς κληρονομιάς και η καταστροφή του συνιστά, επιπλέον, έγκλημα κατά της ανθρωπότητας.

Το αρμενικό νεκροταφείο της Julfa είναι ένα χριστιανικό νεκροταφείο εξαιρετικής ιστορικής και πολιτιστικής σημασίας. Παραβλέποντας τη διεθνή κατακραυγή, οι κυβερνήσεις του Αζερμπαϊτζάν ευθύνονται, είτε εκ παραλείψεως είτε –το πιθανότερο– δια παραγγελίας, για τη συστηματική καταστροφή του μνημείου αυτού τα τελευταία χρόνια. Οι πραγματικοί δράστες αυτής της ειδεχθούς πράξης θεωρείται ότι είναι οι δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν και φανατισμένοι ισλαμιστές πολίτες.

Είναι τελείως απαράδεκτο το γεγονός ότι ο Πρέσβης του Αζερμπαϊτζάν στις Βρυξέλλες έστειλε πρόσφατα στους ευρωβουλευτές μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, στα οποία εξαπολύει μια γλοιώδη προσωπική επίθεση εναντίον ενός από τους συντάκτες αυτού του ψηφίσματος και επιχειρεί να αμαυρώσει και να προσβάλει την ακεραιότητα και τη σοφία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Σας καλώ μετ’ επιτάσεως να ψηφίσετε υπέρ του ψηφίσματος αυτού, στέλνοντας έτσι ένα πολύ σαφές μήνυμα για τα αισθήματα ανησυχίας και απαξίωσης που νιώθουμε για την κυβέρνηση του Αζερμπαϊτζάν για την καταστροφή του νεκροταφείου της Julfa.

  Charles Tannock (PPE-DE), συντάκτης. – (ΕΝ) Κύριε Πρόεδρε, η εικαζόμενη κατεδάφιση του αρμενικού μεσαιωνικού νεκροταφείου της Julfa –επίσης ιστορικά γνωστή και ως Jugha– τον Δεκέμβριο του 2005, με την καταστροφή των σταυρόπετρων (khachkars), αυτών των περίτεχνα λαξευμένων μνημείων, αποτελεί σοβαρή βεβήλωση της ευρωπαϊκής χριστιανικής κληρονομιάς.

Η κυβέρνηση του Αζερμπαϊτζάν ισχυρίστηκε ότι το βίντεο που τεκμηριώνει την πράξη αυτή αποτελεί ψευδή προπαγάνδα των Αρμενίων. Όμως, έλαβα την επιβεβαίωση από έναν ανεξάρτητο βρετανό αρχιτέκτονα, τον κ. Steven Sim, ειδικό στην περιοχή, ότι το βίντεο αυτό είναι γνήσιο. Επίσης, αν δεν υπήρξε καμία καταστροφή, γιατί οι Αζέροι αρνούνται τις επιτόπιες επισκέψεις και γιατί επίσης, μάλλον παραδόξως, δηλώνουν ότι η πράξη αυτή θα μπορούσε να έχει διαπραχθεί από συλητές που ήθελαν να χρησιμοποιήσουν τις ταφόπετρες σε οικοδομικά έργα της περιοχής;

Για άλλη μία φορά, ο κ. Sim δήλωσε ότι για την πρόσβαση στο νεκροταφείο απαιτείται η διέλευση από έδαφος που ελέγχεται από τον αζερικό στρατό, καθιστώντας τη σχεδόν αδύνατη χωρίς επίσημη υποστήριξη, κατά σαφή παράβαση του καθήκοντός του να φροντίζει για την προστασία του χώρου.

Πληροφορήθηκα επίσης από την Πρεσβεία του Αζερμπαϊτζάν ότι η καταστροφή αυτή δεν είναι τίποτα μπροστά στην καταστροφή των τζαμιών του Αζερμπαϊτζάν. Μου έστειλαν πράγματι φωτογραφίες κατεστραμμένων τζαμιών. Το γεγονός ότι καταστράφηκαν τζαμιά στην εμπόλεμη ζώνη το 1991 είναι αναμφισβήτητο και καταδικαστέο χωρίς καμία επιφύλαξη, αλλά οι φωτογραφίες που έλαβα πιστεύω ότι απεικονίζουν καταστροφές που έγιναν πριν από 15 χρόνια, όχι πριν από 3 μήνες. Εξάλλου, η περιοχή Julfa στο Ναχιτσεβάν δεν ανήκε ποτέ στην εμπόλεμη ζώνη. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι πληροφορήθηκα πως οι αρχές του Ναγκόρνο-Καραμπάχ συμφώνησαν πρόσφατα ένα πρόγραμμα ανοικοδόμησης των τζαμιών που καταστράφηκαν στο έδαφός τους.

Βρισκόμαστε τώρα σε μια κρίσιμη χρονική στιγμή των συνομιλιών μεταξύ των δύο Προέδρων, του κ. Kocharyan και του κ. Aliyev, στο Ραμπουγιέτης Γαλλίας, για την εξεύρεση λύσης στη διένεξη του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Ως εκ τούτου, πιστεύω ότι οποιαδήποτε περαιτέρω προγραμματισμένη καταστροφή της αρμενικής κληρονομιάς δεν θα ευνοήσει τη διαρκή ειρήνη στην περιοχή.

  Marcin Libicki (UEN), συντάκτης. – (PL) Κύριε Πρόεδρε, δεν χωρά αμφιβολία ότι τα πολιτιστικά μνημεία σε ολόκληρο τον κόσμο είναι μέρος της κοινής μας κληρονομιάς και ότι δεν πρέπει να γίνονται θύματα πολιτικών γεγονότων και, ειδικότερα, του πολέμου.

Θα το εκτιμούσα αν μου επιτρέπατε να αφηγηθώ ένα προσωπικό περιστατικό. Όταν πήγα στην Αρμενία πριν από λίγα χρόνια και είδα όλα αυτά τα μνημεία και τις εκκλησίες που έχουν επιβιώσει από τις αρχές του Μεσαίωνα μέχρι σήμερα, μου θύμισαν μια παλαιότερη επίσκεψή μου στην Ισπανία, στο άλλο άκρο του Χριστιανικού κόσμου, χιλιάδες χιλιόμετρα δυτικά. Μου έκανε εντύπωση το πόσο έμοιαζαν τα μνημεία σε αυτές τις δύο περιοχές.

Ήταν όλα μνημεία του πρώιμου μεσαιωνικού πολιτισμού. Είμαστε υπεύθυνοι για όλα τα μνημεία στον κόσμο. Εντούτοις, τα ευρωπαϊκά μνημεία που μαρτυρούν το πολιτιστικό παρελθόν και την ενότητα της Ευρώπης θα έπρεπε να μας είναι ιδιαίτερα αγαπητά, είτε βρίσκονται στο απομακρυσμένο ανατολικό τμήμα της Αρμενίας, είτε στα δυτικά σύνορα της Ισπανίας είτε οπουδήποτε αλλού μεταξύ αυτών των δύο άκρων.

Φρονώ ότι τα γεγονότα μάρτυρες των οποίων γινόμαστε σήμερα είναι ιδιαίτερα θλιβερά, διότι τα μνημεία που καταστρέφονται είναι κάτι περισσότερο από ένα μέρος απλά της κληρονομιάς της Ευρώπης. Ανήκουν σε ολόκληρο τον κόσμο. Η ευθύνη του Αζερμπαϊτζάν είναι ιδιαιτέρως σαφής. Όπως ανέφερε νωρίτερα ο κ. Tannock, γιατί δεν επιτρέπει το Αζερμπαϊτζάν σε κανέναν να επισκεφτεί αυτά τα μέρη και να εκτιμήσει επί τόπου τις ζημιές; Ευτυχώς, γνωρίζουμε τι συνέβη ως αποτέλεσμα των βάρβαρων αποφάσεων που έλαβαν οι έχοντες την εξουσία στην περιοχή, και έχουμε αποδεικτικά στοιχεία των καταστροφών σε ταινίες.

Το ψήφισμα αυτό πρέπει να εγκριθεί και στη συνέχεια πρέπει να παρακολουθήσουμε τι θα συμβεί μετά. Τα βήματα που πρέπει να γίνουν δεν μπορούν να περιοριστούν σε λόγια, όσο ευγενή και αν είναι. Τα λόγια πρέπει να τα ακολουθήσουν πράξεις και αναμένουμε από το Αζερμπαϊτζάν να αναλάβει δράση.

  Marie Anne Isler Béguin (Verts/ALE), συντάκτρια. – (FR) Κύριε Πρόεδρε, είναι ζωτικής σημασίας να έχουμε κατά νου τη σημασία της δέσμευσης που έχει αναλάβει η ΕΕ στο νότιο Καύκασο, μια περιοχή που εξακολουθεί να πλήττεται από παγωμένες συγκρούσεις αλλά ιδιαίτερα στρατηγική και αποφασιστικά ευρωπαϊκή. Γνωρίζουμε ότι η κ. Ferrero–Waldner πραγματοποιεί αυτή τη στιγμή επίσημη επίσκεψη στην περιοχή, αλλά θα ήθελα ιδιαίτερα να απευθύνω έκκληση στους βουλευτές καθώς και έκκληση στο αίσθημα ευθύνης.

Σε μια στιγμή που η Ευρωπαϊκή Ένωση διαπραγματεύεται σχέδια δράσης για κάθε μία από τις χώρες με στόχο την προώθηση της σταθερότητας στην περιοχή, η Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν έχουν εισέλθει σε μια λεπτή, αλλά ελπιδοφόρα φάση ειρηνευτικών συνομιλιών όσον αφορά τη σύγκρουση στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Οι Πρόεδροι Aliev και Kotcharian συναντήθηκαν την περασμένη Κυριακή στο Ραμπουγιέ, υπό την αιγίδα της ομάδας του Μινσκ του ΟΑΣΕ. Η επιτυχία της διαδικασίας αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα, επειδή αυτή θα μπορούσε έμμεσα να οδηγήσει στην επίλυση των άλλων συγκρούσεων στην περιοχή. Αποτελεί λοιπόν ζωτικής σημασίας προϋπόθεση για τη γενική σταθεροποίηση της περιοχής.

Σε αυτό το πλαίσιο, κυρίες και κύριοι, πιστεύετε πραγματικά, στο βάθος της καρδιάς σας, ότι τώρα είναι η στιγμή να ρίξουμε λάδι στη φωτιά διαγράφοντας, όπως προτείνουν οι τροπολογίες, την παράγραφο η οποία πολύ σωστά επιτρέπει μια ισορροπημένη προσέγγιση στο κοινό ψήφισμα το οποίο συζητήσαμε όλοι μαζί προχθές; Έχουμε ήδη καταδικάσει την καταστροφή του νεκροταφείου στην Julfa από τον περασμένο Ιανουάριο στην έκθεση του κ. Tannock, και εξακολουθούμε να την καταδικάζουμε. Ωστόσο, κυρίες και κύριοι, δεν μπορούμε να αγνοήσουμε το συνολικό πλαίσιο της παγωμένης σύγκρουσης μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν, η οποία ευθύνεται για χιλιάδες νεκρών και προσφύγων οι πληγές είναι ακόμη νωπές. Μπορούμε άραγε να αγνοήσουμε επίσης το γεγονός ότι το 20% του εδάφους του Αζερμπαϊτζάν θεωρείται από την Αρμενία ότι είναι ουδέτερη ζώνη για το Ναγκόρνο-Καραμπάχ και ότι τα διάφορα στοιχεία της πολιτιστικής και θρησκευτικής κληρονομιάς αυτών των κατεχόμενων εδαφών έχουν επίσης καταστραφεί; Είναι λοιπόν καιρός να θέσουμε ένα τέλος σε αυτή την κλιμάκωση. Θα ήταν ανεύθυνο να αρνηθούμε την κοινή ευθύνη των εμπλεκόμενων σε μια σύγκρουση και να αναφερόμαστε μόνον στην καταστροφή που έχει προκαλέσει η μία πλευρά, και θα ήταν επίσης αντίθετο με τη δέσμευσή μας να υποστηρίξουμε τους αρμένιους ή αζέρους φίλους μας στην επιθυμία μας να επιλύσουμε τις διαφορές τους.

Τέλος, αυτό το ψήφισμα έρχεται σε μια περίοδο αυξημένης έντασης μεταξύ του ισλαμικού και του δυτικού κόσμου. Ένα αδύναμο κείμενο θα υποβάθμιζε αυτά τα συμβάντα σε μια απλή σύγκρουση μεταξύ του χριστιανικού και του ισλαμικού κόσμου. Κατά συνέπεια, σας ζητώ να μη δώσετε επιχειρήματα στους εξτρεμιστές κάθε παράταξης τασσόμενοι υπέρ ενός ψηφίσματος το οποίο, αν τροποποιηθεί σύμφωνα με ορισμένες προτάσεις, θα ήταν αθέμιτα μεροληπτικό. Πρόκειται βέβαια για θέμα προσωπικής συνείδησης, καθώς επίσης και για θέμα αξιοπιστίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αλλά και ευρύτερα, για τις δραστηριότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που διακυβεύονται στη συγκεκριμένη περιοχή.

  Erik Meijer (GUE/NGL), συντάκτης. (NL) Κύριε Πρόεδρε, την εποχή της διακυβέρνησης των ρώσων τσάρων, η Υπερκαυκασία ήταν μία από τις κατακτηθείσες περιοχές στην άκρη της Αυτοκρατορίας, όπου τα εδάφη των Γεωργιανών, των Αρμενίων και των Αζέρων δεν ήταν σαφώς καθορισμένα και όπου οι πληθυσμοί δεν ζούσαν ειρηνικά μεταξύ τους, αλλά ήταν υποταγμένοι στην αντιδημοκρατική εξουσία του ρωσικού κράτους.

Μόλις τη δεκαετία του 1920 οι τρεις λαοί διαχωρίστηκαν διοικητικά και απέκτησε ο καθένας το δικό του έδαφος. Παρόλο που αυτό ήταν αναγκαίο για τη διασφάλιση της ειρήνης, της ανάπτυξης και της σταθερότητας, σήμαινε ότι οι μεικτές περιοχές έπρεπε να δοθούν σε μία από τις ομάδες που εμπλέκονταν στη σύγκρουση. Σήμερα μπορούμε να δούμε τις συνέπειες που είχε αυτό στις μειονοτικές ζώνες της Νότιας Οσετίας και της Αμπχαζίας και, κυρίως, στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ και το Ναχιτσεβάν , που υπόκεινται αμφότερα τόσο σε αρμενικές όσο και σε αζερικές επιρροές.

Είναι μεγάλη η πρόκληση όχι μόνο να διώξει κανείς από εκείνες τις περιοχές τους πληθυσμούς που ανήκουν στους γειτονικούς λαούς, αλλά και να καταστρέψει τα ιστορικά κτίρια τους, τους τόπους της προσευχής και ταφής και να εξαφανίσει τις αναμνήσεις τους για πάντα. Σήμερα που δεν υπάρχει πλέον μια κυρίαρχη Σοβιετική Ένωση που θα μπορούσε να χειριστεί αυτές τις εκφύσεις, είναι ολοένα και πιο καίριο να διασφαλιστεί ότι οι γειτονικοί πληθυσμοί θα συνυπάρχουν ειρηνικά και με αμοιβαίο σεβασμό στα σημερινά ανεξάρτητα κράτη.

  Ιωάννης Κασουλίδης, εξ ονόματος της Ομάδας PPE-DE. – (ΕΝ) Κύριε Πρόεδρε, το γεγονός ότι οι Αρμένιοι –θύματα γενοκτονίας και μαζικής απέλασης από την πατρίδα τους– βιώνουν τώρα την καταστροφή της πολιτιστικής κληρονομιάς τους ίσως αποτελεί το τελευταίο κεφάλαιο στον ολοκληρωτικό ξεριζωμό τους. «Δεν συμβαίνει τίποτα», λένε οι αρχές του Αζερμπαϊτζάν. Ξέρω ότι όπου υπάρχει καπνός υπάρχει και φωτιά. Αυτή η απόλυτη άρνηση μου θυμίζει την απόλυτη άρνηση ότι υπήρξε ποτέ γενοκτονία, τον ισχυρισμό ότι αποτελεί αποκύημα της φαντασίας των Αρμενίων.

Σε μια ανταλλαγή ηλεκτρονικών μηνυμάτων μαζί μου, ο σύμβουλος πολιτικών υποθέσεων της πρεσβείας του Αζερμπαϊτζάν μου έγραψε αυτολεξεί τα εξής: «Δεν μπορούμε να αποκλείσουμε ότι κάποιοι φτωχοί χωρικοί αντίστοιχου πολιτιστικού επιπέδου μπορεί να χρησιμοποιούν κρυφά τις ταφόπετρες από το νεκροταφείο για οικοδομικές ή άλλες σχετικές εργασίες».

Δεν μπορώ να είμαι σίγουρος ποιοι είναι οι δράστες, αλλά είμαι σίγουρος ότι η ευθύνη για τη διασφάλιση της ακεραιότητας αυτών των μνημείων ανήκει κατά 100% στους Αζέρους.

  Martine Roure, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. – (FR) Η πόλη Julfa στο Αζερμπαϊτζάν είναι ο τόπος ενός σημαντικού αρμενικού νεκροταφείου το οποίο, από αρχιτεκτονική άποψη, είναι μοναδικό. Το νεκροταφείο αυτό αποτελεί μαρτυρία της ιστορίας της περιοχής όπου, έως το πρώτο τέταρτο του 20ου αιώνα, άνω του 80% των κατοίκων ήσαν Αρμένιοι. Ο τόπος αυτός ήταν εγκαταλειμμένος κατά τη διάρκεια της σοβιετικής εποχής και, το 1998, οι τοπικές αρχές άρχισαν να τον καταστρέφουν. Τότε, η UNESCO, είχε ενοχληθεί έντονα με αυτή την ενέργεια, ενόχληση η οποία είχε ως αποτέλεσμα να παύσουν προσωρινά οι μπουλντόζες το έργο τους. Η UNESCO επικοινώνησε επίσης με τις αρμόδιες αρχές για να προστατέψει αυτή την κληρονομιά, επειδή η ζημιά που προκλήθηκε σε αυτόν τον μνημειακό τόπο ήταν πολύ σοβαρή.

Στοιχεία που επιβεβαιώνουν τα ανωτέρω καθώς και πρόσφατοι αυτόπτες μάρτυρες τείνουν να επιβεβαιώσουν την υποψία ότι αυτή η καταστροφή ξανάρχισε τον Δεκέμβριο 2005. Θα έπρεπε κατά συνέπεια να ζητήσουμε από το Αζερμπαϊτζάν, το συντομότερο δυνατό, να επιτρέψει τη μετάβαση επί τόπου αποστολής με σκοπό να εκτιμήσει τα μέτρα που απαιτούνται, τώρα και μεσοπρόθεσμα, για την προστασία του τόπου, τόσο γεμάτου από ιστορία και, ακόμη περισσότερο, από μνήμες και πολιτισμό, ο οποίος αποτελεί την κληρονομιά ενός λαού.

  Urszula Krupa, εξ ονόματος της Ομάδας IND/DEM. – (PL) Κύριε Πρόεδρε, η σημερινή συζήτηση για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία αφορά την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς του αρμενικού λαού, η οποία απειλείται με ολική καταστροφή. Η Αρμενία, που έχει 4 εκατομμύρια πληθυσμό, είναι Χριστιανική από το 301 μ.Χ. και είναι η πρώτη χριστιανική χώρα στον κόσμο. Το γεγονός αυτό τεκμηριώνεται όχι μόνο από ιστορικά κείμενα, αλλά επίσης από τους χιλιάδες σταυρούς που είναι λαξευμένοι σε πέτρινες πλάκες, που ονομάζονται khatchkars, οι οποίοι καταστράφηκαν όπως καταστράφηκαν και οι υπόλοιποι πολιτιστικοί θησαυροί της Αρμενίας στο Αζερμπαϊτζάν, τη Γεωργία και την Τουρκία.

Τα khatchkars, τα οποία είναι στην ουσία πέτρινοι σταυροί ύψους από 0,5 ως 3,5 μέτρα, ήταν φτιαγμένοι από βασάλτη. Ήταν τοποθετημένοι πάνω σε κυβοειδή βάση και το πρόσθιο μέρος της πέτρας, που έφερε την εικόνα του σταυρού, ήταν τοποθετημένο ώστε να δείχνει προς τα δυτικά. Οι Αρμένιοι θεωρούσαν τα khatchkars μια προστατευτική δύναμη που θα τους προφύλασσε από τις φυσικές καταστροφές. Οι κατασκευές αυτές φτιάχνονταν για να τιμήσουν σημαντικά γεγονότα και να διατηρήσουν τη μνήμη τους, χρησιμοποιούνταν ως στοιχεία της σύνθεσης σε ένα ιερό κτίριο, αλλά και ως ταφόπλακες, που τοποθετούνταν πάντα στα πόδια του νεκρού.

Ένα νεκροταφείο στη Djulfa καταστράφηκε πρόσφατα. Το νεκροταφείο χρονολογούταν από το Μεσαίωνα και βρισκόταν στην περιοχή που ελέγχεται από το Αζερμπαϊτζάν. Η σκανδαλώδης διαδικασία ερήμωσης και καταστροφής των πολιτιστικών μνημείων της Αρμενίας ξεκίνησε το 1998, όταν καταστράφηκαν 800 από τους πέτρινους σταυρούς που περιέγραψα. Παρόλο που αυτή η καταστροφική διαδικασία είχε σταματήσει προσωρινά μετά από διαμαρτυρίες της UNESCO, ξανάρχισε το 2002. Είναι πιθανόν αυτή η αξιοκατάκριτη καταστροφή της αρμενικής πολιτιστικής κληρονομιάς να πραγματοποιείται με τη συγκατάθεση της κυβέρνησης του Αζερμπαϊτζάν, η οποία έστειλε ειδικές στρατιωτικές μονάδες για να καταστρέψουν τις πέτρες πάνω στις οποίες ήταν λαξευμένοι οι αρμένικοι σταυροί.

Οι Αρμένιοι διώκονται εδώ και αιώνες. Έχουν υποφέρει πολύ λόγω του πολέμου, των επιθέσεων και της κατοχής. Είναι ένα έθνος με πλούσια βιώματα, τόσο ως έθνος όσο και ως χριστιανικός πληθυσμός. Και οι Αζέροι έχουν βιώσει καταστροφές και δεινά, αλλά πρέπει να τονίσουμε ότι καμία σύγκρουση δεν μπορεί να δικαιολογήσει τον αφανισμό της πολιτιστικής κληρονομιάς, που αποτελεί κοινή κληρονομιά ολόκληρης της ανθρωπότητας.

Ο πολιτισμός είναι μια έκφραση επικοινωνίας μεταξύ λαών, κοινών σκέψεων και δράσεων. Είναι μια επιβεβαίωση της ανθρωπότητας και μια θεμελιώδης κοινή κληρονομιά για τις κοινότητες. Ως εκ τούτου, απευθύνουμε έκκληση για τον σεβασμό της παγκόσμιας κοινής κληρονομιάς μας, ανεξάρτητα από θρησκεία και προέλευση.

  Ryszard Czarnecki (NI). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, θυμάμαι τις δικές μου εντυπώσεις από το Αζερμπαϊτζάν, από το Μπακού, και από εκείνο το τεράστιο κτίριο στο κέντρο της πόλης, το ξενοδοχείο όπου είχαν κατασκηνώσει οι Αζέροι που είχαν φύγει από το Ναγκόρνο Καραμπάχ. Ήταν ένα τρομακτικό θέαμα. Οι άνθρωποι εκείνοι ήταν στοιβαγμένοι εκεί πολλά χρόνια. Προφανώς, τους έχω και αυτούς σήμερα στη σκέψη μου, όχι μόνο τα μνημεία για τα οποία πολύ σωστά συζητάμε.

Συμφωνώ με τον κ. Libicki πως είναι αυτονόητο ότι τα μνημεία πρέπει να προστατεύονται σε όλα τα μέρη του κόσμου και ότι η γεωγραφική τους θέση δεν πρέπει να έχει καμία σημασία. Πιστεύω επίσης ότι το ζήτημα αυτό είναι ένα είδος τακτικής αποφυγής που χρησιμοποιεί η κυβέρνηση του Αζερμπαϊτζάν. Είναι μια προσπάθεια να αποφύγει την αντιμετώπιση της έλλειψης δημοκρατίας, των πρόσφατων και όχι ιδιαίτερα δημοκρατικών εκλογών, καθώς και της απαγόρευσης της δημοκρατικής ελευθερίας και της ελευθερίας του λόγου σε αυτή τη χώρα.

Αξίζει να αγωνιστούμε για την προστασία των μνημείων. Είναι κάτι που οφείλουμε, πολύ σωστά, να κάνουμε. Ταυτόχρονα όμως, πρέπει να προωθήσουμε επίσης τη δημοκρατία στο Αζερμπαϊτζάν.

  Eija-Riitta Korhola (PPE-DE). – (FI) Κύριε Πρόεδρε, θέλουμε σήμερα να καταδικάσουμε τη συνεχιζόμενη αδιαφορία του Αζερμπαϊτζάν απέναντι στη Σύμβαση της UNESCO για την προστασία της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Επιπλέον, η καταστροφή που προκλήθηκε στο νεκροταφείο της Djulfa σκιάζει τις δεσμεύσεις της χώρας ως μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης. Δώδεκα χρόνια μετά την κυρίως σύγκρουση μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας, η θέση της αρμένικης μειονότητας στο Αζερμπαϊτζάν εξακολουθεί να είναι πολύ ασταθής, ιδίως όσον αφορά τον σεβασμό της πολιτιστικής της κληρονομιάς. Η καταστροφή του νεκροταφείου της Djulfa μπορεί να συγκριθεί, για παράδειγμα, με την καταστροφή από τους Ταλιμπάν των στύλων που απεικόνιζαν τον Βούδα στο Αφγανιστάν. Είναι θέμα σεβασμού του παρελθόντος και της ιστορίας του ανθρώπινου γένους.

Σε τι μπορεί να οδηγήσει η καταδίκη των γεγονότων; Εξακολουθούμε να ελπίζουμε ότι κάποιος ανεξάρτητος οργανισμός θα μπορέσει να επιθεωρήσει την καταστροφή στο νεκροταφείο της Djulfa και ότι οι ταφόπλακες που έχουν μείνει θα μπορέσουν να αποκατασταθούν. Ελπίζουμε επίσης ότι η διαμαρτυρία θα συμβάλει στο να αποφευχθεί η μελλοντική καταστροφή της πολιτιστικής κληρονομιάς. Η ερήμωση που προκλήθηκε στο νεκροταφείο της Djulfa είναι ένα έγκλημα κατά της κληρονομιάς των λαών και, ως τέτοιο, πρέπει να καταδικαστεί. Η καταστροφή αυτών των μοναδικών χριστιανικών τεχνουργημάτων αποτελεί μια αναντικατάστατη απώλεια για την ανθρωπότητα.

(Χειροκροτήματα)

  Joe Borg, Επιτροπή. (ΕΝ) Κύριε Πρόεδρε, κατά πρώτον, θα ήθελα να ευχαριστήσω τους αξιότιμους κυρίους βουλευτές για όλες τις ομιλίες τους. Η Επιτροπή έχει ενημερωθεί σχετικά με την εικαζόμενη καταστροφή των μνημείων στο νεκροταφείο της Julfa, στην Αυτόνομη Δημοκρατία του Ναχιτσεβάν στο Αζερμπαϊτζάν. Τόσο η Αρμενία όσο και το Αζερμπαϊτζάν προέβησαν σε δήλωση κατά την 586η συνεδρίαση του Μόνιμου Συμβουλίου του ΟΑΣΕ στις 22 Δεκεμβρίου 2005 και το θέμα συζητήθηκε επίσης στο Συμβούλιο της Ευρώπης την 1η Φεβρουαρίου 2006.

Η προστασία των τοποθεσιών Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς σε τρίτες χώρες δεν εμπίπτει στις αρμοδιότητες της Επιτροπής. Κατανοούμε, ωστόσο, ότι η Αρμενία απηύθυνε έκκληση στην UNESCO, ζητώντας να σταλεί μια αποστολή στο Ναχιτσεβάν όσο το δυνατόν πιο γρήγορα.

Η Επιτροπή έχει πλήρη επίγνωση του γεγονότος ότι επεισόδια όπως η καταστροφή στο νεκροταφείο της Julfa, εφόσον επιβεβαιώνονται από ανεξάρτητες πηγές, συνδέονται άμεσα και είναι ενδεικτικά της μακροχρόνιας διαμάχης για το Ναγκόρνο-Καραμπάχ, η οποία έχει προκαλέσει δυσπιστία, καταστροφές και εικαζόμενα θύματα τόσο από την πλευρά της Αρμενίας όσο και από την πλευρά του Αζερμπαϊτζάν από τις αρχές της δεκαετίας του 1990.

Η Επιτροπή θα συνεχίσει να χρησιμοποιεί όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή της για να πείσει τις δύο πλευρές να καταλήξουν σε μια ταχεία διευθέτηση της διαμάχης αυτής και, όταν αισίως επιτευχθεί μια ειρηνευτική συμφωνία, θα βοηθήσει στην ανοικοδόμηση και στην αποκατάσταση της περιοχής.

Η διένεξη του Ναγκόρνο-Καραμπάχ είναι ιδιαίτερα απαράδεκτη σήμερα, επειδή τόσο η Αρμενία όσο και το Αζερμπαϊτζάν είναι μέρη της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας, η οποία έχει ως πρωτεύοντα στόχο να εδραιώσει την εμπιστοσύνη στην περιοχή του Νοτίου Καυκάσου, ενθαρρύνοντας την περιφερειακή συνεργασία σε όσο το δυνατόν περισσότερους τομείς και συμβάλλοντας στην ειρήνη, στη σταθερότητα και στην ευημερία στα σύνορα μιας διευρυμένης Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Πρόκειται για ένα φιλόδοξο στόχο, τον οποίο θα προσπαθήσουμε να επιτύχουμε και με την εφαρμογή των σχεδίων δράσης που συζητά αυτή τη στιγμή η Επιτροπή με την Αρμενία, το Αζερμπαϊτζάν και τη Γεωργία. Στα έγγραφα αυτά ζητούμε από τις τρεις χώρες του Νοτίου Καυκάσου να προβούν σε συγκεκριμένες ενέργειες, προκειμένου να προσεγγίσουν περισσότερο την Ευρώπη. Τα έγγραφα αυτά καλύπτουν ένα ευρύτατο φάσμα θεμάτων, όπως τη συνεργασία στην παιδεία και τον πολιτισμό και την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς.

Η εφαρμογή των σχεδίων δράσης της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας θα παρακολουθείται στενά από την Επιτροπή και τα οφέλη που θα προκύψουν από αυτά θα εξαρτηθούν ασφαλώς από τα επιτεύγματά τους.

  Πρόεδρος. Η συζήτηση έληξε.

Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί στο τέλος της συζήτησης.