Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Τετάρτη 22 Μαρτίου 2006 - Βρυξέλλες

12. Ασφάλεια εφοδιασμού σε ενέργεια στην Ευρωπαϊκή Ένωση (συζήτηση)

  Πρόεδρος. – Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη συζήτηση της προφορικής ερώτησης (O-0007/2006 – B6-0009/2006) του κ. Chichester προς το Συμβούλιο, εξ ονόματος της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας, σχετικά με την ασφάλεια εφοδιασμού σε ενέργεια.

  Giles Chichester (PPE-DE), συντάκτης. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, χαίρομαι που απευθύνω αυτή την ερώτηση εξ ονόματος της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας. Ακολουθεί την ερώτηση που συζητήθηκε τον Ιανουάριο σχετικά με το θέμα της ασφάλειας του εφοδιασμού σε ενέργεια.

Ο κόσμος προχώρησε λίγο από τότε. Τώρα έχουμε μια Πράσινη Βίβλο από την Επιτροπή και τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της περασμένης εβδομάδας. Και τα δύο έγγραφα είναι ιδιαίτερα ενδιαφέροντα και δείχνουν καθαρά ότι πολλά από τα σημεία που τέθηκαν στη συζήτηση στο παρελθόν λήφθηκαν υπόψη. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Επίτροπο και να συγχαρώ το Συμβούλιο γι’ αυτό. Ικανοποιητικό είναι επίσης το γεγονός ότι τα θέματα της ενέργειας ανέβηκαν στην κορυφή της ατζέντας.

Πρόκειται για ένα θέμα που αφορά την εξάρτηση από τις εισαγωγές για μια σειρά καυσίμων. Κατά συνέπεια, ρωτάμε τι θα κάνει η Επιτροπή προκειμένου να αντιδράσει δεόντως στις εξελίξεις και στις αλλαγές της γεωπολιτικής, στρατηγικής και διπλωματικής κατάστασης. Ωστόσο, θέλω να τονίσω ότι πιστεύω πως αυτές οι πτυχές εντάσσονται περισσότερο στο πεδίο δράσης των συναδέλφων μας στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων. Είμαι πολύ χαρούμενος διότι κάποιοι από τους συναδέλφους μου θα λάβουν τον λόγο στη συνέχεια της συζήτησης για να αναφερθούν σε αυτά τα σημεία.

Το πιο σημαντικό σημείο που πρέπει να τεθεί για την ασφάλεια του εφοδιασμού είναι η βασική απαίτηση της ποικιλομορφίας: ποικιλομορφία καυσίμων, ποικιλομορφία πόρων και ποικιλομορφία τεχνολογίας. Αυτό είναι απολύτως ουσιώδες.

Θα ήθελα να επισημάνω ότι απογοητεύτηκα λίγο με την Πράσινη Βίβλο –για την οποία προσβλέπουμε να συζητήσουμε έγκαιρα– διότι ίσως δεν αναγνωρίστηκε αρκετά ο κρίσιμος ρόλος της πυρηνικής ενέργειας στην παροχή του μεγαλύτερου μεριδίου ηλεκτρισμού στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το Κοινοβούλιο ενέκρινε πρόσφατα μια τροπολογία με σκοπό την επίτευξη ενός φιλόδοξου αλλά ρεαλιστικού στόχου, σύμφωνα με τον οποίο το 60% του ηλεκτρισμού στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα προέρχεται από πηγές εκπομπής χαμηλού ή μηδενικού άνθρακα. Αυτό είναι δυνατόν μόνο με έναν συνδυασμό ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και πυρηνικής ενέργειας. Σημειώνω με μεγάλη ικανοποίηση ότι τα συμπεράσματα του Συμβουλίου αναφέρονται σε «αειφόρα και αποτελεσματικά ενεργειακά συστήματα». Σε αυτό το πλαίσιο έρχεται στο νου μου η πυρηνική ενέργεια.

Εντούτοις, υπάρχουν και άλλες πηγές ενέργειας που δεν πρέπει να ξεχνούμε. Μετά τη διεύρυνση της ΕΕ, το ποσοστό εξάρτησής μας από τις εισαγωγές άνθρακα μειώθηκε από 50% σε 35%, διότι ένα συγκεκριμένο κράτος μέλος είναι σημαντικός παραγωγός άνθρακα. Δεν πρέπει να παραβλέπουμε τα οφέλη και τις δυνατότητες της τεχνολογίας καθαρού άνθρακα, όταν έχουμε αυτή τη σημαντική τοπική πηγή ενέργειας.

Η πρόταση ψηφίσματος που συνοδεύει αυτή την προφορική ερώτηση δίνει έμφαση, μεταξύ άλλων, στη μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα στον τομέα των μεταφορών. Δίνει έμφαση στη σημασία της έρευνας και της ανάπτυξης μελλοντικών τεχνολογιών ενέργειας και εξετάζει προτάσεις για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης στα κτίρια.

Θέσαμε στον Επίτροπο τέσσερις ερωτήσεις και ανυπομονούμε να ακούσουμε τις απαντήσεις του έγκαιρα. Θέλουμε να μάθουμε τι μπορούμε να κάνουμε για να μειώσουμε την εξάρτησή μας από το εισαγόμενο πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Θέλουμε να μάθουμε ποιες άλλες πηγές πιστεύει ότι μπορούμε να αναπτύξουμε. Ίσως έχει κάποιες σκέψεις για τις προμήθειες φυσικού αερίου και για τη διαχείριση των αποθεμάτων και των εγκαταστάσεων αποθήκευσης αερίου.

Τέλος, προσβλέπουμε στην Επιτροπή να συνδέσει με αυτό το θέμα της ασφάλειας του εφοδιασμού το συναφές θέμα της αλλαγής του κλίματος και του τρόπου με τον οποίο θα προσαρμόσουμε την ενεργειακή μας πολιτική σε μια μετά-Κιότο εποχή για να επιτύχουμε τους τρεις στόχους μας της αειφορίας, της ανταγωνιστικότητας και της ασφάλειας του εφοδιασμού.

(Χειροκροτήματα)

  Hans Winkler , Προεδρεύων του Συμβουλίου. (EN) Κύριε Πρόεδρε, καταρχάς θα ήθελα να ευχαριστήσω τον κ. Chichester για την ερώτηση. Έρχεται σε μια καλή στιγμή. Μάλιστα, η αυστριακή Προεδρία είχε συμπληρώσει ακριβώς τις πρώτες οκτώ ώρες της όταν συνειδητοποιήσαμε ότι η ενέργεια αποτελεί ευρωπαϊκό πρόβλημα, ένα πρόβλημα που μας αφορά όλους, διότι στις 8 το πρωί της 1ης Ιανουαρίου 2006 ξεκίνησε η διένεξη για το φυσικό αέριο μεταξύ της Ρωσίας, της Ουκρανίας και της Μολδαβίας. Έγινε φανερό ότι έπρεπε να αντιμετωπίσουμε αυτό το πρόβλημα, παρά το γεγονός ότι δεν ήταν απολύτως νέο. Εντούτοις, η σημασία του αποδείχθηκε ειδικά κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους.

Είναι σαφές ότι, για την Ευρώπη, ο εφοδιασμός σε ενέργεια αποτελεί θέμα ύψιστης σημασίας. Γι’ αυτό το αυριανό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα ασχοληθεί με αυτό το ζήτημα ως μία από τις προτεραιότητές του.

Συγκαλέσαμε επίσης ένα πρόσθετο έκτακτο Συμβούλιο των Υπουργών Ενέργειας, στο οποίο αναφερθήκατε, προκειμένου να προετοιμαστούμε για τη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου όσο το δυνατόν καλύτερα. Αυτή η σύνοδος των Υπουργών Ενέργειας ανέπτυξε πολύ χρήσιμες και βοηθητικές προτάσεις, οι οποίες θα συζητηθούν αύριο και μεθαύριο.

Έγινε επίσης προφανές ότι, όσον αφορά τη διένεξη για το φυσικό αέριο μεταξύ Ρωσίας, Ουκρανίας και Μολδαβίας, το θέμα του ενεργειακού εφοδιασμού δεν αποτελεί ζήτημα που μπορούμε να συζητήσουμε μόνο μεταξύ μας. Όταν είχα τη χαρά να εμφανιστώ στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων χθες, τονίστηκε ιδιαίτερα ότι πρόκειται για ένα ζήτημα εξωτερικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Γι’ αυτό πρέπει να συνεργαστούμε με τους εταίρους μας και με τους γείτονές μας προκειμένου να λάβουμε υπόψη τα προβλήματά τους. Είναι σημαντικό να δώσουμε έμφαση στην πολιτική και οικονομική σταθερότητα της χώρας διέλευσης, για παράδειγμα. Πρέπει επίσης να συμπεριλάβουμε στις συζητήσεις μας τις χώρες εφοδιασμού και τις καταναλώτριες χώρες.

Για τον λόγο αυτόν, αναπτύσσουμε εντατικές σχέσεις σε αυτό το πλαίσιο με τον ΟΠΕΚ, με τη Ρωσία και με άλλες σημαντικές χώρες, όπως η Κίνα και η Ινδία. Είμαστε επίσης ενεργοί όσον αφορά τα διεθνή όργανα. Θα αναφέρω μόνο εν συντομία τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας, τα διεθνή φόρα ενέργειας και την Euromed, η οποία διαδραματίζει σημαντικό ρόλο. Υπάρχουν και άλλες σημαντικές διεθνείς συμφωνίες, όπως για παράδειγμα η ενεργειακή συμφωνία με τη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Ελπίζω, κύριε Chichester, ότι θα έχουμε τη συμφωνία αυτού του Σώματος πολύ σύντομα, όπως ελπίζουμε ότι θα τη λάβουμε πριν από τη σύνοδο των Υπουργών τον Ιούνιο.

Υπάρχουν φυσικά και άλλες σημαντικές πτυχές για την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού, όπως π.χ. το ζήτημα της διαφοροποίησης των ενεργειακών πηγών μας, ιδίως ώστε να συμπεριλάβει ειδικότερα τις εγχώριες πηγές ενέργειας, καθώς και το θέμα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Σε συνάρτηση με αυτά έχει όμως επίσης τεράστια σημασία η διαχείριση της ζήτησης και η βελτίωση της απόδοσης της χρησιμοποιούμενης ενέργειας.

Το Συμβούλιο υπογραμμίζει επανειλημμένα στους εταίρους του ότι είναι καθοριστικό επίσης να γίνουν αρκετές επενδύσεις σε υποδομές και διερεύνηση. Για τον λόγο αυτόν, για το Συμβούλιο είναι επίσης εξαιρετικά σημαντικό να εγκριθεί σύντομα η απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τα διευρωπαϊκά ενεργειακά δίκτυα, καθώς δεν μπορεί να επιτευχθεί η διαφοροποίηση του εφοδιασμού και επομένως μία μεγαλύτερη ασφάλεια εφοδιασμού χωρίς πόρους για την επέκταση του ευρωπαϊκού ενεργειακού δικτύου. Συγκεκριμένα, το Συμβούλιο ενέκρινε και στο παρελθόν νομικές διατάξεις για την ασφάλεια εφοδιασμού, που δεν θα ήθελα να αναφέρω εδώ αναλυτικά για λόγους χρόνου. Θα αναφερθώ πολύ σύντομα στην οδηγία που εγκρίθηκε το 2004 και αφορά μέτρα για τη διασφάλιση του εφοδιασμού με φυσικό αέριο.

Τώρα σχετικά με το ερώτημά σας, κύριε Chichester, για τις εναλλακτικές πηγές ενέργειας, το Συμβούλιο θεωρεί ότι εδώ πρέπει να αναφερθούν ιδίως δύο κύριοι παράγοντες της ενεργειακής πολιτικής, στους οποίους αναφέρθηκα ήδη προ ολίγου: το θέμα της διαφοροποίησης των πηγών καυσίμων και η ενεργειακή απόδοση. Όπως ειπώθηκε ήδη στη συζήτηση –άλλωστε είναι σωστό που η ενέργεια αποτέλεσε κύριο στοιχείο της συζήτησης που μόλις ολοκληρώθηκε– τα ίδια τα κράτη μέλη πρέπει να αποφασίσουν για το μίγμα ενέργειας που θα επιλέξουν ως έκφραση της εθνικής τους πολιτικής. Όποια και να είναι η απόφαση των κρατών μελών, ασφαλώς στη διαφοροποίηση των πηγών καυσίμων συγκαταλέγεται και η διαφοροποίηση των χωρών-προμηθευτών όταν αναφερόμαστε σε εισαγόμενη ενέργεια. Αυτό μου φαίνεται πολύ σημαντικό. Εδώ όμως έχουν ιδιαίτερη σημασία και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Εν προκειμένω, το Συμβούλιο μπορεί να υποδείξει επίσης μια ολόκληρη σειρά μέσων που θέλω να τα αναφέρω μόνο λακωνικά. Σχετικά με τη διαφοροποίηση των πηγών καυσίμων, ιδίως μέσω της χρησιμοποίησης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκριναν ήδη το 2001 οδηγία για την προώθηση της παραγωγής ρεύματος από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Σε αυτό το πλαίσιο θα ήθελα να αναφερθώ και στην πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την προαγωγή της χρησιμοποίησης βιοκαυσίμων ή άλλων ανανεώσιμων καυσίμων στον τομέα των μεταφορών. Τον Δεκέμβριο του περασμένου χρόνου επετεύχθη επίσης συμφωνία με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο όσον αφορά το σχέδιο οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση και τις ενεργειακές υπηρεσίες, που ελπίζουμε –και προσπαθούμε– να μπορέσει να εγκριθεί τους επόμενους μήνες. Αυτά για το θέμα της εξοικονόμησης ενέργειας.

Θα ήθελα, επίσης, να επισημάνω ότι ήδη στο πλαίσιο του 6ου προγράμματος πλαισίου για την έρευνα σημαντική συμβολή ως προς αυτό έχει το πρόγραμμα «Έξυπνη ενέργεια για την Ευρώπη». Τόσο το 7ο πρόγραμμα πλαίσιο για την έρευνα, όσο και το πρόγραμμα «Έξυπνη ενέργεια για την Ευρώπη», που συζητείται τώρα στο πλαίσιο του προγράμματος CIP, θα περιέχουν μια σωστή και ανάλογη προτεραιότητα.

Υπάρχουν και μέτρα εκτός του νομοθετικού τομέα· για παράδειγμα, μόλις πέρυσι είχαμε την συμβολή των Υπουργών Ενέργειας στην εαρινή σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου 2005. Τώρα, το Συμβούλιο εξετάζει εντατικά και με μεγάλη προσοχή το σχέδιο δράσης για τη βιομάζα που έχει πολύ μεγάλη προτεραιότητα για εμάς.

Κύριε Chichester, τελειώνοντας θα ήθελα να αναφερθώ στην ερώτησή σας για το Κιότο και την περίοδο μετά το 2012, την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού και την ανταγωνιστικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να πω ότι κατά την εκτίμησή μας, η επίδραση αυτή μπορεί κατά βάση να είναι θετική. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι για μένα να πω ότι είμαστε πεπεισμένοι πως μία καλά σχεδιασμένη περιβαλλοντική πολιτική θα έχει θετική επίδραση στην ανάπτυξη και την απασχόληση.

Τα μέτρα για την προαγωγή της ενεργειακής απόδοσης οδηγούν σε οικολογικές καινοτομίες και περιβαλλοντικές τεχνολογίες και η ζήτηση για τέτοιες καινοτομίες αυξάνεται διαρκώς σε ολόκληρο τον κόσμο. Έτσι δημιουργούνται επίσης ευκαιρίες για τις εθνικές μας οικονομίες. Με τη διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας και ιδίως με την προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας θέλουμε επίσης να συμβάλουμε στην ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού και ταυτόχρονα στην αναχαίτιση της αλλαγής του κλίματος, καθώς και στην γενικότερη αύξηση της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ.

(Χειροκροτήματα)

  Andris Piebalgs, Μέλος της Επιτροπής. (EN) Κύριε Πρόεδρε, η προηγούμενη συζήτηση για το πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής επικεντρώθηκε αρκετά στην ενέργεια. Είμαι ιδιαίτερα ευγνώμων γι’ αυτό και για την ερώτηση που απευθύνθηκε στην Επιτροπή και κατέστησε δυνατή αυτή τη συζήτηση.

Κατά κάποιον τρόπο, η Πράσινη Βίβλος για μια ευρωπαϊκή στρατηγική για αειφόρο, ανταγωνιστική και ασφαλή ενέργεια έδωσε τις απαντήσεις σχετικά με το πώς θα πρέπει να προχωρήσουμε ώστε να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις που αναφέρετε στην ερώτησή σας. Θα πρέπει να κατανοήσουμε επίσης ότι πρόκειται για μια παγκόσμια πρόκληση: η πίεση της παροχής και της ζήτησης, η αλλαγή του κλίματος, η εξάρτηση από τις εισαγωγές και οι επενδυτικές ανάγκες στον τομέα της ενέργειας αποτελούν παγκόσμιες προκλήσεις. Η απάντηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι μια κοινή ενεργειακή πολιτική. Έχουμε σημαντική υποστήριξη από τους πολίτες. Σε μια πρόσφατη δημοσκόπηση, το 47% των ευρωπαίων πολιτών υποστήριξε τη δράση σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Λάβαμε ισχυρή υποστήριξη από πολλά κράτη μέλη και εθνικά κοινοβούλια μετά την έκδοση της Πράσινης Βίβλου. Είναι σαφές ότι η βασική προστιθέμενη αξία αυτής της Πράσινης Βίβλου έγκειται σε αυτή την κοινή προσέγγιση όπου τονίζουμε ότι η ασφάλεια του εφοδιασμού, η ανταγωνιστικότητα και η αειφορία δεν μπορούν να διαχωριστούν στην ενεργειακή πολιτική μας. Και οι τρεις θα πρέπει να είναι αλληλένδετες.

Ταυτόχρονα, είναι επίσης σαφές ότι δεν μπορούμε να βρούμε μια ασημένια σφαίρα όταν δεν υπάρχει ασημένια σφαίρα. Αυτό σημαίνει ότι στον τομέα της ενεργειακής πολιτικής θα πρέπει να εστιάσουμε σε ένα σύνολο μέτρων σε συγκεκριμένους τομείς. Πρώτον, είναι σημαντικό η ασφάλεια του εφοδιασμού, η αειφορία και η ανταγωνιστικότητα να παρέχουν μια πραγματικά ανταγωνιστική, ανοικτή, διαφανή εσωτερική αγορά της ΕΕ. Αυτό είναι επίσης καίριο για την ασφάλεια του εφοδιασμού. Προβλέπουμε ορισμένες δράσεις που πραγματικά επιτρέπουν όχι μόνο τον εντονότερο ανταγωνισμό αλλά και το διασυνοριακό εμπόριο: διασυνοριακές ενεργειακές συναλλαγές. Πρόκειται για έναν εξαιρετικά σημαντικό τομέα και περιμένω την υποστήριξη του Κοινοβουλίου στο μέλλον σε αυτά τα θέματα.

Το δεύτερο θέμα, το οποίο είναι εξαιρετικά σημαντικό –όπως υπέδειξε ο Προεδρεύων του Συμβουλίου– είναι η αλληλεγγύη. Η Ένωση είναι ισχυρή όταν υπάρχει αλληλεγγύη. Αλληλεγγύη σημαίνει, πρώτον, να υπάρχει ετοιμότητα για ακραίες καταστάσεις· δεύτερον, αφορά τον μηχανισμό αλληλεγγύης και, τρίτον, αφορά πολλή πληροφόρηση σχετικά με το τι συμβαίνει στις αγορές ενέργειας. Συμφωνώ ότι η ποικιλομορφία είναι το πιο σημαντικό θέμα, αλλά για να χρησιμοποιήσουμε αυτή την ποικιλομορφία με τον καλύτερο τρόπο χρειαζόμαστε πολλή πληροφόρηση και πολλή διαφάνεια. Προετοιμάζουμε αυτά τα μέτρα επανεξετάζοντας την οδηγία για τα αποθέματα πετρελαίου, δίνοντας μεγαλύτερη έμφαση στην ασφάλεια του εφοδιασμού σε ηλεκτρική ενέργεια και φυσικό αέριο και αναζητώντας νέους μηχανισμούς που θα ανταποκρίνονται πραγματικά στις ανάγκες των πολιτών μας, οι οποίοι θέλουν να ξέρουν ότι, αν προκύψει μια ακραία κατάσταση, διαθέτουμε τον μηχανισμό και τα αποθέματα που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν σε αυτή.

Επίσης, υπάρχει το θέμα του ενεργειακού μίγματος. Αυτό θα πρέπει να αποτελεί ευθύνη κάθε κράτους μέλους – πρόκειται για ζήτημα επικουρικότητας. Ωστόσο, γνωρίζουμε ότι η δράση σε ένα συγκεκριμένο κράτος μέλος επηρεάζει όλα τα υπόλοιπα κράτη μέλη, τουλάχιστον τα γειτονικά. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να λαμβάνουμε μέτρα έχοντας υπόψη τις ενεργειακές πολιτικές των γειτονικών χωρών και να προσπαθούμε να ενισχύσουμε τις καλύτερες δυνατές δράσεις.

Μια στρατηγική ανασκόπηση της ενέργειας της ΕΕ, η οποία θα μας επιτρέπει να επανεξετάζουμε αυτά τα θέματα συνεχώς, πρέπει να παρέχει την καλύτερη προσέγγιση αναφορικά με το ενεργειακό μίγμα κάθε κράτους. Η ενεργειακή απόδοση και η ανάπτυξη της ανανεώσιμης ενέργειας θα αυξηθούν σίγουρα κατά τη λήψη της απόφασης για το ενεργειακό μίγμα. Εντούτοις, πιστεύω παράλληλα ότι η πυρηνική ενέργεια που τώρα συμπεριλαμβάνεται στο ενεργειακό μίγμα θα χρησιμοποιηθεί σε πολλά κράτη μέλη. Είναι σημαντικό, ωστόσο, να διασφαλιστεί ότι αυτή η ενέργεια θα χρησιμοποιηθεί με ασφαλή και αειφόρο τρόπο.

Πιστεύω επίσης στην ποικιλομορφία που μπορεί να μας φέρει νέες τεχνολογίες και στον καθαρό άνθρακα, στην απομόνωση του άνθρακα, κλπ. Τώρα έχουμε ένα καλό παράδειγμα με το έργο της Shell και της Statoil που περιλαμβάνει την απομόνωση άνθρακα και τη μετάκαυση. Δεν πρόκειται για έργο επίδειξης: για πρώτη φορά, ένα πραγματικό βιομηχανικό έργο 860 μεγαβάτ φέρνει νέες δυνατότητες για ποικιλομορφία στο ενεργειακό μίγμα που ανταποκρίνεται στους στόχους της ενεργειακής πολιτικής μας.

Ορισμένοι υπέδειξαν ότι δεν υπάρχει αρκετή επικέντρωση στην ενεργειακή απόδοση. Διαφωνώ, καθώς δίνεται ιδιαίτερη έμφαση σε αυτό το θέμα. Το Κοινοβούλιο συζήτησε την Πράσινη Βίβλο για την ενεργειακή απόδοση. Θα προτείνουμε ένα πολύ φιλόδοξο ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης για την ενεργειακή απόδοση, το οποίο θα δώσει ιδιαίτερη έμφαση στις μεταφορές. Εντούτοις, η εστίαση στην ενεργειακή απόδοση θα συνεχιστεί σε όλα τα κράτη μέλη μέσω των εθνικών σχεδίων δράσης τους και αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό.

Όσον αφορά την τεχνολογία, αναφέρω μόνο ένα παράδειγμα: η Ευρώπη είναι σε θέση να προβλέψει νέες τεχνολογίες, αλλά θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε όλες τις δυνατότητες με συνεκτικό τρόπο. Πιστεύω ότι το ευρωπαϊκό στρατηγικό σχέδιο για την ενεργειακή τεχνολογία μπορεί πραγματικά να κάνει τη διαφορά.

Τέλος, αλλά όχι λιγότερο σημαντικό, οι τομείς στους οποίους θα ήθελα να επιστήσω την προσοχή σας είναι διεθνείς. Η καλύτερη απάντηση για την ασφάλεια του εφοδιασμού δεν είναι μόνο η ποικιλομορφία, αλλά έγκειται επίσης στις παγκόσμιες, διαφανείς και ανταγωνιστικές αγορές φυσικού αερίου και πετρελαίου. Αυτό είναι το όραμα που μπορεί να προσφέρει την απαραίτητη ποικιλομορφία. Για να συμβεί αυτό, πρέπει να σταθεροποιήσουμε τις χώρες που έχουν πόρους φυσικού αερίου και πετρελαίου. Θα πρέπει να δημιουργήσουμε την υποδομή που θα μας επιτρέψει να φέρουμε περισσότερο αέριο από διαφορετικές περιοχές στον κόσμο, διότι μόνο έτσι μπορούμε να παράσχουμε ασφάλεια εφοδιασμού σε αέριο και πετρέλαιο. Θα πρέπει να προωθήσουμε το όραμά μας για την αγορά στην περιοχή άμεσης γειτονίας. Η ενεργειακή κοινότητα θα πρέπει να επεκταθεί.

Αύριο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα έχει την ευκαιρία να συζητήσει αυτά τα θέματα. Πιστεύω ότι η δυναμική που δημιουργήθηκε από την Πράσινη Βίβλο για την εδραίωση μιας κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής για την ενέργεια θα συνεχιστεί. Είμαι ευγνώμων για τη συζήτηση και προσβλέπω στη συνεργασία με το Σώμα για την εδραίωση μιας ευρωπαϊκής ενεργειακής πολιτικής που να ανταποκρίνεται στις βασικές ανάγκες των πολιτών μας.

  Paul Rübig, εξ ονόματος της Ομάδας PPE-DE. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Winkler, κύριε Piebalgs, κυρίες και κύριοι, εδώ και μερικούς μήνες βρισκόμαστε μέσα σε μια νέα στρατηγική αντιπαράθεση. Βλέπουμε τη σύγκρουση με το Ιράν, τον πόλεμο στο Ιράκ, αλλά βλέπουμε και σύγκρουση με χώρες του OPEC στις οποίες δεν πιστεύαμε ότι θα μπορούσαν να συμβούν τέτοιες εξελίξεις. Βλέπουμε την Κίνα που αγοράζει στρατηγικά στις ενεργειακές αγορές, βλέπουμε πως η Ρωσία απομακρύνεται από μια αξιόπιστη πολιτική με συνέχεια και βλέπουμε μια πολύ δυναμική ανάπτυξη στις παγκόσμιες αγορές. Γι’ αυτό, πρέπει να εμμείνουμε στους στόχους μας, στους στόχους της ατζέντας της Λισαβόνας.

Θέλουμε ανάπτυξη και απασχόληση. Ως εκ τούτου, η ενεργειακή πολιτική έχει απόλυτη προτεραιότητα – και ευχαριστώ τον Επίτροπο Piebalgs που θέτει στο επίκεντρο την ενεργειακή απόδοση. Αυτό θα μπορούσε να ανοίξει για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις μας εντελώς νέα επιχειρηματικά πεδία. Δημιουργεί θέσεις απασχόλησης στις βιοτεχνίες, καθώς και μικρά επιχειρηματικά κυκλώματα που μας δίνουν ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού.

Από την άλλη, δεν πρέπει να ξεχνάμε την ανταγωνιστικότητα της ενεργειακής βιομηχανίας μας. Θα ήθελα εδώ να ζητήσω ειδικά από την Επιτροπή να διερευνήσει συστηματικά ποιες είναι οι συνέπειες από το πρωτόκολλο του Κιότο μετά το 2012 για τη βασική βιομηχανία μας που καταναλώνει πολλή ενέργεια, για παράδειγμα για τη βιομηχανία χάλυβα και αλουμινίου και πολλούς άλλους τομείς, καθώς και για τη δική μας παραγωγή ενέργειας. Νομίζω ότι ειδικά σε σχέση με την ανταγωνιστικότητα, η αειφορία πρέπει να εξεταστεί και από την περιβαλλοντική σκοπιά.

Ζητώ από την Επιτροπή και τον Πρόεδρο Barroso να αναλάβει χρησιμοποιώντας τις διάφορες υπηρεσίες της Επιτροπής –στον τομέα της στρατηγικής για την επικοινωνία, της φορολογικής πολιτικής, των εξωτερικών οικονομικών σχέσεων, της εξωτερικής πολιτικής, της πολιτικής για τον ανταγωνισμό ή της περιβαλλοντικής πολιτικής– το σημαντικό αυτό καθήκον που έχει πρωταρχική σημασία για το μέλλον της Ευρώπης.

  Robert Goebbels, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. – (FR) Κύριε Πρόεδρε, ζούμε σε έναν κόσμο που διψά ολοένα και περισσότερο για ενέργεια. Οι μεγάλοι καταναλωτές, οι Αμερικανοί και οι Ευρωπαίοι, δεν μπορούν να αρνηθούν στους Κινέζους, στους Ινδούς και σε άλλους το δικαίωμα να επιδιώξουν το δικό μας βιοτικό επίπεδο και να καταναλώνουν περισσότερη ενέργεια.

Με μια αυξανόμενη παγκόσμια ζήτηση, οι χώρες-καταναλωτές πρέπει να συμμαχήσουν έναντι των αγορών που οργανώνονται σε καρτέλ προκειμένου να επηρεάζουν τη διαμόρφωση των τιμών. Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, η εξοικονόμηση ενέργειας και μια καλύτερη ενεργειακή απόδοση αποτελούν την πρώτη προτεραιότητα. Η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας υπολόγισε ότι θα αρκούσε να επιβληθεί στους κατασκευαστές ηλεκτρονικών υπολογιστών η μείωση της κατανάλωσης ενέργειας σε κατάσταση αναμονής σε ένα βατ, αντί των δέκα βατ που ισχύουν σήμερα, για να εξοικονομηθεί το ισόποσο είκοσι εργοστασίων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας 1 000 μεγαβάτ.

Πρέπει να κάνουμε ευρύτερη χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας: η Βραζιλία παράγει 700 εκατομμύρια λίτρα αιθανόλης, ενός υποπροϊόντος της βιομηχανίας της ζάχαρης· ο Μαυρίκιος εξοικονομεί 20 000 τόνους πετρελαίου χρησιμοποιώντας ινώδη απόβλητα ως καύσιμο των σταθμών ηλεκτροπαραγωγής, η Σουηδία πρόκειται να επιβάλει σε όλα τα πρατήρια καυσίμων να διαθέτουν βιοκαύσιμα και στα νησιά Φίτζι οι πετρελαιοκινητήρες λειτουργούν με βάση έλαιο κόπρας.

Κατόπιν των ανωτέρω, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας δεν μπορούν να αντικαταστήσουν πλήρως τις παραδοσιακές ενεργειακές πηγές. Θα απαιτηθούν τεχνολογικά επιτεύγματα σε σχέση με την ηλιακή ενέργεια, τα στοιχεία υδρογόνου κλπ. Ακόμα και η αιολική ενέργεια, για την οποία η Ευρώπη διαθέτει πάντως σημαντικό υπεράκτιο δυναμικό, απαιτεί σημαντικές επενδύσεις στην ασφάλεια των δικτύων. Ο κόσμος δεν θα μπορέσει να εγκαταλείψει εσπευσμένα τον άνθρακα και την πυρηνική ενέργεια. Αυτές οι επιλογές εναπόκεινται στα κράτη, που πρέπει να αποφασίσουν ελεύθερα για το ενεργειακό τους μείγμα.

Η Ευρώπη πρέπει να επενδύσει περισσότερα στην έρευνα για την ενεργειακή απόδοση, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, την παγίδευση των αερίων, τον καθαρό άνθρακα, την πυρηνική ασφάλεια και την πυρηνική σύντηξη. Η Ένωση θα υποχρεωθεί να εφαρμόσει μια περισσότερο αλληλέγγυα ενεργειακή πολιτική. Πρέπει να ολοκληρώσει την εσωτερική της αγορά αποφεύγοντας την κατάτμηση των αγορών προς όφελος των ολιγοπωλίων. Ολοκληρώνω, κύριε Πρόεδρε, λέγοντας ότι το Εαρινό Συμβούλιο πρέπει να αποφασίσει: η Ευρώπη χωρίς κοινή ενεργειακή πολιτική δεν θα είναι παρά μια ασθενική δύναμη.

  Lena Ek, εξ ονόματος της Ομάδας ALDE. – (SV) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, εκπρόσωποι της Αυστρίας, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, είναι δύσκολο να αντιληφθούμε σε τι απίστευτο βαθμό είναι εξαρτημένη από τις εισαγωγές η Ευρώπη και αυτό μας βάζει σε μια πολύ ανησυχητική κατάσταση. Πρέπει να αναμορφώσουμε ριζικά την παραγωγή και τη διανομή και να ρυθμίσουμε την αγορά κατά τέτοιο τρόπο που να λειτουργεί ομαλά. Με άλλα λόγια, πρέπει να υπάρξει ρύθμιση σε σχέση με τα δικαιώματα των καταναλωτών και την ικανότητα μεταφοράς και να εξεταστεί η δεσπόζουσα θέση των μεγάλων εταιρειών ενέργειας.

Δεν χρησιμοποιούμε την υφιστάμενη τεχνολογία. Μειώνουμε τις πιστώσεις για την έρευνα στις συνεχιζόμενες διαπραγματεύσεις για τον προϋπολογισμό και στη βιομηχανία δεν δίνονται τα σαφή μηνύματα που απαιτείται προκειμένου να τολμήσει να επενδύσει και να το πράξει αυτό σε μακροπρόθεσμη βάση. Τα ίδια τα κράτη μέλη επιλέγουν το ενεργειακό τους μείγμα, και αυτό είναι καθ’ όλα θετικό. Βρισκόμαστε τώρα στο στάδιο που προέκυψε η Πράσινη Βίβλος. Εμείς, στην Ομάδα Συμμαχία των Δημοκρατών και των Φιλελευθέρων και για την Ευρώπη, υποστηρίζουμε την Πράσινη Βίβλο και τη βρίσκουμε άκρως εποικοδομητική, καθώς και εμείς κάνουμε τη δουλειά της κ. Kroes για το θέμα του ανταγωνισμού.

Κύριε Winkler, ξεκινήσατε, ωστόσο, την παρέμβασή σας λέγοντας ότι στις οκτώ η ώρα την 1η Ιανουαρίου η Ευρώπη δέχθηκε ένα ενεργειακό σοκ και ότι αυτό μας το προκάλεσε η Ρωσία. Σε αυτή την κατάσταση, πολλοί επικεφαλής εθνικών κυβερνήσεων νιώθουν τώρα νευρικότητα και επιθυμούν την επαναρύθμιση. Επιδιώκουν τον προστατευτισμό στον ενεργειακό τομέα, μια εξέλιξη που θα ήταν διαμετρικά αντίθετη σε αυτά που το Συμβούλιο είχε πει πως θα επιδιώξει και που επιδιώκουν Επιτροπή και Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Αυτό είναι ντροπή όταν βρισκόμαστε σε μια φάση κατά την οποία, συντασσόμενοι με αυτά, μπορούμε να βοηθήσουμε τα νέα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν σταθερότητα σε ό,τι αφορά τον ενεργειακό εφοδιασμό και μέσω αυτής να μπορούμε να επιλύσουμε μείζονα περιβαλλοντικά προβλήματα. Είναι κρίμα να προτείνονται αυτά τα επιχειρήματα, όταν επίσης μπορούμε να δημιουργήσουμε τόσες πολλές θέσεις εργασίας στην Ευρώπη. Λυπούμαι που λέω ότι και ο ίδιος ο επικεφαλής της κυβέρνησής μας στη Σουηδία, ο κ. Göran Persson, είπε σήμερα ότι θέλει την επαναρύθμιση της αγοράς ενέργειας.

Αν συνεχίσετε να κάνετε ό,τι κάνατε ανέκαθεν, θα συνεχίσετε να εισπράττετε ό,τι εισπράττατε πάντα, όπως λέει και η ρήση. Δεν μπορούμε, όμως, πλέον να έχουμε μια τέτοια κατάσταση στην Ευρώπη. Χρειαζόμαστε τη λήψη άκρως σκληρών αποφάσεων και η Αυστρία, που αύριο θα προεδρεύσει της συνάντησης του Συμβουλίου Υπουργών, έχει βαριά ευθύνη.

  Claude Turmes, εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, αύριο θα συναντηθούν οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων για τη σύνοδο κορυφής για την ενέργεια. Θα συζητήσουν όμως για την ενέργεια; Φοβάμαι πως όχι. Αύριο ο Μπερλουσκόνι θα δώσει μια μεγάλη παράσταση, αύριο η Enel θα ανακοινώσει ότι θα εξαγοράσει τη Suez, δηλαδή θα έχουμε ένα σόου για τον ιταλικό προεκλογικό αγώνα και οι κ.κ. Villepin και Chirac θα εκμεταλλευτούν την ευκαιρία για να παραστήσουν άλλη μια φορά τους εθνικούς ήρωες μιας γαλλικής κυβέρνησης που είναι υπό διάλυση.

Όλα αυτά απλά συσκοτίζουν το θέμα της εσωτερικής αγοράς. Ποιο είναι το βασικό θέμα στην εσωτερική αγορά της ΕΕ; Έτσι όπως λειτουργεί σήμερα, είναι το μεγαλύτερο οικονομικό λάθος που είδε ποτέ η Ευρώπη. Η Enel γδέρνει τους ιταλούς καταναλωτές, η Endesa γδέρνει τους ισπανούς καταναλωτές, η Suez γδέρνει τους βέλγους καταναλωτές και η E.ON γδέρνει τους γερμανούς καταναλωτές. Και τώρα υποτίθεται ότι πρέπει να συζητάμε για το αν έχουμε εθνικούς πρωταθλητές ή –όπως λέει ο κ. Barroso– ακόμα μεγαλύτερους ευρωπαίους πρωταθλητές που κυριαρχούν ακόμα περισσότερο στις αγορές τους και θέτουν σε ακόμα μεγαλύτερο κίνδυνο τους καταναλωτές και την ανταγωνιστικότητα στην Ευρώπη. Όχι, δεν είναι αυτό το θέμα! Το πραγματικό θέμα είναι αν θα καταφέρουμε να ξεπεράσουμε όλες τις δυσκολίες με πολιτικά μέσα, να θεσπίσουμε σωστές και ανεξάρτητες ρυθμίσεις και να ξεχωρίσουμε τα δίκτυα από τα υπόλοιπα. Η πολιτική των μεταφορών πρέπει να κατέχει κεντρική θέση στην ενεργειακή πολιτική. Όσο δεν αποτελεί κεντρικό στοιχείο της, όλα αυτά τα έγγραφα είναι χωρίς αποτέλεσμα.

Η σημαντικότερη συμβολή που πρέπει να έχει η πολιτική μας είναι μακροπρόθεσμοι στόχοι, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, απόδοση, στόχοι για το διοξείδιο του άνθρακα· αλλιώς δεν θα υπάρξει ασφάλεια επενδύσεων. Αυτό που θεωρώ ότι λείπει από αυτήν τη συζήτηση είναι μια νέα μεθοδολογία. Μέχρι τώρα δεν καταφέραμε να επιτύχουμε καλή εναρμόνιση όλων των επιπέδων. Αυτό σημαίνει πως χρειαζόμαστε νέους εταίρους. Και τι κάνει ο Πρόεδρος της Επιτροπής κ. Barroso με τον χαρακτηριστικό του τρόπο του ταύρου σε υαλοπωλείο; Θέτει στο επίκεντρο της συζήτησης την ενέργεια, το θέμα που διχάζει περισσότερο τους πολίτες σε ολόκληρη την Ευρώπη! Μπορεί κανείς να ενεργήσει πιο ανόητα από πολιτική άποψη από όσο κάνει τώρα ο κ. Barroso σε σχέση με τον Τύπο;

  Esko Seppänen, εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL. – (FI) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κύριε Προεδρεύων του Συμβουλίου, γνωρίζουμε τις προβλέψεις των μεγάλων πετρελαϊκών εταιρειών. Λένε ότι μέχρι το 2030 περίπου το 80% της παγκόσμιας ενέργειας θα εξακολουθεί να παράγεται από ορυκτά καύσιμα. Η ιστορία δείχνει ότι αυτές οι προβλέψεις είναι αξιόπιστες, έστω κι αν πρέπει να πράξουμε κάθε τι το δυνατόν για την εξοικονόμηση ενέργειας, τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης, την ενθάρρυνση της χρήσης εναλλακτικών μορφών ενέργειας και της χρήσης βιοκαυσίμων, ακόμη δε κι αν οικοδομήσουμε περισσότερους πυρηνικούς σταθμούς ενώ την ίδια ώρα προχωρούμε στην οριστική παύση της λειτουργίας των παλαιών αντιδραστήρων.

Είναι πολύ γνωστό το γεγονός ότι δεν υπάρχουν πλέον μεγάλα πετρελαϊκά αποθέματα στις χώρες της ΕΕ και ότι το φυσικό αέριο στην περιοχή μας και αυτό θα εξαντληθεί μέσα στα δέκα επόμενα χρόνια. Σύμφωνα με την Πράσινη Βίβλο που μόλις δημοσιεύτηκε, η εξάρτηση της ΕΕ από τις εισαγωγές θα αυξηθεί συνολικά σε 71% μέχρι το 2030.

Αν επαληθευτούν οι προβλέψεις των πετρελαϊκών εταιρειών ότι οι ενεργειακές μας ανάγκες θα καλυφθούν κυρίως μέσω της χρήσης ορυκτών καυσίμων, θα υπάρξει εντονότερος ανταγωνισμός για αυτά τα καύσιμα. Η ΕΕ θέλει να καλύψει όλη την αύξηση των ενεργειακών της αναγκών με τη χρήση του φυσικού αερίου. Η ανάπτυξη της υγροποίησης του φυσικού αερίου θα επιδεινώσει την κατάσταση, που ευνοούσε τις χώρες της ΕΕ, καθώς στην πλειονότητά τους τα παγκόσμια αποθέματα φυσικού αερίου βρίσκονται στην ευρασιατική ήπειρο στην απόληξη δικτύων αγωγών.

Η διαθεσιμότητα και η τιμή του πετρελαίου και του φυσικού αερίου επηρεάζονται καίρια από τον ανταγωνισμό της Κίνας και άλλων χωρών της Άπω Ανατολής για τους ίδιους φυσικούς πόρους, που μέχρι τούδε χρησιμοποιούνταν σχεδόν αποκλειστικά από τις χώρες του ΟΟΣΑ.

Η Ομάδα μας στηρίζει την Επιτροπή στην αναζήτησή της για εναλλακτικές λύσεις. Δεν υπάρχει άλλη λύση το ίδιο απλή. Αν συνεχίσουμε την πολιτική χρησιμοποίησης ορυκτών καυσίμων, η ΕΕ θα χρειαστεί να δημιουργήσει καλές εμπορικές σχέσεις με τη Ρωσία.

Τέλος, επιτρέψτε μου να πω μια κουβέντα για τις «ευρωπαϊκές λύσεις». Είναι απαράδεκτη μια πολιτική που οδηγεί σε άνοδο της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας σε ορισμένες χώρες προκειμένου να καταστεί δυνατή η μείωσή της σε άλλες. Για ορισμένες χώρες, αυτή είναι μια μορφή αλληλεγγύης που είναι υπερβολικά ακριβή.

  Umberto Pirilli, εξ ονόματος της Ομάδας UEN. – (IT) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, όσα συνέβησαν τις προηγούμενες εβδομάδες με την υπόθεση Suez-Enel και όσα συμβαίνουν αυτές τις ημέρες με την περίπτωση της ΔΠΕ της E.on για την Endesa που παρεμποδίζεται από την απόφαση της ισπανικής κυβέρνησης, με την οποία ενισχύονται οι αρμοδιότητες της Εθνικής Επιτροπής Ενέργειας, αποτελούν την επιβεβαίωση μιας τάσης παλινδρόμησης των κρατών μελών σε σχέση με τις αρχές και τους κανόνες που διέπουν την Ένωση.

Μόλις χθες, ο Πρόεδρος Barroso δήλωσε: «Ελπίζω ότι οι αρχηγοί των κυβερνήσεων θα απαντήσουν στο ερώτημα: έχουν την πολιτική βούληση για την εξεύρεση ευρωπαϊκών λύσεων στα ευρωπαϊκά προβλήματα;».

Η Επιτροπή εξέτασε το ενεργειακό πρόβλημα σε όλες του τις πτυχές με μια εμπεριστατωμένη και αξιόλογη ανάλυση, την οποία δεν θα επαναλάβω, καθώς είναι σε όλους γνωστή. Στο κοινό ψήφισμα, που κατέθεσαν η Ομάδα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (Χριστιανοδημοκράτες) και των Ευρωπαίων Δημοκρατών, η Σοσιαλιστική Ομάδα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η Ομάδα Συμμαχία των Δημοκρατών και των Φιλελευθέρων για την Ευρώπη και η Ομάδα Ένωση για την Ευρώπη των Εθνών, εκφράζονται οι ανησυχίες τις οποίες διατηρούν σήμερα όλοι οι ευρωπαίοι πολίτες και προτείνονται λύσεις με τις οποίες συμφωνεί η πλειονότητα των πολιτών και των κρατών μελών.

Σε ένα σημείο, ωστόσο, η πρόταση παραμένει ανεπαρκής: στο σημείο που αφορά τα κέντρα των αποφάσεων. Πόσα και ποια είναι; Στις χθεσινές πάντοτε δηλώσεις, ο Πρόεδρος Barroso αναφέρθηκε στην ύπαρξη 25 αγορών ενέργειας και 25 διαφορετικών πολιτικών στον τομέα. Στο απογοητευτικό αυτό στοιχείο για τις επιδιωκόμενες πολιτικές σύγκλισης της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να προστεθεί η ανάγκη διασφάλισης της φυσικής ασφάλειας των ενεργειακών υποδομών της Ευρώπης από κινδύνους φυσικών καταστροφών και τρομοκρατικών επιθέσεων, καθώς και της ασφάλειας από πολιτικούς κινδύνους, συμπεριλαμβανομένων των διακοπών του εφοδιασμού.

Το ερώτημα που απευθύνω σε όλους είναι: «Μπορεί η Ευρώπη να κυβερνάται από 25 διαφορετικές κυβερνήσεις ή μήπως ήλθε η στιγμή να αποκτήσουμε ένα ενιαίο κέντρο λήψης αποφάσεων για την ευρωπαϊκή στρατηγική σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, ασφάλειας και ενέργειας, προκειμένου να αντιμετωπίζουμε εγκαίρως και συνεκτικά τις προκλήσεις που επιβάλλουν οι ραγδαίες εξελίξεις του σύγχρονου κόσμου;»

  Bastiaan Belder, εξ ονόματος της Ομάδας IND/DEM. – (NL) Κύριε Πρόεδρε, πρόσφατες διακοπές στον ενεργειακό εφοδιασμό οδήγησαν εκ νέου στη συνειδητοποίηση του ευάλωτου χαρακτήρα της εισαγόμενης ενέργειας. Η ενέργεια είναι κάτι το βασικό για κάθε χώρα. Τι διδάγματα μπορούμε να αντλήσουμε για την ασφάλεια του εφοδιασμού;

Είναι τώρα γεγονός ότι η ενεργειακή πολιτική συνδέεται άρρηκτα με την εξωτερική πολιτική. Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να έχει επίγνωση της πίεσης που μπορεί να ασκηθεί από τις χώρες που παράγουν ενέργεια και αν είναι να το συνειδητοποιήσει αυτό για τα καλά, τότε η μεγαλύτερη διαφοροποίηση των προμηθευτών ενέργειας αποτελεί πολιτική αναγκαιότητα.

Επιπλέον, η κρίση μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας έχει καταστήσει πάλι επίκαιρο το θέμα της εναλλακτικής λύσης της εισαγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου. Η εύθραυστη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς επίσης επιτάσσει την προσοχή μας και η πρόσφατη συζήτηση για τη δημιουργία εθνικών πρωταθλητών δεν πρέπει να μας αποσπάσει την προσοχή από αυτό. Τα κράτη μέλη ήδη αποκτούν ισχυρά εργαλεία για την αντιμετώπιση των ζητημάτων της ασφάλειας του εφοδιασμού· πέραν της δυνατότητας χρήσης ευρύτερου φάσματος ενεργειακών πηγών, μπορούν επίσης να προσφύγουν σε μεγαλύτερο βαθμό στα στρατηγικά τους αποθέματα.

Τέτοιου είδους μέτρα, καθώς και η ενισχυμένη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών, μας επιτρέπουν να προχωρήσουμε σε ατραπούς που δεν ακολουθεί μια λεπτομερής ευρωπαϊκή ενεργειακή πολιτική. Η προσοχή αποτελεί επίσης πρωταρχική προϋπόθεση για τη σύναψη μιας ενεργειακής συμφωνίας με τη Ρωσία. Μια απόσταση ασφαλείας είναι προτιμότερη της περαιτέρω ολοκλήρωσης στον ενεργειακό τομέα με χώρες με τις οποίες οι σχέσεις μας είναι κάθε άλλο παρά σταθερές.

  Luca Romagnoli (NI). – (IT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, όπως τεκμηριώνεται από την Πράσινη Βίβλο της Επιτροπής, η ευρωπαϊκή εξάρτηση στον ενεργειακό τομέα είναι ανησυχητική. Η εξάρτηση της Ιταλίας στον τομέα της ενέργειας είναι ακόμη μεγαλύτερη, όπως αποδεικνύουν τα αδιάψευστα στοιχεία των οργανισμών Enea και Istat. Η Ιταλία έχει ικανότητα παραγωγής ενέργειας μόλις 30 εκατομμυρίων τόνων ισοδύναμου πετρελαίου, είναι αναγκασμένη να εισάγει ενέργεια από το εξωτερικό και η αύξηση της εξάρτησης έφτασε περίπου το 85% το 2005 έναντι 83% το 2001 και 81% το 1995.

Σε όλη την Ένωση μόνο η Ιρλανδία, το Λουξεμβούργο και η Πορτογαλία εμφανίζουν μεγαλύτερη εξάρτηση από την Ιταλία. Οι ενεργειακές ανάγκες της Ιταλίας εξαρτώνται, συνεπώς, σημαντικά από το πετρέλαιο κατά 45% και από το αέριο κατά 32%. Η αύξηση των τιμών της ενέργειας σημαίνει για όλους μεγαλύτερες δαπάνες στο πρατήριο, στους λογαριασμούς του ηλεκτρικού και του αερίου, αλλά και οι περιβαλλοντικές ανησυχίες επηρεάζουν τις επιλογές σε σημείο που να επαναφέρουν στην επικαιρότητα τη λύση της πυρηνικής ενέργειας.

Για την αντιμετώπιση της ενεργειακής εξάρτησης πρέπει να καταστεί πιο ευέλικτο το σύστημα εφοδιασμού, να εξορθολογισθεί η χρήση της ενέργειας, να κατανεμηθεί η διανομή της ενέργειας σε τοπικό επίπεδο τόσο με μικρές συμβατικές εγκαταστάσεις όσο και με ανανεώσιμες πηγές και να γίνουν περισσότερες επενδύσεις στον τομέα της έρευνας: είναι πλέον σαφές ότι δεν υπάρχουν περιθώρια αναβολής για την ηλιακή ενέργεια με θερμοδυναμικό κύκλο, για τη γεωθερμική ενέργεια, για την εκμετάλλευση της βιομάζας, την εισαγωγή νέων συνδυασμένων κύκλων με αέριο στα συστήματα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και, τέλος, την επαναφορά της πυρηνικής ενέργειας.

Αυτά είναι τα ζητήματα και οι προκλήσεις του μέλλοντος, αλλά πρέπει να αναρωτηθούμε γιατί η Ιταλία και η Ευρώπη εξακολουθούν να υποχωρούν έναντι της Ρωσίας και προπαντός της Κίνας. Αέριο και πετρέλαιο από το Ιράν στην Κίνα και τη Ρωσία, ενεργειακή ροή και πόροι στους οποίους οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις είχαν επενδύσει επί δεκαετίες τεράστια κεφάλαια για την έρευνα, σπαταλούνται λόγω της υποταγής σε εξωευρωπαϊκά συμφέροντα.

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η Ευρώπη να χάσει ακόμα μία φορά μια μεγάλη ευκαιρία ανάπτυξης, ασφάλειας και κοινωνικής ευημερίας, αυξάνοντας όχι μόνο την ενεργειακή, αλλά και την πολιτική της εξάρτηση. Η Ευρώπη πρέπει να βρει την τόλμη για γεωπολιτικές επιλογές που συνάδουν με τα συμφέροντά της, εάν θέλει πραγματικά να εξασφαλίσει το μέλλον των πολιτών της. Πέρα από τις εφαρμοζόμενες οδηγίες, αυτή είναι η επαναστατική δράση που αναμένουν οι Ευρωπαίοι από την Επιτροπή και από το Συμβούλιο.

  Jacek Emil Saryusz-Wolski (PPE-DE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, η ενέργεια, όπως πρόσφατα διαπιστώσαμε, χρησιμοποιείται ορισμένες φορές και ως όπλο για την άσκηση πολιτικής επιρροής από κράτη που απολαμβάνουν μια σχεδόν μονοπωλιακή θέση, όπως στην περίπτωση Ρωσίας-Ουκρανίας. Αυτό πυροδότησε πραγματικά το ξαφνικό ενδιαφέρον για την ενεργειακή πολιτική. Το πρόβλημα λοιπόν θα πρέπει να θεωρηθεί ότι αποτελεί θέμα της εξωτερικής πολιτικής και της πολιτικής ασφάλειας και, συνεπώς, εκτός από τον Επίτροπο Piebalg, θα απευθυνόμουν πρόθυμα και στον κ. Σολάνα και στην κ. Ferrero-Waldner.

Είναι ουσιαστικής σημασίας να αναπτύξει η ΕΕ μια πραγματική εξωτερική διάσταση της πολιτικής ασφάλειας όσον αφορά τις προμήθειες αερίου και πετρελαίου, η οποία θα είναι διακριτή από τις ενεργειακές πολιτικές με τη στενή έννοια. Δεν θα πρέπει να τις συγχέουμε. Το ερώτημα είναι τι προστιθέμενη αξία μπορεί να προσφέρει η ΕΕ στην περίπτωση μειώσεων του ενεργειακού εφοδιασμού λόγω πολιτικών κινήτρων; Οι προτάσεις, όπως περιλαμβάνονται στην Πράσινη Βίβλο, βρίσκονται στη σωστή κατεύθυνση, αν και εξακολουθούν να είναι υπερβολικά μετριοπαθείς. Η αλληλεγγύη, ως μία από τις βασικές αρχές της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, δημιουργεί μια υποχρέωση να βοηθούμε όλα τα κράτη μέλη που αντιμετωπίζουν δυσκολία. Πρέπει να επεκτείνουμε αυτή την αρχή της αλληλεγγύης σε προβλήματα που αφορούν τις ελλείψεις του εφοδιασμού σε ενέργεια οι οποίες οφείλονται σε πολιτική δράση.

Αυτό που απαιτείται είναι συνεργασία και αλληλεγγύη, όχι ανταγωνισμός ανάμεσα στα κράτη μέλη για τη διασφάλιση των εξωτερικών ενεργειακών προμηθειών, όπως συμβαίνει σήμερα. Το προσεχές Εαρινό Συμβούλιο θα πρέπει, πάνω απ’ όλα, να εξετάσει τρία θέματα ύψιστης σημασίας: πρώτον, την αμοιβαία βοήθεια μεταξύ των κρατών μελών σε περίπτωση περιορισμών του ενεργειακού εφοδιασμού· δεύτερον, τους μηχανισμούς αμοιβαίας διαβούλευσης μεταξύ των κρατών μελών για μεγάλες συμβάσεις αερίου και προμήθειας· και τρίτον, τη συμπερίληψη μιας ρήτρας ενεργειακής ασφάλειας σε όλες τις συνθήκες της ΕΕ με τρίτες χώρες, οι οποίες αποτελούν είτε πηγές ενέργειας είτε χώρες διέλευσης. Η ρήτρα ενεργειακής ασφάλειας θα πρέπει να επιβάλλει μια υποχρέωση για την τήρηση ενός συγκεκριμένου κώδικα συμπεριφοράς και για τη δέσμευση ότι η προμήθεια ενέργειας δεν θα χρησιμοποιείται ως μέσο πολιτικής πίεσης. Ήλθε η ώρα να κινηθούμε πέρα από τις δηλώσεις.

  Pasqualina Napoletano (PSE). – (IT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, η ενεργειακή πολιτική έχει μια σαφή εξωτερική διάσταση, η οποία αναδείχθηκε με δραματικό τρόπο από την κρίση που προέκυψε τον Ιανουάριο μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Από την πλευρά της, η Ένωση εφήρμοσε αυτά τα χρόνια πολιτικές όπως η στρατηγική συνεργασία με τη Ρωσία, η ευρωμεσογειακή εταιρική σχέση, η πολιτική γειτονίας και η συμφωνία με το Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου. Στις σχέσεις αυτές εμπλέκονται οι σημαντικότερες χώρες παραγωγής πετρελαίου και αερίου.

Το ενεργειακό ζήτημα έχει αντιμετωπισθεί με τρόπο αποσπασματικό: από την ελευθέρωση των αγορών και την ασφάλεια του εφοδιασμού, έως την αποτελεσματικότητα και την καλύτερη χρήση των πόρων. Όλα αυτά δεν έχουν διαμορφωθεί έως τώρα σε μια δομημένη πολιτική. Η σύνοδος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που θα διεξαχθεί αύριο και μεθαύριο θα αντιμετωπίσει αυτά τα ζητήματα, αλλά φαίνεται πως οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις είναι διασπασμένες ανάμεσα στην ανάγκη να εφαρμόσουν μια κοινή πολιτική και να συνεχίσουν διμερείς σχέσεις που επιβάλλουν ιστορικοί, γεωγραφικοί και πολιτικοί λόγοι.

Ως Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υποστηρίζουμε τις προσπάθειες της Επιτροπής και παράλληλα ζητάμε ακόμη περισσότερα, αλλά αυτό δεν είναι εφικτό εάν δεν δοθούν απαντήσεις σε ορισμένα μεγάλα ερωτήματα. Θέλουμε να μειώσουμε τη συνολική εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα; Και εάν ναι, πόσο; Είμαστε σε θέση να εκτιμήσουμε τις μελλοντικές ανάγκες στον τομέα της ενέργειας; Έχουμε ως στόχο τον συντονισμό της ζήτησης με τις άλλες χώρες εισαγωγής ενέργειας και προπαντός με τις αναπτυσσόμενες χώρες; Θα παρουσιάσουμε μια κοινή πρόταση στην προσεχή σύνοδο της ομάδας G8 στην Αγία Πετρούπολη;

Οι απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα προϋποθέτουν κάτι που μοιάζει πολύ με ευρωπαϊκό σχέδιο για την ενέργεια. Η Πράσινη Βίβλος αποτελεί ένα πρώτο βήμα, αλλά πρέπει να γίνουν πολύ περισσότερα και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θέλει ασφαλώς να συμμετάσχει στη χάραξη αυτής της πολιτικής.

  Šarūnas Birutis (ALDE). – (LT) Αυτό το ψήφισμα είναι ένα λίαν σημαντικό και επίκαιρο κείμενο, που εκφράζει τη θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αναφορικά με τη μεταβαλλόμενη κατάσταση στον ενεργειακό τομέα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το ψήφισμα σηματοδοτεί την έναρξη της συζήτησης για την Πράσινη Βίβλο για μια ασφαλή, ανταγωνιστική και αρμονική ενεργειακή πολιτική. Παράλληλα με την αποδοτικότητα της κατανάλωσης ενέργειας, η ποικιλία των ενεργειακών πηγών που αναφέρονται στο ψήφισμα συνιστά τον θεμελιώδη παράγοντα για τη μείωση της εξάρτησης των κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τον ενεργειακό εφοδιασμό από τρίτες χώρες. Ουσιαστική προσοχή δίνεται στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας, δεδομένου ότι η πυρηνική ενέργεια αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του ενεργειακού τομέα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι πολύ σημαντικό για τη Λιθουανία και άλλα κράτη, που έχουν ανεπαρκή αιολική, ηλιακή και γεωθερμική ενέργεια ή άλλες εναλλακτικές επιλογές πέραν του φυσικού αερίου και του πετρελαίου. Το ορθό είναι η πρωτοβουλία για την ανάπτυξη της πυρηνικής ενέργειας να παραμείνει προνόμιο των κρατών μελών. Πρέπει να θεσπιστεί νομοθεσία ούτως ώστε μέρος της χρηματοδότησης που προβλέπεται για τη γεωργική πολιτική να διατεθεί για την ανάπτυξη της βιομάζας, την παραγωγή και τις ενεργειακές ανάγκες. Η αρχή της ενεργειακής αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών μελών είναι άκρως σημαντική. Είναι σημαντική στις συζητήσεις με τον ευρύτερο κόσμο. Όταν σχεδιάζουν έργα στον ενεργειακό τομέα, τα κράτη μέλη πρέπει να εκτιμούν τις συνέπειες που θα έχουν αυτά για άλλες χώρες. Κατά συνέπεια, πιστεύω ότι πρέπει να εστιάσουμε στην αναθεώρηση των παραρτημάτων του TEN-E (διευρωπαϊκά δίκτυα ενέργειας). Ο κατάλογος των έργων περιλαμβάνει συγκρουόμενες απόψεις για αυτό που θα αποκαλούσα τον πολιτικό Βόρειο Αγωγό στη Βαλτική Θάλασσα. Δυστυχώς, δεν αναφέρει κανένα από τα έργα που είναι σημαντικά για τις βαλτικές χώρες και την Πολωνία, όπως είναι ο αγωγός «Amber» ή οι συνδέσεις ηλεκτρικής ενέργειας, που επιτρέπουν στην απομονωμένη περιοχή της Βαλτικής να αλλάζει ταχέως σύνδεση για παροχή ηλεκτρισμού από τον ευρωπαϊκό χώρο.

  Δημήτριος Παπαδημούλης (GUE/NGL). – Κύριε Πρόεδρε, πολύ φοβούμαι ότι η πρόταση της Επιτροπής για το φυσικό αέριο η οποία έρχεται μετά την κρίση Ρωσίας-Ουκρανίας, είναι κατώτερη των περιστάσεων και των αναγκών. Είναι ανεπαρκής.

Αν θέλουμε να πετύχουμε τους στόχους που θέτει η Επιτροπή πρέπει να επενδύσουμε περισσότερα και περισσότερο. Για τη δραστική ενίσχυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, για την εξοικονόμηση ενέργειας, για την ανάπτυξη των ενεργειακών δικτύων και, με αυτούς τους προϋπολογισμούς που ετοιμάζετε, οι στόχοι αυτοί δεν είναι δυνατόν να επιτευχθούν. Ούτε μπορούμε να κάνουμε σοβαρά βήματα στην οικοδόμηση μιας κοινής ενεργειακής πολιτικής, ούτε μπορούμε να πετύχουμε φτηνότερη και καλύτερη τεχνολογία για τις ανανεώσιμε πηγές και για την εξοικονόμηση ενέργειας με τα χρήματα που διατίθενται από το 7ο πρόγραμμα πλαίσιο για αυτούς τους στόχους. Ούτε με τα βήματα που προτείνετε για την κοινή ενεργειακή πολιτική μπορούμε να καταπολεμήσουμε τις πρακτικές των καρτέλ που κυριαρχούν –ζουν και βασιλεύουν– σε βάρος των καταναλωτών αλλά και της ενωμένης Ευρώπης στο θέμα της ενέργειας.

Και κάτι ακόμη: άλλο πράγμα οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, κύριοι της Επιτροπής, και άλλο πράγμα η πυρηνική ενέργεια. Μην προσπαθείτε να τα βάλετε όλα σε ένα τσουβάλι και να χρησιμοποιήσετε τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σαν μια μεγάλη κουρτίνα για να σκεπάζετε την αλήθεια που λέει ότι ένα μεγάλο μέρος των Ευρωπαίων πολιτών είναι από επιφυλακτικό έως αρνητικό στη χρήση της πυρηνικής ενέργειας, κι αυτό δεν εξαφανίζεται με ένα μαγικό ραβδάκι.

  Konrad Szymański (UEN). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, η αξιοπιστία του ενεργειακού εφοδιασμού στην Ευρωπαϊκή Ένωση φθίνει κάθε μήνα που περνάει, καθώς αυξάνεται η εξάρτησή μας από την εισαγόμενη ενέργεια. Το μόνο που μπορούμε να χάσουμε εν προκειμένω είναι αναξιόπιστους και απρόβλεπτους εταίρους. Ο ρόλος τους στην ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας πρέπει να περιοριστεί εντός ασφαλών ορίων.

Προς έκπληξη πολλών –αν και σε καμία περίπτωση όλων– των ευρωπαϊκών χωρών, η Ρωσία απέδειξε πρόσφατα ότι αποτελεί έναν τέτοιο αναξιόπιστο εταίρο. Ο εφοδιασμός από τη Ρωσία πρόσφατα περιορίστηκε λόγω των καιρικών συνθηκών στη Σιβηρία, λόγω της έλλειψης ασφάλειας στους αγωγούς στα βόρεια της χώρας και λόγω της ανεξέλεγκτης παρώθησης να χρησιμοποιηθεί η ενέργεια ως μέσο άσκησης πολιτικής πίεσης στις φίλα προσκείμενες προς τη Δύση γειτονικές της χώρες.

Για τον λόγο αυτό, η ενεργειακή συνεργασία δεν μπορεί να περιοριστεί σε χώρες εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα ενεργειακά μας προβλήματα πηγάζουν ακριβώς εκτός των συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ωστόσο, ορισμένες από τις λύσεις επίσης βρίσκονται εκτός των συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για παράδειγμα στα νορβηγικά πετρελαϊκά κοιτάσματα, για αυτό και όχι μόνο η ενεργειακή πολιτική αλλά και τα διευρωπαϊκά δίκτυα πρέπει να υπερβούν τα όρια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για αυτό και μια ενισχυμένη πολιτική γειτονίας πρέπει να ενσωματώσει την ενέργεια και αυτός είναι ο λόγος που η πολωνική πρόταση για ένα ενεργειακό σύμφωνο που να βασίζεται στην αλληλεγγύη και να υπερβαίνει με τόλμη τα όρια της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο σοβαρότερων συζητήσεων στην επικείμενη Σύνοδο Κορυφής.

Η ενεργειακή ασφάλεια είναι πρωτίστως θέμα εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής. Είναι αφελές να παριστάνουμε ότι οι νέες πηγές ενέργειας ή η επιβολή περιορισμών στη βιομηχανία, όπως οι κλιματικές συμφωνίες, αποτελούν τη λύση. Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα παραμείνουν για πολύ καιρό ακόμα ένα ακριβό συμπλήρωμα στους ενεργειακούς μας πόρους. Η επιβολή υπερβολικά αυστηρών περιορισμών στην ευρωπαϊκή βιομηχανία, συχνά με βάση αμφίβολες επιστημονικές υποθέσεις, είναι ένας παράγοντας που περιορίζει την ανταγωνιστικότητά μας.

ΠΡΟΕΔΡΙΑ ΤΟΥ κ. ΤΡΑΚΑΤΕΛΛΗ
Αντιπροέδρου

  Gerard Batten (IND/DEM). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, η χαώδης ελευθέρωση της αγοράς ενέργειας έχει ήδη οδηγήσει σε μεγάλες στρεβλώσεις. Οι καλοί Ευρωπαίοι, όπως η Βρετανία, ελευθερώνουν με επιμέλεια τις αγορές τους, αλλά οι κακοί Ευρωπαίοι, όπως η Γαλλία και η Γερμανία, αρνούνται να το πράξουν.

Η ελευθέρωση οδήγησε άμεσα σε τεράστιες αυξήσεις στην τιμή χονδρικής του αερίου στο ΗΒ. Η ΕΕ πρόσθεσε πάνω από 200 στερλίνες ετησίως στον μέσο λογαριασμό φυσικού αερίου στο ΗΒ. Τώρα, η ΕΕ θέλει μια κοινή ενεργειακή πολιτική για να πάρει στα χέρια της ό,τι απομένει από τα αποθέματα αερίου και πετρελαίου της Βρετανίας. Ο κ. Chichester ρωτά πώς θα αντιδράσει το Συμβούλιο και η Επιτροπή στις εξελίξεις στην παγκόσμια αγορά ενέργειας και πώς θα διασφαλιστούν οι προμήθειες: είναι η σωστή ερώτηση, αλλά απευθύνεται σε λάθος ανθρώπους. Θα έπρεπε να τη θέσει στη βρετανική κυβέρνηση.

Το Συντηρητικό Κόμμα, μέσω του κ. Chichester, καλεί για άλλη μία φορά την Ευρωπαϊκή Ένωση να ανακατευτεί περισσότερο και βαθύτερα στις υποθέσεις της Βρετανίας. Η Βρετανία θα πρέπει να ακολουθήσει το παράδειγμα της Γαλλίας και της Γερμανίας και να προστατεύσει τα δικά της εθνικά συμφέροντα και τα συμφέροντα των δικών της καταναλωτών ενέργειας.

  Alejo Vidal-Quadras Roca (PPE-DE). – (ES) Κύριε Πρόεδρε, τις προσεχείς ημέρες οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων θα συζητήσουν την πιθανότητα δρομολόγησης μιας κοινής ενεργειακής πολιτικής.

Τόσο οι κυβερνήσεις όσο και οι πολίτες έχουν συνειδητοποιήσει τη σοβαρότητα της κατάστασης, την τρωτότητα του συστήματος εφοδιασμού μας, την εξάρτησή μας από τις εισαγωγές και την επιτακτική ανάγκη μας να λάβουμε μέτρα που θα σταθούν στο ύψος των περιστάσεων.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συμμερίζεται απόλυτα τις ανησυχίες των πολιτών και εμείς, από αυτό το Κοινοβούλιο, πρέπει επομένως να στείλουμε ένα σαφές και ισχυρό μήνυμα υπέρ της ενεργειακής ανεξαρτησίας της Ένωσης.

Για τον σκοπό αυτόν, πρέπει να υποστηρίξουμε ένα ολοκληρωμένο ενεργειακό μίγμα, με πρωταγωνιστικό ρόλο για τις ενεργειακές πηγές χωρίς εκπομπές, όπως η πυρηνική και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Έχει έρθει η στιγμή να εξετάσουμε σοβαρά τη δυνατότητα επένδυσης σε εναλλακτικές πηγές ενέργειας, προκειμένου να περιοριστεί ο αντίκτυπος καταστάσεων όπως η πρόσφατη κρίση μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας.

Από την πλευρά της ζήτησης, πρέπει να δώσουμε έμφαση στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης σε όλα τα επίπεδα κατανάλωσης και παραγωγής. Από αυτή την άποψη, η διάδοση των πληροφοριών και των καλών πρακτικών είναι ζωτικής σημασίας.

Πρέπει να υιοθετήσουμε μια αποφασιστική θέση υπέρ μιας πραγματικής ελεύθερης εσωτερικής αγοράς ενέργειας, βελτιώνοντας τις υποδομές και τις διασυνδέσεις και αφήνοντας πίσω οριστικά την ξεπερασμένη αντίληψη των μεγάλων εθνικών πρωταγωνιστών.

Είμαστε στον 21ο αιώνα, σε μια ολοένα και πιο ολοκληρωμένη Ευρωπαϊκή Ένωση και αυτή δεν είναι η κατάλληλη στιγμή να οπισθοδρομήσουμε. Ας μην υπάρχει καμία αμφιβολία: ο προστατευτισμός δεν ζημιώνει μόνο τις οικονομίες μας και την ανταγωνιστικότητά μας, αλλά πάνω απ’ όλα ζημιώνει τον καταναλωτή. Σε έναν παγκοσμιοποιημένο κόσμο, οι εθνικοί γίγαντες είναι μικροί νάνοι σε παγκόσμιο επίπεδο και οι ομιλίες υπέρ του ευρωπαϊσμού δεν χρησιμεύουν πολύ αν, κατά τη λήψη των αποφάσεων, τα λόγια δεν συνοδεύονται από συγκεκριμένες δράσεις.

Θα ολοκληρώσω, κύριε Πρόεδρε, κάνοντας έκκληση στο Συμβούλιο να μην χάσει αυτή την ευκαιρία.

  Reino Paasilinna (PSE). – (FI) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, έχουμε περιέλθει σε μια επίμονη ενεργειακή κρίση. Ο λόγος είναι προφανής: το κενό μεταξύ κατανάλωσης και εφοδιασμού είναι τόσο μικρό που σχεδόν οτιδήποτε μπορεί να προκαλέσει αλματώδη άνοδο των τιμών. Αυτό, για παράδειγμα, μπορεί να συμβεί ως αποτέλεσμα μιας καταιγίδας στην άλλη πλευρά του ωκεανού και πολλών άλλων πραγμάτων.

Έχουμε μια καλή λύση σε αυτό το πρόβλημα: την ενεργειακή συνεργασία εντός της Ένωσης. Αυτό, ωστόσο, αποτρέπεται από το λεγόμενο «αντι-αλληλέγγυο κίνημα» εκ μέρους ορισμένων κρατών μελών, που όντως αναπτύχθηκε ανάμεσα στα ιδρυτικά μέλη. Δεν επιτρέπουν τον ανταγωνισμό στις ίδιες τους τις χώρες, αλλά εξαγοράζουν εταιρίες ενέργειας σε άλλες χώρες χρησιμοποιώντας αυτά τα αδιάθετα ποσά. Τίποτε δεν επιτυγχάνεται κατ’ αυτόν τον τρόπο. Το ίδιο έπραξαν στον τομέα των τηλεπικοινωνιών, όταν επίκειτο το άνοιγμα των τηλεπικοινωνιακών αγορών. Συνεπεία αυτού του πράγματος, είχαμε πάλι αγοραστές από το εξωτερικό.

Αν εμείς, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, δεν επιδείξουμε αλληλεγγύη, μπορούμε να ξεχάσουμε τις ενεργειακές λύσεις που συζητούνται εδώ. Μία προϋπόθεση για την κοινή ενεργειακή πολιτική είναι να έχουμε κοινούς στόχους, για τους οποίους οι ηγέτες μας να δεσμεύονται και όχι να τους εκμεταλλεύονται, όπως συμβαίνει τώρα.

Με ποιον τρόπο πρέπει να επιτευχθεί αυτό; Προτείνω η Φινλανδία να διεξαγάγει μια Σύνοδο Κορυφής για την ενέργεια, όπου οι αρχηγοί κυβερνήσεων θα μπορέσουν να συμφωνήσουν σε ένα modus operandi. Πράττοντας αυτό, μπορούμε να ακολουθήσουμε ένα μονοπάτι μακριά από μια κατάσταση όπου συνεχώς ενδέχεται να ξεσπούν κρίσεις. Η Φινλανδία μπορεί να διοργανώσει τη συνάντηση ως χάρη, ιδιαίτερα αφού το ζήτημα της ρωσικής ενέργειας έχει μεγάλη σημασία για αυτήν, κάτι το οποίο υπαινίχθηκαν πολλά μέλη του ΕΚ. Έχουμε μακρά εμπειρία σε αυτόν τον χώρο. Ο ρωσικός ενεργειακός διάλογος, που σημείωσε μάλλον μικρή πρόοδο και είναι αρκούντως μυστικός επειδή το Συμβούλιο δεν συμμετέχει σχεδόν ποτέ, μπορεί να διασυνδεθεί στη Σύνοδο Κορυφής. Έτσι με έναν σμπάρο θα έχουμε δύο τρυγόνια και θα ενισχύσουμε την αλληλεγγύη.

  Fiona Hall (ALDE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, χαίρομαι που το κοινό ψήφισμα είναι ισορροπημένο και όχι μια σπασμωδική αντίδραση. Η ενέργεια έλαβε μεγαλύτερη προτεραιότητα στην πολιτική ατζέντα, αλλά οι γεωπολιτικές πρωτοβουλίες αποτελούν μόνο ένα μέρος της αντιμετώπισης του προβλήματος της ασφάλειας εφοδιασμού. Ο δρόμος προς τα εμπρός βρίσκεται ακόμα στο εσωτερικό της ΕΕ. Πρέπει να αντιμετωπίσουμε την πλευρά της ζήτησης σε αυτή την εξίσωση καταβάλλοντας πραγματική προσπάθεια για την εφαρμογή μέτρων ενεργειακής απόδοσης και αναπτύσσοντας ενδογενείς πηγές ενέργειας, ειδικά ανανεώσιμες. Αυτό υπογραμμίζεται στις παραγράφους για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και ενισχύεται σε διάφορες τροπολογίες που εμείς, η Ομάδα Συμμαχία των Φιλελευθέρων και των Δημοκρατών για την Ευρώπη, θα υποστηρίξουμε.

Ακόμα και στο θέμα του εφοδιασμού με φυσικό αέριο, μεγάλο μέρος της απάντησης βρίσκεται κοντά μας. Οι χρήστες της βαριάς βιομηχανίας στη Βορειοανατολική Αγγλία έπρεπε να αγωνιστούν για να προμηθευτούν φυσικό αέριο, ακόμα και σε διογκωμένες τιμές, διότι η αγορά απλά δεν λειτουργεί. Το Εαρινό Συμβούλιο αύριο πρέπει να κατονομάσει τα κράτη μέλη που δεν κατάφεραν να ανοίξουν τις αγορές αερίου τους.

  Διαμάντω Μανωλάκου (GUE/NGL). – Κύριε Πρόεδρε, ο ενεργειακός εφοδιασμός και η αξιοποίηση κάθε πηγής ενέργειας είναι πολιτική επιλογή που πρέπει να στοχεύει στη συνδυασμένη αντιμετώπιση του συνόλου των λαϊκών αναγκών, όπως μείωση της ενεργειακής εξάρτησης, εξοικονόμηση ενέργειας, διαφύλαξη της ασφάλειας των κατοίκων, προστασία του περιβάλλοντος, κατοχύρωση των ενεργειακών προϊόντων ως κοινωνικό αγαθό και όχι ως εμπόρευμα.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση προωθεί την πολιτική της απελευθέρωσης, θυσιάζοντας την ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών στον βωμό της κερδοφορίας του ιδιώτη επενδυτή. Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο της ανταγωνιστικότητας και της αντιλαϊκής στρατηγικής της Λισαβόνας, κινείται και η Πράσινη Βίβλος, αξιοποιώντας ακόμα και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σε όχημα για την είσοδο του ιδιωτικού κεφαλαίου στον ενεργειακό τομέα. Η επίκληση της προστασίας του περιβάλλοντος είναι υποκριτική και συγκαλύπτει τις πνευματικές στοχεύσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αφορούν την επιτάχυνση της απελευθέρωσης, την προώθηση σχετικών κοινοτικών προϊόντων και τον περιορισμό της εξάρτησης από εισαγόμενα καύσιμα.

Διέξοδος μπορεί να δοθεί από έναν ενιαίο φορέα ενέργειας που θα αποτελεί λαϊκή περιουσία και θα λειτουργεί στο πλαίσιο μιας οικονομίας με κοινωνικοποιημένα τα βασικά μέσα παραγωγής. Έτσι θα αντιμετωπίζονται τα κρίσιμα θέματα και θα διασφαλίζεται ότι η ενέργεια δεν είναι εμπόρευμα αλλά κοινωνικό αγαθό.

  Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk (UEN). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, η Πολωνία είναι εξαιρετικά ευαίσθητη στο θέμα των πολιτικών που εκμεταλλεύονται τον εφοδιασμό μιας χώρας με φυσικό αέριο και ακατέργαστο πετρέλαιο ως μέσο άσκησης πολιτικής πίεσης. Τέτοιες πολιτικές εφαρμόζονται από τον κύριο πάροχο αυτών των καυσίμων, δηλαδή τη Ρωσία. Αυτός είναι ο λόγος πίσω από την πρωτοβουλία της πολωνικής κυβέρνησης, που υποβλήθηκε στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα και που θα μας επιτρέψει να εφαρμόσουμε μια λύση στο πρόβλημα της ενεργειακής ασφάλειας βάσει της αρχής του «ένας για όλους και όλοι για έναν», ή με άλλα λόγια βάσει της αρχής της αλληλεγγύης. Δυστυχώς, αυτή η πρωτοβουλία έγινε δεκτή με σχετική ψυχρότητα από τα μεγαλύτερα κράτη μέλη της ΕΕ, καθώς τα περισσότερα από αυτά επιχειρούν να προωθήσουν λύσεις που ευνοούν τα ίδια, έστω κι αν αυτό αποβαίνει σε βάρος άλλων κρατών μελών.

Χαρακτηριστικότατο παράδειγμα μιας τέτοιας πολιτικής είναι η κατασκευή του βόρειου αγωγού φυσικού αερίου δια μέσου της Βαλτικής Θάλασσας, μετά από συμφωνία μεταξύ Ρωσίας και Γερμανίας. Μολονότι αυτό όντως θα βελτιώσει τα μάλα την ενεργειακή ασφάλεια της Γερμανίας στο μέλλον, θα επαπειλήσει τα οικονομικά συμφέροντα και την ενεργειακή ασφάλεια χωρών όπως είναι η Πολωνία, η Λιθουανία, η Λετονία, η Εσθονία και άλλων, εκτός συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως είναι η Ουκρανία.

Εκείνο, συνεπώς, που απαιτείται είναι συντονισμένη δράση των κρατών μελών, ή με άλλα λόγια, μια κοινή ενεργειακή πολιτική. Αυτός είναι ο λόγος που η πολωνική πρωτοβουλία, στην οποία αναφέρθηκα νωρίτερα, αξίζει σοβαρότερη συζήτηση.

  Elmar Brok (PPE-DE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κύριε Προεδρεύων του Συμβουλίου, δεν θέλω να μιλήσω γι’ αυτήν καθεαυτή την ενεργειακή πολιτική, αλλά για τα μέτρα της εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας που συνδέονται με αυτήν. Ενόψει του γεγονότος ότι –όπως φαίνεται– φέτος τον χειμώνα η Ρωσία χρησιμοποιεί την ενέργεια ως πολιτικό όπλο και ενόψει της κατάστασης στη Μέση Ανατολή, πρέπει να καταλάβουμε ότι το θέμα της ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού είναι εξαιρετικά προβληματικό – καιρό είχαμε να συναντήσουμε μια τόσο προβληματική κατάσταση. Για τον λόγο αυτόν, πρέπει να επεξεργαστούμε και να εφαρμόσουμε αρκετά πράγματα σε στενή συνεργασία ανάμεσα στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων και στη δική σας επιτροπή, κύριε Chichester, όπως για παράδειγμα το αίτημα να εγκρίνει και να επικυρώσει επιτέλους η Ρωσία τον ενεργειακό χάρτη για να εξασφαλιστεί ο ενεργειακός εφοδιασμός.

Πρέπει να καταστήσουμε σαφές –ενδεχομένως με μέτρα εξωτερικής πολιτικής, αλλά και με την προώθηση του ανταγωνισμού– ότι πρέπει να υπάρχει ιδιοκτησιακή διαφορά μεταξύ των παραγωγών και των προμηθευτών που είναι οι ιδιοκτήτες των αγωγών, έτσι ώστε να μην αυξάνουμε κατ’ αυτόν τον τρόπο τις δυνατότητες π.χ. της Gazprom όχι μόνο να είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός, αλλά και να ελέγχει την αλυσίδα των προμηθευτών έχοντας έτσι όλα τα ατού στα χέρια της.

Θεωρώ ότι πρέπει να συνεργαστούμε πολύ πιο στενά με την Ουκρανία και τον Νότιο Καύκασο για τον εκσυγχρονισμό και τη σύσταση ενεργειακών δικτύων. Όμως φρονώ ότι χρειαζόμαστε δικτύωση στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μια δικτύωση η οποία δεν θα στρέφεται ενάντια σε κάποιον, δεν θα είναι ένα «ενεργειακό ΝΑΤΟ», αλλά θα είναι μία εσωτερική δικτύωση, έτσι ώστε όταν κάποιος θέλει να σταματήσει την προμήθεια μίας χώρας, η χώρα αυτή θα εφοδιάζεται αυτόματα από όλες τις άλλες. Γιατί τότε δεν θα σταματούσε ο εφοδιασμός των χωρών αυτών; Διότι αυτό θα ήταν υπερβολικά ακριβό για τη χώρα-προμηθευτή, αφού μάλιστα έτσι δεν θα είχε πια καθόλου έσοδα.

Οι ρήτρες αλληλεγγύης όπως αυτές της συνθήκης του ΝΑΤΟ θεωρώ ότι είναι ο λάθος δρόμος. Πρέπει να επιδιώξουμε ένα δίκτυο αλληλεγγύης που δεν θα στρέφεται εναντίον άλλων και να οργανώσουμε με τέτοια δίκτυα την εσωτερική αλληλεγγύη στην πράξη.

Ως εκ τούτου, θα ήθελα επίσης να πω ξεκάθαρα ότι ήταν λάθος η απόφαση της προηγούμενης γερμανικής κυβέρνησης να κατασκευάσει τον αγωγό αυτό μέσω της Βαλτικής Θάλασσας, παρακάμπτοντας έτσι την Πολωνία και τα κράτη της Βαλτικής. Ένα παράδειγμα της δικτύωσης αυτής είναι ότι πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι υπάρχουν διακλαδώσεις π.χ. προς την Πολωνία προκειμένου να επιτύχουμε την ασφάλεια του εφοδιασμού. Παρατηρώντας την κατάσταση στα κράτη της Βαλτικής, θεωρώ ότι πρέπει να δοθεί και σε αυτά η ευκαιρία ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού σε περίπτωση που η Ρωσία σταματήσει να δίνει ενέργεια. Και αυτό πρέπει να το λύσουμε εσωτερικά. Θα πρέπει να το συζητήσουμε.

  Mechtild Rothe (PSE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα καταρχάς να ευχαριστήσω τον κ. Winkler και τον κ. Piebalgs για όσα μας είπαν. Συμφωνώ μαζί σας πως είναι απολύτως απαραίτητο να καταλήξουμε σε μία πραγματικά κοινή ενεργειακή πολιτική.

Το θέμα δεν πρέπει να είναι το αν, αλλά το πώς μπορούμε να υλοποιήσουμε μία ευρωπαϊκή ενεργειακή πολιτική που θα ανταποκρίνεται στους στόχους της ασφάλειας εφοδιασμού, της ανταγωνιστικότητας και της αειφορίας. Σε αυτήν συγκαταλέγεται αφενός –αυτό το έθιξαν ήδη κάποιοι συνάδελφοι– μία εσωτερική αγορά ενέργειας με έναν πραγματικά δίκαιο ανταγωνισμό, και γνωρίζουμε ότι απέχουμε ακόμα πολύ από αυτό. Βασικά περίμενα κάπως σαφέστερες δηλώσεις εκ μέρους σας γι’ αυτό. (Μπορώ να μάθω γιατί δεν λειτουργεί το ρολόι; Δεν μπορώ να δω πόσος χρόνος μου μένει.)

Υποστηρίξατε και οι δύο ότι είναι αναγκαία η περαιτέρω επέκταση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Εδώ συμφωνώ απόλυτα μαζί σας. Ταυτόχρονα, όμως, θα ήθελα να γίνονταν πιο συγκεκριμένες προτάσεις. Γνωρίζετε ότι σήμερα έχουμε στόχους μόνο μέχρι το 2010, στόχους για την ηλεκτρική ενέργεια, για τα βιοκαύσιμα, γενικά για την ενέργεια. Γνωρίζετε επίσης ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζήτησε στόχο 20% για το 2020.

Στην Πράσινη Βίβλο της Επιτροπής τίθεται το ερώτημα αν πρέπει γενικότερα να τεθούν νέοι στόχοι. Αν είμαι σωστά πληροφορημένη, συζητείται τώρα στο Συμβούλιο ένας νέος στόχος, συγκεκριμένα 15% ως το 2015, πράγμα που αποτελεί οπωσδήποτε οπισθοδρόμηση. Θα ήταν σημαντικότερο να προσπαθήσουμε τώρα να διασφαλίσουμε ότι μπορούμε να επιτύχουμε τον στόχο μας για το 2010 – 12% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Γι’ αυτό, είναι επίσης πολύ σημαντικό και αναγκαίο να γίνει αυτό που εξαγγείλατε στο Σώμα, κύριε Piebalgs, δηλαδή να προταθεί μια οδηγία για τη θέρμανση και ψύξη από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, γιατί ακριβώς σε αυτόν τον τομέα υπάρχουν ελλείψεις.

Αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό για την προαγωγή της ασφάλειας εφοδιασμού. Το παράδειγμα της Γερμανίας δείχνει ξεκάθαρα ότι με την εγκατάλειψη της ατομικής ενέργειας θα πρέπει να αντικατασταθούν μέχρι το 2010 33 δισ. κιλοβατώρες. Βάσει της σημερινής πρόβλεψης, μέχρι το 2010 θα παραχθούν 51 δισ. κιλοβατώρες από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Μέχρι τώρα, η πραγματικότητα πάντα ξεπερνούσε τις προβλέψεις στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Λέω λοιπόν σε όσους υποστηρίζουν πως η ατομική ενέργεια είναι πολύ σημαντική ότι έχουμε τη δυνατότητα να αντικαταστήσουμε αυτήν την πηγή ενέργειας. Αυτό είναι και αναγκαίο γιατί πρόκειται για μια μη ανανεώσιμη πηγή ενέργειας και είμαστε απόλυτα εξαρτημένοι από τις εισαγωγές ουρανίου. Επιπροσθέτως, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να αξιοποιήσουμε την ενεργειακή απόδοση. Αυτό το αναφέρατε και οι δύο και ελπίζω πραγματικά ότι το σχέδιο για την ενεργειακή απόδοση το οποίο θα μας παρουσιάσετε, κύριε Piebalgs, θα είναι φιλόδοξο.

  Patrizia Toia (ALDE). – (IT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, είναι πράγματι καιρός να αποκτήσει η Ευρώπη μια πολυδιάστατη και πλήρη στρατηγική, στην οποία ζητάμε, κύριε Επίτροπε και κύριε Winkler, να διαδραματίζει το Κοινοβούλιο σημαντικό ρόλο. Στη στρατηγική αυτή θεμελιώδης είναι ο ρόλος της δημιουργίας μιας ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς και συνεπώς μιας κοινοτικής πολιτικής.

Η ελευθέρωση σήμερα εφαρμόζεται στις μεμονωμένες εθνικές αγορές, αλλά αυτό δεν αρκεί, καθώς στον τομέα της ενέργειας ορισμένες χώρες έχουν ξεπεράσει τη λογική των μονοπωλίων, ενώ άλλες δεν το έπραξαν. Εάν περιορισθούμε μόνο στην ολοκλήρωση των μεμονωμένων εθνικών αγορών θα έχουμε ως αποτέλεσμα μια ασύμμετρη, και συνεπώς αδύναμη, ευρωπαϊκή αγορά. Αδύναμη στο εσωτερικό της, δηλαδή ανίκανη να διορθώσει τις γνωστές μας στρεβλώσεις και τους περιορισμούς που αναλύονται και στις εκθέσεις μας, αλλά αδύναμη και στο εξωτερικό, καθώς δεν θα διαθέτει διαπραγματευτική ισχύ προς τις καταναλώτριες χώρες. Όπως αναφέρει και μια τροπολογία του ψηφίσματός μας, υπάρχει επίσης μεγάλος κίνδυνος να γίνει θύμα νέων ολιγοπωλίων που μπορούν να σχηματισθούν μεταξύ των πετρελαιοπαραγωγών περιοχών.

Δεύτερο καίριο σημείο: στο μίγμα των ενεργειακών πόρων που πρέπει να δημιουργήσουμε, εκτός από τις εθνικές επιλογές, οφείλουμε να θέσουμε στόχους και να θεσπίσουμε ανάλογους ευρωπαϊκούς δείκτες αναφοράς για την εξοικονόμηση ενέργειας και την απόδοση. Θα περιμέναμε από το Συμβούλιο περισσότερη τόλμη στις επιλογές των στόχων και των υποδομών καθώς και στην πολιτική για την έρευνα. Αυτοί είναι οι ευρωπαϊκοί στόχοι για μια ευρωπαϊκή πολιτική ενέργειας.

  Jerzy Buzek (PPE-DE). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, θέλω να αναφέρω ένα-δύο τεχνικά σημεία μετά τα πολιτικά σχόλια που έγιναν. Ανέκαθεν προκαλούνταν ενεργειακές κρίσεις στην Ευρώπη λόγω της έλλειψης στον εφοδιασμό δύο πηγών ενέργειας, συγκεκριμένα του φυσικού αερίου και του πετρελαίου. Δεν είμαστε αυτάρκεις σε αυτά τα δύο, πράγμα που μας αφήνει μόνο με δύο εναλλακτικές επιλογές. Η πρώτη είναι να δημιουργήσουμε περισσότερες δικές μας ευρωπαϊκές πηγές ενέργειας και η δεύτερη είναι η διαφοροποίηση του εφοδιασμού.

Η δημιουργία περισσότερης δικής μας ενέργειας απαιτεί πρωτίστως έρευνα και ανάπτυξη, μεγαλύτερη ενεργειακή απόδοση και περισσότερες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Λησμονούμε ότι η Ευρώπη έχει τεράστια αποθέματα λιγνίτη και γαιανθράκων. Δεν μπορώ να καταλάβω για ποιον λόγο οι καθαρές τεχνολογίες άνθρακα αγνοήθηκαν παντελώς στο κοινοβουλευτικό μας ψήφισμα. Άλλοι είχαν ερευνητικά και εμπορικά προγράμματα σε αυτό το πεδίο για χρόνια. Η πυρηνική ενέργεια αποτελεί άλλη μια ανάγκη, ιδίως λόγω της απειλής του φαινομένου του θερμοκηπίου. Περισσότεροι πόροι για έρευνα και νέες τεχνολογίες πρέπει να αποτελέσουν ένα σαφές αίτημα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Το δεύτερο ζήτημα που θέλω να θίξω είναι η διαφοροποίηση του εφοδιασμού. Ακόμη δεν έχουμε χρησιμοποιήσει τους τεράστιους πόρους μίας από τις γειτονικές μας χώρες, της Ουκρανίας. Χθες το απόγευμα, όχι πολύ μακριά από δω, στο Solvay, η ουκρανική κυβέρνηση παρουσίασε το δυναμικό της χώρας – τα μεγαλύτερα αποθέματα φυσικού αερίου στην Ευρώπη και αγωγούς μεταφοράς φυσικού αερίου και πετρελαίου από το Τουρκμενιστάν και την Κασπία Θάλασσα, που είναι ανεξάρτητοι από την Gazprom. Όλα αυτά μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ουκρανίας. Σημαίνει ότι θα αφήσουμε τους ουκρανικούς αγωγούς στα χέρια των Ουκρανών. Απαιτεί επενδύσεις, κατασκευή και επισκευή αγωγών και εμείς, ως Ευρωπαϊκή Ένωση, πρέπει να βοηθήσουμε την Ουκρανία σε αυτή την αποστολή. Διαθέτουμε την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανοικοδόμησης και Ανάπτυξης, διευρωπαϊκά δίκτυα και ενισχυμένη πολιτική γειτονίας για να το πράξουμε. Μπορούμε να έχουμε μεγαλύτερη ασφάλεια και να επιδείξουμε μεγαλύτερη αλληλεγγύη και θα έχουμε μια σταθερή βάση για μια κοινή ενεργειακή πολιτική για την Ευρωπαϊκή Ένωση.

  Adam Gierek (PSE). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, η ενεργειακή πολιτική της ΕΕ έχει δύο διαστάσεις: την εξωτερική ή γεωπολιτική διάσταση και μια εγχώρια διάσταση, διότι η ενεργειακή ασφάλεια σημαίνει και ορθολογική χρήση της ενέργειας.

Επί του παρόντος, η Ευρώπη χρειάζεται να οργανώσει το δικό της ενεργειακό δυναμικό και να βελτιώσει τη χρήση του τελευταίου μέσω της αύξησης της θερμοδυναμικής αποδοτικότητας. Παραδείγματα για τους τρόπους επίτευξης αυτού του πράγματος είναι μεταξύ άλλων η σύγχρονη θερμική μόνωση των κτιρίων και άλλων κατασκευών, ο εκσυγχρονισμός και η ευρύτερη χρήση διαφοροποιημένων πηγών θέρμανσης και ηλεκτρικής ενέργειας, ιδίως στα νέα κράτη μέλη της ΕΕ, που έχουν τεράστιες δυνατότητες συμπαραγωγής και εξοικονόμησης της ενέργειας, και η λογική χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ιδίως της βιομάζας. Την ίδια ώρα, πάντως, πιστεύω ότι η χρήση της βιομάζας για την παραγωγή ηλεκτρισμού συνιστά σφάλμα.

Με την κατασκευή διασυνοριακών δικτύων, η διευρυμένη Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να γεφυρώσει τις αξιοσημείωτες διαφορές ώρας μεταξύ των ακραίων ανατολικών και των ακραίων δυτικών της συνόρων προκειμένου να ελαφρύνει τα μέγιστα φορτία στα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας, μπορεί δε επίσης να εκμεταλλευτεί τις εποχικές διαφορές θερμοκρασίας κατά μήκος του άξονα βορρά-νότου.

Η ενέργεια που χρησιμοποιείται για τη δημιουργία εθνικού εισοδήματος πρέπει επίσης να μειωθεί περαιτέρω και αυτό πρέπει να αντικατοπτριστεί στη δασμολογική πολιτική. Είναι, συνεπώς, ακατανόητος ο λόγος που πρέπει να επιβληθεί δασμός 6% στο υψηλής εντάσεως ενέργειας πρωτογενές αλουμίνιο. Η εισαγωγή αλουμινίου αυτής της κατηγορίας ισοδυναμεί με εισαγωγή ενέργειας, που έτσι θα μπορέσει να την εξοικονομήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση.

  Herbert Reul (PPE-DE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Προεδρεύων του Συμβουλίου, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, έχω την εντύπωση ότι η νέα κατάσταση από τις αρχές του χρόνου κατέστησε σαφές σε όλους ότι η ενέργεια δεν είναι σημαντική μόνο για την οικονομική ανάπτυξη στην Ευρώπη. Φαίνεται ολοένα περισσότερο ότι έχουμε έλλειμμα ενέργειας και δημιουργούνται πολιτικές εξαρτήσεις που προφανώς ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας δεν τις είχε προβλέψει σε αυτήν την κλίμακα.

Ωστόσο, αυτή η κρίση είναι και μια τεράστια ευκαιρία, αφού συζητάμε επιτέλους τώρα για τα θέματα της ενέργειας με νηφάλιο και λογικό τρόπο, και ίσως να καταφέρουμε να προσγειωθούμε, να ξεχάσουμε τους παλιούς αγώνες και να σταματήσουμε να παραθέτουμε δόγματα. Αυτό βέβαια σημαίνει ότι πρέπει να προβούμε σε έναν αντικειμενικό απολογισμό – και εδώ έχω πολλές ερωτήσεις για αυτά που παρουσίασε η Επιτροπή. Ποια είναι η κατάσταση, ποιες δυνατότητες έχουμε, ποιες ποσότητες υπάρχουν και πού, πού υπάρχουν κίνδυνοι και πού δυναμικό; Είμαι σχετικά βέβαιη ότι δεν πρόκειται να βρούμε απαντήσεις με μία μόνο λύση. Δεν θα είναι έτσι, άλλωστε ποτέ δεν ήταν. Πρέπει όμως να προσπαθήσουμε μαζί να συζητήσουμε ανοιχτά για όλα τα θέματα και να αναζητήσουμε λύσεις με ευρεία βάση.

Όπως μόλις είπε ο πολωνός συνάδελφος, δεν μπορούμε να παραιτηθούμε από τους υφιστάμενους πόρους σε άνθρακα, αυτό αποκλείεται. Πρέπει βέβαια να εξετάσουμε πώς να τους χρησιμοποιήσουμε χωρίς ρύπανση, όμως αποκλείεται να κάνουμε χωρίς αυτούς. Δεν μπορούμε να αγνοήσουμε καμία από τις πιθανές πηγές –ούτε στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Πρέπει όμως να φανούμε αρκετά ειλικρινείς ώστε να παραδεχτούμε πως τα δυναμικά είναι περιορισμένα και δεν θα λύσουν τα προβλήματα που έχουμε με τον εφοδιασμό. Γι’ αυτό, πιστεύω ότι θα αναγκαστούμε να πούμε ειλικρινά πως δεν μπορούμε να παραιτηθούμε ούτε από την πυρηνική ενέργεια. Δεν είναι δυνατόν να έχουμε ως σύνθημα: όχι άνθρακα, όχι πυρηνική ενέργεια, να είναι όλα χωρίς διοξείδιο του άνθρακα και ασφαλή για το περιβάλλον.

Θεωρώ πως πρέπει να σταματήσουμε να συζητάμε με βάση τα όνειρα και τα δόγματα. Χρειαζόμαστε μια ρεαλιστική και λογική συζήτηση. Το οφείλουμε στα παιδιά μας να φροντίσουμε ώστε να έχουν κι αυτά στο μέλλον ενέργεια, και μάλιστα αρκετή, διότι αυτό είναι μία ζωτική προϋπόθεση για να υπάρχει ευημερία στις χώρες μας στην Ευρώπη.

Επίσης, εγώ θεωρώ επίσης ανήθικο να αγοράσουμε όλα τα ενεργειακά δυναμικά του πλανήτη γιατί διαθέτουμε τους απαραίτητους πόρους και να εγκαταλείψουμε αβοήθητες τις χώρες που δεν διαθέτουν πόρους – εννοώ τις αναπτυσσόμενες χώρες. Έχουμε υποχρέωση να χρησιμοποιήσουμε και τις σύγχρονες τεχνολογίες. Έχουμε ηθική υποχρέωση να χρησιμοποιήσουμε και την πυρηνική ενέργεια.

  Κατερίνα Μπατζελή (PSE). – Κύριε Πρόεδρε, είναι πλέον αδιαμφισβήτητη η σημασία των κοινοτικών επιδοτήσεων σε νέες και περισσότερο ενεργειακά αποδοτικές τεχνολογίες για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Εξάλλου, προωθώντας τη διαφοροποίηση ως προς τον τύπο των ενεργειακών πηγών –και ας μην ξεχνάμε την αιολική και ηλιακή ενέργεια– των χωρών προέλευσης και τη διέλευση από χώρες θα βοηθήσουμε να διαμορφωθούν νέες συνθήκες ανάπτυξης, εύρεσης απασχόλησης αλλά και ενίσχυσης της αειφόρου ανάπτυξης.

Προς την κατεύθυνση αυτή θα ήθελα να τονίσω επίσης και να δώσω έμφαση στη στήριξη της παραγωγής βιομάζας με την κατάρτιση εθνικών σχεδίων δράσης που να εξασφαλίζουν την οικονομική και επιχειρηματική βεβαιότητα και σιγουριά των επενδυτών και των παραγωγών ενώ, παράλληλα, να δίνουν διέξοδο στην αγροτική παραγωγή. Ας τονιστεί επίσης ότι η εναρμόνιση της εσωτερικής αγοράς στον τομέα της ενέργειας πρέπει να στοχεύει στην προστασία των καταναλωτών και στη μη επιβάρυνσή τους, πολιτικές οι οποίες δεν μπορούν να εξασφαλιστούν από τη λειτουργία ολιγοπωλιακών συγκεντρώσεων.

Τέλος, θα ήθελα να πω ότι, σε σχέση με την ενίσχυση των επενδύσεων σε νέες μορφές ενέργειας φιλικότερες προς το περιβάλλον, μπορεί να επιτευχθεί η προώθηση της πράσινης φορολογίας. Mιας φορολογίας στην οποία δεν θα περιλαμβάνεται –και δεν μπορεί να περιλαμβάνεται– η πυρηνική ενέργεια.

Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, διαχρονικά, παλαιότερα, ακόμα και τώρα, μεγάλες συρράξεις και πόλεμοι έχουν γίνει για δύο σκοπούς: πρώτον για την ενέργεια και δεύτερον για το νερό. Η Ευρώπη πρέπει να σταθεί αντιμέτωπη και με σταθερές πολιτικές απέναντι σ’ αυτό το διεθνές πρόβλημα.

  Charles Tannock (PPE-DE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, η ενεργειακή ασφάλεια και η ποικιλομορφία της πηγής εφοδιασμού έχει λάβει τεράστια προτεραιότητα στην πολιτική ατζέντα φέτος μετά τη χρήση του «όπλου του φυσικού αερίου» από την εταιρεία Gazprom εναντίον της Ουκρανίας και της Μολδαβίας την περίοδο της Πρωτοχρονιάς. Δεν αποτελεί πλέον ένα τεχνικό θέμα αποκλειστικά για τεχνοκράτες και έχει γίνει περισσότερο μέρος της ΚΕΠΠΑ, καθώς εντάσσεται στις αρμοδιότητες των Υπουργών Ενέργειας.

Ως εισηγητής για την Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας, γνώριζα πολύ καλά ότι πολλές από τις χώρες μέλη –π.χ. η Αλγερία και το Αζερμπαϊτζάν– ήταν παραγωγοί πετρελαίου και φυσικού αερίου, ενώ άλλες διαδραμάτιζαν κεντρικό ρόλο στα συστήματα διέλευσης των αγωγών καυσίμων προς τη Δυτική Ευρώπη, όπως η Ουκρανία. Έχω υποστηρίξει επανειλημμένα την ένταξη στην ΕΠΓ του Καζακστάν, το οποίο επιθυμεί έντονα να ξεφύγει από τον κίνδυνο της οικονομικής και πολιτικής κυριαρχίας της Ρωσίας και της Κίνας και θα μπορούσε ασφαλώς να παράσχει όχι μόνο πετρέλαιο και αέριο αλλά και ουράνιο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς θα πρέπει αναπόφευκτα να κατασκευάσουμε περισσότερους πυρηνικούς αντιδραστήρες για να εκπληρώσουμε τους όρους του Κιότο και να μην βασιζόμαστε υπερβολικά σε ασταθείς περιφέρειες του κόσμου –όπως η Μέση Ανατολή, η Βενεζουέλα ή η Νιγηρία, για παράδειγμα– για τα ορυκτά καύσιμα.

Σέβομαι τις χώρες που είναι κατά των πυρηνικών, όπως η Αυστρία και η Ιρλανδία, αλλά πιστεύω ότι νέες τεχνολογίες, όπως η μεταστοιχείωση, θα επιλύσουν κάποτε τις μακροπρόθεσμες ανησυχίες της κοινής γνώμης για τα απόβλητα υψηλής ραδιενέργειας.

Προφανώς, πρέπει να γίνουν πολλά και από τα κράτη μέλη –κατά προτίμηση μέσω διακυβερνητικής συνεργασίας– ώστε να επιτύχουν μεγαλύτερη ενεργειακή απόδοση, να αναπτύξουν περισσότερες τεχνολογίες υπό τη μορφή των ανανεώσιμων πηγών, αλλά και να διασυνδέσουν τα ηλεκτρικά τους δίκτυα σε ένα πανευρωπαϊκό σύστημα, το οποίο θα οδηγήσει σε πτώση των τιμών και στη δυνατότητα εξοικονόμησης ενέργειας. Υπάρχει επίσης η ανάγκη σύνδεσης των υφιστάμενων αγωγών πετρελαίου και αερίου μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ. Η Ισπανία είναι, όπως φαίνεται, ουσιαστικά αυτάρκης αλλά απομονωμένη ως προς αυτό το θέμα και οι χώρες της Βαλτικής βασίζονται υπερβολικά στις συνδέσεις με τη Ρωσία, αλλά συμφώνησαν τώρα, προς τιμήν τους, τη δημιουργία ενός νέου πυρηνικού σταθμού.

Πιστεύω επίσης ότι πρέπει να ενθαρρύνουμε τη Ρωσία να συμμετάσχει στον Χάρτη Ενέργειας ώστε να την αποτρέψουμε να διακόψει τη χρήση των αγωγών της από τρίτες χώρες. Υπάρχει επίσης ένα σαφές κενό λόγω του οποίου ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας προβλέπει μόνο τα στρατηγικά αποθέματα πετρελαίου και όχι τα αποθέματα αερίου. Ορισμένα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης φαίνεται ότι δεν έχουν καθόλου αποθέματα.

  Toomas Hendrik Ilves (PSE). – (ET) Καταρχάς, θέλω να υπενθυμίσω σε όλους σας για ποιον λόγο συζητείται αυτό το θέμα σήμερα. Στην αρχή της χρονιάς, η διένεξη που ξέσπασε για το φυσικό αέριο μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας κατέδειξε πόσο πολύ ευάλωτο είναι το ευρωπαϊκό ενεργειακό σύστημα και, ακόμη πιο σημαντικό, με ποιον τρόπο μπορεί να χρησιμοποιηθεί η ενέργεια ως ένα άκρως ισχυρό πολιτικό μέσο.

Η διένεξη Ουκρανίας-Ρωσίας για το φυσικό αέριο έδειξε ότι αν μια χώρα έχει τον κατάλληλο ηγέτη, όπως τον Λουκασένκο, θα πάρει φθηνή ενέργεια από τη Ρωσία. Αν η πορεία που επιλέξει η χώρα αντιβαίνει στα συμφέροντα της Ρωσίας, όπως ισχύει στην περίπτωση της Ουκρανίας, τότε δεν θα πάρει φθηνή ενέργεια. Οι συνέπειες αυτής της πολιτικής έστειλαν κύματα σοκ σε ολόκληρο το ευρωπαϊκό ενεργειακό σύστημα.

Όσο η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν διαθέτει κοινή ενεργειακή πολιτική και όσο το κάθε κράτος μέλος ή αρχηγός της κυβέρνησης επιχειρεί να διασφαλίσει για δική του και μόνο χρήση την καλύτερη δυνατή συμφωνία με μια τεράστια χώρα εκτός συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα παραμένουμε εξαρτημένοι και θύματα συμφωνιών που γίνονται παρασκηνιακά.

Η Ευρώπη χρειάζεται μια κοινή ενεργειακή πολιτική, όπως ακριβώς χρειαζόμαστε την κοινή μας εμπορική πολιτική, που καθιστά άκρως αποτελεσματική την Ευρωπαϊκή Ένωση στις διαπραγματεύσεις. Αναλογιστείτε, μόνο, σε τι κατάσταση θα περιερχόταν η Γερμανία ή η Γαλλία, για να μην αναφέρω τη δική μου μικρή χώρα, την Εσθονία, αν βρίσκονταν μόνες τους στις διαπραγματεύσεις τους με τις ΗΠΑ ή την Κίνα στον ΠΟΕ. Η παρούσα κατάσταση, πάντως, όπου η κάθε χώρα είναι υπεύθυνη για τον δικό της ενεργειακό εφοδιασμό και συνάπτει διμερείς συμφωνίες δεν διαφέρει σε τίποτα από αυτή την κατάσταση.

Επιπλέον όλων αυτών υπάρχει το γεγονός ότι οι δύο αγωγοί φυσικού αερίου που σχεδιάζεται να κατασκευαστούν μεταξύ Ρωσίας και Κίνας μπορούν να απειλήσουν συνολικά τον εφοδιασμό.

Αν κάποιος χρωστάει 100 000 ευρώ, ανήκει στην τράπεζα. Αν, όμως, χρωστάει στην τράπεζα 100 εκατομμύρια ευρώ, η τράπεζα του ανήκει. Το ίδιο ισχύει με την ενέργεια. Με μια αποσπασματική ενεργειακή πολιτική εξαρτόμαστε από την πολιτική ιδιοτροπία του κρατικού μονοπωλίου μιας χώρας. Ωστόσο, μια κοινή ενεργειακή πολιτική πρέπει να αποφασίζεται από την ίδια την Ευρώπη.

  Ján Hudacký (PPE-DE). – (SK) Σε σχέση με τη γεωπολιτική στρατηγική της ΕΕ, θέλω να επισημάνω το σημαντικό (αν και ευρέως γνωστό) γεγονός ότι στην πλειονότητά τους τα νέα κράτη μέλη εξαρτώνται απόλυτα από τον ρωσικό εφοδιασμό σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο και εν προκειμένω διαφέρουν από πολλά από τα παλαιά κράτη μέλη, ο εφοδιασμός των οποίων σε καύσιμα είναι πιο διαφοροποιημένος. Σε αυτό το πλαίσιο, είμαι βέβαιος ότι δεν είναι αναγκαίο να υπολογίσουμε εκ νέου τις αρνητικές συνέπειες της εξάρτησης, που βίωσε η Ουκρανία.

Τα νέα κράτη μέλη παρακολουθούν με ιδιαίτερη ευαισθησία τον χειρισμό των θεμάτων ασφαλείας του εφοδιασμού σε καύσιμα. Καθώς επισπεύδονται οι ρυθμοί κάλυψης της υστέρησης σε σχέση με τις οικονομικές επιδόσεις των παλαιών κρατών μελών, η ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού καθίσταται ολοένα και πιο επιτακτικό ζήτημα. Όσον αφορά ιδιαίτερα τον εφοδιασμό σε ηλεκτρική ενέργεια, ορισμένα από τα νέα κράτη μέλη κληρονόμησαν ένα μείγμα πηγών ενέργειας, στο οποίο δεσπόζει η παραγωγή πυρηνικής ενέργειας. Προσωπικά, από την άλλη μεριά, πιστεύω ότι η αρχή της επικουρικότητας πρέπει να διέπει την ανάπτυξη αυτού του είδους ενέργειας. Ωστόσο, δεν μπορώ να παραβλέψω την αρχή της αλληλεγγύης, που πρέπει να επιτρέψει σε κάθε κράτος μέλος ξεχωριστά να αναπτύξει αυτόν τον τύπο ενέργειας χωρίς να εκτίθεται κατ’ ελάχιστον σε αρνητική εξωτερική παρέμβαση. Επικροτώ την πρωτοβουλία της Επιτροπής να υποστηρίξει την έρευνα σε αυτό το πεδίο με στόχο την περαιτέρω βελτίωση της παραγωγής πυρηνικής ενέργειας, για παράδειγμα μέσω της έρευνας για τις τεχνολογίες ανακύκλωσης ή πυρηνικής σύντηξης και άλλα συναφή πεδία. Πρέπει, πάντως, να τονίσω με έμφαση ότι στις νέες δημοσιονομικές προοπτικές η χρηματοδότηση ιδίως για αυτού του είδους την έρευνα είναι ανεπαρκής.

Η Πράσινη Βίβλος για την ενεργειακή πολιτική εστιάζει περισσότερο στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Δεν έχω μείζονες επιφυλάξεις ως προς αυτό. Ωστόσο, η Επιτροπή πρέπει να ενεργήσει υπεύθυνα και να αποδεχθεί το γεγονός ότι ορισμένα κράτη μέλη θα ήθελαν να συνεχίσουν την ανάπτυξη της πυρηνικής ενέργειας στο μέλλον, συγκεκριμένα για δύο λόγους. Πρώτον, δεν είναι και σπουδαίο το δυναμικό για την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε αυτές τις χώρες και υπ’ αυτή την έννοια δεν είναι δυνατόν να βασιστούμε στη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα αυτών των πηγών· δεύτερον, αυτές οι χώρες είχαν λίαν θετικές εμπειρίες από την πυρηνική ενέργεια, που είναι ασφαλής, φιλική προς το περιβάλλον, βιώσιμη σε μακρύ χρονικό ορίζοντα.

  Eluned Morgan (PSE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, χαιρετίζω αυτό το ψήφισμα ως αναγνώριση ότι υπάρχει πράγματι ενεργειακή κρίση στην Ευρώπη. Μπορώ να σας το πω αυτό ως βουλευτής που εκπροσωπεί το Ηνωμένο Βασίλειο – όπου οι τιμές του φυσικού αερίου είναι τριπλάσιες από την τιμή του αερίου στις Κάτω Χώρες και όπου τα εργοστάσια έλαβαν προειδοποίηση ότι ενδέχεται να κλείσουν για ένα διάστημα λόγω των ελλείψεων σε αέριο. Η ενιαία ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας δεν λειτουργεί. Η απάντηση δεν είναι να αποσυρθούμε σε έναν περιορισμένο εθνικισμό, αλλά να συνεργαστούμε και να κάνουμε το σύστημα να λειτουργήσει καλύτερα. Πρέπει να αναπτύξουμε την κοινή ευρωπαϊκή ενεργειακή πολιτική.

Ο τυφώνας Κατρίνα και η πρόσφατη συμπεριφορά της εταιρείας Gazprom και της Ρωσίας είναι τα δύο περιστατικά που μας υποχρέωσαν να αντιμετωπίσουμε αυτό το θέμα. Μετά τις ενθαρρυντικές φωνές που ακούσαμε στο Hampton Court, φοβάμαι ότι είδαμε ορισμένες απογοητευτικές κινήσεις από τα κράτη μέλη: τη συνεχιζόμενη αδυναμία τους να εφαρμόσουν την ισχύουσα νομοθεσία σε αυτόν τον τομέα, τη σταθεροποίηση των τιμών στην αγορά ενέργειας, έναν νέο προστατευτισμό και την καθιέρωση νέων εθνικών πρωταθλητών. Καμία από αυτές τις κινήσεις δεν αποτελεί καλή αρχή για την αυριανή σύνοδο, όπου ελπίζουμε ότι δεν θα δούμε περισσότερα βήματα οπισθοδρόμησης από το Συμβούλιο.

Είναι η πρώτη φορά που εμείς στο Κοινοβούλιο είχαμε μια ευκαιρία να σχολιάσουμε την Πράσινη Βίβλο. Η αρχική μας αντίδραση πρέπει να εκφράζει απογοήτευση: δεν υπάρχουν νέοι στόχοι ούτε συγκεκριμένες προτάσεις για να εδραιωθεί μια κοινή ενεργειακή πολιτική. Σε καμία περίπτωση δεν θα εξασφαλίσετε επένδυση ενός τρισεκατομμυρίου ευρώ χωρίς πιο μακροπρόθεσμο σχεδιασμό.

Αυτό το έγγραφο αποφεύγει το θέμα των οδικών και των αεροπορικών μεταφορών και τη συνδρομή τους στη συζήτηση για την ενέργεια. Χρειάζεται πολλή δουλειά από το Κοινοβούλιο. Ελπίζω ότι θα μπορέσουμε να συνεργαστούμε σε αυτόν τον τομέα και ότι δεν θα χρειαστούμε ένα τρίτο σοβαρό περιστατικό για να κάνουμε τα κράτη μέλη να συνειδητοποιήσουν ότι πρέπει να δράσουν σε αυτόν τον τομέα.

  Vytautas Landsbergis (PPE-DE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, η ασφάλεια του εφοδιασμού ως λύση για ένα πραγματικό πρόβλημα θα πρέπει να περιλαμβάνει συγκεκριμένες περιπτώσεις κινδύνων, οι οποίες θα πρέπει επίσης να αναφέρονται συγκεκριμένα. Θα πρέπει να παράσχουμε μέτρα αντιμετώπισης ακόμα και σε περίπτωση βομβαρδισμού των αγωγών ή των καλωδίων μεταφοράς του ηλεκτρισμού. Και τα δύο περιστατικά συνέβησαν πρόσφατα στη Γεωργία, όπου κανένας δεν αμφέβαλλε για τις πολιτικές μεθοδεύσεις πίσω από αυτές τις πράξεις. Υπάρχουν επίσης κατηγορίες φυσικών καταστροφών που μπορούν να διακόψουν την παροχή. Το έγγραφο για την ασφάλεια του εφοδιασμού σε ενέργεια στην Ευρώπη αποφεύγει να αναφέρει την ετοιμότητα της Ευρώπης για αυτές τις καταστροφές, πόσο μάλλον για τις εκρήξεις στο μυαλό κάποιου που μπορεί να επηρεάσουν τον εφοδιασμό. Ένας πιθανός εχθρός, όταν θελήσει να χρησιμοποιήσει την ενέργεια ως όπλο μπορεί να σταματήσει μόνο αν γνωρίζει ότι η κίνησή του δεν θα του αποφέρει πολιτικά οφέλη παρά μόνο προβλήματα, ενώ το κράτος στόχος θα λάβει άμεσα βοήθεια και αποζημίωση από τις δράσεις κοινοτικής αλληλεγγύης της Ένωσης.

Πάνω σε αυτό πρέπει να εργαστούμε χωρίς καθυστέρηση. Το ψήφισμα παραλείπει αυτό το θέμα. Όπως τώρα συζητούμε την ασφάλεια έναντι του κινδύνου, υπάρχει επίσης ο πραγματικός περιβαλλοντικός κίνδυνος που σχετίζεται με τη δημιουργία ενός αγωγού και με τον εφοδιασμό της Δύσης με έναν τρόπο τόσο ευάλωτο όσο αυτός μέσω του πυθμένα της Βαλτικής. Επικρατεί μια περίεργη σιωπή σχετικά με τα πυρηνικά βλήματα και τις βόμβες από τον Β´ Παγκόσμιο Πόλεμο που σκουριάζουν σε τεράστιες ποσότητες και περιμένουν τον δικό τους Αρμαγεδδώνα.

Καθώς ο χρόνος περνά, αυτό το μηχανικό έργο της κατασκευής των αγωγών μπορεί να οδηγήσει γρηγορότερα από ποτέ σε μια τεράστια καταστροφή. Ποιος θα πληγεί; Κανείς, εκτός από ορισμένα ασήμαντα μικρότερα έθνη στην ανατολική ακτή της Βαλτικής. Ποιος δίνει εγγυήσεις στα έθνη της Βαλτικής τόσο για την ενέργεια όσο και για τη βιολογική επιβίωση; Η Γερμανία; Οι Επίτροποι της διχασμένης Ένωσης; Έχουμε δικαίωμα να περιμένουμε σωστές πολιτικές και συγκεκριμένες ευρωπαϊκές εγγυήσεις. Μόνο τότε θα έχει λόγο η Ευρώπη να χρησιμοποιεί τη λέξη αλληλεγγύη.

  Gunnar Hökmark (PPE-DE). – (SV) Κύριε Πρόεδρε, σε σχέση με την κοινή ευρωπαϊκή μας αποστολή από την άποψη της ενεργειακής πολιτικής, υπάρχουν δύο πράγματα που είναι σημαντικό να καθορίσουμε και που πιστεύω ότι πρέπει να ξεκαθαρίσουμε.

Το πρώτο είναι πως ένας από τους προφανείς κοινούς μας στόχους είναι να διασφαλίσουμε την ομαλή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. Ήδη τώρα υφίστανται πολλά εμπόδια σε σχέση με αυτό το ζήτημα. Πρέπει να κάνουμε κάθε τι, αρχίζοντας από το να διασφαλίσουμε ότι οι εταιρείες μπορούν να αναπτύσσονται από κοινού σε διασυνοριακή βάση και φθάνοντας μέχρι το να διασφαλίσουμε ότι η εσωτερική αγορά δύναται να λειτουργεί νομότυπα και τεχνοκρατικά.

Χρειαζόμαστε κοινά δίκτυα, διότι παρέχουν έναν τρόπο επίτευξης πολλών από τους κοινούς μας στόχους. Μέσω των κοινών δικτύων, εξασφαλίζουμε περισσότερο ανταγωνισμό και χαμηλότερες τιμές. Αν θέλουμε πράγματι να δοθούν περιθώρια ανάπτυξης των ανανεώσιμων καυσίμων, χρειαζόμαστε μια ευρύτερη αγορά, όπου να μπορούν να προωθούνται στην αγορά και να αναπτύσσονται σε εμπορική βάση. Μέσω κοινών δικτύων μπορούμε να μειώσουμε την τρωτότητά μας και, παράλληλα, να έχουμε την ευκαιρία να αποκτήσουμε πρόσβαση σε ασφαλή και φθηνή ηλεκτρική ενέργεια.

Η δεύτερη κοινή αποστολή σε ό,τι αφορά την ενεργειακή πολιτική σχετίζεται προφανώς με θέματα που άπτονται τόσο της εξωτερικής όσο και της εμπορικής πολιτικής. Και σε αυτά τα πεδία επίσης πιστεύω ότι όταν τίθεται θέμα αλληλεγγύης μεταξύ των χωρών μας, είναι καίριας σημασίας να έχουμε κοινά δίκτυα. Μπορούμε να μιλάμε για αλληλεγγύη και ρήτρες αλληλεγγύης όσο θέλουμε, κατά βάση όμως, γεγονός είναι ότι μόνο μέσω των κοινών δικτύων θα καταστεί δυνατόν χώρες όπως η Εσθονία, η Λετονία και η Λιθουανία –ή όποια άλλη χώρα ενδέχεται να υποστεί πολιτικό εκβιασμό– να εισπράξουν όντως αλληλεγγύη στην πράξη. Αυτού του είδους η αλληλεγγύη θα καταστεί τότε πραγματικότητα και όχι απλά μόνο μια δέσμη πολιτικών στόχων.

Στην εξωτερική και στην εμπορική πολιτική, η όποια συνεργασία με τη Ρωσία πρέπει να βασίζεται σε ξεκάθαρους και διαφανείς όρους που διέπουν το εμπόριο και τη διανομή. Η ΕΕ πρέπει να υποστηρίξει μια πολιτική που θα οδηγήσει τη Ρωσία να αναλάβει να εφοδιάζει με ενεργειακούς πόρους υπό συνθήκες ασφαλείας κάθε κράτος μέλος. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, λογικά θα εξασφαλίσουμε μια ισχυρή ενεργειακή πολιτική, αλληλεγγύη και μια καλύτερη Ευρώπη.

  Peter Liese (PPE-DE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, η Ευρώπη είναι πολύ εξαρτημένη από τα ορυκτά καύσιμα. Οι τελευταίες εβδομάδες έδειξαν πιο ξεκάθαρα παρά ποτέ ότι αυτό πρέπει να σταματήσει. Οι τιμές αυξάνονται δραματικά για τη βιομηχανία και την ιδιωτική κατανάλωση. Δεν υπάρχει στην πραγματικότητα ασφάλεια εφοδιασμού και δεν εξασφαλίζεται ότι ο σημερινός μας ενεργειακός εφοδιασμός είναι βιώσιμος από κλιματική άποψη. Η κ. Morgan αναφέρθηκε στον τυφώνα Κατρίνα. Υπάρχει μια σειρά άλλων τυφώνων και οι επιστήμονες μας λένε πως αυτό είναι κατά πάσα πιθανότητα ήδη μία από τις επιπτώσεις της αλλαγής του κλίματος.

Γι’ αυτό, πρέπει να μειώσουμε την εξάρτησή μας από τα ορυκτά καύσιμα. Εγώ θεωρώ καθοριστικά τρία πράγματα. Το πρώτο είναι η ατομική ενέργεια: δεν θα πρέπει να σταματήσουμε απλά και μόνο για πολιτικούς λόγους τη λειτουργία ασφαλών σταθμών παραγωγής ενέργειας. Ως εκ τούτου, είμαι υπέρ της έγκρισης της σχετικής τροπολογίας που πρότεινε η Ομάδα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (Χριστιανοδημοκράτες) και των Ευρωπαίων Δημοκρατών. Λυπάμαι που αυτό δεν μπόρεσε να το πει έτσι σήμερα το πρωί στην ομιλία της η καγκελάριος Μέρκελ επειδή έχουμε συνασπισμό με τους σοσιαλδημοκράτες, χαίρομαι όμως διότι οι σοσιαλδημοκράτες εδώ στο Ευρωπαïκό Κοινοβούλιο αρχίζουν να αλλάζουν τρόπο σκέψης και ίσως η κ. Μέρκελ να μπορεί σε έναν χρόνο από τώρα να υπερασπιστεί την πυρηνική ενέργεια μιλώντας εκ μέρους ολόκληρης της γερμανικής κυβέρνησης.

Η κ. Μέρκελ και όλοι εμείς μπορούμε να υποστηρίξουμε μια σειρά άλλων σημείων – και αυτό θα κάνει στην κύρια ομιλία της αύριο στη σύνοδο κορυφής: χρειαζόμαστε την ενεργειακή απόδοση. Στην Ευρώπη γίνεται σπατάλη ενέργειας και αυτό δεν μπορούμε να το συνεχίσουμε άλλο. Χρειαζόμαστε μία αποδοτική επέκταση της χρησιμοποίησης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Είναι απαραίτητο να χρησιμοποιήσουμε περισσότερο τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αλλά θα πρέπει να το κάνουμε χωρίς μακροπρόθεσμες επιδοτήσεις. Γι’ αυτό, αναφέρομαι και πάλι στην οδηγία που ζητάει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τη θέρμανση και ψύξη. Εδώ το δυναμικό είναι πολύ μεγάλο και το κόστος σχετικά μικρό και γι’ αυτό θα πρέπει να προχωρήσουμε γρήγορα στη φάση της παράδοσης.

Υποστηρίζω το παρόν ψήφισμα γιατί περιλαμβάνει αυτά τα αιτήματα και γιατί έτσι ενθαρρύνουμε την Επιτροπή να προχωρήσει πιο γρήγορα σχετικά με αυτό το θέμα.

  Renato Brunetta (PPE-DE). – (IT) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, για την οικοδόμηση μια κοινής ενεργειακής πολιτικής η Επιτροπή θα πρέπει, καταρχάς, να φέρει εις πέρας την ελευθέρωση της αγοράς αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας. Φτάνουν πια οι ασυμμετρίες και τα τεχνάσματα. Η Επιτροπή πρέπει να αντιταχθεί σε όλα τα μέτρα που αποσκοπούν στην παρεμπόδιση της ελεύθερης κυκλοφορίας των κεφαλαίων, προκειμένου να αποφευχθούν όλες οι μορφές στρέβλωσης του ανταγωνισμού από τον προστατευτισμό των κυβερνήσεων προς του εθνικούς πρωταθλητές, διαφορετικά διακυβεύεται η ίδια η αξιοπιστία της, κύριε Επίτροπε.

Όπως γνωρίζετε, η ενέργεια είναι συγχρόνως παραγωγικό και καταναλωτικό αγαθό, απαραίτητο για την ανάπτυξη της οικονομίας μας και για τη διατήρηση υψηλού επιπέδου διαβίωσης. Η κοινή ενεργειακή πολιτική, σε συνδυασμό με την κοινή εξωτερική πολιτική, αποτελούν τα μέσα για την επίτευξη αυτών των στόχων στη διευρυμένη Ευρώπη. Το πολιτικό ζήτημα είναι εάν θα τα καταφέρουμε.

Η Ευρώπη είναι χωρισμένη σε δύο μέτωπα: άλλοι έχουν εμπιστοσύνη στη Ρωσία και άλλοι είναι επικριτικοί απέναντί της, έστω και αν εξαρτώνται αποκλειστικά σχεδόν από τους ενεργειακούς της πόρους. Στην ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας η Ρωσία είναι ένας απαραίτητος προμηθευτής, από τον οποίο, ωστόσο, δεν πρέπει να εξαρτώμεθα υπερβολικά. Η διαφοροποίηση του ενεργειακού εφοδιασμού είναι συνεπώς αναγκαία και απαραίτητη για την εξεύρεση ευρωπαϊκών λύσεων στον τομέα του εφοδιασμού. Θα πρέπει, συνεπώς, να αποκτήσουμε ενιαία φωνή. Θα τα καταφέρουμε;

Η διαφοροποίηση των πόρων του εφοδιασμού φαίνεται να είναι μονόδρομος, όπως και η βελτίωση των δικτύων μεταφοράς ενέργειας, των αγωγών αερίου και των λιμένων. Είναι σημαντικό να αναπτύξουμε μια ενεργειακή διάσταση στη στρατηγική και στην ασφάλεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να αυξήσουμε τις δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις σε εναλλακτικές και ανανεώσιμες πηγές. Θα τα καταφέρουμε;

Με λίγα λόγια, μια ενεργειακή πολιτική ως θεμελιώδη συνιστώσα της νέας Ευρώπης. Αυτό είναι το μήνυμα που πρέπει να στείλουμε προς τους συμπολίτες μας. Θα τα καταφέρουμε;

  Avril Doyle (PPE-DE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, όταν έσβησαν τα φώτα στην Καλιφόρνια, στο Τορίνο, ακόμα και στην πόλη μου στο Wexford –για να μην αναφέρω το πρόσφατο περιστατικό με την εταιρεία Gazprom– ξαφνικά η προσοχή επικεντρώθηκε στην ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού, η οποία είναι καίριας σημασίας για εμάς τόσο από στρατηγικής όσο και από οικονομικής άποψης, ειδικά με την εκθετική αύξηση της εξάρτησης από τις εισαγωγές ενέργειας και του κόστους. Όπως αναφέρει η πρόσφατη Πράσινη Βίβλος για την ενεργειακή πολιτική, αν δεν καταστήσουμε την τοπική μας ενέργεια πιο ανταγωνιστική τις δύο προσεχείς δεκαετίες, το 70% των ενεργειακών αναγκών της Ένωσης θα πρέπει να καλύπτεται από εισαγόμενα προϊόντα, σε σύγκριση με ένα ποσοστό μόλις 50% σήμερα. Το μεγαλύτερο μέρος αυτού του ποσοστού προέρχεται από περιφέρειες που απειλούνται από γεωπολιτική αστάθεια.

Αυτό το ποσοστό, ωστόσο, κρύβει την υψηλότερη εξάρτηση από τις εισαγωγές ενέργειας των περιφερειακών και των γεωγραφικά απομονωμένων ενεργειακών αγορών όπως οι χώρες της Βαλτικής, η Ιρλανδία και άλλες νησιωτικές κοινότητες. Στην Ιρλανδία περάσαμε από εξάρτηση κατά 65% από την εισαγόμενη ενέργεια το 1990, σε ποσοστό εξάρτησης που ξεπερνά το 90% σήμερα και αυξάνεται συνεχώς. Οι τοπικές προμήθειές μας σε ορυκτά καύσιμα –τύρφη και φυσικό αέριο– ελαττώνονται δραστικά από το 1995, ενώ η οικονομική και βιομηχανική ανάπτυξη σε ρυθμούς ρεκόρ εκτίναξε τη ζήτηση στα ύψη.

Ενώ το ενεργειακό μίγμα πρέπει να συνεχίσει να εμπίπτει στην αρμοδιότητα των κρατών μελών, σε μια ενιαία αγορά, η επίθεση εναντίον ενός είναι επίθεση εναντίον όλων όσον αφορά την ενέργεια. Η αλληλεγγύη στην ΕΕ θα είναι ζωτική για τη διασφάλιση δίκαια κατανεμημένων προμηθειών με προέλευση εκτός των συνόρων μας, μέσω της ολοκλήρωσης μιας ανταγωνιστικής, ολοκληρωμένης, εσωτερικής αγοράς ενέργειας. Αυτό δεν μπορεί να συμβεί χωρίς πρόσθετη υλική δυνατότητα, υπό τη μορφή διευρωπαϊκών ενεργειακών δικτύων, ώστε να συνδεθούμε όλοι σε ένα ευρωπαϊκό δίκτυο.

Σε κάθε κράτος μέλος, θα πρέπει να γίνει πραγματικότητα ο αποτελεσματικός διαχωρισμός των δραστηριοτήτων δικτύου και εφοδιασμού στο φυσικό αέριο και στον ηλεκτρισμό: στην Ιρλανδία αυτό δεν έχει συμβεί ακόμα.

Μέσω κινήτρων σε επίπεδο ΕΕ και κρατών μελών, πρέπει να εστιάσουμε σοβαρά στην ανάπτυξη και στην ένταξη των 21 τύπων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ειδικά λόγω των υποχρεώσεών μας σε σχέση με την αλλαγή του κλίματος. Έχω την εντύπωση ότι, ειδικά όσον αφορά τα βιοκαύσιμα, δεν υπάρχει έλλειψη ενδιαφέροντος: η ερευνητική και η επενδυτική κοινότητα κάνουν κύκλους, αλλά φοβούνται να κάνουν το βήμα στο άγνωστο. Η συζήτηση, η καλή θέληση και το ενδιαφέρον δεν είναι αρκετά. Χρειαζόμαστε σοβαρούς χρηματοδοτικούς και ρυθμιστικούς καταλύτες για να αυξηθεί η έρευνα και να ενισχυθεί η ανάπτυξη πιλοτικών έργων που χρησιμοποιούν ανανεώσιμες τεχνολογίες αιχμής.

Η αποσύνδεση της οικονομικής ανάπτυξης και της κατανάλωσης ενέργειας και η όλη ιστορία της διαχείρισης της ζήτησης δεν είναι δυνατόν να αγνοηθούν. Η παγκόσμια ζήτηση ενέργειας και οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα αναμένεται να αυξηθούν κατά 60% μέχρι το 2030. Μόνο με την αύξηση των μέτρων ενεργειακής απόδοσης μέχρι το 2020 μπορούμε να μειώσουμε τη ζήτηση κατά περισσότερο από 20%.

Κύριε Επίτροπε, μην περιμένετε μέχρι να σβήσουν ξανά τα φώτα! Ας δράσουμε τώρα και ας διατηρήσουμε την ενεργειακή ασφάλεια στην κορυφή της πολιτικής ατζέντας σε περίοδο ειρήνης.

  Romana Jordan Cizelj (PPE-DE). – (SL) Η ενέργεια είναι θεμελιώδης για τις δραστηριότητές μας και εκ των ων ουκ άνευ για την επιτυχία μας στην εφαρμογή των πολιτικών που έχουμε καθορίσει. Η κατάσταση στον τομέα της ενέργειας θα προσδιορίσει σε πολύ μεγάλο βαθμό τον τρόπο με τον οποίο θα επιτύχουμε τους στόχους της Στρατηγικής της Λισαβόνας και μάλιστα αν θα τους επιτύχουμε καθόλου.

Κύριε Επίτροπε, έχετε επίγνωση αυτής της κατάστασης και αυτός είναι ο λόγος που κινήσατε τα πράγματα και δημοσιεύσατε την Πράσινη Βίβλο για μια κοινή ευρωπαϊκή ενεργειακή πολιτική νωρίτερα αυτόν τον μήνα. Πράγματι ήταν πλέον καιρός να επιδιώξουμε απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα: με ποιον τρόπο άραγε θα διασφαλίσουμε ασφαλή και επαρκή ενεργειακό εφοδιασμό σε ανταγωνιστικές τιμές μεριμνώντας όμως παράλληλα για το περιβάλλον; Με ποιον τρόπο άραγε πρέπει να διαμορφωθεί το μείγμα των ενεργειακών μας πηγών στο μέλλον; Πόσο σταθερές είναι οι περιοχές από τις οποίες μπορούμε να εισάγουμε ενεργειακούς πόρους; Ποιο είναι το τρέχον κόστος τους και πόσο πολύ θα κοστίζουν στο μέλλον; Πώς θα επιδράσει η χρήση τους στο περιβάλλον, και ούτω καθεξής;

Οι απαντήσεις μας σε αυτά τα ερωτήματα πρέπει να είναι μια ρεαλιστική αποτίμηση της συμβολής των πηγών πρωτογενούς ενέργειας στο συνολικό ευρωπαϊκό μείγμα πηγών ενέργειας, μια έντιμη αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των υφιστάμενων τεχνολογιών και του δυναμικού νέων, εξελισσόμενων τεχνολογιών, πρέπει δε να εξεταστεί και το ζήτημα των φυσικών πόρων των κρατών μελών. Ήλθε η ώρα να αποφύγουμε την πολιτική ρητορεία και να αντιμετωπίσουμε κατάματα την κατάσταση ως έχει.

Θέλω να επισημάνω ιδιαίτερα ότι η πυρηνική ενέργεια δεν μπορεί και δεν πρέπει να αποτελέσει θέμα ταμπού στην ευρωπαϊκή πολιτική κονίστρα. Αυτή τη στιγμή η πυρηνική ενέργεια δεν παράγει καθόλου εκπομπές αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, μας επιτρέπει να εισάγουμε ουράνιο από διάφορες χώρες, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που έχουν πολιτική σταθερότητα, και για αυτόν ακριβώς τον λόγο προσφέρει σταθερό και ανταγωνιστικό τιμολόγιο. Το μελλοντικό ερευνητικό και αναπτυξιακό έργο αναμένεται να βελτιώσει την αποδοτικότητά της, να μειώσει την ποσότητα των ραδιενεργών αποβλήτων και να αυξήσει την ασφάλεια. Πρέπει πλέον να καταλάβει θέση ανάλογη με αυτή που επιτάσσουν οι ανωτέρω παράγοντες τόσο στα ευρωπαϊκά κείμενα στρατηγικής όσο και σε ό,τι αφορά τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων.

  Hans Winkler, Προεδρεύων του Συμβουλίου. (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, η σημερινή συζήτηση ήταν πολύ σημαντική ενόψει του αυριανού συμβουλίου και του γεγονότος ότι αύριο οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων θα ασχοληθούν πολύ εντατικά και με το θέμα της ενέργειας, θα ήθελα δε να ευχαριστήσω θερμά όλους όσους συμμετείχαν. Λόγω έλλειψης χρόνου δεν μπορώ να αναφερθώ σε όλα όσα ειπώθηκαν εδώ – και ειπώθηκαν πάρα πολλά σημαντικά πράγματα. Θα ήθελα, ολοκληρώνοντας, να αναφέρω μόνο λίγα σημεία.

Ο κ. Rübig επεσήμανε δικαιολογημένα ότι για το πρόβλημα αυτό χρειάζεται μια πιο εκτενής συζήτηση και ότι με το θέμα της ενέργειας πρέπει να ασχοληθούν όλα τα πεδία δραστηριοτήτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Προεδρία το κατανοεί αυτό και φυσικά συνεργάζεται και με την Επιτροπή εν προκειμένω, θα ήθελα δε στο σημείο αυτό να ευχαριστήσω θερμά τον κ. Piebalgs για τη συνεργασία του από την πρώτη στιγμή. Θεωρώ ότι ήταν ο πρώτος Επίτροπος με τον οποίο είχαμε στενή συνεργασία και θα ήθελα να τον ευχαριστήσω θερμά γι’ αυτό.

Ωστόσο, και τα κράτη μέλη πρέπει επίσης να συμμετάσχουν, διότι μόνο η κοινή προσπάθεια θα μας οδηγήσει στον στόχο, στην ασφάλεια εφοδιασμού, την ανταγωνιστικότητα και την αειφορία, που πρέπει να είναι τα κύρια σημεία εστίασης της ευρωπαϊκής ενεργειακής πολιτικής.

Η Ευρώπη πρέπει να μιλά ομόφωνα στις τρίτες χώρες αναφορικά με την ενεργειακή πολιτική. Το είπαν ο κ. Brunetta και ο κ. Brok, ο Πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων. Είναι κι αυτό ιδιαίτερα σημαντικό και πρέπει να ασχοληθούμε με αυτό.

Ο κ. Goebbels και ο Επίτροπος Piebalgs μίλησαν για αλληλεγγύη. Πραγματικά, η αλληλεγγύη είναι ένας πολύ ουσιαστικός παράγοντας και οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων θα το αναγνωρίσουν αυτό αύριο, στη δήλωση και τα συμπεράσματα που θα εγκρίνουν. Ο κ. Goebbels ζήτησε μία politique énergique plus solidaire και θεωρώ επιτυχή αυτήν την έκφραση.

Ο κ. Turmes προεξόφλησε ήδη τι θα πουν αύριο οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων. Εγώ ομολογώ ότι δεν ξέρω. Ίσως άλλοι να έχουν καλύτερη πληροφόρηση. Μπορώ όμως να πω το εξής: η αυριανή συζήτηση για την ενέργεια είναι καλά προετοιμασμένη, τόσο από τους Υπουργούς Ενέργειας όσο και από το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων και Εξωτερικών Σχέσεων. Φυσικά, δεν γνωρίζουμε πώς θα είναι τελικά το κείμενο που θα εγκρίνουν οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων, θεωρώ όμως δεδομένο ότι θα περιλαμβάνει ορισμένα πολύ σημαντικά πράγματα. Δεν πρόκειται να είναι σε καμία περίπτωση δήλωση εθνικών συμφερόντων, αντίθετα, αύριο θα αποφασιστεί μία ευρωπαϊκή ενεργειακή πολιτική. Αυτό μπορούμε να το πούμε από σήμερα.

(EN) Η κ. Ek ανέφερε την ανάγκη να διατηρηθεί ο ανταγωνισμός. Θα ήθελα να σας παραπέμψω, καταρχάς, στη συζήτηση που διεξήχθη πριν από δέκα ημέρες στο Στρασβούργο, όπου εγώ ο ίδιος, εξ ονόματος του Συμβουλίου, μαζί με την Επίτροπο που είναι αρμόδια για θέματα ανταγωνισμού, αναφέραμε σαφέστατα ότι είμαστε υπέρ και ότι πρέπει να διατηρήσουμε τους κανόνες του ανταγωνισμού, ειδικά στον τομέα της ενέργειας. Θα ήθελα να αναφέρω μια μικρή παράγραφο για την ενεργειακή πολιτική για την Ευρώπη. Η παράγραφος που αφορά ακριβώς αυτό που ρωτήσατε επισημαίνει ότι, κατά την εκπλήρωση των βασικών στόχων της, η ενεργειακή πολιτική για την Ευρώπη θα πρέπει να διασφαλίζει τη διαφάνεια και αγορές που δεν εισάγουν διακρίσεις, να είναι συνεπής με τους κανόνες ανταγωνισμού, να είναι συνεπής με τις υποχρεώσεις των δημόσιων υπηρεσιών και να σέβεται πλήρως την κυριαρχία των κρατών μελών στις βασικές πηγές ενέργειας και στην επιλογή του ενεργειακού μίγματος.

(DE) Πολλά από αυτά ειπώθηκαν κι εδώ και δεν μπορώ παρά να τα επιβεβαιώσω και να τα προσυπογράψω.

Η κ. Rothe ζήτησε συγκεκριμένους στόχους για την επέκταση της χρησιμοποίησης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Δεν μπορώ παρά να συμφωνήσω. Η αυστριακή Προεδρία καταβάλλει μεγάλες προσπάθειες και έχει μεγάλες φιλοδοξίες. Όπως όμως έδειξε και αυτή η συζήτηση, σε πολλά σημεία δεν υπάρχει ομοφωνία. Δεν μπορεί να δημιουργηθεί από τη μια μέρα στην άλλη μία συνεπής και συνεκτική ενεργειακή πολιτική για την Ευρώπη.

Είναι ουσιαστικό να δώσουν αύριο οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων μία σημαντική ώθηση και μετά τα κράτη μέλη, το Συμβούλιο και η Επιτροπή να στηριχτούν στις αρχές που θα διατυπωθούν και θα εγκριθούν αύριο, έτσι ώστε να επιτύχουμε τελικά αυτά που θέλουμε: ασφάλεια εφοδιασμού, μεγαλύτερη απόδοση και έναν εποικοδομητικό διάλογο με τρίτες χώρες, προκειμένου να εξασφαλιστεί η χρησιμοποίηση καθαρής ενέργειας στο μέλλον και για τις επόμενες γενιές.

  Andris Piebalgs, Μέλος της Επιτροπής. (EN) Κύριε Πρόεδρε, μετά από μια τόσο δημιουργική και ενδιαφέρουσα συζήτηση, θα ήθελα να ζητήσω την άδεια να μιλήσω λίγο περισσότερο από το σύνηθες στο τέλος της συζήτησης.

Στην κατάσταση που αντιμετωπίζουμε επί του παρόντος, θα καταφεύγαμε συνήθως στην ιστορία για να αναζητήσουμε γενναίες αποφάσεις που λήφθηκαν για την ενεργειακή πολιτική. Μέχρι στιγμής βρήκα μία: πριν από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν ο Ουΐνστον Τσόρτσιλ, ο οποίος ήταν τότε υπεύθυνος για το Ναυτικό, αποφάσισε να αλλάξει τα καύσιμα του Βρετανικού Ναυτικού από κάρβουνο –που παραγόταν τοπικά στην Ουαλία– σε πετρέλαιο. Όταν ρωτήθηκε για την ασφάλεια, είπε ότι η ποικιλομορφία ήταν η απάντηση. Αντιμετωπίζουμε μια πρόκληση τόσο μεγάλη όσο η πρόκληση που αντιμετώπιζε κι εκείνος. Ωστόσο, θα πρέπει να επιδείξουμε το ίδιο θάρρος. Ούτε ο ΟΠΕΚ ούτε η Ρωσία κρατούν τον άσσο στο δικό μας παιχνίδι πόκερ. Τον κρατάμε εμείς.

Πιστεύω ότι, στη σημερινή πρόκληση, το πιο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα θα είναι ότι ένα μέρος του κόσμου όχι μόνο θα είναι ενεργειακά αποδοτικό, αλλά θα είναι επίσης ικανό να διαχειρίζεται τη ζήτηση. Αυτό είναι το κλειδί για την επιτυχία. Ειδάλλως, ακόμα και με την καλύτερη ποικιλομορφία, δεν θα είμαστε βιώσιμοι. Αυτή είναι η βασική πρόκληση που πρέπει να αντιμετωπίσουμε.

Το δεύτερο σημαντικό θέμα είναι ότι, αν σε ένα πιο σύνθετο περιβάλλον –όχι απλώς ένα περιβάλλον στο οποίο μεταβαίνουμε από το κάρβουνο στο πετρέλαιο– θα θέλαμε να επιτύχουμε τους στόχους επί των οποίων συμφωνήσαμε, θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι μπορούμε να τους επιτύχουμε, όπως μπορέσαμε να επιτύχουμε και τους προηγούμενους στόχους μας. Αυτό είναι καίριας σημασίας.

Η αλληλεγγύη είναι εξαιρετικά σημαντική. Εντούτοις, θα πρέπει να κατανοήσουμε όλοι ότι η αλληλεγγύη μας επιβάλλει να κάνουμε προπαρασκευαστική εργασία για να προετοιμαστούμε για αυτή και ότι υπάρχει ένα τίμημα που πρέπει να πληρώσουμε. Πρέπει να πιστέψουμε, για παράδειγμα, ότι η ενεργειακή γέφυρα ανάμεσα στη Λιθουανία και στην Πολωνία δεν αποτελεί μόνο εμπορικό θέμα, αλλά και θέμα αλληλεγγύης. Πρέπει να δημιουργηθεί, αλλά όχι βάσει εμπορικών επιχειρημάτων.

Άκουσα πολλά επιφυλακτικά σχόλια σχετικά με τις αγορές. Ωστόσο, η αγορά αποτελεί στην πραγματικότητα τη δύναμη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το θέμα των εθνικών πρωταθλητών διεγείρει τα πάθη. Ωστόσο, κάθε περίπτωση θα κριθεί με βάση το ευρωπαϊκό δίκαιο ανταγωνισμού. Αν χρειαστεί να ενισχυθεί ο νόμος, αυτή είναι διαφορετική ιστορία. Η συζήτηση πάντα θα διεγείρει τα πάθη. Αλλά ο νόμος θα εφαρμοστεί με ακρίβεια και ο ανταγωνισμός θα επικρατήσει.

Οι νέες τεχνολογίες είναι σίγουρα απαραίτητες. Η τιμή του πετρελαίου στην πραγματικότητα αποτελεί κίνητρο για ανάπτυξη. Πρόσφατα έλαβα μια πολύ ενδιαφέρουσα πρόταση σχετικά με τα υπερδίκτυα που συνδέουν πολλές αιολικές μονάδες ανοικτής θάλασσας. Όταν γνωρίζει κανείς εκπροσώπους μικρομεσαίων επιχειρήσεων που ασχολούνται με τις ανανεώσιμες πηγές και τη θέρμανση και τους ρωτά τι θα υποστήριζαν, ισχυρίζονται ότι οι τιμές του πετρελαίου θα πρέπει να παραμείνουν ως έχουν. Αυτό δίνει περισσότερη ποικιλομορφία και αποτελεί κίνητρο για τεχνολογική ανάπτυξη μεταξύ των ερευνητών μας. Αλλά αυτό πάλι μας οδηγεί πίσω στο γεγονός ότι θα είμαστε τόσο ισχυροί όσο η βούλησή μας. Αν είμαστε αδύναμοι και δεν πιστεύουμε σε αυτό, κανείς άλλος δεν θα μας βοηθήσει – ούτε η Ρωσία ούτε η Σαουδική Αραβία. Εμείς πρέπει να βοηθήσουμε τους εαυτούς μας.

Σε αυτό το πλαίσιο, πιστεύω ότι αυτές οι συζητήσεις είναι αναγκαίες. Η στρατηγική ανασκόπηση της ΕΕ για την ενέργεια θα προβλέψει μια πολύ συναφή συζήτηση και το δικαίωμα να λαμβάνονται αποφάσεις. Ωστόσο, πιστεύω ακόμα ότι η βασική απάντηση βρίσκεται στις δυνάμεις μας ως Ένωση, δηλαδή στη δημοκρατία, στο όραμά μας για τις διεθνείς σχέσεις και στην αγορά. Αλλά για να λειτουργήσει η αγορά, θα πρέπει να προβλέψουμε σταθερές και προβλέψιμες επενδυτικές συνθήκες. Τότε η αγορά θα παράσχει αυτά που της ζητούνται.

Σας ευχαριστώ πολύ για τη συζήτησή σας. Πραγματικά πιστεύω ότι θα επιστρέψουμε για τη συζήτηση και θα συμφωνήσουμε για το περιεχόμενο μιας ευρωπαϊκής ενεργειακής πολιτικής.

ΠΡΟΕΔΡΙΑ ΤΟΥ κ. DOS SANTOS
Αντιπροέδρου

  Πρόεδρος. Για να ολοκληρωθεί η συζήτηση, έλαβα πέντε προτάσεις ψηφίσματος⁽¹⁾, σύμφωνα με το άρθρο 108, παράγραφος 5 του Κανονισμού.

Η συζήτηση έληξε.

Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί αύριο στις 11.00.

(1) Βλ. συνοπτικά πρακτικά