Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Πέμπτη 16 Μαρτίου 2006 - Στρασβούργο

16.3. Η ατιμωρησία στην Αφρική και ειδικότερα η περίπτωση του Ισέν Αμπρέ (συζήτηση)

  Πρόεδρος. Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη συζήτηση έξι προτάσεων ψηφίσματος σχετικά με την ατιμωρησία στην Αφρική και ειδικότερα την περίπτωση του Ισέν Αμπρέ⁽¹⁾.

  Raül Romeva i Rueda (Verts/ALE), συντάκτης. – (ES) Κύριε Πρόεδρε, πολλές ευκαιρίες ανοίγονται αυτή τη στιγμή στην Αφρική προκειμένου να συμφιλιωθεί με ένα αιματοβαμμένο συχνά παρελθόν.

Ωστόσο, η πορεία προς την ειρήνη απαιτεί να καταπολεμηθεί κατηγορηματικά η ατιμωρησία και αυτό σημαίνει, με τη σειρά του, ότι πρέπει να έρθει η αλήθεια στο φως, όσο οδυνηρή και αν είναι αυτή, και ότι πρέπει να αποδοθεί δικαιοσύνη. Οι δίκες του Πινοσέτ ή του Μιλόσεβιτς, αν και ελλιπείς και δυστυχώς ατελείς, είναι σαφείς ενδείξεις της κατεύθυνσης που πρέπει να ακολουθήσουν τα πράγματα και στην Αφρική. Ονόματα όπως Τσαρλς Τέιλορ, Μενγκίστου Χαϊλέ Μαριάμ και Ισέν Αμπρέ, μεταξύ άλλων, πρέπει να προστεθούν στη λίστα των πρώην δικτατόρων οι οποίοι πρέπει να λογοδοτήσουν στην εθνική και διεθνή δικαιοσύνη.

Υπάρχουν ήδη διάφοροι μηχανισμοί που καλούν ανθρώπους να λογοδοτήσουν μέσω ειδικών δικαστηρίων για τους δράστες εγκλημάτων και φρικαλεοτήτων, όπως για παράδειγμα εκείνοι που υπάρχουν για τις υποθέσεις της Ρουάντα ή της Σιέρα Λεόνε. Δυστυχώς, όμως, η έλλειψη πόρων, και σε ορισμένες περιπτώσεις πολιτικής βούλησης και ικανότητας, σημαίνουν ότι αυτά τα δικαστήρια είναι συχνά αναποτελεσματικά και ανεπαρκή.

Η καταπολέμηση της ατιμωρησίας είναι αναμφίβολα ένας από τους πυλώνες της πολιτικής της Ένωσης στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Πρέπει συνεπώς να θυμόμαστε ότι, χωρίς Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για τη θέσπιση ατομικών ευθυνών ως μηχανισμός για την εφαρμογή του νόμου, οι πράξεις γενοκτονίας και οι σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων θα μένουν συχνά ατιμώρητες.

Ως εκ τούτου, καλούμε μετ’ επιτάσεως τα κράτη της Αφρικανικής Ένωσης που δεν έχουν επικυρώσει ακόμη το Καταστατικό της Ρώμης, να το πράξουν και να καταρτίσουν ένα σχέδιο δράσης για την αποτελεσματική εφαρμογή του το συντομότερο δυνατό.

Θα ήταν αλαζονικό –και δεν είναι αυτή η πρόθεσή μου– να κάνει η Ευρώπη κήρυγμα στην Αφρική, όταν έχουμε και εμείς πάρα πολλές ανοιχτές ή άλυτες υποθέσεις ατιμωρησίας ή ανεπαρκούς απόδοσης δικαιοσύνης σχετικά με πρώην δικτάτορες. Πιστεύω όμως κατηγορηματικά ότι αυτή είναι μια αποστολή που πρέπει να αντιμετωπιστεί με καθολικό τρόπο: από κοινού από την Ευρώπη και την Αφρική.

Χωρίς αλήθεια, χωρίς δικαιοσύνη και χωρίς αποζημιώσεις για τα θύματα, η ειρήνη δεν μπορεί να είναι τίποτα περισσότερο από ένα όνειρο, αλλά η καταπολέμηση της ατιμωρησίας μπορεί να μας βοηθήσει να κάνουμε κάποια μέρα αυτό το όνειρο πραγματικότητα.

  Jürgen Schröder (PPE-DE), συντάκτης. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κυρία Επίτροπε, η περίπτωση του πρώην δικτάτορα του Τσαντ, Ισέν Αμπρέ, δεν πρέπει να θεωρηθεί ως μία μεμονωμένη περίπτωση, αλλά πρέπει να εξεταστεί στο πλαίσιο της Αφρικής, διότι η ατιμωρησία πρώην τυράννων εξακολουθεί να είναι διαδεδομένη στην Αφρική. Θα σας υπενθυμίσω μόνο την περίπτωση του Τσάρλς Τέιλορ από τη Λιβερία ή του Μενγκίστου Χαϊλέ Μαριάμ από την Αιθιοπία. Οι αφρικανοί δικτάτορες έχουν κυβερνήσει με ακραία βία, έχουν καταπιέσει τον λαό τους και έχουν διατηρήσει τις θέσεις ισχύος τους με βασανιστήρια, φόνους και τυραννία. Αυτό που έχουν όλοι τους κοινό επίσης είναι ότι βρήκαν καταφύγιο σε άλλες αφρικανικές χώρες μένοντας ατιμώρητοι και πουθενά δεν υποχρεώθηκαν να λογοδοτήσουν.

Ωστόσο, αυτό ακριβώς δεν μπορούμε να δεχόμαστε πλέον, διότι τα θύματα και οι οικογένειές τους μάχονται εδώ και καιρό για μια δίκη στην οποία οι τύραννοι θα πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες τους. Επομένως χαιρετίζω τη σημαντική πρόοδο που έχει γίνει στην περίπτωση του Ισέν Αμπρέ. Τον Σεπτέμβριο του 2005 ένας βέλγος δικαστής εξέδωσε διεθνές ένταλμα σύλληψης, ως αποτέλεσμα του οποίου ο Ισέν Αμπρέ τέθηκε υπό κατ’ οίκον κράτηση στη Σενεγάλη τον Νοέμβριο.

Ωστόσο, η Σενεγάλη έχει τονίσει ότι ο Ισέν Αμπρέ πρέπει να οδηγηθεί ενώπιον ενός αφρικανικού δικαστηρίου και ότι η Αφρικανική Ένωση πρέπει να αποφασίσει γι’ αυτό. Στην τελευταία συνεδρίασή της τον Ιανουάριο, η Αφρικανική Ένωση συγκρότησε μια επιτροπή η οποία θα αποφανθεί τον Ιούλιο σχετικά με τη μορφή και τη σύνθεση που θα πρέπει να έχει αυτό το δικαστήριο.

Κύριε Πρόεδρε, κυρία Επίτροπε, πιστεύω ότι υπάρχουν πολλοί δυνατοί τρόποι να οδηγηθεί ο Ισέν Αμπρέ ενώπιον της δικαιοσύνης. Ο πιο ρεαλιστικός είναι η έκδοσή του στο Βέλγιο, διότι θα μπορούμε να κριθεί γρήγορα από ένα δίκαιο δικαστήριο στην Ευρώπη. Ακόμα και το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο θα μπορούσε να αναλάβει την υπόθεση. Αντιθέτως, ένα αφρικανικό δικαστήριο ad hoc θα απαιτούσε τεράστια πολιτική βούληση και πιθανότατα δεν είναι καν εφικτό χωρίς ένα τεράστιο ποσό χρημάτων, χρόνου και διοικητικής προσπάθειας.

Εναπόκειται πλέον στην Αφρικανική Ένωση να μεριμνήσει ώστε η περίπτωση Ισέν Αμπρέ να λήξει επιτέλους ενώπιον ενός δικαστηρίου. Αν, ωστόσο, αποκλειστεί το ενδεχόμενο έκδοσης στο Βέλγιο, τότε η Αφρικανική Ένωση θα πρέπει να προωθήσει ένα ακριβές σχέδιο για το πώς θα μπορέσει να αναλάβει ένα αφρικανικό δικαστήριο την υπόθεση το συντομότερο δυνατόν.

Θα χαιρόμουν αν υπήρχε ένα προηγούμενο εδώ και ο Ισέν Αμπρέ οδηγούνταν ενώπιον της δικαιοσύνης. Το πλήθος των θυμάτων του το απαιτεί.

  Ana Maria Gomes (PSE), συντάκτρια. – (PT) Κύριε Πρόεδρε, εμείς στην Ευρώπη φοβόμαστε ότι οι επιζώντες της γενοκτονίας που ενορχηστρώθηκε από τον Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς δεν θα μπορέσουν να τον δουν να καταδικάζεται στη Χάγη.

Στην Αφρική, τα θύματα των κυβερνήσεων που παραβιάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα και των εγκληματιών πολέμου έχουν δικαίωμα στη δικαιοσύνη και επιζητούν την απόδοση δικαιοσύνης. Τα ονόματά τους είναι: Hissène Habré, Charles Taylor, Mengistu Haile Mariam και Robert Mugabe.

Πριν από λίγες μέρες στην Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ακούσαμε μία δικηγόρο από το Τσαντ να το υπογραμμίζει αυτό σε σχέση με τον δικτάτορα Hissène Habré, που έζησε σε εξορία στη Σενεγάλη για αρκετά χρόνια. Η δικηγόρος τάχθηκε υπέρ της έκδοσής του στο Βέλγιο, όπου ένα δικαστήριο τον αναζητά κατόπιν αιτήματος των θυμάτων. Εξήγησε επίσης ότι η έκδοση είναι απαραίτητη επειδή στο πλαίσιο της Αφρικανικής Ένωσης, δεν υπάρχουν δυστυχώς οι μηχανισμοί, ούτε η πολιτική βούληση, προκειμένου να δικαστεί αυτός ο εγκληματίας, ο οποίος ήταν υπεύθυνος για τις πολιτικές δολοφονίες άνω των 40 000 συμπατριωτών του και την κράτηση και τον βασανισμό πολλών ακόμη. Συνέχισε λέγοντας ότι οι σενεγαλικές αρχές παραπέμποντας το θέμα στην Αφρικανική Ένωση δεν αποσκοπούσαν στη διευκόλυνση της δικαιοσύνης και τη διατήρηση της αφρικανικής αξιοπρέπειας, αλλά στην παρεμπόδιση της δικαιοσύνης και στην περαιτέρω προσβολή των θυμάτων που επιζητούν την παραπομπή του Hissène Habré στη δικαιοσύνη.

Κύριε Πρόεδρε, Επίτροπε, ήμουν προσφάτως στη Σενεγάλη, όπου μίλησα με ένθερμους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, βουλευτές του κοινοβουλίου της Σενεγάλης και δημοσιογράφους. Οι πάντες επιβεβαίωσαν, δυστυχώς, την ίδια εντύπωση. Η ΕΕ έχει ευθύνες στην Αφρική και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο εγκρίναμε σήμερα αυτό το ψήφισμα. Ευελπίστως, ως αποτέλεσμα, οι πορτογάλοι πολιτικοί θα χρησιμοποιήσουν την επιρροή τους και θα ζητήσουν να τεθεί ένα τέρμα στην ατιμωρησία όλων αυτών των εγκλημάτων στην Αφρική.

  Erik Meijer (GUE/NGL), συντάκτης. – (NL) Κύριε Πρόεδρε, τα αφρικανικά κράτη δεν οφείλουν την προέλευσή τους στους ίδιους τους αφρικανικούς λαούς, αλλά στην ευρωπαϊκή αποικιοκρατία. Τα σύνορά τους χαράχτηκαν από ξένους και απέκοψαν πληθυσμιακές ομάδες που ήθελαν να παραμείνουν μαζί, ενώ στοιβάζονταν μαζί άνθρωποι που είχαν πολύ λίγα κοινά από την άποψη της ιστορίας, του πολιτισμού, της γλώσσας και της θρησκείας. Είναι αδύνατο για αυτούς τους ανθρώπους να δουν τις αρχές ως κάτι δικό τους.

Στην πράξη, αυτό μετουσιώνεται σε σοβαρό φραγμό για τη δημοκρατία. Σε αυτές τις καταστάσεις, υπάρχει μεγάλο περιθώριο για άτομα τα οποία, με βίαια μέσα, ευνοούν τη μία πληθυσμιακή ομάδα καταπιέζοντας την άλλη. Μόνο με τρομακτικά μέσα μπορούν να συγκρατήσουν τα ασταθή κράτη τους ενωμένα. Υπό αυτές τις συνθήκες, μόνο οι βίαιοι κερδοσκόποι κατορθώνουν να κρατηθούν στην κρατική εξουσία για μεγάλο διάστημα. Καταστάσεις αυτού του είδους μπορούν να εντοπισθούν σε όλα τα μέρη της Αφρικής, ιδιαίτερα όπου αραβοϊσλαμικές και μη ισλαμικές πληθυσμιακές ομάδες έχουν συγχωνευθεί σε μία χώρα. Όλοι γνωρίζουν τώρα τις τραγωδίες, τους διαρκείς εμφύλιους πολέμους και τα πλήθη των προσφύγων που μαστίζουν το Σουδάν.

Εγκρίναμε ένα ψήφισμα για το γειτονικό του Τσαντ μόλις χθες. Ο Hissène Habré ήταν κάποτε ο ηγέτης της ερημικής αυτής χώρας, και έγινε αυτόματα αποδεκτός από τον έξω κόσμο, διατηρώντας την εξουσία σε τμήμα αυτής έως το 1990, όταν αναγκάστηκε να διαφύγει στη Σενεγάλη. Ακόμη και μετά την αναχώρησή του, δεν υπάρχει χώρος για πολιτική αντιπολίτευση, οι άνθρωποι λιμοκτονούν και τρομοκρατούνται από ένοπλες συμμορίες, ενώ οι γειτονικές χώρες προσπαθούν να αποκτήσουν τον έλεγχο σε τμήμα του εδάφους. Ο Charles Taylor διέφυγε από τη Λιβερία στη Νιγηρία· ο Mengistu Haile Mariam διέφυγε από την Αιθιοπία, και τώρα ζει στη Ζιμπάμπουε, και για πολλούς σαν αυτούς, ίσως να ενδεικνυόταν η επιβολή ποινών από ένα δικαστήριο. Ίσως ακόμη να απέτρεπαν μελλοντικούς αφρικανούς πολιτικούς από το να μετατραπούν σε βίαιους δικτάτορες.

Η κατάσταση στη Ρουάντα δεν είναι εντελώς συγκρίσιμη. Ορισμένοι βλέπουν την κυριαρχία της μειονότητας Τούτσι ως δίκαιη τιμωρία για την απόπειρα της πλειονότητας των Χούτου να εκδιώξουν και να σφαγιάσουν τους προαιώνιους δυνάστες τους. Η μακρόχρονη συνέχιση της παρούσας κατάστασης –επειδή πρέπει να λάβουμε υπόψη το ενδεχόμενο συνέχισης της εν λόγω κατάστασης στο άμεσο μέλλον– συνεχίζει να τρέφει ένα πανάρχαιο αίσθημα αμοιβαίου μίσους. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο δεν πρέπει να στοιβάζουμε συλλήβδην όλες τις χώρες, αλλά αντίθετα να δίνουμε τη δέουσα προσοχή στις φρικαλεότητες που έχουν διαπραχθεί σε αυτές.

  Μάριος Ματσάκης (ALDE), συντάκτης. – (ΕΝ) Κύριε Πρόεδρε, η καταπολέμηση της ατιμωρησίας πρέπει να αποτελεί έναν από τους ακρογωνιαίους λίθους της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η αρχή αυτή ισχύει, δυστυχώς, ιδίως για την Αφρική, σε μέρη της οποίας έχουν συμβεί πολυάριθμες φρικαλέες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ενίοτε σε μαζική κλίμακα. Δυστυχώς, ωστόσο, οι δράστες των εγκλημάτων αυτών σπανίως προσάγονται στη δικαιοσύνη και πολύ συχνά δεν δίδεται καμία μορφή ουσιαστικής αποζημίωσης στα θύματα.

Είναι επιτακτική ανάγκη διαβόητοι άνθρωποι όπως ο Τσάρλς Τέιλορ, ο Συνταγματάρχης Μενγκίστου και ο δόλιος εξόριστος πρώην Πρόεδρος του Τσαντ, Ισέν Αμπρέ, να προσαχθούν σε ένα διεθνώς αναγνωρισμένο δικαστήριο για τις φρικαλεότητες και τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας που υποτίθεται ότι έχουν διαπράξει.

Είναι πραγματικά επαίσχυντο και σαφώς απαράδεκτο να συνεχίζουν οι κυβερνήσεις χωρών όπως η Ζιμπάμπουε, η Νιγηρία και η Σενεγάλη να αποτελούν εμπόδιο στην πορεία της δικαιοσύνης παρέχοντας ασφαλές καταφύγιο σε τέτοιους υποτιθέμενους εγκληματίες. Η άποψή μου είναι ότι, εάν αυτές οι κυβερνήσεις αγνοήσουν αυτά που ζητάμε σε αυτό το ψήφισμα, τότε η ΕΕ, από κοινού με τη διεθνή κοινότητα, πρέπει να εξετάσουν την ανάληψη δραστικότερης, ειρηνικής δράσης για να επιβάλει την κατάλληλη αποκατάσταση.

  Karin Scheele, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, σήμερα συζητάμε για την ατιμωρησία στην Αφρική και έχει ήδη αναφερθεί πόσο σημαντικός είναι ο θεσμός του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου. Συζητούμε όμως επίσης συγκεκριμένα την υπόθεση του πρώην δικτάτορα του Τσαντ. Ο Αμπρέ κυβέρνησε το Τσαντ από το 1982 έως το 1990, και το μονοκομματικό του σύστημα στιγματίστηκε από σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και μεγάλες εκστρατείες βιαιότητας εις βάρος του λαού του. Οι ΗΠΑ και η Γαλλία υποστήριζαν για πολύ καιρό τον Αμπρέ, γιατί έβλεπαν στο καθεστώς του ένα προπύργιο κατά του Καντάφι. Κατά τη διάρκεια της προεδρικής θητείας του Ρόναλντ Ρίγκαν,` ο Αμπρέ έλαβε τεράστια στρατιωτική καθώς και παραστρατιωτική βοήθεια από τη CIA.

Πρέπει να λεχθεί και αυτό επίσης. Δεν πρόκειται μόνο για το γεγονός ότι δεν πρέπει να κάνουμε υποδείξεις σε άλλες ηπείρους· πρέπει επίσης να συνειδητοποιήσουμε ότι για πολλά χρόνια μεγάλες δυτικές χώρες πρόσφεραν την υποστήριξη τους οπουδήποτε υπήρχαν αιμοβόροι δικτάτορες στην εξουσία. Το ερώτημα τώρα είναι πώς μπορούμε να τερματίσουμε την ατιμωρησία του Αμπρέ. Χαιρετίζω την αναζήτηση μιας αφρικανικής λύσης. Αν αυτό αποτύχει, ο Αμπρέ πρέπει να εκδοθεί στις βελγικές αρχές προκειμένου να δοθεί ένα τέλος στην ατιμωρησία ενός αιμοβόρου δικτάτορα.

  Urszula Krupa, εξ ονόματος της Ομάδας NI. – (PL) Κύριε Πρόεδρε, η σημερινή συζήτηση για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων συνδέεται με την ατιμωρησία διαφόρων πρώην αρχηγών αφρικανικών κρατών που κατηγορούνται για δικτατορία και βαρβαρικές μεθόδους διοίκησης.

Το θέμα το οποίο ετέθη στο ψήφισμα του Κοινοβουλίου συνδέεται ειδικά με τον πρώην πρόεδρο της Δημοκρατίας του Τσαντ, ο οποίος είναι υπεύθυνος για 40 000 πολιτικές δολοφονίες και 200 000 περιπτώσεις βασανισμού. Ωστόσο, το ψήφισμα κατονομάζει επίσης δικτάτορες από τη Λιβύη και την Αιθιοπία, και στα παραδείγματα που παρατίθενται περιλαμβάνονται επίσης οι συγκρούσεις στη Σιέρα Λεόνε, τη Ρουάντα και τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, όπου τρία εκατομμύρια άνθρωποι πέθαναν κατά τη διάρκεια της εξαετούς σύγκρουσης.

Μια ανάλυση της πολιτικής κατάστασης στην Αφρική οδηγεί στην υποβολή ερωτήσεων σχετικά με τα αίτια των συγκρούσεων μεταξύ της αφρικανικής άρχουσας τάξης και της μάζας των συμπατριωτών τους που υποβάλλονται σε τέτοια απάνθρωπη μεταχείριση. Δεν πρέπει να λησμονείται ότι η σύνθεση και ο ρόλος της αφρικανικής άρχουσας τάξης καθοριζόταν κατά μέγα μέρος από τις αποικιακές δυνάμεις, καθώς και οι τυχόν αλλαγές σε αυτήν την άρχουσα τάξη. Όπως και στην πλειονότητα των κοινωνιών των αποικιών, και στην Αφρική επίσης όλες οι άρχουσες τάξεις διαμορφώθηκαν υπό την επιρροή των ευρωπαϊκών μοντέλων και της κομμουνιστικής παρέμβασης, η οποία ήταν αποφασιστική στη διαμόρφωση του διοικητικού και διανοητικού χαρακτήρα των αρχουσών τάξεων που ανήλθαν στην εξουσία. Οι αποικιακές δυνάμεις, οι οποίες επικεντρώνονται στην εκμετάλλευση του ανθρώπινου δυναμικού και την εξαγωγή πρώτων υλών, περιόριζαν εσκεμμένα την πολιτική δραστηριότητα καθώς και την ανάπτυξη των οικονομιών αυτών των χωρών. Ταυτόχρονα, οι άρχουσες τάξεις στις οποίες δόθηκε πρόσβαση στην εκπαίδευση σε ευρωπαϊκά και αμερικανικά πανεπιστήμια υιοθέτησαν μία νοοτροπία διοίκησης κατά την οποία διατέθηκαν τεράστια κονδύλια του προϋπολογισμού όχι μόνον στο στρατό, στη διόγκωση των ιεραρχιών της διοίκησης, σε ταξίδια στο εξωτερικό και σε αντιπροσωπείες, αλλά επίσης στους μισθούς δημόσιων υπαλλήλων, στον επιδεικτικό τρόπο ζωής, τα πολυτελή σπίτια και αυτοκίνητα, ή άλλως ειπείν σε μοντέλα ζωής τα οποία απέχουν πολύ από τις συνθήκες υπό τις οποίες ζούσαν οι λιμοκτονούντες αφρικανοί. Η οικονομική ανεξαρτησία επιδεινώθηκε από το γεγονός ότι οι βασικές βιομηχανίες διοικούνταν από το ξένο κεφάλαιο, και ότι ήταν επίσης επιβλαβείς για το περιβάλλον. Η συνεχιζόμενη οικονομική αποστράγγιση της Αφρική διαιωνίζεται από τις άνισες οικονομικές ανταλλαγές, και αντί για ευκαιρίες ανάπτυξης, η ακολουθούμενη πολιτική ήταν η συστηματική χρέωση των φτωχών χωρών.

Στηρίζουμε ένα ψήφισμα το οποίο ζητεί να καταστούν υπόλογοι οι εγκληματίες κυβερνώντες, είναι όμως άκρως επείγον θέμα η βελτίωση της συνολικής κατάστασης του αφρικανικού πληθυσμού κατά τέτοιον τρόπο ώστε να διασφαλίζεται η βιώσιμη ανάπτυξη, την εφαρμογή της οποίας καθιστούν δύσκολη οι προαναφερθείσες συνθήκες.

  Benita Ferrero-Waldner, Επιτροπή. (ΕΝ) Κύριε Πρόεδρε, είμαστε πολύ ευχαριστημένοι που γίνεται συζήτηση για την ατιμωρησία. Η Επιτροπή είναι αποφασισμένη να καταπολεμήσει την ατιμωρησία με όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή της, είτε πολιτικά είναι αυτά είτε οικονομικά.

Σε διεθνές επίπεδο, όπως γνωρίζετε, έχουμε εκφράσει επανειλημμένα έντονη υποστήριξη στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο τόσο μέσω της κοινής μας θέσης όσο και του μέσω σχεδίου δράσης μας. Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Ένωση, διαμέσου των κρατών μελών της, είναι ο μεγαλύτερος χορηγός του ΔΠΔ και του προϋπολογισμού του. Η αξιοπιστία του Δικαστηρίου και οι πιθανότητές του να λειτουργήσει αποτελεσματικά εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη γενική αποδοχή του από τη διεθνή κοινότητα. Αυτός είναι ο λόγος που εμείς όντως εργαζόμαστε για να καταστήσουμε το Δικαστήριο πραγματικά παγκόσμιο, ενθαρρύνοντας όσο το δυνατόν περισσότερες χώρες να επικυρώσουν το Καταστατικό της Ρώμης. Χαίρομαι ιδιαιτέρως για το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι 77 χώρες ΑΚΕ συμφώνησαν να συμπεριλάβουν στην αναθεωρημένη συμφωνία του Κοτονού τη δέσμευση να λάβουν μέτρα για την επικύρωση και την εφαρμογή του Καταστατικού. Αυτό είναι ένα καλό βήμα για το μέλλον.

Τον Ιούλιο του 2004, η εισαγγελική αρχή του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου ξεκίνησε έρευνες για εγκλήματα που υποτίθεται ότι διαπράχθηκαν στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και στην Ουγκάντα μετά το 2002. Οι αναγγελίες αυτές, τις οποίες ακολούθησαν εντάλματα συλλήψεων στην Ουγκάντα, αποτελούν σαφείς ενδείξεις της συνεισφοράς που μπορεί και που θα έχει το ΔΠΔ στην καταπολέμηση της ατιμωρησίας στην αφρικανική ήπειρο. Επιπλέον, τον Μάρτιο του 2005, το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών – ύστερα από μεγάλη πίεση της ΕΕ και άλλων μερών – υιοθέτησε ένα ψήφισμα για την παραπομπή της κατάστασης στο Νταρφούρ στο ΔΠΔ.

Δυστυχώς, δεν κατέστη εφικτό να επιλυθεί η υπόθεση του Ισέν Αμπρέ στη Σενεγάλη, αλλά χαίρομαι για την απόφαση της Αφρικανικής Ένωσης τον Ιανουάριο του 2006 να συστήσει μία Επιτροπή Διακεκριμένων Αφρικανών Νομικών προκειμένου να εξετάσουν περαιτέρω την υπόθεση. Η επιτροπή φαίνεται ότι έχει αρκετά ισχυρή εντολή. Αξίζει ιδιαίτερη μνεία η προσήλωσή της στις «αρχές της πλήρους απόρριψης της ατιμωρησίας».

Ελπίζω να επιτευχθεί σύντομα μία λύση που πληροί τις απαιτήσεις της δικαιοσύνης. Πέρα από την υπόθεση του Ισέν Αμπρέ, πρέπει να εξευρεθεί ένας ρεαλιστικός τρόπος – όπως είπαν ορισμένοι από εσάς– για να προσαχθεί στη δικαιοσύνη ο Τσάρλς Τέιλορ, ο οποίος είναι τώρα εξόριστος στη Νιγηρία.

Αναφορικά με τη χρηματοδότηση, συνεισφέρουμε στα διεθνή ποινικά δικαστήρια της Σιέρα Λεόνε και της Ρουάντα. Επιπλέον, ετοιμάζεται αυτόν τον καιρό ένα μεγάλο σχέδιο για τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, το οποίο θα προσπαθήσει να ενισχύσει το έργο μας στο ΔΠΔ.

Τέλος, τα κράτη έχουν καθήκον σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο να επιδιώκουν ή να επιτυγχάνουν την έκδοση όσων κατηγορούνται για διεθνή εγκλήματα, όπως τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, τα εγκλήματα πολέμου και η γενοκτονία. Συνεπώς, εναπόκειται πρωτίστως στους αρχηγούς των ενδιαφερόμενων κρατών να διασφαλίσουν ότι θα συμβεί αυτό στις υποθέσεις του Ισέν Αμπρέ, του Τσάρλς Τέιλορ και του Μενγκίστου Χαϊλέ Μαριάμ. Η σημασία του ρόλου του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου αναδεικνύεται όταν τα κράτη αρνούνται να τηρήσουν τα καθήκοντά τους επ’ αυτού του θέματος. Γι’ αυτό είναι τόσο σημαντικό να συνεχίσει η Ευρωπαϊκή Ένωση να υποστηρίζει την παγκόσμια επικύρωση και εφαρμογή του Καταστατικού της Ρώμης.

  Πρόεδρος. Η συζήτηση έληξε.

Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί αμέσως.

Γραπτή δήλωση (άρθρο 142)

  Filip Andrzej Kaczmarek (PPE-DE). – (PL) Η ατιμωρησία είναι ο μεγαλύτερος εχθρός της δικαιοσύνης. Ανώνυμα εγκλήματα, εγκλήματα που παραμένουν ατιμώρητα, εγκληματίες που ζουν σε ένα πνεύμα ατιμωρησίας, και συχνά ακόμη και στη χλιδή, όλα οδηγούν στην ασημαντότητα του θανάτου και του ανθρώπινου πόνου. Οι λαοί της Αφρικής έχουν υποφέρει πολλά υπό των κυβερνώντων τους. Είναι καθήκον μας να τους βοηθήσουμε, και να τους βοηθήσουμε όχι μόνον από την άποψη της υλικής στήριξης, αλλά επίσης από την άποψη της στήριξης που συνδέεται με υψηλότερες αξίες, όπως το πνεύμα δικαίου. Ο εκσυγχρονισμός σήμανε ότι κακοί άνθρωποι μπορούν να προκαλέσουν σε άλλους μεγάλο κακό. Ο εκσυγχρονισμός πρέπει επίσης να σημαίνει ταχύτερη και αποτελεσματικότερη δικαιοσύνη για όσους καταχρώνται κατάφωρα την εξουσία τους. Η ατιμωρησία και τα προνόμια προορίζονταν για την προστασία των ανθρώπων από τις αρχές, και όχι για την προστασία αυτών που καταχρώνται την εξουσία.

Η άφεση μπορεί να έλθει από υψηλές ηθικές αρχές, αλλά δεν υπάρχει πραγματική άφεση χωρίς μετάνοια. Δυστυχώς, οι εγκληματίες που δεν έχουν αίσθηση ατομικής ευθύνης, και δεν αναγνωρίζουν το δικαίωμα των άλλων να καταδικάζουν τις πράξεις του, είναι σπανίως αρκετά ώριμοι για αισθήματα όπως η μετάνοια. Πρέπει συνεπώς να στηρίζουμε οιεσδήποτε ενέργειες που θα τους αναγκάσουν να απαντήσουν τις ερωτήσεις: γιατί σκότωσαν, γιατί βίασαν, γιατί βασάνισαν; Δεν είναι ζήτημα εκδίκησης, αλλά αποκατάστασης της ισορροπίας μεταξύ του κακού και του καλού. Χωρίς μια θεμελιώδη ισορροπία σαν αυτή, το μέλλον της ανθρωπότητας θα βρίσκεται διαρκώς υπό το κράτος απειλής, και όχι μόνο στην Αφρική.

(1) Βλ. Συνοπτικά Πρακτικά.