Πρόεδρος. Κηρύσσω την επανάληψη της συνόδου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που είχε διακοπεί την Πέμπτη, 16 Μαρτίου 2006.
2. Έγκριση των συνοπτικών πρακτικών της προηγούμενης συνεδρίασης: βλ. Συνοπτικά Πρακτικά
3. Κατάθεση εγγράφων: βλ. Συνοπτικά Πρακτικά
4. Γραπτές δηλώσεις (άρθρο 116 του Κανονισμού): βλ. Συνοπτικά Πρακτικά
5. Συνέχεια που δόθηκε στα ψηφίσματα του Κοινοβουλίου: βλ. Συνοπτικά Πρακτικά
6. Νομικά επαγγέλματα και γενικό συμφέρον για την ομαλή λειτουργία των νομικών συστημάτων (προτάσεις ψηφίσματος που έχουν κατατεθεί): βλ. Συνοπτικά Πρακτικά
7. Ανακοίνωση της Προεδρίας
Πρόεδρος. Πριν ασχοληθούμε με την ημερήσια διάταξη, πρέπει να σας ανακοινώσω μια είδηση που είναι θετική αυτή τη φορά: μια θετική είδηση σχετικά με την κατάσταση στην Ισπανία, αλλά η οποία πιστεύω ότι είναι καλή για όλη την Ευρώπη.
Αναφέρομαι στο ανακοινωθέν που εξέδωσε σήμερα η ETA, ανακοινώνοντας τη μόνιμη κατάπαυση του πυρός.
(Χειροκροτήματα)
Μας προσφέρεται μια φευγαλέα εικόνα ενός μέλλοντος χωρίς τρομοκρατία. Αυτή είναι η κατάλληλη στιγμή να ενεργήσουμε ήρεμα και συνετά. Είναι επίσης η κατάλληλη στιγμή να θυμηθούμε τα θύματα της τρομοκρατίας, και ήταν πάρα πολλά. Είναι μια στιγμή για ελπίδα, για την ενότητα όλων των δημοκρατικών πολιτικών δυνάμεων. Θα επαναλάβω ότι αυτά είναι καλά νέα όχι μόνο για την ισπανική κοινωνία, αλλά για όλη την Ευρώπη, διότι δείχνουν ότι η τρομοκρατία μπορεί να καταπολεμηθεί με τη δύναμη της δημοκρατίας.
Σας ευχαριστώ για το χειροκρότημά σας, κυρίες και κύριοι.
(Χειροκροτήματα)
Θα ήθελαν οι πολιτικές ομάδες να μιλήσουν μετά από αυτή την ανακοίνωση από την Προεδρία;
Martin Schulz, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, η πληροφορία που δώσατε στο Σώμα προξένησε σήμερα, όπως μπορείτε να φανταστείτε, ζωηρή αντίδραση στην Ομάδα μας. Στις τάξεις των 200 βουλευτών της Σοσιαλιστικής Ομάδας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υπάρχει μία συνάδελφος που υπήρξε θύμα της τρομοκρατίας της ΕΤΑ, η οποία δολοφόνησε τον σύζυγό της. Ελπίζω να συμφωνείτε να ζητήσω από τη συνάδελφο Barbara Dührkop Dührkop να πει δυο λόγια εξ ονόματος της Ομάδας μας.
(Χειροκροτήματα)
Bárbara Dührkop Dührkop, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. – (ES) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, η ανακοίνωση της μόνιμης κατάπαυσης του πυρός της ETA, η οποία έχει επιβεβαιωθεί, είναι εξαιρετικά ελπιδοφόρα είδηση για όλους τους πολίτες της Ισπανίας και κατά συνέπεια για όλους τους πολίτες της Ευρώπης.
Κάνουμε έκκληση ενότητας προς όλους τους ευρωπαίους δημοκράτες τώρα και στο μέλλον, προκειμένου να επιτευχθεί οριστική ειρήνη.
Όπως είπατε, κύριε Πρόεδρε –και το λέω αυτό με βαθιά συγκίνηση– αυτή είναι η κατάλληλη στιγμή για να θυμηθούμε τα θύματα.
(Παρατεταμένα χειροκροτήματα)
Hans-Gert Poettering, εξ ονόματος της Ομάδας PPE-DE. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, αυτό που είπε στο τέλος η αξιότιμη συνάδελφός μας κ. Dührkop θα ήταν και η δική μου πρώτη φράση, ότι δηλαδή σήμερα η σκέψη μας είναι στραμμένη στους άντρες και τις γυναίκες που δολοφονήθηκαν από την ΕΤΑ και στις οικογένειές τους.
Διότι όσο κι αν χαιρόμαστε, φυσικά, για τη δήλωση αυτήν της ΕΤΑ, λέμε επίσης κατηγορηματικά ότι δεν θα πρέπει να δοθούν πολιτικά ανταλλάγματα για μια τέτοια δήλωση. Σε μια ώρα σαν κι αυτήν, όπου ελπίζουμε σε ένα ειρηνικό μέλλον για ολόκληρη τη Χώρα των Βάσκων και το ισπανικό έθνος, οι σκέψεις μας κατευθύνονται σε όλους τους ανθρώπους στον κόσμο, που πεθαίνουν εξαιτίας της τρομοκρατίας ή χάνουν την ατομική ελευθερία τους, όπως τις τελευταίες ημέρες στη Λευκορωσία, όπου μέρος της αντιπολίτευσης βρίσκεται στις φυλακές.
Ως ελεύθερα εκλεγμένοι ευρωβουλευτές έχουμε ηθικό καθήκον να υψώνουμε τη φωνή μας όποτε πρόκειται για την προστασία και την αξιοπρέπεια της ανθρώπινης ζωής, γιατί η αξιοπρέπεια και η προστασία της ανθρώπινης ζωής είναι η υπέρτατη αξία στην Ευρώπη και σε ολόκληρο τον κόσμο.
(Χειροκροτήματα)
Graham Watson, εξ ονόματος της Ομάδας ALDE. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, συνήθως όταν καλούνται οι ηγέτες των πολιτικών ομάδων να πάρουν τον λόγο, κάποια τραγωδία έχει πλήξει τον κόσμο. Χαίρομαι διότι λαμβάνω σήμερα τον λόγο για τον εορτασμό ενός γεγονότος που μόνο νίκη μπορεί να θεωρηθεί.
Στη Δυτική Ευρώπη, χάρη στους πολιτικούς ηγέτες της μεταπολεμικής γενιάς, απολαμβάνουμε τη δημοκρατία. Σε μια δημοκρατία, η αλλαγή προκύπτει μέσα από την κάλπη και όχι με σφαίρες. Οι δράσεις της ETA, του IRA των Ερυθρών Ταξιαρχιών και άλλων τρομοκρατικών οργανώσεων που γνωρίσαμε στο παρελθόν αποτελούσαν άδικες τρομοκρατικές ενέργειες. Εξ ονόματος της Συμμαχίας Φιλελευθέρων και Δημοκρατών για την Ευρώπη, χαιρετίζω τη διαδικασία στο πλαίσιο της οποίας η ΕΤΑ ανακοίνωσε αυτή την κατάπαυση του πυρός. Προσβλέπω στον διάλογο και στη δημοκρατία ως βάση για αλλαγή στην Ισπανία και σε όλη την ήπειρό μας.
(Χειροκροτήματα)
Daniel Marc Cohn-Bendit, εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE. – (FR) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, η Ομάδα μας έμαθε τα νέα για το ανακοινωθέν της ETA πριν από δύο ώρες περίπου και θέλουμε να προβούμε στην ακόλουθη δήλωση. Αυτή η δήλωση της ETA δείχνει δύο πράγματα.
Πρώτον, ότι οι δημοκρατίες έχουν δίκιο που αντιστέκονται στην τρομοκρατία.
(Χειροκροτήματα)
Δεύτερον, δείχνει ότι οι δημοκρατίες έχουν μεν δίκιο που αντιστέκονται στην τρομοκρατία, πρέπει όμως επίσης να ξέρουν να διαπραγματεύονται και να συνομιλούν. Αυτό συνέβη στη Βόρειο Ιρλανδία και αυτό ακριβώς συμβαίνει και στην Ισπανία. Συγχαίρω όλες τις πολιτικές δυνάμεις της Ισπανίας που κατάφεραν να αντιταχθούν και να διαπραγματευτούν εφόσον, για να αποτραπεί μια σφαγή, πρέπει τα μέρη να μπορούν να συνομιλούν. Συγχαίρω, λοιπόν, την ισπανική κυβέρνηση, συγχαίρω όλους όσους είχαν τη δύναμη να δείξουν ότι αντιτάσσονται, ότι δεν υποκύπτουν αλλά ότι θέλουν να ξεμπερδέψουν με την τρομοκρατία και ότι το τέλος της τρομοκρατίας εξαρτάται πάντοτε από διαπραγματεύσεις.
Επιπλέον, ζητήσαμε η ΕΤΑ να αποστείλει την επιστολή της περί κατάπαυσης του πυρός στη Χαμάς ώστε ενδεχομένως να εμπνευστεί από αυτήν.
(Χειροκροτήματα)
Brian Crowley, εξ ονόματος της Ομάδας UEN. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα κι εγώ, όπως και οι συνάδελφοί μου, να χαιρετίσω αυτή την απόφαση της ETA. Δυστυχώς, είναι πολύ αργά για πολλά από τα θύματα, σκεφτείτε όμως τα μελλοντικά θύματα, των οποίων οι ζωές σώθηκαν λόγω της απόφασης που λήφθηκε σήμερα.
Προσβλέποντας στο μέλλον της ειρήνης και της διαπραγμάτευσης που θα επέλθει στην Ισπανία ως αποτέλεσμα αυτής της απόφασης, θέλω να χαραχτεί στο μυαλό των ανθρώπων η ιδέα ότι οι καταπαύσεις πυρός και οι διαπραγματεύσεις δεν σημαίνουν υποταγή. Θα πρέπει να υπάρχει ισότιμη εκτίμηση μεταξύ των διαφορετικών πλευρών του προβλήματος. Θα πρέπει να υπάρχει σεβασμός για τη διαφορά απόψεων, αλλά το πιο σημαντικό από όλα είναι ότι δεν πρέπει να ξεχνούμε ποτέ ότι ζωές θυσιάστηκαν χωρίς λόγο επειδή κάποιοι άνθρωποι αρνήθηκαν να μιλήσουν μεταξύ τους επί ίσοις όροις και ισότιμα. Αν μη τι άλλο, η Ευρωπαϊκή Ένωση απέδειξε, στα 50 και πλέον χρόνια ύπαρξής της, ότι είναι η καλύτερη δυνατή ειρηνευτική διαδικασία, διότι βασίζεται στον διάλογο, στον αμοιβαίο σεβασμό, στην κατανόηση, στην ανοχή –όχι στην αποδοχή– όλων των διαφορετικών ιδεών. Βασίζεται στον σεβασμό για τα άτομα με διαφορετικές ιδέες και εστιάζει σε τρόπους συνεργασίας.
Τέλος, η ευκαιρία που παρουσιάζεται τώρα με αυτή την απόφαση της ΕΤΑ είναι μοναδική, αλλά ας μην ξεχνούμε ότι αυτή η ευκαιρία θα περάσει και δεν θα σταματήσει: πρέπει να την αδράξουμε τώρα και να εργαστούμε για να εκπληρώσουμε τις ιδέες που κομίζει.
(Χειροκροτήματα)
Sylvia-Yvonne Kaufmann, εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να συμφωνήσω με όσα είπαν όλοι οι προηγούμενοι ομιλητές και να ευχαριστήσω ιδιαίτερα την κ. Dührkop Dührkop.
Θέλω να δηλώσω ξεκάθαρα πως τίποτα δεν μπορεί να δικαιολογήσει την τρομοκρατία. Είναι σημαντικό να πουν ξεκάθαρα όλα τα δημοκρατικά κόμματα και όλοι οι πολίτες που θέλουν να ζήσουν ελεύθεροι: δεν θέλουμε να αποδεχτούμε με κανένα τρόπο την τρομοκρατία, δεν είναι αυτό που θέλουμε, εμείς θέλουμε να ζήσουμε ειρηνικά και με φιλία ανάμεσά μας. Κάθε θύμα της τρομοκρατίας αποτελεί ένα φόνο που δεν έπρεπε να γίνει.
Η δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι αξίες που τις υπερασπιζόμαστε όλοι μαζί. Ελπίζω να οδηγήσει πραγματικά η σημερινή ημέρα, που έγινε η δήλωση της ΕΤΑ, σε μια πολιτική και ειρηνική λύση των προβλημάτων στην Ισπανία.
(Χειροκροτήματα)
James Hugh Allister (NI). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, ασφαλώς χαιρετίζω κι εγώ με τη σειρά μου αυτή την ανακοίνωση. Συμμερίζομαι επίσης τις εκφράσεις λύπης και συμπαράστασης όσον αφορά τα πάρα πολλά αθώα θύματα της ΕΤΑ. Το κάνω αυτό κατά κάποιον τρόπο έχοντας προσωπική άποψη για το θέμα, καθώς εμείς, στη Βόρεια Ιρλανδία, υποφέραμε επίσης αναίτια από την τρομοκρατία για δεκαετίες.
Συμφωνώ με όσους καλούν σε επαγρύπνηση, έχοντας διδαχθεί από την εμπειρία στη Βόρεια Ιρλανδία. Ασφαλώς είναι καλό το γεγονός της κατάπαυσης πυρός. Ελπίζουμε ότι θα είναι μόνιμο, αλλά ο κ. Poettering έχει απόλυτο δίκιο: δεν μπορεί και δεν θα πρέπει να υπάρχει ανταμοιβή για να κάνει κανείς το σωστό. Το λάθος που έγινε στη χώρα μου, όταν η αντίστοιχη οργάνωση, η ΕΤΑ, κήρυξε κατάπαυση πυρός το 1994, ήταν ότι όλοι βιάστηκαν να παράσχουν πολιτικές ανταμοιβές γι’ αυτό που είχε γίνει. Αυτό αποδείχθηκε καταστροφικό, διότι ενθάρρυνε την πεποίθηση ότι μπορεί κανείς να έχει μια θέση και στα δύο στρατόπεδα. Δεν μπορείς να είσαι τρομοκράτης τη νύχτα και πολιτικός την ημέρα. Θα πρέπει να γίνει πλήρης μετάβαση αποκλειστικά σε ειρηνικά μέσα.
Οι ισπανικές αρχές θα πρέπει, συνεπώς, να διδαχθούν από την εμπειρία της Βόρειας Ιρλανδίας. Θα πρέπει να δοκιμάσουν τη δέσμευση και την καλή πίστη της ΕΤΑ και να κατανοήσουν ότι δεν θα πρέπει και δεν είναι δυνατόν να δίνονται ανταμοιβές για να γίνεται αυτό που είναι αναγκαίο και σωστό.
Χαιρετίζοντας την κατάπαυση πυρός, προσφέρω αυτή τη συμβουλή και αυτή την επιφύλαξη από την εμπειρία στη χώρα μου.
(Χειροκροτήματα)
Jens Peter Bonde, εξ ονόματος της Ομάδας IND/DEM. – (DA) Κύριε Πρόεδρε, θέλω και εγώ να χαιρετίσω την κατάπαυση πυρός και το γεγονός ότι κατατίθενται τα όπλα και αντικαθίστανται από τα ψηφοδέλτια. Προέρχομαι από μια περιοχή μεταξύ Δανίας και Γερμανίας όπου πόλεμοι και συγκρούσεις μαίνονταν επί αιώνες και όπου, με τη χορήγηση αμοιβαίων δικαιωμάτων, με τον σεβασμό των εθνικών μειονοτήτων και με τη χάραξη των συνόρων κατόπιν δημοψηφισμάτων, δημιουργήθηκε μια κατάσταση όπου οι παλαιοί εχθροί έγιναν φίλοι. Βίωσα αυτή την εμπειρία στη Βόρειο Ιρλανδία. Όταν επισκεφθήκαμε την επαρχία για πρώτη φορά ως μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, περάσαμε από εξονυχιστικό έλεγχο για όπλα προτού μπούμε στο ξενοδοχείο. Σε επόμενες επισκέψεις, επισκεφθήκαμε μια ειρηνική Βόρειο Ιρλανδία. Η διαδικασία είναι δυνατή. Ελπίζω να παγιωθεί τελικά η ειρήνη στην Ισπανία και στη Χώρα των Βάσκων.
Alejo Vidal-Quadras Roca (PPE-DE). – (ES) Κύριε Πρόεδρε, το ανακοινωθέν της τρομοκρατικής οργάνωσης ETA δεν αλλάζει καθόλου την κατάσταση στην Ισπανία. Το ανακοινωθέν μάς λέει ότι η ETA πρόκειται να σταματήσει να σκοτώνει για όσον καιρό το κρίνει σκόπιμο και ότι το κάνει αυτό προκειμένου να επιτύχει τους υποτιθέμενους πολιτικούς στόχους της.
Το ανακοινωθέν, το οποίο δεν περιέχει ούτε μία λέξη μεταμέλειας, το οποίο δεν περιέχει κανένα αίτημα συγχώρεσης, το οποίο δεν περιέχει την ελάχιστη απόδειξη υποταγής στο κράτος δικαίου, δεν κάνει τίποτα περισσότερο από το να αποδεικνύει για άλλη μία φορά τον κυνισμό και την ηθική ευτέλεια αυτής της εγκληματικής οργάνωσης.
Ελπίζω ότι η ισπανική κυβέρνηση θα δεχτεί μόνο ένα είδος ανακοινωθέντος από την ETA: εκείνο που θα ανακοινώνει τη διάλυσή της και την παράδοση των όπλων της και εκείνο που θα ζητά συγχώρεση από τόσους πολλούς ανθρώπους που υπέφεραν και βίωσαν τόσο άδικο πόνο στα χέρια της.
(Χειροκροτήματα από το κέντρο και τη δεξιά πτέρυγα)
Πρόεδρος. Σας ευχαριστώ όλους για τις αντιδράσεις σας στο ανακοινωθέν της ETA.
James Nicholson (PPE-DE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα, όπως κι εσείς και ο λαός της Ισπανίας, να χαιρετίσω κι εγώ τα καλά νέα που λάβατε. Πιστεύω ότι αυτό είναι πολύ καλό για την περιοχή σας.
Ως βουλευτής που κατάγεται επίσης από τη Βόρεια Ιρλανδία, στα πρώτα χρόνια της 16ετούς θητείας μου στο Κοινοβούλιο, υποχρεωνόμουν σχεδόν κάθε μήνα να λαμβάνω τον λόγο για να εκφράσω συλλυπητήρια στους πολίτες της περιοχής μου. Είναι το μόνο πράγμα που δεν νοσταλγώ σε αυτή την Αίθουσα τώρα που έχουμε κάποιον βαθμό ομαλότητας στη Βόρεια Ιρλανδία. Ελπίζω να ισχύσει το ίδιο και για τον λαό της Ισπανίας.
Θα ήθελα να επαναλάβω τη φράση του κ. Poettering –και το γνωρίζω αυτό από προσωπική εμπειρία– ότι είναι πολύ πιο εύκολο να γίνει πόλεμος παρά να γίνει ειρήνη. Συμφωνώ με τον κ. Poettering ότι όσοι υποκινούσαν αυτόν τον πόλεμο και έπαιρναν αυτές τις ζωές δεν θα πρέπει να ανταμειφθούν επειδή τον σταμάτησαν τώρα.
(Χειροκροτήματα)
Willy Meyer Pleite (GUE/NGL). – (ES) Κύριε Πρόεδρε, πιστεύω ότι βρισκόμαστε ενώπιον μιας πολύ σημαντικής είδησης, όχι μόνο για την Ισπανία, αλλά και για την Ευρωπαϊκή Ένωση, διότι η ανακοίνωση της ETA είναι γεγονός. Μια νέα προοπτική ανοίγεται για τη διερεύνηση μιας διαδικασίας διαπραγματεύσεων, η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει σε οριστική ειρήνη στη Χώρα των Βάσκων και επομένως σε ένα μέρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Εισερχόμαστε σε μια περίπλοκη και δύσκολη φάση και ελπίζω ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, κατά δεύτερο λόγο, θα βοηθήσει –επειδή ο πρώτος λόγος ανήκει στην Ισπανία, ανήκει στην ισπανική κυβέρνηση– να ξεπεραστούν όλα τα εμπόδια που είναι σίγουρο ότι θα προκύψουν κατά τη διάρκεια της διαδικασίας των διαπραγματεύσεων.
Επομένως, πιστεύω ότι αναμφίβολα αντιμετωπίζουμε μία νέα κατάσταση που αξίζει την προσοχή και την υποστήριξη όλων μας για την εξεύρεση μιας οριστικής λύσης σε αυτό το πρόβλημα.
Proinsias De Rossa (PSE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, κατάγομαι κι εγώ από ένα νησί που υπέφερε σχεδόν 30 χρόνια από την τρομοκρατία. Βρισκόμαστε σε ειρηνευτική διαδικασία εδώ και περισσότερο από δέκα χρόνια. Χαιρετίζω θερμά τη σημερινή ανακοίνωση της οργάνωσης ΕΤΑ. Η κριτική μου είναι η ίδια με την κριτική που άσκησα στον IRA στην Ιρλανδία πριν από πάρα πολλά χρόνια: ότι χρησιμοποιούσε έναν ανώφελο, μάταιο, μη δημοκρατικό τρόπο στην προσπάθειά του να επιτύχει τους στόχους του.
Εντούτοις, τελικά, εμείς, ως πολιτικοί, πρέπει να βρούμε έναν τρόπο να επιτύχουμε μια δημοκρατική πολιτική λύση στο πρόβλημα. Εκτιμώ ότι η ισπανική κυβέρνηση είναι άξια συγχαρητηρίων διότι πέτυχε να φέρει τα πράγματα στο σημείο να ανακοινωθεί κατάπαυση του πυρός. Όλοι οι δημοκράτες –τόσο στην Ισπανία όσο και στην Ευρώπη– πρέπει να στηρίξουν την ισπανική κυβέρνηση για να προωθήσει τη διαδικασία αυτή, διότι αν επιτρέψουμε σε οργανώσεις όπως η ΕΤΑ ή ο IRA να δουν ότι υπάρχει χάσμα μεταξύ των δημοκρατών ως προς τον τρόπο οικοδόμησης της ειρήνης, τότε θα αποτύχουμε εμείς και θα κερδίσουν εκείνοι.
Enrique Barón Crespo (PSE). – (ES) Κύριε Πρόεδρε, δεν είχα καμία πρόθεση να μιλήσω μετά τη συγκινητική παρέμβαση της συναδέλφου μου, κ. Dührkop, αλλά μετά την παρέμβαση του Αντιπροέδρου, κ. Vidal-Quadras, ήθελα να πω μόνο ένα πράγμα, διότι πιστεύω ότι όλοι εδώ είμαστε ενωμένοι όταν ζητάμε την ενότητα των ευρωπαίων δημοκρατών για την υποστήριξη αυτής της διαδικασίας.
Ήθελα μόνο να πω στον κ. Vidal-Quadras Roca ότι ελπίζω πως το πολιτικό κόμμα και η Ομάδα του θα συμπεριφερθούν με τον ίδιο τρόπο που συμπεριφέρθηκε και η Σοσιαλιστική Ομάδα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο όταν το Λαϊκό Κόμμα και η κυβέρνηση του Λαϊκού Κόμματος είχαν την ευθύνη της έναρξης μας διαδικασίας διαπραγματεύσεων κατόπιν μιας κατάπαυσης του πυρός που ήταν παρόμοια με την τωρινή αλλά η οποία δεν είχε το ίδιο περιεχόμενο.
(Χειροκροτήματα)
Πρόεδρος. Οι παρεμβάσεις σχετικά με αυτό το θέμα ολοκληρώθηκαν.
8. Καλωσόρισμα
Πρόεδρος. Κυρίες και κύριοι, έχω τη χαρά να σας ενημερώσω ότι μια αντιπροσωπεία του Κοινοβουλίου της Δανίας, με επικεφαλή τον Πρόεδρό του, κ. Christian Mejdahl, παρακολουθεί αυτή τη στιγμή τη συνεδρίασή μας από το θεωρείο των επισήμων.
(Χειροκροτήματα)
Είχα την ευκαιρία να έχω μια συνάντηση με τον κ. Mejdahl και την αντιπροσωπεία του και τώρα θα ήθελα να τους καλωσορίσω θερμά στο Κοινοβούλιό μας· ελπίζω η διαμονή σας στις Βρυξέλλες και η επίσκεψή σας στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα να είναι εποικοδομητικές και θετικές.
9. Ημερήσια διάταξη
Πρόεδρος. Το τελικό σχέδιο της ημερήσιας διάταξης που κατάρτισε η Διάσκεψη των Προέδρων κατά τη συνεδρίαση της Πέμπτης 16 Μαρτίου 2006 σύμφωνα με τα άρθρα 130 και 131 του Κανονισμού έχει διανεμηθεί.
Martin Schulz (PSE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, επικαλούμαι τα άρθρα 103 και 130 του Κανονισμού. Το άρθρο 130 ρυθμίζει την ημερήσια διάταξη και το άρθρο 103 τις δηλώσεις και προτάσεις της Επιτροπής.
Δεν αναφέρομαι όμως στη σημερινή ημερήσια διάταξη, αλλά σε εκείνη της επομένης περιόδου συνόδου και έχω την εξής παράκληση: στην ημερήσια διάταξη της επόμενης περιόδου συνόδου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έχουμε μια συζήτηση και ένα ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την κατάσταση στη Λευκορωσία. Εκμεταλλεύομαι την ευκαιρία της παρουσίας του κ. Προέδρου και της Αντιπροέδρου, καθώς και άλλων μελών της Επιτροπής, για να ζητήσω το εξής: η κατάσταση στη Λευκορωσία είναι ανησυχητική. Θεωρώ ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν μπορεί να κοιτάζει άπραγη πώς ένας δικτάτορας καταστρέφει ξεδιάντροπα τη δημοκρατία στην Ευρώπη. Γι’ αυτό πρέπει να εξετάσουμε ποια μέτρα μπορεί να λάβει η Ευρωπαϊκή Ένωση για να βάλει στη θέση του τον κ. Λουκασένσκο.
Γι’ αυτό θέλω να παρακαλέσω σήμερα την Επιτροπή να υποβάλει πριν από τη συζήτηση της επόμενης περιόδου συνόδου κατάλληλες προτάσεις για το σημείο αυτό της ημερήσιας διάταξης και να παρουσιάσει τα μέτρα που προτείνει ή μπορεί να προτείνει για να αντιμετωπίσει τη Λευκορωσία και τη σημερινή της κυβέρνηση και να ενισχύσει την αντιπολίτευση στη χώρα.
(Χειροκροτήματα)
Πρόεδρος. Κύριε Schulz, η ημερήσια διάταξη για την επόμενη συνεδρίαση θα καθοριστεί από την επόμενη Διάσκεψη των Προέδρων. Σημειώνουμε το γεγονός ότι θέλετε να συμπεριληφθεί το εν λόγω θέμα. Θα συζητηθεί από τη Διάσκεψη των Προέδρων.
Martin Schulz (PSE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, τότε ζητώ να συμπεριληφθεί το σημείο αυτό στην επόμενη Διάσκεψη των Προέδρων.
Πρόεδρος. Πολύ καλά, θα είναι στην ημερήσια διάταξη της επόμενης Διάσκεψης των Προέδρων.
Jeanine Hennis-Plasschaert (ALDE). – (NL) Κύριε Πρόεδρε, αναφορικά με τα άρθρα 133 και 144 του Κανονισμού, ο κ. Schulz μιλά για την επόμενη περίοδο συνόδου της Ολομέλειας, αναρωτιέμαι όμως γιατί δεν εκμεταλλευόμαστε την ευκαιρία που μας παρέχει αυτή η περίοδος συνόδου του Σώματος για να συζητήσουμε την κατάσταση στη Λευκορωσία. Μπορούμε πράγματι να περιμένουμε από την Επιτροπή να παρουσιάσει μέτρα, μπορούμε όμως επίσης να εκπονήσουμε και εμείς από την πλευρά μας μερικά. Είναι παράλογο να μην εκμεταλλευτούμε τη δυναμική που δημιούργησαν οι άνθρωποι που βγαίνουν στους δρόμους.
Προτείνω τη διεξαγωγή συζήτησης για τη Λευκορωσία είτε σήμερα είτε αύριο.
Σημειώνουμε αξιόλογη πρόοδο διότι οι βουλευτές που ζητάνε να παρέμβουν για ένα θέμα επί της διαδικασίας αναφέρουν τώρα ποια άρθρα επικαλούνται. Αυτό είναι πρόοδος. Αλλά εκτός από το να επικαλείστε τα άρθρα, πρέπει να τα διαβάζετε επίσης και τότε θα διαπιστώσετε πως λένε ότι αυτά τα αιτήματα πρέπει να υποβάλλονται γραπτώς τουλάχιστον τρεις ώρες πριν από την έναρξη της συνεδρίασης.
Σύμφωνα με αυτά τα άρθρα του Κανονισμού, επομένως, δεν μπορώ να υποβάλλω την πρότασή σας στο Σώμα.
Λυπάμαι, αλλά αυτό λέει ο Κανονισμός και επομένως θα συζητήσουμε αυτό το θέμα στην επόμενη Διάσκεψη των Προέδρων.
Mario Borghezio (NI). – (IT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, θα είμαι πολύ σύντομος. Θέλω να αναφερθώ στην περίοδο συνόδου του Στρασβούργου και συγκεκριμένα να ζητήσω διευκρινίσεις όσον αφορά την ανακοίνωση της Προεδρίας κατά την περίοδο συνόδου του Στρασβούργου σχετικά με τη σύνθεση της Ομάδας IND-DEM. Θα ήθελα να ενημερώσω την Προεδρία ότι οι βουλευτές της αντιπροσωπείας στην οποία ανήκω, καθώς και οι βουλευτές της πολωνικής αντιπροσωπείας, έλαβαν μια πρόσκληση για τη συνεδρίαση της Ομάδας IND-DEM που έχει προγραμματιστεί για τις 14.00.
Θέλουμε να μάθουμε τον λόγο για τον οποίο προσκληθήκαμε, δεδομένου ότι η Προεδρία ανακοίνωσε ότι η Ομάδα IND-DEM μάς είχε αποκλείσει με μια εντελώς ακατανόητη και αντικανονική διαδικασία.
Θέλω απλώς να δηλώσω ότι η συνεδρίαση αυτή δεν αποκαθιστά τις παρατυπίες στις οποίες υπέπεσε η ηγεσία της Ομάδας IND-DEM έναντι των 11 βουλευτών της επονομαζόμενης εσωτερικής μειοψηφίας της Ομάδας, οι οποίοι, ίσως όχι τυχαία, δηλώνουν παντελή άγνοια για τις σκοτεινές υποθέσεις που έθεσαν την ηγεσία της Ομάδας στο στόχαστρο του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου.
(Ο Πρόεδρος διακόπτει τον ομιλητή)
Πρόεδρος. Κύριε Borghezio, οι βουλευτές δεν μπορούν να έρχονται στο Κοινοβούλιο και να ζητάνε τον λόγο απλά προκειμένου να εξηγήσουν οποιοδήποτε πρόβλημα μπορεί να έχουν. Δεν επικαλεστήκατε κανένα άρθρο του Κανονισμού για να αιτιολογήσετε την παρέμβασή σας.
Το πρόβλημα που θέσατε είναι αυστηρά ένα πρόβλημα που αφορά την εσωτερική οργάνωση της πολιτικής σας ομάδας. Η Προεδρία δεν γνωρίζει τίποτα σχετικά και δεν έχει καμία αρμοδιότητα να παρέμβει στο τρόπο με τον οποίο η πολιτική σας ομάδα συγκαλεί ή δεν συγκαλεί συνεδριάσεις για οποιοδήποτε λόγο.
Λυπάμαι επομένως, κύριε Borghezio, που δεν μπόρεσα να σας αφαιρέσω τον λόγο όπως θα έπρεπε να είχα κάνει.
Kathalijne Maria Buitenweg (Verts/ALE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα κι εγώ να επιστρέψω στις ενστάσεις βάσει των άρθρων 133 και 144 του Κανονισμού. Κατανοώ ότι, από τεχνικής άποψης, μπορεί να έχετε δίκιο για το γεγονός ότι το αίτημα θα έπρεπε να είχε υποβληθεί τρεις ώρες πριν από την έναρξη της συνεδρίασης. Αυτό ήταν λάθος. Σημαίνει όμως αυτό ότι εμείς, σε αυτό το Σώμα, δεν θα συζητήσουμε τώρα το θέμα της Λευκορωσίας, όπου οι πολίτες διαδηλώνουν στους δρόμους, απλώς και μόνο λόγω του τεχνικού προβλήματος ότι δεν υποβάλαμε ένα αίτημα τρεις ώρες πριν από τη συνεδρίαση; Από πολιτικής άποψης, αυτό είναι απολύτως γελοίο!
(Χειροκροτήματα)
Παρακαλώ να αγνοήσετε τις τρεις ώρες και να θέσετε σε ψηφοφορία την πρόταση να συζητηθεί το θέμα της Λευκορωσίας. Ίσως κάποιοι δεν θέλουν να το συζητήσουν: μπορούν κάλλιστα να ψηφίσουν «όχι». Ωστόσο, ας μην επιτρέψουμε σε γραφειοκρατικούς λόγους να μας εμποδίσουν να συζητήσουμε κάτι τόσο επίκαιρο και με αυτόν τον τρόπο να καταστήσουμε εαυτούς απολύτως περιττούς ως Κοινοβούλιο.
(Χειροκροτήματα)
Πρόεδρος. Κυρία Buitenweg, όταν οι κανονισμοί δεν μας βολεύουν, τους αποκαλούμε γραφειοκρατικούς. Αλλά οι κανονισμοί είναι κανονισμοί και αν θέλετε να σας πω τι λέει ο Κανονισμός –και εσείς πρέπει να το γνωρίζετε– δεν κάνει λόγο μόνο για γραπτή υποβολή πριν από τη συνεδρίαση: λέει ότι πρέπει να υποβληθεί από μια επιτροπή –πράγμα που δεν ισχύει στην περίπτωση αυτή– από μια πολιτική ομάδα –που επίσης δεν ισχύει– ή τουλάχιστον από 37 βουλευτές – το οποίο επίσης δεν ισχύει. Επομένως, δεν πληρείται καμία από τις απαιτήσεις του Κανονισμού μας. Ο Πρόεδρος είναι υποχρεωμένος να τηρήσει τον Κανονισμό και να ενεργήσει ανάλογα: το θέμα έληξε. Έληξε: 37 βουλευτές πριν από τη συνεδρίαση· πριν από τη συνεδρίαση.
Λυπάμαι, κυρίες και κύριοι: ο Κανονισμός απαιτεί γραπτή υποβολή πριν από τη συνεδρίαση. Αν ήταν τόσο σημαντικό για εσάς, θα μπορούσατε να είχατε μπει στον κόπο να υποβάλετε το αίτημα γραπτώς πριν από τη συνεδρίαση, διότι υποθέτω ότι δεν ανακαλύψατε το θέμα της Λευκορωσίας μόλις μισή ώρα πριν, σωστά; Σας παρακαλώ, κάντε τον κόπο να διαβάζετε τον Κανονισμό και να τον εφαρμόζετε.
Hans-Gert Poettering (PPE-DE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, υπάρχουν καταστάσεις που απαιτούν συνεννόηση. Ασφαλώς έχετε δίκιο ως προς την ερμηνεία του Κανονισμού, όμως αύριο το πρωί έχουμε μία άλλη συνεδρίαση και ζητώ εξ ονόματος της Ομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (Χριστιανοδημοκράτες) και των Ευρωπαίων Δημοκρατών να συζητήσουμε αύριο εδώ στο Σώμα για την κατάσταση στη Λευκορωσία…
(Παρατεταμένα χειροκροτήματα)
...για να εκφράσουμε την αλληλεγγύη μας προς τους δημοκράτες στη Λευκορωσία.
Πρόεδρος. Σας ευχαριστούμε πολύ, κύριε Poettering. Η Ολομέλεια είναι κυρίαρχη και θα ληφθεί η ενδεδειγμένη δράση σύμφωνα με την υποστήριξη που εκφράζεται, αλλά ο Πρόεδρος είναι υποχρεωμένος να τηρεί τον Κανονισμό.
Martin Schulz (PSE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, συμφωνώ και συμφωνεί και η Ομάδα μας. Μπορούμε να συζητήσουμε αύριο το πρωί εδώ για τη Λευκορωσία, δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα. Όμως πρέπει να συζητήσουμε και για την υποκρισία που μόλις είδαμε εδώ. Όταν μια Ομάδα θεωρεί ότι αυτό το θέμα πρέπει να συζητηθεί σήμερα ή αύριο εδώ, κύριε Poettering, θα ήταν αρκετό ένα τηλεφώνημα. Μίλησα μαζί σας στο τηλέφωνο πέντε λεπτά πριν αρχίσει η συνεδρίαση και δεν είπατε λέξη για το θέμα αυτό.
Προ ολίγου ζήτησα να συζητήσουμε γι’ αυτό στην επόμενη συνεδρίαση και στη συνέχεια, μία συνάδελφος ζήτησε να το κάνουμε τώρα.
(Ανάμικτες αντιδράσεις)
Η δημοκρατικότητά σας φαίνεται από την ικανότητά σας να ακούτε! Τελειώνω.
Μία συνάδελφος ζήτησε να το κάνουμε τώρα και αυτό μπορούμε να το συζητήσουμε με ηρεμία. Όμως αυτή η εξέγερσή σας εδώ, λες και εσείς –και μόνο εσείς– είστε ο υπερασπιστής των συμφερόντων της Λευκορωσίας, είναι κάτι που δεν μπορούμε να δεχτούμε. Μπορούμε να συζητήσουμε το θέμα αύριο, όχι όμως με μια τέτοια γελοία συμπεριφορά εκ μέρους σας.
(Ψίθυροι δυσαρέσκειας)
Jeanine Hennis-Plasschaert (ALDE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, δεν έχω κάποιο ιδιαίτερο θέμα που θα ήθελα να συζητήσω μαζί σας: η παρέμβασή μου εξακολουθεί να αφορά τη Λευκορωσία. Έχουμε συγκεντρώσει 37 υπογραφές. Εκτιμώ ότι μπορούμε να προχωρήσουμε πολύ νωρίς αύριο το πρωί με την αίτηση των προέδρων της Ομάδας μας. Δεν περιμένω να υποβληθεί γραπτή δήλωση επ’ αυτού, αλλά οι 37 υπογραφές που συγκεντρώθηκαν εδώ κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης θα πρέπει να είναι αρκετές και αναμένω να λάβω σχετική επιβεβαίωση εκ μέρους σας.
(Χειροκροτήματα)
Miloslav Ransdorf (GUE/NGL). – (CS) Θέλω να προειδοποιήσω τους αξιότιμους συναδέλφους μου –μερικοί εκ των οποίων είναι από την Αυστρία–, που τώρα μας καλούν να ασχοληθούμε όσο το δυνατόν συντομότερα με την κατάσταση στη Λευκορωσία, για το γεγονός ότι η ΕΕ επέβαλε κυρώσεις στην Αυστρία πριν λίγο καιρό. Ενώ η κ. Ferrero-Waldner ζητεί να ασκηθεί πίεση στη Λευκορωσία, ήταν μέλος της κυβέρνησης Schüssel, που αντιμετώπισε κυρώσεις από την ΕΕ. Σας παρακαλώ να σκεφθείτε προσεκτικά τα βήματα που κάνετε, ώστε να μην αντιμετωπίσετε την αμήχανη προοπτική να πρέπει να τα αγνοήσετε στο μέλλον.
Daniel Marc Cohn-Bendit (Verts/ALE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, καταρχάς, πάντα χαίρομαι όταν κλονίζεται ο μεγάλος συνασπισμός. Αυτό είναι πάντα καλό για το Κοινοβούλιο.
(Χειροκροτήματα)
Το δεύτερο που ήθελα να πω είναι –και δεν χρειάζεται εκνευρισμός γιατί πιστεύω ότι ο κ. Poettering έχει δίκιο εδώ, ακόμη κι αν η φώτιση τού ήρθε μόνο αφού βρέθηκε στην αίθουσα, που κι αυτό δεν είναι κακό, κύριε Schulz– ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει να συζητήσει για την κατάσταση αυτήν και να λάβει σαφή θέση απέναντι στη Λευκορωσία και τη Ρωσία, γιατί χωρίς τον κ. Πούτιν, ο κ. Λουκασένκο δεν θα ήταν καν αυτή τη στιγμή στην εξουσία. Αν το κάνουμε αύριο αυτό, τότε θα κερδίσουμε τα άστρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Πρόεδρος. Κύριε Cohn-Bendit, εξετάζουμε θέματα επί της διαδικασίας· σας παρακαλώ να μην υπεισέλθετε στην ουσία του θέματος.
Graham Watson (ALDE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, σας συγχαίρω για το γεγονός ότι διασφαλίζετε την τήρηση των άρθρων του Κανονισμού του Κοινοβουλίου, ότι επιδεικνύετε ευελιξία ανταποκρινόμενος στα αιτήματα των συναδέλφων μας για ψηφοφορία αύριο το πρωί και προτείνω να προχωρήσουμε στο επόμενο θέμα της ημερήσιας διάταξης.
Hans-Gert Poettering (PPE-DE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, όταν μπήκα προ ολίγου στην Αίθουσα –και τώρα μιλάω μόνο γιατί μου απηύθυνε τον λόγο ο κ. Schulz– σκεφτόμουν ότι αυτή είναι η πρώτη συνεδρίαση από τότε που είμαι αρχηγός της Ομάδας μου στην οποία δεν χρειάζεται να μιλήσω. Τώρα τα πράγματα άλλαξαν, κάνατε την ανακοίνωση για την ΕΤΑ και αντέδρασα επειδή μίλησαν άλλοι.
Όταν μίλησα στο τηλέφωνο με τον κ. Schulz, με δική του πρωτοβουλία, στις τρεις παρά πέντε ή στις δύο παρά πέντε, δεν θυμάμαι καλά, δεν είχα καθόλου στον νου μου ότι θα γίνει σήμερα εδώ συζήτηση για τη Λευκορωσία. Αν ήθελα να ξεκινήσω μια τέτοια συζήτηση –αυτό παρακαλώ να το πιστέψετε, παίζω με ανοιχτά χαρτιά– τότε δεν θα είχα μιλήσει γι’ αυτό μόνο με τον κ. Schulz, αλλά και με τον κ. Watson, τον κ. Cohn-Bendit, την κ. Frassoni, τον κ. Wuertz, τον κ. Cawley, με όλους. Όταν ήρθα εδώ, δεν ήξερα για τη συζήτηση, άκουσα τις αντιδράσεις των συναδέλφων και σκέφτηκα ότι θα δείξω καλή θέληση προτείνοντας να συζητήσουμε αύριο το πρωί. Εξακολουθώ να πιστεύω ότι η πρόταση αυτή είναι καλή.
(Χειροκροτήματα)
Πρόεδρος. Εντάξει, ας προσαρμόσουμε τον Κανονισμό, αλλά πρέπει να τον σεβόμαστε, διότι αν δεν τον σεβαστούμε σήμερα με την αιτιολογία ότι πιστεύουμε πως ένας Κανονισμός δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένας ενοχλητικός γραφειοκρατικός κανόνας, τότε αύριο άλλοι μπορεί να ακολουθήσουν την ίδια γραμμή σκέψης και να καταλήξουμε χωρίς κανέναν απολύτως κανονισμό. Αν λοιπόν υποβληθεί σήμερα το απόγευμα αίτηση υπογεγραμμένη από 37 βουλευτές ή από μία πολιτική ομάδα –όπως ορίζει ο Κανονισμός– η συζήτηση σχετικά με τη Λευκορωσία θα διεξαχθεί αύριο. Αλλά συμμορφωθείτε, παρακαλώ, με τις θεσπισμένες διαδικασίες.
Για λοιπές αλλαγές στη διάταξη των εργασιών: βλ. συνοπτικά πρακτικά
10. Καλωσόρισμα
Πρόεδρος. Πριν δώσω τον λόγο στους βουλευτές που παρεμβαίνουν εξ ονόματος των Ομάδων, θα ήθελα να ενημερώσω την Ολομέλεια ότι ο Υπουργός Εξωτερικών του Περού, κ. Maúrtua de Romaña, έχει λάβει θέση στο θεωρείο των επισήμων.
(Χειροκροτήματα)
Θα ήθελα να εκμεταλλευτώ αυτή την ευκαιρία για να ευχαριστήσω την κυβέρνηση του Περού για την ανεκτίμητη βοήθειά της στη διεξαγωγή της Διάσκεψης Λατινικής Αμερικής και Καραϊβικής στη Λίμα, τον περασμένο Ιούνιο. Όλοι οι βουλευτές του Κοινοβουλίου που συμμετείχαν σε εκείνη τη Διάσκεψη –ιδιαίτερα ο Αντιπρόεδρος dos Santos– μίλησαν για την εξαιρετική αντιμετώπιση που είχαν και για την εξαιρετική οργάνωση. Παρακαλώ διαβιβάστε τις ευχαριστίες μας στην κυβέρνηση της χώρας σας, κύριε Υπουργέ.
11. Ετήσια πολιτική στρατηγική για το 2007 (συζήτηση)
Πρόεδρος. Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη Δήλωση της Επιτροπής σχετικά με την Ετήσια Πολιτική Στρατηγική για το 2007.
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής έχει τον λόγο, του ζητώ συγγνώμη για την καθυστέρηση.
José Manuel Barroso, Πρόεδρος της Επιτροπής. – (FR) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, η σημερινή μας συζήτηση συνίσταται στο να προβούμε σε απολογισμό και να προγραμματίσουμε το μέλλον, να επιτύχουμε συναίνεση για τις δράσεις προτεραιότητας για το 2007. Το θέμα είναι να εργαστούμε από κοινού για να προετοιμάσουμε σωστά το έδαφος για τις μελλοντικές δράσεις.
Η Επιτροπή έθεσε στο επίκεντρο των στόχων της την αποτελεσματική εφαρμογή των πολιτικών της, για αυτό όμως χρειαζόμαστε μια ουσιαστική εταιρική σχέση μεταξύ των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων. Η έκθεση του 2005 δείχνει ότι η καρικατούρα μιας Ευρώπης σε παραλυσία απείχε από την πραγματικότητα. Πράγματι, σημειώσαμε σημαντική πρόοδο. Η Επιτροπή επικεντρώθηκε στους στόχους της και πέτυχε, για τις δράσεις της προτεραιότητας, ποσοστό εκτέλεσης σχεδόν 90%. Δόθηκε ένας νέος προσανατολισμός στο Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, στην αναθεωρημένη κοινωνική ατζέντα, στη στρατηγική για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Πρωτίστως, όμως, πιστεύω πως θα διαπιστώσουμε αυτή την εβδομάδα ότι η αναθεώρηση της στρατηγικής της Λισαβόνας για την απασχόληση και την οικονομική ανάπτυξη υπήρξε καθοριστική, καθώς επιτέλους παρείχε στη στρατηγική τα αναγκαία εργαλεία προκειμένου να μετουσιώσει τις φιλοδοξίες σε πραγματικότητα.
Η Σύνοδος Κορυφής του Hampton Court συνέβαλε στην πραγμάτωση μιας νέας συναίνεσης σχετικά με τα καίρια στοιχεία της δράσης της Ένωσης σε έναν κόσμο που βαδίζει προς την παγκοσμιοποίηση. Άνοιξε την πόρτα στα μέτρα που αναδύονται σήμερα. Αναφέρομαι, για παράδειγμα, στην ευρωπαϊκή ενεργειακή πολιτική και στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση.
Η Ένωση κατέδειξε την ικανότητά της για άμεση ανταπόκριση στις ανάγκες των λαών μετά το τσουνάμι και μετά τις βομβιστικές επιθέσεις στο Λονδίνο. Κατέδειξε, επιπλέον, ότι μπορεί να ενεργεί ως ενιαίο όργανο, καθώς η ευρωπαϊκή συναίνεση για την ανάπτυξη, την οποία ασπάζεται και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αποτελεί την έκφραση μιας πραγματικά κοινής προσέγγισης. Βέβαια, η αποστολή μας δεν έχει ολοκληρωθεί. Ωστόσο, όσον αφορά τις δημοσιονομικές προοπτικές, πιστεύω ότι βρισκόμαστε πλησιέστερα από ποτέ στην επίτευξη συμφωνίας. Αν καταλήξουμε πολύ σύντομα σε μια λύση, θα διαθέτουμε ακόμη αρκετό χρόνο ώστε να προχωρήσουν τα περισσότερα προγράμματα στη φάση της εκτέλεσης στην αρχή του επόμενου έτους, γεγονός ιδιαίτερα σημαντικό για τις λιγότερο πλούσιες χώρες και περιφέρειες της ηπείρου μας.
Όσον αφορά το μέλλον της ευρωπαϊκής συζήτησης, μπορούμε ακόμη να επωφεληθούμε από τα γεγονότα και να εκμεταλλευτούμε αυτήν την περίοδο για να εξασφαλίσουμε μια πραγματική συναίνεση σε σχέση με το ποια κατεύθυνση πρέπει να ακολουθήσουμε. Πιστεύω ότι βρισκόμαστε σε καλό δρόμο: η ετήσια έκθεση προόδου για τη Στρατηγική της Λισαβόνας, η Πράσινη Βίβλος για την ενεργειακή πολιτική, τα βιοκαύσιμα, το ευρωπαϊκό ινστιτούτο τεχνολογίας και ο οδικός χάρτης στον τομέα της ισότητας των φύλων αποτελούν τις πολλές μείζονες πρωτοβουλίες που βρίσκονται ήδη στην ημερήσια διάταξη.
Τι θα συμβεί, λοιπόν, το 2007;
Πιστεύω ότι το 2007 θα είναι μια κρίσιμη χρονιά για την πραγμάτωση των στρατηγικών στόχων που καθόρισε η Επιτροπή μας για τη θητεία της. Οι στρατηγικοί μας στόχοι της πενταετίας –ευημερία, αλληλεγγύη, ασφάλεια– όπως βέβαια και η επιρροή τους εκτός των συνόρων της ΕΕ, διατηρούν πλήρως την αξία τους. Διαμορφώνουν ένα συνεκτικό πολιτικό πλαίσιο για την καθοδήγηση της δράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αντανακλούν τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ευρώπη και τις βασικές ανησυχίες των ευρωπαίων πολιτών, στις οποίες επιχειρούν να απαντήσουν. Θα παραμείνουν ο ακρογωνιαίος λίθος της δράσης της Επιτροπής. Θεωρώ, πράγματι, ότι συνιστούν μια καλή βάση για να αναπροσανατολίσουμε την κατεύθυνση που πρέπει να ακολουθήσει η Ένωση. Με την πεντηκοστή, το 2007, επέτειο της υπογραφής της Συνθήκης της Ρώμης, η προσοχή δικαίως θα στραφεί στις μεγάλες αξίες και στους γενικούς στόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
(EN) Ο κύριος στόχος πρέπει να συνεχίσει να είναι η αειφόρος ανάπτυξη ώστε να δημιουργηθούν περισσότερες και καλύτερες θέσεις εργασίας στην Ευρώπη. Με μια πιο θετική μακροοικονομική προοπτική, πρέπει να εκμεταλλευτούμε κάθε ευκαιρία επιτάχυνσης των μεταρρυθμίσεων και πρακτικής εφαρμογής τους. Γνωρίζω ότι το Κοινοβούλιο διαδραματίζει τον ρόλο του με αφοσίωση σε μια πραγματική εταιρική σχέση για την ανάπτυξη και τις θέσεις εργασίας.
Το 2007, πολλά κράτη μέλη θα πρέπει να επιταχύνουν τις προετοιμασίες τους για την υιοθέτηση του ευρώ. Εφόσον εκπληρώσουν τους απαραίτητους όρους, το 2007 θα δούμε την προσχώρηση της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας και προσβλέπω στη συνδρομή τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η ενέργεια θα συνεχίσει να προσελκύει την προσοχή μας. Θα δώσουμε ιδιαίτερη προσοχή στην προώθηση της βιώσιμης διαχείρισης και της προστασίας των φυσικών πόρων. Θα υποβάλουμε προτάσεις για μια πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη θάλασσα. Θα παρακολουθήσουμε την εφαρμογή της Πράσινης Βίβλου για το εργατικό δίκαιο. Το έτος 2007 θα είναι επίσης το Ευρωπαϊκό Έτος Ίσων Ευκαιριών για Όλους. Στον τομέα της ασφάλειας και της ελευθερίας, ο κύριος στόχος θα είναι η επέκταση του χώρου Σένγκεν, ο έλεγχος της μετανάστευσης και των συνόρων και η καταπολέμηση του εγκλήματος. Τα θέματα της υγείας θα παραμείνουν κεντρικά, με μεγαλύτερες προσπάθειες πρόληψης των πανδημιών. Εκτός των συνόρων μας, θα διασφαλίσουμε την ορθή παρακολούθηση του Γύρου της Ντόχα, την πρόοδο στη σταθεροποίηση των Δυτικών Βαλκανίων –ειδικά του Κοσσυφοπεδίου– και την ολοκλήρωση συμφωνιών εταιρικής σχέσης με τις χώρες ΑΚΕ.
Όπως βλέπετε, θα είμαστε ιδιαίτερα πολυάσχολοι το 2007. Το 2007 θα δοθούν επίσης νέες κατευθύνσεις για το δεύτερο ήμισυ της θητείας της Επιτροπής. Θα προετοιμαστούμε για το μέλλον, με εντατική δουλειά για τη γενική αναθεώρηση του προϋπολογισμού της Ένωσης, η οποία θα οδηγήσει σε ένα Λευκό Βιβλίο για το 2008-2009. Αυτή η αναθεώρηση πρέπει να βασίζεται σε βαθιά περισυλλογή και πρέπει να λαμβάνει υπόψη το πλήρες φάσμα των απόψεων. Αυτό, φυσικά, θα περιλαμβάνει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και χαιρετίζω την πρόθεσή σας για άμεση συμμετοχή σε αυτή τη διαδικασία.
Επιτρέψτε μου να πω επίσης λίγα λόγια για την ικανότητά μας να υλοποιήσουμε αυτές τις προτεραιότητες. Πρέπει να τις μετατρέψουμε σε πρακτικές δράσεις και να τις εφαρμόσουμε χρησιμοποιώντας τα πιο κατάλληλα μέσα. Η Επιτροπή έχει σημειώσει πρόοδο προς αυτή την κατεύθυνση. Πρώτον, έχουμε έναν κύκλο στρατηγικού σχεδιασμού και προγραμματισμού που διασφαλίζει την αποτελεσματική και έγκαιρη υλοποίηση των προτεραιοτήτων μας και επικεντρώνει τους πόρους μας σε αυτές τις δραστηριότητες. Η Επιτροπή δηλώνει τις προθέσεις της, ζητά τη γνώμη άλλων φορέων, εγκρίνει το πρόγραμμα εργασιών της και δίνει τακτική αναφορά για την εφαρμογή του. Εντούτοις, πρέπει να ενισχύσουμε περαιτέρω την πολιτική συνάφεια και την ουσία της συζήτησής μας σχετικά με τον στρατηγικό σχεδιασμό και προγραμματισμό.
Δεύτερον, έχουμε εφαρμόσει ένα φάσμα μέσων για την προώθηση της καλύτερης ρύθμισης και της χρηστής διαχείρισης, η οποία πιστεύω ότι έχει επηρεάσει πραγματικά τη σταθερότητα του έργου μας και την ποιότητα των επιδόσεών μας. Έχουμε καταβάλει σημαντικές προσπάθειες για τη διεξαγωγή εκτιμήσεων επιπτώσεων σχετικά με τις βασικές προτάσεις μας. Ολοκληρώσαμε μέχρι στιγμής πάνω από εκατό και θα συνεχίσουμε να βελτιώνουμε την ποιότητά τους και να διασφαλίζουμε ότι συμβάλλουν πραγματικά καθοριστικά στη διαδικασία λήψης αποφάσεων που ακολουθούμε.
Η Επιτροπή θα ολοκληρώσει επίσης την ατζέντα απλοποίησής της, η οποία καλύπτει διάφορους τομείς από το περιβάλλον μέχρι τη βιομηχανία, τον εκσυγχρονισμό του εργατικού δικαίου, την προώθηση των δικαιωμάτων των καταναλωτών ή των βασικών κλάδων της εσωτερικής αγοράς. Ωστόσο, ας μην ξεχνούμε ότι η διαχείριση και η καλύτερη ρύθμιση αποτελούν κοινές αρμοδιότητες όλων των ευρωπαϊκών οργάνων και των κρατών μελών. Όπως είπα πριν, η καλύτερη ρύθμιση είναι καίριας σημασίας για την ελευθέρωση του οικονομικού μας δυναμικού, ειδικά για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Αυτό που χρειάζονται οι επιχειρήσεις μας στην Ευρώπη είναι να τις αγκαλιάσουμε και όχι να τις πνίξουμε στη γραφειοκρατία. Πρέπει να γίνουν προσπάθειες σε όλα τα επίπεδα ώστε να αποδειχθεί ότι οι ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες είναι βάσιμες και προσθέτουν πραγματική αξία. Σε πολλούς τομείς –είτε σε ευρωπαϊκό είτε σε εθνικό επίπεδο– δεν χρειαζόμαστε τόσες ρυθμίσεις.
Όπως είπε ο Μοντεσκιέ –με τον καλύτερο δυνατό τρόπο– και θα προσπαθήσω να το πω στα γαλλικά:
«Les lois inutiles affaiblissent les lois nécessaires».
(EN) Σε ελεύθερη μετάφραση αυτό σημαίνει ότι «οι άχρηστοι νόμοι εξασθενίζουν τους αναγκαίους». Αυτή ακριβώς είναι η αρχή της καλής ευρωπαϊκής παράδοσης.
Ποια είναι λοιπόν τα επόμενα βήματα; Η απόφαση για την ετήσια πολιτική στρατηγική αποτελεί τη βάση για τον διάλογο στο πλαίσιο της εκπόνησης του προγράμματος εργασίας της Επιτροπής για το 2007. Κάθε Επίτροπος είναι τώρα έτοιμος να συζητήσει με τις επιτροπές τις πολιτικές προτεραιότητες που θα προωθηθούν στον τομέα του. Είναι καίριας σημασίας να εκμεταλλευτούμε λίγο από τον χρόνο του θέματος της ημέρας για να προετοιμαστούμε για το μέλλον. Επικρότησα ιδιαίτερα την πρωτοβουλία του Κοινοβουλίου πέρυσι να συνδέσει όλα τα στοιχεία στην έκθεσή του. Αυτό επηρέασε πραγματικά το φετινό πρόγραμμα εργασίας.
Κύριε Πρόεδρε, αξιότιμοι βουλευτές, η Επιτροπή προωθεί τη στρατηγική της με πνεύμα συνεργασίας. Ανυπομονώ να ακούσω τις απόψεις σας σχετικά με το πού θα πρέπει να εστιάσει τις ενέργειές της η Ευρώπη το 2007.
(Χειροκροτήματα)
Françoise Grossetête, εξ ονόματος της Ομάδας PPE-DE. – (FR) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, το 2005 οι ευρωπαίοι πολίτες είχαν την ευκαιρία να μας πουν ότι πρόσμεναν πολλά από μας, αλλά και ότι αναρωτιόνταν για το μέλλον τους και για το μέλλον της Ευρώπης στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης.
Η πολιτική στρατηγική για το 2007 θα μας επιτρέψει λογικά να παράσχουμε τις σωστές απαντήσεις. Ωστόσο, χωρίς διοργανική συμφωνία και χωρίς δημοσιονομικές προοπτικές για την ώρα, πού πάμε; Βρισκόμαστε σε μια κατάσταση που θα περιέγραφα ως απόλυτη υποκρισία. Θέλουμε να συζητήσουμε για δράσεις που είναι σημαντικές για τους Ευρωπαίους ενώ το Συμβούλιο, από την πλευρά του, εξακολουθεί να κωφεύει στα επιχειρήματά μας, δεν προτείνει σχεδόν καμία δημοσιονομική εξέλιξη. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν θα υποχωρήσει στο ζήτημα των δημοσιονομικών προοπτικών. Οι ανάγκες είναι τεράστιες: κατάρτιση των νέων, έρευνα, μεταφορές, υγειονομικά προγράμματα, περιβάλλον· η πλήρης απαρίθμηση θα ήταν υπερβολικά μακρά. Κύριε Barroso, μας μιλάτε περί πιθανής επικείμενης συμφωνίας, δεν σας άκουσα όμως να προφέρετε τη λέξη «φιλόδοξη» –μια φιλόδοξη συμφωνία– έτσι λοιπόν παραμένω δύσπιστη.
Στον διάλογο που εγκαινιάζουμε, μπορείτε να υπολογίζετε στον δυναμισμό του Σώματος όσον αφορά τη διαμόρφωση των πολιτικών προτεραιοτήτων του για το 2007. Χαίρομαι, εξάλλου, που διαπιστώνω ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνειδητοποιεί τελικά ότι η οικονομική συνοχή, η αλληλεγγύη και η προστασία του περιβάλλοντος είναι συμβατές με τους στόχους μας για την οικονομική ανάπτυξη και την απασχόληση.
Προτείνετε τέσσερις τομείς προτεραιότητας: τη γνώση, τις επιχειρήσεις –και συγκεκριμένα τις ΜΜΕ– την απασχόληση και τη γήρανση, τέλος δε την ενέργεια. Πρέπει, πράγματι, να εκπροσωπούμε το καλύτερο της κοινωνίας της γνώσης. Βλέπουμε τι συμβαίνει στην Ασία και δεν πρέπει να παραμείνουμε με σταυρωμένα χέρια. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν θα τα καταφέρει παρά μόνο αν αντιμετωπίσει την πρόκληση της γνώσης, μιας γνώσης που λαμβάνει τη μορφή τεχνικών και βιομηχανικών εξελίξεων. Όσον αφορά τις ΜΜΕ, πρέπει να δημιουργήσουμε ένα ανταγωνιστικό ρυθμιστικό περιβάλλον και να βοηθήσουμε τις επιχειρήσεις μας να καταλάβουν καλύτερη θέση στις διεθνείς αγορές.
Σκοπεύετε, επίσης, να συνεχίσετε την κατάργηση της περιττής ευρωπαϊκής νομοθεσίας, αυτών των περιβόητων άχρηστων νόμων στους οποίους μόλις αναφερθήκατε και οι οποίοι αποδυναμώνουν τους αναγκαίους νόμους. Συμφωνούμε απόλυτα μαζί σας, κύριε Barroso και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχεδιάζει να συμμετάσχει ενεργά στις διαδικασίες απλοποίησης. Η απλοποίηση όμως σημαίνει και σαφήνεια στην έκφραση. Θέλετε να καταστήσετε το 2007 σημαντικό έτος επικοινωνίας και υποστηρίζω τη φιλοδοξία σας. Οι νεολογισμοί, όμως, ποτέ δεν αποτέλεσαν στοιχείο μιας καλής επικοινωνιακής στρατηγικής. Ωστόσο, στο πλαίσιο της βασικής προτεραιότητας, δηλαδή της απασχόλησης, προτάσσετε μια απαίσια έκφραση, την «ευέλικτη ασφάλεια» (flexisecurity). Τι σημαίνει αυτό; Οι πολίτες θα το βάζουν στα πόδια όταν ακούν αυτή την άκρως τεχνοκρατική λέξη. «Οι Βρυξέλλες εφηύραν άλλη μια λέξη που θα λησμονηθεί» – να τι κινδυνεύουμε να ακούσουμε.
Η ενέργεια είναι το θεμελιώδες ζήτημα. Το 2007 θα είναι αποφασιστικό για τους προσανατολισμούς της ενεργειακής πολιτικής. Θα πρέπει να είμαστε αντικειμενικοί, να παραμερίσουμε όλες τις ιδεολογίες, να μην έχουμε ιδεοληψίες για την πυρηνική ενέργεια, να έχουμε κατά νου ότι η ενεργειακή μας εξάρτηση δεν πρέπει ποτέ να υπερβεί το 50%. Το διαπιστώσαμε και πρόσφατα, η ενέργεια καθίσταται πραγματικό όπλο άσκησης πολιτικής πίεσης. Επιπλέον, και αν ακόμη στο μέλλον ένα κράτος μη μέλος της ΕΕ αποφασίσει να σταματήσει τον εφοδιασμό, να βυθίσει την Ευρώπη στο σκοτάδι, ποια θα είναι η απάντησή μας; Πρέπει, επομένως, να βελτιώσουμε τα μέσα μεταφοράς της ενέργειας και να σκεφτούμε, πρωτίστως, την αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών.
Στον τομέα της ασφάλειας και των ελευθεριών, η επέκταση του χώρου Σένγκεν ανησυχεί τους συμπολίτες μας. Εξακολουθούν να έχουν την εντύπωση ότι τα σύνορά μας εξακολουθούν να είναι διάτρητα και ότι η συζήτηση για τη μετανάστευση βρίσκεται ακόμη στο στάδιο των ευσεβών πόθων. Η μελλοντική διεύρυνση προς τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία θα πρέπει να αποφασιστεί στη διάρκεια του τρέχοντος έτους. Εν προκειμένω, σημειώνουμε με ενδιαφέρον την απαραίτητη προϋπόθεσή σας: ότι δηλαδή αυτές οι χώρες πρέπει να συμμορφωθούν πλήρως με το κοινοτικό κεκτημένο. Επιπλέον, αν η πολιτική γειτονίας καταστεί αυτοτελής πολιτική, τότε λυπούμαι που δεν προχωρούμε περισσότερο στον ορισμό της στρατηγικής εταιρικής σχέσης.
Η περίοδος 2007-2013 θα σηματοδοτήσει και την έναρξη νέων ευρωπαϊκών προγραμμάτων. Θα είναι πολυάριθμα και για να τα ξεκινήσουμε χρειαζόμαστε τις δημοσιονομικές προοπτικές. Γνωρίζουμε περίφημα τη συζήτηση για το Πρόγραμμα Erasmus. Τέλος, θα παρακολουθήσουμε με πολύ μεγάλη προσοχή την εκπόνηση της Λευκής Βίβλου σας σχετικά με τη μεταρρύθμιση του προϋπολογισμού της Ένωσης. Σας ζητούμε να καλέσετε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να συμμετάσχει σε αυτήν την προσπάθεια.
Το 2007 θα είναι η πεντηκοστή επέτειος από τη Συνθήκη της Ρώμης. Μήπως αυτό αποτελεί ευκαιρία αφενός για να δούμε να τίθεται σε λειτουργία το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα και αφετέρου να κηρυχθεί το 2007 ευρωπαϊκό έτος σε όλα τα κράτη μέλη, ώστε να σταματήσουν επιτέλους οι διγλωσσίες και να μπορέσουμε να πούμε την αλήθεια για το τι κομίζει η Ευρώπη στην καθημερινότητα του κόσμου;
ΠΡΟΕΔΡΙΑ ΤΟΥ κ. COCILOVO Αντιπροέδρου
Martin Schulz, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, όταν συζητάμε για το στρατηγικό πρόγραμμα της Επιτροπής, πρέπει και να αναρωτηθούμε ποιον ρόλο θα παίξει η ίδια η Επιτροπή στην εφαρμογή αυτού του στρατηγικού σχεδιασμού. Ακριβώς με αυτό το ερώτημα θα ασχοληθώ.
Κύριε Barroso, συμφωνούμε σε μεγάλο βαθμό με αυτά που είπατε και παρουσιάσατε γραπτά. Μία αναθεωρημένη στρατηγική της Λισαβόνας; Ασφαλώς! Να ορίσουμε τον ρόλο της Ευρώπης στον κόσμο της παγκοσμιοποίησης όσον αφορά τη μετανάστευση; Ωραία! Μία κεντρική πρόκληση! Να βελτιώσουμε τον ενεργειακό εφοδιασμό της Ευρώπης, να έχουμε μεγαλύτερη ενεργειακή απόδοση και ασφάλεια; Όλοι συμφωνούν εδώ στο Σώμα! Να προωθήσουμε την τεχνολογία, να επενδύσουμε στις τεχνολογίες του μέλλοντος για να διατηρήσουμε και να βελτιώσουμε την παγκόσμια ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης ως ηπείρου που στηρίζεται στη γνώση; Σύμφωνοι! Να ενισχύσουμε την εσωτερική ασφάλεια και να διευρύνουμε τον ρόλο της Ευρώπης ως προς τη διεθνή ασφάλεια; Σύμφωνοι! Θαυμάσια! Τέλεια! Θα ακούσουμε σήμερα πολλούς ομιλητές να λένε: «Αυτό ακριβώς χρειαζόμαστε! Έχει δίκιο ο κ. Barroso, έτσι πρέπει να προχωρήσουμε!»
Όμως δεν μας έδωσαν ανάλογες δημοσιονομικές προοπτικές, δηλαδή τους απαραίτητους πόρους για να τα επιτύχουμε αυτά. Παζαρεύουμε με το Συμβούλιο για ένα δις παραπάνω ή λιγότερο – εδώ έχει δίκιο η κ. Grossetête. Η θαρραλέα προσέγγιση που προπαγανδίζατε, κύριε Πρόεδρε της Επιτροπής, μαζί με τους Επιτρόπους σας όταν παρουσιάσατε τις δημοσιονομικές προοπτικές σας, μειώθηκε κατά 200 δισ. ευρώ στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Ζητήσατε 1 022 δισ. ευρώ για επτά χρόνια και το Συμβούλιο αποφάσισε 840 δισ. ευρώ.
Αναρωτιέμαι γιατί ο κ. Barroso δεν αντέδρασε στρατηγικά σε μια τόσο εσφαλμένη δημοσιονομική πολιτική. Είπατε εδώ στο Σώμα ότι θα αγωνιστείτε με αυτούς τους δημοσιονομικούς πόρους για αυτούς τους στρατηγικούς στόχους. Στη συνέχεια, είπατε στο Σώμα ότι η απόφαση του Συμβουλίου είναι επιτυχία. Δεν μπορείτε να κάνετε διαφορετικά –και το καταλαβαίνω αυτό– γιατί δεν θα πάρετε περισσότερα χρήματα, τουλάχιστον αν δεν αγωνιστούμε λίγο παραπάνω γι’ αυτό, αφού εσείς, ως Πρόεδρος της Επιτροπής, πρέπει να αντιμετωπίσετε και τη βλακεία των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων. Γι’ αυτό, η κριτική μου δεν απευθύνεται τόσο προς εσάς και την Επιτροπή σας, αλλά προς την άλλη πλευρά.
Δεν πρόκειται να επιτύχουμε αυτούς τους στρατηγικούς στόχους όταν ορίζουμε τους στόχους, αλλά δεν διαθέτουμε στα εκτελεστικά θεσμικά όργανα τους απαραίτητους δημοσιονομικούς πόρους. Αυτό είναι βέβαιο. Γι’ αυτό λέω ότι οι στρατηγικοί στόχοι της Επιτροπής είναι σωστοί, αλλά πρέπει να συζητήσετε το θέμα και με τα επιμέρους κράτη! Ως πρόεδρος της Επιτροπής πρέπει να πείτε τα πράγματα με το όνομά τους. Σε κάθε επιμέρους περίπτωση, πρέπει εσείς και οι Επίτροποί σας να πείτε ότι δεν μπορούμε να διακηρύσσουμε ότι θα δώσουμε περισσότερες εξουσίες στην Europol, θα καταπολεμήσουμε την τρομοκρατία και το έγκλημα πιο αποτελεσματικά σε ευρωπαϊκό επίπεδο –παρεμπιπτόντως, ένα ευρωπαϊκό θέμα για το οποίο υπάρχει το μεγαλύτερο ποσοστό συναίνεσης των πολιτών της Ευρώπης είναι η κοινή καταπολέμηση του εγκλήματος και η μεγαλύτερη εσωτερική ασφάλεια– και μετά το Συμβούλιο να κάνει περικοπή ύψους 7,8 δισ. ευρώ – και μάλιστα τρεις ημέρες πριν εγκρίνει το συμπληρωματικό πρόγραμμα για την Europol που φαίνεται τόσο καλό στις εφημερίδες.
Οι στρατηγικοί σας στόχοι είναι σωστοί. Όμως η Επιτροπή πρέπει να συγκρουστεί με εκείνους τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων, με εκείνους τους υπουργούς και τα υπουργικά συμβούλια που δεν είναι διατεθειμένα να πληρώσουν τη Δευτέρα το τίμημα των λόγων που εκφώνησαν την Κυριακή. Αυτό περιμένω από την Επιτροπή. Εσείς μπορείτε να περιμένετε από εμάς ότι θα υποστηρίξουμε τους στρατηγικούς σας στόχους –αυτοί που αναφέρατε είναι σωστοί– εμείς όμως περιμένουμε από εσάς να είστε στο πλευρό μας στον αγώνα που δίνουμε ως Κοινοβούλιο εναντίον των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων για να αποκτήσει λίγο περισσότερη αξιοπιστία η ευρωπαϊκή πολιτική.
Αν το συμφωνήσουμε αυτό μαζί για το 2007, τότε αυτή η χρονιά ασφαλώς θα είναι συναρπαστική και επιτυχημένη για τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα.
(Χειροκροτήματα)
Graham Watson, εξ ονόματος της Ομάδας ALDE. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, σήμερα συζητούμε τις προτεραιότητες της Επιτροπής για το 2007, αλλά αύριο οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων πρέπει να βρουν τα μέσα, το κουράγιο και το σθένος να υλοποιήσουν αυτές τις προτεραιότητες.
Έχουμε ενώπιόν μας ένα σχέδιο δράσης για το μέλλον με έμφαση στη γνώση, στην επιχειρηματικότητα, στις θέσεις εργασίας και στην ενέργεια. Η Ετήσια Στρατηγική Πολιτικής για το 2007 καταφέρνει να ενισχύσει πρακτικά τις προτάσεις του Hampton Court, οι οποίες μπορούν να βοηθήσουν να καταστεί η Ευρώπη η πιο δυναμική και ανταγωνιστική οικονομία στον κόσμο, αν τα κράτη μέλη καταφέρουν να ξεπεράσουν τις κοινοτοπίες που λέγονται στο ετήσιο Εαρινό Συμβούλιο της Λισαβόνας. Είδα το σχέδιο συμπερασμάτων του Συμβουλίου. Ωραία λόγια από μια λιπόψυχη ηγεσία! Η Ευρώπη αξίζει κάτι καλύτερο. Αξίζει την κοινή ευθύνη για την οποία μίλησε ο κ. Barroso. Γι’ αυτό οι Φιλελεύθεροι και Δημοκράτες χαιρετίζουν τη φιλοδοξία που επιδεικνύει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Το εν λόγω έγγραφο δεσμεύεται να υλοποιήσει αυτά που οι προηγούμενες ετήσιες στρατηγικές πολιτικής απέτυχαν να υλοποιήσουν: πρακτικές προτάσεις για ευρωπαϊκή ανανέωση δημιουργώντας νόμιμες οδούς μετανάστευσης και ένα κοινό ευρωπαϊκό σύστημα παροχής ασύλου –και το απαραίτητο επακόλουθο της καλύτερης διαχείρισης των συνόρων– ώστε να παρασχεθούν οι εργαζόμενοι και η ασφάλεια που χρειάζεται η Ευρώπη, επιταχύνοντας μια ευρωπαϊκή ενεργειακή πολιτική, ολοκληρώνοντας την εσωτερική αγορά ενέργειας και αερίου, επενδύοντας σε τεχνολογίες καθαρού άνθρακα και εξισορροπώντας την ευελιξία και την κοινωνική προστασία με τις απαιτήσεις της αγοράς για ενίσχυση της ανάπτυξης και της ανταγωνιστικότητας.
Ένα πράγμα δεν έχει μάθει η Επιτροπή. Θέτει τη χρήση των πόρων και της περιβαλλοντικής προστασίας υπό τον τίτλο της αλληλεγγύης. Θα έπρεπε να τα θέτει υπό τον τίτλο της ευημερίας, διότι μέχρι να μάθουμε ότι το περιβάλλον και η ανάπτυξη του πρασίνου αποτελούν μέρος της ευημερίας και όχι της αλληλεγγύης, δεν θα έχουμε την ορθή προοπτική αυτών των θεμάτων. Αν προσθέσουμε σε αυτά και τη διεύρυνση της ζώνης του ευρώ και την προσχώρηση της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας, το 2007 θα αποτελέσει ένα γόνιμο έτος για την Ευρώπη, ειδικά αν καταφέρουμε να θέσουμε στη σωστή πορεία και τη συνταγματική διαδικασία.
Εντούτοις, η επιτυχία εξαρτάται από έναν παράγοντα που ήταν απών μέχρι τώρα και δεν μπορεί να υποκατασταθεί από καμία πρόταση της Επιτροπής: την εθνική συμμετοχή των κρατών μελών στις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις. Ποιος θα εμπιστευθεί μια ηγεσία που άλλα λέει και άλλα κάνει, η οποία συμφωνεί στη χάραξη πολιτικών, αλλά στη συνέχεια υπαναχωρεί, ανατρέπει και αποδυναμώνει την εφαρμογή τους; Δεν αναφέρομαι μόνο στις επιθέσεις εναντίον των οδηγιών για τις υπηρεσίες και τις εξαγορές από τους υπέρμαχους του οικονομικού προστατευτισμού, αναφέρομαι σε μια γενική μυωπία που δεν επιτρέπει στα κράτη μέλη να δουν τη γενική εικόνα, στη μυωπία που ώθησε το Συμβούλιο να απορρίψει προτάσεις που ζητούσαν να κατονομαστούν οι χώρες με κακές επιδόσεις και να μην δοθεί επαρκής χρηματοδότηση για τους τομείς προτεραιότητας της Ευρώπης. Αποτελεί επίσης έναν από τους λόγους για τους οποίους η φιλοδοξία της περυσινής ετήσιας στρατηγικής πολιτικής να επιτευχθεί πρόοδος στα θέματα της Ντόχα, των στόχων της Λισαβόνας και του Συντάγματος ναυάγησε παταγωδώς.
Αυτή είναι λοιπόν η πρόκληση που θα αντιμετωπίσουν οι ηγέτες της Ευρώπης όταν θα συνεδριάσουν για το αυριανό Εαρινό Συμβούλιο. Είναι αναγκαίο για την Ευρώπη να δημιουργήσουν έναν συνασπισμό συνεκτικότητας.
Monica Frassoni, εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE. – (IT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, συζητάμε πλέον για μια άλλη στρατηγική, μια άλλη Βίβλο και μια άλλη σειρά προτεραιοτήτων. Με τον ίδιο τρόπο που εμείς συζητήσαμε για τους άλλους, θα θέλαμε να τονίσουμε δύο ή τρία ζητήματα και, καταρχάς, τη συμφωνία σχετικά με τις δημοσιονομικές προοπτικές.
Κύριε Πρόεδρε, γνωρίζετε πολύ καλά πως η επίτευξη συμφωνίας με το Συμβούλιο αυτήν τη στιγμή θα σήμαινε δραστικό περιορισμό των φιλοδοξιών μας και των προσδοκιών των πολιτών. Σας καλούμε λοιπόν να καταλήξετε σε μια συμφωνία και να εργασθείτε για αυτήν, όμως με τους δικούς μας όρους που θα πρέπει να είναι και δικοί σας. Θέλουμε μια συμφωνία για τις δημοσιονομικές προοπτικές, όχι όμως με τους όρους του Συμβουλίου. Συζητήσεις σαν τη σημερινή θα παραμένουν άσκοπες, εάν δεν μπορέσουμε να εξασφαλίσουμε μια συμφωνία και μια ξεκάθαρη συμμαχία με την Επιτροπή.
Κατά δεύτερο λόγο, αναφερθήκατε σε ορισμένα ζητήματα και θα ήθελα να σταθώ ιδιαίτερα σε δύο: ένα είναι το ζήτημα της μετανάστευσης και της εσωτερικής ασφάλειας. Είπατε ότι οι προτεραιότητες θα είναι η συνθήκη του Σένγκεν, η καταστολή, τα σύνορα, ενώ, αν και στο κείμενο αναφέρεται, δεν είπατε τίποτα για ένα πρόβλημα, το οποίο αφορά ένα ζήτημα που είναι για εμάς πρωταρχικό, δηλαδή τις νόμιμες οδούς μετανάστευσης. Στα κείμενά σας το στοιχείο αυτό υπάρχει, αλλά απουσιάζει από τις πράξεις και τις δηλώσεις σας! Το γεγονός ότι η Επιτροπή δεν είναι ικανή να πει ούτε μια λέξη για το ζήτημα των χιλίων νεκρών μεταξύ της Μαυριτανίας και των Κανάριων νήσων και για το γεγονός ότι η χώρα μου, η Ιταλία, έχει συνάψει μυστική συμφωνία με τη Λιβύη, άγνωστη σε εσάς και στο Κοινοβούλιο, η οποία είχε ως συνέπεια τον θάνατο πολλών ανθρώπων στην έρημο, καθιστά τη συζήτηση για την κοινή πολιτική μετανάστευσης άσκοπη. Για το ζήτημα αυτό θα θέλαμε να ακούσουμε από την πλευρά σας κάτι που να μην είναι γενικόλογες θέσεις.
Κατά τρίτο λόγο, το ζήτημα της ενέργειας. Γνωρίζετε πως το πρόβλημά μας είναι ότι υπάρχουν διαφορετικές απόψεις για το ζήτημα και ειδικότερα ότι, κατά την άποψή μας, δεν μπορούμε να εξομοιώνουμε την πυρηνική ενέργεια με τις ανανεώσιμες πηγές, καθώς είναι δύο διαφορετικά πράγματα. Γνωρίζουμε ότι στην ήπειρό μας υπάρχει πυρηνική ενέργεια, αλλά δεν μπορούμε να πιστέψουμε ότι αυτή είναι η ενέργεια του μέλλοντος για την Ευρώπη, καθώς, και αυτό δεν αποτελεί δευτερεύον στοιχείο, το ουράνιο πρέπει να το εισάγουμε ούτως ή άλλως, ενώ τον ήλιο και τον άνεμο όχι! Το στοιχείο αυτό, τουλάχιστον από άποψη προσέγγισης, είναι από μόνο του σημαντικό και δεν πρέπει να παραβλέπεται! Πρέπει να κατανοήσουμε πολύ καλά ότι δεν μπορούμε να εξαρτώμεθα από την πυρηνική ενέργεια και ότι η πυρηνική ενέργεια ανταποκρίνεται σήμερα σε ένα μόνο μέρος των αναγκών μας και δεν αποτελεί ασφαλώς επιλογή για το μέλλον.
Επίσης, όσον αφορά τα ζητήματα της ενέργειας, εξακολουθεί να υπάρχει ένα μεγάλο κενό στη στρατηγική της Επιτροπής και αυτό είναι η σιωπή της στο ζήτημα των μεταφορών: το 70% της εξάρτησής μας από το πετρέλαιο αφορά τις μεταφορές και συμφωνώ ότι η βοήθεια του Κοινοβουλίου δεν ήταν επαρκής σε σχέση με την προοπτική εκσυγχρονισμού των μεταφορών· πιστεύω, ωστόσο, ότι η Επιτροπή θα έπρεπε να μας βοηθήσει στο ζήτημα αυτό.
Τελειώνω, κύριε Πρόεδρε, λέγοντας ότι υπάρχει ακόμη μία προτεραιότητα που έχει αγνοηθεί: το ζήτημα των πόλεων. Οι πόλεις αποτελούν έναν χώρο όχι μόνο δοκιμής, αλλά και εφαρμογής της Ευρώπης, η οποία είναι σήμερα ανεπαρκής τόσο από άποψη χρηματοδοτικής υποστήριξης όσο και από την άποψη σημαντικών στρατηγικών. Θα ήταν ίσως καλύτερα να ξεκινήσουμε από τις πόλεις και όχι από τις μεγάλες υποδομές, οι οποίες δεν θα χρηματοδοτηθούν εξάλλου από την Ευρώπη.
Κυριάκος Τριανταφυλλίδης, εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL. – Κύριε Πρόεδρε, το μεγάλο ερωτηματικό που θέτει η πολιτική ομάδα μου δεν έγκειται μόνο στις πολιτικές οι οποίες προβλέπονται συγκεκριμένα για το 2007, αλλά στις αμφιβολίες που μας δημιουργούνται αναφορικά με την ευρύτερη στρατηγική κατεύθυνση που δίδεται στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα συνολικά.
Είναι απαράδεκτο να γινόμαστε καθημερινά μάρτυρες της θυελλώδους ανησυχίας και των διαμαρτυριών που έχουν ξεσηκώσει οι νέοι αντιλαϊκοί εργασιακοί νόμοι στη Γαλλία· τον τελευταίο χρόνο έχουμε γίνει συχνά μάρτυρες της αντίδρασης των πολιτών ενάντια σε διάφορες οδηγίες. Είναι απαράδεκτο όταν η Ένωση στρουθοκαμηλίζει δίνοντας συνέχεια σε πολιτικές που προωθούν όχι το όφελος των εργαζομένων αλλά των μεγάλων επιχειρήσεων.
Δίδεται συνέχεια στη στρατηγική της Λισαβόνας, η οποία φέρεται να κουβαλάει, επιχειρώντας να αποπροσανατολίσει τους εργαζομένους, τον χαρακτηρισμό «αναθεωρημένη». Έχει μήπως αναθεωρηθεί ή αλλάξει η ουσία της από όταν αποφασίστηκε για πρώτη φορά; Ή έχει καταφέρει να προωθήσει την ανάπτυξη μιας ατζέντας κοινωνικής πολιτικής που θα αποβλέπει στη διασφάλιση των βασικών κοινωνικών προδιαγραφών, της ποιότητας στην απασχόληση και την επανασυμφιλίωση επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής; Όχι, αγαπητοί συνάδελφοι.
Στο όνομα της ανταγωνιστικότητας, τα εργασιακά κεκτημένα δέχονται καθημερινά τα πυρά μιας καπιταλιστικής Ευρώπης. Ο χρόνος εργασίας επιμηκύνεται, οι μισθοί μειώνονται, οι συλλογικές συμβάσεις καταργούνται, η ανεργία και η εισοδηματική ανισότητα αυξάνονται και αποσαθρώνεται παντελώς το καθεστώς πρόνοιας με πρώτο θύμα τους νέους. Αυτούς από τους οποίους ζητάμε –κι αυτό είναι ειρωνεία– να οικοδομήσουν μια Ευρώπη που να έχει μέλλον.
Ταυτόχρονα, προωθούνται πολιτικές που καθιστούν, κατ’ ισχυρισμόν, πιο ομαλή την μετανάστευση. Πώς όμως γίνεται αυτό, όταν ο στόχος είναι και πάλι τα κριτήρια που τίθενται να διασφαλίζουν τα οικονομικά συμφέροντα της Ευρώπης, όταν στο έδαφος της Ένωσης κρατούνται μετανάστες και άτομα που χρήζουν διεθνούς προστασίας υπό συνθήκες φυλάκισης έχοντας διαπράξει ως μοναδικό αδίκημα την αναζήτηση μιας ανθρώπινης ζωής.
Τα ευρωπαϊκά κονδύλια δεν πρέπει να χρηματοδοτούν πολιτικές ενίσχυσης κλειστών συνόρων, απελάσεων και επαναπατρισμών αλλά να θεραπεύουν τα πραγματικά αίτια της μετανάστευσης, και να προωθούν ουσιαστικά τα ανθρώπινα δικαιώματα μέσα στα πλαίσια μιας αμοιβαίας επωφελούς πολιτικής γειτονίας, μακριά από τη λογική των μεταρρυθμίσεων του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου και της Παγκόσμιας Τράπεζας και έξω από τη λογική των στρατιωτικών επεμβάσεων.
Guntars Krasts, εξ ονόματος της Ομάδας UEN. – (LV) Για να μειωθεί το χάσμα μεταξύ των στόχων της Λισαβόνας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της πραγματικότητας, το πρόγραμμα εργασιών της Επιτροπής για το 2007 πρέπει να είναι φιλόδοξο. Η δράση της Επιτροπής πρέπει να καλύψει όλα τα πεδία και παράλληλα πρέπει να επιλέξει ως προτεραιότητές της εκείνες τις πρωτοβουλίες που είναι σημαντικές όχι μόνο σε έναν συγκεκριμένο τομέα αλλά και για τη συνολική ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Στο πρόγραμμα της Επιτροπής, η έναρξη του διαστημικού προγράμματος και η τακτική αξιολόγηση της στρατηγικής συμπεριλαμβάνονταν στα πλέον σημαντικά μέτρα που αναφέρονταν στην εφαρμογή της Στρατηγικής της Λισαβόνας για το 2007. Μολονότι δεν αμφισβητώ τη σημασία αυτών των μέτρων, πιστεύω ότι εξειδικευμένα μέτρα για την ώθηση της ανάπτυξης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και της ανάπτυξης του τομέα των υπηρεσιών θα προσφέρουν ευρύτερη στήριξη στη διαδικασία της Λισαβόνας, αυτά τα μέτρα όμως δεν περιλήφθηκαν στον κατάλογο. Παρόλο που η ανάπτυξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων εμφανίζεται μεταξύ των καταγεγραμμένων προτεραιοτήτων, για αυτή την προτεραιότητα δεν γίνεται η παραμικρή νύξη στον κατάλογο των βασικών δράσεων. Ωστόσο, η ανάπτυξη αυτού του τομέα μπορεί να συμβάλει ταχύτερα από κάθε τι άλλο στην επίτευξη των στόχων της απασχόλησης και της οικονομικής ανάπτυξης. Μολονότι η ανάπτυξη του τομέα των υπηρεσιών ήταν και παραμένει ένα από τα βασικά εργαλεία για την εφαρμογή της Στρατηγικής της Λισαβόνας στη Στρατηγική της Επιτροπής για το 2007, δεν αναφέρονται καθόλου εξειδικευμένα μέτρα για την ανάπτυξη του τομέα των υπηρεσιών. Ελπίζουμε πως το γεγονός ότι η μεταρρύθμιση του τομέα των υπηρεσιών δεν συμπεριελήφθη στην πολιτική στρατηγικής της Επιτροπής για το 2006 δεν ήταν αποτέλεσμα εσκεμμένης ενέργειας, αλλά αποτέλεσμα μιας αποτυχίας συντονισμού μεταξύ της καθορισθείσας στρατηγικής και επιχειρησιακών μέτρων.
Η έγκριση της οδηγίας για τις υπηρεσίες το 2007 θα διανοίξει τον δρόμο για νέες πρωτοβουλίες εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε τομείς που επισημάνθηκαν για την ελευθέρωση των υπηρεσιών. Η δημιουργία κέντρων παροχής ολικών υπηρεσιών θα αποτελέσει συγκεκριμένη κίνηση προς αυτή την κατεύθυνση.
Το 2007 θα είναι αποφασιστικό έτος όσον αφορά τις συζητήσεις για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ένα από τα κύρια κριτήρια βάσει του οποίου η ευρωπαϊκή κοινή γνώμη θα κρίνει τη βιωσιμότητα και τις μελλοντικές προοπτικές το 2007 θα είναι τα απτά αποτελέσματα της δράσης που αναλαμβάνουν τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, περιλαμβανομένης της Επιτροπής. Αυτή η αποσαφήνιση πρέπει, πάντως, να είναι ήδη προφανής στη θέσπιση προτεραιοτήτων και αποστολών, με τον καθορισμό των μέτρων που σχεδιάζονται για το 2007 όχι μόνο σε ό,τι αφορά τη συνέχιση του έργου που έχει ήδη ξεκινήσει αλλά και την επίτευξη συγκεκριμένων αποτελεσμάτων.
Jens-Peter Bonde, εξ ονόματος της Ομάδας IND/DEM. – (DA) Κύριε Πρόεδρε, η Επιτροπή δεν τήρησε μια σαφή υπόσχεση να παρουσιάσει πλήρες ετήσιο πρόγραμμα, παρουσιάζοντας όλη την προτεινόμενη νομοθεσία και τις νομικές της βάσεις. Μέχρι τούδε, λάβαμε λεπτομέρειες μόνο για μια μικρή επιλογή των νόμων και κανονισμών που παρήγαγε η Επιτροπή. Δεν μας δόθηκαν ακριβείς πληροφορίες για τις νομικές βάσεις, συνεπώς δεν μπορούμε να δούμε αν η Επιτροπή προτείνει εθελούσιο συντονισμό ή δεσμευτικούς κανόνες. Είναι δύσκολο να συζητήσουμε στρατηγικές κατευθυντήριες γραμμές στο σκοτάδι. Μήπως επιζητεί η Επιτροπή περισσότερη εξουσία, συγκεντρωτισμό και βυζαντινό λειτουργικό ή μήπως θέλει να εμπνεύσει τα κράτη μέλη να συνενώσουν δυνάμεις με στόχο τη δημιουργία θέσεων εργασίας και να ενθαρρύνουν τις χώρες να ανταγωνιστούν ενεργώντας κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο;
Η Ομάδα για την Ανεξαρτησία και τη Δημοκρατία επιζητεί μεγαλύτερη ελευθερία για τα κράτη μέλη και λιγότερη συγκεντρωτική εξουσία στις Βρυξέλλες. Η Επιτροπή πρέπει να είναι ανοιχτή στους ανθρώπους. Πείτε μας ποιος δίνει καλές συμβουλές στις 3 000 μυστικές ομάδες εργασίας σας. Ας δούμε τι κρύβεται πίσω από τις συμβουλές. Πείτε μας με ποιον τρόπο χρησιμοποιείτε τα λεφτά των φορολογούμενων. Δώστε στους ελεγκτές της ΕΕ, στον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή και στην Επιτροπή Ελέγχου του Προϋπολογισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου πλήρη πρόσβαση για τη διερεύνηση όλων των δαπανών. Ανεβάστε την αλληλογραφία σας στο Διαδίκτυο ώστε να μπορέσουμε να μελετήσουμε όλες τις προσεγγίσεις από τις οργανωμένες ομάδες πίεσης. Δείξτε εμπιστοσύνη στους ανθρώπους. Δώστε μας την ενημέρωση που ζητούμε, εκτός κι αν, κατ’ εξαίρεση, υπάρχει κάποιο αιτιολογημένο επιχείρημα για αποκλεισμό από τη δημόσια συζήτηση.
Επιτρέψτε μου, επίσης, να ευχαριστήσω τον Πρόεδρο που αναφέρθηκε στον Μοντεσκιέ. Και εκείνος ήταν υπέρ της τριχοτόμησης των εξουσιών, αν και όχι με τρόπο που αντιστοιχεί πλήρως στο μείγμα των νομοθετικών, εκτελεστικών και δικαστικών εξουσιών της Επιτροπής. Μου φαίνεται ότι ο Μακιαβέλι αποτέλεσε πηγή έμπνευσης περισσότερο από τον Μοντεσκιέ όταν σχεδιάστηκαν οι εξουσίες της Επιτροπής.
Jan Tadeusz Masiel (NI). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Πρόεδρε της Επιτροπής, το 2005 θα μείνει ατυχώς στη μνήμη των Ευρωπαίων ως το έτος που η Συνταγματική Συνθήκη απορρίφθηκε σε δύο από τα ιδρυτικά μέλη της ΕΕ. Αυτό πρέπει να χρησιμεύσει ως προειδοποίηση σε εμάς τους πολιτικούς, που δεν δίνουμε την πρέπουσα προσοχή στους πολίτες μας. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν κατάφερε ακόμη να ενοποιηθεί μετά την τελευταία της διεύρυνση, που συμπεριέλαβε 10 νέα κράτη μέλη, και ωστόσο, ήδη προετοιμάζεται για τη μελλοντική ένταξη της Τουρκίας.
Το έτος 2007 θα είναι ένα έτος ευκαιριών σε ό,τι αφορά την επίτευξη μιας μεγαλύτερης ενοποίησης της Ευρώπης, που θα επιδεικνύει μεγαλύτερη αλληλεγγύη αν όντως τα παλαιά κράτη μέλη ανοιχτούν προς τα νέα κράτη μέλη, ιδίως όσον αφορά την ελευθέρωση των αγορών εργασίας τους. Δυστυχώς, φαίνεται ότι υπάρχουν λίγες χώρες με το θάρρος της Ισπανίας και της Πορτογαλίας, που γνωρίζουν εξ ιδίας πείρας, και δη πρόσφατης, πόσο δύσκολο είναι να είναι κάποιος πολίτης δεύτερης κατηγορίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Προτείνω κάθε μελλοντική διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή να είναι πλήρης ή καλύτερα να μην γίνεται καθόλου. Ελπίζω ότι λέγοντας αυτό εκφράζω επίσης τη βούληση του λαού των Κάτω Χωρών και της Γαλλίας. Δεν είναι ακόμη υπερβολικά αργά να εμβαθύνουμε την ευρωπαϊκή ενότητα εξασφαλίζοντας ότι θα έχει έναν προϋπολογισμό αντάξιο των φιλοδοξιών της.
Το 2006 επέστησε την προσοχή των Ευρωπαίων στο πρόβλημα του ενεργειακού εφοδιασμού. Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, η Ευρώπη χρειάζεται μια κοινή ενεργειακή πολιτική. Αυτό θα προσφέρει μια καλή ευκαιρία βελτίωσης των προοπτικών των γεωργών, ιδίως στα νέα κράτη μέλη, οι οποίοι θα μπορούσαν να εμπλακούν στην παραγωγή βιοκαυσίμων.
Η καθολική διαδικασία της παγκοσμιοποίησης είναι κάτι το αναπόφευκτο. Η Ευρώπη πρέπει να τη θεωρήσει ως μια νέα πρόκληση και ως μια αναπτυξιακή ευκαιρία. Είναι καθήκον μας να βοηθήσουμε τις αναπτυσσόμενες χώρες, αλλά και να ενισχύσουμε το ευρωπαϊκό κοινωνικό μας μοντέλο και να μεριμνήσουμε για εκείνους τους συμπολίτες μας που αδυνατούν να αυτοσυντηρηθούν.
József Szájer (PPE-DE). – (HU) Κύριε Πρόεδρε, όπως ήδη δήλωσαν άλλα μέλη της Ομάδας μας, που μίλησαν πριν από μένα, επικροτούμε τις ιδέες που αφορούν την πολιτική της Επιτροπής για το έτος 2007. Επικροτώ αμφότερα, και το διαδικαστικό σκέλος και το περιεχόμενό τους.
Σε ό,τι αφορά τα διαδικαστικά, χαίρομαι για την πρωτοβουλία που ξεκίνησε την περασμένη χρονιά ως αποτέλεσμα της συμφωνίας που συνήφθη μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία διασφαλίζει ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, συμπεριλαμβανομένων των επιτροπών του, θα έχει μεγαλύτερη εμπλοκή και ευκαιρίες συμμετοχής στην εκπόνηση του ετήσιου προγράμματος για την πολιτική στρατηγικής και τη νομοθεσία. Ελπίζω ότι οι δυσκολίες που βιώσαμε την περασμένη χρονιά θα εξαλειφθούν φέτος.
Το περιεχόμενο του εγγράφου, που επίσης υπέβαλε η Επιτροπή, έχει υποστεί μια ουσιαστική αλλαγή σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια και κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση. Παραδόξως, μπορούμε να πούμε επίσης πως το γεγονός ότι το έγγραφο δεν εμπεριέχει δημοσιονομικές προδιαγραφές λόγω της απουσίας δημοσιονομικών προοπτικών είχε θετικό αποτέλεσμα σε αυτό, καθώς επέτρεψε καλύτερη επικέντρωση στους πολιτικούς στόχους και τα καθήκοντα που αντιμετωπίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Την ίδια στιγμή, δεν πρέπει να λησμονήσουμε το πλαίσιο στο οποίο δημιουργήθηκε αυτό το σχέδιο. Τα τελευταία χρόνια, σε πολλές περιπτώσεις νιώσαμε ότι η Ευρώπη δεν κινείται προς τα εμπρός αλλά όπισθεν και ότι δεν λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα. Στη διάρκεια της περασμένης χρονιάς, καταφέραμε να κάνουμε κάποια δειλά πρώτα βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση, έχουμε όμως μεγάλο αριθμό ανολοκλήρωτων έργων. Ας τα δούμε, ένα προς ένα.
Ένα τέτοιο έργο είναι το Σύνταγμα, που πιστεύω ότι πρέπει να το ολοκληρώσουμε το συντομότερο δυνατόν. Αν θέλουμε να αποφύγουμε ένα Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο γεμάτο ευρωσκεπτιστικές ομάδες, πρέπει να διασφαλίσουμε ότι το Σύνταγμα κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση πριν από την έναρξη των ευρωεκλογών.
Δεν έχουμε ούτε δημοσιονομικές προοπτικές. Συνεπώς, οι στόχοι που ορθώς διατυπώνονται σε αυτόν τον επταετή προϋπολογισμό δεν υφίστανται και δεν έχουν μια ισχυρή βάση επί του παρόντος. Κάναμε τα σωστά βήματα σε σχέση με αυτό, αλλά εμείς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν είμαστε επί του παρόντος ικανοποιημένοι με τον προϋπολογισμό.
Όταν συζητάμε για το 2007, συζητάμε και για τη διεύρυνση, αφού Ρουμανία και Βουλγαρία κατά πάσα πιθανότητα θα έχουν καταστεί μέχρι τότε κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ενώ αισθανόμαστε ότι οι εντάσεις που είχαν προκύψει στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε σχέση με την τελευταία διεύρυνση δεν έχουν εκλείψει, λόγω της μείωσης της αλληλεγγύης, ας μπούμε στο 2007 κατά τρόπο που να αμβλύνουμε τις εντάσεις που δημιουργήθηκαν στην πορεία της τελευταίας διεύρυνσης.
Hannes Swoboda (PSE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Barroso, σας ζητώ να εξετάσετε περισσότερο από όσο ήδη κάνετε στο έγγραφο που παρουσιάσατε πώς μπορείτε να μεταδώσετε καλύτερα στους πολίτες τα περιεχόμενα και τους στόχους που σωστά ορίσατε.
Κύριε Barroso, η ανταγωνιστικότητα είναι τόσο για εσάς όσο και για εμάς ένα σημαντικό ζήτημα. Παρ’ όλ’ αυτά, βλέπω πολλούς πολίτες που πιστεύουν ότι αυτό είναι ένα θέμα που δεν τους αφορά, αλλά αφορά μόνο τη βιομηχανία και τις μεγάλες επιχειρήσεις. Όμως αν δεν ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα, δεν μπορούμε να διατηρήσουμε ούτε το κοινωνικό σύστημα στην Ευρώπη, ούτε το ευρωπαϊκό κοινωνικό πρότυπο.
Παρόμοια ισχύουν για την παιδεία. Η παιδεία δεν είναι κάτι που ενδιαφέρει μόνο μια ελίτ. Η παιδεία πρέπει να φθάσει σε μεγάλα τμήματα του πληθυσμού, αν θέλουμε να επιτύχουμε έναν από τους βασικούς στόχους της Ευρώπης, δηλαδή να εμποδίσουμε τον αποκλεισμό ανθρώπων ή ομάδων. Η παιδεία είναι επίσης ιδιαίτερα σημαντική αν λάβουμε υπόψη πως είμαστε εκ των πραγμάτων μία ήπειρος που δέχεται μετανάστες. Είναι πολύ σημαντικό για την ενσωμάτωση των νεοαφιχθέντων πολιτών να αναπτύξουμε ανάλογα τον τομέα της παιδείας.
Όσο για το Ταμείο Παγκοσμιοποίησης που αναφέρατε, και αυτό μπορεί ουσιαστικά να χρηματοδοτηθεί μόνον εάν αυξήσουμε την ανταγωνιστικότητά μας, έτσι ώστε να μην είμαστε υποχρεωμένοι να καταφεύγουμε πολύ συχνά στο εν λόγω ταμείο.
Ένα άλλο σημείο, στο οποίο θέλω να αναφερθώ επειδή το τονίζετε πάρα πολύ στο έγγραφό σας, είναι η ενεργειακή πολιτική. Δεν θέλω να προεξοφλήσω αυτά που θα πουν οι συνάδελφοι μετά από εμένα, αλλά ένα ουσιαστικό θέμα που θίξατε είναι η ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού. Χαίρομαι πολύ που βρεθήκατε πρόσφατα στη Μόσχα και –από όσο άκουσα– η επίσκεψή σας ήταν επιτυχημένη, αν και ίσως από ορισμένες απόψεις, η Ρωσία πρέπει να λάβει ακόμα αποφάσεις, ιδίως σχετικά με τον ενεργειακό χάρτη.
Τέλος, άκουσα επίσης ότι θεωρείτε πως πρέπει να συζητήσουμε και για την πυρηνική ενέργεια. Έχετε δίκιο και χαίρομαι πολύ διότι σύντομα θα ακούσουμε τον Επίτροπο που είναι αρμόδιος για την ενέργεια. Μολονότι αντιμετωπίζω με σκεπτικισμό την πυρηνική ενέργεια, πρέπει να μιλήσουμε και γι’ αυτήν και για τους κινδύνους που ενέχει. Ειδικά αυτές τις ημέρες, συζητάμε και σε σχέση με το Ιράν για το θέμα της διάδοσης, και περισσότερη πυρηνική ενέργεια σημαίνει και περισσότερους κινδύνους, αν δεν φροντίσουμε, από κοινού και σε πολυμερές επίπεδο, να ελαχιστοποιήσουμε κατά το δυνατόν τους κινδύνους αυτούς.
Θεωρώ ότι θα έπρεπε να ειπωθούν περισσότερα ειδικά για το θέμα αυτό, τόσο από την πλευρά σας όσο και στην Πράσινη Βίβλο. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα και για την ανάπτυξη υποδομών, γιατί χωρίς περισσότερες υποδομές –ειδικά σε σχέση με τους αγωγούς, αλλά και σε άλλους τομείς– δεν θα μπορέσουμε ποτέ να προσφέρουμε στην Ευρώπη ενεργειακή ασφάλεια, αλλά ούτε και την ανάλογη ώθηση ως προς τις νέες τεχνολογίες. Σας προσφέρω την πλήρη υποστήριξή μου και σας εύχομαι ακόμα περισσότερη δύναμη και θάρρος ώστε να εφαρμόσετε αυτές τις αποφάσεις.
Αναφέρατε τον Μοντεσκιέ και κάποιος άλλος ήθελε τον Μακιαβέλι. Εγώ σας εύχομαι τη σοφία ενός Μοντεσκιέ, αλλά και τη δύναμη και την πανουργία ενός Μακιαβέλι, για να επιβάλετε το πρόγραμμά σας.
Andrew Duff (ALDE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, η ρήση του Μοντεσκιέ που ανέφερε ο Πρόεδρος Barroso με ώθησε να αναζητήσω στην ετήσια στρατηγική πολιτικής μια ένδειξη που να υποδεικνύει τι προτίθεται να κάνει η Επιτροπή με το Σύνταγμα. Δεν υπάρχει καμία ένδειξη. Μια στρατηγική πολιτικής που δεν αντιμετωπίζει το βασικό πολιτικό εμπόδιο για την Ένωση θα πρέπει να αξιολογηθεί αρνητικά. Χωρίς Σύνταγμα, η Ένωση δεν θα καταφέρει να αποκτήσει την ικανότητα να ενεργήσει έτσι ώστε να εκπληρώσει τις φιλοδοξίες που τρέφει η Επιτροπή γι’ αυτήν. Η κοινή γνώμη θα παραμείνει επιφυλακτική για το ευρωπαϊκό σχέδιο και, χωρίς την υποστήριξη της κοινής γνώμης, η Επιτροπή δεν θα έχει την απαραίτητη επιρροή μέσα στο Συμβούλιο.
Η κλασική λειτουργία της Επιτροπής θα ήταν να μεσολαβήσει για να επιτευχθεί συμφωνία ανάμεσα στις αντίπαλες πλευρές μιας κρίσης. Ελπίζω ότι ο κ. Barroso, όταν θα μιλήσει στο κοινοβουλευτικό φόρουμ στις 9 Μαΐου, θα είναι σε θέση να χαράξει μια ολοκληρωμένη στρατηγική της Επιτροπής για την εξεύρεση διεξόδου από την κρίση. Όσο και αν εκτιμούμε το Σχέδιο Δ, ο καλύτερος τρόπος να ενισχύσουμε την εμπιστοσύνη μέσω της δράσης θα είναι να διασώσουμε το Σύνταγμα. Ίσως τώρα είναι ώρα για το Σχέδιο Β.
Γεώργιος Καρατζαφέρης (IND/DEM). – Κύριε Πρόεδρε, είναι σίγουρο ότι οι προθέσεις του κ. Barroso είναι αγνές. Φοβάμαι όμως ότι δεν θα μπορέσετε να τις υλοποιήσετε διότι ακριβώς σας λείπουν τα χρήματα. Δεν υπάρχει τρόπος και ούτε η πολιτική σας είναι μια πολιτική που θα ανθίσει την Ευρώπη. Δεν υπάρχει κανένας, μα κανένας, Ευρωπαίος πολίτης που να είναι φέτος οικονομικά σε καλύτερη κατάσταση από ό,τι ήταν πέρυσι. Τα εργοστάσια φεύγουν από την Ευρώπη και πηγαίνουν σε άλλες χώρες. Η τσάντα της γυναίκας σας είναι γαλλικής μάρκας αλλά φτιάχνεται στο Μαρόκο. Το δικό σας δερμάτινο έχει ευρωπαϊκή φίρμα, αλλά φτιάχνεται στην Τουρκία. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει αύξηση της ανεργίας. Σημαίνει αύξηση των απολύσεων. Σημαίνει ότι θα γίνουμε όλοι όμηροι των βιομηχάνων, οι οποίοι επιβάλλουν πολιτικές σαν αυτή της Γαλλίας. Μια πολιτική την οποία εσείς δεν την αποκρούσατε. Σημαίνει λοιπόν χειρότερη ζωή. Σημαίνει αύξηση της ακρίβειας. Τίποτα από όλα αυτά τα οποία έχετε μέσα στη σκέψη σας δεν μπορεί να είναι δημιουργικό αν δεν ξεφύγουμε από τις αγκυλώσεις των δεικτών του Μάαστριχτ. Αν δεν γίνει αναθεώρηση του Μάαστριχτ η Ευρώπη θα εξελιχθεί σε μία φτωχή γειτονιά.
Hans-Peter Martin (NI). – (PT) Μου αρέσουν τα πορτογαλικά και οι Πορτογάλοι.
(DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, επιτρέψτε μου να σας δώσω μία ξεκάθαρη συμβουλή μέσα από την καρδιά μου. Η ιστορία σάς προσφέρει από τον Μάιο του 2007, που προφανώς θα έχουμε πορτογαλική Προεδρία του Συμβουλίου, άλλη μία ιστορική ευκαιρία για το ευρωπαϊκό σχέδιο.
Ναι, πρόκειται για το σχέδιο Β του κ. Duff και για πολλά άλλα ακόμα. Θα έχετε άλλη μία ευκαιρία να συναρμολογήσετε αυτό το ευρωπαϊκό πράγμα που έχουμε μπροστά μας ώστε να έχει νόημα. Είναι ένα πολύ μεγάλο πράγμα. Μπορεί να καταφέρετε να το σηκώσετε και να περάσετε μαζί με αυτό στην ιστορία, αλλά μπορεί και να αποτύχετε εντελώς. Σας παρακαλώ, όμως, να εξετάσετε τώρα τι θα ειπωθεί στη συζήτηση για το θέμα του Συντάγματος και τη θέση της ΕΕ. Προσπαθήστε να βγείτε από τα παλιά πρότυπα σκέψης που μας οδήγησαν σε όλα αυτά τα προβλήματα. Κοιτάξτε τον μεγάλο ωκεανό! Σκεφτείτε λίγο σαν τον Βάσκο ντα Γκάμα –και δεν μιλάω μόνο για την Chindia– και μετά συναρμολογήστε το προκειμένου να μπορέσουμε να επωφεληθούμε πραγματικά από αυτήν την ιστορική ευκαιρία, που θα παρουσιαστεί ξανά, πριν ξεφουσκώσει απλά ή εκραγεί προς τα μέσα το ευρωπαϊκό σχέδιο.
Είμαι περίεργος να δω τι θα μπορείτε να μας πείτε μετά τον Μάιο του 2007. Θα πρέπει να μας πείτε τώρα ότι θα έχετε τότε κάτι να πείτε, γιατί διαφορετικά θα πρόκειται για το παλιό κόλπο που σίγουρα θα καταλήξει σε αποτυχία.
Malcolm Harbour (PPE-DE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, όταν μίλησα για τη στρατηγική πολιτικής της Επιτροπής στα τέλη του περασμένου έτους, σχολίασα το γεγονός ότι δεν είχαμε καμία αίσθηση προτεραιοτήτων σε αυτή τη στρατηγική. Έχουμε 62 προτεραιότητες σε αυτό το εξαιρετικό νέο έγγραφο. Βλέπω επίσης ότι έχουμε προχωρήσει από το «ανέβασμα ταχύτητας» στην «ενίσχυση της εμπιστοσύνης μέσω της δράσης». Δεν είμαι βέβαιος αν η κ. Wallström είναι ακόμα εδώ και δεν γνωρίζω αν εκείνη είναι υπεύθυνη για την επινόηση αυτών των υπέροχων φράσεων, αλλά χρειαζόμαστε μια πολύ πιο δομημένη και πρακτική προσέγγιση στρατηγικής από την Επιτροπή από ό,τι αυτές οι έξυπνες λέξεις.
Διαβάζω επίσης εδώ, κύριε Barroso, ότι πρόκειται να «επιταχύνετε την υλοποίηση των στόχων σας μέχρι να φθάσει τους απαιτούμενους ρυθμούς». Ειλικρινά, αυτό σημαίνει ότι επί του παρόντος τα πράγματα προχωρούν με αργό ρυθμό. Θέλουμε μια απογείωση από την Επιτροπή, όχι απλώς να κινείται με μια μέτρια και σταθερή ταχύτητα. Το πρόβλημα με τη στρατηγική σας δεν είναι ότι έχουμε έλλειψη νέων ιδεών ή νέων πρωτοβουλιών, αλλά ότι δεν έχουμε πραγματικά αποτελέσματα των πολιτικών ώστε να δημιουργηθούν οι θέσεις εργασίας και η ανάπτυξη που τόσο επιθυμείτε. Σε ποιο σημείο αυτού του εγγράφου δίνεται η αίσθηση ότι αφιερώνετε πραγματικούς πόρους και δίνετε προτεραιότητες ώστε να επιλυθούν τα προβλήματα της εσωτερικής αγοράς; Υπάρχει μια μικρή παράγραφος εδώ που αναφέρει ότι θα εξορθολογίσετε την κανονιστική προσέγγιση. Πολύ ωραία, πού βρίσκεται όμως αυτό στις δράσεις προτεραιότητάς σας;
Χρησιμοποιήσατε μια ωραία φράση –και σας επικροτώ γι’ αυτό– αναφέροντας ότι θα αγκαλιάσετε τις μικρές επιχειρήσεις. Δεν υπάρχει ούτε μία δράση προτεραιότητας, Πρόεδρε Barroso, που να αναφέρει τις μικρές επιχειρήσεις. Συνεπώς, είναι θετικό το γεγονός ότι διεξάγουμε μια συζήτηση σχετικά με αυτό το θέμα, αλλά χρειαζόμαστε υλικό καλύτερης ποιότητας. Χρειαζόμαστε υλικό που θα εστιάζει πολύ περισσότερο σε μια πραγματική στρατηγική και στην αξιοποίηση των πόρων, παρά σε αυτές τις έξυπνες λέξεις που φαίνεται ότι σας υποδεικνύει η κ. Wallström. Θέλουμε κάτι που να δείχνει πραγματικά ότι θέτετε προτεραιότητες για την υλοποίηση των πραγματικών θεμελίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και για να καταστεί η εσωτερική αγορά καλύτερη και όχι απλώς ότι αναπτύσσετε ένα ολόκληρο σύνολο προτεραιοτήτων χωρίς κόστος που φαίνονται καλές στο χαρτί, αλλά για τις οποίες δεν υπάρχει η παραμικρή ιδέα σχετικά με το αν θα είναι πραγματικά αποτελεσματικές στην πράξη.
Libor Rouček (PSE). – (CS) Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, θέλω σήμερα να επικεντρωθώ σε μερικές από τις προτεραιότητες της Ευρώπης για το 2007 υπό το πρίσμα της ευρωπαϊκής διεύρυνσης. Μπορούμε τώρα να πούμε ότι η διεύρυνση του 2004 αποτέλεσε μεγάλη επιτυχία για την Ευρώπη, από πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής άποψης και από την άποψη της ασφάλειας, είμαι δε βέβαιος ότι το 2007 η επιτυχία θα συνεχιστεί. Το 2007 αναμένεται να ενταχθούν στην ευρωζώνη τα πρώτα από τα νέα κράτη μέλη. Σε σχέση με αυτό, θέλω να παρωθήσω την Επιτροπή να επιδείξει ενεργό στάση βοηθώντας αυτές τις χώρες να προετοιμαστούν για την άφιξη του ευρώ και να παρακολουθεί αυστηρά τη συμμόρφωση προς τις απαιτήσεις της εισαγωγής του ευρώ, τα λεγόμενα κριτήρια του Μάαστριχτ. Είμαι πεπεισμένος ότι η εκπλήρωση των κριτηρίων είτε του Μάαστριχτ είτε του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης είναι καίρια για τη διαφύλαξη της πολιτικής, χρηματοοικονομικής και κοινοτικής αξιοπιστίας του ενιαίου ευρωπαϊκού νομίσματος.
Το 2007, τα νέα κράτη μέλη της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης θα αποτελέσουν επίσης τμήμα του διευρυμένου χώρου Σένγκεν. Η κατάργηση των εσωτερικών συνοριακών ελέγχων μεταξύ των κρατών μελών, που θα επιτρέψει μια πραγματική ελευθερία κυκλοφορίας εντός της Ένωσης, σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να επιτρέψει την ελεύθερη κυκλοφορία της κάθε μορφής εγκληματικότητας, παράνομης μετανάστευσης και ούτω καθεξής. Η καταπολέμηση του εγκλήματος και της βίας στην Ευρώπη, μαζί με την έναρξη της δεύτερης γενιάς του συστήματος Σένγκεν πρέπει, κατά τη γνώμη μου, να αποτελέσουν τμήμα των σαφών και πολιτικών προτεραιοτήτων της ΕΕ για το 2007.
Τέλος, το 2007 πρέπει επίσης να είναι η χρονιά της επόμενης διεύρυνσης, με την ένταξη της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας στην Ένωση. Σε σχέση με αυτό, θέλω να καλέσω την Επιτροπή να βοηθήσει αυτές τις δύο χώρες να προετοιμαστούν για την ένταξη και να διασφαλίσει ότι θα πληρούν τις προϋποθέσεις ένταξης από πάσης απόψεως. Η Ρουμανία και η Βουλγαρία πρέπει να είναι το ίδιο κατάλληλα προπαρασκευασμένες για την ένταξη όπως ήταν οι 10 υποψήφιες προς ένταξη χώρες το 2004. Πιστεύω ότι αυτό είναι άκρως σημαντικό για την αξιοπιστία των μελλοντικών διευρύνσεων και αν θέλουμε η ευρωπαϊκή κοινή γνώμη να αποδεχθεί αυτή τη διαδικασία.
Πρόεδρος. Ανακοινώνω στους συναδέλφους ότι ο Πρόεδρος της Επιτροπής, κ. Barroso, είναι υποχρεωμένος να αποχωρήσει και συνεπώς ζήτησε να επισπεύσει την παρέμβασή του για να απαντήσει και να προβεί σε ορισμένες διευκρινίσεις. Του δίνω τον λόγο και αμέσως μετά την παρέμβασή του θα συνεχίσουμε τη συζήτηση.
José Manuel Barroso, Πρόεδρος της Επιτροπής. (PT) Δυστυχώς, πρέπει να αποχωρήσω σε λίγο, αφού έχω μια επίσημη συνάντηση με τις βελγικές αρχές. Δεν ανέμενα να κρατήσει η συνεδρίαση τόσο αργά όσο κράτησε, συνεπεία του πρώτου μέρους των εργασιών του Σώματος πριν από την έναρξη της συζήτησης αυτού του θέματος της ημερήσιας διάταξης. Όπως κι αν έλθουν τα πράγματα, η Επιτροπή θα είναι παρούσα μέχρι το τέλος της συζήτησης. Θα δύναμαι και τότε να απαντήσω ορισμένες από τις ερωτήσεις.
Θέλω, καταρχάς, να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου για τα σχόλια, που στην πλειονότητά τους ήταν υπέρ του προγράμματός μας. Υπάρχει βεβαίως το βασικό ερώτημα για τις δημοσιονομικές προοπτικές, που θα το συζητήσω σε λίγο. Γενικά, πάντως, θεωρώ πως δύναμαι να πω ότι οι στόχοι της Επιτροπής για το 2007 έγιναν θετικά δεκτοί.
Πιο συγκεκριμένα, ο κ. Watson ρώτησε γιατί θέτουμε τους στόχους που αφορούν την εξοικονόμηση ενέργειας και την προστασία του περιβάλλοντος στην κατηγορία της αλληλεγγύης και όχι εκείνη της ευημερίας. Βέβαια, μπορούσαν και έπρεπε να υπαχθούν στην κατηγορία της ευημερίας, τους βάλαμε όμως στην κατηγορία της αλληλεγγύης για να αναδείξουμε την τεράστια σημασία τους, δεδομένου ότι ο όρος «αλληλεγγύη» αναφέρεται στην αλληλεγγύη προς τις νεότερες γενιές. Ο αγώνας για ένα καθαρό περιβάλλον και βιώσιμη ανάπτυξη έχει άμεση σχέση με το μέλλον μας συνολικά. Αυτό μας οδήγησε στο να θέσουμε τα περιβαλλοντικά θέματα κάτω στο κεφάλαιο της αλληλεγγύης, από πλευράς παρουσίασης.
Όσον αφορά τη μετανάστευση, η κ. Frassoni είπε ότι ουδέποτε διατυπώσαμε τη γνώμη μας για το θέμα της παράνομης μετανάστευσης και της τραγωδίας πολλών Αφρικανών που χάνονται στη Μεσόγειο. Λυπούμαι, αλλά αυτό δεν είναι αλήθεια. Υπήρξε μια σειρά από ξεκάθαρες κοινοτικές θέσεις επί του θέματος, που τις εξέφρασε ο κ. Frattini, και η αλήθεια είναι ότι αγωνιζόμαστε να επιτύχουμε μια κοινή προσέγγιση, όπου αυτό είναι δυνατόν, μεταξύ των κρατών μελών για τα θέματα αυτά.
Η κ. Frassoni ρώτησε επίσης για την απουσία οιασδήποτε αναφοράς στη μεταφορά στο πλαίσιο της ενεργειακής πολιτικής. Συγνώμη, αλλά η Πράσινη Βίβλος λέει ότι προτείναμε τις ακόλουθες πιθανές δράσεις στα κράτη μέλη, και διαβάζω, από τη σελίδα 11 του αγγλικού κειμένου:
(EN) «Μείζων προσπάθεια για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης στον τομέα των μεταφορών, και ιδίως για την ταχεία βελτίωση των αστικών συγκοινωνιών στις μεγαλύτερες πόλεις της Ευρώπης».
(PT) Αυτό βέβαια δεν είναι παρά μια Πράσινη Βίβλος, για λόγους διαβούλευσης, η γενική κατεύθυνση πάντως υπάρχει. Σε ό,τι αφορά την ενεργειακή απόδοση, θεωρούμε ότι ο τομέας των μεταφορών είναι καίριας σημασίας. Ας μην αμφιβάλει κανείς για αυτό.
Ένα από τα αξιότιμα μέλη του ΕΚ αναφέρθηκε στο άνοιγμα των αγορών εργασίας στην Ευρώπη. Γνωρίζετε ότι η Επιτροπή το υποστηρίζει αυτό. Στηριζόμενα στην έκθεσή μας, αρκετά κράτη μέλη –όχι μόνο αυτά που αναφέρθηκαν, δηλαδή η Πορτογαλία και η Ισπανία, αλλά και η Φινλανδία και η ολλανδική κυβέρνηση– ανακοίνωσαν την πρόθεσή τους να προωθήσουν την ελευθέρωση των αγορών εργασίας τους στην Ευρώπη το συντομότερο δυνατόν. Αυτό, επιπλέον, ισχύει για το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ιρλανδία και τη Σουηδία. Υποθέτω ότι και άλλοι επίσης εξετάζουν το ενδεχόμενο διευκόλυνσης της ελεύθερης κυκλοφορίας των εργαζομένων στην ΕΕ.
Ο κ. Swoboda ρώτησε με ποιον τρόπο μπορεί αυτό να εξηγηθεί καλύτερα στους συμπολίτες μας, ή με άλλα λόγια, τι μπορούμε να κάνουμε για να εξηγήσουμε την προστιθέμενη αξία της Ευρώπης, που αποτελεί λίαν σημαντικό θέμα. Αυτό είναι ευκολότερο για ορισμένα θέματα σε σύγκριση με κάποια άλλα. Σήμερα, μάλιστα, ανακοινώσαμε ένα πολύ σημαντικό μέτρο, τη «μαύρη λίστα» αεροπορικής ασφάλειας, που είναι το πρώτο νομοθετικό κείμενο που εγκρίνει η σημερινή Επιτροπή με την στήριξη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. Πρόκειται για ένα θέμα για το οποίο τα πλεονεκτήματα της δράσης σε κοινοτικό επίπεδο είναι πάρα πολύ ξεκάθαρα στους πολίτες. Σε θέματα όπως αυτό, χρειάζεται να κάνουμε το παραπάνω βήμα να παράσχουμε εξηγήσεις και να επιχειρηματολογήσουμε για την άποψή μας. Αυτό είναι πράγματι δουλειά της Επιτροπής, θέλω όμως να μου επιτραπεί να προσθέσω ότι όλοι μας είμαστε υπεύθυνοι για αυτό: είναι κάτι που αποτελεί επίσης ευθύνη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, των αξιότιμων μελών του ΕΚ, των εθνικών κοινοβουλίων, όλων όσων νοιάζονται ολόψυχα για τα ευρωπαϊκά συμφέροντα και εκείνων που νιώθουν την ανάγκη να εξηγήσουμε την προστιθέμενη αξία που κομίζει η Ευρώπη.
Στο θέμα της πυρηνικής ενέργειας, κύριε Swoboda, η θέση μας είναι πολύ σαφής: σεβόμαστε την αρχή της επικουρικότητας. Πρόκειται για ένα λίαν επίμαχο ζήτημα στην Ευρώπη· υπάρχουν κράτη μέλη που είναι υπέρ και άλλα που είναι κατά. Σε ό,τι με αφορά, ο τρόπος για να κινηθούμε προς τα εμπρός είναι να μην αποφύγουμε τη συζήτηση. Ο κ. Swoboda ανέφερε τη συνάντησή μου με τον Πρόεδρο Πούτιν. Θέλω να σας πω ότι, παρά τον πλούτο της Ρωσίας σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο, ο Πρόεδρος Πούτιν δήλωσε ότι μία από τις βασικές προτεραιότητες της Ρωσίας στο μέλλον είναι η ανάπτυξη της πυρηνικής ενέργειας. Κατά συνέπεια, πρόκειται για ένα θέμα που δεν πρέπει να αποφύγουμε· πρόκειται για ένα θέμα που είναι στην ημερήσια διάταξη και το οποίο πρέπει να συζητήσουμε ειλικρινά. Η Επιτροπή δεν συντάσσεται με κάποια πλευρά στη συζήτηση για την πυρηνική ενέργεια. Αυτό που προωθούμε είναι η αρχή του να βρει κάθε κράτος μέλος μορφές μακροπρόθεσμης, βιώσιμης ενέργειας στο «μείγμα» των ενεργειακών του πηγών, εξασφαλίζοντας παράλληλα τη συμμόρφωση προς την αρχή της επικουρικότητας.
Ο κ. Duff και άλλοι ήγειραν το ζήτημα του Συντάγματος. Δεν είναι αυτό το θέμα που συζητούμε σήμερα εδώ, θέλω όμως να επιβεβαιώσω ότι η Επιτροπή παραμένει αφοσιωμένη στις αρχές και τις αξίες που κατοχυρώνονται στο σχέδιο Συνταγματικής Συνθήκης και εργαζόμαστε επί του θέματος. Σκεφτόμαστε να παρουσιάσουμε μερικές ιδέες για το μέλλον της ευρωπαϊκής συζήτησης στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουνίου. Ευελπιστούμε αυτές οι ιδέες να αποτελέσουν ουσιαστική συμβολή. Παρόλο που η Συνταγματική Συνθήκη, όπως δείχνει και η ονομασία της, είναι μια διακυβερνητική Συνθήκη, η Επιτροπή δεσμεύεται να τιμήσει τις υποχρεώσεις της και, συνεπώς, θα κομίσει τη δική της συμβολή σε αυτή την περίοδο στοχασμού.
Δεν γνωρίζω αν θα είναι μια συμβολή αντάξια των εξερευνήσεων του Βάσκο ντα Γκάμα από την άποψη της φιλοδοξίας, όπως υπέδειξε ο κ. Martin, σε κάθε όμως περίπτωση θα είναι η δική μας συμβολή. Εν πάση περιπτώσει, χάρηκα που σήμερα άκουσα να γίνεται αναφορά στους Μοντεσκιέ, Μακιαβέλι και Βάσκο ντα Γκάμα στη συζήτησή μας, κάτι που δείχνει ότι το επίπεδο της συζήτησης στο Κοινοβούλιο ανεβαίνει συνεχώς.
(EN) Και τώρα θα κάνω ορισμένα σχόλια στα αγγλικά – πάντα μιλώ στα αγγλικά όταν μιλώ για χρήματα! Το συνήθισα κατά τη διάρκεια της βρετανικής Προεδρίας. Συνεπώς, τώρα ορισμένες παρατηρήσεις στα αγγλικά για τις δημοσιονομικές προοπτικές.
Εκτιμώ ότι χθες επετεύχθη πραγματική πρόοδος ανάμεσα στα θεσμικά όργανα. Με βάση τα συμβιβαστικά κείμενα που υπέβαλε η Επιτροπή, διεξήχθη χθες το απόγευμα ένας τρίτος τριμερής διάλογος με την αυστριακή Προεδρία, τη διαπραγματευτική ομάδα του Κοινοβουλίου και την Επιτροπή. Εκτιμούμε ότι το αποτέλεσμα της συνάντησής μας ήταν κατά μεγάλο βαθμό θετικό. Όσον αφορά τη διοργανική συμφωνία καθαυτή, υπάρχει σχεδόν απόλυτη συμφωνία, συμπεριλαμβανομένης της ιδέας για την προσθήκη ενός νέου Τρίτου Μέρους για τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση.
Με την επιφύλαξη τελικών τεχνικών ελέγχων, συμφωνήθηκαν κείμενα για σημαντικά θέματα όπως οι δημοσιονομικές προοπτικές, η πιστοποίηση από τα κράτη μέλη και η ρήτρα αναθεώρησης. Και όταν λέω «συμφωνήθηκαν», εννοώ συμφωνήθηκαν μεταξύ των αντιπροσωπειών. Πρόκειται για συμφωνίες ad referendum, με επιφύλαξη. Όλα αυτά τα σημεία θεωρήθηκαν βασικά στοιχεία στα διάφορα ψηφίσματα που ενέκρινε το Κοινοβούλιο. Είμαι ικανοποιημένος για το γεγονός ότι τα τρία θεσμικά όργανα κατάφεραν να επιτύχουν συναίνεση για τα θέματα αυτά και είμαι υπερήφανος για τη συμβολή της Επιτροπής σε αυτή τη συμφωνία.
Όσον αφορά τους αριθμούς, το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο αντάλλαξαν τις απόψεις και τις αξιολογήσεις τους με βάση τα ανώτατα όρια που συμφωνήθηκαν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου. Ας είμαστε ειλικρινείς. Υπάρχει ακόμα μεγάλη διαφορά ανάμεσα στους αριθμούς που προτείνει το Κοινοβούλιο και σε εκείνους που προτείνει το Συμβούλιο. Θέλω να είμαι σαφής ως προς αυτό. Η Επιτροπή υποστηρίζει την πιο φιλόδοξη συμφωνία που μπορεί να επιτευχθεί. Η ερώτηση στην πραγματικότητα είναι η εξής: πόσο μακριά προτίθεται να φτάσει το Συμβούλιο; Συνεπώς, απευθύνω έκκληση να επιτευχθεί ένας συμβιβασμός το συντομότερο δυνατόν. Αν δεν υπάρξει συμβιβασμός, αυτό θα έχει αρνητικές επιπτώσεις για όλους μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ειδικά για τα νέα κράτη μέλη και εκείνα τα κράτη μέλη και τις περιφέρειες που χρειάζονται πραγματικά την αλληλεγγύη μας για την ανάπτυξή τους.
Η λύση θα μπορούσε να είναι να βρεθεί το κατάλληλο μίγμα τριών στοιχείων: ευελιξία, τρόποι κινητοποίησης των πόρων στους διάφορους μηχανισμούς ευελιξίας και, τέλος, τα γενικά ανώτατα όρια.
Υπάρχει φως στην άκρη της σήραγγας! Έχει προγραμματιστεί ένας τελευταίος τριμερής διάλογος για τις 4 ή 5 Απριλίου 2006 στο Στρασβούργο. Πιστεύω ακράδαντα ότι μπορεί να επιτευχθεί μια συμφωνία σε αυτή τη συνάντηση. Στο μεταξύ, η Επιτροπή θα συνεχίσει να διαδραματίζει τον ενεργό της ρόλο στην αναζήτηση της πιο φιλόδοξης θέσης, αλλά, τελικά, χρειαζόμαστε φιλοδοξία με συμφωνία. Ως εκ τούτου, εγκρίνω τη φιλοδοξία αλλά με ρεαλισμό και ευθύνη, προσπαθώντας να ληφθούν υπόψη όλα τα θεσμικά όργανα.
Γνωρίζω ότι η αυστριακή Προεδρία προσπαθεί ενεργά να επιτύχει συμφωνία με όλα τα κράτη μέλη. Επιτρέψτε μου να σας πω ότι στις συναντήσεις που είχα με τους αρχηγούς κυβερνήσεων –και αυτή την εβδομάδα είχα πολλές– τους κάλεσα, τόσο δημόσια όσο και ιδιωτικά, να δεχθούν μια αύξηση των συνολικών δαπανών. Αναφέρθηκα, ειδικά, στην ανάγκη για παιδεία και πολιτισμό: στα προγράμματα Erasmus και συμμετοχής του πολίτη. Τουλάχιστον σε αυτούς τους τομείς θα πρέπει να καταβάλουμε πραγματική προσπάθεια και η πρόοδος είναι δυνατή. Ας εργαστούμε για την επίτευξη μιας καλής συμφωνίας και στη συνέχεια, αν έχουμε καλές προθέσεις, μιας καλής στρατηγικής και καλών πολιτικών. Ας ελπίσουμε ότι έχουμε επίσης καλά μέσα όσον αφορά τις δημοσιονομικές προοπτικές.
(Χειροκροτήματα)
Bronisław Geremek (ALDE). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, είναι πολύ σημαντικό να έχει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο την ευκαιρία διεξαγωγής μιας συζήτησης για τη στρατηγική. Το 2007 θα είναι μια κρίσιμη χρονιά για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για να πραγματοποιηθεί μια συζήτηση περί στρατηγικής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, πρέπει να προταθούν επιλογές στο Σώμα. Ο Πρόεδρος της Επιτροπής δεν εξήγησε τις επιλογές που διανοίγονται στην Επιτροπή, έστω και αν η πολιτική είναι η τέχνη της επιλογής.
Καταρχάς είναι το συνταγματικό ζήτημα. Πιστεύει, άραγε, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι το Σύνταγμα θα εγκριθεί το 2007 και διαθέτει μήπως τις ευκαιρίες και τις μεθόδους που απαιτούνται για την επίτευξη αυτού του πράγματος;
Δεύτερον, είναι το σημαντικό ζήτημα της απασχόλησης. Αποτελούν, άραγε, την απάντηση στην ανεργία η οικονομική μεγέθυνση και η προσφυγή στην οικονομική ελευθερία και στην ελεύθερη κυκλοφορία της εργασίας; Αν όχι, γιατί να μην επιστρέψουμε στον Colbert και στον οικονομικό προστατευτισμό, που κάποτε αποκαλείτο οικονομικός πατριωτισμός;
Τρίτον, το θέμα της Στρατηγικής της Λισαβόνας είναι ένα καίριο πρόβλημα για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το θέμα περιορίστηκε σε ρητορικά σχήματα, καθώς, αφενός, υποστηρίζουμε ότι το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξαρτάται από τη Στρατηγική της Λισαβόνας, και, αφετέρου, όταν αποφασίζουμε για τον προϋπολογισμό και τις περικοπές του προϋπολογισμού, οι πρώτες περικοπές γίνονται στην επιστημονική έρευνα και στο εκπαιδευτικό σύστημα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει την ικανότητα να καταστήσει την Ευρώπη χώρο καινοτομίας και παγκόσμιο εταίρο, για να το κάνει όμως αυτό χρειάζεται μια στρατηγική.
Αποτελεί πεποίθησή μου ότι η σημερινή συζήτηση αποδεικνύει τη σημασία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και θα ήταν καλή ιδέα αν όλα τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα λάμβαναν σοβαρά υπόψη τους το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Jeffrey Titford (IND/DEM). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, διάβασα και τις 15 ζοφερές σελίδες αυτού του εγγράφου και εκτιμώ ότι πρόκειται για μια έκθεση του παρελθόντος και όχι ένα έγγραφο του μέλλοντος. Η φράση που μου έρχεται στο μυαλό μου θυμίζει την παρατήρηση που γράφει συχνά ένας δάσκαλος στην εργασία ενός μαθητή: «μπορείς και καλύτερα». Πράγματι, αν όνειρό σου είναι να αλλάξεις τη γνώμη των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πρέπει να «μπορείς και καλύτερα».
Μας σερβίρουν όρους όπως «στρατηγικοί στόχοι», «στρατηγική πολιτικής», «νέες κατευθυντήριες γραμμές», «αποτελεσματικές επικοινωνίες» και «πραγματικοί διάλογοι». Μας υπόσχονται ότι θα δαπανηθούν περισσότερα χρήματα σε περιφερειακά ταμεία, ταμεία συνοχής, κοινωνικά ταμεία, παγκοσμιοποιημένα ταμεία, ταμεία αλιείας, κλπ. – όλα αυτά για να αυξηθεί η εμπιστοσύνη και η αφοσίωση των πολιτών. Πού είναι όμως οι λέξεις «ελευθερία», «επιλογή» και «το άτομο»; Έρχεται στο μυαλό το έργο 1984 του Τζόρτζ Όργουελ – μπορεί να έκανε λάθος στο έτος, αλλά μας περιμένει στη γωνία. Τότε θα υπάρχει μόνο «έλεγχος, έλεγχος, έλεγχος» του ατόμου.
Με δεδομένα τα δημοψηφίσματα για την ΕΕ, ή ακόμα και τις εκλογές, τα πραγματικά αισθήματα των πολιτών θα δείξουν ότι οι περισσότεροι θέλουν να πουν «όχι» σε αυτόν τον γραφειοκρατικό εφιάλτη.
John Bowis (PPE-DE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, λυπάμαι που ο Πρόεδρος Barroso έλαβε κλήση από τις βελγικές αρχές. Είμαι βέβαιος ότι αν παρκάρει το αυτοκίνητο του πιο προσεκτικά στο μέλλον θα μπορεί να μένει μέχρι το τέλος των συζητήσεών μας, αλλά χωρίς αμφιβολία το μήνυμα θα του δοθεί.
Χαιρετίζω τον τίτλο αυτού του εγγράφου: «ενίσχυση της εμπιστοσύνης μέσω της δράσης». Ορισμένες φορές μπορεί κανείς να ενισχύσει την εμπιστοσύνη μέσω της δράσης και άλλες φορές μέσω της μη δράσης. Κάποιες φορές αυτό επιτυγχάνεται με την παραίτηση από τη δράση, με ρήτρες λήξης ισχύος, με αναθεωρήσεις και πάντα με τον έλεγχο των ψιλών γραμμάτων των προτάσεων. Δεν κάνουμε τίποτα για να ενισχύσουμε την εμπιστοσύνη των εκλογέων μας όταν ασχολούμεθα με ανόητες ιστορίες, όπως αυτή στο Ηνωμένο Βασίλειο την τρέχουσα εβδομάδα για τα εκκλησιαστικά όργανα και την πρόθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πλαίσιο της οδηγίας ΑΗΗΕ να απαγορεύσει τις επισκευές και την κατασκευή εκκλησιαστικών οργάνων λόγω της περιεκτικότητάς τους σε μόλυβδο. Αυτό είναι παράλογο και ελπίζω ότι, αν υπάρχει κίνδυνος να συμβεί αυτό, θα γίνει ένα γρήγορο τηλεφώνημα από το Βατικανό που θα λέει ότι η Βασιλική του Αγίου Πέτρου δεν θα ανεχθεί αυτές τις ανοησίες. Εντούτοις, αυτά είναι ψιλά γράμματα.
Εκτιμώ ότι θα πρέπει να επανασυνδεθούμε με τα μέλη των εκλογικών περιφερειών μας, θα πρέπει να μετατοπίσουμε αυτόν τον σκοπό της ευρωπαϊκής μας προσπάθειας και θα πρέπει να τον μεταδώσουμε στο κοινό. Αυτό μπορούμε να το κάνουμε, για παράδειγμα, με την προσεχή συζήτηση για την ενέργεια, δείχνοντας ότι εργαζόμαστε μαζί με αλληλεγγύη για να αντιμετωπίσουμε τις ενδεχόμενες απειλές που μπορεί να προκύψουν.
Αναφέρθηκε ο Μοντεσκιέ. Όπως έγραψε ο Δουμάς, «όλοι για έναν και ένας για όλους»: χρειαζόμαστε το ευρωπαϊκό δίκτυο ενέργειας, το οποίο θα μπορέσει να αντισταθεί σε οποιαδήποτε προσπάθεια να κτυπηθεί ένα από τα κράτη μέλη μας. Πρέπει επίσης να εργαστούμε για το θέμα της υγείας, προκειμένου να διασφαλίσουμε ότι επιτελείται το συλλογικό έργο για τις προετοιμασίες σχετικά με την αντιμετώπιση ενδεχόμενης πανδημίας γρίπης. Πρέπει να ασχοληθούμε με την αυστριακή πρόταση για ένα πλαίσιο για τον διαβήτη, πρέπει να εργαστούμε σκληρά για την πρόταση της Επιτροπής σχετικά με την ψυχική υγεία. Η κ. Wallström θα συμφωνήσει μαζί μου ότι πρέπει να εργαστούμε σκληρά για να πείσουμε το κοινό ότι μπορούμε να κάνουμε σωστό έργο για τα ζητήματα των χημικών και της ρύπανσης, για την οικολογική σήμανση και για όλα αυτά τα πράγματα που ενδιαφέρουν το κοινό. Θα θεωρήσουν ότι προστίθεται αξία από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τότε δεν θα έχουμε τα ίδια προβλήματα που αντιμετώπισαν πρόσφατα ορισμένα κράτη μέλη όσον αφορά τις ψήφους στα δημοψηφίσματα.
Margarita Starkevičiūtė (ALDE). – (LT) Με βάση την εμπειρία της δικής μου χώρας σε σχέση με τις μεταρρυθμίσεις, ένα μόνο πράγμα μπορώ να πω με σιγουριά: είναι αδύνατον να εφαρμοστούν οικονομικά και πολιτικά προγράμματα, εκτός αν υπάρξει μεταρρύθμιση των σημερινών θεσμικών οργάνων. Δεν μπορώ να φανταστώ για ποιον λόγο η Ευρωπαϊκή Ένωση, που κηρύσσει ως στόχο της την απλούστευση του ρυθμιστικού πλαισίου, δεν αλλάζει τις δικές της δομές, δεν αναδιοργανώνει το έργο των θεσμικών της οργάνων, που τελικά δημιουργούν αυτά τα περίπλοκα κείμενα. Αυτά τα πράγματα είναι, πολύ απλά, ακατανόητα και ασύμβατα. Επιτρέψτε μου να σας δώσω ένα απλό παράδειγμα. Πρόσφατα, ήλθε για επίσκεψη μια αντιπροσωπεία λιθουανών πανεπιστημιακών. Περιόδευσαν σε διάφορες Γενικές Διευθύνσεις ελπίζοντας να αντλήσουν πληροφορίες για το έργο μιας Γενικής Διεύθυνσης. Παντού τους παρείχαν την ίδια ενημέρωση. Ο δε Επίτροπος που προσήλθε ενώπιον της Επιτροπής Προϋπολογισμών είπε μάλιστα ότι δεν χρησιμοποιούνται στο σύνολό τους οι πόροι που διατίθενται για τις δημόσιες σχέσεις και τις ενημερωτικές εκστρατείες. Αλλά όλο το έργο επαναλαμβάνεται. Οι λιθουανοί πανεπιστημιακοί ένιωσαν μεγάλη έκπληξη. Πρέπει οπωσδήποτε να κάνουμε κάτι με τη μεταρρύθμιση του έργου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Τουλάχιστον το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο επιδεικνύει μια κάποια πρωτοβουλία και στοχεύει στη μεταρρύθμιση του έργου του, ούτως ώστε να εφαρμόσουμε αυτούς τους φιλόδοξους στόχους. Ανέκαθεν με λυπούσε το γεγονός ότι δεν αντλούμε διδάγματα από την εμπειρία των νέων κρατών μελών. Εμείς, οι νέες χώρες, πραγματικά καταλαβαίνουμε ότι πρέπει καταρχάς να μεταρρυθμίσουμε τους θεσμούς μας. Ευελπιστώ ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα προτείνει ένα μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα για τη δομή διακυβέρνησής της το συντομότερο δυνατόν.
IΠΡΟΕΔΡΙΑ ΤΟΥ κ. ONYSZKIEWICZ Αντιπροέδρου
Alexander Stubb (PPE-DE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να κάνω τρεις παρατηρήσεις.
Η πρώτη παρατήρηση είναι ότι στην πραγματικότητα παίζω τον «καλό» σε αντίθεση με τον «κακό» όπως ο Malcolm Harbour. Νομίζω ότι αυτή η στρατηγική είναι αρκετά καλή. Η Επιτροπή την προτείνει σε μια πολύ επίκαιρη εποχή, στην οποία επικρατεί μια ατμόσφαιρα εθνικισμού και προστατευτισμού. Μάλιστα, σε αντίθεση με πολλές από τις στρατηγικές που μας εκθέσατε στο παρελθόν, κύριε Barroso –θα τις χαρακτήριζα ως «όχι έργα μόνο λόγια»– αυτή περιλαμβάνει αρκετή δράση.
Εντούτοις, συμφωνώ με τον κ. Harbour ότι ίσως θα ήταν καλύτερα να βρείτε ένα άλλο όνομα. Ονομάζετε αυτό το έγγραφο –όχι απαραίτητα πολύ εύστοχα– «ενίσχυση της εμπιστοσύνης μέσω της δράσης». Ίσως θα πρέπει να ζητήσετε τη συμβουλή ενός διαφημιστικού γραφείου πριν επινοήσετε την επόμενη ονομασία. Είναι δύσκολο να γίνει, αλλά έτσι δεν πρόκειται να επιτευχθεί.
Η δεύτερη παρατήρηση είναι ότι συμφωνώ με την εστίαση στην επικοινωνία. Κυρία Wallström, εσείς ασφαλώς διαδραματίζετε έναν πολύ σημαντικό ρόλο σε αυτό. Δεν έχουμε δημοκρατικό έλλειμμα, δεν έχουμε έλλειμμα πληροφοριών –μάλλον το αντίθετο– έχουμε, όμως, επικοινωνιακό έλλειμμα. Το έγγραφο που υποβάλατε για την ευρωπαϊκή επικοινωνία είναι αρκετά καλό. Έχουμε μεγάλα προβλήματα: ο John Bowis μιλούσε για τα εκκλησιαστικά όργανα μόλις πριν λίγο και ασφαλώς γνωρίζουμε ότι πρόκειται για καθαρές ανοησίες. Ωστόσο, όταν σημαντικές εφημερίδες όπως η Independent έχουν στο πρωτοσέλιδό τους τίτλους όπως «Η ΕΕ σας υποχρεώνει να ανακυκλώσετε τους δονητές σας», τότε έχουμε πρόβλημα. Επρόκειτο για μια οδηγία για τις ηλεκτρικές συσκευές: όταν οι πολίτες επιστρέφουν μια συσκευή σε ένα κατάστημα, αυτή πρέπει να ανακυκλωθεί. Ωστόσο, πρέπει πραγματικά να απαλλαγούμε από τέτοιου είδους επικοινωνία.
Η τελευταία παρατήρηση που ήθελα να κάνω είναι ότι η ΕΕ πολύ συχνά χρησιμοποιείται ως εξιλαστήριο θύμα. Καθετί που είναι κακό προέρχεται από την ΕΕ, καθετί που είναι καλό προέρχεται από τα κράτη μέλη. Ως εκ τούτου, σας προτρέπω, κυρία Wallström, να εστιάσετε περισσότερο στην επικοινωνία για το Σύνταγμα. Πρόκειται για ένα καλό Σύνταγμα· το χρειαζόμαστε. Κρατήστε το ζωντανό μέχρι την άνοιξη του 2007 και ας δούμε τι θα συμβεί στη συνέχεια.
Margot Wallström, Αντιπρόεδρος της Επιτροπής. (EN) Κύριε Πρόεδρε, υποβάλουμε αυτό το έγγραφο και την ετήσια στρατηγική πολιτικής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προκειμένου να ακούσουμε τα σχόλια και τις ιδέες σας για τη βελτίωσή του. Συνεπώς, σας ακούμε πολύ προσεκτικά. Ακούσαμε ήδη πολλές παρατηρήσεις που θα βελτίωναν το έγγραφό μας. Το ίδιο ισχύει για τη συζήτηση που είχα με τη Διάσκεψη των Προέδρων των Επιτροπών. Αυτή η συζήτηση θα μας προσφέρει πολλά, καθώς μπορούμε να διεξαγάγουμε μια πραγματικά πολιτική συζήτηση για τις προτεραιότητές μας, την ισορροπία που θέλουμε να επιτύχουμε και τα μηνύματα που θέλουμε να στείλουμε.
Νομίζω ότι επιστρέφουμε στο γεγονός ότι θέλουμε να επιτύχουμε αποτελέσματα και θέλουμε να κερδίσουμε εμπιστοσύνη. Αυτοί είναι βασικοί και ουσιώδεις όροι για να οικοδομήσουμε μια ισχυρότερη Ευρωπαϊκή Ένωση. Όποιον τίτλο και αν επιλέξουμε, θα προκύψει κάποιο γλωσσολογικό ή άλλο πρόβλημα σχετικά με αυτόν. Δεν ξέρω αν θα μπορέσουμε ποτέ να βρούμε κάτι με το οποίο θα συμφωνούν όλοι. Εντούτοις, ο στόχος μας είναι, μέσω της επίδειξης καλών αποτελεσμάτων και της εκπλήρωσης των δεσμεύσεών μας, να καταφέρουμε επίσης να οικοδομήσουμε εμπιστοσύνη. Αν συμμετάσχουμε σε μια δημοκρατική συζήτηση και σε έναν διάλογο με τους πολίτες, θα είναι επίσης πιο εύκολο να εξηγήσουμε τους λόγους για τους οποίους χρειαζόμαστε τη συνταγματική μεταρρύθμιση προκειμένου να επιτύχουμε αυτά τα καλά αποτελέσματα. Αυτή είναι η οδός που πρέπει να ακολουθήσουμε: πρέπει να συνδεθούμε με τους πολίτες με δημοκρατικό τρόπο.
Με μεγάλη ικανοποίηση μπορώ να πω σε όλους τους πολίτες στο ΗΒ ότι οι αυλοί των εκκλησιαστικών οργάνων δεν υπάγονται στην οδηγία για τα ηλεκτρονικά και ηλεκτρικά απόβλητα. Μπορείτε να γεμίσετε όλες τις εκκλησίες σας με όσους μολύβδινους αυλούς θέλετε. Η Επιτροπή δεν θα παρέμβει σε αυτό. Βεβαιωθείτε μόνο ότι που και που οι καημένοι οι πολίτες στο ΗΒ μαθαίνουν την αλήθεια, καθώς σπάνια τους παρέχεται σωστή πληροφόρηση. Μπορείτε να μείνετε απολύτως ήσυχοι ότι η οδηγία δεν καλύπτει τους αυλούς των εκκλησιαστικών οργάνων.
Ελπίζω επίσης να ανοίξουμε τις συνεδριάσεις του Συμβουλίου για το κοινό. Η φινλανδική Προεδρία προετοιμάζεται τώρα να υλοποιήσει αυτή την ιδέα, η οποία σίγουρα θα βοηθήσει να τεθεί τέλος στο παιχνίδι των ευθυνών. Αν οι πολίτες μπορούν να παρακολουθούν αυτά που κάνουν οι υπουργοί τους στο Συμβούλιο –τις θέσεις που υιοθετούν και τις δηλώσεις που κάνουν, αν και όταν παρίστανται– αυτό θα συμβάλει στον τερματισμό του παιχνιδιού των ευθυνών. Συνεργαζόμενοι, θα πρέπει να εξηγήσουμε τι κάνει η Ευρωπαϊκή Ένωση και τι είναι. Ίσως μπορούμε να σημειώσουμε κάποια πρόοδο. Ελπίζω ότι κατά τη διάρκεια της αυστριακής Προεδρίας σημειώσαμε πρόοδο, διότι αυτό αποτελεί και δικό σας μέλημα. Οπωσδήποτε στο πλαίσιο της φινλανδικής Προεδρίας, στη διάρκεια της οποίας θα μπορέσουμε να προχωρήσουμε περαιτέρω, θα πρέπει να σημειώσουμε πρόοδο.
Σας ευχαριστώ για όλα τα σοφά σχόλια σχετικά με την ετήσια στρατηγική πολιτικής. Σίγουρα, θα λάβω υπόψη όλα τα σχόλιά σας και θα τα διαβιβάσω σε όλους τους υπόλοιπους Επιτρόπους.
(Χειροκροτήματα)
Πρόεδρος. – Η συζήτηση έληξε.
12. Ασφάλεια εφοδιασμού σε ενέργεια στην Ευρωπαϊκή Ένωση (συζήτηση)
Πρόεδρος. – Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη συζήτηση της προφορικής ερώτησης (O-0007/2006 – B6-0009/2006) του κ. Chichester προς το Συμβούλιο, εξ ονόματος της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας, σχετικά με την ασφάλεια εφοδιασμού σε ενέργεια.
Giles Chichester (PPE-DE), συντάκτης. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, χαίρομαι που απευθύνω αυτή την ερώτηση εξ ονόματος της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας. Ακολουθεί την ερώτηση που συζητήθηκε τον Ιανουάριο σχετικά με το θέμα της ασφάλειας του εφοδιασμού σε ενέργεια.
Ο κόσμος προχώρησε λίγο από τότε. Τώρα έχουμε μια Πράσινη Βίβλο από την Επιτροπή και τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της περασμένης εβδομάδας. Και τα δύο έγγραφα είναι ιδιαίτερα ενδιαφέροντα και δείχνουν καθαρά ότι πολλά από τα σημεία που τέθηκαν στη συζήτηση στο παρελθόν λήφθηκαν υπόψη. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Επίτροπο και να συγχαρώ το Συμβούλιο γι’ αυτό. Ικανοποιητικό είναι επίσης το γεγονός ότι τα θέματα της ενέργειας ανέβηκαν στην κορυφή της ατζέντας.
Πρόκειται για ένα θέμα που αφορά την εξάρτηση από τις εισαγωγές για μια σειρά καυσίμων. Κατά συνέπεια, ρωτάμε τι θα κάνει η Επιτροπή προκειμένου να αντιδράσει δεόντως στις εξελίξεις και στις αλλαγές της γεωπολιτικής, στρατηγικής και διπλωματικής κατάστασης. Ωστόσο, θέλω να τονίσω ότι πιστεύω πως αυτές οι πτυχές εντάσσονται περισσότερο στο πεδίο δράσης των συναδέλφων μας στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων. Είμαι πολύ χαρούμενος διότι κάποιοι από τους συναδέλφους μου θα λάβουν τον λόγο στη συνέχεια της συζήτησης για να αναφερθούν σε αυτά τα σημεία.
Το πιο σημαντικό σημείο που πρέπει να τεθεί για την ασφάλεια του εφοδιασμού είναι η βασική απαίτηση της ποικιλομορφίας: ποικιλομορφία καυσίμων, ποικιλομορφία πόρων και ποικιλομορφία τεχνολογίας. Αυτό είναι απολύτως ουσιώδες.
Θα ήθελα να επισημάνω ότι απογοητεύτηκα λίγο με την Πράσινη Βίβλο –για την οποία προσβλέπουμε να συζητήσουμε έγκαιρα– διότι ίσως δεν αναγνωρίστηκε αρκετά ο κρίσιμος ρόλος της πυρηνικής ενέργειας στην παροχή του μεγαλύτερου μεριδίου ηλεκτρισμού στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το Κοινοβούλιο ενέκρινε πρόσφατα μια τροπολογία με σκοπό την επίτευξη ενός φιλόδοξου αλλά ρεαλιστικού στόχου, σύμφωνα με τον οποίο το 60% του ηλεκτρισμού στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα προέρχεται από πηγές εκπομπής χαμηλού ή μηδενικού άνθρακα. Αυτό είναι δυνατόν μόνο με έναν συνδυασμό ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και πυρηνικής ενέργειας. Σημειώνω με μεγάλη ικανοποίηση ότι τα συμπεράσματα του Συμβουλίου αναφέρονται σε «αειφόρα και αποτελεσματικά ενεργειακά συστήματα». Σε αυτό το πλαίσιο έρχεται στο νου μου η πυρηνική ενέργεια.
Εντούτοις, υπάρχουν και άλλες πηγές ενέργειας που δεν πρέπει να ξεχνούμε. Μετά τη διεύρυνση της ΕΕ, το ποσοστό εξάρτησής μας από τις εισαγωγές άνθρακα μειώθηκε από 50% σε 35%, διότι ένα συγκεκριμένο κράτος μέλος είναι σημαντικός παραγωγός άνθρακα. Δεν πρέπει να παραβλέπουμε τα οφέλη και τις δυνατότητες της τεχνολογίας καθαρού άνθρακα, όταν έχουμε αυτή τη σημαντική τοπική πηγή ενέργειας.
Η πρόταση ψηφίσματος που συνοδεύει αυτή την προφορική ερώτηση δίνει έμφαση, μεταξύ άλλων, στη μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα στον τομέα των μεταφορών. Δίνει έμφαση στη σημασία της έρευνας και της ανάπτυξης μελλοντικών τεχνολογιών ενέργειας και εξετάζει προτάσεις για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης στα κτίρια.
Θέσαμε στον Επίτροπο τέσσερις ερωτήσεις και ανυπομονούμε να ακούσουμε τις απαντήσεις του έγκαιρα. Θέλουμε να μάθουμε τι μπορούμε να κάνουμε για να μειώσουμε την εξάρτησή μας από το εισαγόμενο πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Θέλουμε να μάθουμε ποιες άλλες πηγές πιστεύει ότι μπορούμε να αναπτύξουμε. Ίσως έχει κάποιες σκέψεις για τις προμήθειες φυσικού αερίου και για τη διαχείριση των αποθεμάτων και των εγκαταστάσεων αποθήκευσης αερίου.
Τέλος, προσβλέπουμε στην Επιτροπή να συνδέσει με αυτό το θέμα της ασφάλειας του εφοδιασμού το συναφές θέμα της αλλαγής του κλίματος και του τρόπου με τον οποίο θα προσαρμόσουμε την ενεργειακή μας πολιτική σε μια μετά-Κιότο εποχή για να επιτύχουμε τους τρεις στόχους μας της αειφορίας, της ανταγωνιστικότητας και της ασφάλειας του εφοδιασμού.
(Χειροκροτήματα)
Hans Winkler , Προεδρεύων του Συμβουλίου. (EN) Κύριε Πρόεδρε, καταρχάς θα ήθελα να ευχαριστήσω τον κ. Chichester για την ερώτηση. Έρχεται σε μια καλή στιγμή. Μάλιστα, η αυστριακή Προεδρία είχε συμπληρώσει ακριβώς τις πρώτες οκτώ ώρες της όταν συνειδητοποιήσαμε ότι η ενέργεια αποτελεί ευρωπαϊκό πρόβλημα, ένα πρόβλημα που μας αφορά όλους, διότι στις 8 το πρωί της 1ης Ιανουαρίου 2006 ξεκίνησε η διένεξη για το φυσικό αέριο μεταξύ της Ρωσίας, της Ουκρανίας και της Μολδαβίας. Έγινε φανερό ότι έπρεπε να αντιμετωπίσουμε αυτό το πρόβλημα, παρά το γεγονός ότι δεν ήταν απολύτως νέο. Εντούτοις, η σημασία του αποδείχθηκε ειδικά κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους.
Είναι σαφές ότι, για την Ευρώπη, ο εφοδιασμός σε ενέργεια αποτελεί θέμα ύψιστης σημασίας. Γι’ αυτό το αυριανό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα ασχοληθεί με αυτό το ζήτημα ως μία από τις προτεραιότητές του.
Συγκαλέσαμε επίσης ένα πρόσθετο έκτακτο Συμβούλιο των Υπουργών Ενέργειας, στο οποίο αναφερθήκατε, προκειμένου να προετοιμαστούμε για τη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου όσο το δυνατόν καλύτερα. Αυτή η σύνοδος των Υπουργών Ενέργειας ανέπτυξε πολύ χρήσιμες και βοηθητικές προτάσεις, οι οποίες θα συζητηθούν αύριο και μεθαύριο.
Έγινε επίσης προφανές ότι, όσον αφορά τη διένεξη για το φυσικό αέριο μεταξύ Ρωσίας, Ουκρανίας και Μολδαβίας, το θέμα του ενεργειακού εφοδιασμού δεν αποτελεί ζήτημα που μπορούμε να συζητήσουμε μόνο μεταξύ μας. Όταν είχα τη χαρά να εμφανιστώ στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων χθες, τονίστηκε ιδιαίτερα ότι πρόκειται για ένα ζήτημα εξωτερικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Γι’ αυτό πρέπει να συνεργαστούμε με τους εταίρους μας και με τους γείτονές μας προκειμένου να λάβουμε υπόψη τα προβλήματά τους. Είναι σημαντικό να δώσουμε έμφαση στην πολιτική και οικονομική σταθερότητα της χώρας διέλευσης, για παράδειγμα. Πρέπει επίσης να συμπεριλάβουμε στις συζητήσεις μας τις χώρες εφοδιασμού και τις καταναλώτριες χώρες.
Για τον λόγο αυτόν, αναπτύσσουμε εντατικές σχέσεις σε αυτό το πλαίσιο με τον ΟΠΕΚ, με τη Ρωσία και με άλλες σημαντικές χώρες, όπως η Κίνα και η Ινδία. Είμαστε επίσης ενεργοί όσον αφορά τα διεθνή όργανα. Θα αναφέρω μόνο εν συντομία τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας, τα διεθνή φόρα ενέργειας και την Euromed, η οποία διαδραματίζει σημαντικό ρόλο. Υπάρχουν και άλλες σημαντικές διεθνείς συμφωνίες, όπως για παράδειγμα η ενεργειακή συμφωνία με τη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Ελπίζω, κύριε Chichester, ότι θα έχουμε τη συμφωνία αυτού του Σώματος πολύ σύντομα, όπως ελπίζουμε ότι θα τη λάβουμε πριν από τη σύνοδο των Υπουργών τον Ιούνιο.
Υπάρχουν φυσικά και άλλες σημαντικές πτυχές για την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού, όπως π.χ. το ζήτημα της διαφοροποίησης των ενεργειακών πηγών μας, ιδίως ώστε να συμπεριλάβει ειδικότερα τις εγχώριες πηγές ενέργειας, καθώς και το θέμα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Σε συνάρτηση με αυτά έχει όμως επίσης τεράστια σημασία η διαχείριση της ζήτησης και η βελτίωση της απόδοσης της χρησιμοποιούμενης ενέργειας.
Το Συμβούλιο υπογραμμίζει επανειλημμένα στους εταίρους του ότι είναι καθοριστικό επίσης να γίνουν αρκετές επενδύσεις σε υποδομές και διερεύνηση. Για τον λόγο αυτόν, για το Συμβούλιο είναι επίσης εξαιρετικά σημαντικό να εγκριθεί σύντομα η απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τα διευρωπαϊκά ενεργειακά δίκτυα, καθώς δεν μπορεί να επιτευχθεί η διαφοροποίηση του εφοδιασμού και επομένως μία μεγαλύτερη ασφάλεια εφοδιασμού χωρίς πόρους για την επέκταση του ευρωπαϊκού ενεργειακού δικτύου. Συγκεκριμένα, το Συμβούλιο ενέκρινε και στο παρελθόν νομικές διατάξεις για την ασφάλεια εφοδιασμού, που δεν θα ήθελα να αναφέρω εδώ αναλυτικά για λόγους χρόνου. Θα αναφερθώ πολύ σύντομα στην οδηγία που εγκρίθηκε το 2004 και αφορά μέτρα για τη διασφάλιση του εφοδιασμού με φυσικό αέριο.
Τώρα σχετικά με το ερώτημά σας, κύριε Chichester, για τις εναλλακτικές πηγές ενέργειας, το Συμβούλιο θεωρεί ότι εδώ πρέπει να αναφερθούν ιδίως δύο κύριοι παράγοντες της ενεργειακής πολιτικής, στους οποίους αναφέρθηκα ήδη προ ολίγου: το θέμα της διαφοροποίησης των πηγών καυσίμων και η ενεργειακή απόδοση. Όπως ειπώθηκε ήδη στη συζήτηση –άλλωστε είναι σωστό που η ενέργεια αποτέλεσε κύριο στοιχείο της συζήτησης που μόλις ολοκληρώθηκε– τα ίδια τα κράτη μέλη πρέπει να αποφασίσουν για το μίγμα ενέργειας που θα επιλέξουν ως έκφραση της εθνικής τους πολιτικής. Όποια και να είναι η απόφαση των κρατών μελών, ασφαλώς στη διαφοροποίηση των πηγών καυσίμων συγκαταλέγεται και η διαφοροποίηση των χωρών-προμηθευτών όταν αναφερόμαστε σε εισαγόμενη ενέργεια. Αυτό μου φαίνεται πολύ σημαντικό. Εδώ όμως έχουν ιδιαίτερη σημασία και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Εν προκειμένω, το Συμβούλιο μπορεί να υποδείξει επίσης μια ολόκληρη σειρά μέσων που θέλω να τα αναφέρω μόνο λακωνικά. Σχετικά με τη διαφοροποίηση των πηγών καυσίμων, ιδίως μέσω της χρησιμοποίησης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκριναν ήδη το 2001 οδηγία για την προώθηση της παραγωγής ρεύματος από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Σε αυτό το πλαίσιο θα ήθελα να αναφερθώ και στην πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την προαγωγή της χρησιμοποίησης βιοκαυσίμων ή άλλων ανανεώσιμων καυσίμων στον τομέα των μεταφορών. Τον Δεκέμβριο του περασμένου χρόνου επετεύχθη επίσης συμφωνία με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο όσον αφορά το σχέδιο οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση και τις ενεργειακές υπηρεσίες, που ελπίζουμε –και προσπαθούμε– να μπορέσει να εγκριθεί τους επόμενους μήνες. Αυτά για το θέμα της εξοικονόμησης ενέργειας.
Θα ήθελα, επίσης, να επισημάνω ότι ήδη στο πλαίσιο του 6ου προγράμματος πλαισίου για την έρευνα σημαντική συμβολή ως προς αυτό έχει το πρόγραμμα «Έξυπνη ενέργεια για την Ευρώπη». Τόσο το 7ο πρόγραμμα πλαίσιο για την έρευνα, όσο και το πρόγραμμα «Έξυπνη ενέργεια για την Ευρώπη», που συζητείται τώρα στο πλαίσιο του προγράμματος CIP, θα περιέχουν μια σωστή και ανάλογη προτεραιότητα.
Υπάρχουν και μέτρα εκτός του νομοθετικού τομέα· για παράδειγμα, μόλις πέρυσι είχαμε την συμβολή των Υπουργών Ενέργειας στην εαρινή σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου 2005. Τώρα, το Συμβούλιο εξετάζει εντατικά και με μεγάλη προσοχή το σχέδιο δράσης για τη βιομάζα που έχει πολύ μεγάλη προτεραιότητα για εμάς.
Κύριε Chichester, τελειώνοντας θα ήθελα να αναφερθώ στην ερώτησή σας για το Κιότο και την περίοδο μετά το 2012, την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού και την ανταγωνιστικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να πω ότι κατά την εκτίμησή μας, η επίδραση αυτή μπορεί κατά βάση να είναι θετική. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι για μένα να πω ότι είμαστε πεπεισμένοι πως μία καλά σχεδιασμένη περιβαλλοντική πολιτική θα έχει θετική επίδραση στην ανάπτυξη και την απασχόληση.
Τα μέτρα για την προαγωγή της ενεργειακής απόδοσης οδηγούν σε οικολογικές καινοτομίες και περιβαλλοντικές τεχνολογίες και η ζήτηση για τέτοιες καινοτομίες αυξάνεται διαρκώς σε ολόκληρο τον κόσμο. Έτσι δημιουργούνται επίσης ευκαιρίες για τις εθνικές μας οικονομίες. Με τη διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας και ιδίως με την προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας θέλουμε επίσης να συμβάλουμε στην ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού και ταυτόχρονα στην αναχαίτιση της αλλαγής του κλίματος, καθώς και στην γενικότερη αύξηση της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ.
(Χειροκροτήματα)
Andris Piebalgs, Μέλος της Επιτροπής. (EN) Κύριε Πρόεδρε, η προηγούμενη συζήτηση για το πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής επικεντρώθηκε αρκετά στην ενέργεια. Είμαι ιδιαίτερα ευγνώμων γι’ αυτό και για την ερώτηση που απευθύνθηκε στην Επιτροπή και κατέστησε δυνατή αυτή τη συζήτηση.
Κατά κάποιον τρόπο, η Πράσινη Βίβλος για μια ευρωπαϊκή στρατηγική για αειφόρο, ανταγωνιστική και ασφαλή ενέργεια έδωσε τις απαντήσεις σχετικά με το πώς θα πρέπει να προχωρήσουμε ώστε να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις που αναφέρετε στην ερώτησή σας. Θα πρέπει να κατανοήσουμε επίσης ότι πρόκειται για μια παγκόσμια πρόκληση: η πίεση της παροχής και της ζήτησης, η αλλαγή του κλίματος, η εξάρτηση από τις εισαγωγές και οι επενδυτικές ανάγκες στον τομέα της ενέργειας αποτελούν παγκόσμιες προκλήσεις. Η απάντηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι μια κοινή ενεργειακή πολιτική. Έχουμε σημαντική υποστήριξη από τους πολίτες. Σε μια πρόσφατη δημοσκόπηση, το 47% των ευρωπαίων πολιτών υποστήριξε τη δράση σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Λάβαμε ισχυρή υποστήριξη από πολλά κράτη μέλη και εθνικά κοινοβούλια μετά την έκδοση της Πράσινης Βίβλου. Είναι σαφές ότι η βασική προστιθέμενη αξία αυτής της Πράσινης Βίβλου έγκειται σε αυτή την κοινή προσέγγιση όπου τονίζουμε ότι η ασφάλεια του εφοδιασμού, η ανταγωνιστικότητα και η αειφορία δεν μπορούν να διαχωριστούν στην ενεργειακή πολιτική μας. Και οι τρεις θα πρέπει να είναι αλληλένδετες.
Ταυτόχρονα, είναι επίσης σαφές ότι δεν μπορούμε να βρούμε μια ασημένια σφαίρα όταν δεν υπάρχει ασημένια σφαίρα. Αυτό σημαίνει ότι στον τομέα της ενεργειακής πολιτικής θα πρέπει να εστιάσουμε σε ένα σύνολο μέτρων σε συγκεκριμένους τομείς. Πρώτον, είναι σημαντικό η ασφάλεια του εφοδιασμού, η αειφορία και η ανταγωνιστικότητα να παρέχουν μια πραγματικά ανταγωνιστική, ανοικτή, διαφανή εσωτερική αγορά της ΕΕ. Αυτό είναι επίσης καίριο για την ασφάλεια του εφοδιασμού. Προβλέπουμε ορισμένες δράσεις που πραγματικά επιτρέπουν όχι μόνο τον εντονότερο ανταγωνισμό αλλά και το διασυνοριακό εμπόριο: διασυνοριακές ενεργειακές συναλλαγές. Πρόκειται για έναν εξαιρετικά σημαντικό τομέα και περιμένω την υποστήριξη του Κοινοβουλίου στο μέλλον σε αυτά τα θέματα.
Το δεύτερο θέμα, το οποίο είναι εξαιρετικά σημαντικό –όπως υπέδειξε ο Προεδρεύων του Συμβουλίου– είναι η αλληλεγγύη. Η Ένωση είναι ισχυρή όταν υπάρχει αλληλεγγύη. Αλληλεγγύη σημαίνει, πρώτον, να υπάρχει ετοιμότητα για ακραίες καταστάσεις· δεύτερον, αφορά τον μηχανισμό αλληλεγγύης και, τρίτον, αφορά πολλή πληροφόρηση σχετικά με το τι συμβαίνει στις αγορές ενέργειας. Συμφωνώ ότι η ποικιλομορφία είναι το πιο σημαντικό θέμα, αλλά για να χρησιμοποιήσουμε αυτή την ποικιλομορφία με τον καλύτερο τρόπο χρειαζόμαστε πολλή πληροφόρηση και πολλή διαφάνεια. Προετοιμάζουμε αυτά τα μέτρα επανεξετάζοντας την οδηγία για τα αποθέματα πετρελαίου, δίνοντας μεγαλύτερη έμφαση στην ασφάλεια του εφοδιασμού σε ηλεκτρική ενέργεια και φυσικό αέριο και αναζητώντας νέους μηχανισμούς που θα ανταποκρίνονται πραγματικά στις ανάγκες των πολιτών μας, οι οποίοι θέλουν να ξέρουν ότι, αν προκύψει μια ακραία κατάσταση, διαθέτουμε τον μηχανισμό και τα αποθέματα που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν σε αυτή.
Επίσης, υπάρχει το θέμα του ενεργειακού μίγματος. Αυτό θα πρέπει να αποτελεί ευθύνη κάθε κράτους μέλους – πρόκειται για ζήτημα επικουρικότητας. Ωστόσο, γνωρίζουμε ότι η δράση σε ένα συγκεκριμένο κράτος μέλος επηρεάζει όλα τα υπόλοιπα κράτη μέλη, τουλάχιστον τα γειτονικά. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να λαμβάνουμε μέτρα έχοντας υπόψη τις ενεργειακές πολιτικές των γειτονικών χωρών και να προσπαθούμε να ενισχύσουμε τις καλύτερες δυνατές δράσεις.
Μια στρατηγική ανασκόπηση της ενέργειας της ΕΕ, η οποία θα μας επιτρέπει να επανεξετάζουμε αυτά τα θέματα συνεχώς, πρέπει να παρέχει την καλύτερη προσέγγιση αναφορικά με το ενεργειακό μίγμα κάθε κράτους. Η ενεργειακή απόδοση και η ανάπτυξη της ανανεώσιμης ενέργειας θα αυξηθούν σίγουρα κατά τη λήψη της απόφασης για το ενεργειακό μίγμα. Εντούτοις, πιστεύω παράλληλα ότι η πυρηνική ενέργεια που τώρα συμπεριλαμβάνεται στο ενεργειακό μίγμα θα χρησιμοποιηθεί σε πολλά κράτη μέλη. Είναι σημαντικό, ωστόσο, να διασφαλιστεί ότι αυτή η ενέργεια θα χρησιμοποιηθεί με ασφαλή και αειφόρο τρόπο.
Πιστεύω επίσης στην ποικιλομορφία που μπορεί να μας φέρει νέες τεχνολογίες και στον καθαρό άνθρακα, στην απομόνωση του άνθρακα, κλπ. Τώρα έχουμε ένα καλό παράδειγμα με το έργο της Shell και της Statoil που περιλαμβάνει την απομόνωση άνθρακα και τη μετάκαυση. Δεν πρόκειται για έργο επίδειξης: για πρώτη φορά, ένα πραγματικό βιομηχανικό έργο 860 μεγαβάτ φέρνει νέες δυνατότητες για ποικιλομορφία στο ενεργειακό μίγμα που ανταποκρίνεται στους στόχους της ενεργειακής πολιτικής μας.
Ορισμένοι υπέδειξαν ότι δεν υπάρχει αρκετή επικέντρωση στην ενεργειακή απόδοση. Διαφωνώ, καθώς δίνεται ιδιαίτερη έμφαση σε αυτό το θέμα. Το Κοινοβούλιο συζήτησε την Πράσινη Βίβλο για την ενεργειακή απόδοση. Θα προτείνουμε ένα πολύ φιλόδοξο ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης για την ενεργειακή απόδοση, το οποίο θα δώσει ιδιαίτερη έμφαση στις μεταφορές. Εντούτοις, η εστίαση στην ενεργειακή απόδοση θα συνεχιστεί σε όλα τα κράτη μέλη μέσω των εθνικών σχεδίων δράσης τους και αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό.
Όσον αφορά την τεχνολογία, αναφέρω μόνο ένα παράδειγμα: η Ευρώπη είναι σε θέση να προβλέψει νέες τεχνολογίες, αλλά θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε όλες τις δυνατότητες με συνεκτικό τρόπο. Πιστεύω ότι το ευρωπαϊκό στρατηγικό σχέδιο για την ενεργειακή τεχνολογία μπορεί πραγματικά να κάνει τη διαφορά.
Τέλος, αλλά όχι λιγότερο σημαντικό, οι τομείς στους οποίους θα ήθελα να επιστήσω την προσοχή σας είναι διεθνείς. Η καλύτερη απάντηση για την ασφάλεια του εφοδιασμού δεν είναι μόνο η ποικιλομορφία, αλλά έγκειται επίσης στις παγκόσμιες, διαφανείς και ανταγωνιστικές αγορές φυσικού αερίου και πετρελαίου. Αυτό είναι το όραμα που μπορεί να προσφέρει την απαραίτητη ποικιλομορφία. Για να συμβεί αυτό, πρέπει να σταθεροποιήσουμε τις χώρες που έχουν πόρους φυσικού αερίου και πετρελαίου. Θα πρέπει να δημιουργήσουμε την υποδομή που θα μας επιτρέψει να φέρουμε περισσότερο αέριο από διαφορετικές περιοχές στον κόσμο, διότι μόνο έτσι μπορούμε να παράσχουμε ασφάλεια εφοδιασμού σε αέριο και πετρέλαιο. Θα πρέπει να προωθήσουμε το όραμά μας για την αγορά στην περιοχή άμεσης γειτονίας. Η ενεργειακή κοινότητα θα πρέπει να επεκταθεί.
Αύριο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα έχει την ευκαιρία να συζητήσει αυτά τα θέματα. Πιστεύω ότι η δυναμική που δημιουργήθηκε από την Πράσινη Βίβλο για την εδραίωση μιας κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής για την ενέργεια θα συνεχιστεί. Είμαι ευγνώμων για τη συζήτηση και προσβλέπω στη συνεργασία με το Σώμα για την εδραίωση μιας ευρωπαϊκής ενεργειακής πολιτικής που να ανταποκρίνεται στις βασικές ανάγκες των πολιτών μας.
Paul Rübig, εξ ονόματος της Ομάδας PPE-DE. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Winkler, κύριε Piebalgs, κυρίες και κύριοι, εδώ και μερικούς μήνες βρισκόμαστε μέσα σε μια νέα στρατηγική αντιπαράθεση. Βλέπουμε τη σύγκρουση με το Ιράν, τον πόλεμο στο Ιράκ, αλλά βλέπουμε και σύγκρουση με χώρες του OPEC στις οποίες δεν πιστεύαμε ότι θα μπορούσαν να συμβούν τέτοιες εξελίξεις. Βλέπουμε την Κίνα που αγοράζει στρατηγικά στις ενεργειακές αγορές, βλέπουμε πως η Ρωσία απομακρύνεται από μια αξιόπιστη πολιτική με συνέχεια και βλέπουμε μια πολύ δυναμική ανάπτυξη στις παγκόσμιες αγορές. Γι’ αυτό, πρέπει να εμμείνουμε στους στόχους μας, στους στόχους της ατζέντας της Λισαβόνας.
Θέλουμε ανάπτυξη και απασχόληση. Ως εκ τούτου, η ενεργειακή πολιτική έχει απόλυτη προτεραιότητα – και ευχαριστώ τον Επίτροπο Piebalgs που θέτει στο επίκεντρο την ενεργειακή απόδοση. Αυτό θα μπορούσε να ανοίξει για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις μας εντελώς νέα επιχειρηματικά πεδία. Δημιουργεί θέσεις απασχόλησης στις βιοτεχνίες, καθώς και μικρά επιχειρηματικά κυκλώματα που μας δίνουν ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού.
Από την άλλη, δεν πρέπει να ξεχνάμε την ανταγωνιστικότητα της ενεργειακής βιομηχανίας μας. Θα ήθελα εδώ να ζητήσω ειδικά από την Επιτροπή να διερευνήσει συστηματικά ποιες είναι οι συνέπειες από το πρωτόκολλο του Κιότο μετά το 2012 για τη βασική βιομηχανία μας που καταναλώνει πολλή ενέργεια, για παράδειγμα για τη βιομηχανία χάλυβα και αλουμινίου και πολλούς άλλους τομείς, καθώς και για τη δική μας παραγωγή ενέργειας. Νομίζω ότι ειδικά σε σχέση με την ανταγωνιστικότητα, η αειφορία πρέπει να εξεταστεί και από την περιβαλλοντική σκοπιά.
Ζητώ από την Επιτροπή και τον Πρόεδρο Barroso να αναλάβει χρησιμοποιώντας τις διάφορες υπηρεσίες της Επιτροπής –στον τομέα της στρατηγικής για την επικοινωνία, της φορολογικής πολιτικής, των εξωτερικών οικονομικών σχέσεων, της εξωτερικής πολιτικής, της πολιτικής για τον ανταγωνισμό ή της περιβαλλοντικής πολιτικής– το σημαντικό αυτό καθήκον που έχει πρωταρχική σημασία για το μέλλον της Ευρώπης.
Robert Goebbels, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. – (FR) Κύριε Πρόεδρε, ζούμε σε έναν κόσμο που διψά ολοένα και περισσότερο για ενέργεια. Οι μεγάλοι καταναλωτές, οι Αμερικανοί και οι Ευρωπαίοι, δεν μπορούν να αρνηθούν στους Κινέζους, στους Ινδούς και σε άλλους το δικαίωμα να επιδιώξουν το δικό μας βιοτικό επίπεδο και να καταναλώνουν περισσότερη ενέργεια.
Με μια αυξανόμενη παγκόσμια ζήτηση, οι χώρες-καταναλωτές πρέπει να συμμαχήσουν έναντι των αγορών που οργανώνονται σε καρτέλ προκειμένου να επηρεάζουν τη διαμόρφωση των τιμών. Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, η εξοικονόμηση ενέργειας και μια καλύτερη ενεργειακή απόδοση αποτελούν την πρώτη προτεραιότητα. Η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας υπολόγισε ότι θα αρκούσε να επιβληθεί στους κατασκευαστές ηλεκτρονικών υπολογιστών η μείωση της κατανάλωσης ενέργειας σε κατάσταση αναμονής σε ένα βατ, αντί των δέκα βατ που ισχύουν σήμερα, για να εξοικονομηθεί το ισόποσο είκοσι εργοστασίων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας 1 000 μεγαβάτ.
Πρέπει να κάνουμε ευρύτερη χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας: η Βραζιλία παράγει 700 εκατομμύρια λίτρα αιθανόλης, ενός υποπροϊόντος της βιομηχανίας της ζάχαρης· ο Μαυρίκιος εξοικονομεί 20 000 τόνους πετρελαίου χρησιμοποιώντας ινώδη απόβλητα ως καύσιμο των σταθμών ηλεκτροπαραγωγής, η Σουηδία πρόκειται να επιβάλει σε όλα τα πρατήρια καυσίμων να διαθέτουν βιοκαύσιμα και στα νησιά Φίτζι οι πετρελαιοκινητήρες λειτουργούν με βάση έλαιο κόπρας.
Κατόπιν των ανωτέρω, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας δεν μπορούν να αντικαταστήσουν πλήρως τις παραδοσιακές ενεργειακές πηγές. Θα απαιτηθούν τεχνολογικά επιτεύγματα σε σχέση με την ηλιακή ενέργεια, τα στοιχεία υδρογόνου κλπ. Ακόμα και η αιολική ενέργεια, για την οποία η Ευρώπη διαθέτει πάντως σημαντικό υπεράκτιο δυναμικό, απαιτεί σημαντικές επενδύσεις στην ασφάλεια των δικτύων. Ο κόσμος δεν θα μπορέσει να εγκαταλείψει εσπευσμένα τον άνθρακα και την πυρηνική ενέργεια. Αυτές οι επιλογές εναπόκεινται στα κράτη, που πρέπει να αποφασίσουν ελεύθερα για το ενεργειακό τους μείγμα.
Η Ευρώπη πρέπει να επενδύσει περισσότερα στην έρευνα για την ενεργειακή απόδοση, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, την παγίδευση των αερίων, τον καθαρό άνθρακα, την πυρηνική ασφάλεια και την πυρηνική σύντηξη. Η Ένωση θα υποχρεωθεί να εφαρμόσει μια περισσότερο αλληλέγγυα ενεργειακή πολιτική. Πρέπει να ολοκληρώσει την εσωτερική της αγορά αποφεύγοντας την κατάτμηση των αγορών προς όφελος των ολιγοπωλίων. Ολοκληρώνω, κύριε Πρόεδρε, λέγοντας ότι το Εαρινό Συμβούλιο πρέπει να αποφασίσει: η Ευρώπη χωρίς κοινή ενεργειακή πολιτική δεν θα είναι παρά μια ασθενική δύναμη.
Lena Ek, εξ ονόματος της Ομάδας ALDE. – (SV) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, εκπρόσωποι της Αυστρίας, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, είναι δύσκολο να αντιληφθούμε σε τι απίστευτο βαθμό είναι εξαρτημένη από τις εισαγωγές η Ευρώπη και αυτό μας βάζει σε μια πολύ ανησυχητική κατάσταση. Πρέπει να αναμορφώσουμε ριζικά την παραγωγή και τη διανομή και να ρυθμίσουμε την αγορά κατά τέτοιο τρόπο που να λειτουργεί ομαλά. Με άλλα λόγια, πρέπει να υπάρξει ρύθμιση σε σχέση με τα δικαιώματα των καταναλωτών και την ικανότητα μεταφοράς και να εξεταστεί η δεσπόζουσα θέση των μεγάλων εταιρειών ενέργειας.
Δεν χρησιμοποιούμε την υφιστάμενη τεχνολογία. Μειώνουμε τις πιστώσεις για την έρευνα στις συνεχιζόμενες διαπραγματεύσεις για τον προϋπολογισμό και στη βιομηχανία δεν δίνονται τα σαφή μηνύματα που απαιτείται προκειμένου να τολμήσει να επενδύσει και να το πράξει αυτό σε μακροπρόθεσμη βάση. Τα ίδια τα κράτη μέλη επιλέγουν το ενεργειακό τους μείγμα, και αυτό είναι καθ’ όλα θετικό. Βρισκόμαστε τώρα στο στάδιο που προέκυψε η Πράσινη Βίβλος. Εμείς, στην Ομάδα Συμμαχία των Δημοκρατών και των Φιλελευθέρων και για την Ευρώπη, υποστηρίζουμε την Πράσινη Βίβλο και τη βρίσκουμε άκρως εποικοδομητική, καθώς και εμείς κάνουμε τη δουλειά της κ. Kroes για το θέμα του ανταγωνισμού.
Κύριε Winkler, ξεκινήσατε, ωστόσο, την παρέμβασή σας λέγοντας ότι στις οκτώ η ώρα την 1η Ιανουαρίου η Ευρώπη δέχθηκε ένα ενεργειακό σοκ και ότι αυτό μας το προκάλεσε η Ρωσία. Σε αυτή την κατάσταση, πολλοί επικεφαλής εθνικών κυβερνήσεων νιώθουν τώρα νευρικότητα και επιθυμούν την επαναρύθμιση. Επιδιώκουν τον προστατευτισμό στον ενεργειακό τομέα, μια εξέλιξη που θα ήταν διαμετρικά αντίθετη σε αυτά που το Συμβούλιο είχε πει πως θα επιδιώξει και που επιδιώκουν Επιτροπή και Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Αυτό είναι ντροπή όταν βρισκόμαστε σε μια φάση κατά την οποία, συντασσόμενοι με αυτά, μπορούμε να βοηθήσουμε τα νέα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν σταθερότητα σε ό,τι αφορά τον ενεργειακό εφοδιασμό και μέσω αυτής να μπορούμε να επιλύσουμε μείζονα περιβαλλοντικά προβλήματα. Είναι κρίμα να προτείνονται αυτά τα επιχειρήματα, όταν επίσης μπορούμε να δημιουργήσουμε τόσες πολλές θέσεις εργασίας στην Ευρώπη. Λυπούμαι που λέω ότι και ο ίδιος ο επικεφαλής της κυβέρνησής μας στη Σουηδία, ο κ. Göran Persson, είπε σήμερα ότι θέλει την επαναρύθμιση της αγοράς ενέργειας.
Αν συνεχίσετε να κάνετε ό,τι κάνατε ανέκαθεν, θα συνεχίσετε να εισπράττετε ό,τι εισπράττατε πάντα, όπως λέει και η ρήση. Δεν μπορούμε, όμως, πλέον να έχουμε μια τέτοια κατάσταση στην Ευρώπη. Χρειαζόμαστε τη λήψη άκρως σκληρών αποφάσεων και η Αυστρία, που αύριο θα προεδρεύσει της συνάντησης του Συμβουλίου Υπουργών, έχει βαριά ευθύνη.
Claude Turmes, εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, αύριο θα συναντηθούν οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων για τη σύνοδο κορυφής για την ενέργεια. Θα συζητήσουν όμως για την ενέργεια; Φοβάμαι πως όχι. Αύριο ο Μπερλουσκόνι θα δώσει μια μεγάλη παράσταση, αύριο η Enel θα ανακοινώσει ότι θα εξαγοράσει τη Suez, δηλαδή θα έχουμε ένα σόου για τον ιταλικό προεκλογικό αγώνα και οι κ.κ. Villepin και Chirac θα εκμεταλλευτούν την ευκαιρία για να παραστήσουν άλλη μια φορά τους εθνικούς ήρωες μιας γαλλικής κυβέρνησης που είναι υπό διάλυση.
Όλα αυτά απλά συσκοτίζουν το θέμα της εσωτερικής αγοράς. Ποιο είναι το βασικό θέμα στην εσωτερική αγορά της ΕΕ; Έτσι όπως λειτουργεί σήμερα, είναι το μεγαλύτερο οικονομικό λάθος που είδε ποτέ η Ευρώπη. Η Enel γδέρνει τους ιταλούς καταναλωτές, η Endesa γδέρνει τους ισπανούς καταναλωτές, η Suez γδέρνει τους βέλγους καταναλωτές και η E.ON γδέρνει τους γερμανούς καταναλωτές. Και τώρα υποτίθεται ότι πρέπει να συζητάμε για το αν έχουμε εθνικούς πρωταθλητές ή –όπως λέει ο κ. Barroso– ακόμα μεγαλύτερους ευρωπαίους πρωταθλητές που κυριαρχούν ακόμα περισσότερο στις αγορές τους και θέτουν σε ακόμα μεγαλύτερο κίνδυνο τους καταναλωτές και την ανταγωνιστικότητα στην Ευρώπη. Όχι, δεν είναι αυτό το θέμα! Το πραγματικό θέμα είναι αν θα καταφέρουμε να ξεπεράσουμε όλες τις δυσκολίες με πολιτικά μέσα, να θεσπίσουμε σωστές και ανεξάρτητες ρυθμίσεις και να ξεχωρίσουμε τα δίκτυα από τα υπόλοιπα. Η πολιτική των μεταφορών πρέπει να κατέχει κεντρική θέση στην ενεργειακή πολιτική. Όσο δεν αποτελεί κεντρικό στοιχείο της, όλα αυτά τα έγγραφα είναι χωρίς αποτέλεσμα.
Η σημαντικότερη συμβολή που πρέπει να έχει η πολιτική μας είναι μακροπρόθεσμοι στόχοι, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, απόδοση, στόχοι για το διοξείδιο του άνθρακα· αλλιώς δεν θα υπάρξει ασφάλεια επενδύσεων. Αυτό που θεωρώ ότι λείπει από αυτήν τη συζήτηση είναι μια νέα μεθοδολογία. Μέχρι τώρα δεν καταφέραμε να επιτύχουμε καλή εναρμόνιση όλων των επιπέδων. Αυτό σημαίνει πως χρειαζόμαστε νέους εταίρους. Και τι κάνει ο Πρόεδρος της Επιτροπής κ. Barroso με τον χαρακτηριστικό του τρόπο του ταύρου σε υαλοπωλείο; Θέτει στο επίκεντρο της συζήτησης την ενέργεια, το θέμα που διχάζει περισσότερο τους πολίτες σε ολόκληρη την Ευρώπη! Μπορεί κανείς να ενεργήσει πιο ανόητα από πολιτική άποψη από όσο κάνει τώρα ο κ. Barroso σε σχέση με τον Τύπο;
Esko Seppänen, εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL. – (FI) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κύριε Προεδρεύων του Συμβουλίου, γνωρίζουμε τις προβλέψεις των μεγάλων πετρελαϊκών εταιρειών. Λένε ότι μέχρι το 2030 περίπου το 80% της παγκόσμιας ενέργειας θα εξακολουθεί να παράγεται από ορυκτά καύσιμα. Η ιστορία δείχνει ότι αυτές οι προβλέψεις είναι αξιόπιστες, έστω κι αν πρέπει να πράξουμε κάθε τι το δυνατόν για την εξοικονόμηση ενέργειας, τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης, την ενθάρρυνση της χρήσης εναλλακτικών μορφών ενέργειας και της χρήσης βιοκαυσίμων, ακόμη δε κι αν οικοδομήσουμε περισσότερους πυρηνικούς σταθμούς ενώ την ίδια ώρα προχωρούμε στην οριστική παύση της λειτουργίας των παλαιών αντιδραστήρων.
Είναι πολύ γνωστό το γεγονός ότι δεν υπάρχουν πλέον μεγάλα πετρελαϊκά αποθέματα στις χώρες της ΕΕ και ότι το φυσικό αέριο στην περιοχή μας και αυτό θα εξαντληθεί μέσα στα δέκα επόμενα χρόνια. Σύμφωνα με την Πράσινη Βίβλο που μόλις δημοσιεύτηκε, η εξάρτηση της ΕΕ από τις εισαγωγές θα αυξηθεί συνολικά σε 71% μέχρι το 2030.
Αν επαληθευτούν οι προβλέψεις των πετρελαϊκών εταιρειών ότι οι ενεργειακές μας ανάγκες θα καλυφθούν κυρίως μέσω της χρήσης ορυκτών καυσίμων, θα υπάρξει εντονότερος ανταγωνισμός για αυτά τα καύσιμα. Η ΕΕ θέλει να καλύψει όλη την αύξηση των ενεργειακών της αναγκών με τη χρήση του φυσικού αερίου. Η ανάπτυξη της υγροποίησης του φυσικού αερίου θα επιδεινώσει την κατάσταση, που ευνοούσε τις χώρες της ΕΕ, καθώς στην πλειονότητά τους τα παγκόσμια αποθέματα φυσικού αερίου βρίσκονται στην ευρασιατική ήπειρο στην απόληξη δικτύων αγωγών.
Η διαθεσιμότητα και η τιμή του πετρελαίου και του φυσικού αερίου επηρεάζονται καίρια από τον ανταγωνισμό της Κίνας και άλλων χωρών της Άπω Ανατολής για τους ίδιους φυσικούς πόρους, που μέχρι τούδε χρησιμοποιούνταν σχεδόν αποκλειστικά από τις χώρες του ΟΟΣΑ.
Η Ομάδα μας στηρίζει την Επιτροπή στην αναζήτησή της για εναλλακτικές λύσεις. Δεν υπάρχει άλλη λύση το ίδιο απλή. Αν συνεχίσουμε την πολιτική χρησιμοποίησης ορυκτών καυσίμων, η ΕΕ θα χρειαστεί να δημιουργήσει καλές εμπορικές σχέσεις με τη Ρωσία.
Τέλος, επιτρέψτε μου να πω μια κουβέντα για τις «ευρωπαϊκές λύσεις». Είναι απαράδεκτη μια πολιτική που οδηγεί σε άνοδο της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας σε ορισμένες χώρες προκειμένου να καταστεί δυνατή η μείωσή της σε άλλες. Για ορισμένες χώρες, αυτή είναι μια μορφή αλληλεγγύης που είναι υπερβολικά ακριβή.
Umberto Pirilli, εξ ονόματος της Ομάδας UEN. – (IT) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, όσα συνέβησαν τις προηγούμενες εβδομάδες με την υπόθεση Suez-Enel και όσα συμβαίνουν αυτές τις ημέρες με την περίπτωση της ΔΠΕ της E.on για την Endesa που παρεμποδίζεται από την απόφαση της ισπανικής κυβέρνησης, με την οποία ενισχύονται οι αρμοδιότητες της Εθνικής Επιτροπής Ενέργειας, αποτελούν την επιβεβαίωση μιας τάσης παλινδρόμησης των κρατών μελών σε σχέση με τις αρχές και τους κανόνες που διέπουν την Ένωση.
Μόλις χθες, ο Πρόεδρος Barroso δήλωσε: «Ελπίζω ότι οι αρχηγοί των κυβερνήσεων θα απαντήσουν στο ερώτημα: έχουν την πολιτική βούληση για την εξεύρεση ευρωπαϊκών λύσεων στα ευρωπαϊκά προβλήματα;».
Η Επιτροπή εξέτασε το ενεργειακό πρόβλημα σε όλες του τις πτυχές με μια εμπεριστατωμένη και αξιόλογη ανάλυση, την οποία δεν θα επαναλάβω, καθώς είναι σε όλους γνωστή. Στο κοινό ψήφισμα, που κατέθεσαν η Ομάδα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (Χριστιανοδημοκράτες) και των Ευρωπαίων Δημοκρατών, η Σοσιαλιστική Ομάδα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η Ομάδα Συμμαχία των Δημοκρατών και των Φιλελευθέρων για την Ευρώπη και η Ομάδα Ένωση για την Ευρώπη των Εθνών, εκφράζονται οι ανησυχίες τις οποίες διατηρούν σήμερα όλοι οι ευρωπαίοι πολίτες και προτείνονται λύσεις με τις οποίες συμφωνεί η πλειονότητα των πολιτών και των κρατών μελών.
Σε ένα σημείο, ωστόσο, η πρόταση παραμένει ανεπαρκής: στο σημείο που αφορά τα κέντρα των αποφάσεων. Πόσα και ποια είναι; Στις χθεσινές πάντοτε δηλώσεις, ο Πρόεδρος Barroso αναφέρθηκε στην ύπαρξη 25 αγορών ενέργειας και 25 διαφορετικών πολιτικών στον τομέα. Στο απογοητευτικό αυτό στοιχείο για τις επιδιωκόμενες πολιτικές σύγκλισης της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να προστεθεί η ανάγκη διασφάλισης της φυσικής ασφάλειας των ενεργειακών υποδομών της Ευρώπης από κινδύνους φυσικών καταστροφών και τρομοκρατικών επιθέσεων, καθώς και της ασφάλειας από πολιτικούς κινδύνους, συμπεριλαμβανομένων των διακοπών του εφοδιασμού.
Το ερώτημα που απευθύνω σε όλους είναι: «Μπορεί η Ευρώπη να κυβερνάται από 25 διαφορετικές κυβερνήσεις ή μήπως ήλθε η στιγμή να αποκτήσουμε ένα ενιαίο κέντρο λήψης αποφάσεων για την ευρωπαϊκή στρατηγική σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, ασφάλειας και ενέργειας, προκειμένου να αντιμετωπίζουμε εγκαίρως και συνεκτικά τις προκλήσεις που επιβάλλουν οι ραγδαίες εξελίξεις του σύγχρονου κόσμου;»
Bastiaan Belder, εξ ονόματος της Ομάδας IND/DEM. – (NL) Κύριε Πρόεδρε, πρόσφατες διακοπές στον ενεργειακό εφοδιασμό οδήγησαν εκ νέου στη συνειδητοποίηση του ευάλωτου χαρακτήρα της εισαγόμενης ενέργειας. Η ενέργεια είναι κάτι το βασικό για κάθε χώρα. Τι διδάγματα μπορούμε να αντλήσουμε για την ασφάλεια του εφοδιασμού;
Είναι τώρα γεγονός ότι η ενεργειακή πολιτική συνδέεται άρρηκτα με την εξωτερική πολιτική. Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να έχει επίγνωση της πίεσης που μπορεί να ασκηθεί από τις χώρες που παράγουν ενέργεια και αν είναι να το συνειδητοποιήσει αυτό για τα καλά, τότε η μεγαλύτερη διαφοροποίηση των προμηθευτών ενέργειας αποτελεί πολιτική αναγκαιότητα.
Επιπλέον, η κρίση μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας έχει καταστήσει πάλι επίκαιρο το θέμα της εναλλακτικής λύσης της εισαγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου. Η εύθραυστη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς επίσης επιτάσσει την προσοχή μας και η πρόσφατη συζήτηση για τη δημιουργία εθνικών πρωταθλητών δεν πρέπει να μας αποσπάσει την προσοχή από αυτό. Τα κράτη μέλη ήδη αποκτούν ισχυρά εργαλεία για την αντιμετώπιση των ζητημάτων της ασφάλειας του εφοδιασμού· πέραν της δυνατότητας χρήσης ευρύτερου φάσματος ενεργειακών πηγών, μπορούν επίσης να προσφύγουν σε μεγαλύτερο βαθμό στα στρατηγικά τους αποθέματα.
Τέτοιου είδους μέτρα, καθώς και η ενισχυμένη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών, μας επιτρέπουν να προχωρήσουμε σε ατραπούς που δεν ακολουθεί μια λεπτομερής ευρωπαϊκή ενεργειακή πολιτική. Η προσοχή αποτελεί επίσης πρωταρχική προϋπόθεση για τη σύναψη μιας ενεργειακής συμφωνίας με τη Ρωσία. Μια απόσταση ασφαλείας είναι προτιμότερη της περαιτέρω ολοκλήρωσης στον ενεργειακό τομέα με χώρες με τις οποίες οι σχέσεις μας είναι κάθε άλλο παρά σταθερές.
Luca Romagnoli (NI). – (IT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, όπως τεκμηριώνεται από την Πράσινη Βίβλο της Επιτροπής, η ευρωπαϊκή εξάρτηση στον ενεργειακό τομέα είναι ανησυχητική. Η εξάρτηση της Ιταλίας στον τομέα της ενέργειας είναι ακόμη μεγαλύτερη, όπως αποδεικνύουν τα αδιάψευστα στοιχεία των οργανισμών Enea και Istat. Η Ιταλία έχει ικανότητα παραγωγής ενέργειας μόλις 30 εκατομμυρίων τόνων ισοδύναμου πετρελαίου, είναι αναγκασμένη να εισάγει ενέργεια από το εξωτερικό και η αύξηση της εξάρτησης έφτασε περίπου το 85% το 2005 έναντι 83% το 2001 και 81% το 1995.
Σε όλη την Ένωση μόνο η Ιρλανδία, το Λουξεμβούργο και η Πορτογαλία εμφανίζουν μεγαλύτερη εξάρτηση από την Ιταλία. Οι ενεργειακές ανάγκες της Ιταλίας εξαρτώνται, συνεπώς, σημαντικά από το πετρέλαιο κατά 45% και από το αέριο κατά 32%. Η αύξηση των τιμών της ενέργειας σημαίνει για όλους μεγαλύτερες δαπάνες στο πρατήριο, στους λογαριασμούς του ηλεκτρικού και του αερίου, αλλά και οι περιβαλλοντικές ανησυχίες επηρεάζουν τις επιλογές σε σημείο που να επαναφέρουν στην επικαιρότητα τη λύση της πυρηνικής ενέργειας.
Για την αντιμετώπιση της ενεργειακής εξάρτησης πρέπει να καταστεί πιο ευέλικτο το σύστημα εφοδιασμού, να εξορθολογισθεί η χρήση της ενέργειας, να κατανεμηθεί η διανομή της ενέργειας σε τοπικό επίπεδο τόσο με μικρές συμβατικές εγκαταστάσεις όσο και με ανανεώσιμες πηγές και να γίνουν περισσότερες επενδύσεις στον τομέα της έρευνας: είναι πλέον σαφές ότι δεν υπάρχουν περιθώρια αναβολής για την ηλιακή ενέργεια με θερμοδυναμικό κύκλο, για τη γεωθερμική ενέργεια, για την εκμετάλλευση της βιομάζας, την εισαγωγή νέων συνδυασμένων κύκλων με αέριο στα συστήματα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και, τέλος, την επαναφορά της πυρηνικής ενέργειας.
Αυτά είναι τα ζητήματα και οι προκλήσεις του μέλλοντος, αλλά πρέπει να αναρωτηθούμε γιατί η Ιταλία και η Ευρώπη εξακολουθούν να υποχωρούν έναντι της Ρωσίας και προπαντός της Κίνας. Αέριο και πετρέλαιο από το Ιράν στην Κίνα και τη Ρωσία, ενεργειακή ροή και πόροι στους οποίους οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις είχαν επενδύσει επί δεκαετίες τεράστια κεφάλαια για την έρευνα, σπαταλούνται λόγω της υποταγής σε εξωευρωπαϊκά συμφέροντα.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η Ευρώπη να χάσει ακόμα μία φορά μια μεγάλη ευκαιρία ανάπτυξης, ασφάλειας και κοινωνικής ευημερίας, αυξάνοντας όχι μόνο την ενεργειακή, αλλά και την πολιτική της εξάρτηση. Η Ευρώπη πρέπει να βρει την τόλμη για γεωπολιτικές επιλογές που συνάδουν με τα συμφέροντά της, εάν θέλει πραγματικά να εξασφαλίσει το μέλλον των πολιτών της. Πέρα από τις εφαρμοζόμενες οδηγίες, αυτή είναι η επαναστατική δράση που αναμένουν οι Ευρωπαίοι από την Επιτροπή και από το Συμβούλιο.
Jacek Emil Saryusz-Wolski (PPE-DE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, η ενέργεια, όπως πρόσφατα διαπιστώσαμε, χρησιμοποιείται ορισμένες φορές και ως όπλο για την άσκηση πολιτικής επιρροής από κράτη που απολαμβάνουν μια σχεδόν μονοπωλιακή θέση, όπως στην περίπτωση Ρωσίας-Ουκρανίας. Αυτό πυροδότησε πραγματικά το ξαφνικό ενδιαφέρον για την ενεργειακή πολιτική. Το πρόβλημα λοιπόν θα πρέπει να θεωρηθεί ότι αποτελεί θέμα της εξωτερικής πολιτικής και της πολιτικής ασφάλειας και, συνεπώς, εκτός από τον Επίτροπο Piebalg, θα απευθυνόμουν πρόθυμα και στον κ. Σολάνα και στην κ. Ferrero-Waldner.
Είναι ουσιαστικής σημασίας να αναπτύξει η ΕΕ μια πραγματική εξωτερική διάσταση της πολιτικής ασφάλειας όσον αφορά τις προμήθειες αερίου και πετρελαίου, η οποία θα είναι διακριτή από τις ενεργειακές πολιτικές με τη στενή έννοια. Δεν θα πρέπει να τις συγχέουμε. Το ερώτημα είναι τι προστιθέμενη αξία μπορεί να προσφέρει η ΕΕ στην περίπτωση μειώσεων του ενεργειακού εφοδιασμού λόγω πολιτικών κινήτρων; Οι προτάσεις, όπως περιλαμβάνονται στην Πράσινη Βίβλο, βρίσκονται στη σωστή κατεύθυνση, αν και εξακολουθούν να είναι υπερβολικά μετριοπαθείς. Η αλληλεγγύη, ως μία από τις βασικές αρχές της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, δημιουργεί μια υποχρέωση να βοηθούμε όλα τα κράτη μέλη που αντιμετωπίζουν δυσκολία. Πρέπει να επεκτείνουμε αυτή την αρχή της αλληλεγγύης σε προβλήματα που αφορούν τις ελλείψεις του εφοδιασμού σε ενέργεια οι οποίες οφείλονται σε πολιτική δράση.
Αυτό που απαιτείται είναι συνεργασία και αλληλεγγύη, όχι ανταγωνισμός ανάμεσα στα κράτη μέλη για τη διασφάλιση των εξωτερικών ενεργειακών προμηθειών, όπως συμβαίνει σήμερα. Το προσεχές Εαρινό Συμβούλιο θα πρέπει, πάνω απ’ όλα, να εξετάσει τρία θέματα ύψιστης σημασίας: πρώτον, την αμοιβαία βοήθεια μεταξύ των κρατών μελών σε περίπτωση περιορισμών του ενεργειακού εφοδιασμού· δεύτερον, τους μηχανισμούς αμοιβαίας διαβούλευσης μεταξύ των κρατών μελών για μεγάλες συμβάσεις αερίου και προμήθειας· και τρίτον, τη συμπερίληψη μιας ρήτρας ενεργειακής ασφάλειας σε όλες τις συνθήκες της ΕΕ με τρίτες χώρες, οι οποίες αποτελούν είτε πηγές ενέργειας είτε χώρες διέλευσης. Η ρήτρα ενεργειακής ασφάλειας θα πρέπει να επιβάλλει μια υποχρέωση για την τήρηση ενός συγκεκριμένου κώδικα συμπεριφοράς και για τη δέσμευση ότι η προμήθεια ενέργειας δεν θα χρησιμοποιείται ως μέσο πολιτικής πίεσης. Ήλθε η ώρα να κινηθούμε πέρα από τις δηλώσεις.
Pasqualina Napoletano (PSE). – (IT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, η ενεργειακή πολιτική έχει μια σαφή εξωτερική διάσταση, η οποία αναδείχθηκε με δραματικό τρόπο από την κρίση που προέκυψε τον Ιανουάριο μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Από την πλευρά της, η Ένωση εφήρμοσε αυτά τα χρόνια πολιτικές όπως η στρατηγική συνεργασία με τη Ρωσία, η ευρωμεσογειακή εταιρική σχέση, η πολιτική γειτονίας και η συμφωνία με το Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου. Στις σχέσεις αυτές εμπλέκονται οι σημαντικότερες χώρες παραγωγής πετρελαίου και αερίου.
Το ενεργειακό ζήτημα έχει αντιμετωπισθεί με τρόπο αποσπασματικό: από την ελευθέρωση των αγορών και την ασφάλεια του εφοδιασμού, έως την αποτελεσματικότητα και την καλύτερη χρήση των πόρων. Όλα αυτά δεν έχουν διαμορφωθεί έως τώρα σε μια δομημένη πολιτική. Η σύνοδος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που θα διεξαχθεί αύριο και μεθαύριο θα αντιμετωπίσει αυτά τα ζητήματα, αλλά φαίνεται πως οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις είναι διασπασμένες ανάμεσα στην ανάγκη να εφαρμόσουν μια κοινή πολιτική και να συνεχίσουν διμερείς σχέσεις που επιβάλλουν ιστορικοί, γεωγραφικοί και πολιτικοί λόγοι.
Ως Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υποστηρίζουμε τις προσπάθειες της Επιτροπής και παράλληλα ζητάμε ακόμη περισσότερα, αλλά αυτό δεν είναι εφικτό εάν δεν δοθούν απαντήσεις σε ορισμένα μεγάλα ερωτήματα. Θέλουμε να μειώσουμε τη συνολική εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα; Και εάν ναι, πόσο; Είμαστε σε θέση να εκτιμήσουμε τις μελλοντικές ανάγκες στον τομέα της ενέργειας; Έχουμε ως στόχο τον συντονισμό της ζήτησης με τις άλλες χώρες εισαγωγής ενέργειας και προπαντός με τις αναπτυσσόμενες χώρες; Θα παρουσιάσουμε μια κοινή πρόταση στην προσεχή σύνοδο της ομάδας G8 στην Αγία Πετρούπολη;
Οι απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα προϋποθέτουν κάτι που μοιάζει πολύ με ευρωπαϊκό σχέδιο για την ενέργεια. Η Πράσινη Βίβλος αποτελεί ένα πρώτο βήμα, αλλά πρέπει να γίνουν πολύ περισσότερα και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θέλει ασφαλώς να συμμετάσχει στη χάραξη αυτής της πολιτικής.
Šarūnas Birutis (ALDE). – (LT) Αυτό το ψήφισμα είναι ένα λίαν σημαντικό και επίκαιρο κείμενο, που εκφράζει τη θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αναφορικά με τη μεταβαλλόμενη κατάσταση στον ενεργειακό τομέα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το ψήφισμα σηματοδοτεί την έναρξη της συζήτησης για την Πράσινη Βίβλο για μια ασφαλή, ανταγωνιστική και αρμονική ενεργειακή πολιτική. Παράλληλα με την αποδοτικότητα της κατανάλωσης ενέργειας, η ποικιλία των ενεργειακών πηγών που αναφέρονται στο ψήφισμα συνιστά τον θεμελιώδη παράγοντα για τη μείωση της εξάρτησης των κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τον ενεργειακό εφοδιασμό από τρίτες χώρες. Ουσιαστική προσοχή δίνεται στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας, δεδομένου ότι η πυρηνική ενέργεια αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του ενεργειακού τομέα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι πολύ σημαντικό για τη Λιθουανία και άλλα κράτη, που έχουν ανεπαρκή αιολική, ηλιακή και γεωθερμική ενέργεια ή άλλες εναλλακτικές επιλογές πέραν του φυσικού αερίου και του πετρελαίου. Το ορθό είναι η πρωτοβουλία για την ανάπτυξη της πυρηνικής ενέργειας να παραμείνει προνόμιο των κρατών μελών. Πρέπει να θεσπιστεί νομοθεσία ούτως ώστε μέρος της χρηματοδότησης που προβλέπεται για τη γεωργική πολιτική να διατεθεί για την ανάπτυξη της βιομάζας, την παραγωγή και τις ενεργειακές ανάγκες. Η αρχή της ενεργειακής αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών μελών είναι άκρως σημαντική. Είναι σημαντική στις συζητήσεις με τον ευρύτερο κόσμο. Όταν σχεδιάζουν έργα στον ενεργειακό τομέα, τα κράτη μέλη πρέπει να εκτιμούν τις συνέπειες που θα έχουν αυτά για άλλες χώρες. Κατά συνέπεια, πιστεύω ότι πρέπει να εστιάσουμε στην αναθεώρηση των παραρτημάτων του TEN-E (διευρωπαϊκά δίκτυα ενέργειας). Ο κατάλογος των έργων περιλαμβάνει συγκρουόμενες απόψεις για αυτό που θα αποκαλούσα τον πολιτικό Βόρειο Αγωγό στη Βαλτική Θάλασσα. Δυστυχώς, δεν αναφέρει κανένα από τα έργα που είναι σημαντικά για τις βαλτικές χώρες και την Πολωνία, όπως είναι ο αγωγός «Amber» ή οι συνδέσεις ηλεκτρικής ενέργειας, που επιτρέπουν στην απομονωμένη περιοχή της Βαλτικής να αλλάζει ταχέως σύνδεση για παροχή ηλεκτρισμού από τον ευρωπαϊκό χώρο.
Δημήτριος Παπαδημούλης (GUE/NGL). – Κύριε Πρόεδρε, πολύ φοβούμαι ότι η πρόταση της Επιτροπής για το φυσικό αέριο η οποία έρχεται μετά την κρίση Ρωσίας-Ουκρανίας, είναι κατώτερη των περιστάσεων και των αναγκών. Είναι ανεπαρκής.
Αν θέλουμε να πετύχουμε τους στόχους που θέτει η Επιτροπή πρέπει να επενδύσουμε περισσότερα και περισσότερο. Για τη δραστική ενίσχυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, για την εξοικονόμηση ενέργειας, για την ανάπτυξη των ενεργειακών δικτύων και, με αυτούς τους προϋπολογισμούς που ετοιμάζετε, οι στόχοι αυτοί δεν είναι δυνατόν να επιτευχθούν. Ούτε μπορούμε να κάνουμε σοβαρά βήματα στην οικοδόμηση μιας κοινής ενεργειακής πολιτικής, ούτε μπορούμε να πετύχουμε φτηνότερη και καλύτερη τεχνολογία για τις ανανεώσιμε πηγές και για την εξοικονόμηση ενέργειας με τα χρήματα που διατίθενται από το 7ο πρόγραμμα πλαίσιο για αυτούς τους στόχους. Ούτε με τα βήματα που προτείνετε για την κοινή ενεργειακή πολιτική μπορούμε να καταπολεμήσουμε τις πρακτικές των καρτέλ που κυριαρχούν –ζουν και βασιλεύουν– σε βάρος των καταναλωτών αλλά και της ενωμένης Ευρώπης στο θέμα της ενέργειας.
Και κάτι ακόμη: άλλο πράγμα οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, κύριοι της Επιτροπής, και άλλο πράγμα η πυρηνική ενέργεια. Μην προσπαθείτε να τα βάλετε όλα σε ένα τσουβάλι και να χρησιμοποιήσετε τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σαν μια μεγάλη κουρτίνα για να σκεπάζετε την αλήθεια που λέει ότι ένα μεγάλο μέρος των Ευρωπαίων πολιτών είναι από επιφυλακτικό έως αρνητικό στη χρήση της πυρηνικής ενέργειας, κι αυτό δεν εξαφανίζεται με ένα μαγικό ραβδάκι.
Konrad Szymański (UEN). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, η αξιοπιστία του ενεργειακού εφοδιασμού στην Ευρωπαϊκή Ένωση φθίνει κάθε μήνα που περνάει, καθώς αυξάνεται η εξάρτησή μας από την εισαγόμενη ενέργεια. Το μόνο που μπορούμε να χάσουμε εν προκειμένω είναι αναξιόπιστους και απρόβλεπτους εταίρους. Ο ρόλος τους στην ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας πρέπει να περιοριστεί εντός ασφαλών ορίων.
Προς έκπληξη πολλών –αν και σε καμία περίπτωση όλων– των ευρωπαϊκών χωρών, η Ρωσία απέδειξε πρόσφατα ότι αποτελεί έναν τέτοιο αναξιόπιστο εταίρο. Ο εφοδιασμός από τη Ρωσία πρόσφατα περιορίστηκε λόγω των καιρικών συνθηκών στη Σιβηρία, λόγω της έλλειψης ασφάλειας στους αγωγούς στα βόρεια της χώρας και λόγω της ανεξέλεγκτης παρώθησης να χρησιμοποιηθεί η ενέργεια ως μέσο άσκησης πολιτικής πίεσης στις φίλα προσκείμενες προς τη Δύση γειτονικές της χώρες.
Για τον λόγο αυτό, η ενεργειακή συνεργασία δεν μπορεί να περιοριστεί σε χώρες εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα ενεργειακά μας προβλήματα πηγάζουν ακριβώς εκτός των συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ωστόσο, ορισμένες από τις λύσεις επίσης βρίσκονται εκτός των συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για παράδειγμα στα νορβηγικά πετρελαϊκά κοιτάσματα, για αυτό και όχι μόνο η ενεργειακή πολιτική αλλά και τα διευρωπαϊκά δίκτυα πρέπει να υπερβούν τα όρια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για αυτό και μια ενισχυμένη πολιτική γειτονίας πρέπει να ενσωματώσει την ενέργεια και αυτός είναι ο λόγος που η πολωνική πρόταση για ένα ενεργειακό σύμφωνο που να βασίζεται στην αλληλεγγύη και να υπερβαίνει με τόλμη τα όρια της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο σοβαρότερων συζητήσεων στην επικείμενη Σύνοδο Κορυφής.
Η ενεργειακή ασφάλεια είναι πρωτίστως θέμα εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής. Είναι αφελές να παριστάνουμε ότι οι νέες πηγές ενέργειας ή η επιβολή περιορισμών στη βιομηχανία, όπως οι κλιματικές συμφωνίες, αποτελούν τη λύση. Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα παραμείνουν για πολύ καιρό ακόμα ένα ακριβό συμπλήρωμα στους ενεργειακούς μας πόρους. Η επιβολή υπερβολικά αυστηρών περιορισμών στην ευρωπαϊκή βιομηχανία, συχνά με βάση αμφίβολες επιστημονικές υποθέσεις, είναι ένας παράγοντας που περιορίζει την ανταγωνιστικότητά μας.
ΠΡΟΕΔΡΙΑ ΤΟΥ κ. ΤΡΑΚΑΤΕΛΛΗ Αντιπροέδρου
Gerard Batten (IND/DEM). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, η χαώδης ελευθέρωση της αγοράς ενέργειας έχει ήδη οδηγήσει σε μεγάλες στρεβλώσεις. Οι καλοί Ευρωπαίοι, όπως η Βρετανία, ελευθερώνουν με επιμέλεια τις αγορές τους, αλλά οι κακοί Ευρωπαίοι, όπως η Γαλλία και η Γερμανία, αρνούνται να το πράξουν.
Η ελευθέρωση οδήγησε άμεσα σε τεράστιες αυξήσεις στην τιμή χονδρικής του αερίου στο ΗΒ. Η ΕΕ πρόσθεσε πάνω από 200 στερλίνες ετησίως στον μέσο λογαριασμό φυσικού αερίου στο ΗΒ. Τώρα, η ΕΕ θέλει μια κοινή ενεργειακή πολιτική για να πάρει στα χέρια της ό,τι απομένει από τα αποθέματα αερίου και πετρελαίου της Βρετανίας. Ο κ. Chichester ρωτά πώς θα αντιδράσει το Συμβούλιο και η Επιτροπή στις εξελίξεις στην παγκόσμια αγορά ενέργειας και πώς θα διασφαλιστούν οι προμήθειες: είναι η σωστή ερώτηση, αλλά απευθύνεται σε λάθος ανθρώπους. Θα έπρεπε να τη θέσει στη βρετανική κυβέρνηση.
Το Συντηρητικό Κόμμα, μέσω του κ. Chichester, καλεί για άλλη μία φορά την Ευρωπαϊκή Ένωση να ανακατευτεί περισσότερο και βαθύτερα στις υποθέσεις της Βρετανίας. Η Βρετανία θα πρέπει να ακολουθήσει το παράδειγμα της Γαλλίας και της Γερμανίας και να προστατεύσει τα δικά της εθνικά συμφέροντα και τα συμφέροντα των δικών της καταναλωτών ενέργειας.
Alejo Vidal-Quadras Roca (PPE-DE). – (ES) Κύριε Πρόεδρε, τις προσεχείς ημέρες οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων θα συζητήσουν την πιθανότητα δρομολόγησης μιας κοινής ενεργειακής πολιτικής.
Τόσο οι κυβερνήσεις όσο και οι πολίτες έχουν συνειδητοποιήσει τη σοβαρότητα της κατάστασης, την τρωτότητα του συστήματος εφοδιασμού μας, την εξάρτησή μας από τις εισαγωγές και την επιτακτική ανάγκη μας να λάβουμε μέτρα που θα σταθούν στο ύψος των περιστάσεων.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συμμερίζεται απόλυτα τις ανησυχίες των πολιτών και εμείς, από αυτό το Κοινοβούλιο, πρέπει επομένως να στείλουμε ένα σαφές και ισχυρό μήνυμα υπέρ της ενεργειακής ανεξαρτησίας της Ένωσης.
Για τον σκοπό αυτόν, πρέπει να υποστηρίξουμε ένα ολοκληρωμένο ενεργειακό μίγμα, με πρωταγωνιστικό ρόλο για τις ενεργειακές πηγές χωρίς εκπομπές, όπως η πυρηνική και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Έχει έρθει η στιγμή να εξετάσουμε σοβαρά τη δυνατότητα επένδυσης σε εναλλακτικές πηγές ενέργειας, προκειμένου να περιοριστεί ο αντίκτυπος καταστάσεων όπως η πρόσφατη κρίση μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας.
Από την πλευρά της ζήτησης, πρέπει να δώσουμε έμφαση στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης σε όλα τα επίπεδα κατανάλωσης και παραγωγής. Από αυτή την άποψη, η διάδοση των πληροφοριών και των καλών πρακτικών είναι ζωτικής σημασίας.
Πρέπει να υιοθετήσουμε μια αποφασιστική θέση υπέρ μιας πραγματικής ελεύθερης εσωτερικής αγοράς ενέργειας, βελτιώνοντας τις υποδομές και τις διασυνδέσεις και αφήνοντας πίσω οριστικά την ξεπερασμένη αντίληψη των μεγάλων εθνικών πρωταγωνιστών.
Είμαστε στον 21ο αιώνα, σε μια ολοένα και πιο ολοκληρωμένη Ευρωπαϊκή Ένωση και αυτή δεν είναι η κατάλληλη στιγμή να οπισθοδρομήσουμε. Ας μην υπάρχει καμία αμφιβολία: ο προστατευτισμός δεν ζημιώνει μόνο τις οικονομίες μας και την ανταγωνιστικότητά μας, αλλά πάνω απ’ όλα ζημιώνει τον καταναλωτή. Σε έναν παγκοσμιοποιημένο κόσμο, οι εθνικοί γίγαντες είναι μικροί νάνοι σε παγκόσμιο επίπεδο και οι ομιλίες υπέρ του ευρωπαϊσμού δεν χρησιμεύουν πολύ αν, κατά τη λήψη των αποφάσεων, τα λόγια δεν συνοδεύονται από συγκεκριμένες δράσεις.
Θα ολοκληρώσω, κύριε Πρόεδρε, κάνοντας έκκληση στο Συμβούλιο να μην χάσει αυτή την ευκαιρία.
Reino Paasilinna (PSE). – (FI) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, έχουμε περιέλθει σε μια επίμονη ενεργειακή κρίση. Ο λόγος είναι προφανής: το κενό μεταξύ κατανάλωσης και εφοδιασμού είναι τόσο μικρό που σχεδόν οτιδήποτε μπορεί να προκαλέσει αλματώδη άνοδο των τιμών. Αυτό, για παράδειγμα, μπορεί να συμβεί ως αποτέλεσμα μιας καταιγίδας στην άλλη πλευρά του ωκεανού και πολλών άλλων πραγμάτων.
Έχουμε μια καλή λύση σε αυτό το πρόβλημα: την ενεργειακή συνεργασία εντός της Ένωσης. Αυτό, ωστόσο, αποτρέπεται από το λεγόμενο «αντι-αλληλέγγυο κίνημα» εκ μέρους ορισμένων κρατών μελών, που όντως αναπτύχθηκε ανάμεσα στα ιδρυτικά μέλη. Δεν επιτρέπουν τον ανταγωνισμό στις ίδιες τους τις χώρες, αλλά εξαγοράζουν εταιρίες ενέργειας σε άλλες χώρες χρησιμοποιώντας αυτά τα αδιάθετα ποσά. Τίποτε δεν επιτυγχάνεται κατ’ αυτόν τον τρόπο. Το ίδιο έπραξαν στον τομέα των τηλεπικοινωνιών, όταν επίκειτο το άνοιγμα των τηλεπικοινωνιακών αγορών. Συνεπεία αυτού του πράγματος, είχαμε πάλι αγοραστές από το εξωτερικό.
Αν εμείς, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, δεν επιδείξουμε αλληλεγγύη, μπορούμε να ξεχάσουμε τις ενεργειακές λύσεις που συζητούνται εδώ. Μία προϋπόθεση για την κοινή ενεργειακή πολιτική είναι να έχουμε κοινούς στόχους, για τους οποίους οι ηγέτες μας να δεσμεύονται και όχι να τους εκμεταλλεύονται, όπως συμβαίνει τώρα.
Με ποιον τρόπο πρέπει να επιτευχθεί αυτό; Προτείνω η Φινλανδία να διεξαγάγει μια Σύνοδο Κορυφής για την ενέργεια, όπου οι αρχηγοί κυβερνήσεων θα μπορέσουν να συμφωνήσουν σε ένα modus operandi. Πράττοντας αυτό, μπορούμε να ακολουθήσουμε ένα μονοπάτι μακριά από μια κατάσταση όπου συνεχώς ενδέχεται να ξεσπούν κρίσεις. Η Φινλανδία μπορεί να διοργανώσει τη συνάντηση ως χάρη, ιδιαίτερα αφού το ζήτημα της ρωσικής ενέργειας έχει μεγάλη σημασία για αυτήν, κάτι το οποίο υπαινίχθηκαν πολλά μέλη του ΕΚ. Έχουμε μακρά εμπειρία σε αυτόν τον χώρο. Ο ρωσικός ενεργειακός διάλογος, που σημείωσε μάλλον μικρή πρόοδο και είναι αρκούντως μυστικός επειδή το Συμβούλιο δεν συμμετέχει σχεδόν ποτέ, μπορεί να διασυνδεθεί στη Σύνοδο Κορυφής. Έτσι με έναν σμπάρο θα έχουμε δύο τρυγόνια και θα ενισχύσουμε την αλληλεγγύη.
Fiona Hall (ALDE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, χαίρομαι που το κοινό ψήφισμα είναι ισορροπημένο και όχι μια σπασμωδική αντίδραση. Η ενέργεια έλαβε μεγαλύτερη προτεραιότητα στην πολιτική ατζέντα, αλλά οι γεωπολιτικές πρωτοβουλίες αποτελούν μόνο ένα μέρος της αντιμετώπισης του προβλήματος της ασφάλειας εφοδιασμού. Ο δρόμος προς τα εμπρός βρίσκεται ακόμα στο εσωτερικό της ΕΕ. Πρέπει να αντιμετωπίσουμε την πλευρά της ζήτησης σε αυτή την εξίσωση καταβάλλοντας πραγματική προσπάθεια για την εφαρμογή μέτρων ενεργειακής απόδοσης και αναπτύσσοντας ενδογενείς πηγές ενέργειας, ειδικά ανανεώσιμες. Αυτό υπογραμμίζεται στις παραγράφους για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και ενισχύεται σε διάφορες τροπολογίες που εμείς, η Ομάδα Συμμαχία των Φιλελευθέρων και των Δημοκρατών για την Ευρώπη, θα υποστηρίξουμε.
Ακόμα και στο θέμα του εφοδιασμού με φυσικό αέριο, μεγάλο μέρος της απάντησης βρίσκεται κοντά μας. Οι χρήστες της βαριάς βιομηχανίας στη Βορειοανατολική Αγγλία έπρεπε να αγωνιστούν για να προμηθευτούν φυσικό αέριο, ακόμα και σε διογκωμένες τιμές, διότι η αγορά απλά δεν λειτουργεί. Το Εαρινό Συμβούλιο αύριο πρέπει να κατονομάσει τα κράτη μέλη που δεν κατάφεραν να ανοίξουν τις αγορές αερίου τους.
Διαμάντω Μανωλάκου (GUE/NGL). – Κύριε Πρόεδρε, ο ενεργειακός εφοδιασμός και η αξιοποίηση κάθε πηγής ενέργειας είναι πολιτική επιλογή που πρέπει να στοχεύει στη συνδυασμένη αντιμετώπιση του συνόλου των λαϊκών αναγκών, όπως μείωση της ενεργειακής εξάρτησης, εξοικονόμηση ενέργειας, διαφύλαξη της ασφάλειας των κατοίκων, προστασία του περιβάλλοντος, κατοχύρωση των ενεργειακών προϊόντων ως κοινωνικό αγαθό και όχι ως εμπόρευμα.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση προωθεί την πολιτική της απελευθέρωσης, θυσιάζοντας την ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών στον βωμό της κερδοφορίας του ιδιώτη επενδυτή. Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο της ανταγωνιστικότητας και της αντιλαϊκής στρατηγικής της Λισαβόνας, κινείται και η Πράσινη Βίβλος, αξιοποιώντας ακόμα και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σε όχημα για την είσοδο του ιδιωτικού κεφαλαίου στον ενεργειακό τομέα. Η επίκληση της προστασίας του περιβάλλοντος είναι υποκριτική και συγκαλύπτει τις πνευματικές στοχεύσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αφορούν την επιτάχυνση της απελευθέρωσης, την προώθηση σχετικών κοινοτικών προϊόντων και τον περιορισμό της εξάρτησης από εισαγόμενα καύσιμα.
Διέξοδος μπορεί να δοθεί από έναν ενιαίο φορέα ενέργειας που θα αποτελεί λαϊκή περιουσία και θα λειτουργεί στο πλαίσιο μιας οικονομίας με κοινωνικοποιημένα τα βασικά μέσα παραγωγής. Έτσι θα αντιμετωπίζονται τα κρίσιμα θέματα και θα διασφαλίζεται ότι η ενέργεια δεν είναι εμπόρευμα αλλά κοινωνικό αγαθό.
Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk (UEN). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, η Πολωνία είναι εξαιρετικά ευαίσθητη στο θέμα των πολιτικών που εκμεταλλεύονται τον εφοδιασμό μιας χώρας με φυσικό αέριο και ακατέργαστο πετρέλαιο ως μέσο άσκησης πολιτικής πίεσης. Τέτοιες πολιτικές εφαρμόζονται από τον κύριο πάροχο αυτών των καυσίμων, δηλαδή τη Ρωσία. Αυτός είναι ο λόγος πίσω από την πρωτοβουλία της πολωνικής κυβέρνησης, που υποβλήθηκε στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα και που θα μας επιτρέψει να εφαρμόσουμε μια λύση στο πρόβλημα της ενεργειακής ασφάλειας βάσει της αρχής του «ένας για όλους και όλοι για έναν», ή με άλλα λόγια βάσει της αρχής της αλληλεγγύης. Δυστυχώς, αυτή η πρωτοβουλία έγινε δεκτή με σχετική ψυχρότητα από τα μεγαλύτερα κράτη μέλη της ΕΕ, καθώς τα περισσότερα από αυτά επιχειρούν να προωθήσουν λύσεις που ευνοούν τα ίδια, έστω κι αν αυτό αποβαίνει σε βάρος άλλων κρατών μελών.
Χαρακτηριστικότατο παράδειγμα μιας τέτοιας πολιτικής είναι η κατασκευή του βόρειου αγωγού φυσικού αερίου δια μέσου της Βαλτικής Θάλασσας, μετά από συμφωνία μεταξύ Ρωσίας και Γερμανίας. Μολονότι αυτό όντως θα βελτιώσει τα μάλα την ενεργειακή ασφάλεια της Γερμανίας στο μέλλον, θα επαπειλήσει τα οικονομικά συμφέροντα και την ενεργειακή ασφάλεια χωρών όπως είναι η Πολωνία, η Λιθουανία, η Λετονία, η Εσθονία και άλλων, εκτός συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως είναι η Ουκρανία.
Εκείνο, συνεπώς, που απαιτείται είναι συντονισμένη δράση των κρατών μελών, ή με άλλα λόγια, μια κοινή ενεργειακή πολιτική. Αυτός είναι ο λόγος που η πολωνική πρωτοβουλία, στην οποία αναφέρθηκα νωρίτερα, αξίζει σοβαρότερη συζήτηση.
Elmar Brok (PPE-DE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κύριε Προεδρεύων του Συμβουλίου, δεν θέλω να μιλήσω γι’ αυτήν καθεαυτή την ενεργειακή πολιτική, αλλά για τα μέτρα της εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας που συνδέονται με αυτήν. Ενόψει του γεγονότος ότι –όπως φαίνεται– φέτος τον χειμώνα η Ρωσία χρησιμοποιεί την ενέργεια ως πολιτικό όπλο και ενόψει της κατάστασης στη Μέση Ανατολή, πρέπει να καταλάβουμε ότι το θέμα της ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού είναι εξαιρετικά προβληματικό – καιρό είχαμε να συναντήσουμε μια τόσο προβληματική κατάσταση. Για τον λόγο αυτόν, πρέπει να επεξεργαστούμε και να εφαρμόσουμε αρκετά πράγματα σε στενή συνεργασία ανάμεσα στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων και στη δική σας επιτροπή, κύριε Chichester, όπως για παράδειγμα το αίτημα να εγκρίνει και να επικυρώσει επιτέλους η Ρωσία τον ενεργειακό χάρτη για να εξασφαλιστεί ο ενεργειακός εφοδιασμός.
Πρέπει να καταστήσουμε σαφές –ενδεχομένως με μέτρα εξωτερικής πολιτικής, αλλά και με την προώθηση του ανταγωνισμού– ότι πρέπει να υπάρχει ιδιοκτησιακή διαφορά μεταξύ των παραγωγών και των προμηθευτών που είναι οι ιδιοκτήτες των αγωγών, έτσι ώστε να μην αυξάνουμε κατ’ αυτόν τον τρόπο τις δυνατότητες π.χ. της Gazprom όχι μόνο να είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός, αλλά και να ελέγχει την αλυσίδα των προμηθευτών έχοντας έτσι όλα τα ατού στα χέρια της.
Θεωρώ ότι πρέπει να συνεργαστούμε πολύ πιο στενά με την Ουκρανία και τον Νότιο Καύκασο για τον εκσυγχρονισμό και τη σύσταση ενεργειακών δικτύων. Όμως φρονώ ότι χρειαζόμαστε δικτύωση στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μια δικτύωση η οποία δεν θα στρέφεται ενάντια σε κάποιον, δεν θα είναι ένα «ενεργειακό ΝΑΤΟ», αλλά θα είναι μία εσωτερική δικτύωση, έτσι ώστε όταν κάποιος θέλει να σταματήσει την προμήθεια μίας χώρας, η χώρα αυτή θα εφοδιάζεται αυτόματα από όλες τις άλλες. Γιατί τότε δεν θα σταματούσε ο εφοδιασμός των χωρών αυτών; Διότι αυτό θα ήταν υπερβολικά ακριβό για τη χώρα-προμηθευτή, αφού μάλιστα έτσι δεν θα είχε πια καθόλου έσοδα.
Οι ρήτρες αλληλεγγύης όπως αυτές της συνθήκης του ΝΑΤΟ θεωρώ ότι είναι ο λάθος δρόμος. Πρέπει να επιδιώξουμε ένα δίκτυο αλληλεγγύης που δεν θα στρέφεται εναντίον άλλων και να οργανώσουμε με τέτοια δίκτυα την εσωτερική αλληλεγγύη στην πράξη.
Ως εκ τούτου, θα ήθελα επίσης να πω ξεκάθαρα ότι ήταν λάθος η απόφαση της προηγούμενης γερμανικής κυβέρνησης να κατασκευάσει τον αγωγό αυτό μέσω της Βαλτικής Θάλασσας, παρακάμπτοντας έτσι την Πολωνία και τα κράτη της Βαλτικής. Ένα παράδειγμα της δικτύωσης αυτής είναι ότι πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι υπάρχουν διακλαδώσεις π.χ. προς την Πολωνία προκειμένου να επιτύχουμε την ασφάλεια του εφοδιασμού. Παρατηρώντας την κατάσταση στα κράτη της Βαλτικής, θεωρώ ότι πρέπει να δοθεί και σε αυτά η ευκαιρία ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού σε περίπτωση που η Ρωσία σταματήσει να δίνει ενέργεια. Και αυτό πρέπει να το λύσουμε εσωτερικά. Θα πρέπει να το συζητήσουμε.
Mechtild Rothe (PSE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα καταρχάς να ευχαριστήσω τον κ. Winkler και τον κ. Piebalgs για όσα μας είπαν. Συμφωνώ μαζί σας πως είναι απολύτως απαραίτητο να καταλήξουμε σε μία πραγματικά κοινή ενεργειακή πολιτική.
Το θέμα δεν πρέπει να είναι το αν, αλλά το πώς μπορούμε να υλοποιήσουμε μία ευρωπαϊκή ενεργειακή πολιτική που θα ανταποκρίνεται στους στόχους της ασφάλειας εφοδιασμού, της ανταγωνιστικότητας και της αειφορίας. Σε αυτήν συγκαταλέγεται αφενός –αυτό το έθιξαν ήδη κάποιοι συνάδελφοι– μία εσωτερική αγορά ενέργειας με έναν πραγματικά δίκαιο ανταγωνισμό, και γνωρίζουμε ότι απέχουμε ακόμα πολύ από αυτό. Βασικά περίμενα κάπως σαφέστερες δηλώσεις εκ μέρους σας γι’ αυτό. (Μπορώ να μάθω γιατί δεν λειτουργεί το ρολόι; Δεν μπορώ να δω πόσος χρόνος μου μένει.)
Υποστηρίξατε και οι δύο ότι είναι αναγκαία η περαιτέρω επέκταση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Εδώ συμφωνώ απόλυτα μαζί σας. Ταυτόχρονα, όμως, θα ήθελα να γίνονταν πιο συγκεκριμένες προτάσεις. Γνωρίζετε ότι σήμερα έχουμε στόχους μόνο μέχρι το 2010, στόχους για την ηλεκτρική ενέργεια, για τα βιοκαύσιμα, γενικά για την ενέργεια. Γνωρίζετε επίσης ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζήτησε στόχο 20% για το 2020.
Στην Πράσινη Βίβλο της Επιτροπής τίθεται το ερώτημα αν πρέπει γενικότερα να τεθούν νέοι στόχοι. Αν είμαι σωστά πληροφορημένη, συζητείται τώρα στο Συμβούλιο ένας νέος στόχος, συγκεκριμένα 15% ως το 2015, πράγμα που αποτελεί οπωσδήποτε οπισθοδρόμηση. Θα ήταν σημαντικότερο να προσπαθήσουμε τώρα να διασφαλίσουμε ότι μπορούμε να επιτύχουμε τον στόχο μας για το 2010 – 12% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Γι’ αυτό, είναι επίσης πολύ σημαντικό και αναγκαίο να γίνει αυτό που εξαγγείλατε στο Σώμα, κύριε Piebalgs, δηλαδή να προταθεί μια οδηγία για τη θέρμανση και ψύξη από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, γιατί ακριβώς σε αυτόν τον τομέα υπάρχουν ελλείψεις.
Αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό για την προαγωγή της ασφάλειας εφοδιασμού. Το παράδειγμα της Γερμανίας δείχνει ξεκάθαρα ότι με την εγκατάλειψη της ατομικής ενέργειας θα πρέπει να αντικατασταθούν μέχρι το 2010 33 δισ. κιλοβατώρες. Βάσει της σημερινής πρόβλεψης, μέχρι το 2010 θα παραχθούν 51 δισ. κιλοβατώρες από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Μέχρι τώρα, η πραγματικότητα πάντα ξεπερνούσε τις προβλέψεις στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Λέω λοιπόν σε όσους υποστηρίζουν πως η ατομική ενέργεια είναι πολύ σημαντική ότι έχουμε τη δυνατότητα να αντικαταστήσουμε αυτήν την πηγή ενέργειας. Αυτό είναι και αναγκαίο γιατί πρόκειται για μια μη ανανεώσιμη πηγή ενέργειας και είμαστε απόλυτα εξαρτημένοι από τις εισαγωγές ουρανίου. Επιπροσθέτως, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να αξιοποιήσουμε την ενεργειακή απόδοση. Αυτό το αναφέρατε και οι δύο και ελπίζω πραγματικά ότι το σχέδιο για την ενεργειακή απόδοση το οποίο θα μας παρουσιάσετε, κύριε Piebalgs, θα είναι φιλόδοξο.
Patrizia Toia (ALDE). – (IT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, είναι πράγματι καιρός να αποκτήσει η Ευρώπη μια πολυδιάστατη και πλήρη στρατηγική, στην οποία ζητάμε, κύριε Επίτροπε και κύριε Winkler, να διαδραματίζει το Κοινοβούλιο σημαντικό ρόλο. Στη στρατηγική αυτή θεμελιώδης είναι ο ρόλος της δημιουργίας μιας ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς και συνεπώς μιας κοινοτικής πολιτικής.
Η ελευθέρωση σήμερα εφαρμόζεται στις μεμονωμένες εθνικές αγορές, αλλά αυτό δεν αρκεί, καθώς στον τομέα της ενέργειας ορισμένες χώρες έχουν ξεπεράσει τη λογική των μονοπωλίων, ενώ άλλες δεν το έπραξαν. Εάν περιορισθούμε μόνο στην ολοκλήρωση των μεμονωμένων εθνικών αγορών θα έχουμε ως αποτέλεσμα μια ασύμμετρη, και συνεπώς αδύναμη, ευρωπαϊκή αγορά. Αδύναμη στο εσωτερικό της, δηλαδή ανίκανη να διορθώσει τις γνωστές μας στρεβλώσεις και τους περιορισμούς που αναλύονται και στις εκθέσεις μας, αλλά αδύναμη και στο εξωτερικό, καθώς δεν θα διαθέτει διαπραγματευτική ισχύ προς τις καταναλώτριες χώρες. Όπως αναφέρει και μια τροπολογία του ψηφίσματός μας, υπάρχει επίσης μεγάλος κίνδυνος να γίνει θύμα νέων ολιγοπωλίων που μπορούν να σχηματισθούν μεταξύ των πετρελαιοπαραγωγών περιοχών.
Δεύτερο καίριο σημείο: στο μίγμα των ενεργειακών πόρων που πρέπει να δημιουργήσουμε, εκτός από τις εθνικές επιλογές, οφείλουμε να θέσουμε στόχους και να θεσπίσουμε ανάλογους ευρωπαϊκούς δείκτες αναφοράς για την εξοικονόμηση ενέργειας και την απόδοση. Θα περιμέναμε από το Συμβούλιο περισσότερη τόλμη στις επιλογές των στόχων και των υποδομών καθώς και στην πολιτική για την έρευνα. Αυτοί είναι οι ευρωπαϊκοί στόχοι για μια ευρωπαϊκή πολιτική ενέργειας.
Jerzy Buzek (PPE-DE). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, θέλω να αναφέρω ένα-δύο τεχνικά σημεία μετά τα πολιτικά σχόλια που έγιναν. Ανέκαθεν προκαλούνταν ενεργειακές κρίσεις στην Ευρώπη λόγω της έλλειψης στον εφοδιασμό δύο πηγών ενέργειας, συγκεκριμένα του φυσικού αερίου και του πετρελαίου. Δεν είμαστε αυτάρκεις σε αυτά τα δύο, πράγμα που μας αφήνει μόνο με δύο εναλλακτικές επιλογές. Η πρώτη είναι να δημιουργήσουμε περισσότερες δικές μας ευρωπαϊκές πηγές ενέργειας και η δεύτερη είναι η διαφοροποίηση του εφοδιασμού.
Η δημιουργία περισσότερης δικής μας ενέργειας απαιτεί πρωτίστως έρευνα και ανάπτυξη, μεγαλύτερη ενεργειακή απόδοση και περισσότερες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Λησμονούμε ότι η Ευρώπη έχει τεράστια αποθέματα λιγνίτη και γαιανθράκων. Δεν μπορώ να καταλάβω για ποιον λόγο οι καθαρές τεχνολογίες άνθρακα αγνοήθηκαν παντελώς στο κοινοβουλευτικό μας ψήφισμα. Άλλοι είχαν ερευνητικά και εμπορικά προγράμματα σε αυτό το πεδίο για χρόνια. Η πυρηνική ενέργεια αποτελεί άλλη μια ανάγκη, ιδίως λόγω της απειλής του φαινομένου του θερμοκηπίου. Περισσότεροι πόροι για έρευνα και νέες τεχνολογίες πρέπει να αποτελέσουν ένα σαφές αίτημα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Το δεύτερο ζήτημα που θέλω να θίξω είναι η διαφοροποίηση του εφοδιασμού. Ακόμη δεν έχουμε χρησιμοποιήσει τους τεράστιους πόρους μίας από τις γειτονικές μας χώρες, της Ουκρανίας. Χθες το απόγευμα, όχι πολύ μακριά από δω, στο Solvay, η ουκρανική κυβέρνηση παρουσίασε το δυναμικό της χώρας – τα μεγαλύτερα αποθέματα φυσικού αερίου στην Ευρώπη και αγωγούς μεταφοράς φυσικού αερίου και πετρελαίου από το Τουρκμενιστάν και την Κασπία Θάλασσα, που είναι ανεξάρτητοι από την Gazprom. Όλα αυτά μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ουκρανίας. Σημαίνει ότι θα αφήσουμε τους ουκρανικούς αγωγούς στα χέρια των Ουκρανών. Απαιτεί επενδύσεις, κατασκευή και επισκευή αγωγών και εμείς, ως Ευρωπαϊκή Ένωση, πρέπει να βοηθήσουμε την Ουκρανία σε αυτή την αποστολή. Διαθέτουμε την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανοικοδόμησης και Ανάπτυξης, διευρωπαϊκά δίκτυα και ενισχυμένη πολιτική γειτονίας για να το πράξουμε. Μπορούμε να έχουμε μεγαλύτερη ασφάλεια και να επιδείξουμε μεγαλύτερη αλληλεγγύη και θα έχουμε μια σταθερή βάση για μια κοινή ενεργειακή πολιτική για την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Adam Gierek (PSE). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, η ενεργειακή πολιτική της ΕΕ έχει δύο διαστάσεις: την εξωτερική ή γεωπολιτική διάσταση και μια εγχώρια διάσταση, διότι η ενεργειακή ασφάλεια σημαίνει και ορθολογική χρήση της ενέργειας.
Επί του παρόντος, η Ευρώπη χρειάζεται να οργανώσει το δικό της ενεργειακό δυναμικό και να βελτιώσει τη χρήση του τελευταίου μέσω της αύξησης της θερμοδυναμικής αποδοτικότητας. Παραδείγματα για τους τρόπους επίτευξης αυτού του πράγματος είναι μεταξύ άλλων η σύγχρονη θερμική μόνωση των κτιρίων και άλλων κατασκευών, ο εκσυγχρονισμός και η ευρύτερη χρήση διαφοροποιημένων πηγών θέρμανσης και ηλεκτρικής ενέργειας, ιδίως στα νέα κράτη μέλη της ΕΕ, που έχουν τεράστιες δυνατότητες συμπαραγωγής και εξοικονόμησης της ενέργειας, και η λογική χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ιδίως της βιομάζας. Την ίδια ώρα, πάντως, πιστεύω ότι η χρήση της βιομάζας για την παραγωγή ηλεκτρισμού συνιστά σφάλμα.
Με την κατασκευή διασυνοριακών δικτύων, η διευρυμένη Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να γεφυρώσει τις αξιοσημείωτες διαφορές ώρας μεταξύ των ακραίων ανατολικών και των ακραίων δυτικών της συνόρων προκειμένου να ελαφρύνει τα μέγιστα φορτία στα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας, μπορεί δε επίσης να εκμεταλλευτεί τις εποχικές διαφορές θερμοκρασίας κατά μήκος του άξονα βορρά-νότου.
Η ενέργεια που χρησιμοποιείται για τη δημιουργία εθνικού εισοδήματος πρέπει επίσης να μειωθεί περαιτέρω και αυτό πρέπει να αντικατοπτριστεί στη δασμολογική πολιτική. Είναι, συνεπώς, ακατανόητος ο λόγος που πρέπει να επιβληθεί δασμός 6% στο υψηλής εντάσεως ενέργειας πρωτογενές αλουμίνιο. Η εισαγωγή αλουμινίου αυτής της κατηγορίας ισοδυναμεί με εισαγωγή ενέργειας, που έτσι θα μπορέσει να την εξοικονομήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Herbert Reul (PPE-DE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Προεδρεύων του Συμβουλίου, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, έχω την εντύπωση ότι η νέα κατάσταση από τις αρχές του χρόνου κατέστησε σαφές σε όλους ότι η ενέργεια δεν είναι σημαντική μόνο για την οικονομική ανάπτυξη στην Ευρώπη. Φαίνεται ολοένα περισσότερο ότι έχουμε έλλειμμα ενέργειας και δημιουργούνται πολιτικές εξαρτήσεις που προφανώς ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας δεν τις είχε προβλέψει σε αυτήν την κλίμακα.
Ωστόσο, αυτή η κρίση είναι και μια τεράστια ευκαιρία, αφού συζητάμε επιτέλους τώρα για τα θέματα της ενέργειας με νηφάλιο και λογικό τρόπο, και ίσως να καταφέρουμε να προσγειωθούμε, να ξεχάσουμε τους παλιούς αγώνες και να σταματήσουμε να παραθέτουμε δόγματα. Αυτό βέβαια σημαίνει ότι πρέπει να προβούμε σε έναν αντικειμενικό απολογισμό – και εδώ έχω πολλές ερωτήσεις για αυτά που παρουσίασε η Επιτροπή. Ποια είναι η κατάσταση, ποιες δυνατότητες έχουμε, ποιες ποσότητες υπάρχουν και πού, πού υπάρχουν κίνδυνοι και πού δυναμικό; Είμαι σχετικά βέβαιη ότι δεν πρόκειται να βρούμε απαντήσεις με μία μόνο λύση. Δεν θα είναι έτσι, άλλωστε ποτέ δεν ήταν. Πρέπει όμως να προσπαθήσουμε μαζί να συζητήσουμε ανοιχτά για όλα τα θέματα και να αναζητήσουμε λύσεις με ευρεία βάση.
Όπως μόλις είπε ο πολωνός συνάδελφος, δεν μπορούμε να παραιτηθούμε από τους υφιστάμενους πόρους σε άνθρακα, αυτό αποκλείεται. Πρέπει βέβαια να εξετάσουμε πώς να τους χρησιμοποιήσουμε χωρίς ρύπανση, όμως αποκλείεται να κάνουμε χωρίς αυτούς. Δεν μπορούμε να αγνοήσουμε καμία από τις πιθανές πηγές –ούτε στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Πρέπει όμως να φανούμε αρκετά ειλικρινείς ώστε να παραδεχτούμε πως τα δυναμικά είναι περιορισμένα και δεν θα λύσουν τα προβλήματα που έχουμε με τον εφοδιασμό. Γι’ αυτό, πιστεύω ότι θα αναγκαστούμε να πούμε ειλικρινά πως δεν μπορούμε να παραιτηθούμε ούτε από την πυρηνική ενέργεια. Δεν είναι δυνατόν να έχουμε ως σύνθημα: όχι άνθρακα, όχι πυρηνική ενέργεια, να είναι όλα χωρίς διοξείδιο του άνθρακα και ασφαλή για το περιβάλλον.
Θεωρώ πως πρέπει να σταματήσουμε να συζητάμε με βάση τα όνειρα και τα δόγματα. Χρειαζόμαστε μια ρεαλιστική και λογική συζήτηση. Το οφείλουμε στα παιδιά μας να φροντίσουμε ώστε να έχουν κι αυτά στο μέλλον ενέργεια, και μάλιστα αρκετή, διότι αυτό είναι μία ζωτική προϋπόθεση για να υπάρχει ευημερία στις χώρες μας στην Ευρώπη.
Επίσης, εγώ θεωρώ επίσης ανήθικο να αγοράσουμε όλα τα ενεργειακά δυναμικά του πλανήτη γιατί διαθέτουμε τους απαραίτητους πόρους και να εγκαταλείψουμε αβοήθητες τις χώρες που δεν διαθέτουν πόρους – εννοώ τις αναπτυσσόμενες χώρες. Έχουμε υποχρέωση να χρησιμοποιήσουμε και τις σύγχρονες τεχνολογίες. Έχουμε ηθική υποχρέωση να χρησιμοποιήσουμε και την πυρηνική ενέργεια.
Κατερίνα Μπατζελή (PSE). – Κύριε Πρόεδρε, είναι πλέον αδιαμφισβήτητη η σημασία των κοινοτικών επιδοτήσεων σε νέες και περισσότερο ενεργειακά αποδοτικές τεχνολογίες για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Εξάλλου, προωθώντας τη διαφοροποίηση ως προς τον τύπο των ενεργειακών πηγών –και ας μην ξεχνάμε την αιολική και ηλιακή ενέργεια– των χωρών προέλευσης και τη διέλευση από χώρες θα βοηθήσουμε να διαμορφωθούν νέες συνθήκες ανάπτυξης, εύρεσης απασχόλησης αλλά και ενίσχυσης της αειφόρου ανάπτυξης.
Προς την κατεύθυνση αυτή θα ήθελα να τονίσω επίσης και να δώσω έμφαση στη στήριξη της παραγωγής βιομάζας με την κατάρτιση εθνικών σχεδίων δράσης που να εξασφαλίζουν την οικονομική και επιχειρηματική βεβαιότητα και σιγουριά των επενδυτών και των παραγωγών ενώ, παράλληλα, να δίνουν διέξοδο στην αγροτική παραγωγή. Ας τονιστεί επίσης ότι η εναρμόνιση της εσωτερικής αγοράς στον τομέα της ενέργειας πρέπει να στοχεύει στην προστασία των καταναλωτών και στη μη επιβάρυνσή τους, πολιτικές οι οποίες δεν μπορούν να εξασφαλιστούν από τη λειτουργία ολιγοπωλιακών συγκεντρώσεων.
Τέλος, θα ήθελα να πω ότι, σε σχέση με την ενίσχυση των επενδύσεων σε νέες μορφές ενέργειας φιλικότερες προς το περιβάλλον, μπορεί να επιτευχθεί η προώθηση της πράσινης φορολογίας. Mιας φορολογίας στην οποία δεν θα περιλαμβάνεται –και δεν μπορεί να περιλαμβάνεται– η πυρηνική ενέργεια.
Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, διαχρονικά, παλαιότερα, ακόμα και τώρα, μεγάλες συρράξεις και πόλεμοι έχουν γίνει για δύο σκοπούς: πρώτον για την ενέργεια και δεύτερον για το νερό. Η Ευρώπη πρέπει να σταθεί αντιμέτωπη και με σταθερές πολιτικές απέναντι σ’ αυτό το διεθνές πρόβλημα.
Charles Tannock (PPE-DE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, η ενεργειακή ασφάλεια και η ποικιλομορφία της πηγής εφοδιασμού έχει λάβει τεράστια προτεραιότητα στην πολιτική ατζέντα φέτος μετά τη χρήση του «όπλου του φυσικού αερίου» από την εταιρεία Gazprom εναντίον της Ουκρανίας και της Μολδαβίας την περίοδο της Πρωτοχρονιάς. Δεν αποτελεί πλέον ένα τεχνικό θέμα αποκλειστικά για τεχνοκράτες και έχει γίνει περισσότερο μέρος της ΚΕΠΠΑ, καθώς εντάσσεται στις αρμοδιότητες των Υπουργών Ενέργειας.
Ως εισηγητής για την Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας, γνώριζα πολύ καλά ότι πολλές από τις χώρες μέλη –π.χ. η Αλγερία και το Αζερμπαϊτζάν– ήταν παραγωγοί πετρελαίου και φυσικού αερίου, ενώ άλλες διαδραμάτιζαν κεντρικό ρόλο στα συστήματα διέλευσης των αγωγών καυσίμων προς τη Δυτική Ευρώπη, όπως η Ουκρανία. Έχω υποστηρίξει επανειλημμένα την ένταξη στην ΕΠΓ του Καζακστάν, το οποίο επιθυμεί έντονα να ξεφύγει από τον κίνδυνο της οικονομικής και πολιτικής κυριαρχίας της Ρωσίας και της Κίνας και θα μπορούσε ασφαλώς να παράσχει όχι μόνο πετρέλαιο και αέριο αλλά και ουράνιο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς θα πρέπει αναπόφευκτα να κατασκευάσουμε περισσότερους πυρηνικούς αντιδραστήρες για να εκπληρώσουμε τους όρους του Κιότο και να μην βασιζόμαστε υπερβολικά σε ασταθείς περιφέρειες του κόσμου –όπως η Μέση Ανατολή, η Βενεζουέλα ή η Νιγηρία, για παράδειγμα– για τα ορυκτά καύσιμα.
Σέβομαι τις χώρες που είναι κατά των πυρηνικών, όπως η Αυστρία και η Ιρλανδία, αλλά πιστεύω ότι νέες τεχνολογίες, όπως η μεταστοιχείωση, θα επιλύσουν κάποτε τις μακροπρόθεσμες ανησυχίες της κοινής γνώμης για τα απόβλητα υψηλής ραδιενέργειας.
Προφανώς, πρέπει να γίνουν πολλά και από τα κράτη μέλη –κατά προτίμηση μέσω διακυβερνητικής συνεργασίας– ώστε να επιτύχουν μεγαλύτερη ενεργειακή απόδοση, να αναπτύξουν περισσότερες τεχνολογίες υπό τη μορφή των ανανεώσιμων πηγών, αλλά και να διασυνδέσουν τα ηλεκτρικά τους δίκτυα σε ένα πανευρωπαϊκό σύστημα, το οποίο θα οδηγήσει σε πτώση των τιμών και στη δυνατότητα εξοικονόμησης ενέργειας. Υπάρχει επίσης η ανάγκη σύνδεσης των υφιστάμενων αγωγών πετρελαίου και αερίου μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ. Η Ισπανία είναι, όπως φαίνεται, ουσιαστικά αυτάρκης αλλά απομονωμένη ως προς αυτό το θέμα και οι χώρες της Βαλτικής βασίζονται υπερβολικά στις συνδέσεις με τη Ρωσία, αλλά συμφώνησαν τώρα, προς τιμήν τους, τη δημιουργία ενός νέου πυρηνικού σταθμού.
Πιστεύω επίσης ότι πρέπει να ενθαρρύνουμε τη Ρωσία να συμμετάσχει στον Χάρτη Ενέργειας ώστε να την αποτρέψουμε να διακόψει τη χρήση των αγωγών της από τρίτες χώρες. Υπάρχει επίσης ένα σαφές κενό λόγω του οποίου ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας προβλέπει μόνο τα στρατηγικά αποθέματα πετρελαίου και όχι τα αποθέματα αερίου. Ορισμένα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης φαίνεται ότι δεν έχουν καθόλου αποθέματα.
Toomas Hendrik Ilves (PSE). – (ET) Καταρχάς, θέλω να υπενθυμίσω σε όλους σας για ποιον λόγο συζητείται αυτό το θέμα σήμερα. Στην αρχή της χρονιάς, η διένεξη που ξέσπασε για το φυσικό αέριο μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας κατέδειξε πόσο πολύ ευάλωτο είναι το ευρωπαϊκό ενεργειακό σύστημα και, ακόμη πιο σημαντικό, με ποιον τρόπο μπορεί να χρησιμοποιηθεί η ενέργεια ως ένα άκρως ισχυρό πολιτικό μέσο.
Η διένεξη Ουκρανίας-Ρωσίας για το φυσικό αέριο έδειξε ότι αν μια χώρα έχει τον κατάλληλο ηγέτη, όπως τον Λουκασένκο, θα πάρει φθηνή ενέργεια από τη Ρωσία. Αν η πορεία που επιλέξει η χώρα αντιβαίνει στα συμφέροντα της Ρωσίας, όπως ισχύει στην περίπτωση της Ουκρανίας, τότε δεν θα πάρει φθηνή ενέργεια. Οι συνέπειες αυτής της πολιτικής έστειλαν κύματα σοκ σε ολόκληρο το ευρωπαϊκό ενεργειακό σύστημα.
Όσο η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν διαθέτει κοινή ενεργειακή πολιτική και όσο το κάθε κράτος μέλος ή αρχηγός της κυβέρνησης επιχειρεί να διασφαλίσει για δική του και μόνο χρήση την καλύτερη δυνατή συμφωνία με μια τεράστια χώρα εκτός συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα παραμένουμε εξαρτημένοι και θύματα συμφωνιών που γίνονται παρασκηνιακά.
Η Ευρώπη χρειάζεται μια κοινή ενεργειακή πολιτική, όπως ακριβώς χρειαζόμαστε την κοινή μας εμπορική πολιτική, που καθιστά άκρως αποτελεσματική την Ευρωπαϊκή Ένωση στις διαπραγματεύσεις. Αναλογιστείτε, μόνο, σε τι κατάσταση θα περιερχόταν η Γερμανία ή η Γαλλία, για να μην αναφέρω τη δική μου μικρή χώρα, την Εσθονία, αν βρίσκονταν μόνες τους στις διαπραγματεύσεις τους με τις ΗΠΑ ή την Κίνα στον ΠΟΕ. Η παρούσα κατάσταση, πάντως, όπου η κάθε χώρα είναι υπεύθυνη για τον δικό της ενεργειακό εφοδιασμό και συνάπτει διμερείς συμφωνίες δεν διαφέρει σε τίποτα από αυτή την κατάσταση.
Επιπλέον όλων αυτών υπάρχει το γεγονός ότι οι δύο αγωγοί φυσικού αερίου που σχεδιάζεται να κατασκευαστούν μεταξύ Ρωσίας και Κίνας μπορούν να απειλήσουν συνολικά τον εφοδιασμό.
Αν κάποιος χρωστάει 100 000 ευρώ, ανήκει στην τράπεζα. Αν, όμως, χρωστάει στην τράπεζα 100 εκατομμύρια ευρώ, η τράπεζα του ανήκει. Το ίδιο ισχύει με την ενέργεια. Με μια αποσπασματική ενεργειακή πολιτική εξαρτόμαστε από την πολιτική ιδιοτροπία του κρατικού μονοπωλίου μιας χώρας. Ωστόσο, μια κοινή ενεργειακή πολιτική πρέπει να αποφασίζεται από την ίδια την Ευρώπη.
Ján Hudacký (PPE-DE). – (SK) Σε σχέση με τη γεωπολιτική στρατηγική της ΕΕ, θέλω να επισημάνω το σημαντικό (αν και ευρέως γνωστό) γεγονός ότι στην πλειονότητά τους τα νέα κράτη μέλη εξαρτώνται απόλυτα από τον ρωσικό εφοδιασμό σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο και εν προκειμένω διαφέρουν από πολλά από τα παλαιά κράτη μέλη, ο εφοδιασμός των οποίων σε καύσιμα είναι πιο διαφοροποιημένος. Σε αυτό το πλαίσιο, είμαι βέβαιος ότι δεν είναι αναγκαίο να υπολογίσουμε εκ νέου τις αρνητικές συνέπειες της εξάρτησης, που βίωσε η Ουκρανία.
Τα νέα κράτη μέλη παρακολουθούν με ιδιαίτερη ευαισθησία τον χειρισμό των θεμάτων ασφαλείας του εφοδιασμού σε καύσιμα. Καθώς επισπεύδονται οι ρυθμοί κάλυψης της υστέρησης σε σχέση με τις οικονομικές επιδόσεις των παλαιών κρατών μελών, η ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού καθίσταται ολοένα και πιο επιτακτικό ζήτημα. Όσον αφορά ιδιαίτερα τον εφοδιασμό σε ηλεκτρική ενέργεια, ορισμένα από τα νέα κράτη μέλη κληρονόμησαν ένα μείγμα πηγών ενέργειας, στο οποίο δεσπόζει η παραγωγή πυρηνικής ενέργειας. Προσωπικά, από την άλλη μεριά, πιστεύω ότι η αρχή της επικουρικότητας πρέπει να διέπει την ανάπτυξη αυτού του είδους ενέργειας. Ωστόσο, δεν μπορώ να παραβλέψω την αρχή της αλληλεγγύης, που πρέπει να επιτρέψει σε κάθε κράτος μέλος ξεχωριστά να αναπτύξει αυτόν τον τύπο ενέργειας χωρίς να εκτίθεται κατ’ ελάχιστον σε αρνητική εξωτερική παρέμβαση. Επικροτώ την πρωτοβουλία της Επιτροπής να υποστηρίξει την έρευνα σε αυτό το πεδίο με στόχο την περαιτέρω βελτίωση της παραγωγής πυρηνικής ενέργειας, για παράδειγμα μέσω της έρευνας για τις τεχνολογίες ανακύκλωσης ή πυρηνικής σύντηξης και άλλα συναφή πεδία. Πρέπει, πάντως, να τονίσω με έμφαση ότι στις νέες δημοσιονομικές προοπτικές η χρηματοδότηση ιδίως για αυτού του είδους την έρευνα είναι ανεπαρκής.
Η Πράσινη Βίβλος για την ενεργειακή πολιτική εστιάζει περισσότερο στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Δεν έχω μείζονες επιφυλάξεις ως προς αυτό. Ωστόσο, η Επιτροπή πρέπει να ενεργήσει υπεύθυνα και να αποδεχθεί το γεγονός ότι ορισμένα κράτη μέλη θα ήθελαν να συνεχίσουν την ανάπτυξη της πυρηνικής ενέργειας στο μέλλον, συγκεκριμένα για δύο λόγους. Πρώτον, δεν είναι και σπουδαίο το δυναμικό για την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε αυτές τις χώρες και υπ’ αυτή την έννοια δεν είναι δυνατόν να βασιστούμε στη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα αυτών των πηγών· δεύτερον, αυτές οι χώρες είχαν λίαν θετικές εμπειρίες από την πυρηνική ενέργεια, που είναι ασφαλής, φιλική προς το περιβάλλον, βιώσιμη σε μακρύ χρονικό ορίζοντα.
Eluned Morgan (PSE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, χαιρετίζω αυτό το ψήφισμα ως αναγνώριση ότι υπάρχει πράγματι ενεργειακή κρίση στην Ευρώπη. Μπορώ να σας το πω αυτό ως βουλευτής που εκπροσωπεί το Ηνωμένο Βασίλειο – όπου οι τιμές του φυσικού αερίου είναι τριπλάσιες από την τιμή του αερίου στις Κάτω Χώρες και όπου τα εργοστάσια έλαβαν προειδοποίηση ότι ενδέχεται να κλείσουν για ένα διάστημα λόγω των ελλείψεων σε αέριο. Η ενιαία ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας δεν λειτουργεί. Η απάντηση δεν είναι να αποσυρθούμε σε έναν περιορισμένο εθνικισμό, αλλά να συνεργαστούμε και να κάνουμε το σύστημα να λειτουργήσει καλύτερα. Πρέπει να αναπτύξουμε την κοινή ευρωπαϊκή ενεργειακή πολιτική.
Ο τυφώνας Κατρίνα και η πρόσφατη συμπεριφορά της εταιρείας Gazprom και της Ρωσίας είναι τα δύο περιστατικά που μας υποχρέωσαν να αντιμετωπίσουμε αυτό το θέμα. Μετά τις ενθαρρυντικές φωνές που ακούσαμε στο Hampton Court, φοβάμαι ότι είδαμε ορισμένες απογοητευτικές κινήσεις από τα κράτη μέλη: τη συνεχιζόμενη αδυναμία τους να εφαρμόσουν την ισχύουσα νομοθεσία σε αυτόν τον τομέα, τη σταθεροποίηση των τιμών στην αγορά ενέργειας, έναν νέο προστατευτισμό και την καθιέρωση νέων εθνικών πρωταθλητών. Καμία από αυτές τις κινήσεις δεν αποτελεί καλή αρχή για την αυριανή σύνοδο, όπου ελπίζουμε ότι δεν θα δούμε περισσότερα βήματα οπισθοδρόμησης από το Συμβούλιο.
Είναι η πρώτη φορά που εμείς στο Κοινοβούλιο είχαμε μια ευκαιρία να σχολιάσουμε την Πράσινη Βίβλο. Η αρχική μας αντίδραση πρέπει να εκφράζει απογοήτευση: δεν υπάρχουν νέοι στόχοι ούτε συγκεκριμένες προτάσεις για να εδραιωθεί μια κοινή ενεργειακή πολιτική. Σε καμία περίπτωση δεν θα εξασφαλίσετε επένδυση ενός τρισεκατομμυρίου ευρώ χωρίς πιο μακροπρόθεσμο σχεδιασμό.
Αυτό το έγγραφο αποφεύγει το θέμα των οδικών και των αεροπορικών μεταφορών και τη συνδρομή τους στη συζήτηση για την ενέργεια. Χρειάζεται πολλή δουλειά από το Κοινοβούλιο. Ελπίζω ότι θα μπορέσουμε να συνεργαστούμε σε αυτόν τον τομέα και ότι δεν θα χρειαστούμε ένα τρίτο σοβαρό περιστατικό για να κάνουμε τα κράτη μέλη να συνειδητοποιήσουν ότι πρέπει να δράσουν σε αυτόν τον τομέα.
Vytautas Landsbergis (PPE-DE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, η ασφάλεια του εφοδιασμού ως λύση για ένα πραγματικό πρόβλημα θα πρέπει να περιλαμβάνει συγκεκριμένες περιπτώσεις κινδύνων, οι οποίες θα πρέπει επίσης να αναφέρονται συγκεκριμένα. Θα πρέπει να παράσχουμε μέτρα αντιμετώπισης ακόμα και σε περίπτωση βομβαρδισμού των αγωγών ή των καλωδίων μεταφοράς του ηλεκτρισμού. Και τα δύο περιστατικά συνέβησαν πρόσφατα στη Γεωργία, όπου κανένας δεν αμφέβαλλε για τις πολιτικές μεθοδεύσεις πίσω από αυτές τις πράξεις. Υπάρχουν επίσης κατηγορίες φυσικών καταστροφών που μπορούν να διακόψουν την παροχή. Το έγγραφο για την ασφάλεια του εφοδιασμού σε ενέργεια στην Ευρώπη αποφεύγει να αναφέρει την ετοιμότητα της Ευρώπης για αυτές τις καταστροφές, πόσο μάλλον για τις εκρήξεις στο μυαλό κάποιου που μπορεί να επηρεάσουν τον εφοδιασμό. Ένας πιθανός εχθρός, όταν θελήσει να χρησιμοποιήσει την ενέργεια ως όπλο μπορεί να σταματήσει μόνο αν γνωρίζει ότι η κίνησή του δεν θα του αποφέρει πολιτικά οφέλη παρά μόνο προβλήματα, ενώ το κράτος στόχος θα λάβει άμεσα βοήθεια και αποζημίωση από τις δράσεις κοινοτικής αλληλεγγύης της Ένωσης.
Πάνω σε αυτό πρέπει να εργαστούμε χωρίς καθυστέρηση. Το ψήφισμα παραλείπει αυτό το θέμα. Όπως τώρα συζητούμε την ασφάλεια έναντι του κινδύνου, υπάρχει επίσης ο πραγματικός περιβαλλοντικός κίνδυνος που σχετίζεται με τη δημιουργία ενός αγωγού και με τον εφοδιασμό της Δύσης με έναν τρόπο τόσο ευάλωτο όσο αυτός μέσω του πυθμένα της Βαλτικής. Επικρατεί μια περίεργη σιωπή σχετικά με τα πυρηνικά βλήματα και τις βόμβες από τον Β´ Παγκόσμιο Πόλεμο που σκουριάζουν σε τεράστιες ποσότητες και περιμένουν τον δικό τους Αρμαγεδδώνα.
Καθώς ο χρόνος περνά, αυτό το μηχανικό έργο της κατασκευής των αγωγών μπορεί να οδηγήσει γρηγορότερα από ποτέ σε μια τεράστια καταστροφή. Ποιος θα πληγεί; Κανείς, εκτός από ορισμένα ασήμαντα μικρότερα έθνη στην ανατολική ακτή της Βαλτικής. Ποιος δίνει εγγυήσεις στα έθνη της Βαλτικής τόσο για την ενέργεια όσο και για τη βιολογική επιβίωση; Η Γερμανία; Οι Επίτροποι της διχασμένης Ένωσης; Έχουμε δικαίωμα να περιμένουμε σωστές πολιτικές και συγκεκριμένες ευρωπαϊκές εγγυήσεις. Μόνο τότε θα έχει λόγο η Ευρώπη να χρησιμοποιεί τη λέξη αλληλεγγύη.
Gunnar Hökmark (PPE-DE). – (SV) Κύριε Πρόεδρε, σε σχέση με την κοινή ευρωπαϊκή μας αποστολή από την άποψη της ενεργειακής πολιτικής, υπάρχουν δύο πράγματα που είναι σημαντικό να καθορίσουμε και που πιστεύω ότι πρέπει να ξεκαθαρίσουμε.
Το πρώτο είναι πως ένας από τους προφανείς κοινούς μας στόχους είναι να διασφαλίσουμε την ομαλή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. Ήδη τώρα υφίστανται πολλά εμπόδια σε σχέση με αυτό το ζήτημα. Πρέπει να κάνουμε κάθε τι, αρχίζοντας από το να διασφαλίσουμε ότι οι εταιρείες μπορούν να αναπτύσσονται από κοινού σε διασυνοριακή βάση και φθάνοντας μέχρι το να διασφαλίσουμε ότι η εσωτερική αγορά δύναται να λειτουργεί νομότυπα και τεχνοκρατικά.
Χρειαζόμαστε κοινά δίκτυα, διότι παρέχουν έναν τρόπο επίτευξης πολλών από τους κοινούς μας στόχους. Μέσω των κοινών δικτύων, εξασφαλίζουμε περισσότερο ανταγωνισμό και χαμηλότερες τιμές. Αν θέλουμε πράγματι να δοθούν περιθώρια ανάπτυξης των ανανεώσιμων καυσίμων, χρειαζόμαστε μια ευρύτερη αγορά, όπου να μπορούν να προωθούνται στην αγορά και να αναπτύσσονται σε εμπορική βάση. Μέσω κοινών δικτύων μπορούμε να μειώσουμε την τρωτότητά μας και, παράλληλα, να έχουμε την ευκαιρία να αποκτήσουμε πρόσβαση σε ασφαλή και φθηνή ηλεκτρική ενέργεια.
Η δεύτερη κοινή αποστολή σε ό,τι αφορά την ενεργειακή πολιτική σχετίζεται προφανώς με θέματα που άπτονται τόσο της εξωτερικής όσο και της εμπορικής πολιτικής. Και σε αυτά τα πεδία επίσης πιστεύω ότι όταν τίθεται θέμα αλληλεγγύης μεταξύ των χωρών μας, είναι καίριας σημασίας να έχουμε κοινά δίκτυα. Μπορούμε να μιλάμε για αλληλεγγύη και ρήτρες αλληλεγγύης όσο θέλουμε, κατά βάση όμως, γεγονός είναι ότι μόνο μέσω των κοινών δικτύων θα καταστεί δυνατόν χώρες όπως η Εσθονία, η Λετονία και η Λιθουανία –ή όποια άλλη χώρα ενδέχεται να υποστεί πολιτικό εκβιασμό– να εισπράξουν όντως αλληλεγγύη στην πράξη. Αυτού του είδους η αλληλεγγύη θα καταστεί τότε πραγματικότητα και όχι απλά μόνο μια δέσμη πολιτικών στόχων.
Στην εξωτερική και στην εμπορική πολιτική, η όποια συνεργασία με τη Ρωσία πρέπει να βασίζεται σε ξεκάθαρους και διαφανείς όρους που διέπουν το εμπόριο και τη διανομή. Η ΕΕ πρέπει να υποστηρίξει μια πολιτική που θα οδηγήσει τη Ρωσία να αναλάβει να εφοδιάζει με ενεργειακούς πόρους υπό συνθήκες ασφαλείας κάθε κράτος μέλος. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, λογικά θα εξασφαλίσουμε μια ισχυρή ενεργειακή πολιτική, αλληλεγγύη και μια καλύτερη Ευρώπη.
Peter Liese (PPE-DE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, η Ευρώπη είναι πολύ εξαρτημένη από τα ορυκτά καύσιμα. Οι τελευταίες εβδομάδες έδειξαν πιο ξεκάθαρα παρά ποτέ ότι αυτό πρέπει να σταματήσει. Οι τιμές αυξάνονται δραματικά για τη βιομηχανία και την ιδιωτική κατανάλωση. Δεν υπάρχει στην πραγματικότητα ασφάλεια εφοδιασμού και δεν εξασφαλίζεται ότι ο σημερινός μας ενεργειακός εφοδιασμός είναι βιώσιμος από κλιματική άποψη. Η κ. Morgan αναφέρθηκε στον τυφώνα Κατρίνα. Υπάρχει μια σειρά άλλων τυφώνων και οι επιστήμονες μας λένε πως αυτό είναι κατά πάσα πιθανότητα ήδη μία από τις επιπτώσεις της αλλαγής του κλίματος.
Γι’ αυτό, πρέπει να μειώσουμε την εξάρτησή μας από τα ορυκτά καύσιμα. Εγώ θεωρώ καθοριστικά τρία πράγματα. Το πρώτο είναι η ατομική ενέργεια: δεν θα πρέπει να σταματήσουμε απλά και μόνο για πολιτικούς λόγους τη λειτουργία ασφαλών σταθμών παραγωγής ενέργειας. Ως εκ τούτου, είμαι υπέρ της έγκρισης της σχετικής τροπολογίας που πρότεινε η Ομάδα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (Χριστιανοδημοκράτες) και των Ευρωπαίων Δημοκρατών. Λυπάμαι που αυτό δεν μπόρεσε να το πει έτσι σήμερα το πρωί στην ομιλία της η καγκελάριος Μέρκελ επειδή έχουμε συνασπισμό με τους σοσιαλδημοκράτες, χαίρομαι όμως διότι οι σοσιαλδημοκράτες εδώ στο Ευρωπαïκό Κοινοβούλιο αρχίζουν να αλλάζουν τρόπο σκέψης και ίσως η κ. Μέρκελ να μπορεί σε έναν χρόνο από τώρα να υπερασπιστεί την πυρηνική ενέργεια μιλώντας εκ μέρους ολόκληρης της γερμανικής κυβέρνησης.
Η κ. Μέρκελ και όλοι εμείς μπορούμε να υποστηρίξουμε μια σειρά άλλων σημείων – και αυτό θα κάνει στην κύρια ομιλία της αύριο στη σύνοδο κορυφής: χρειαζόμαστε την ενεργειακή απόδοση. Στην Ευρώπη γίνεται σπατάλη ενέργειας και αυτό δεν μπορούμε να το συνεχίσουμε άλλο. Χρειαζόμαστε μία αποδοτική επέκταση της χρησιμοποίησης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Είναι απαραίτητο να χρησιμοποιήσουμε περισσότερο τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αλλά θα πρέπει να το κάνουμε χωρίς μακροπρόθεσμες επιδοτήσεις. Γι’ αυτό, αναφέρομαι και πάλι στην οδηγία που ζητάει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τη θέρμανση και ψύξη. Εδώ το δυναμικό είναι πολύ μεγάλο και το κόστος σχετικά μικρό και γι’ αυτό θα πρέπει να προχωρήσουμε γρήγορα στη φάση της παράδοσης.
Υποστηρίζω το παρόν ψήφισμα γιατί περιλαμβάνει αυτά τα αιτήματα και γιατί έτσι ενθαρρύνουμε την Επιτροπή να προχωρήσει πιο γρήγορα σχετικά με αυτό το θέμα.
Renato Brunetta (PPE-DE). – (IT) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, για την οικοδόμηση μια κοινής ενεργειακής πολιτικής η Επιτροπή θα πρέπει, καταρχάς, να φέρει εις πέρας την ελευθέρωση της αγοράς αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας. Φτάνουν πια οι ασυμμετρίες και τα τεχνάσματα. Η Επιτροπή πρέπει να αντιταχθεί σε όλα τα μέτρα που αποσκοπούν στην παρεμπόδιση της ελεύθερης κυκλοφορίας των κεφαλαίων, προκειμένου να αποφευχθούν όλες οι μορφές στρέβλωσης του ανταγωνισμού από τον προστατευτισμό των κυβερνήσεων προς του εθνικούς πρωταθλητές, διαφορετικά διακυβεύεται η ίδια η αξιοπιστία της, κύριε Επίτροπε.
Όπως γνωρίζετε, η ενέργεια είναι συγχρόνως παραγωγικό και καταναλωτικό αγαθό, απαραίτητο για την ανάπτυξη της οικονομίας μας και για τη διατήρηση υψηλού επιπέδου διαβίωσης. Η κοινή ενεργειακή πολιτική, σε συνδυασμό με την κοινή εξωτερική πολιτική, αποτελούν τα μέσα για την επίτευξη αυτών των στόχων στη διευρυμένη Ευρώπη. Το πολιτικό ζήτημα είναι εάν θα τα καταφέρουμε.
Η Ευρώπη είναι χωρισμένη σε δύο μέτωπα: άλλοι έχουν εμπιστοσύνη στη Ρωσία και άλλοι είναι επικριτικοί απέναντί της, έστω και αν εξαρτώνται αποκλειστικά σχεδόν από τους ενεργειακούς της πόρους. Στην ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας η Ρωσία είναι ένας απαραίτητος προμηθευτής, από τον οποίο, ωστόσο, δεν πρέπει να εξαρτώμεθα υπερβολικά. Η διαφοροποίηση του ενεργειακού εφοδιασμού είναι συνεπώς αναγκαία και απαραίτητη για την εξεύρεση ευρωπαϊκών λύσεων στον τομέα του εφοδιασμού. Θα πρέπει, συνεπώς, να αποκτήσουμε ενιαία φωνή. Θα τα καταφέρουμε;
Η διαφοροποίηση των πόρων του εφοδιασμού φαίνεται να είναι μονόδρομος, όπως και η βελτίωση των δικτύων μεταφοράς ενέργειας, των αγωγών αερίου και των λιμένων. Είναι σημαντικό να αναπτύξουμε μια ενεργειακή διάσταση στη στρατηγική και στην ασφάλεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να αυξήσουμε τις δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις σε εναλλακτικές και ανανεώσιμες πηγές. Θα τα καταφέρουμε;
Με λίγα λόγια, μια ενεργειακή πολιτική ως θεμελιώδη συνιστώσα της νέας Ευρώπης. Αυτό είναι το μήνυμα που πρέπει να στείλουμε προς τους συμπολίτες μας. Θα τα καταφέρουμε;
Avril Doyle (PPE-DE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, όταν έσβησαν τα φώτα στην Καλιφόρνια, στο Τορίνο, ακόμα και στην πόλη μου στο Wexford –για να μην αναφέρω το πρόσφατο περιστατικό με την εταιρεία Gazprom– ξαφνικά η προσοχή επικεντρώθηκε στην ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού, η οποία είναι καίριας σημασίας για εμάς τόσο από στρατηγικής όσο και από οικονομικής άποψης, ειδικά με την εκθετική αύξηση της εξάρτησης από τις εισαγωγές ενέργειας και του κόστους. Όπως αναφέρει η πρόσφατη Πράσινη Βίβλος για την ενεργειακή πολιτική, αν δεν καταστήσουμε την τοπική μας ενέργεια πιο ανταγωνιστική τις δύο προσεχείς δεκαετίες, το 70% των ενεργειακών αναγκών της Ένωσης θα πρέπει να καλύπτεται από εισαγόμενα προϊόντα, σε σύγκριση με ένα ποσοστό μόλις 50% σήμερα. Το μεγαλύτερο μέρος αυτού του ποσοστού προέρχεται από περιφέρειες που απειλούνται από γεωπολιτική αστάθεια.
Αυτό το ποσοστό, ωστόσο, κρύβει την υψηλότερη εξάρτηση από τις εισαγωγές ενέργειας των περιφερειακών και των γεωγραφικά απομονωμένων ενεργειακών αγορών όπως οι χώρες της Βαλτικής, η Ιρλανδία και άλλες νησιωτικές κοινότητες. Στην Ιρλανδία περάσαμε από εξάρτηση κατά 65% από την εισαγόμενη ενέργεια το 1990, σε ποσοστό εξάρτησης που ξεπερνά το 90% σήμερα και αυξάνεται συνεχώς. Οι τοπικές προμήθειές μας σε ορυκτά καύσιμα –τύρφη και φυσικό αέριο– ελαττώνονται δραστικά από το 1995, ενώ η οικονομική και βιομηχανική ανάπτυξη σε ρυθμούς ρεκόρ εκτίναξε τη ζήτηση στα ύψη.
Ενώ το ενεργειακό μίγμα πρέπει να συνεχίσει να εμπίπτει στην αρμοδιότητα των κρατών μελών, σε μια ενιαία αγορά, η επίθεση εναντίον ενός είναι επίθεση εναντίον όλων όσον αφορά την ενέργεια. Η αλληλεγγύη στην ΕΕ θα είναι ζωτική για τη διασφάλιση δίκαια κατανεμημένων προμηθειών με προέλευση εκτός των συνόρων μας, μέσω της ολοκλήρωσης μιας ανταγωνιστικής, ολοκληρωμένης, εσωτερικής αγοράς ενέργειας. Αυτό δεν μπορεί να συμβεί χωρίς πρόσθετη υλική δυνατότητα, υπό τη μορφή διευρωπαϊκών ενεργειακών δικτύων, ώστε να συνδεθούμε όλοι σε ένα ευρωπαϊκό δίκτυο.
Σε κάθε κράτος μέλος, θα πρέπει να γίνει πραγματικότητα ο αποτελεσματικός διαχωρισμός των δραστηριοτήτων δικτύου και εφοδιασμού στο φυσικό αέριο και στον ηλεκτρισμό: στην Ιρλανδία αυτό δεν έχει συμβεί ακόμα.
Μέσω κινήτρων σε επίπεδο ΕΕ και κρατών μελών, πρέπει να εστιάσουμε σοβαρά στην ανάπτυξη και στην ένταξη των 21 τύπων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ειδικά λόγω των υποχρεώσεών μας σε σχέση με την αλλαγή του κλίματος. Έχω την εντύπωση ότι, ειδικά όσον αφορά τα βιοκαύσιμα, δεν υπάρχει έλλειψη ενδιαφέροντος: η ερευνητική και η επενδυτική κοινότητα κάνουν κύκλους, αλλά φοβούνται να κάνουν το βήμα στο άγνωστο. Η συζήτηση, η καλή θέληση και το ενδιαφέρον δεν είναι αρκετά. Χρειαζόμαστε σοβαρούς χρηματοδοτικούς και ρυθμιστικούς καταλύτες για να αυξηθεί η έρευνα και να ενισχυθεί η ανάπτυξη πιλοτικών έργων που χρησιμοποιούν ανανεώσιμες τεχνολογίες αιχμής.
Η αποσύνδεση της οικονομικής ανάπτυξης και της κατανάλωσης ενέργειας και η όλη ιστορία της διαχείρισης της ζήτησης δεν είναι δυνατόν να αγνοηθούν. Η παγκόσμια ζήτηση ενέργειας και οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα αναμένεται να αυξηθούν κατά 60% μέχρι το 2030. Μόνο με την αύξηση των μέτρων ενεργειακής απόδοσης μέχρι το 2020 μπορούμε να μειώσουμε τη ζήτηση κατά περισσότερο από 20%.
Κύριε Επίτροπε, μην περιμένετε μέχρι να σβήσουν ξανά τα φώτα! Ας δράσουμε τώρα και ας διατηρήσουμε την ενεργειακή ασφάλεια στην κορυφή της πολιτικής ατζέντας σε περίοδο ειρήνης.
Romana Jordan Cizelj (PPE-DE). – (SL) Η ενέργεια είναι θεμελιώδης για τις δραστηριότητές μας και εκ των ων ουκ άνευ για την επιτυχία μας στην εφαρμογή των πολιτικών που έχουμε καθορίσει. Η κατάσταση στον τομέα της ενέργειας θα προσδιορίσει σε πολύ μεγάλο βαθμό τον τρόπο με τον οποίο θα επιτύχουμε τους στόχους της Στρατηγικής της Λισαβόνας και μάλιστα αν θα τους επιτύχουμε καθόλου.
Κύριε Επίτροπε, έχετε επίγνωση αυτής της κατάστασης και αυτός είναι ο λόγος που κινήσατε τα πράγματα και δημοσιεύσατε την Πράσινη Βίβλο για μια κοινή ευρωπαϊκή ενεργειακή πολιτική νωρίτερα αυτόν τον μήνα. Πράγματι ήταν πλέον καιρός να επιδιώξουμε απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα: με ποιον τρόπο άραγε θα διασφαλίσουμε ασφαλή και επαρκή ενεργειακό εφοδιασμό σε ανταγωνιστικές τιμές μεριμνώντας όμως παράλληλα για το περιβάλλον; Με ποιον τρόπο άραγε πρέπει να διαμορφωθεί το μείγμα των ενεργειακών μας πηγών στο μέλλον; Πόσο σταθερές είναι οι περιοχές από τις οποίες μπορούμε να εισάγουμε ενεργειακούς πόρους; Ποιο είναι το τρέχον κόστος τους και πόσο πολύ θα κοστίζουν στο μέλλον; Πώς θα επιδράσει η χρήση τους στο περιβάλλον, και ούτω καθεξής;
Οι απαντήσεις μας σε αυτά τα ερωτήματα πρέπει να είναι μια ρεαλιστική αποτίμηση της συμβολής των πηγών πρωτογενούς ενέργειας στο συνολικό ευρωπαϊκό μείγμα πηγών ενέργειας, μια έντιμη αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των υφιστάμενων τεχνολογιών και του δυναμικού νέων, εξελισσόμενων τεχνολογιών, πρέπει δε να εξεταστεί και το ζήτημα των φυσικών πόρων των κρατών μελών. Ήλθε η ώρα να αποφύγουμε την πολιτική ρητορεία και να αντιμετωπίσουμε κατάματα την κατάσταση ως έχει.
Θέλω να επισημάνω ιδιαίτερα ότι η πυρηνική ενέργεια δεν μπορεί και δεν πρέπει να αποτελέσει θέμα ταμπού στην ευρωπαϊκή πολιτική κονίστρα. Αυτή τη στιγμή η πυρηνική ενέργεια δεν παράγει καθόλου εκπομπές αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, μας επιτρέπει να εισάγουμε ουράνιο από διάφορες χώρες, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που έχουν πολιτική σταθερότητα, και για αυτόν ακριβώς τον λόγο προσφέρει σταθερό και ανταγωνιστικό τιμολόγιο. Το μελλοντικό ερευνητικό και αναπτυξιακό έργο αναμένεται να βελτιώσει την αποδοτικότητά της, να μειώσει την ποσότητα των ραδιενεργών αποβλήτων και να αυξήσει την ασφάλεια. Πρέπει πλέον να καταλάβει θέση ανάλογη με αυτή που επιτάσσουν οι ανωτέρω παράγοντες τόσο στα ευρωπαϊκά κείμενα στρατηγικής όσο και σε ό,τι αφορά τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων.
Hans Winkler, Προεδρεύων του Συμβουλίου. (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, η σημερινή συζήτηση ήταν πολύ σημαντική ενόψει του αυριανού συμβουλίου και του γεγονότος ότι αύριο οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων θα ασχοληθούν πολύ εντατικά και με το θέμα της ενέργειας, θα ήθελα δε να ευχαριστήσω θερμά όλους όσους συμμετείχαν. Λόγω έλλειψης χρόνου δεν μπορώ να αναφερθώ σε όλα όσα ειπώθηκαν εδώ – και ειπώθηκαν πάρα πολλά σημαντικά πράγματα. Θα ήθελα, ολοκληρώνοντας, να αναφέρω μόνο λίγα σημεία.
Ο κ. Rübig επεσήμανε δικαιολογημένα ότι για το πρόβλημα αυτό χρειάζεται μια πιο εκτενής συζήτηση και ότι με το θέμα της ενέργειας πρέπει να ασχοληθούν όλα τα πεδία δραστηριοτήτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Προεδρία το κατανοεί αυτό και φυσικά συνεργάζεται και με την Επιτροπή εν προκειμένω, θα ήθελα δε στο σημείο αυτό να ευχαριστήσω θερμά τον κ. Piebalgs για τη συνεργασία του από την πρώτη στιγμή. Θεωρώ ότι ήταν ο πρώτος Επίτροπος με τον οποίο είχαμε στενή συνεργασία και θα ήθελα να τον ευχαριστήσω θερμά γι’ αυτό.
Ωστόσο, και τα κράτη μέλη πρέπει επίσης να συμμετάσχουν, διότι μόνο η κοινή προσπάθεια θα μας οδηγήσει στον στόχο, στην ασφάλεια εφοδιασμού, την ανταγωνιστικότητα και την αειφορία, που πρέπει να είναι τα κύρια σημεία εστίασης της ευρωπαϊκής ενεργειακής πολιτικής.
Η Ευρώπη πρέπει να μιλά ομόφωνα στις τρίτες χώρες αναφορικά με την ενεργειακή πολιτική. Το είπαν ο κ. Brunetta και ο κ. Brok, ο Πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων. Είναι κι αυτό ιδιαίτερα σημαντικό και πρέπει να ασχοληθούμε με αυτό.
Ο κ. Goebbels και ο Επίτροπος Piebalgs μίλησαν για αλληλεγγύη. Πραγματικά, η αλληλεγγύη είναι ένας πολύ ουσιαστικός παράγοντας και οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων θα το αναγνωρίσουν αυτό αύριο, στη δήλωση και τα συμπεράσματα που θα εγκρίνουν. Ο κ. Goebbels ζήτησε μία politique énergique plus solidaire και θεωρώ επιτυχή αυτήν την έκφραση.
Ο κ. Turmes προεξόφλησε ήδη τι θα πουν αύριο οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων. Εγώ ομολογώ ότι δεν ξέρω. Ίσως άλλοι να έχουν καλύτερη πληροφόρηση. Μπορώ όμως να πω το εξής: η αυριανή συζήτηση για την ενέργεια είναι καλά προετοιμασμένη, τόσο από τους Υπουργούς Ενέργειας όσο και από το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων και Εξωτερικών Σχέσεων. Φυσικά, δεν γνωρίζουμε πώς θα είναι τελικά το κείμενο που θα εγκρίνουν οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων, θεωρώ όμως δεδομένο ότι θα περιλαμβάνει ορισμένα πολύ σημαντικά πράγματα. Δεν πρόκειται να είναι σε καμία περίπτωση δήλωση εθνικών συμφερόντων, αντίθετα, αύριο θα αποφασιστεί μία ευρωπαϊκή ενεργειακή πολιτική. Αυτό μπορούμε να το πούμε από σήμερα.
(EN) Η κ. Ek ανέφερε την ανάγκη να διατηρηθεί ο ανταγωνισμός. Θα ήθελα να σας παραπέμψω, καταρχάς, στη συζήτηση που διεξήχθη πριν από δέκα ημέρες στο Στρασβούργο, όπου εγώ ο ίδιος, εξ ονόματος του Συμβουλίου, μαζί με την Επίτροπο που είναι αρμόδια για θέματα ανταγωνισμού, αναφέραμε σαφέστατα ότι είμαστε υπέρ και ότι πρέπει να διατηρήσουμε τους κανόνες του ανταγωνισμού, ειδικά στον τομέα της ενέργειας. Θα ήθελα να αναφέρω μια μικρή παράγραφο για την ενεργειακή πολιτική για την Ευρώπη. Η παράγραφος που αφορά ακριβώς αυτό που ρωτήσατε επισημαίνει ότι, κατά την εκπλήρωση των βασικών στόχων της, η ενεργειακή πολιτική για την Ευρώπη θα πρέπει να διασφαλίζει τη διαφάνεια και αγορές που δεν εισάγουν διακρίσεις, να είναι συνεπής με τους κανόνες ανταγωνισμού, να είναι συνεπής με τις υποχρεώσεις των δημόσιων υπηρεσιών και να σέβεται πλήρως την κυριαρχία των κρατών μελών στις βασικές πηγές ενέργειας και στην επιλογή του ενεργειακού μίγματος.
(DE) Πολλά από αυτά ειπώθηκαν κι εδώ και δεν μπορώ παρά να τα επιβεβαιώσω και να τα προσυπογράψω.
Η κ. Rothe ζήτησε συγκεκριμένους στόχους για την επέκταση της χρησιμοποίησης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Δεν μπορώ παρά να συμφωνήσω. Η αυστριακή Προεδρία καταβάλλει μεγάλες προσπάθειες και έχει μεγάλες φιλοδοξίες. Όπως όμως έδειξε και αυτή η συζήτηση, σε πολλά σημεία δεν υπάρχει ομοφωνία. Δεν μπορεί να δημιουργηθεί από τη μια μέρα στην άλλη μία συνεπής και συνεκτική ενεργειακή πολιτική για την Ευρώπη.
Είναι ουσιαστικό να δώσουν αύριο οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων μία σημαντική ώθηση και μετά τα κράτη μέλη, το Συμβούλιο και η Επιτροπή να στηριχτούν στις αρχές που θα διατυπωθούν και θα εγκριθούν αύριο, έτσι ώστε να επιτύχουμε τελικά αυτά που θέλουμε: ασφάλεια εφοδιασμού, μεγαλύτερη απόδοση και έναν εποικοδομητικό διάλογο με τρίτες χώρες, προκειμένου να εξασφαλιστεί η χρησιμοποίηση καθαρής ενέργειας στο μέλλον και για τις επόμενες γενιές.
Andris Piebalgs, Μέλος της Επιτροπής. (EN) Κύριε Πρόεδρε, μετά από μια τόσο δημιουργική και ενδιαφέρουσα συζήτηση, θα ήθελα να ζητήσω την άδεια να μιλήσω λίγο περισσότερο από το σύνηθες στο τέλος της συζήτησης.
Στην κατάσταση που αντιμετωπίζουμε επί του παρόντος, θα καταφεύγαμε συνήθως στην ιστορία για να αναζητήσουμε γενναίες αποφάσεις που λήφθηκαν για την ενεργειακή πολιτική. Μέχρι στιγμής βρήκα μία: πριν από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν ο Ουΐνστον Τσόρτσιλ, ο οποίος ήταν τότε υπεύθυνος για το Ναυτικό, αποφάσισε να αλλάξει τα καύσιμα του Βρετανικού Ναυτικού από κάρβουνο –που παραγόταν τοπικά στην Ουαλία– σε πετρέλαιο. Όταν ρωτήθηκε για την ασφάλεια, είπε ότι η ποικιλομορφία ήταν η απάντηση. Αντιμετωπίζουμε μια πρόκληση τόσο μεγάλη όσο η πρόκληση που αντιμετώπιζε κι εκείνος. Ωστόσο, θα πρέπει να επιδείξουμε το ίδιο θάρρος. Ούτε ο ΟΠΕΚ ούτε η Ρωσία κρατούν τον άσσο στο δικό μας παιχνίδι πόκερ. Τον κρατάμε εμείς.
Πιστεύω ότι, στη σημερινή πρόκληση, το πιο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα θα είναι ότι ένα μέρος του κόσμου όχι μόνο θα είναι ενεργειακά αποδοτικό, αλλά θα είναι επίσης ικανό να διαχειρίζεται τη ζήτηση. Αυτό είναι το κλειδί για την επιτυχία. Ειδάλλως, ακόμα και με την καλύτερη ποικιλομορφία, δεν θα είμαστε βιώσιμοι. Αυτή είναι η βασική πρόκληση που πρέπει να αντιμετωπίσουμε.
Το δεύτερο σημαντικό θέμα είναι ότι, αν σε ένα πιο σύνθετο περιβάλλον –όχι απλώς ένα περιβάλλον στο οποίο μεταβαίνουμε από το κάρβουνο στο πετρέλαιο– θα θέλαμε να επιτύχουμε τους στόχους επί των οποίων συμφωνήσαμε, θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι μπορούμε να τους επιτύχουμε, όπως μπορέσαμε να επιτύχουμε και τους προηγούμενους στόχους μας. Αυτό είναι καίριας σημασίας.
Η αλληλεγγύη είναι εξαιρετικά σημαντική. Εντούτοις, θα πρέπει να κατανοήσουμε όλοι ότι η αλληλεγγύη μας επιβάλλει να κάνουμε προπαρασκευαστική εργασία για να προετοιμαστούμε για αυτή και ότι υπάρχει ένα τίμημα που πρέπει να πληρώσουμε. Πρέπει να πιστέψουμε, για παράδειγμα, ότι η ενεργειακή γέφυρα ανάμεσα στη Λιθουανία και στην Πολωνία δεν αποτελεί μόνο εμπορικό θέμα, αλλά και θέμα αλληλεγγύης. Πρέπει να δημιουργηθεί, αλλά όχι βάσει εμπορικών επιχειρημάτων.
Άκουσα πολλά επιφυλακτικά σχόλια σχετικά με τις αγορές. Ωστόσο, η αγορά αποτελεί στην πραγματικότητα τη δύναμη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το θέμα των εθνικών πρωταθλητών διεγείρει τα πάθη. Ωστόσο, κάθε περίπτωση θα κριθεί με βάση το ευρωπαϊκό δίκαιο ανταγωνισμού. Αν χρειαστεί να ενισχυθεί ο νόμος, αυτή είναι διαφορετική ιστορία. Η συζήτηση πάντα θα διεγείρει τα πάθη. Αλλά ο νόμος θα εφαρμοστεί με ακρίβεια και ο ανταγωνισμός θα επικρατήσει.
Οι νέες τεχνολογίες είναι σίγουρα απαραίτητες. Η τιμή του πετρελαίου στην πραγματικότητα αποτελεί κίνητρο για ανάπτυξη. Πρόσφατα έλαβα μια πολύ ενδιαφέρουσα πρόταση σχετικά με τα υπερδίκτυα που συνδέουν πολλές αιολικές μονάδες ανοικτής θάλασσας. Όταν γνωρίζει κανείς εκπροσώπους μικρομεσαίων επιχειρήσεων που ασχολούνται με τις ανανεώσιμες πηγές και τη θέρμανση και τους ρωτά τι θα υποστήριζαν, ισχυρίζονται ότι οι τιμές του πετρελαίου θα πρέπει να παραμείνουν ως έχουν. Αυτό δίνει περισσότερη ποικιλομορφία και αποτελεί κίνητρο για τεχνολογική ανάπτυξη μεταξύ των ερευνητών μας. Αλλά αυτό πάλι μας οδηγεί πίσω στο γεγονός ότι θα είμαστε τόσο ισχυροί όσο η βούλησή μας. Αν είμαστε αδύναμοι και δεν πιστεύουμε σε αυτό, κανείς άλλος δεν θα μας βοηθήσει – ούτε η Ρωσία ούτε η Σαουδική Αραβία. Εμείς πρέπει να βοηθήσουμε τους εαυτούς μας.
Σε αυτό το πλαίσιο, πιστεύω ότι αυτές οι συζητήσεις είναι αναγκαίες. Η στρατηγική ανασκόπηση της ΕΕ για την ενέργεια θα προβλέψει μια πολύ συναφή συζήτηση και το δικαίωμα να λαμβάνονται αποφάσεις. Ωστόσο, πιστεύω ακόμα ότι η βασική απάντηση βρίσκεται στις δυνάμεις μας ως Ένωση, δηλαδή στη δημοκρατία, στο όραμά μας για τις διεθνείς σχέσεις και στην αγορά. Αλλά για να λειτουργήσει η αγορά, θα πρέπει να προβλέψουμε σταθερές και προβλέψιμες επενδυτικές συνθήκες. Τότε η αγορά θα παράσχει αυτά που της ζητούνται.
Σας ευχαριστώ πολύ για τη συζήτησή σας. Πραγματικά πιστεύω ότι θα επιστρέψουμε για τη συζήτηση και θα συμφωνήσουμε για το περιεχόμενο μιας ευρωπαϊκής ενεργειακής πολιτικής.
ΠΡΟΕΔΡΙΑ ΤΟΥ κ. DOS SANTOS Αντιπροέδρου
Πρόεδρος. Για να ολοκληρωθεί η συζήτηση, έλαβα πέντε προτάσεις ψηφίσματος(1), σύμφωνα με το άρθρο 108, παράγραφος 5 του Κανονισμού.
13. Κριτήρια για τις δράσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά τη διατήρηση της ειρήνης, ιδίως στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (συζήτηση)
Πρόεδρος. Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη δήλωση του Συμβουλίου σχετικά με τα κριτήρια για τις δράσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά τη διατήρηση της ειρήνης, ιδίως στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό.
Hans Winkler, Προεδρεύων του Συμβουλίου. (DE) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, θεωρώ ότι μπορούμε να συμφωνήσουμε όλοι πως η Ευρωπαϊκή Ένωση στηρίζεται σε αξίες και θέλει πολύ να προωθήσει αυτές τις αξίες σε ολόκληρο τον κόσμο. Αυτό περιλαμβάνει συγκεκριμένη συμβολή στην ειρήνη, στην αειφόρο ανάπτυξη, στον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς και στην ανάπτυξη και ενίσχυση της δημοκρατίας σε παγκόσμιο επίπεδο.
Ειδικά η Ευρωπαϊκή Ένωση διαθέτει μεγάλο φάσμα μέσων για σχετικές δράσεις. Σε αυτά συγκαταλέγονται η εμπορική και αναπτυξιακή πολιτική, διπλωματικές πρωτοβουλίες στο πλαίσιο της κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας, αλλά και δράσεις της ευρωπαϊκής αμυντικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας για την πολιτική και στρατιωτική διαχείριση κρίσεων.
Η εφαρμογή αυτών των ποικίλων μέσων φαίνεται ιδιαίτερα καλά στην πολιτική για την Αφρική. Ένα καλό παράδειγμα είναι η σημερινή συζήτηση για τη δράση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Δημοκρατία του Κονγκό. Δεν θα ήθελα, ωστόσο, να παραλείψω την αναφορά και άλλων δραστηριοτήτων στον τομέα αυτόν, όπως για παράδειγμα η δράση υποστήριξης της ειρηνευτικής δύναμης AMIS II της Αφρικανικής Ένωσης στο Νταρφούρ.
Η συνολική στρατηγική για την Αφρική, την οποία υιοθέτησε στο τέλος του προηγούμενου χρόνου το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, η «κοινή θέση σχετικά με την πρόληψη, τη διαχείριση και τη λύση συγκρούσεων στην Αφρική» και το «σχέδιο δράσης της ΕΠΑΑ για την υποστήριξη της ειρήνης και της ασφάλειας στην Αφρική», προσφέρουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση σαφείς κατευθύνσεις: η δέσμευση, που περιλαμβάνεται στα έγγραφα αυτά, για την ειρήνη και την ασφάλεια ως απολύτως αναγκαία στοιχεία για την ανάπτυξη της Αφρικής, οδηγεί λογικά στη δέσμευση για βοήθεια για την επίλυση των συγκρούσεων στην Αφρική μέσω της ενίσχυσης των δυνατοτήτων διαχείρισης κρίσεων στην Αφρική, μεταξύ άλλων και με πόρους της Peace Facility for Africa, καθώς και μέσω των κατάλληλων επιχειρήσεων στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής πολιτικής για την άμυνα και την ασφάλεια.
Η δραστηριοποίηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Δημοκρατία του Κονγκό αντικατοπτρίζει τον ευρύ χαρακτήρα αυτών των ευρωπαϊκών φιλοδοξιών: την κύρια βάση για τις σχέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τη Δημοκρατία του Κονγκό και συνακόλουθα για την κοινοτική υποστήριξη της σταθεροποίησης της χώρας αποτελούν καταρχάς η Συμφωνία του Κοτονού και οι σχετικοί πόροι από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης. Αξίζει να δοθεί εδώ κάποια προσοχή στους πόρους της Peace Facility for Africa, που ανέφερα ήδη εν συντομία, οι οποίοι δεν έχουν άμεση σχέση με τη Συμφωνία του Κοτονού. Μέρος των χρημάτων αυτών χρησιμοποιείται για τη χρηματοδότηση πρωτοβουλιών που συμβάλλουν πολύ άμεσα στη βελτίωση της κατάστασης της ασφάλειας στο Κονγκό, για παράδειγμα δημιουργώντας ανθρώπινους χώρους ως κατοικίες στρατιωτών και των οικογενειών τους ή προσφέροντας σύγχρονο εξοπλισμό.
Στη Δημοκρατία του Κονγκό έχει καταστεί επίσης φανερό ότι η ευρωπαϊκή πολιτική άμυνας και ασφάλειας μπορεί να συμβάλει σημαντικά, με σχετικά ισχνούς πόρους, στη σταθεροποίηση της χώρας, βοηθώντας στη μεταρρύθμιση του τομέα της ασφάλειας, τόσο στον πολιτικό όσο και στον στρατιωτικό τομέα. Θα ήθελα να αναφέρω την πολιτική αποστολή της ΕΠΑΑ, EUPOL Kinshasa, στην οποία δόθηκε πρόσφατα παράταση ως το τέλος αυτού του χρόνου. Η εν λόγω αποστολή προσφέρει εκπαίδευση και παροχή συμβουλών στην επονομαζόμενη «Ολοκληρωμένη Αστυνομική Μονάδα» και έτσι βοηθά να εξασφαλιστεί ότι η αστυνομία δεν θα είναι μόνο αποτελεσματική στην πρωτεύουσα, αλλά και θα πληροί τους βασικούς όρους ενός σύγχρονου κράτους δικαίου.
Η στρατιωτική αποστολή της ΕΠΑΑ, EUSEC Kongo, πάλι υποστηρίζει τις στρατιωτικές αρχές της χώρας στην προώθηση των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων και του εκσυγχρονισμού των ενόπλων δυνάμεων.
Ασφαλώς δεν χρειάζεται να σας πω ότι το έργο του ειδικού εκπροσώπου της ΕΕ για την περιοχή των αφρικανικών Μεγάλων Λιμνών, Aldo Ajello, έχει εξαιρετική σημασία για τη σταθεροποίηση της κατάστασης στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό.
Τώρα θα ήθελα να υπογραμμίσω ορισμένα σημεία που αφορούν ειδικά την αποστολή στο Κονγκό. Πρώτα από όλα, υπάρχουν τέσσερα κεντρικά σημεία που χαρακτηρίζουν την θέση του Συμβουλίου όσον αφορά μία επιχείρηση υποστήριξης της αποστολής των Ηνωμένων Εθνών στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (MONUC).
Πρώτον, η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιδρά σε ειδικό αίτημα των Ηνωμένων Εθνών. Σε αυτό το θέμα έχουμε εμπιστοσύνη στην αξιολόγηση του Γενικού Γραμματέα Κόφι Ανάν. Αναμφίβολα γνωρίζετε ότι στο παρελθόν, το Συμβούλιο κατέβαλε σημαντικές προσπάθειες για να υποστηρίξει τα Ηνωμένα Έθνη και ότι στο πλαίσιο της ΕΠΑΑ ενισχύθηκε η παρουσία των Ηνωμένων Εθνών στην περιοχή. Είμαι βέβαιος ότι θα συμφωνήσετε μαζί μου πως η Ευρωπαϊκή Ένωση, που πρεσβεύει την πολυμερή προσέγγιση, αισθάνεται υποχρεωμένη να συμβάλει αποτελεσματικά εδώ, πράγμα που επιθυμούν και τα κράτη μέλη.
Δεύτερον, τόσο ο πρόεδρος της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό όσο και οι δύο αντιπρόεδροι είναι υπέρ μιας τέτοιας υποστήριξης. Το Ανώτατο Συμβούλιο Άμυνας ζήτησε επίσης ρητά αυτήν την αποστολή και το συμπεριέλαβε αυτό σε σχετική ανακοίνωση Τύπου. Αυτό μας δείχνει ότι είναι προς το συμφέρον της Δημοκρατίας του Κονγκό να διαθέτει πρόσθετα αξιόπιστα αποτρεπτικά μέσα για να εμποδίσει την στρατιωτική επιλογή. Θα ήθελα να υπογραμμίσω ιδιαίτερα το εξής: πρόκειται για μία αποστολή που έχει ως στόχο την πρόληψη της χρήσης βίας και ελπίζουμε ότι η ύπαρξη αυτού του εμποδίου θα αποτρέψει πραγματικά τη χρησιμοποίηση στρατιωτικών πόρων. Αυτή η αποτρεπτική δράση είναι σκόπιμη ακόμα κι αν, κατά την εκτίμηση των αρχών του Κονγκό, δεν θα χρειαστεί η χρησιμοποίηση των δυνάμεων που είναι διαθέσιμες. Πρέπει όμως να είναι διαθέσιμες. Δεν βλέπουμε τον λόγο να αμφισβητήσουμε την εκτίμηση εκ μέρους του Κονγκό.
Τρίτον, η Δημοκρατία του Κονγκό είναι η μεγαλύτερη σε έκταση και πληθυσμό χώρα της περιοχής. Είναι κι αυτός ένας λόγος για τον οποίο η ΕΕ, όπως γνωρίζετε, εμπλέκεται περισσότερο στη διαδικασία μετάβασης στη δημοκρατία στο Κονγκό από ό,τι σε άλλες αφρικανικές χώρες. Η Ευρωπαϊκή Ένωση χρησιμοποίησε ήδη στο παρελθόν το μεγάλο φάσμα μέσων που διαθέτει προκειμένου να τερματιστεί η σύγκρουση και να προοδεύσει η ειρηνευτική διαδικασία. Συνεισφέραμε ως Ευρωπαϊκή Ένωση 700 εκατ. ευρώ για έργα που υποστηρίζουν τη μετάβαση, από τα οποία τα 200 εκατ. χρησιμοποιήθηκαν για την υποστήριξη των εκλογών. Αναφέρθηκα ήδη στην αστυνομική αποστολή. Όπως γνωρίζετε, στείλαμε το 2003 μια στρατιωτική αποστολή για την πρόληψη κλιμάκωσης της κρίσης στα ανατολικά της χώρας, η οποία θα έθετε σε κίνδυνο τις τελικές διαπραγματεύσεις στο πλαίσιο ειρηνευτικής διαδικασίας και συνεπώς τη δημιουργία της μεταβατικής κυβέρνησης. Κατά την άποψη των κρατών μελών, τώρα είναι λογικό και αναγκαίο να εξασφαλιστούν αυτές οι προηγούμενες επενδύσεις στην ειρήνη στο Κονγκό και να διασφαλιστεί η συνέχιση της ειρηνικής και δημοκρατικής ανάπτυξης.
Τέταρτον, όπως συνέβη και με προηγούμενες αποστολές, και στη Δημοκρατία του Κονγκό, οι πολιτικές και στρατιωτικές παράμετροι της αποστολής πρέπει να οριστούν και να διατυπωθούν σε συνεργασία μεταξύ των αρμοδίων δομών του Συμβουλίου και των επιχειρησιακών αρχηγείων.
Karl von Wogau, εξ ονόματος της Ομάδας PPE-DE. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, όπως ακούσαμε, τα Ηνωμένα Έθνη παρακάλεσαν και ζήτησαν από την Ευρωπαϊκή Ένωση να συνεισφέρει στις εκλογές στο Κονγκό στέλνοντας μια στρατιωτική αποστολή. Ποια θα πρέπει να είναι η απάντησή μας;
Πρέπει να λάβουμε υπόψη διάφορα πράγματα. Πρώτον, πρέπει να αναρωτηθούμε αν η Ευρωπαϊκή Ένωση διαθέτει σήμερα τις δυνατότητες να φέρει εις πέρας μια τέτοια επιχείρηση. Το δεύτερο ερώτημα είναι: μήπως έχουμε άλλες προτεραιότητες κοντύτερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, για παράδειγμα στα Βαλκάνια, όπου το πρώτο και σημαντικότερο καθήκον μας είναι η διατήρηση της ειρήνης; Τρίτον, δεν υπάρχει άραγε ο κίνδυνος να εμπλακούμε σε μία κρίση από την οποία ύστερα δεν θα μπορούμε να ξεφύγουμε άμεσα; Πρόκειται για ερωτήσεις που μου υποβάλλονται επανειλημμένα σε συνάρτηση με αυτά.
Από την άλλη, όπως είπε ο Προεδρεύων, πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι η σταθερότητα στη χώρα αυτή της Κεντρικής Αφρικής είναι προς το συμφέρον της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όποιος είδε τη Θέουτα, τη Μελίγια, τη Λαμπεδούσα και τις φρικτές σκηνές που διαδραματίστηκαν σε αυτά τα σύνορα με τη φτώχεια, θα πρέπει να καταλαβαίνει ότι η κατάσταση αυτή αφορά και την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η σταθερότητα στην Αφρική είναι προς το συμφέρον της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των πολιτών της.
Πρέπει να έχουμε συναίσθηση της ευθύνης μας απέναντι στον ΟΗΕ. Πρέπει να γνωρίζουμε ότι η πρόληψη της βίας που αποτελεί τον στόχο αυτής της επιχείρησης είναι απόλυτα σύμφωνη με τη στρατηγική ασφαλείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επίσης, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι πολλοί εκλογικοί παρατηρητές από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και από άλλα κοινοβούλια με αρχηγό τον κ. Morillon εργάζονται ήδη στο Κονγκό για την εξασφάλιση των εκλογών.
Ποιοι είναι οι όροι μας προκειμένου να παρέμβει η Ευρωπαϊκή Ένωση στο Κονγκό; Πρώτον, πρέπει να υπάρχει ένα σαφές χρονικό όριο. Μια τέτοιου είδους επέμβαση δεν μπορεί να έχει ως στόχο τη σταθεροποίηση ολόκληρης της χώρας – αυτό είναι ένα μακρόπνοο καθήκον και αποτελεί ευθύνη των Ηνωμένων Εθνών. Γι’ αυτό υπάρχουν 17 000 στρατιώτες του ΟΗΕ στο Κονγκό. Εμείς πρέπει να επικεντρωθούμε στη βοήθεια για τη σταθεροποίηση των εκλογών της 18ης Ιουνίου.
Δεύτερον, θα πρέπει να ακολουθήσει μια σαφής ρύθμιση που θα καθιστά σαφές πώς τα Ηνωμένα Έθνη, αφενός, και ο στρατός του Κονγκό, αφετέρου, θα αναλάβουν ξανά τις δραστηριότητες αυτές μετά από τη δική μας επέμβαση. Πρέπει να υπάρχει επίσης ένα γεωγραφικό όριο και να είναι σαφές π.χ. ότι η Κατάνγκα και οι ανατολικές επαρχίες του Κονγκό θα συνεχίσουν να αποτελούν ευθύνη των Ηνωμένων Εθνών και όχι της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Επιπροσθέτως, πρέπει να είναι σαφές ότι αυτή η επιχείρηση είναι καθ’ ολοκληρίαν ευρωπαϊκή. Δεν πρέπει να εμπλακούν μόνο μία ή δύο ευρωπαϊκές χώρες, αλλά πρέπει να ασχοληθούν πραγματικά με αυτό περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Χρειαζόμαστε μία επίσημη πρόσκληση εκ μέρους της μεταβατικής κυβέρνησης. Και εδώ φαίνεται να υπάρχουν ακόμα κάποιες αμφιβολίες για το τι πραγματικά είπε επίσημα η κυβέρνηση του Κονγκό.
Ωστόσο, πρώτα από όλα χρειαζόμαστε ένα πειστικό σχέδιο, ένα σχέδιο που θα μπορεί να πείσει όλους τους ταραχοποιούς ότι είναι καλύτερο να αποδεχτούμε τα αποτελέσματα των εκλογών και να ενθαρρύνουμε τους πολίτες του Κονγκό να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα. Αυτοί είναι οι όροι υπό τους οποίους η Ευρωπαϊκή Ένωση και εμείς, ως Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, θα μπορούσαμε να εγκρίνουμε μια τέτοια αποστολή. Τώρα χρειαζόμαστε το συντομότερο δυνατόν απαντήσεις στις ερωτήσεις που παραμένουν ακόμα ανοιχτές.
Ana Maria Gomes, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. – (PT) Η κατάσταση στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό μάς φέρνει προ τεράστιων προκλήσεων, και εννοώ εκείνους που εντός της ΕΕ αντιμετωπίζουν σοβαρά την «ευθύνη για την προστασία» που κατοχυρώνεται στην τελευταία υψηλού επιπέδου Σύνοδο Κορυφής του ΟΗΕ τον Σεπτέμβριο του 2005.
Η σύγκρουση που έχει καταστρέψει τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και ολόκληρη την περιοχή των Μεγάλων Λιμνών είναι η αιματηρότερη μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Έχει ήδη προξενήσει 4 εκατομμύρια θανάτους, στη συντριπτική τους δε πλειονότητα τα θύματα είναι άμαχος πληθυσμός. Μια πραγματική και διαρκής ειρήνη στη χώρα αποτελεί ζωτική προϋπόθεση για την ειρήνη στις Μεγάλες Λίμνες και την Κεντρική Αφρική συνολικά. Σε αυτό το πλαίσιο, ο ΟΗΕ, που έχει τη μεγαλύτερη ειρηνευτική αποστολή στην ιστορία του στο Κονγκό, κάλεσε την ΕΕ να βοηθήσει στην ομαλή διεξαγωγή των εκλογών, που προγραμματίζονται για τις 18 Ιουνίου. Η ομάδα εκλογικών παρατηρητών θα έχει επικεφαλής τον κ. Morillon και πρόκειται για μια αποστολή που υποστηρίζεται από όλους μας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Σε ό,τι αφορά εμάς, τη Σοσιαλιστική Ομάδα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αυτές οι εκλογές είναι η στιγμή της αλήθειας για το Κονγκό. Είτε οι θεσμοί που δημιουργήθηκαν στο πλαίσιο του εμφυλίου πολέμου θα αντικατασταθούν από δημοκρατικά εκλεγμένους θεσμούς, είτε, και αυτό είναι το πιθανότερο, το Κονγκό θα παραμείνει στο έλεος αιματηρών παραστρατιωτικών ομάδων.
Ωστόσο, αυτές οι εκλογές και οι προκλήσεις που θέτουν τα Ηνωμένα Έθνη αποτελούν και την ώρα της αλήθειας για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Θα αποδειχθεί, άραγε, η ευρωπαϊκή πολιτική ασφάλειας και άμυνας αξιόπιστη; Μπορούμε, άραγε, να βασιστούμε στα κράτη μέλη για την υλοποίηση της ευρωπαϊκής στρατηγικής ασφαλείας;
Θέλω να επισημάνω τρία σημεία από το κοινό ψήφισμα που καταθέσαμε. Αυτή η παρέμβαση πρέπει να θεωρηθεί ως τμήμα μιας προσωρινής λύσης στο πρόβλημα της εσωτερικής σταθερότητας της χώρας, που θα επιλυθεί μόνο όταν ο κονγκολέζικος στρατός γίνει παράγοντας σταθεροποίησης. Κατέστη σαφές κατά τις πρόσφατες επιχειρήσεις του στρατού στην περιοχή της Κατάνγκα ότι ο πληθυσμός έχει ακόμη λόγους να αμφιβάλλει για την ικανότητα των αρχών να τους προστατεύσουν από τις παραστρατιωτικές ομάδες. Η διεθνής κοινότητα πρέπει να κατευθύνει τις προσπάθειές της στην ενίσχυση των ολοκληρωμένων στρατιωτικών μονάδων, που είναι ήδη επιτόπου, και να επιταχύνει τη δημιουργία άλλων. Αν δεν γίνουν ταχείες βελτιώσεις στον τομέα της ασφάλειας, η ΕΕ και ο ΟΗΕ μπορεί δυστυχώς να κληθούν να παρέμβουν στο Κονγκό πολύ περισσότερες φορές στο μέλλον.
Δεύτερον, η πολιτική νομιμοποίηση αυτής της αποστολής πρέπει να αποτελέσει αποφασιστικό παράγοντα στην επιτυχία της. Συνεπώς, πρέπει να είναι μια γνήσια ευρωπαϊκή αποστολή και υπό αυτή την έννοια χαιρετίζουμε τα νέα για την ισχυρή συμμετοχή διαφόρων κρατών μελών με επικεφαλής τη Γερμανία και συμπεριλαμβανομένης της χώρας μου, της Πορτογαλίας. Πρέπει επίσης να υποστηριχθεί πλήρως από το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Όλοι οι εσωτερικοί και εξωτερικοί παράγοντες πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι η τωρινή κονγκολέζικη κυβέρνηση χαιρετίζει αυτή την αποστολή. Στο πλαίσιο της λογικής αυτής της αποστολής, η ΕΕ πρέπει να είναι πραγματικά έτοιμη να υποστηρίξει την εκλογική διαδικασία, παρά τους εγγενείς κινδύνους.
Ο πρωταρχικός στόχος της παρουσίας των ευρωπαϊκών δυνάμεων είναι να συμβάλουν κατά τρόπο ορατό και αξιόπιστο στη σταθερότητα της εκλογικής διαδικασίας στο Κονγκό. Αυτό προσδοκούν από εμάς οι πληθυσμοί του Κονγκό και της Αφρικής.
Philippe Morillon, εξ ονόματος της Ομάδας ALDE. – (FR) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Winkler, αυτό που συμβαίνει αυτήν τη στιγμή στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, με την υποστήριξη της διεθνούς κοινότητας και ειδικότερα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι καίριας σημασίας για το μέλλον αυτής της αχανούς χώρας, της καθημαγμένης εδώ και χρόνια από εμφυλίους και εξωτερικούς πολέμους.
Ο λαός του Κονγκό είναι σήμερα ενωμένος, με έντονη επιθυμία για ειρήνη και σταθερότητα και προσδοκία για μια δημοκρατία που να του τις παρέχει. Το απέδειξε εγγραφόμενος μαζικά, από τον Ιούλιο 2005, στους εκλογικούς καταλόγους και το έδειξε τον Δεκέμβριο, κατά το δημοψήφισμα έγκρισης ενός σχεδίου Συντάγματος που έχει στόχο να θέσει τέρμα στην παρούσα μεταβατική περίοδο.
Ως επικεφαλής της αποστολής παρατηρητών αυτού του δημοψηφίσματος, παραβρέθηκα στις 18 Φεβρουαρίου στην Κινσάσα στις τελετές για την κύρωση του Συντάγματος και μπόρεσα να εκτιμήσω τη βαθιά συγκίνηση των συμμετεχόντων και ολόκληρου του έθνους. Γεννήθηκε η ελπίδα ότι στο τέλος του επόμενου σταδίου που θα οδηγήσει, φέτος το καλοκαίρι, στην εκλογή ενός προέδρου και ενός κοινοβουλίου, η χώρα θα καταφέρει να ξεφύγει από το χάος και τη φτώχεια στην οποία βρίσκεται ακόμη βυθισμένη. Διακυβεύονται τα συμφέροντα του λαού του Κονγκό, διακυβεύονται τα συμφέροντα ολόκληρης της αφρικανικής ηπείρου και, επομένως, διακυβεύονται τα συμφέροντα της Ευρώπης.
Υφίσταται, εντούτοις, ο κίνδυνος αυτοί που εκμεταλλεύτηκαν έως τώρα αυτό το χάος και αυτήν την φτώχεια να μην αποδεχθούν εύκολα να απολέσουν με τη διαδικασία της κάλπης την εξουσία τους και να μπουν στον πειρασμό αφενός να ασκήσουν τρομοκρατία για να αποτρέψουν τη νόμιμη εκλογική διαδικασία και αφετέρου να αμφισβητήσουν βίαια τα αποτελέσματα. Η κατάσταση ασφαλείας επιτηρείται από τις δυνάμεις του ΟΗΕ, που αναπτύσσονται κυρίως στις ανατολικές επαρχίες, όπου εξακολουθούν να δρουν οργανωμένες συμμορίες. Υπό αυτές τις συνθήκες και για να αυξήσει την ασφάλεια κατά τις επικείμενες εκλογές, ο ΟΗΕ επεδίωξε, όπως αναφέρατε, τη βοήθεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Εναπόκειται στο Συμβούλιο να καθορίσει τη μορφή της βοήθειας. Ανήκω σε εκείνους που πιστεύουν ότι αυτή η δέσμευση θα έχει την αξία ενός πολύ ισχυρού πολιτικού μηνύματος προς κάθε ενδεχόμενο ταραξία, ότι θα έχει τον αναμενόμενο αποτρεπτικό χαρακτήρα, για αυτό και θα είμαι εξ εκείνων που θα υποστηρίξουν αυτήν την επιχείρηση.
Angelika Beer, εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, η συζήτηση των τελευταίων εβδομάδων αποκάλυψε το δίλημμα της έλλειψης πολιτικής κατεύθυνσης που υπάρχει εδώ. Θα ήταν λάθος να προσπαθήσουμε απλά να το καλύψουμε με λόγια.
Έχουν ήδη περάσει 12 εβδομάδες από την επιστολή, της 27ης Δεκεμβρίου, του αναπληρωτή Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, κ. Guéhenno, σχετικά με τη στρατιωτική εμπλοκή στη Δημοκρατία του Κονγκό. Η επιστολή αυτή έφθασε στην περίοδο των διακοπών και προκάλεσε έκπληξη ακόμα και στο Συμβούλιο Ασφαλείας, και παρ’ όλ’ αυτά οι ερωτήσεις εξακολουθούν να είναι περισσότερες από τις απαντήσεις. Υπάρχει ακόμα τεράστιο κενό μεταξύ λόγων και έργων. Δεν έχουμε πειστεί ακόμα. Δεν υποστηρίζουμε το κοινό ψήφισμα και θα σας εξηγήσω γιατί.
Εμείς, η Ομάδα των Πρασίνων/Ευρωπαϊκής Ελεύθερης Συμμαχίας είμαστε φυσικά υπέρ της υποστήριξης της διαδικασίας εκδημοκρατισμού στο Κονγκό. Πώς συνέβη όμως να περιοριστεί το θέμα της εμπλοκής της ΕΕ στη στρατιωτική επέμβαση στην Κινσάσα και την καταμέτρηση στρατιωτών; Γιατί συζητάμε την αποστολή στρατιωτών και όχι το θέμα ενός μεγάλου αριθμού εκλογικών παρατηρητών της ΕΕ; Γιατί δεν εξετάζεται όλο το φάσμα ενεργειών στο πλαίσιο της κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας και της ευρωπαϊκής πολιτικής ασφάλειας και άμυνας; Γιατί εμφανίζονται καθημερινά νέες δικαιολογίες όπως το ευρωπαϊκό συμφέρον της αποφυγής των προσφύγων; Σας ερωτώ, τι σχέση έχουν όλα αυτά με τη διευκόλυνση δημοκρατικών εκλογών στο Κονγκό;
Αυτές οι φλύαρες συζητήσεις των περασμένων εβδομάδων γέννησαν το ερώτημα αν η σχεδιαζόμενη ανάπτυξη δυνάμεων στην Κινσάσα αφορά πραγματικά τον εκδημοκρατισμό ή μάλλον την διατήρηση του γοήτρου της ΕΕ. Μιλάω για διατήρηση γοήτρου γιατί η δυναμική που προκάλεσε το αίτημα αυτό έχει αυτονομηθεί. Έχουν περάσει μήνες από την υποβολή του αιτήματος και από την χωρίς αποτέλεσμα διερευνητική αποστολή στο Κονγκό και τη Νέα Υόρκη και ακόμα δεν υπάρχει κανένα δείγμα πολιτικού σχεδίου ή σαφούς καθήκοντος.
Κυρίες και κύριοι, μία ευγενής χειρονομία του κ. Σιράκ δεν μπορεί να κλείσει τα θέματα που δεν εξετάστηκαν ακόμα, συγκεκριμένα: πώς μπορεί η αποστολή 1 500 στρατιωτών στην Κινσάσα να εξασφαλίσει ελεύθερες εκλογές σε ολόκληρο το Κονγκό; Πώς μπορούμε να αντικρούσουμε την κατηγορία ότι παίρνουμε το μέρος του Kabila; Πώς μπορεί η ΕΕ να διαδραματίσει έναν ρόλο σε ολόκληρο το Κονγκό μετά από μια τέτοια επέμβαση; Και αφού το ζητούμενο είναι η εκκένωση, που στο μεταξύ έχει γίνει το κύριο θέμα, ποιους θα αφορά τελικά η εκκένωση αυτή; Χρειάζεται να στείλουμε στρατιωτικές δυνάμεις με εντολή του ΟΗΕ για να προωθήσουμε την υπόθεση της δημοκρατίας στο Κονγκό;
Το τελευταίο σημείο μου, κυρίες και κύριοι, είναι πολύ βασικό. Μιλάμε με τόσο πάθος εδώ για την ευθύνη της Ευρώπης έναντι της Αφρικής, αλλά πώς μπορεί να συμβιβαστεί η σημερινή συζήτηση με την αποτυχία μας να δράσουμε αναφορικά με τη συνεχιζόμενη γενοκτονία στο Νταρφούρ;
Tobias Pflüger, εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, σε πείσμα κάθε λογικής, η Ευρωπαϊκή Ένωση σχεδιάζει μια ανάπτυξη στρατιωτικών δυνάμεων στη Δημοκρατία του Κονγκό. Η επίσημη εκδοχή είναι πως πρόκειται για την προστασία της ακεραιότητας των εκλογών, όμως φαίνεται ότι κάτι μάλλον πήγε στραβά κατά την προεκλογική περίοδο. Υπάρχουν μόνο 60 υποψήφιοι για 500 κοινοβουλευτικές έδρες και αύριο, το βράδυ της Πέμπτης, λήγει η προθεσμία υποβολής υποψηφιοτήτων. Η ΕΕ σχεδιάζει να στείλει 1 500 στρατιώτες στην τρίτη σε μέγεθος αφρικανική χώρα, που έχει δικτατορικό καθεστώς. Όπως είπε ένας πολιτικός του γερμανικού κόμματος SPD, είναι σαν να αποστέλλονταν στην Ευρώπη 750 στρατιώτες που θα διατείνονταν ότι θα σταθεροποιήσουν ολόκληρη την Ευρώπη.
Από στρατιωτική άποψη, αυτή η ανάπτυξη δυνάμεων δεν έχει κανένα νόημα. Γιατί τότε να αποσταλούν οι δυνάμεις αυτές; Ο γερμανός Υπουργός Άμυνας Franz Joseph Jung μίλησε ξεκάθαρα. Είπε ότι το ζητούμενο είναι η αποφυγή των προσφύγων και ότι η σταθερότητα σε περιοχές πλούσιες σε πρώτες ύλες είναι επίσης καλή για τη γερμανική οικονομία. Βουλευτές του CDU στη Γερμανία επιβεβαίωσαν αυτό το κίνητρο κάνοντας λόγο σε στρατηγικής σημασίας πρώτες ύλες όπως το βολφράμιο και το μαγγάνιο. Και τώρα η γερμανική κυβέρνηση αποφάσισε να μην λάβει απόφαση για την ανάπτυξη στρατιωτικών δυνάμεων μέχρι τις αρχές Μαΐου. Ο στρατός καθιστά ολοένα σαφέστερο πως δεν θέλει μια τέτοια επιχείρηση. Η θέση είναι σχετικά σαφής: αν πάει κανείς στο Κονγκό, δεν είναι τόσο εύκολο να ξαναφύγει – αυτό δεν θα περιοριστεί μόνο σε τέσσερις μήνες.
Η πρόταση ψηφίσματος δεν περιλαμβάνει γεωγραφικό περιορισμό, ενώ ο χρονικός περιορισμός είναι πολύ ασαφώς διατυπωμένος. Γι’ αυτό ζητάμε από όλους τους συναδέλφους που αντιμετωπίζουν το θέμα με σκεπτικισμό να καταψηφίσουν την πρόταση ψηφίσματος. Θα μιλήσω χωρίς περιστροφές: το θέμα εδώ είναι στην πραγματικότητα η πρόσβαση σε πρώτες ύλες και η αποφυγή των προσφύγων με στρατιωτικά μέσα. Ως ομάδα της αριστεράς, θέλουμε να πούμε ένα ξεκάθαρο «όχι» σε αυτό και δεν πρόκειται να εγκρίνουμε την παρούσα πρόταση ψηφίσματος.
Helmut Kuhne (PSE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, εκτός από την τεχνική πτυχή αυτής της επιχείρησης, υπάρχουν και άλλες πτυχές που θα έπρεπε επίσης να συζητηθούν εδώ. Πρόκειται εν μέρει για στενόμυαλες προκαταλήψεις. Στην πατρίδα μου, τη Γερμανία, αντί να συζητήσουμε ανοιχτά για μία σκοτεινή ήπειρο όπου οι άνθρωποι εμπλέκονται διαρκώς σε συγκρούσεις αμοιβαίας εξόντωσης ωθούμενοι από καθαρή ανάγκη, κάποιοι πολιτικοί του CSU, για παράδειγμα, θέτουν το ερώτημα μήπως θα ήταν καλύτερο να χρησιμοποιηθεί ο γερμανικός στρατός στο άμεσο μέλλον για την ασφάλεια των γηπέδων του παγκοσμίου κυπέλλου αντί να αποσταλεί στη Δημοκρατία του Κονγκό.
Νομίζω ότι πρέπει να ξεκαθαρίσουμε απόλυτα ότι αυτή η θεώρηση είναι απίστευτα στενόμυαλη. Παραδέχομαι, κυρία Beer, ότι παραμένουν ανοιχτά πολλά ερωτήματα, πολλά σοβαρά προβλήματα δεν έχουν ακόμα επιλυθεί. Επίσης, αισιοδοξώ ότι θα λυθούν, μεταξύ άλλων και από τους συναδέλφους μας στο γερμανικό ομοσπονδιακό κοινοβούλιο.
Ωστόσο, αυτό που θα έπρεπε να μας ενδιαφέρει σε ευρωπαϊκό επίπεδο είναι κάτι που δεν αναφέρθηκε ως τώρα. Θεωρώ ότι τις περασμένες εβδομάδες αποκαλύφθηκαν σοβαρά ελλείμματα στην ευρωπαϊκή διαδικασία λήψης αποφάσεων, τα οποία πρέπει να καλυφθούν. Είναι απαράδεκτο κάποιοι να λένε ότι ζητούν σχέδια ανάπτυξης δυνάμεων πριν διατεθούν δυνάμεις ενώ οι άλλοι λένε ότι τα σχέδια θα γίνουν μόνον όταν θα είμαστε σίγουροι πως δεν θα πρέπει να ξεκινήσουμε μόνοι μας. Αυτό δεν γίνεται και θα μας οδηγούσε σε ένα αυτόβουλο μπλοκάρισμα. Χωρίς να ζητάμε εξωπραγματικές τροποποιήσεις της συνθήκης, πρέπει να επιτύχουμε να γίνει σύντομα μία επανεξέταση των διαδικασιών λήψης αποφάσεων σε επίπεδο Συμβουλίου, έτσι ώστε να μπορούμε να λάβουμε πραγματικά αποφάσεις σε καταστάσεις όπου οι αποφάσεις αυτές πρέπει να ληφθούν πιο γρήγορα από ό,τι σήμερα.
Marie-Hélène Aubert (Verts/ALE). – (FR) Κύριε Πρόεδρε, το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση συμμετέχει πλήρως στη στήριξη της εκλογικής διαδικασίας στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό είναι έξοχο και μάλιστα ελπίζουμε ότι θα επαγρυπνεί περισσότερο όσον αφορά τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που δυστυχώς επιδεινώνονται εδώ και κάποιο διάστημα.
Ο τρόπος, όμως, που σχεδιάζεται μια στρατιωτική αποστολή της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό σήμερα είναι πραγματικά τουλάχιστον παράξενος και περίεργος. Μιλάμε για μερικές εκατοντάδες άνδρες, ενώ η Αποστολή των Ηνωμένων Εθνών στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό αριθμεί ήδη 16 000 άνδρες. Σύμφωνα με όσα λέτε, αυτοί οι άνδρες δεν θα εμπλακούν άμεσα, αλλά θα είναι διαθέσιμοι αν χρειαστεί να επέμβουν: πού μπορεί λοιπόν αυτό να συμβεί; Ποια θα είναι η αποστολή αυτής της στρατιωτικής δύναμης, ποια εντολή θα έχουν αυτοί οι άνδρες σε περίπτωση που ξεσπάσει βία πριν ή μετά τις εκλογές, ιδίως στην Κινσάσα; Δεν μπορούμε, άραγε, να αντλήσουμε διδάγματα από το παρελθόν, όταν οι δυνάμεις του ΟΗΕ βρέθηκαν σε παρόμοιες ανυπόφορες καταστάσεις, κατηγορούμενες στη συνέχεια από όλες τις πλευρές, λόγω έλλειψης σαφούς εντολής και επαρκών μέσων;
Υπάρχουν επομένως δύο πιθανότητες: είτε η Ευρωπαϊκή Ένωση ανταποκρίνεται πλήρως στο αίτημα των Ηνωμένων Εθνών, καθορίζοντας προϋποθέσεις και επενδύοντας σημαντικούς πόρους για την υποστήριξη της Αποστολής των Ηνωμένων Εθνών στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, είτε αφιερώνει αυτούς τους πόρους στην επιτυχία της εκλογικής διαδικασίας, στην πλήρη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών, στον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και, περαιτέρω, στον έλεγχο και στη διαφάνεια της εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό, που είναι τόσο πολύτιμοι και που τόσο τους εποφθαλμιούν.
Είναι σαφές ότι, από τη δική μας πλευρά, προτιμούμε μακράν τη δεύτερη προοπτική από το να υποστηρίξουμε μια στρατιωτική επιχείρηση που για την ώρα είναι πολύ περιορισμένη αριθμητικά, με στόχους ασαφείς και για τους οποίους δεν γνωρίζουμε και πολλά σήμερα.
Richard Howitt (PSE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, είναι σωστό στο ψήφισμά μας για την περάτωση αυτής της συζήτησης να δώσουμε έμφαση σε μια ολοκληρωμένη στρατηγική για την αποστολή στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, σε μια σαφή προθεσμία για την ανάπτυξη στρατευμάτων, μαζί με μια στρατηγική αποχώρησης, καθώς και να τονίσουμε την ανάγκη για προστασία για τις ίδιες τις δυνάμεις. Εντούτοις, θέλω να αμφισβητήσω την υπόθεση στην αιτιολογική σκέψη Α ότι η ασφάλεια στην ευρωπαϊκή περιοχή, ειδικά στα Βαλκάνια, θα πρέπει να προηγείται. Ασφαλώς, η περιοχή άμεσης γειτονίας είναι καίριας σημασίας, αλλά καθώς οι βαλκανικές χώρες κινούνται προς την προσχώρηση και τη σταθεροποίηση, θα πρέπει να μιλάμε για μείωση των δυνάμεων της ΕΕ και όχι για τη διατήρησή τους στα σημερινά επίπεδα.
Το Κοινοβούλιο εγκρίνει κατ’ επανάληψη ψηφίσματα για μια κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας με την Ευρώπη ως ηγέτη στις παγκόσμιες υποθέσεις. Λέμε ότι η τρομοκρατία στους δρόμους μας προέρχεται από ευαίσθητα κράτη σε όλον τον κόσμο· γιατί λοιπόν προσπαθούμε να περιορίσουμε τις φιλοδοξίες μας στην ευρωπαϊκή περιοχή άμεσης γειτονίας; Εγκρίνουμε ψηφίσματα για την καταπολέμηση της παγκόσμιας φτώχιας, είμαστε όμως έτοιμοι να τα εφαρμόσουμε στην ένατη φτωχότερη χώρα στον κόσμο, με ένα από τα υψηλότερα ποσοστά βρεφικής θνησιμότητας; Όπως λέει η Διεθνής Ομάδα Κρίσης, «όλα, από τις εκλογές μέχρι την ανθρωπιστική βοήθεια και την οικονομική δραστηριότητα, εξαρτώνται από την εδραίωση ενός ασφαλούς περιβάλλοντος».
Μια δεκαετία πολέμου στη ΛΔΚ κόστισε τέσσερα εκατομμύρια ζωές, ενώ χιλιάδες άνθρωποι συνεχίζουν να πεθαίνουν κάθε ημέρα από αιτίες που σχετίζονται με τον πόλεμο. Λαμβάνουμε καθημερινά αναφορές για σφαγές, για δολοφονίες πολιτών, για εκτεταμένους βιασμούς και σεξουαλική βία.
Αυτές οι εκλογές είναι μια στιγμή ελπίδας. Η Ευρώπη παρέχει τη μεγαλύτερη ενίσχυση που έχει προσφέρει ποτέ για να στηρίξει την εκλογική διαδικασία. Το αίτημα να συνοδεύονται από δυνάμεις ασφαλείας προέρχεται από όλες τις ομάδες της μεταβατικής εθνικής κυβέρνησης. Πρόκειται για ένα αίτημα στο οποίο θα πρέπει να συμφωνήσουμε.
Glyn Ford (PSE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, είμαι υπέρ μιας εξελισσόμενης κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Τώρα που η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι μεγαλύτερη από τις Ηνωμένες Πολιτείες, πλουσιότερη από τις Ηνωμένες Πολιτείες και παρέχει περισσότερη βοήθεια στον Τρίτο Κόσμο από ό,τι οι Ηνωμένες Πολιτείες, είναι σωστό και πρέπον να έχουμε μια διάσταση κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας σε αυτή.
Υπό αυτή την έννοια, ασφαλώς, κανείς δεν αμφισβητεί την αξία του αιτήματος των Ηνωμένων Εθνών για μια αποστολή στη Λαϊκή Δημοκρατική του Κονγκό. Το πρόβλημα είναι ότι η αποστολή συζητείται πίσω από κλειστές πόρτες και εμείς χρειαζόμαστε περισσότερο δημοκρατικό έλεγχο. Καθώς στέλνουμε όλο και περισσότερες αποστολές στο Aceh –γεγονός που χαιρετίζω ιδιαίτερα ως πρώην επικεφαλής αποστολής παρατηρητών στις ινδονησιακές εκλογές– και στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, χρειαζόμαστε αυτόν τον δημοκρατικό έλεγχο.
Το πρόβλημα είναι ότι αν δεν έχουμε έναν δημοκρατικό έλεγχο, σε ένα μετεκλογικό σύστημα όπου ενδέχεται να δούμε επιδείνωση της κατάστασης στη ΛΔΚ, υπάρχει ο κίνδυνος διεύρυνσης της αποστολής και παγίδευσής της σε μια άσχημη κατάσταση.
Στέλνουμε μια αποστολή εκλογικών παρατηρητών, αλλά στέλνουμε και αυτή την αποστολή. Μπορούμε να έχουμε μια διασφάλιση ότι θα υπάρχει στενή συνεργασία μεταξύ των δύο;
Hans Winkler, Προεδρεύων του Συμβουλίου. (DE) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, δεν μπορώ να απαντήσω σε όλες τις ερωτήσεις σας διότι, όπως ήδη εξήγησα, όσο μιλάμε, γίνεται η επεξεργασία των πολιτικών, πολιτικοστρατιωτικών και στρατιωτικών παραμέτρων που θα αποτελέσουν τη βάση για την τελική απόφαση του Συμβουλίου, και ευχαριστώ πολύ τον κ. Kuhne διότι ανέφερε σε αυτό το πλαίσιο πως είναι ανάγκη να γίνει τώρα η επεξεργασία της κατάλληλης βάσης για τη λήψη αποφάσεων.
Ο κ. von Wogau ρώτησε τι είπε στην πραγματικότητα η κυβέρνηση. Στην πρώτη μου δήλωση είχα πει ότι ο πρόεδρος και οι δύο αντιπρόεδροι έκαναν πολύ σαφή σχόλια. Επιτρέψτε μου να παραθέσω μόνο μια παράγραφο από την ανακοίνωση τύπου του Συμβουλίου Άμυνας της Δευτέρας:
(FR) «Στη διάρκεια της συνεδρίασής της στις 20 Μαρτίου υπό την Προεδρία του αρχηγού του κράτους, της Α.Ε. του κ. Joseph Kabila».
(DE) Ο αρχηγός του κράτους προΐσταται αυτού του οργάνου.
(FR) «Το Ανώτατο Συμβούλιο Άμυνας εξέτασε, μεταξύ άλλων, το ζήτημα της σύστασης ενός ευρωπαϊκού στρατιωτικού σώματος κατόπιν αιτήματος των Ηνωμένων Εθνών».
(DE) Τότε το Συμβούλιο κατέληξε στο εξής συμπέρασμα:
(FR) «Επιθυμώντας να ενισχύσει τις ρυθμίσεις σχετικά με την ασφάλεια της εκλογικής διαδικασίας, το Ανώτατο Συμβούλιο πρότεινε, υπό το πρίσμα έκθεσης που υπέβαλε ο Υπουργός Εξωτερικών, την υποστήριξη της πρωτοβουλίας ανάπτυξης αυτών των Ειδικών Ευρωπαϊκών Δυνάμεων».
(DE) Είναι, επομένως, μια σαφής δήλωση και δεν υπάρχει λόγος να αμφισβητηθεί. Επίσης, τα σχόλια που έγιναν αναφορικά με αμφιβολίες για τη σκοπιμότητα της αποστολής αυτής αναφέρονται ξανά σε αυτήν την ανακοίνωση τύπου.
(FR) «Θα πρέπει να υπογραμμιστεί ο αποτρεπτικός κυρίως χαρακτήρας αυτού του σώματος».
(DE) Ευχαριστώ πολύ τον κ. Morillon που αναφέρθηκε ειδικά σε αυτό.
Μπορώ απλά να επαναλάβω αυτό που ήδη είπα. Πιστεύω ότι είναι ευθύνη της Ευρωπαϊκής Ένωσης να συμβάλει σημαντικά στη δημοκρατική διαδικασία στη Δημοκρατία του Κονγκό. Πρέπει να καταλάβουμε ότι στο πλαίσιο του φάσματος των δυνατοτήτων που έχουμε, η ανάπτυξη στρατιωτικών δυνάμεων πρέπει να εξεταστεί παράλληλα με άλλες μορφές επέμβασης για την υποστήριξη της δημοκρατικής εξέλιξης, όπως είναι η αναπτυξιακή συνεργασία και η βοήθεια για την καθιέρωση του κράτους δικαίου και των δημοκρατικών διαδικασιών καθώς και για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Αυτήν την ευθύνη την φέρει η Ευρωπαϊκή Ένωση και την εκπληρώνει το Συμβούλιο.
Πρόεδρος. Για την ολοκλήρωση της συζήτησης, έλαβα τρεις προτάσεις ψηφίσματος(1), σύμφωνα με το άρθρο 103, παράγραφος 2 του Κανονισμού.
14. Αναθεώρηση της Συμφωνίας του Κοτονού και καθορισμός του ποσού για το 10ο Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης (ΕΤΑ) (συζήτηση)
Πρόεδρος. Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη συζήτηση της προφορικής ερώτησης του Margrietus van den Berg προς το Συμβούλιο, εξ ονόματος της Επιτροπής Ανάπτυξης, σχετικά με την αναθεώρηση της Συμφωνίας του Κοτονού και τον καθορισμό του ποσού για το 10ο ΕΤΑ (O-0004/2006 - B6-0006/2006).
Glenys Kinnock (PSE), αναπληρώτρια του συντάκτη. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να ευχαριστήσω το Συμβούλιο που βρίσκεται σήμερα εδώ για αυτή την πολύ σημαντική συζήτηση σχετικά με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης. Όπως γνωρίζει το Συμβούλιο, λόγω της συνεχιζόμενης συζήτησης για την εγγραφή του ΕΤΑ στον προϋπολογισμό, δεν συμπεριελήφθησαν διατάξεις για το δημοσιονομικό πλαίσιο στην αναθεωρημένη Συμφωνία του Κοτονού. Εντούτοις, στο παράρτημα 1 δηλώνεται με σαφήνεια ότι: «η Ευρωπαϊκή Ένωση θα διατηρήσει τις προσπάθειες ενίσχυσης που καταβάλλει τουλάχιστον στο ίδιο επίπεδο με το ένατο ΕΤΑ».
Κατά συνέπεια, κύριε Προεδρεύων του Συμβουλίου, εκτιμώ ότι οι χώρες ΑΚΕ παραπλανήθηκαν να πιστέψουν ότι θα έπρεπε να αισθάνονται ασφαλείς για τη μελλοντική χρηματοδότηση στο πλαίσιο του δέκατου ΕΤΑ. Η εκτίμηση της Επιτροπής ήταν ότι για το δέκατο ΕΤΑ το κατάλληλο ποσό ήταν 24 948 δισ. ευρώ. Τον Δεκέμβριο, ωστόσο, το Συμβούλιο στις Βρυξέλλες συμφώνησε για 22 682 δισ. ευρώ σε τρέχουσες τιμές για την περίοδο 2008-2013.
Κύριε Προεδρεύων του Συμβουλίου, αναφέρω το ιστορικό διότι πιστεύω ότι είναι συναφές με τη θέση που ενέκρινε η Επιτροπή Ανάπτυξης του Κοινοβουλίου, σύμφωνα με την οποία η Επιτροπή Ανάπτυξης απαιτεί διαβεβαίωση και διασαφήνιση πριν συμφωνήσουμε να δώσουμε τη σύμφωνη γνώμη μας για την τροποποιημένη Συμφωνία του Κοτονού.
Προηγούμενες συμφωνίες θα έπρεπε να υπαγορεύουν ότι τόσο το Συμβούλιο όσο και η Επιτροπή θα πρέπει να κατανοήσουν ότι όταν η Επιτροπή Ανάπτυξης υιοθετεί μια τόσο ισχυρή θέση, όπως κάναμε για το DCCI, εμείς σε αυτή την επιτροπή θα διατηρήσουμε μια πολύ ισχυρή θέση για τις αρχές μας. Οι αρχές μας επικεντρώνονται γύρω από την ανάπτυξη και αν δεν ικανοποιηθούν, τότε το Συμβούλιο θα πρέπει να κατανοήσει ότι δεν θα δώσουμε τη σύμφωνη γνώμη μας μέχρι αυτό να αποτελέσει μέρος του τρόπου με τον οποίο λειτουργείτε.
Μία από τις ανησυχίες μας αφορά το γεγονός ότι ορισμένα μέλη του Συμβουλίου λένε ότι θα πρέπει να δεχθούμε ότι αφαιρούμε 0,3 δισ. ευρώ από τις 21 υπερπόντιες χώρες και εδάφη και ότι θα πρέπει να αφαιρεθούν άλλα 0,9 δισ. ευρώ για να καλυφθούν οι διοικητικές δαπάνες. Χθες στην επιτροπή, ο Γενικός Διευθυντής της ΓΔ Ανάπτυξης κατέστησε απόλυτα σαφές ότι η θέση που μπορεί να έχετε για τις ΥΧΕ δεν είναι η θέση της Επιτροπής. Θα διασαφηνίσει λοιπόν το Συμβούλιο ποια είναι η θέση του για τις ΥΧΕ; Ως βρετανή βουλευτής του Κοινοβουλίου, γνωρίζω πολύ καλά τη θέση του ΗΒ, της προηγούμενης Προεδρίας του Συμβουλίου. Εντούτοις, κύριε Προεδρεύων του Συμβουλίου, θα ήθελα να μάθω ποια είναι η δική σας θέση.
Επίσης, σχετικά με τις διοικητικές δαπάνες, πώς μπορεί να είναι λογικό να πληρώνει η ίδια η Επιτροπή για τη διαχείριση των ίδιων πόρων της; Αυτό δεν λογικό και είμαι βέβαιη ότι δεν είναι κάτι με το οποίο είστε εξοικειωμένοι στη δική σας διοίκηση. Θα πρέπει τα κράτη μέλη –το Συμβούλιο– να είναι προετοιμασμένα να εξετάσουν την παροχή πρόσθετων χρημάτων για να καλυφθούν οι δαπάνες των ΥΧΕ; Αυτές οι επεξηγήσεις δεν είναι ασήμαντες. Δεν τις αναφέρω τυχαία, διότι πραγματικά θέλω να μάθω ακριβώς από εσάς πώς είναι δυνατόν να λαμβάνετε αυτές τις αποφάσεις που λένε πως δεν θέλετε να μας δώσετε διασφαλίσεις ότι τα χρήματα που δίνετε στις ΑΚΕ για χρήση των ΑΚΕ είναι πόροι που πρέπει να χρησιμοποιήσουν αυτές οι χώρες με σαφή και διαφανή τρόπο.
Διαφωνώ επίσης με τον ισχυρισμό ότι το δέκατο ΕΤΑ αποτελεί σημαντική βελτίωση του ένατου ΕΤΑ. Σε πραγματικούς όρους θα έλεγα ότι δεν είναι τίποτα παραπάνω από στασιμότητα. Η Επιτροπή Ανάπτυξης δεν μπορεί να εξαπατηθεί και δεν θα εξαπατηθεί από μια αμφίσημη γλώσσα όσον αφορά αυτό το θέμα.
Το ένατο ΕΤΑ περιελάμβανε πόρους που είχαν περισσέψει από προηγούμενα ΕΤΑ: «χρήματα που δεν δαπανήθηκαν». Μόλις προστεθούν αυτά τα χρήματα στο ένατο ΕΤΑ, οι αριθμοί που διατυμπανίζει το Συμβούλιο είναι συγκρίσιμοι μόνο ονομαστικά. Όταν ολοκληρωθεί η διαδικασία, το δέκατο ΕΤΑ θα πρέπει να επικυρωθεί και αυτό μας προκαλεί τεράστιες ανησυχίες αν σκεφτεί κανείς ότι 25 κράτη μέλη θα πρέπει να συμμετάσχουν σε αυτή τη διαδικασία επικύρωσης.
Τα αποτελέσματα της μη απορρόφησης κονδυλίων στο παρελθόν ήταν ότι εμπλακήκαμε σε όλες αυτές τις διευκολύνσεις –εγκαταστάσεις υδροληψίας, μέσα στήριξης της ειρήνης– οι οποίες είχαν πολύ περιορισμένο δημοκρατικό έλεγχο. Πρόκειται ασφαλώς για ένα θέμα που σας απασχολεί, έτσι δεν είναι κύριε Προεδρεύων του Συμβουλίου;
Η επόμενη συζήτησή μας θα αφορά τις συμφωνίες οικονομικής εταιρικής σχέσης και ένα από τα πιο επίμαχα θέματα για εμάς, το οποίο θα θέσουμε, θα είναι η χρηματοδότηση της ενίσχυσης για το εμπόριο στις συμφωνίες οικονομικής εταιρικής σχέσης. Θα διευκρινίσετε, κύριε Προεδρεύων του Συμβουλίου, αν θα προσφέρετε πρόσθετους πόρους για τις διαπραγματεύσεις των ΣΟΕΣ ή αν περιμένετε ότι αυτή η χρηματοδότηση θα προέλθει από το δέκατο ΕΤΑ των ΑΚΕ;
Τέλος, αν συμπεριληφθεί η Αφρικανική Ένωση, πώς θα αντισταθμιστεί το γεγονός ότι πολλά μέλη της Αφρικανικής Ένωσης δεν είναι χώρες ΑΚΕ; Πιστεύετε ότι αυτές οι χώρες θα ωφεληθούν από τα χρήματα του ΕΤΑ αν το Συμβούλιο αποφασίσει ότι θα στηρίξει την Αφρικανική Ένωση από το δέκατο ΕΤΑ;
Μιλούμε για μια δεσμευτική συμφωνία με τις χώρες ΑΚΕ και ελπίζω ότι το Συμβούλιο θα το λάβει αυτό υπόψη στις αποφάσεις που θα λάβει για το δέκατο ΕΤΑ.
Hans Winkler, Προεδρεύων του Συμβουλίου. (DE) Κύριε Πρόεδρε, κυρία Kinnock, θα προσπαθήσω να απαντήσω στις ερωτήσεις σας όσο πιο διεξοδικά μπορώ. Φοβάμαι ότι δεν θα μπορέσω να δώσω σε όλες μια απάντηση, καθώς οι διαπραγματεύσεις δεν έχουν ακόμα ολοκληρωθεί σε όλους τους τομείς και το Συμβούλιο δεν έχει ακόμα καταλήξει σε μία θέση για όλα αυτά τα θέματα. Ελπίζω, ωστόσο, να μπορέσω να σας δώσω κάποιες διευκρινίσεις.
Καταρχάς, θα ήθελα να παραπέμψω στη συμφωνία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Δεκεμβρίου 2005 για τους δημοσιονομικούς πόρους του 10ου Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης και για την κλείδα κατανομής της συνεισφοράς των κρατών μελών. Η διαδικασία αυτή ήταν τόσο δύσκολη όσο και μακροχρόνια. Ασφαλώς γνωρίζετε τη συμφωνία που επιτεύχθηκε και προβλέπει ότι η μελλοντική χρηματοδότηση της ανάπτυξης των χωρών ΑΚΕ δεν θα περιλαμβάνεται στον γενικό προϋπολογισμό, αλλά θα γίνει στο πλαίσιο του 10ου Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης. Γνωρίζετε τα μεγέθη – το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμφώνησε στο ποσόν των 22,6 δισ. ευρώ. Αυτή ήταν η υπόσχεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς τις χώρες ΑΚΕ κατά την αναθεώρηση της Συμφωνίας του Κοτονού τον Φεβρουάριο του 2005. Σε αυτό το πλαίσιο, είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι σε αυτήν τη διαδικασία δόθηκε στις χώρες ΑΚΕ η διαβεβαίωση πως οι προσπάθειες για βοήθεια θα διατηρηθούν στο επίπεδο του 9ου ΕΤΑ, μείον τους υπόλοιπους πόρους από παλιότερα ταμεία ανάπτυξης, αλλά με προσαρμογή για τον πληθωρισμό και την ανάπτυξη της ΕΕ και λαμβανομένων υπόψη των επιπτώσεων της διεύρυνσης κατά δέκα νέα κράτη μέλη. Ο λόγος είναι σαφής: δεν θέλαμε να ανταμείψουμε την ανεπάρκεια όσον αφορά τη διάθεση των πόρων. Αυτή ήταν μία σαφής δέσμευση από την Ευρωπαϊκή Ένωση προς τις χώρες ΑΚΕ. Η αρχική πρόταση της Επιτροπής –και ελπίζω ότι αυτό δίνει απάντηση στην ερώτησή σας– ήταν για 24,9 δισ. και βασιζόταν στο ένατο ΕΤΑ συν τους υπόλοιπους πόρους από παλιότερα ταμεία. Ως εκ τούτου, η διόρθωση αυτής της πρότασης της Επιτροπής ήταν σωστή και σύμφωνη με την υπόσχεση που δόθηκε στις χώρες ΑΚΕ. Στην πραγματικότητα –και πιστεύω ότι θα πρέπει να το αναγνωρίσουμε αυτό– η υπόσχεση της ΕΕ, δηλαδή το ποσόν που ήδη ανέφερα, συνιστά μια αξιοσημείωτη πραγματική αύξηση της χρηματοδότησης σε σύγκριση με το ένατο ΕΤΑ, που όπως γνωρίζουμε είχε προϋπολογισμό 13,8 δισ. ευρώ. Η μέση ετήσια συνεισφορά και των 15 παλιών κρατών μελών αυξάνεται βάσει μίας νέας κλείδας κατανομής. Τα δέκα νέα κράτη μέλη θα συμμετάσχουν συμβάλλοντας για πρώτη φορά σε ΕΤΑ. Αυτό είναι απόλυτα συμβατό με τη συμφωνία του Συμβουλίου που συνήφθη τον Μάιο του 2005 για σημαντική αύξηση της δημόσιας αναπτυξιακής βοήθειας μέχρι το 2015.
Ρωτήσατε και για τη συνεισφορά της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας. Η προγραμματισμένη για το 2007 εισδοχή της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας έχει ήδη προβλεφθεί στον υπολογισμό του συνολικού όγκου του 10ου ΕΤΑ και των συνεισφορών των κρατών μελών, που αποτελεί τη βάση της απόφασης. Όπως γνωρίζουμε, το νέο 10ο ΕΤΑ μπορεί να αρχίσει να λειτουργεί μόλις στις αρχές του 2008. Συνεπώς, δεν θα υπάρξει καμία επιπλέον χρηματοδότηση για το 10ο ΕΤΑ όταν τελικά αυτές οι χώρες θα προσχωρήσουν στην ΕΕ. Αυτό είναι απόλυτα σύμφωνο με τη διαδικασία που ακολουθήθηκε στους προηγούμενους γύρους της διεύρυνσης. Το Συμβούλιο διέθεσε επίσης 18 εκατομμύρια ευρώ από το 9ο ΕΤΑ για το νέο μέλος του Κοτονού, Timor-Leste, προκειμένου να καλυφθεί η κοινοτική αναπτυξιακή βοήθεια όταν το Timor-Leste γίνει χώρα ΑΚΕ και επικυρώσει τη Συμφωνία του Κοτονού για το 2007. Ως εκ τούτου, λογική συνέπεια είναι ότι το Timor-Leste δεν θα λάβει πια άλλες ενισχύσεις από τη γραμμή προϋπολογισμού για την Ασία και θα λαμβάνει από το 2008 ενίσχυση από το 10ο ΕΤΑ.
Το Συμβούλιο δεν είναι ακόμα σε θέση να δώσει πληροφορίες σχετικά με την κατανομή των πόρων του 10ου ΕΤΑ, αφού αυτό θα συζητηθεί κατά τις διαπραγματεύσεις που θα αρχίσουν σε λίγο για τις νομικές βάσεις, δηλαδή για το χρηματοδοτικό πρωτόκολλο για τη Συμφωνία του Κοτονού και τις εσωτερικές δημοσιονομικές συμφωνίες για το 10ο ΕΤΑ. Στόχος της αυστριακής προεδρίας είναι να καταλήξει σε συμφωνία με τις χώρες ΑΚΕ για το δημοσιονομικό πρωτόκολλο στο συμβούλιο υπουργών ΑΚΕ-ΕΕ της 1ης και 2ας Ιουνίου 2006, στο οποίο θα συμμετάσχω.
Υπάρχει ένα ακόμα σημείο που πρέπει να σχολιάσω, αφού το θίξατε, κυρία Kinnock, συγκεκριμένα πώς πρέπει να αντιμετωπιστούν οι υπερπόντιες χώρες και εδάφη και οι διοικητικές δαπάνες. Αυτά αποτελούν ακόμα θέμα συμφωνίας και διαπραγμάτευσης.
Η πρόταση της Επιτροπής για την κατανομή των πόρων μεταξύ των χωρών ΑΚΕ συζητείται αυτό το διάστημα μεταξύ της Επιτροπής και των κρατών μελών. Η ενίσχυση των χωρών ΑΚΕ κατά την εφαρμογή των περιφερειακών συμφωνιών οικονομικής εταιρικής σχέσης –νομίζω ότι ρωτήσατε και γι’ αυτό– αναμένεται να γίνει από τους πόρους του 10ου ΕΤΑ για την περιφερειακή συνεργασία. Ακόμη, το Συμβούλιο προέβλεψε να συνεχιστεί με το 10ο ΕΤΑ η ενίσχυση της Αφρικανικής Ένωσης.
Ο χρόνος έχει σημασία. Ήδη τον Ιανουάριο, κατά τις συζητήσεις της Επιτροπής με την αυστριακή κυβέρνηση, ο αρμόδιος Επίτροπος Louis Michel άσκησε πίεση για γρήγορη δράση προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι το σημερινό πρόγραμμα του 9ου ΕΤΑ θα συνεχιστεί χωρίς διακοπή με το 10ο ΕΤΑ στις αρχές του 2008. Όπως μας εξήγησε με πολύ δραματικά λόγια ο κ. Michel, αυτή τη φορά υπάρχει μόνο ο μισός διαθέσιμος χρόνος σε σύγκριση με την προηγούμενη και έτσι πρέπει να δράσουμε πολύ γρήγορα. Για να εξασφαλιστεί αυτό, άρχισε ήδη –παράλληλα με τις διαπραγματεύσεις για το 10ο ΕΤΑ που ανέφερα– η διαδικασία του προγραμματισμού των χωρών. Μετά την υιοθέτηση της ευρωπαϊκής αναπτυξιακής συναίνεσης και βάσει της δήλωσης του Παρισιού, γίνονται προσπάθειες για την εκπόνηση κοινών αναπτυξιακών προγραμμάτων των χωρών που δεν θα περιλαμβάνουν μόνο τα προγράμματα χωρών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αλλά και εκείνα των κρατών μελών. Επιδοκιμάζουμε την εξέλιξη αυτήν και θα συνεχίσουμε να την υποστηρίζουμε.
Jürgen Schröder, εξ ονόματος της Ομάδας PPE-DE. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Προεδρεύων του Συμβουλίου, πιστεύω ότι το ζητούμενο εδώ δεν είναι τόσο η κατανομή των πόρων, τα νομικά θέματα, τα προγράμματα κλπ., αλλά δυστυχώς το γεγονός ότι έγιναν περικοπές των πόρων. Όλοι μας εδώ στο Σώμα παρακολουθούμε με ανησυχία την εξέλιξη των διαπραγματεύσεων για το 10ο ΕΤΑ. Το Συμβούλιο είχε υποσχεθεί κατηγορηματικά ότι θα διαθέσει περισσότερα χρήματα για την αναπτυξιακή βοήθεια. Αυτό εξαγγέλθηκε με πολλές επιδοκιμασίες στις συνόδους κορυφής του Ιουλίου και του Δεκεμβρίου του 2005. Η Επιτροπή είχε υπολογίσει ότι το 10ο ΕΤΑ θα είχε προϋπολογισμό σχεδόν 25 δισ. ευρώ για την περίοδο 2008-2013.
Λυπάμαι πολύ διότι αντίθετα με τις υποσχέσεις αυτές, το Συμβούλιο μπόρεσε τώρα να συμφωνήσει μόνο σε ποσό μικρότερο των 23 δισ. ευρώ. Πέρα από το ότι διατίθενται λιγότερα χρήματα, αυτό σημαίνει και ότι με αυξανόμενη δημόσια αναπτυξιακή βοήθεια και με έναν σταθερό προϋπολογισμό ΕΤΑ θα επανεθνικοποιηθεί εκ των πραγμάτων η αναπτυξιακή βοήθεια της ΕΕ. Αυτό θα συνιστούσε οπισθοδρόμηση για όλες μας τις προσπάθειες να βελτιώσουμε τον συντονισμό της κοινοτικής αναπτυξιακής βοήθειας και ασφαλώς δεν μπορεί να είναι προς το συμφέρον μας.
Επιδοκιμάζω, ωστόσο, το γεγονός ότι εδώ στο Σώμα επεξεργαστήκαμε σε επίπεδο όλων των ομάδων μία πρόταση ψηφίσματος με σκοπό να διορθωθεί αυτή η αξιοθρήνητη κατάσταση. Απευθύνω έκκληση προς το Συμβούλιο να τηρήσει τις υποσχέσεις του και να διαθέσει τους πόρους για την κοινοτική αναπτυξιακή βοήθεια που είναι επειγόντως απαραίτητοι. Μια διαφορά ύψους 2 δισ. ευρώ δεν είναι μηδαμινή. Μιλάμε για την εξάλειψη της φτώχειας, για αειφόρο ανάπτυξη και για βαθμιαία ένταξη των χωρών ΑΚΕ στην παγκόσμια οικονομία.
Κύριε Προεδρεύων του Συμβουλίου, 2 δισ. ευρώ λιγότερα θα σήμαινε ότι γίνονται οικονομίες στο λάθος σημείο.
Marie-Arlette Carlotti, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. – (FR) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Winkler, όσον αφορά τη συνεργασία μεταξύ Ένωσης και χωρών ΑΚΕ, τέθηκαν διάφορα ποσά επί τάπητος: καταρχάς από την Επιτροπή και ύστερα, τον Δεκέμβριο 2005, από το Συμβούλιο, αλλά σε διάστημα μερικών εβδομάδων εξαφανίστηκαν σχεδόν 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ. Θέλω να πιστεύω ότι δεν πρόκειται εν προκειμένω παρά για ένα χονδροειδές σφάλμα υπολογισμού.
Ευτυχώς, η Επιτροπή κατέθεσε πρόσφατα, στις 17 Μαρτίου, ορισμένες νέες προτάσεις που χαρακτηρίζονται από δύο σημαντικές προόδους: καταρχάς, μια πρόσθετη δέσμη περίπου ενός δισεκατομμυρίου ευρώ για το δέκατο ΕΤΑ, που προορίζεται για την κάλυψη των διοικητικών δαπανών και, δεύτερον, μια συμπληρωματική δέσμη περίπου 300 εκατομμυρίων ευρώ για τις υπερπόντιες χώρες και εδάφη, που ως εκ τούτου θα ενταχθούν εκ νέου στο ΕΤΑ, όπως άλλωστε ζητούν. Πιστεύω ότι αυτές οι προτάσεις της Επιτροπής κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση και αντιπροσωπεύουν ένα πρώτο βήμα στον δρόμο που χάραξε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Το γεγονός είναι ότι αυτές οι προτάσεις βρίσκονται πλέον στα χέρια του Συμβουλίου και ότι εναπόκειται σε αυτό να επανέλθει με καλύτερες προτάσεις. Αυτό που διακυβεύεται είναι όντως ο λόγος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η δέσμευσή της στην καταπολέμηση της φτώχειας.
Ο λόγος της Ένωσης είναι αυτό που περιλαμβάνεται στο Παράρτημα 1 της αναθεωρημένης Συμφωνίας του Κοτονού. Ομολογουμένως, η διατύπωση ήταν εκουσίως αμφίσημη αφού το θέμα ήταν να εξασφαλιστεί η συμφωνία των εταίρων μας ΑΚΕ για αμφισβητούμενα και, θα μπορούσα να προσθέσω, επίμαχα πολιτικά θέματα. Δεν ήταν όμως αμφίσημη σε βαθμό που να εξηγεί τους εκκεντρικούς υπολογισμούς του Συμβουλίου. Ας μην αφήσουμε τους αφρικανούς εταίρους μας να θεωρήσουν ότι το νέο έμβλημα της Ευρώπης είναι: «οι υποσχέσεις δεν δεσμεύουν παρά μόνο όσους τις πιστεύουν».
Πράγματι δόθηκαν υποσχέσεις το 2005. Έτσι, στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουνίου, η Ένωση και τα κράτη μέλη ανέλαβαν την υποχρέωση να αυξάνουν ανά τακτά χρονικά διαστήματα την επίσημη αναπτυξιακή τους βοήθεια έως το 2015. Στη Σύνοδο Κορυφής της G8 τον Ιούλιο, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεσμεύτηκε επίσης, μαζί με τις άλλες δωρήτριες χώρες, να διπλασιάσει την επίσημη βοήθεια προς την Αφρική έως το 2010. Θα μπορέσουμε άραγε να τηρήσουμε αυτές τις υποσχέσεις με τον άτολμο προϋπολογισμό που προτείνει το Συμβούλιο για το δέκατο ΕΤΑ; Η απάντηση είναι «όχι» και το Συμβούλιο δεν μπορεί να ισχυρισθεί το αντίθετο.
Όσον αφορά τις διαδικασίες διαχείρισης και εκταμίευσης για αυτό το δέκατο ΕΤΑ, έχω επίσης λόγους ανησυχίας, αλλά απαιτούνται διευκρινίσεις τόσο από το Συμβούλιο όσο και από την Επιτροπή. Το θέμα αφορά, καταρχάς, τη χρηματοδότηση της «αναπτυξιακής» διάστασης στις συμφωνίες οικονομικής εταιρικής σχέσης που είναι υπό διαπραγμάτευση και, δεύτερον, τα νέα κριτήρια απόδοσης, που θέσπισε η Επιτροπή στο έγγραφο εργασίας της 13ης Ιανουαρίου για την κατανομή των πόρων του ΕΤΑ και τα οποία θα προστεθούν στο παραδοσιακό κριτήριο των «αναγκών».
Θέλω να τελειώσω με λίγα λόγια σχετικά με την εγγραφή του ΕΤΑ στον προϋπολογισμό. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει επανειλημμένα εκφραστεί υπέρ αυτής της εγγραφής, αφού πρόκειται για τον δημοκρατικό έλεγχο της διάθεσης κονδυλίων από τον προϋπολογισμό. Πιστεύω ότι μπορούμε να εντάξουμε το ΕΤΑ στον προϋπολογισμό σεβόμενοι τους εταίρους μας ΑΚΕ, διότι πρέπει να ξεφύγουμε από τις διακυβερνητικές πρακτικές που οδηγούν σε παζαρέματα, με την έκβαση που γνωρίζουμε ότι επήλθε για το ΕΤΑ στο Συμβούλιο του Δεκεμβρίου. Βεβαίως, δεν είναι αυτό το ζήτημα που μας απασχολεί σήμερα –κάθε πράγμα στον καιρό του– ωστόσο δεν πρέπει για αυτόν τον λόγο να λησμονηθεί.
Thierry Cornillet, εξ ονόματος της Ομάδας ALDE. – (FR) Κύριε Πρόεδρε, δεν διέφυγε από τον κ. Winkler ότι το παρόν ψήφισμα δεν είναι μόνο ένα κοινό ψήφισμα, αλλά και ομόφωνο. Όλα τα κόμματα, ασχέτως των πολιτικών μας διαφορών, σας υπενθυμίζουν τα καθήκοντά σας.
Πρόκειται για ζήτημα τιμής για την Ευρωπαϊκή Ένωση και ζήτημα τήρησης των υπεσχημένων. Το ζήτημα δεν είναι μια υπόσχεση, αλλά οι σαφείς δεσμεύσεις, και είναι θέμα αξιοπιστίας της εξωτερικής μας δράσης. Η αξιοπιστία δεν συναρτάται μόνο από το μέγεθος της βοήθειας, συναρτάται και από την αποτελεσματικότητά της.
Με την άδειά σας θα προβώ σε δύο παρατηρήσεις. Όσον αφορά το μέγεθος, κάποιος μπορεί να νομίζει ότι διεξάγουμε εδώ μια εικονική συζήτηση επειδή, ανάμεσα στα 22 και τα 24 δισεκατομμύρια ευρώ, και λαμβάνοντας υπόψη το υπόλοιπο και τις μη πραγματοποιηθείσες δαπάνες, μικρή εν τέλει σημασία έχει να διαφωνούμε για 2 δισεκατομμύρια ευρώ, τα οποία ενδεχομένως να μην δαπανηθούν. Επί αυτού φέρετε ευθύνη: πρώτον, να διασφαλίσετε ότι αυτά τα χρήματα πράγματι θα δαπανηθούν και, δεύτερον, ότι θα διατεθεί το μεγαλύτερο δυνατό μερίδιο κυρίως σε ευρείας κλίμακας περιφερειακά έργα. Με τον όρο «περιφέρεια» εννοώ στο πλαίσιο της Νέας Εταιρικής Σχέσης για την Ανάπτυξη της Αφρικής.
Το αντικείμενο της δεύτερης παρατήρησής μου μου προκαλεί μεγάλη σύγχυση. Πράγματι, αν τηρήσουμε τις δεσμεύσεις μας και από το 0,31% ανέβουμε στο 0,56% του ΑΕγχΠ το 2010, θα έχουμε να δαπανήσουμε επιπλέον 50 δισεκατομμύρια ευρώ για την επίσημη αναπτυξιακή βοήθεια, εκ των οποίων τα 25 δισεκατομμύρια μόνο για την Αφρική –ήτοι ένα ΕΤΑ ετησίως–, όπως μόλις δεσμευτήκαμε. Μου προκαλεί μεγάλη σύγχυση όταν αντιλαμβάνομαι ότι, όσον αφορά το 80% της χρηματοδότησης, αυτή η υπόσχεση διάθεσης χρημάτων θα πρέπει να τηρηθεί από τα κράτη μέλη και όχι από την Ένωση. Ωστόσο, όταν ήδη βλέπω πώς αντιδρούν τα κράτη μέλη που πρέπει να χρηματοδοτήσουν το ΕΤΑ με ποσό ύψους 24 δισεκατομμυρίων ευρώ για μια πενταετία, αμφιβάλλω αν θα μπορέσουν να μας δείξουν την ικανότητά τους για παροχή χρηματοδότησης 25 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως ή σχεδόν ετησίως.
Βρισκόμαστε, επομένως, εδώ στο βασίλειο της εικονικής πραγματικότητας. Πιστεύω ότι αντιμετωπίζουμε τον κίνδυνο να συμβούν δύο πράγματα: να γελοιοποιηθούμε ανακοινώνοντας πολύ υψηλά ποσά για ελάχιστα αποτελέσματα και, κυρίως, να δημιουργηθεί ένα φαινόμενο μπούμερανγκ για τους φορολογούμενους ψηφοφόρους μας, που θα αναρωτηθούν πώς άραγε μπορούμε να αξιοποιήσουμε κατά τον καλύτερο τρόπο τα ποσά που ανακοινώθηκαν.
ΠΡΟΕΔΡΙΑ ΤΟΥ κ. MAURO Αντιπροέδρου
Margrete Auken, εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE. – (DA) Κύριε Πρόεδρε, ο κόσμος αντιμετωπίζει τεράστιες προκλήσεις: φτώχεια, κλιματική αλλαγή, σοβαρές ασθένειες και ένοπλες συγκρούσεις. Αν το Συμβούλιο επιθυμεί να επιδείξει παγκόσμιο αίσθημα ευθύνης, δεν πρέπει να είναι πιο τσιγγούνικο και πιο σφικτοχέρικο σε σύγκριση με την Επιτροπή και να προβεί σε περικοπές περισσότερων από 2 δισεκατομμύρια ευρώ. Πρέπει να αυξήσουμε αισθητά τη συνολική βοήθεια της ΕΕ προς τους φτωχότερους πληθυσμούς του κόσμου ούτως ώστε να τιμήσουμε τις υποσχέσεις μας. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι τα κράτη μέλη υποσχέθηκαν να επιτύχουν τον στόχο του ΟΗΕ για αύξηση της βοήθειας σε 0,7% του ΑΕγχΠ της ΕΕ μέχρι το 2015 και ότι υπάρχει ένας μεσοπρόθεσμος στόχος αύξησής της σε 0,56% μέχρι το 2010. Η αναπτυξιακή βοήθεια είναι καλή και άγια, ακόμη πιο σημαντικά όμως είναι άλλα πράγματα, όπως το δίκαιο εμπόριο. Αν, ταυτόχρονα, η ΕΕ διατηρήσει τις υπέρογκες γεωργικές της επιδοτήσεις και, από πάνω μάλιστα, περικόψει την αναπτυξιακή βοήθεια, το αποτέλεσμα θα είναι ένα θανάσιμο μείγμα που θα πλήξει πρώτα τους φτωχούς και κατόπιν όλους μας. Συνεπώς, για το καλό του κοινού μας μέλλοντος πρέπει να τιμήσουμε τις υποσχέσεις που δώσαμε.
Luisa Morgantini, εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL. – (IT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, το 2005 ήταν το έτος της ρητορικής με θέμα την ανάπτυξη και την καταπολέμηση της φτώχειας. Υπό τη βρετανική Προεδρία, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεσμεύθηκε σε ποικίλα θεσμικά και διεθνή όργανα, όπως το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, η διάσκεψη κορυφής της ομάδας G8, η διάσκεψη κορυφής της χιλιετίας, η διάσκεψη της 5ης Σεπτεμβρίου 2005, να αυξήσει τη χρηματοδοτική της υποστήριξη για την επίτευξη των στόχων ανάπτυξης της Χιλιετίας, αυξάνοντας και την αναπτυξιακή βοήθεια.
Η μη τήρηση αυτών των δεσμεύσεων θα σήμαινε στην πραγματικότητα ένα βήμα προς τα πίσω σε σχέση με όλες τις διεθνείς δεσμεύσεις των τελευταίων ετών για την καταπολέμηση της φτώχειας και την επιβεβαίωση ότι επρόκειτο για ρητορικές δηλώσεις. Η μείωση των πόρων του δέκατου ΕΤΑ ήταν ένα σφάλμα, έστω και εάν δεν δαπανήθηκαν τα χρήματα του ενάτου, ενώ αντιθέτως πρέπει να προβλεφθεί η χρηματοδοτική κάλυψη των μεγάλων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που απαιτούν οι χώρες ΑΚΕ στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων για τις ΣΟΕΣ.
Πώς είναι δυνατόν να πιστεύουμε ότι οι χώρες αυτές –υπενθυμίζω ότι μιλάμε για χώρες στις οποίες ζει η πλειονότητα των φτωχότερων πληθυσμών του κόσμου– μπορούν να φέρουν εις πέρας μακροοικονομικές, εθνικές και περιφερειακές μεταρρυθμίσεις χωρίς τη βοήθεια της Ευρώπης; Πώς θα μπορέσουν να περιορίσουν τις κοινωνικές επιπτώσεις των νέων μεταρρυθμίσεων, οι οποίες θα προστεθούν στους περιορισμούς που επιβάλλουν ήδη οι μεταρρυθμίσεις των διεθνών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων; Για ποιον λόγο να προχωρήσουν σε νέες μειώσεις των τιμών και συνεπώς στην περαιτέρω μείωση των διαθέσιμων δημόσιων πόρων, όπως ζητήθηκε στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων για τις ΣΟΕΣ, εάν από την ευρωπαϊκή πλευρά τα κράτη μέλη δεν είναι διατεθειμένα να καταβάλουν καμία προσπάθεια για να αυξήσουν τη στήριξη προς τους κρατικούς προϋπολογισμούς των χωρών ΑΚΕ; Στο όνομα ποιας εταιρικής σχέσης;
Πιστεύω πως δεν υπάρχει αρκετή σαφήνεια όσον αφορά τις συγκεκριμένες δεσμεύσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη διαδικασία χρηματοδότησης για την ανάπτυξη +5 ή όσον αφορά το ακριβές μέγεθος της χρηματοδότησης για την ανάπτυξη στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων ΣΟΕΣ. Πώς θα μπορέσουμε να μείνουμε πιστοί στις δεσμεύσεις εάν μειώσουμε τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό για την ανάπτυξη; Λαμβάνοντας υπόψη και τη διεθνή γεωπολιτική κατάσταση, πιστεύω πως θα ήταν πολύ πιο συνετό εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης να επενδύσει σήμερα σε μια σχέση αμοιβαίας πολιτικής στήριξης με τις πλέον φτωχές χώρες και εν συνεχεία να ενισχύσει την εταιρική σχέση ΕΕ-ΑΚΕ.
Alessandro Battilocchio (NI). – (IT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, η Ευρωπαϊκή Ένωση, ο μεγαλύτερος δωρητής παγκοσμίως, έχει την υποχρέωση να τιμήσει τις δεσμεύσεις που ανέλαβε πολλές φορές το 2000 με τον καθορισμό των στόχων της Χιλιετίας και προσφάτως στο Συμβούλιο και στη διάσκεψη της ομάδας G8 το 2005.
Κύριε Υπουργέ, η προτεινόμενη μείωση της διάθεσης πόρων για το ΕΤΑ δεν αποτελεί θετικό μήνυμα για τους παγκόσμιους εταίρους μας και προπαντός για τις χώρες ΑΚΕ, σε μια στιγμή μάλιστα κατά την οποία γίνεται σαφές ότι απέχουμε πολύ από την επίτευξη των στόχων της Χιλιετίας. Η παγκοσμιοποίηση επιβάλλει καθημερινά νέες και δύσκολες προκλήσεις για τις αναπτυσσόμενες χώρες.
Για να καταστούν πραγματικά αποτελεσματικές οι προσπάθειές μας για την καταπολέμηση της φτώχειας, εκτός από το ύψος της χρηματοδότησης, θα πρέπει να επιδιώξουμε με κάθε τρόπο τη διαφάνεια, τη συνεκτικότητα με τις υπόλοιπες πολιτικές της Ένωσης, την εφαρμογή του κριτηρίου των επιδόσεων για τις δικαιούχους χώρες και, προπαντός, την ολοκληρωμένη συμμετοχή των ενδιαφερόμενων κυβερνήσεων και τον συντονισμό των διαφόρων οργάνων, τόσο σε ευρωπαϊκό επίπεδο όσο και στις πολιτικές ανάπτυξης που εφαρμόζουν μεμονωμένα τα διάφορα κράτη μέλη με σκοπό την απλούστευση των διοικητικών διαδικασιών που καταλαμβάνουν ακόμη ένα πολύ σημαντικό τμήμα της συνολικής δαπάνης.
Είναι απολύτως αναγκαίο το Συμβούλιο να συμφωνήσει για τη διάθεση των αναγκαίων πόρων για την τήρηση των ειλημμένων δεσμεύσεων και η Επιτροπή, με βάση τις συστάσεις που έλαβε από το Ελεγκτικό Συνέδριο τον Σεπτέμβριο του 2005, να δεσμευθεί για την εκπόνηση ενός διαφανούς, αποτελεσματικού και αποδοτικού συστήματος ορθής διαχείρισης των πόρων.
Ρόδη Κράτσα-Τσαγκαροπούλου (PPE-DE). – Κύριε Πρόεδρε, το θέμα που συζητούμε απόψε είναι πολύ σημαντικό για την εξωτερική δράση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και για τις προσπάθειες να ανταποκριθούμε στην πολιτική μας δέσμευση για την επίτευξη των στόχων της Χιλιετίας. Είναι εύλογο λοιπόν να διερωτώμεθα εάν το προτεινόμενο ποσό για το 10ο Περιφερειακό Ταμείο υπολείπεται αυτού που είχε υπολογίσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και γα το οποίο είχαμε δεσμευθεί ή είναι ικανοποιητικό για να ανταποκριθούμε στους στόχους και στις ανάγκες.
Δεν είναι όμως μόνο το ύψος της χρηματοδότησης που πρέπει να μας απασχολήσει. Έχουμε πολλές φορές παρατηρήσει προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν άμεσα και που άπτονται της ταχύτητας των εκταμιεύσεων και της συσσώρευσης αχρησιμοποίητων πιστώσεων που φτάνουν τα 11 δις, όπως αναφέρατε, κύριε Προεδρεύοντα.
Εξάλλου, η εγγραφή του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης στον προϋπολογισμό θα άρει πολλές από τις περιπλοκές και τις δυσκολίες στην εκτέλεση των διαδοχικών ευρωπαϊκών περιφερειακών ταμείων, θα συμβάλει στην επιτάχυνση της ρευστοποίησής τους και θα εξαλείψει το υφιστάμενο δημοκρατικό έλλειμμα, κάτι το οποίο έχει επανειλημμένως εκφράσει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Επίσης, κύριε Πρόεδρε, κύριε Προεδρεύοντα, κυρίες και κύριοι, τα κονδύλια που διαχειρίζεται η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων δεν ελέγχονται από το Ελεγκτικό Συνέδριο και από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η διαφάνεια θα πρέπει να βελτιωθεί αν διαβιβάζονται πληροφορίες σχετικά με τα κονδύλια αυτά, ποσά ανά είδος χρήσης, γενική εικόνα των αποτελεσμάτων και της συνεργασίας με το υπόλοιπο μέρος της εκτέλεσης και την προστιθεμένη αξία.
Επίσης, δεσμευτήκαμε εμείς, μαζί με τις χώρες ΑΚΕ, για να υλοποιήσουμε τους αναπτυξιακούς στόχους της Χιλιετίας. Και λαμβάνοντας αφορμή από τον σεβασμό των φορολογουμένων στον οποίο αναφέρθηκε ο κ. Cornillet, θέλω να πω ότι πρέπει να αξιολογήσουμε τους μηχανισμούς υλοποίησης και ελέγχου τόσο στα δικά μας όργανα όσο και στα κράτη που επωφελούνται. Θα είμαστε και πιο δημοκρατικοί, και πιο συνεπείς στις δεσμεύσεις μας απέναντι στους φορολογουμένους ευρωπαίους και πιο αποτελεσματικοί στους στόχους της Χιλιετίας.
Karin Scheele (PSE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, η οικονομική πτυχή βρίσκεται στο επίκεντρο πολλών συζητήσεων για την αναπτυξιακή πολιτική. Αυτό ισχύει ακόμα περισσότερο τώρα, γιατί οι διαπραγματεύσεις μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τον προϋπολογισμό της επόμενης επταετίας ήταν πολύ έντονες. Γνωρίζουμε ότι η πρόταση της Επιτροπής καθιστά ανέφικτους πολλούς στόχους που είχαν διατυπωθεί επανειλημμένα. Αυτό ισχύει για εντελώς διαφορετικούς τομείς: τα προγράμματα ανταλλαγής φοιτητών, τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και, φυσικά, ιδίως τα αναπτυξιακά προγράμματα, τα προγράμματα κατά της φτώχειας και τα προγράμματα για την αειφόρο ανάπτυξη.
Σε αυτήν τη συζήτηση για τη Συμφωνία του Κοτονού δεν ασχολούμαστε με τις δημοσιονομικές προοπτικές, οι οποίες αποτελούν τώρα αντικείμενο τόσο έντονης συζήτησης, εφόσον το ΕΤΑ δεν ανήκει στον γενικό προϋπολογισμό. Ωστόσο, τα προβλήματα είναι τα ίδια. Οι άνθρωποι λένε μεγάλα λόγια –ούτε κι εμείς αποτελούμε εδώ εξαίρεση– αλλά διαθέτουν πολύ λίγα χρήματα. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο λυπάται διότι το Συμβούλιο ορίζει το συμφωνημένο συνολικό ποσόν για το 10ο ΕΤΑ κάτω από το επίπεδο που είχε υπολογίσει η Επιτροπή. Τα ακριβή αριθμητικά στοιχεία αναφέρθηκαν ήδη αρκετές φορές. Η μείωση κατά 2 δισ. ευρώ είναι αντίθετη με τις υποσχέσεις που είχε δώσει η Ένωση στο πλαίσιο της αναθεώρησης της Συμφωνίας του Κοτονού και αγνοεί όλες τις υποσχέσεις για ουσιαστική αύξηση της αναπτυξιακής βοήθειας. Απευθύνουμε έκκληση στα κράτη μέλη να αυξήσουν σημαντικά τη συνεισφορά τους στο 10ο ΕΤΑ προκειμένου να τηρηθούν οι υποσχέσεις που δόθηκαν.
Αισθάνομαι επίσης μεγάλη χαρά γιατί το ψήφισμα θα είναι ομόφωνο, διότι φυσικά αυτό θα είναι μεγάλη υποστήριξη των θέσεων που διατύπωσαν σήμερα εδώ πολλά μέλη του Σώματος. Θα ήθελα, ωστόσο, να επαναλάβω ότι υποστηρίζω τις τροπολογίες που έχουμε μπροστά μας και ασχολούνται πολύ με την εξασφάλιση της χρηματοδότησης των αναπτυξιακών πτυχών των συμφωνιών οικονομικής εταιρικής σχέσης. Πρέπει να χρηματοδοτηθεί μια «αναπτυξιακή διάσταση» με χρήματα που προορίζονταν για την επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων της Χιλιετίας ή με επιπλέον χρήματα – όπως ζητάμε εμείς και όπως θα ήθελα να δω να ζητείται στο ψήφισμα; Θα ήθελα να επαναλάβω την υποστήριξή μου για το αίτημα που διατύπωσε ήδη η συνάδελφός μου κ. Kinnock να υπάρχουν πρόσθετοι πόροι για το ΕΤΑ όταν θα ενταχθούν η Ρουμανία και η Βουλγαρία – πράγμα που θα συμβεί πολύ σύντομα.
Hans Winkler, Προεδρεύων του Συμβουλίου. (DE) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, σας άκουσα πολύ προσεκτικά και αναγνωρίζω ότι στο Σώμα επικρατεί ομοφωνία. Θα ήθελα, ωστόσο, να πω ότι φυσικά το Συμβούλιο θα τηρήσει τις υποσχέσεις του. Είπα ήδη, και εμμένω στην άποψή μου, ότι πιστεύουμε πως ασφαλώς τηρούμε τις υποσχέσεις μας προς τις χώρες ΑΚΕ.
Το ζήτημα της κατανομής και διάθεσης πόρων είναι επίσης πολύ σημαντικό, διότι σε αυτό το πλαίσιο πρέπει να συζητηθούν και διαρθρωτικά προβλήματα –αναφέρθηκε για παράδειγμα το θέμα των υπολοίπων. Φυσικά είναι προς το συμφέρον μας να παραμείνουν τα υπόλοιπα όσο το δυνατόν λιγότερα. Αυτό απαιτεί πολύ προσεκτική εξέταση, την οποία θα κάνουμε και θα επανέλθουμε στο θέμα αυτό.
Αναφέρθηκε επίσης το θέμα της αύξησης των πόρων για την αναπτυξιακή βοήθεια προς τις υπερπόντιες χώρες. Θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι η εσωτερική συμφωνία χρηματοδότησης προβλέπει τη δυνατότητα συγχρηματοδότησης από τα κράτη μέλη προς το ΕΤΑ ή μέσω αυτού.
Αναφέρθηκε αρκετές φορές το θέμα των οικονομικών εταιρικών σχέσεων. Στο πλαίσιο αυτών των εταιρικών σχέσεων, που τις θεωρούμε ασφαλώς ως μέσα αναπτυξιακής βοήθειας, μία από τις φιλοδοξίες μας είναι να υποστηρίξουμε τις χώρες ΑΚΕ να αξιοποιήσουν το δυναμικό τους για οικονομική ενσωμάτωση και να αυξήσουν τον ανταγωνισμό τους με την επέκταση των εμπορικών δυνατοτήτων τους. Επίσης, οι περιφέρειες ΑΚΕ θα ενισχυθούν με την περιφερειακή πολιτική και οικονομική ενσωμάτωση και την ενσωμάτωσή τους στην παγκόσμια οικονομία. Ως εκ τούτου, θεωρούμε πως είναι εξαιρετικά σημαντικό να παρέχουν οι συμφωνίες οικονομικής εταιρικής σχέσης υποστήριξη μέσω αναπτυξιακής βοήθειας από το 10ο ΕΤΑ.
Τέλος, θα ήθελα να αναφερθώ και πάλι στην αύξηση πόρων που συνδέεται με τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία. Το Συμβούλιο ακολούθησε πλήρως τη μέχρι τώρα πρακτική και συμπεριέλαβε τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία, που θα έχουν προσχωρήσει μέχρι τότε, στους υπολογισμούς των πόρων για το 10ο ΕΤΑ το 2008. Θεωρώ αυτήν τη διαδικασία απόλυτα σωστή και δεν πιστεύω ότι το Συμβούλιο φέρθηκε άδικα.
Πολλά από αυτά που συζητήθηκαν και ζητήθηκαν εδώ σήμερα αποτελούν ακόμα αντικείμενο διαπραγματεύσεων. Επίσης, όλα αυτά ασφαλώς σχετίζονται και με τις δημοσιονομικές προοπτικές. Θα ήθελα να υπογραμμίσω και πάλι ότι η αυστριακή Προεδρία είναι πρόθυμη για ανταλλαγή απόψεων μαζί σας σχετικά με τα αναπτυξιακά ζητήματα. Σε αυτό το πλαίσιο προτείναμε να ενημερώσουμε την Επιτροπή Ανάπτυξης του Κοινοβουλίου μετά το επόμενο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων και Εξωτερικών Σχέσεων, που θα ασχοληθεί στις 11 Απριλίου αποκλειστικά και μόνο με αναπτυξιακά ζητήματα. Ανεπίσημα έχει ήδη επιλεγεί για τον σκοπό αυτόν η 24η Απριλίου.
Πρόεδρος. Ανακοινώνω ότι έλαβα έξι προτάσεις ψηφίσματος(1), βάσει του άρθρου 108, παράγραφος 5, του Κανονισμού.
15. Παρεμβάσεις ενός λεπτού επί σημαντικών πολιτικών ζητημάτων
Πρόεδρος. Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τις παρεμβάσεις ενός λεπτού επί σημαντικών πολιτικών θεμάτων.
Manuel Medina Ortega (PSE). – (ES) Λαμβάνω σήμερα τον λόγο για να μιλήσω για μια μεγάλη ανθρωπιστική τραγωδία που συμβαίνει αυτή τη στιγμή.
Από την 1η Ιανουαρίου του τρέχοντος έτους, περισσότεροι από χίλιοι αφρικανοί μετανάστες έφτασαν στις ακτές των Καναρίων Νήσων, αλλά πολλοί περισσότεροι πνίγηκαν κατά τη διάρκεια του διάπλου από την Μαυριτανία ως τις Κανάριες Νήσους. Πρόκειται για μια τρομερή απώλεια ανθρώπινων ζωών.
Η ισπανική κυβέρνηση και η κυβέρνηση της Μαυριτανίας έχουν αρχίσει να συνεργάζονται, αλλά ελπίζω ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση, και συγκεκριμένα η Επιτροπή και το Συμβούλιο, θα υιοθετήσουν μέτρα που θα συμβάλλουν στην επίλυση αυτής της μεγάλης ανθρώπινης τραγωδίας πολύ σύντομα.
Arūnas Degutis (ALDE). – (LT) Η επέκταση και η υλοποίηση του διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών αποτελεί σχεδόν ένα βασικό στήριγμα στην προσπάθειά μας να επιτύχουμε τους στόχους που παρουσιάστηκαν στη Λευκή Βίβλο του 2001 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και να κάνουμε πραγματικότητα τη Στρατηγική της Λισαβόνας. Ωστόσο, τα έργα του διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών έχουν μόνο αξιολογηθεί ως προς το αν σχεδιάστηκαν, χρηματοδοτήθηκαν και εφαρμόστηκαν σωστά. Λαμβάνοντας υπόψη την πρόταση στις δημοσιονομικές προοπτικές για την περίοδο 2007-2013 που κατέθεσε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Δεκέμβριο, καθίσταται σαφές ότι θα υπάρξουν οικονομικές δυσκολίες κατά την αξιολόγηση των έργων. Κατά συνέπεια, πιστεύω ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα έπρεπε να συνδράμει περισσότερο στην υλοποίηση ενθαρρύνοντας τα ακόλουθα μέτρα: μια πιο ευέλικτη προσέγγιση στη χρήση των Διαρθρωτικών Ταμείων και του Ταμείου Συνοχής κατά τη χρηματοδότηση των διευρωπαϊκών δικτύων μεταφορών και τη χρηματοδότηση των προγραμμάτων «Galileo» για τη γραμμή του προϋπολογισμού για την επιστημονική έρευνα. Tα έργα πρέπει επίσης να ιεραρχηθούν και να δοθεί προτεραιότητα σε έργα, για παράδειγμα, στον σιδηροδρομικό τομέα, ο οποίος έχει σημειώσει τη μεγαλύτερη πρόοδο μέχρι σήμερα με τους λεγόμενους διασυνοριακούς σιδηροδρομικούς διαδρόμους του.
Ilda Figueiredo (GUE/NGL). – (PT) Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι πορτογάλοι αγρότες λόγω του κακού γεωργικού έτους, το οποίο προκλήθηκε από τη σοβαρή ξηρασία του περασμένου έτους, επιδεινώθηκαν από τον μονομερή τερματισμό από την κυβέρνηση των μέτρων για τα γεωργικά προϊόντα που συμφωνήθηκαν το 2005 με τους αγρότες και συγχρηματοδοτήθηκαν κατά 85% από την ΕΕ. Αυτή η κατάσταση αποτελεί επίσης ένα παράδειγμα των συνεπειών της εφαρμογής των παράλογων κριτηρίων του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, το οποίο οδηγεί σε δραστικές μειώσεις του προϋπολογισμού προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα ελλείμματα, ανεξαρτήτως των οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων που προκύπτουν, και το οποίο εμποδίζει τη χρήση των κοινοτικών πόρων που λείπουν από τον προϋπολογισμό της Πορτογαλίας για το 15% της εθνικής συνεισφοράς, όπως επεσήμανε η κυβέρνηση.
Αυτή η κατάσταση θέτει δύο ερωτήματα: πρώτον, πότε θα καταργηθούν τα παράλογα κριτήρια του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης και, δεύτερον, αν η Επιτροπή διαθέτει κάποια στρατηγική για την ανακούφιση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι πορτογάλοι αγρότες.
Gerard Batten (IND/DEM). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, η Βρετανία απολαμβάνει επί του παρόντος μια φορολογική παρέκκλιση για το κόκκινο ντίζελ που χρησιμοποιείται στα σκάφη αναψυχής. Αυτή η παρέκκλιση λήγει τον Δεκέμβριο του 2006. Αν η παρέκκλιση δεν επεκταθεί, η τιμή καυσίμου για τα μηχανοκίνητα σκάφη μπορεί να τριπλασιαστεί. Αν συμβεί αυτό θα σημειωθεί μια αναπόφευκτη πτώση στη χρήση των σκαφών αναψυχής. Το δημόσιο ταμείο θα λαμβάνει λιγότερα φορολογικά έσοδα, όχι περισσότερα, και οι τοπικές κοινότητες θα υποστούν οικονομική ζημία. Η συνέχιση ισχύος της παρέκκλισης συζητείται ανάμεσα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή, αλλά η φορολογική πολιτική θα πρέπει να είναι αποκλειστικό προνόμιο των κυρίαρχων εθνικών κυβερνήσεων.
Όλοι οι βρετανοί βουλευτές θα πρέπει να ασκήσουν πίεση στον αρμόδιο Υπουργό για να διασφαλιστεί η συνέχιση ισχύος της παρέκκλισης. Θα πρέπει να συμμετάσχουν επίσης στην εκστρατεία για τη διατήρηση της παρέκκλισης που ξεκίνησε το περιοδικό Motorboat Monthly. Θα χαρώ να τους παράσχω λεπτομέρειες για το πώς μπορούν να το κάνουν αυτό.
Urszula Krupa (NI). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, είναι η τρίτη φορά στην τρέχουσα κοινοβουλευτική περίοδο που λαμβάνω τον λόγο σε σύνοδο της Ολομέλειας για να διαμαρτυρηθώ για τις διακρίσεις εις βάρος των Καθολικών. Αυτή τη φορά θέλω να μιλήσω για τη διακοπή της διαλογικής μετάδοσης μέσω Διαδικτύου του ραδιοφωνικού σταθμού Radio Maryja, ο οποίος αποτελεί τη μόνη αξιόπιστη πηγή πληροφόρησης για τους βουλευτές χριστιανικών πεποιθήσεων. Οι δραστηριότητές μας, όπως και εκείνες του εκλογικού μας σώματος, είναι συνδεδεμένες με αυτά τα μέσα ενημέρωσης και το γεγονός ότι η λήψη αυτού του σταθμού διακόπηκε σημαίνει, κατά συνέπεια, ότι στερούμαστε οποιασδήποτε επαφής με το εκλογικό μας σώμα εδώ και δύο μήνες.
Οι αιτήσεις και οι υπενθυμίσεις προς τις υπηρεσίες πληροφόρησης και τηλεπικοινωνιών δεν απέδωσαν αποτέλεσμα, γι’ αυτό αισθάνομαι την υποχρέωση να μιλήσω στο Κοινοβούλιο όσον αφορά το άρθρο 10 της Σύμβασης για την Προστασία των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών. Η τρέχουσα κατάσταση αποτελεί κατάφωρη παραβίαση των παγιωμένων αρχών της Συνθήκης. Ελπίζουμε ότι θα διασφαλιστούν οι ελευθερίες μας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, όπως και οι ελευθερίες άλλων μειονοτήτων.
Tunne Kelam (PPE-DE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να εκφράσω την ανησυχία μου σχετικά με τις συνθήκες κράτησης στις ρωσικές φυλακές. Κατά παράβαση του νόμου, ο Mikhail Khodorkovsky της εταιρείας Yukos εστάλη 7 000 χιλιόμετρα μακριά από την οικογένειά του. Η δικηγόρος του ταξίδεψε στο σιβηρικό στρατόπεδο συγκέντρωσης –χρειάστηκαν έξι ώρες με αεροπλάνο, δεκατρείς ώρες με τρένο και δύο ώρες με αυτοκίνητο– για να προετοιμάσει μια προσφυγή στο Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο Στρασβούργο. Της επιτρεπόταν να συναντά τον πελάτη της μόνο μετά τις 6.00 το απόγευμα. Μετά από πολλές απογευματινές συναντήσεις, ο κ. Khodorkovsky μεταφέρθηκε ξαφνικά σε ένα ειδικό κελί απομόνωσης. Βρίσκεται εκεί μέχρι σήμερα. Ο προφανής λόγος ήταν για να μην καταφέρει να ολοκληρώσει την προσφυγή του στο Δικαστήριο του Στρασβούργου. Καλώ τους συναδέλφους μου να αντιδράσουν σε αυτές τις αυθαίρετες ενέργειες των ρωσικών αρχών, οι οποίες αψηφούν καταφανώς τους νόμους τους.
Marianne Mikko (PSE). – (ET) Την Κυριακή δύο νέοι Εσθονοί, άτυποι εκλογικοί παρατηρητές, συνελήφθησαν στο Μινσκ. «Μην έρχεστε στο Μινσκ με την πορτοκαλί επανάστασή σας», τους είπαν. Οι εκλογές της Λευκορωσίας δεν ήταν ελεύθερες ούτε αυτή τη φορά. Είμαι βέβαιη ότι οι εκλογές που θα διεξαχθούν το προσεχές σαββατοκύριακο στην Ουκρανία θα είναι δημοκρατικές, δίκαιες και ελεύθερες. Έχοντας μόλις επιστρέψει από επίσκεψή μου στο Κίεβο, μπορώ να το βεβαιώσω αυτό.
Μολδαβία, Ουκρανία και Λευκορωσία – η Εσθονία συμπάσχει με αυτές τις χώρες διότι δεν λησμονούμε την ιστορία μας.
Αυτή την εβδομάδα, η Εσθονία θρηνεί έναν άνθρωπο χωρίς τον οποίο η επιστροφή μας στην Ευρώπη θα ήταν σημαντικά δυσκολότερη. Οι νεκρολογίες αναφέρονται στον Πρόεδρο Lennart Meri ως σπουδαίο Εσθονό. Ανακηρύχθηκε Ευρωπαίος της Χρονιάς πέντε χρόνια πριν από την προσχώρηση της Εσθονίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο Lennart Meri αφιέρωσε όλη του την ενέργεια στον αγώνα κατά της «στενόμυαλης ευρωπαϊκής» νοοτροπίας.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν θα πρέπει να συμπεριφέρεται με στενόμυαλο ή κοντόφθαλμο τρόπο. Πρέπει να υποστηρίξει όλες αυτές τις χώρες που προσπαθούν να ελευθερωθούν από τα δεσμά του παρελθόντος και να ενωθούν με μια δημοκρατική Ευρώπη.
Πρέπει να δηλώσουμε απερίφραστα ότι η εκπλήρωση των τριών κριτηρίων της Κοπεγχάγης προσφέρει και στα υποτελή κράτη της Σοβιετικής Ένωσης την ευκαιρία να γίνουν κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Danutė Budreikaitė (ALDE). – (LT) Με την απόφαση για την επέκταση της ζώνης του ευρώ να πλησιάζει γρήγορα, τα κριτήρια για την εισαγωγή του ευρώ πολιτικοποιούνται όλο και περισσότερο. Ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας δήλωσε ότι τα κριτήρια πρέπει να πληρούνται μακροπρόθεσμα, όχι μόνο κατά την περίοδο αξιολόγησης. Πρόσφατα, η υψηλή τιμή του ενεργειακού εφοδιασμού –ένας εξωτερικός παράγοντας, ανεξάρτητος από τη διαχείριση της οικονομίας μιας χώρας– επηρεάζει ένα από τα κριτήρια του Μάαστριχτ – τις αυξήσεις του πληθωρισμού. Η διατήρηση υψηλών ποσοστών οικονομικής ανάπτυξης και χαμηλού πληθωρισμού είναι πολύ περίπλοκη διαδικασία. Επιπλέον, κατά τον καθορισμό των κριτηρίων πληθωρισμού, πρέπει να λάβουμε επίσης υπόψη την τυχαία μείωση της τιμής ορισμένων αγαθών στη Φινλανδία και στις Κάτω Χώρες, οι οποίες έχουν τον χαμηλότερο πληθωρισμό και βελτιώνουν τα μέσα καθορισμού των κριτηρίων. Στη Λιθουανία ο πληθωρισμός ενδέχεται να υπερβεί ελαφρώς το ποσοστό που προβλέπεται στα κριτήρια. Για έξι έτη κυμαινόταν σε επίπεδα χαμηλότερα από τις απαιτήσεις του Μάαστριχτ, αλλά σε μια οικονομία που αναδύεται τόσο ραγδαία, η διατήρηση των χαμηλών τιμών είναι κάτι πραγματικά σύνθετο. Μετά το ανεπιτυχές δημοψήφισμα για τη Συνταγματική Συνθήκη και χωρίς μια κοινή εξωτερική και ενεργειακή πολιτική, ας επεκτείνουμε τουλάχιστον τη ζώνη του ευρώ και ας δώσουμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση νέα ώθηση για ανάπτυξη.
Mario Borghezio (NI). – (IT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, ο αποκλεισμός της πολωνικής αντιπροσωπείας και της Λίγκας του Βορρά από την Ομάδα της Ανεξαρτησίας και της Δημοκρατίας αποτελεί σκάνδαλο και αποφασίσθηκε με μια παράνομη από την αρχή ως το τέλος διαδικασία σοβιετικού τύπου.
Υπάρχει μια επιστολή προς τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εκ μέρους του τότε προέδρου του Προεδρείου της Ομάδας IND-DEM, κ. Piotrowski. Θα θέλαμε να μάθουμε από τον Πρόεδρο πότε θα λάβουμε επίσημη απάντηση σε αυτήν τη διαμαρτυρία.
Είμαστε έτοιμοι να προσφύγουμε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, ενώ παράλληλα, όσοι μας απέκλεισαν και μας εκπαραθύρωσαν από αυτήν την Ομάδα με μια σοβιετικού τύπου διαδικασία που θυμίζει κομουνιστικά καθεστώτα βρίσκονται στο στόχαστρο του Ελεγκτικού Συνεδρίου για ατασθαλίες στη χρήση πόρων, ατασθαλίες στις οποίες αντιταχθήκαμε πάντα εμείς και οι φίλοι και συνάδελφοι της πολωνικής αντιπροσωπείας, στο όνομα των αρχών της διαφάνειας. Το ζήτημα αυτό αποτελεί όνειδος για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και πρέπει να διαλευκανθεί.
Laima Liucija Andrikienė (PPE-DE). – (LT) Την περασμένη Κυριακή, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ανέμενε τη διεξαγωγή των προγραμματισμένων προεδρικών εκλογών στη Λευκορωσία. Είναι αλήθεια ότι η προεκλογική εκστρατεία δεν άφηνε πολλά περιθώρια ελπίδας ότι οι εκλογές θα ήταν δημοκρατικές, ελεύθερες και τίμιες, καθώς η εκστρατεία διεξήχθη σε μια ατμόσφαιρα απειλών, συλλήψεων των ηγετών της αντιπολίτευσης και καταπίεσης του ανεξάρτητου Τύπου. Το καθεστώς του Λουκασένκο ευθύνεται για όλα αυτά, αλλά κάποιοι έλπιζαν ακόμα ότι τουλάχιστον οι εκλογές θα ήταν δίκαιες. Δυστυχώς, αντί για εκλογές το μόνο που είδαμε ήταν μια παρωδία εκλογών – εκλογές νοθείας, όπως αυτές που οργανώνονταν τις δεκαετίες του 1930 ή του 1950 στην Ανατολική Ευρώπη και στη Λιθουανία κατά τη διάρκεια της σοβιετικής κατοχής. Αυτό επιβεβαιώνεται από τα συμπεράσματα της αποστολής παρατηρητών του ΟΑΣΕ, αλλά η «επανάσταση των τζιν» δεν τελείωσε. Περίπου 600 νέοι πέρασαν άλλη μια νύχτα σε σκηνές στην Πλατεία του Οκτώβρη στο Μινσκ, παρά τη θερμοκρασία των μείον 10 βαθμών Κέλσιου. Χθες, 11 πρεσβευτές της ΕΕ τους επισκέφθηκαν για να εκφράσουν την αλληλεγγύη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κύριε Πρόεδρε, πρέπει να απαιτήσουμε τη διεξαγωγή νέων προεδρικών εκλογών στη Λευκορωσία.
Lidia Joanna Geringer de Oedenberg (PSE). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, χαιρετίζουμε τη σαφή πρόοδο στις διαπραγματεύσεις με το Συμβούλιο για τις νέες δημοσιονομικές προοπτικές. Το αποτέλεσμα του χθεσινού τριμερούς διαλόγου ήταν απλώς το πρώτο βήμα στον δρόμο προς μια συμφωνία και αυτό το βήμα έγινε κατά το ήμισυ μέσω της αυστριακής Προεδρίας. Χρειάστηκαν τρεις ολόκληροι μήνες για να ξεκινήσει το Συμβούλιο διαπραγματεύσεις. Στο μεταξύ, σε εννέα μήνες θα εκπνεύσει η ισχύς της συμφωνίας, θα ξεκινήσει μια νέα προγραμματική περίοδος και η Ευρωπαϊκή Ένωση θα αποκτήσει δύο ακόμα μέλη, ωστόσο ακόμα δεν γνωρίζουμε ποιος θα είναι ο προϋπολογισμός μας και τι είδους Ευρωπαϊκή Ένωση είναι αυτή που προσπαθούμε να επιτύχουμε.
Δεν έχουμε χρόνο για διαπραγματεύσεις που παρατείνονται για μήνες, ειδικά καθώς οι πολίτες της ΕΕ δεν μπορούν να κατανοήσουν γιατί είναι τόσο δύσκολο να επιτευχθεί μια συμφωνία από τη στιγμή που όλοι πασχίζουμε να επιτύχουμε τον ίδιο στόχο, δηλαδή την ισορροπημένη ανάπτυξη προς όφελος όλων των κρατών μελών. Ωστόσο, ο χρόνος είναι εναντίον της προόδου και οι καθυστερήσεις στην εφαρμογή νέων προγραμμάτων είναι στην πραγματικότητα χαμένες δυνατότητες επενδύσεων και χαμένες ευκαιρίες. Αυτό είναι κάτι για το οποίο θα κληθούμε να λογοδοτήσουμε ενώπιον των πολιτών της ενωμένης Ευρώπης. Εν πάση περιπτώσει, δεν έχουμε την πολυτέλεια να ματαιοπονούμε τις προσεχείς εβδομάδες. Πρέπει να επιτευχθεί ένας συμβιβασμός το ταχύτερο δυνατόν.
Μάριος Ματσάκης (ALDE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, την προσεχή εβδομάδα στην Κύπρο εορτάζεται η ημέρα μνήμης για εκείνους που έχασαν τη ζωή τους στη λαϊκή εξέγερση του 1955 κατά της βρετανικής αποικιοκρατίας. Εκατοντάδες πολίτες, μεταξύ των οποίων γυναίκες και παιδιά, σκοτώθηκαν ή εκτελέστηκαν από τον βρετανικό στρατό κατά τη διάρκεια του τετραετούς αγώνα για την ελευθερία, ο οποίος ολοκληρώθηκε το 1959, όταν η Βρετανία υποχρεώθηκε να παραχωρήσει στην Κύπρο ένα είδος ανεξαρτησίας. Σήμερα, η Κύπρος και η Βρετανία, με πνεύμα συγχώρεσης και συμφιλίωσης, είναι φίλοι και εταίροι μέσω της συμμετοχής στην ΕΕ και συνεργάζονται στενά στην προσπάθεια να επιτευχθεί ειρήνη και ευημερία.
Δυστυχώς, ωστόσο, αυτή η σχέση κινδυνεύει να δηλητηριαστεί λόγω της συνεχούς παρουσίας βρετανικών δυνάμεων στην Κύπρο. Περίπου δέκα χιλιάδες βρετανοί στρατιώτες είναι εγκατεστημένοι σε μια περιοχή που αντιστοιχεί περίπου στο 4% του εδάφους του νησιού, γνωστή ως κυρίαρχες βρετανικές βάσεις. Πολλές χιλιάδες κυπρίων πολιτών ζουν σε αυτές τις περιοχές στις οποίες, όλως παραδόξως, το κοινοτικό κεκτημένο δεν ισχύει. Τα ανθρώπινα δικαιώματά τους παραβιάζονται σοβαρά από τη Βρετανία.
Απευθύνω έκκληση στους βρετανούς συναδέλφους μου να κατανοήσουν τα αισθήματα και να σεβαστούν τα δικαιώματα του κυπριακού λαού και να ασκήσουν πίεση στην κυβέρνησή τους ώστε να επιστρέψει αυτή την περιοχή των βρετανικών βάσεων στους νόμιμους δικαιούχους της: στον λαό της Κύπρου.
Γνωρίζω ότι πρόκειται για ένα ευαίσθητο σημείο, αλλά ελπίζω ότι θα συμφωνήσετε μαζί μου ότι είναι απολύτως απαράδεκτο η Βρετανία, ένα κράτος μέλος της ΕΕ, να καταλαμβάνει μέρος ενός άλλου κράτους μέλους της ΕΕ, της Κύπρου.
Dariusz Maciej Grabowski (NI). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, η Ευρωπαϊκή Ένωση συντάχθηκε με την τράπεζα UniCredito Italiano στη διένεξή της με την πολωνική κυβέρνηση. Με αυτόν τον τρόπο, αγνόησε την παλιά ρωμαϊκή αρχή Pacta sunt servanda –οι συμφωνίες πρέπει να τηρούνται– καθώς η UniCredito δεν τήρησε τους δικούς της όρους της συμφωνίας. Η Ένωση αγνόησε το γεγονός ότι ως αποτέλεσμα των ενεργειών της τράπεζας, οι τραπεζικές υπηρεσίες στην πολωνική αγορά έγιναν μονοπώλιο. Ουσιαστικά, οι αξιωματούχοι της ΕΕ προστατεύουν τα συμφέροντα και τα κέρδη της UniCredito Italiano.
Θέλουν οι αξιωματούχοι της ΕΕ να αποδείξουν με αυτή τη στάση ότι η ιδέα πως τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα υπάρχουν για να προστατεύουν τους καταναλωτές, τους επιχειρηματίες και τον ανταγωνισμό είναι μια απλή κοινοτοπία και ότι το μόνο που μετρά πραγματικά είναι τα συμφέροντα των μεγάλων επιχειρήσεων; Αυτή είναι μια υπαγόρευση στην οποία εμείς οι πολωνοί βουλευτές είμαστε αντίθετοι.
Csaba Sándor Tabajdi (PSE). – (HU) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να μιλήσω για την πρόσφατη διακριτική μεταχείριση που υφίστανται τα νέα κράτη μέλη. Η σύνοδος του Στρασβούργου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είναι πάντα μια σοβαρή δοκιμασία για τους βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Πολλοί βουλευτές μπορούν να φτάσουν στο Στρασβούργο μόνο μέσω Φρανκφούρτης. Αυτό συνεπάγεται ένα εξαντλητικό ταξίδι δυόμισι ωρών με το λεωφορείο.
Τώρα προστέθηκε μια ακόμα δυσκολία σε αυτές που αντιμετωπίζαμε μέχρι στιγμής. Οι επιβάτες που ταξιδεύουν με αεροπορικές εταιρείες νέων κρατών μελών πρέπει τώρα να περνούν από δύο ελέγχους ασφαλείας στη Φρανκφούρτη, ενώ οι άλλοι επιβάτες περνούν μόνο από έναν. Έχει ενδιαφέρον το γεγονός ότι οι επιβάτες που ταξιδεύουν στο Αφγανιστάν πρέπει να περάσουν από τους ελέγχους ασφαλείας μόνο μία φορά, ενώ όσοι ταξιδεύουν στις πρωτεύουσες των νέων κρατών μελών, όπως το Τάλιν, η Ρίγα, το Βίλνιους, η Βαρσοβία, η Πράγα, η Μπρατισλάβα, η Βουδαπέστη και η Λιουμπλιάνα πρέπει να περάσουν από δύο ελέγχους ασφαλείας.
Πρόκειται για ένα παράδειγμα άλλης μία ανοιχτής διακριτικής μεταχείρισης εις βάρος των αεροπορικών εταιρειών των νέων κρατών μελών και των επιβατών που ταξιδεύουν προς αυτές τις χώρες, διότι αυξάνει τις δαπάνες που βαρύνουν τις αεροπορικές εταιρείες. Θα ήθελα να ζητήσω από τους γερμανούς βουλευτές να βοηθήσουν να τεθεί τέλος στη διακριτική μεταχείριση εις βάρος των νέων κρατών μελών.
Hannu Takkula (ALDE). – (FI) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να αναφερθώ σε δύο θέματα εν συντομία. Η δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι πολύ σημαντικά για τους Ευρωπαίους: μας αρέσει να τα αγαπάμε και να τα προστατεύουμε. Ο κ. Tunne Kelam έχει ήδη θίξει το θέμα της κατάστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Ρωσία και, ειδικά, τη μεταχείριση του Mikhail Khodorkovsky. Αν εμείς στην Ευρωπαϊκή Ένωση υποστηρίζουμε πραγματικά τα ανθρώπινα δικαιώματα, δεν μπορούμε να το δεχθούμε αυτό. Πρέπει να παρέμβουμε στην υπόθεση Khodorkovsky, καθώς και στην κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Ρωσία εν γένει.
Ένα άλλο θέμα που αφορά τη δημοκρατία είναι η ιδέα ότι εμείς στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να γνωρίζουμε ακριβώς σε τι δαπανώνται τα χρήματα των ευρωπαίων φορολογούμενων. Δεν μπορούμε να υποστηρίζουμε τρομοκρατικές οργανώσεις όπως η Χαμάς, η οποία βρίσκεται τώρα στην εξουσία στην αυτόνομη παλαιστινιακή ζώνη. Αντ’ αυτού, θα πρέπει να προωθούμε τη δημοκρατία και θα πρέπει να σταματήσουμε τη συνεργασία με τρομοκρατικές οργανώσεις και να σταματήσουμε να τις χρηματοδοτούμε.
James Hugh Allister (NI). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, σύμφωνα με την εφαρμογή της οδηγίας περί νιτρορύπανσης, ο γεωργικός τομέας στην εκλογική μου περιφέρεια, όπως και αλλού, υφίσταται εκτεταμένες δαπάνες κεφαλαίου προκειμένου να αυξήσει σημαντικά τη χωρητικότητα των δεξαμενών κοπριάς. Για την παροχή βοήθειας προς τον τομέα, ανακοινώθηκε ένα πρόγραμμα ενίσχυσης της κυβέρνησης του ΗΒ με δυνατότητα υποβολής αιτήσεων μέχρι το τέλος του τρέχοντος μηνός. Στη συνέχεια, μονομερώς, η ίδια υπηρεσία ανακοίνωσε στις αρχές του τρέχοντος μηνός ότι το πρόγραμμα αυτό έληγε, διότι το προβλεπόμενο ποσό –μόλις 45 εκατ. στερλίνες– είχε ήδη υπερκαλυφθεί.
Οι αγρότες που εργάζονταν με καλή πίστη μέχρι την καθορισμένη προθεσμία βγήκαν σαφώς ζημιωμένοι. Η αιτιολογία για αυτή την ενίσχυση, δηλαδή η αναγκαιότητα ανάληψης υπερβολικά δαπανηρού έργου, εξακολουθεί να υπάρχει. Η βοήθεια, ωστόσο, έχει πλέον αποσυρθεί. Αυτό είναι άδικο καθώς το ποσό των 45 εκατ. στερλινών ήταν σκοπίμως ανεπαρκές. Ως εκ τούτου, χρησιμοποιώ αυτό το βήμα απόψε για να ζητήσω από την κυβέρνηση του ΗΒ να αποδεσμεύσει επαρκείς πόρους ώστε να ολοκληρωθεί αυτό το σημαντικό έργο, ειδάλλως η εφαρμογή της οδηγίας περί νιτρορύπανσης θα είναι αδύνατη.
Joseph Muscat (PSE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, στις 19 Φεβρουαρίου 2006, μια μικρή ομάδα νεαρών μελών του κινήματος Moviment Graffitti από τη Μάλτα οργάνωσε μια ειρηνική διαμαρτυρία υπέρ της ειρήνης και εναντίον του πολέμου. Ήθελαν να εκφράσουν την απογοήτευσή τους για την παρουσία στους λιμένες της Μάλτας πέντε πολεμικών πλοίων του ΝΑΤΟ κρατώντας απλώς πανό που έγραφαν «Ειρήνη, Όχι Πόλεμος» και «Τα Πολεμικά Πλοία Σκοτώνουν». Οι αστυνομικές αρχές εμπόδισαν αυτούς τους ακτιβιστές να ανοίξουν τα πανό –επρόκειτο για μια μικρή και νόμιμη ειρηνική διαμαρτυρία– στην αποβάθρα Pinto και στους προμαχώνες του κεντρικού λιμένα.
Επίσης, σύμφωνα με ισχυρισμούς αναφέρθηκε στους ακτιβιστές ότι αυτές οι διαδηλώσεις δεν θα επιτραπούν στο μέλλον. Αυτή η στάση είναι απαράδεκτη και παραβιάζει το θεμελιώδες δικαίωμα της ελευθερίας της έκφρασης. Γι’ αυτό ζήτησα από την Επιτροπή να εκφέρει γνώμη σχετικά με αυτή την περίπτωση. Θα πρέπει να επιδείξουμε πλήρη αλληλεγγύη με αυτούς τους νέους και να τους ενθαρρύνουμε να συνεχίσουν να ασκούν το δικαίωμά τους να εκφράζουν τις απόψεις τους με ειρηνικό τρόπο.
Πρόεδρος. Η συζήτηση έληξε.
16. Ο αντίκτυπος των συμφωνιών οικονομικής εταιρικής σχέσης στην ανάπτυξη (συζήτηση)
Πρόεδρος. Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη συζήτηση της έκθεσης (A6-0053/2006) της κ. Luisa Morgantini, εξ ονόματος της Επιτροπής Ανάπτυξης, σχετικά με τον αντίκτυπο των συμφωνιών οικονομικής εταιρικής σχέσης στην ανάπτυξη (2005/2162(INI)).
Luisa Morgantini (GUE/NGL), εισηγήτρια. – (IT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, «Θα φας όταν θα γίνεις ανταγωνιστικός» είναι το σλόγκαν μιας αφίσας με ένα αποστεωμένο παιδί από την Αφρική στο βάθος. Η φράση είναι δηλωτική, αλλά φαίνεται πως η Ευρωπαϊκή Ένωση υπερεκτιμά πραγματικά την αποτελεσματικότητα του εμπορίου στην καταπολέμηση της φτώχειας.
Η υπό συζήτηση έκθεση είναι ακρωτηριασμένη, καθώς το σχέδιο προέβλεπε ορισμένα σημεία που έθεταν υπό αμφισβήτηση τα αποτελέσματα της ελευθέρωσης στην οικονομία των αναπτυσσόμενων χωρών. Αρκετές οικονομετρικές μελέτες, μια έκθεση του Christian Aid και η μελέτη «Winners and losers» της Sandra Polanski που δημοσιεύθηκε την προηγούμενη εβδομάδα, απέδειξαν ότι πολλές αναπτυσσόμενες χώρες και κυρίως οι αφρικανικές χώρες νοτίως της Σαχάρας θα ζούσαν σήμερα υπό καλύτερες συνθήκες εάν δεν είχαμε θεσπίσει μέσα ανεξέλεγκτης ελευθέρωσης.
Η μελέτη της Polanski, η οποία αναλύει τους νικητές και τους ηττημένους των ελευθερώσεων που ξεκίνησαν με τον γύρο της Ντόχα, επιβεβαιώνει στοιχεία που είχαν δημοσιεύσει ήδη η ΔΗΕΕΑ και το ΠΑΗΕ και καταλήγει σε ορισμένα συμπεράσματα: οι αναπτυσσόμενες χώρες θα είναι πιθανώς οι ηττημένες, καθώς δεν διαθέτουν τις γεωργικές και βιομηχανικές δυνατότητες για να ανταγωνισθούν τις πλούσιες χώρες, ενώ νικητές θα είναι οι πλούσιες αυτές χώρες: οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ευρώπη, η Ιαπωνία, αλλά και η Κίνα.
Το ελεύθερο εμπόριο θα επιφέρει μέτρια οφέλη σε γενικό επίπεδο, δεδομένου ότι το κόστος προσαρμογής που πρέπει να αντιμετωπίσουν οι χώρες για να εφαρμόσουν τη διαδικασία ελευθέρωσης που προωθούν οι βιομηχανικές χώρες, μπορεί να είναι μεγαλύτερο από τα οφέλη.
Δεν είμαστε κατά του εμπορίου. Το άνοιγμα των αγορών μπορεί να αποδειχθεί αποτελεσματικό μέσο στην καταπολέμηση της φτώχειας, αλλά όπως και τα υπόλοιπα μέσα πρέπει να χρησιμοποιηθεί με ιδιαίτερη προσοχή. Θα πρέπει καταρχάς να δημιουργηθούν οι συνθήκες για να μπορέσουν οι χώρες να ανταποκριθούν στις εσωτερικές τους ανάγκες ενισχύοντας την παραγωγική τους ικανότητα με βασικό κριτήριο τους εσωτερικούς στόχους διατροφικής αυτάρκειας και εν συνεχεία να αντιμετωπίσουν τον ανταγωνισμό και τους περιορισμούς της προσφοράς παρέχοντας επαρκείς πόρους, οι οποίοι σήμερα απουσιάζουν από τις δημοσιονομικές προοπτικές.
Κατά δεύτερο λόγο, θα πρέπει να εργασθούμε πάνω σε ρεαλιστικά χρονοδιαγράμματα, τα οποία θα λαμβάνουν υπόψη τον χρόνο που απαιτούν οι διαρθρωτικές προσαρμογές και, κατά τρίτο λόγο, πρέπει να περιορίσουμε το άνοιγμα της αγοράς θεσπίζοντας μηχανισμούς για την αναστολή της διαδικασίας ελευθέρωσης, όταν καθίσταται αναγκαίο, παρέχοντας τη δυνατότητα στις χώρες ΑΚΕ να προστατεύσουν τις αναπτυσσόμενες και στρατηγικές τους βιομηχανίες. Το κριτήριο αυτό το εφαρμόσαμε εξάλλου και εμείς οι ίδιοι τον περασμένο αιώνα, ενώ ορισμένοι επιχειρούν να το επαναφέρουν και σήμερα.
Οι αρχές αυτές εμφανίζονται κατά κάποιον τρόπο στην έκθεση, καθώς αποτελούν αιτήματα που διατυπώνουν οι χώρες ΑΚΕ. Οι αρχές μιας πραγματικής εταιρικής σχέσης μας επιβάλλουν να λαμβάνουμε υπόψη τα αιτήματα των συνομιλητών μας, ιδίως όταν είναι αιτιολογημένα και υποστηρίζονται από την κοινωνία των πολιτών στην Ευρώπη και στις χώρες ΑΚΕ. Προπαντός δε γιατί οι συμφωνίες οικονομικής εταιρικής σχέσης, οι οποίες έχουν ως τελικό στόχο την ανάπτυξη και την καταπολέμηση της φτώχειας, βασίζονται στο νομικό και θεσμικό πλαίσιο της Συμφωνίας του Κοτονού, την οποία –το υπογραμμίζω– έχει υπογράψει η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Σύμφωνα με την ίδια αρχή της εταιρικής σχέσης, δεν έχουμε το δικαίωμα να επιβάλλουμε συμφωνίες. Πιστεύω πως οι ίδιες οι χώρες είναι εκείνες που πρέπει να το πράξουν με δική τους πρωτοβουλία και ένα από τα βασικά σημεία της έκθεσης είναι το αίτημα προς την Επιτροπή να μελετήσει αμέσως πιθανές εναλλακτικές λύσεις, προκειμένου οι χώρες ΑΚΕ να μπορούν να επιλέξουν εάν θα υπογράψουν ή όχι αυτές τις συμφωνίες μετά από αξιολόγηση των προοπτικών. Η αμοιβαιότητα βάσει της οποίας ζητάμε την εφαρμογή των ελευθερώσεων, σημαίνει εφαρμογή ίσων αρχών σε εταίρους που δεν είναι ίσοι ούτε οικονομικά ούτε αναπτυξιακά. Αυτό δεν οδηγεί ούτε σε ισότητα ούτε σε δημοκρατία.
Η προσέγγιση της ανάπτυξης μόνο με όρους αύξησης του ΑΕγχΠ μιας χώρας είναι πολύ περιοριστική. Η ανάπτυξη είναι δύσκολο να ορισθεί, αλλά όταν στην έκθεση ζητάμε από την Επιτροπή να προστατεύσει από την ελευθέρωση τους τομείς του νερού, της υγείας και της εκπαίδευσης, μιλάμε ουσιαστικά για δικαιώματα που πρέπει να διασφαλίζονται, όπως όταν παραπέμπουμε στη δήλωση του Κέιπ Τάουν, σύμφωνα με την οποία η Κοινοβουλευτική Συνέλευση Ίσης Εκπροσώπησης ΑΚΕ-ΕΕ έχει το δικαίωμα να θεσπίζει κριτήρια ανάπτυξης για την αξιολόγηση της διεξαγωγής και της έκβασης των εμπορικών διαπραγματεύσεων, ζητώντας την ενσωμάτωση των κοινωνικών και περιβαλλοντικών κριτηρίων, όπως η αξιοπρεπής εργασία, η υγεία, η εκπαίδευση και η ισότητα των φύλων.
Πρόκειται για τα ίδια δικαιώματα για τα οποία δώσαμε μάχη στην Ευρώπη και για τις αξίες στις οποίες βασίζεται η Ευρωπαϊκή Ένωση. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν μπορεί να διαγράψει αυτές τις αρχές. Διανύουμε μια κρίσιμη περίοδο για την καταπολέμηση της φτώχειας και πρέπει να ανταποκριθούμε στους στόχους που έχουμε θέσει εμείς οι ίδιοι.
Louis Michel, Μέλος της Επιτροπής. (FR) Κύριε Πρόεδρε, κυρία Morgantini, κυρίες και κύριοι, θέλω εκ μέρους της Επιτροπής να συγχαρώ την Επιτροπή Ανάπτυξης και ειδικότερα την Πρόεδρό της, την κ. Morgantini, για αυτή την έκθεση, που θέτει την ανάπτυξη στο επίκεντρο των διαπραγματεύσεων για τις Συμφωνίες Οικονομικής Εταιρικής Σχέσης, τις ΣΟΕΣ. Όλοι συμφωνούμε ότι η ανάπτυξη αποτελεί πράγματι το σημείο εκκίνησης, το ζωτικό θέμα και την προτεραιότητα για τη δράση μας. Θα συνεχίσουμε, βέβαια, να επιμένουμε σε αυτό καθόλη τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων και κατά την εφαρμογή σε εύθετο χρόνο των ΣΟΕΣ.
Πρώτον, χαίρομαι ιδιαίτερα που οι γνώμες μας συμπίπτουν σε πάρα πολλά σημεία, όπως είναι η σημασία του διαλόγου με την κοινωνία των πολιτών και με τα εθνικά κοινοβούλια των χωρών ΑΚΕ, ο στόχος της περιφερειακής ολοκλήρωσης και της οικονομικής διακυβέρνησης, ο ρόλος των επενδύσεων και η διαφοροποίηση των εξαγωγών. Βρίσκω σε αυτή την έκθεση απόψεις που και εγώ ο ίδιος προώθησα συχνά στους εταίρους μας, οι οποίοι καλούνται να διαδραματίσουν ζωτικό ρόλο ως προς αυτό.
Ο πρωταρχικός στόχος είναι η ανάπτυξη και αυτό συνεπάγεται επίσης μια ευέλικτη προσέγγιση που παρέχει τη δυνατότητα να λαμβάνονται υπόψη οι οικονομικές αδυναμίες των ενδιαφερόμενων χωρών, τις οποίες επιχειρούμε να ενισχύσουμε. Αυτή η προσέγγιση εκδηλώνεται, για παράδειγμα, στον τρόπο με τον οποίο η ελευθέρωση του εμπορίου περιορίζεται προς όφελος των χωρών ΑΚΕ, στην ευελιξία σε σχέση με το άνοιγμα των αγορών τους, στην έκταση που καλύπτουμε τα προϊόντα τους και στους αναγκαίους μηχανισμούς διασφάλισης. Όλα αυτά αποτελούν αρχές που αναφέρονταν ρητά στις διαπραγματευτικές μας θέσεις από την πρώτη μέρα και που ο ίδιος ο Επίτροπος κ. Mandelson επιβεβαίωσε επανειλημμένα.
Ωστόσο, παρατήρησα επίσης ότι σε ορισμένα λεπτά θέματα η έκθεση εκφράζει αμφιβολίες που θεωρώ ότι δεν δικαιολογούνται. Για παράδειγμα, η έκθεση αμφισβητεί το πόσο συνεκτική είναι η θέση μας όσον αφορά τις ΣΟΕΣ με τις δεσμεύσεις που ανελήφθησαν στη Συμφωνία του Κοτονού ή στην πρόσφατη δήλωση όσον αφορά την αναπτυξιακή πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ενδεχομένως να υπάρχει επικοινωνιακό πρόβλημα, που θα επιχειρήσω να το επιλύσω σήμερα κιόλας. Δεν πρέπει να υπάρχουν μεταξύ μας παρανοήσεις, διότι η στήριξη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είναι σήμερα, προφανώς, περισσότερο από ποτέ αναγκαία στη Επιτροπή στην ευαίσθητη φάση των διαπραγματεύσεων στην οποία έχουμε εισέλθει, και η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί σε διάστημα λίγο μεγαλύτερο του ενός έτους.
Καταρχάς, πιστεύω ότι χρειάζεται να θέσουμε εκ νέου σε σωστή βάση τη συμβατότητα των ΣΟΕΣ με τους κανόνες του ΠΟΕ. Αυτή, βεβαίως, η συμβατότητα αποτελεί επιτακτική ανάγκη, αν πράγματι επιθυμούμε να διασφαλίσουμε τη σταθερότητα των ΣΟΕΣ, όπως και όλων των εμπορικών μας συμφωνιών, και η Επιτροπή πρέπει να μεριμνήσει για αυτό. Θέλουμε, επίσης, να βελτιώσουμε τους κανόνες του ΠΟΕ, ει δυνατόν. Υποβλήθηκαν ορισμένες προτάσεις σύμφωνα με αυτές τις κατευθύνσεις, πιστεύω όμως ότι δεν πρέπει να τρέφουμε αυταπάτες και ότι πρέπει να έχουμε επίγνωση των αντικειμενικών περιορισμών και των δυσχερειών αυτής της προσέγγισης. Πρωτίστως, όμως, δεν πρέπει να λησμονούμε τον πραγματικό λόγο ύπαρξης των ΣΟΕΣ που δεν είναι ο ΠΟΕ αλλά η επείγουσα ανάγκη, που καταδεικνύεται ευρέως και επιβεβαιώνεται στη Συμφωνία του Κοτονού, να προβούμε σε καλύτερη χρήση του εμπορίου ως κινητήριας δύναμης για την οικονομική ανάπτυξη στις χώρες ΑΚΕ, όπως συνέβη με πολλές άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένων των αναπτυσσόμενων χωρών.
Κατά τη γνώμη μου η επιτυχία των Συμφωνιών Οικονομικής Εταιρικής Σχέσης θα εξαρτηθεί από τρεις καίριους παράγοντες, όλοι τους ίσης σημασίας. Πρώτον, διαπραγματεύσεις που να στοχεύουν πραγματικά στην ανάπτυξη των εταίρων μας, που όπως είπα αποτελεί τον μοναδικό στρατηγικό μας στόχο. Δεύτερον, τη δέσμευση των εταίρων μας ΑΚΕ για τη θέσπιση ενός κανονιστικού πλαισίου που να ευνοεί τις επενδύσεις. Τρίτον, τη στήριξη που θα μπορούν να προσφέρουν η Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και τα κράτη μέλη της και άλλοι χορηγοί, στις ενδιαφερόμενες χώρες για να προετοιμάσουν και να προχωρήσουν στην εφαρμογή των ΣΟΕΣ. Αντιλαμβάνομαι την προσοχή που οι εταίροι μας και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δίνουν σε αυτό το τελευταίο σημείο. Από την πρώτη κιόλας μέρα μου στην Επιτροπή, υποσχέθηκα να διασφαλίσω ότι θα βρεθούν οι αναγκαίες απαντήσεις.
Πετύχαμε –εξασφαλίζοντας τη δέσμευση των κρατών μελών– να διπλασιάσουμε σταδιακά την ενίσχυσή τους για την ανάπτυξη και ευχαριστώ το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τη στήριξή του, χωρίς την οποία αυτό δεν θα ήταν εφικτό. Επιτρέψτε μου να σας υπενθυμίσω ότι αυτό θα σημάνει αύξηση άνω των 20 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως από το 2010. Πετύχαμε να εξασφαλίσουμε μια συμφωνία για την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ της Επιτροπής και των κρατών μελών στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής συναίνεσης που εγκρίθηκε τον Δεκέμβριο και επιβεβαίωσε την προτεραιότητα που πρέπει να δίνεται στην αποτελεσματικότητα της βοήθειας. Αποφασίσαμε να εστιάσουμε την προσοχή μας πρώτα στην Αφρική και χαράξαμε μια συνεκτική στρατηγική για την Αφρική. Ήδη λειτουργεί ένα ταμείο υπέρ αναπτυσσόμενων χωρών για τις υποδομές, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που διευκολύνουν το εμπόριο. Στο πλαίσιο του προγράμματος για το δέκατο Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης (ΕΤΑ), αποφασίζουμε με τους εταίρους μας για τους βέλτιστους τρόπους υποστήριξης της περιφερειακής οικονομικής ολοκλήρωσης, για τους οποίους οι εταίροι μας έχουν οι ίδιοι καταρτίσει προγράμματα δράσης.
Οι Συμφωνίες Οικονομικής Εταιρικής Σχέσης αποτελούν μέρος αυτής της δράσης και αντιπροσωπεύουν σημαντικό τους κομμάτι. Από την άποψη αυτή, το χρονοδιάγραμμα είναι βασικό. Για παράδειγμα, μόλις τεθούν σε ισχύ οι ΣΟΕΣ, θα προκληθεί απώλεια φορολογικών εσόδων λόγω της άρσης των τελωνειακών δασμών. Αυτό θα αντισταθμιστεί εν μέρει από την αναμενόμενη οικονομική ανάπτυξη και εν μέρει από τον εξορθολογισμό των φορολογικών συστημάτων, που ήδη ξεκίνησε σε αρκετές χώρες, συχνά με τη στήριξή μας. Επιπλέον, προκειμένου να καταστεί ευκολότερη η μετάβαση, εξετάζονται ήδη μακροοικονομικά μέτρα στήριξης για ορισμένες περιοχές. Μπορώ να σας πω ότι εργάζομαι ενεργά για την εκπόνηση μέτρων στήριξης των Συμφωνιών Οικονομικής Εταιρικής Σχέσης, ιδίως σχετικά με τις συνέπειες που θα μπορούσαν να υπάρξουν, αρχικά, από πλευράς πόρων που είναι αναγκαίοι για τη λειτουργία του κυρίαρχου κράτους.
Ξέρω ότι ορισμένοι θα επιθυμούσαν να ταχθούν υπέρ μιας συζήτησης για τις πιθανές εναλλακτικές λύσεις σε σχέση με τις ΣΟΕΣ. Προσωπικά, δεν πιστεύω ότι θα ήταν χρήσιμη μια τέτοια ακαδημαϊκή συζήτηση. Πρώτον, ήδη πραγματοποιήθηκε μια εμπεριστατωμένη συζήτηση όταν συμφωνήθηκε στο Κοτονού οι ΣΟΕΣ να παρέχουν τα μέγιστα οφέλη όσον αφορά την ανάπτυξη, την πρόσβαση στην αγορά σύμφωνα με τις επιταγές του ΠΟΕ και τη στήριξη στη χρηστή διακυβέρνηση και την περιφερειακή ολοκλήρωση. Δεύτερον, όλες οι χώρες ΑΚΕ εξακολουθούν να διαπραγματεύονται ΣΟΕΣ. Τέλος, οι χώρες επωφελούνται των συνεπειών της δυνατότητας πρόσβασης σε αγορές που αποτελούν μέρος του συστήματος γενικευμένων προτιμήσεων και της πρωτοβουλίας «Όλα εκτός από όπλα». Γνωρίζουμε στο μεταξύ, μετά από ουσιαστικά μισό αιώνα μονομερούς προτιμησιακού καθεστώτος δυνάμει της Συμφωνίας Λομέ και της Συμφωνίας του Κοτονού, ότι αυτή η προτιμησιακή πρόσβαση στην αγορά μας δεν είναι από μόνη της αρκετή για να ανταποκριθεί στις ανάγκες των εταίρων μας.
Εν κατακλείδι, η έκθεση εκφράζει την κοινή μας θέση για ευρύ φάσμα θεμάτων. Για να οδηγηθούν τόσο πολλές χώρες στον δρόμο της εξέλιξης και της ανάπτυξης, είμαι πρόθυμος να συνεχίσω να εργάζομαι μαζί σας για τους στόχους και τις προκλήσεις που εμείς και οι εταίροι μας αντιμετωπίζουμε σε αυτό το πολύπλοκο, φιλόδοξο και ζωτικής σημασίας έργο, που συνιστούν οι ΣΟΕΣ.
Αύριο έχω ένα σεμινάριο για την Ανατολική Αφρική. Γνωρίζετε ότι περιοδεύω σε όλους τους περιφερειακούς οργανισμούς και ότι σε κάθε επίσκεψη ακούω ανησυχίες που εκφράζουν όλοι όσοι εμπλέκονται στην ανάπτυξη. Μεταφέρατε αυτές τις ανησυχίες κατά τρόπο άριστο και, πιστέψτε με, έχω πλήρη επίγνωση αυτών. Έχω πλήρη επίγνωση για τα όντως πραγματικά ζητήματα που εγείρετε και μπορώ να σας πω ανοιχτά ότι οι διερευνητικές επαφές και οι συζητήσεις σημειώνουν αισθητή πρόοδο, όπως και η δημιουργική σκέψη, προκειμένου να αναπτύξουμε ένα φάσμα μέσων για την παροχή καλύτερης στήριξης προς τις χώρες εταίρους και να ανταποκριθούμε αμεσότερα στις ανησυχίες τους.
Εν κατακλείδι, λοιπόν, σας ευχαριστώ. Συμφωνώ απολύτως με τα βασικά χαρακτηριστικά αυτής της εξαίρετης έκθεσης και παραμένω περισσότερο ανοιχτός από ποτέ στην ιδέα μιας συζήτησης μαζί σας, ιδίως σε σχέση με την εξεύρεση καλύτερων τρόπων παροχής στήριξης σε αυτή τη διαδικασία.
Maria Martens, εξ ονόματος της Ομάδας PPE-DE. – (NL) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, οι συμφωνίες οικονομικής εταιρικής σχέσης αφορούν τις εμπορικές σχέσεις με τις χώρες ΑΚΕ, οι οποίες με τη σειρά τους διέπονται από τη Συμφωνία του Κοτονού. Οι τρέχουσες ρυθμίσεις, ωστόσο, δεν συνάδουν πλέον με τους κανόνες που συμφωνήθηκαν στο πλαίσιο του ΠΟΕ, δεδομένου ότι η ειδική μεταχείριση που απολαμβάνουν οι χώρες ΑΚΕ σε σύγκριση με άλλες αναπτυσσόμενες χώρες αντιβαίνει προς τους κανόνες του ΠΟΕ και πρέπει, συνεπώς, να ευθυγραμμιστούν με αυτούς.
Το ισχύον σύστημα μπορεί να συνεχίζει να εφαρμόζεται μέχρι το 2008 και θα πρέπει να έχει προσαρμοστεί το αργότερο μέχρι τότε.
Υπάρχουν κάποιοι στο Σώμα που απορρίπτουν τις ΣΟΕΣ ευθύς εξαρχής, καθώς δεν πιστεύουν ότι ένα μέτρο ελευθέρωσης του εμπορίου, οποιασδήποτε μορφής, μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη των φτωχών χωρών.
Η Ομάδα μου, ωστόσο, είναι πεπεισμένη ότι το εμπόριο μπορεί πράγματι να διαδραματίσει έναν ρόλο, όπως ασφαλώς και η ελευθέρωση του εμπορίου στις χώρες ΑΚΕ. Δεν είμαστε αντίθετοι επί της αρχής στις ΣΟΕΣ, εφόσον συνάπτονται βάσει λογικών συμφωνιών, οι οποίες προβλέπουν επαρκή χρόνο για να προσαρμοστούν οι εν λόγω χώρες στις νέες συνθήκες και τις υποστηρίζουν σε αυτή την προσπάθεια. Είναι σημαντικό οι ΣΟΕΣ να το προβλέπουν αυτό.
Συνεπώς, όσον αφορά εμάς, ας υπάρχουν ΣΟΕΣ, αν υπάρχει πιθανότητα να βοηθήσουν στην καταπολέμηση της φτώχειας. Η Ομάδα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (Χριστιανοδημοκράτες) και των Ευρωπαίων Δημοκρατών θέλει να διατηρήσουν οι ΣΟΕΣ τον στόχο της ανάπτυξης ως πρώτη προτεραιότητα, γεγονός που σημαίνει ότι η ελευθέρωση θα πρέπει να είναι βαθμιαία, προς όφελος των χωρών ΑΚΕ, και προσαρμοσμένη στις ειδικές και ποικίλες συνθήκες, με σημαντικές βασικές υπηρεσίες, όπως το νερό, η εκπαίδευση, οι μεταφορές και η ενέργεια, να παραμένουν διαθέσιμες προς όλους. Το ΕΛΚ θέλει ένα ρεαλιστικό χρονοδιάγραμμα, με άλλα λόγια επαρκή χρόνο για να πραγματοποιηθούν οι απαραίτητες αλλαγές. Η Ομάδα ΕΛΚ-ΕΔ θέλει επαρκή μέτρα υποστήριξης (για παράδειγμα, τεχνική βοήθεια, ανάπτυξη ικανοτήτων και μεταρρυθμίσεις σε τομείς όπως τα τελωνεία και η φορολόγηση) και θέλει να δει την προώθηση της συνεργασίας σε περιφερειακή βάση μεταξύ των χωρών ΑΚΕ.
Υπάρχουν τέσσερις τομείς που απασχολούν την Ομάδα ΕΛΚ-ΕΔ και είναι οι εξής.
Ο πρώτος είναι η περιορισμένη παροχή πληροφόρησης από την Επιτροπή για την πορεία των διαπραγματεύσεων. Κατόπιν, είναι η πίεση του χρόνου υπό την οποία διεξάγονται αυτές οι διαπραγματεύσεις και υπό την οποία θα πρέπει επίσης να εφαρμοστούν. Οι διαπραγματεύσεις είναι σε εξέλιξη από το 2002 και ακόμα δεν μας έχει διατεθεί κανένα σχέδιο κειμένου.
Τέλος, υπάρχουν οι οικονομικές πτυχές. Η επιτυχία των ΣΟΕΣ θα εξαρτηθεί από τη διάθεση ενός αξιοπρεπούς ποσού χρημάτων. Καταρχάς, αυτό το ποσό θα πρέπει να προέλθει από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης και κατόπιν και από άλλες πηγές. Συνεπώς, δεν είναι ακόμα αρκετά σαφής η προέλευση των χρημάτων. Υπάρχουν κανόνες έκτακτης ανάγκης που το προβλέπουν αυτό και είναι απαραίτητοι. Αν το σύστημα φαίνεται ότι δεν λειτουργεί σε ορισμένα μέρη, η διαδικασία πρέπει να μπορεί να επιβραδύνεται ή να σταματά για ένα διάστημα. Το πεδίο δράσης για αυτό υπάρχει ήδη στο πλαίσιο των κανόνων του ΠΟΕ. Δεν έχουμε να υποβάλουμε ακόμα συγκεκριμένες προτάσεις για το θέμα αυτό. Ο Επίτροπος έχει ήδη εμβαθύνει αρκετά σε αυτό το θέμα και προσβλέπω με χαρά σε στενότερη συνεργασία και πιο λεπτομερή πληροφόρηση.
Glenys Kinnock, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Επίτροπο. Θέλω να ξεκινήσω αναφερόμενη στο σχόλιό του ότι η συζήτηση για τις εναλλακτικές λύσεις ως προς τις συμφωνίες οικονομικής εταιρικής σχέσης είναι «ακαδημαϊκή» – αυτή ήταν η λέξη που χρησιμοποίησε. Αναφέρεται σαφώς στη Συμφωνία του Κοτονού ότι οι εναλλακτικές λύσεις είναι μέρος των επιλογών που μπορούν να αποφασίσουν να ακολουθήσουν οι χώρες ΑΚΕ. Κατά συνέπεια, κύριε Επίτροπε, δεν πρόκειται για ακαδημαϊκό θέμα, αλλά για κάτι που σαφέστατα αποτελεί επιλογή για τις χώρες ΑΚΕ.
Οι συμφωνίες οικονομικής εταιρικής σχέσης είναι πολύ σύνθετες και πολύπλοκες για τις χώρες ΑΚΕ και είναι οι πιο σύνθετες και πολύπλοκες διαπραγματεύσεις στις οποίες έχουν ποτέ συμμετάσχει. Υποψιάζομαι ότι παρουσιάζουν ορισμένες δυσκολίες και για την Επιτροπή έστω και μόνο λόγω των εντάσεων που υπάρχουν συνήθως ανάμεσα στις ανησυχίες και τις προτεραιότητες της ΓΔ Ανάπτυξης και στις ανησυχίες και τις προτεραιότητες της ΓΔ Εμπορίου, οι οποίες είναι πολύ διαφορετικές. Γνωρίζουμε από προσωπική εμπειρία στο Κοινοβούλιο ότι δεν υπάρχει πάντα συνοχή μεταξύ των στόχων μας.
Η εντύπωσή μου είναι ότι υπάρχουν ανησυχίες που είναι κοινές σε όλες τις περιφερειακές διαπραγματεύσεις και τις παρακολουθώ πολύ προσεκτικά. Υπάρχουν παραδείγματα όπου η Επιτροπή επιθυμεί ένα πλαίσιο που διευκολύνει το εμπόριο ως πρώτη προτεραιότητα. Οι περιφέρειες ΑΚΕ ενδιαφέρονται πολύ περισσότερο να αντιμετωπίσουν τους περιορισμούς από την πλευρά της προσφοράς και τη σύνδεση ανάμεσα στις ΣΟΕΣ και στην αναπτυξιακή υποστήριξη. Η πρόσβαση στην αγορά παραμένει απολύτως κεντρικό θέμα στη συζήτηση.
Το προτεινόμενο άνοιγμα των οικονομιών των χωρών ΑΚΕ –οι περισσότερες εκ των οποίων είναι λιγότερο αναπτυγμένες χώρες– αποτελεί σημαντικό θέμα. Τα οφέλη της περιφερειακής ολοκλήρωσης, της πρόσβασης στην αγορά και του ολοκληρωμένου εμπορίου και της ανάπτυξης, όπως είπε η συνάδελφός μου κ. Martens, είναι απολύτως σαφή. Εντούτοις, αυτό που καταλαβαίνουμε στην Επιτροπή Ανάπτυξης είναι ότι το τυχόν δυνητικό όφελος μπορεί να υπερακοντιστεί από το δυνητικό κόστος που ενδεχομένως θα πρέπει να πληρώσουν. Συνεπώς, οι συμφωνίες που θα πρέπει ίσως να συνάψουν για την πρόσβαση στην αγορά –το άνοιγμα της αγοράς– μπορεί να μην είναι ακριβώς αυτό που χρειάζονται και ίσως θα μπορούσαν να αποκομίσουν περισσότερα οφέλη από άλλου είδους συμφωνίες.
Για να είναι οι χώρες ΑΚΕ ανταγωνιστικές και να προωθήσουν τα προϊόντα τους στην αγορά, πρέπει να επενδυθούν σημαντικά ποσά στην ικανότητά τους να το επιτύχουν. Οι χώρες ΑΚΕ χρειάζονται κατάρτιση και το εργατικό δυναμικό τους πρέπει να βελτιωθεί. Χρειάζονται βελτιωμένη υποδομή, μεταφορές και ανάπτυξη θεσμικών ικανοτήτων. Όλα αυτά αποτελούν σημαντικές προτεραιότητες για τις χώρες ΑΚΕ.
Πρέπει να αναφερθεί ότι δεν αποτελεί ευθύνη της Επιτροπής να πει στις χώρες ΑΚΕ τι είναι μια καλή ΣΟΕΣ. Εξαρτάται από τις χώρες ΑΚΕ –κατόπιν διαβούλευσης με τα κοινοβούλιά τους, με την Κοινοβουλευτική Συνέλευση Ίσης Εκπροσώπησης και με την κοινωνία των πολιτών– να πάρουν αυτή την απόφαση. Όποια κριτήρια εφαρμόζουμε στις συμφωνίες οικονομικής εταιρικής σχέσης πρέπει να βασίζονται στη σχέση τους με τους Αναπτυξιακούς Στόχους της Χιλιετίας.
Θα ήθελα να απευθύνω στον Επίτροπο μία ερώτηση. Οι διαπραγματεύσεις με την Κεντρική Αφρική προβάλλονται ως πρότυπο αυτών των περιφερειακών διαπραγματεύσεων. Οι πηγές μου με ενημερώνουν ότι η ΓΔ Ανάπτυξης στα υψηλότερα κλιμάκιά της –αυτό μάλλον υποδεικνύει εσάς, κύριε Επίτροπε– ανησυχεί ιδιαίτερα για την ικανότητα της γραμματείας της Οικονομικής και Νομισματικής Κοινότητας Κεντρικής Αφρικής στις διαπραγματεύσεις τους. Είναι αλήθεια ότι εσείς, κύριε Επίτροπε, ζητήσατε δημόσια να απαλλαγεί των καθηκόντων του ο εκτελεστικός γραμματέας και βασικός διαπραγματευτής της ΣΟΕΣ στην ΟΝΚΚΑ; Αν ισχύει αυτό, τότε πώς συνάδει με την περιγραφή αυτών των διαπραγματεύσεων ως απόλυτο παράδειγμα προς μίμηση από τη ΓΔ Εμπορίου;
Τέλος, θα ήθελα να επιστήσω την προσοχή στη Διακήρυξη του Κέιπ Τάουν στην οποία προέβη η Κοινοβουλευτική Συνέλευση Ίσης Εκπροσώπησης το 2002. Θεσπίστηκαν σημεία αναφοράς εκεί για να αξιολογηθεί η διεξαγωγή και το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων βάσει ουσιαστικών κοινωνικών και περιβαλλοντικών δεικτών, όπως η αξιοπρεπής εργασία, η υγεία, η εκπαίδευση και το φύλο. Το δυναμικό αυτής της προσπάθειας επιβεβαιώθηκε πέρυσι από το Συμβούλιο ΑΚΕ. Θα ενεργήσει ο Επίτροπος σύμφωνα με αυτές τις προτάσεις;
Fiona Hall, εξ ονόματος της Ομάδας ALDE. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, η έκθεση της κ. Morgantini επικροτήθηκε ιδιαίτερα από την Επιτροπή Ανάπτυξης, διότι είναι σαφής ως προς τις θεμελιώδεις αρχές στις οποίες θα πρέπει να βασίζεται η οικονομική εταιρική σχέση.
Όπως δήλωσαν ο Επίτροπος Michel και ο Επίτροπος Mandelson, οι συμφωνίες οικονομικής εταιρικής σχέσης πρέπει να είναι φιλικές προς την ανάπτυξη. Αυτό σημαίνει ότι η ελευθέρωση πρέπει, αναγκαστικά, να είναι ασύμμετρη. Δεν μπορεί να υπάρξει θέμα υποχρέωσης των χωρών ΑΚΕ να ανοίξουν τις αγορές τους στα ευρωπαϊκά αγαθά μέχρι να εδραιωθούν πολύ πιο σταθερά οι δικές τους εσωτερικές αγορές. Από την ευρωπαϊκή πλευρά, μπορούμε να προσφέρουμε ενίσχυση για τα μέτρα για το εμπόριο προκειμένου να βοηθήσουμε με την οικοδόμηση της αγοράς και με τους περιορισμούς της προσφοράς.
Από τις τροπολογίες που κατατέθηκαν για την ολομέλεια, η Ομάδα Συμμαχία των Δημοκρατών και των Φιλελευθέρων για την Ευρώπη θα υποστηρίξει εκείνες που τονίζουν ότι ο ρυθμός ανοίγματος της αγοράς θα πρέπει να ορίζεται από τις ΑΚΕ και ότι υπάρχει πεδίο εφαρμογής για να εργαστεί η ΕΕ πιο στενά με τους εταίρους ΑΚΕ στις παγκόσμιες εμπορικές διαπραγματεύσεις. Μαζί, οι χώρες ΑΚΕ και η ΕΕ αποτελούν ένα σημαντικό μπλοκ.
Η Ομάδα Συμμαχία των Δημοκρατών και των Φιλελευθέρων για την Ευρώπη θα υποστηρίξει επίσης εκείνες τις τροπολογίες της Ομάδας ΕΛΚ-ΕΔ που παρέχουν βελτιωμένη διατύπωση και αποφεύγουν τους υπερβολικά περιοριστικούς ορισμούς, επί παραδείγματι, σχετικά με τα σημεία αναφοράς της αξιοπρεπούς εργασίας.
Ορισμένες ΜΚΟ αγωνίστηκαν με βάση την απλή αρχή του «όχι» στις ΣΟΕΣ, αλλά με αυτόν τον τρόπο μαζί με τα ξερά καίγονται και τα χλωρά. Η περιφερειακή ολοκλήρωση, η οποία αποτελεί μέρος της διαδικασίας ΣΟΕΣ, θα βοηθήσει τις χώρες ΑΚΕ να ευημερήσουν, να αυξήσουν το εμπόριο Νότου-Νότου και την άρση των δασμολογικών φραγμών ανάμεσα στις γειτονικές χώρες ΑΚΕ.
Το σημαντικό σημείο σε κάθε στάδιο της διαπραγματευτικής διαδικασίας για τις ΣΟΕΣ είναι να διασφαλιστεί ότι το αποτέλεσμα ωφελεί την ανάπτυξη. Ελπίζω ότι η Επιτροπή θα καθοδηγείται πάντα με ειλικρίνεια και συνέπεια από αυτή την αρχή και από αυτή την έκθεση.
Margrete Auken, εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE. – (DA) Κύριε Πρόεδρε, ο σκοπός της Συμφωνίας του Κοτονού και των Συμφωνιών Οικονομικής Εταιρικής Σχέσης είναι η εξάλειψη της φτώχειας και η προώθηση της αειφόρου ανάπτυξης. Αυτός ο στόχος σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να μπει στο συρτάρι. Η λογική του quid pro quo ή η ιδέα της αμοιβαιότητας, βάσει μιας αρχής ισότητας, είναι επομένως λάθος. Η αλήθεια είναι ότι μας απασχολούν εδώ δύο άνισοι εταίροι, η ΕΕ και οι χώρες ΑΚΕ, συνεπώς δεν είναι οι χώρες ΑΚΕ που θα έπρεπε να βοηθούν τις χώρες της ΕΕ, αλλά το αντίστροφο. Είμαι απολύτως βέβαιη ότι η κ. Morgantini συμφωνεί μαζί μου σε αυτό.
Οι μόνες εξαγωγικές ευκαιρίες των φτωχών χωρών είναι στους τομείς της γεωργίας και των πρώτων υλών και σε σχέση με προϊόντα υψηλής έντασης εργατικού δυναμικού, όπως τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα, τα οποία θα έπρεπε να μπορούν να εξάγουν σε εμάς στην ΕΕ χωρίς περιορισμό. Οι χώρες ΑΚΕ έχουν επίσης εξαιρετικά αδύναμες οικονομίες. Συνεπώς, δεν μπορούμε να απαιτούμε από αυτές τις χώρες να προχωρήσουν απλώς στο άνοιγμα του 90% των αγορών τους με αντάλλαγμα το άνοιγμα των αγορών της ΕΕ ως πληρωμή. Αυτή είναι μια άποψη που επίσης εκφράζεται στην έκθεση της κ. Morgantini. Ελπίζω, λοιπόν, ότι ερμηνεύω σωστά την παράγραφο 17 της έκθεσης λέγοντας ότι μόνο οι χώρες ΑΚΕ ασφαλώς δικαιούνται να εισαγάγουν προσωρινούς περιορισμούς στις εισαγωγές όσον αφορά τις βιομηχανίες που απειλούνται από ραγδαίες αυξήσεις των εισαγωγών. Θα ήταν πολύ λυπηρό αν δικαιούμασταν να εμποδίσουμε τις χώρες ΑΚΕ να πωλούν σε εμάς κλωστοϋφαντουργικά και γεωργικά προϊόντα μόνο επειδή δεν είμαστε αρκετά ικανοί να προσαρμοστούμε στις μεταβαλλόμενες συνθήκες του ανταγωνισμού σε έναν παγκοσμιοποιημένο κόσμο. Η αλήθεια είναι ότι και σε εμάς δόθηκε η δυνατότητα να προστατεύσουμε τις αγορές μας όταν οι οικονομίες μας ήταν ακόμα αναπτυσσόμενες. Τούτου λεχθέντος, η προστασία των αγορών είναι ένας πολύ αβέβαιος τρόπος επίτευξης ανάπτυξης και υγιούς οικονομίας και θα πρέπει συνεπώς να περιοριστεί, συμπεριλαμβανομένου επίσης του μέτρου περιορισμένης διάρκειας για τις αναπτυσσόμενες χώρες.
ΠΡΟΕΔΡΙΑ ΤΟΥ κ. VIDAL-QUADRAS ROCA Αντιπροέδρου
Gabriele Zimmer, εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, επιτύχαμε ήδη αρκετές φορές και με μεγάλη σύμπνοια εδώ στο Σώμα συμφωνία για τους αναπτυξιακούς στόχους της Χιλιετίας και χαρακτηρίσαμε την εξάλειψη της φτώχειας ως το κυριότερο καθήκον μας για τις επόμενες δεκαετίες.
Τώρα η εξαίρετη έκθεση της κ. Morgantini μάς προσφέρει μία αξιολόγηση της συμβολής που μπορεί να έχουν οι συμφωνίες οικονομικής εταιρικής σχέσης στο να υλοποιηθεί πραγματικά ο στόχος αυτός. Περιμένουμε από την Επιτροπή να δώσει κατά τις διαπραγματεύσεις σαφή προτεραιότητα στην ανάπτυξη και την εξάλειψη της φτώχειας στις χώρες ΑΚΕ. Η κριτική που θα ασκήσω έχει σαφή στόχο την εμφάνιση ενός εκπροσώπου της ΓΔ Εμπορίου σε μια ακρόαση της Επιτροπής Ανάπτυξης. Θα ήθελα να ξεκαθαρίσω ότι δεν θέλουμε διαπραγματεύσεις που θυμίζουν το ύφος και τη συμπεριφορά μιας αποικιοκρατικής δύναμης, αλλά πιστεύουμε ότι πρέπει να διατηρηθεί η ανεξαρτησία των εταίρων μας στις χώρες ΑΚΕ ως προς τη λήψη αποφάσεων.
Η ανεξαρτησία αυτή πρέπει να ενθαρρυνθεί με επενδύσεις στην υποδομή του εμπορίου και, φυσικά, με την υποστήριξη εθνικών στρατηγικών για την καταπολέμηση της φτώχειας που είναι απόλυτα σύμφωνες με την αρχή της επικουρικότητας η οποία τόσο πολύ εκθειάζεται στην ΕΕ. Αν οι κυβερνήσεις αποφασίσουν ανεξάρτητα να αντιμετωπίσουν με σκεπτικισμό τις συμφωνίες οικονομικής εταιρικής σχέσης, τότε θα πρέπει να υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις όπως αυτές που προσφέρει η Συμφωνία του Κοτονού. Γι’ αυτό απορώ γιατί η Ομάδα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (Χριστιανοδημοκράτες) και των Ευρωπαίων Δημοκρατών θέλει τώρα να διαγράψει αυτήν την αναφορά. Γιατί ξαφνικά η Ομάδα ΕΛΚ-ΕΔ δεν αισθάνεται πια δεσμευμένη από τις συμφωνίες; Επίσης, η Ομάδα ΕΛΚ-ΕΔ επιδιώκει να διαγραφεί σχεδόν κάθε φράση της έκθεσης που δίνει διαπραγματευτική ανεξαρτησία στις κυβερνήσεις των χωρών ΑΚΕ και ένα πολιτικό περιθώριο για ελιγμούς ως προς το αν πρέπει να εφαρμοστεί σε κάποιον δεδομένο τομέα η ελευθέρωση, σε ποιο μέτρο και σε ποιο χρονικό πλαίσιο. Θα ήθελα να μάθω το γιατί.
Η έκθεση Morgantini ζητεί να εξαιρεθούν εξαρχής από την ελευθέρωση ο βασικός εφοδιασμός με πόσιμο νερό, η παιδεία και άλλες καίριες δημόσιες υπηρεσίες. Η Ομάδα του ΕΛΚ-ΕΔ θέλει να διαγραφεί αυτό και ζητεί, αντίθετα, την ελευθέρωση του τομέα του ύδατος με βάση υποφερτές τιμές. Αυτό το θεωρώ κυνικό. Είναι απλά απαράδεκτο ενόψει της φτώχειας που επικρατεί σε πολλά τμήματα των χωρών ΑΚΕ. Σας ζητώ να απορρίψετε αύριο τις εν λόγω τροπολογίες.
Alessandro Battilocchio (NI). – (IT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, ευχαριστώ καταρχάς την εισηγήτρια, κ. Morgantini, για το εξαιρετικό έργο που επιτέλεσε. Σε μια κοινωνία όπου κυριαρχεί πλέον η παγκοσμιοποιημένη αγορά, η παροχή κινήτρων για την αναπτυξιακή συνεργασία αποτελεί υποχρέωση των κοινοτικών οργάνων, σε ένα παγκόσμιο σκηνικό όπου τρία δισεκατομμύρια άνθρωποι ζουν με λιγότερο από δύο δολάρια την ημέρα και πάνω από ένα δισεκατομμύριο επιβιώνει με ένα δολάριο.
Για τον κοινό αυτό σκοπό πρέπει να αναζητήσουμε τα κατάλληλα μέσα που θα μπορέσουν να οδηγήσουν τόσο στη βελτίωση της οικονομικής κατάστασης των αναπτυσσόμενων χωρών, όσο και σε μια συνθήκη σταδιακής και αυξανόμενης ολοκλήρωσης της παγκόσμιας αγοράς. Οι πολιτικές συνεργασίας της Ένωσης πρέπει να περιλαμβάνουν προτεραιότητες που θα έχουν ως στόχο τη μεταρρύθμιση των εσωτερικών διαδικασιών αυτών των χωρών, προκειμένου να επιτρέψουν την εγκαθίδρυση ενός σταθερού, ανοικτού και δημοκρατικού πολιτικού κλίματος και την ενίσχυση του κράτους πρόνοιας. Στο πλαίσιο αυτό μπορούμε να ισχυρισθούμε ότι οι συμφωνίες οικονομικής εταιρικής σχέσης αποτελούν ένα πρόσφορο μέσο για την ενίσχυση και την υλοποίηση εμπορικών σχέσεων μεταξύ των χωρών ΑΚΕ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Θα πρέπει επίσης να δώσουμε έμφαση σε ένα ακόμη σημείο. Θα πρέπει να υπάρχει συνεχής παρακολούθηση των επενδύσεων για την ανάπτυξη στους επονομαζόμενους ευαίσθητους τομείς, όπως η εκπαίδευση, η υγεία και η ενέργεια, καταφεύγοντας εν ανάγκη στον περιορισμό των οικονομικών ελευθερώσεων. Δεν πρέπει να λησμονούμε ποτέ ότι για να πετύχει πραγματικά μια αποτελεσματική ολοκλήρωση και οικονομική ανάπτυξη και για να επηρεάσει θετικά τον κοινωνικό ιστό των αναπτυσσόμενων χωρών, πρέπει να συνοδεύεται οπωσδήποτε από τη γενική βελτίωση των συνθηκών ζωής του λαού. Σε αυτό το πλαίσιο είναι αναγκαία μια συγκεκριμένη, συνεκτική και συνεπής δέσμευση.
Eija-Riitta Korhola (PPE-DE). – (FI) Κύριε Πρόεδρε, καταρχάς θα ήθελα να ευχαριστήσω τη συνάδελφό μου, κ. Martens, για την εξαιρετική ομιλία της και τις τροπολογίες που κατέθεσε. Αυτή η προσέγγιση ενισχύει την έκθεση που έχουμε ενώπιόν μας και υποστηρίζει τους στόχους της να καταστούν οι Συμφωνίες Οικονομικής Εταιρικής Σχέσης (ΣΟΕΣ) ένα λειτουργικό μέσο εφαρμογής των στόχων της ΕΕ για την αναπτυξιακή συνεργασία.
Οι κανόνες του ΠΟΕ μας υποχρεώνουν να συνάψουμε νέες Συμφωνίες Οικονομικής Εταιρικής Σχέσης, διότι οι εμπορικές σχέσεις δυνάμει των συμβάσεων Λομέ και της Συμφωνίας του Κοτονού είναι μη αμοιβαίες και, κατά συνέπεια, αντιβαίνουν στη ρήτρα εξουσιοδότησης του ΠΟΕ. Δυνάμει αυτής της ρήτρας, οι βιομηχανικές χώρες δύνανται να παρέχουν μονομερή, μη αμοιβαίου χαρακτήρα προτιμησιακή μεταχείριση σε δύο μόνο κατηγορίες χωρών: είτε σε όλες τις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες (ΛΑΧ), είτε σε όλες τις αναπτυσσόμενες χώρες. Δεδομένου ότι οι περιφέρειες της ομάδας των κρατών Αφρικής, Καραϊβικής και Ειρηνικού (ΑΚΕ) καλύπτουν χώρες αμφοτέρων των ομάδων, τα αρχικά προτιμησιακά καθεστώτα που παραχωρήθηκαν στις χώρες ΑΚΕ δεν συνάδουν με τους ισχύοντες κανόνες του ΠΟΕ και η μεταβατική περίοδός μας για την χορήγηση αδειών παρέκκλισης εκπνέει το 2008.
Προκειμένου να καταστούν οι εμπορικές σχέσεις ΕΕ-ΑΚΕ συμβατές με τον ΠΟΕ μακροπρόθεσμα, αναζητήθηκε μια λύση στις ΣΟΕΣ. Βάσει των προτεινόμενων ΣΟΕΣ, οι εμπορικές σχέσεις μεταξύ της ΕΕ και των διαφόρων περιφερειακών ομάδων ΑΚΕ θα είναι αμοιβαίες. Βάσει του άρθρου XXIV της Γενικής Συμφωνίας Δασμών και Εμπορίου (ΓΣΔΕ), χώρες με διαφορετικά επίπεδα ανάπτυξης δύνανται να συνάπτουν αμοιβαία συμφωνία ελεύθερου εμπορίου, υπό την προϋπόθεση ότι η ελευθέρωση όλων ουσιαστικά των εμπορικών συναλλαγών θα πραγματοποιηθεί μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα. Στο πλαίσιο των ΣΟΕΣ αυτό γίνεται αντιληπτό ως κατά προσέγγιση το 90% του εμπορίου εντός 10-12 ετών.
Είναι σαφές ότι η εφαρμογή μιας αμοιβαίας συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου θα αποτελέσει σοβαρή πρόκληση για τις χώρες ΑΚΕ, των οποίων το επίπεδο ανάπτυξης διαφέρει σημαντικά. Η αμοιβαιότητα αντιπροσωπεύει μείζονα μετατόπιση στην προσέγγιση της ΕΕ σε σχέση με τις αναπτυξιακές και εμπορικές πολιτικές των χωρών ΑΚΕ.
Από την άλλη πλευρά, γνωρίζουμε ότι η υποστήριξη που προέβλεπαν οι συμφωνίες Λομέ και Κοτονού δεν εμπόδισε τη συρρίκνωση του μεριδίου των χωρών ΑΚΕ στην αγορά. Εφόσον ανησυχούμε για την πρόωρη ελευθέρωση, πρέπει να αναρωτηθούμε αν σε αυτό το πλαίσιο μπορεί να υπάρξει έγκαιρη ελευθέρωση. Ορισμένες φορές απαιτείται η λήψη τολμηρών μέτρων, γεγονός που σημαίνει ότι πρέπει ταυτόχρονα να διασφαλίσουμε ότι το ενδεχόμενο αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων για τις συμφωνίες θα πρέπει να προβλέπει επαρκή χρόνο προσαρμογής για τις εγχώριες και περιφερειακές αγορές των χωρών ΑΚΕ.
Εγώ προσωπικά πιστεύω επίσης ότι είναι σημαντικό να επιτραπεί σε όλους απρόσκοπτη πρόσβαση στις «δωρεάν» υπηρεσίες της ίδιας της φύσης. Συνεπώς, σήμερα που είναι η Παγκόσμια Ημέρα του Νερού, πιστεύω ότι πρέπει να αναφερθεί η σημασία, για παράδειγμα, της δίκαιης διαχείρισης των αποθεμάτων νερού.
Το άνοιγμα των αγορών σε ορισμένες περιπτώσεις οδήγησε επίσης στην εξάπλωση της φτώχειας στις αναπτυσσόμενες χώρες και, γι’ αυτόν τον λόγο, η πρόοδος των συνομιλιών θα πρέπει να παρακολουθείται προσεκτικά. Οι διαπραγματεύσεις πρέπει να είναι αμερόληπτες και δεν θα πρέπει να ασκηθεί καμία πίεση προς οποιαδήποτε πλευρά κατά τη διεξαγωγή τους.
Kader Arif (PSE). – (FR) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, θέλω να ευχαριστήσω τη συνάδελφο κ. Morgantini για την εξαίρετη έκθεση που μας υπέβαλε σήμερα σχετικά με τον αντίκτυπο των Συμφωνιών Οικονομικής Εταιρικής Σχέσης για την ανάπτυξη.
Η γενική φιλοσοφία αυτού του κειμένου είναι ορθή. Συνηγορεί υπέρ της ανάγκης για κοινοτική αλληλεγγύη ως αντίβαρο μιας ρύθμισης που εγκυμονεί τον κίνδυνο μιας ανεξέλεγκτης ελευθέρωσης. Αυτό το έργο επικροτήθηκε ομόφωνα στην Επιτροπή Ανάπτυξης. Εύχομαι και ελπίζω να τύχει της ίδιας υποστήριξης στην αυριανή ψηφοφορία.
Μια βασική αρχή πρέπει να διέπει τη σκέψη μας: ανάπτυξη στο πνεύμα της Συμφωνίας του Κοτονού και στενά συνδεδεμένη με αυτήν. Πρόκειται για πρωταρχικό στόχο σε όλες τις διαπραγματεύσεις και στο πλαίσιο της εφαρμογής των ΣΟΕΣ με τις χώρες της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού (ΑΚΕ).
Κατανοώ την ανάγκη συμμόρφωσης των εμπορικών σχέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τις χώρες ΑΚΕ προς τους κανόνες του ΠΟΕ· αναφέρομαι στη μονομερή προτιμησιακή πρόσβαση μεταξύ κοινοτικών αγορών. Ωστόσο, η συμβατότητα με τους κανόνες του ΠΟΕ δεν πρέπει να κατισχύει των διεθνών μας δεσμεύσεων για την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης και την εξάλειψη της φτώχειας.
Συμμερίζομαι τους φόβους των εταίρων μας ΑΚΕ και πολλών ΜΚΟ όσον αφορά τον τρόπο που η Επιτροπή διεξάγει τις διαπραγματεύσεις και σχετικά με τη λογική που διέπει αυτές τις διαπραγματεύσεις. Υπάρχει, πράγματι, μια πρόδηλη ασυμμετρία μεταξύ των δύο μερών. Αν δεν μεριμνήσουμε για αυτό, το ομαλό και αρμονικό αμοιβαίο άνοιγμα των αγορών, με το οποίο μας δελεάζουν, θα είναι μοιραία ανισόρροπο και φοβούμαι ότι δεν θα οδηγήσει παρά σε απογοητεύσεις.
Αυτή η ελευθέρωση του εμπορίου μεταξύ άνισων εταίρων, μακράν του να προωθεί την ανάπτυξη όπως επιδιώκεται, υπάρχει κίνδυνος να έχει καταστροφικές συνέπειες στις ευπαθείς οικονομίες των ενδιαφερόμενων χωρών και στους ευάλωτους πληθυσμούς τους. Αυτό μάλιστα θα συμβεί την ίδια στιγμή που, στους λόγους που εκφωνούμε, ισχυριζόμαστε ότι θέλουμε να βοηθήσουμε αυτές τις χώρες να επιτύχουν τους αναπτυξιακούς στόχους της Χιλιετίας που, όπως ήδη γνωρίζουμε, είναι άπιαστοι.
Πιστεύω ότι αν αυτές οι συμφωνίες διαμορφωθούν σταδιακά και με συντονισμένο τρόπο, σε ένα λογικό και προβλέψιμο πλαίσιο, προκειμένου να προωθηθούν το εμπόριο και οι επενδύσεις σε αυτήν την περιοχή, θα αποτελέσουν μια πραγματική ευκαιρία για τις χώρες ΑΚΕ, μια ευκαιρία τόσο από πλευράς οικονομικής διαφοροποίησης και αρμονικής περιφερειακής ολοκλήρωσης όσο και από πλευράς πραγματικής και επιτυχούς ολοκλήρωσης στο πλαίσιο της παγκόσμιας οικονομίας.
Πρέπει να γίνει αναφορά σε ορισμένες, λίγες, προτεραιότητες. Η πρώτη από αυτές είναι η εξαίρεση των θεμάτων της Σιγκαπούρης και των σημαντικών δημοσίων υπηρεσιών, χωρίς να παραγνωρίζεται η αρχή του δικαιώματος αυτών των χωρών να χρησιμοποιούν ασφαλιστικές δικλείδες προκειμένου να προασπίσουν τους ευαίσθητους στρατηγικούς τομείς τους. Η δεύτερη προτεραιότητα είναι η τήρηση της δέσμευσής μας να επιδιώξουμε εναλλακτικά προς τις ΣΟΕΣ εμπορικά συστήματα για όσες χώρες το ζητούν, όπως ορίζεται στο άρθρο 37, παράγραφος 6, της Συμφωνίας του Κοτονού. Αυτές οι εναλλακτικές λύσεις πρέπει να βασίζονται στην αρχή της μη αμοιβαιότητας, που θεσπίστηκε στο γενικευμένο σύστημα προτιμήσεων (ΓΣΠ), καθώς και στη θέσπιση μιας ρήτρας που ορίζει ειδική, διαφοροποιημένη μεταχείριση στον ΠΟΕ. Αυτές οι προτεραιότητες εξαρτώνται πάρα πολύ από τη βούληση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να ασκήσει πλήρως την επιρροή της στο πλαίσιο του ΠΟΕ για τη διευκόλυνση της βελτίωσης των κανόνων όσον αφορά τις αναπτυξιακές προτεραιότητες.
Τέλος, η διατύπωση μιας ευχής δεν χρησιμεύει σε τίποτα αν δεν συνοδεύεται από τα μέσα επίτευξής της. Θέλω να ολοκληρώσω λέγοντας ότι πέραν της ανησυχίας όσον αφορά τις δημοσιονομικές προοπτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πρέπει αφενός να τηρήσουμε τις υποσχέσεις που δόθηκαν από τον Πρόεδρο της Επιτροπής στο Gleneagles όσον αφορά τη βοήθεια για το εμπόριο. Αφετέρου, πρέπει να εξετάσουμε το ενδεχόμενο νέων δημοσιονομικών δεσμεύσεων ως αντιστάθμισμα για το κόστος που συνεπάγεται για τις χώρες ΑΚΕ η άρση των προτιμήσεων και των τελωνειακών δασμών, να αυξήσουμε την τεχνική υποστήριξη προς τις χώρες ΑΚΕ και, τέλος, κυρίες και κύριοι, να απορρίψουμε τις απαράδεκτες περικοπές στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης. Εφόσον, πάντως, δεν είμαι πεπεισμένος ότι αυτοί οι στόχοι θα επιτευχθούν γρήγορα, προτείνω να εξετάσει η Επιτροπή, όσον αφορά το αμοιβαίο άνοιγμα των αγορών, ως δείγμα καλής θέλησης, την παράταση της μεταβατικής περιόδου σύμφωνα με τις ειδικές ανάγκες των χωρών ΑΚΕ, όπως καθορίζονται κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων.
Hannu Takkula (ALDE). – (FI) Κύριε Πρόεδρε, ελπίζω ότι οι Συμφωνίες Οικονομικής Εταιρικής Σχέσης θα αποτελέσουν ένα εφαρμόσιμο μέσο για την εξάλειψη της φτώχειας και ότι θα μας επιτρέψουν να προχωρήσουμε από τις διακηρύξεις σε κάτι συγκεκριμένο και απτό. Επικρότησα θερμά τις ομιλίες επί αυτού του θέματος σήμερα και ειδικά η ομιλία της κ. Eija-Riitta Korhola ήταν εξαιρετική. Ως προς την ποιότητα, δεν μπορώ να προσθέσω τίποτα. Ωστόσο, θα ήθελα να πω λίγα λόγια για την έκθεση της κ. Luisa Morgantini.
Η σημασία της αναπτυξιακής συνεργασίας δεν πρέπει να υποτιμηθεί. Ως κοινωνίες πρόνοιας και ευρωπαϊκές κοινότητες, θέλουμε να βοηθήσουμε τους συνανθρώπους μας που βρίσκονται σε χειρότερη θέση από εμάς, τόσο στις χώρες τους όσο και αλλού. Κατά κάποιον τρόπο, αυτό είναι ένα μέτρο του πολιτισμού μας.
Είναι αλήθεια ότι σήμερα, σε πολλά κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διεξάγεται μια συζήτηση σχετικά με το μέγεθος της χρηματοδότησης που θα πρέπει να διοχετεύεται στην αναπτυξιακή συνεργασία. Για παράδειγμα, στη Φινλανδία από όπου προέρχομαι, αυτό το θέμα μόλις συζητήθηκε και γνωρίζω ότι ο στόχος του 0,7% που πρότεινε ο ΟΗΕ δεν έχει επιτευχθεί: μείναμε στο επίπεδο του 0,4% περίπου. Ας ελπίσουμε επίσης ότι οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Φινλανδίας, θα σημειώσουν πρόοδο σε αυτό το θέμα. Αισίως, εμείς στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα παγιώσουμε μια κοινή βούληση, καθώς και τη χρηματοδότηση, προκειμένου να φροντίσουμε τις ανάγκες των αδελφών μας και των εθνών που βρίσκονται σε χειρότερη θέση από εμάς.
Κατά τη γνώμη μου, ωστόσο, θα πρέπει να διασφαλίσουμε ότι η ενίσχυση που παρέχουμε είναι εναρμονισμένη με τις αρχές της αειφόρου ανάπτυξης. Οι οικονομικοί, κοινωνικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες πρέπει πάντα να λαμβάνονται υπόψη στην αναπτυξιακή συνεργασία της ΕΕ. Δεν είναι μόνο τα χρήματα σημαντικά, αλλά πάνω απ’ όλα, η εταιρική σχέση, η ενίσχυση της ανάπτυξης και η παροχή βοήθειας στις χώρες προκειμένου να κάνουν μια καλή αρχή.
Πρέπει επίσης να επιδείξουμε προσοχή στην προώθηση των ευρωπαϊκών αξιών όπως η δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα μέσω της αναπτυξιακής συνεργασίας. Είναι σημαντικό να ληφθούν υπόψη αυτά τα θέματα στην αναπτυξιακή συνεργασία.
Vittorio Agnoletto (GUE/NGL). – (IT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, η έκθεση Morgantini αποτελεί μια αξιέπαινη προσπάθεια περιορισμού των αρνητικών συνεπειών των ΣΟΕΣ. Πιστεύετε πράγματι ότι μια συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών μπορεί να φανεί χρήσιμη για να μειωθεί και να καταπολεμηθεί η πείνα και η φτώχεια;
Ας πάρουμε για παράδειγμα το Μπουρούντι. Η θεωρητική κατάργηση των δασμών που προβλέπουν οι ΣΟΕΣ, θα είχε ως αποτέλεσμα εμπορικό κέρδος ύψους 12,4 εκατομμυρίων δολαρίων υπέρ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ποσό το οποίο θα έχανε το Μπουρούντι, συνυπολογιζομένου του κέρδους των τοπικών καταναλωτών. Το γεγονός αυτό προκύπτει από μια μελέτη της Οικονομικής Επιτροπής του ΟΗΕ για την Αφρική, η οποία επισημαίνει επίσης το γεγονός ότι ένα μεγάλο ποσοστό του πλούτου αυτής της ηπείρου, το 39%, μεγαλύτερο από το αντίστοιχο ποσοστό κάθε άλλης περιοχής του πλανήτη, βρίσκεται ήδη στα χέρια κατοίκων του εξωτερικού.
Η ιδέα ότι η επέκταση της ελευθέρωσης μπορεί να παράγει πλούτο σε αυτές τις περιοχές διαψεύδεται επίσης από τα στοιχεία σχετικά με τις επιδοτήσεις. Το κρέας που κοστίζει λιγότερο στη Νιγηρία είναι το γερμανικό και το αγγλικό, ενώ 52 000 τόνοι κρεμμυδιών που εισήχθησαν στη Σενεγάλη από την Ολλανδία το 2005 έφεραν σε πολύ δύσκολη θέση τους αγρότες. Οι ΣΟΕΣ έχουν μετατραπεί σε μέσα που δεν προάγουν την κοινωνική ανάπτυξη, αλλά εντείνουν τη φτώχεια, ενώ είχαν εκπονηθεί αρχικά στο πλαίσιο της Συμφωνίας του Κοτονού, η οποία κηρύσσει τον αγώνα κατά της φτώχειας και υπέρ της κοινωνικής ανάπτυξης.
Louis Michel, Μέλος της Επιτροπής. – (FR) Κυρίες και κύριοι, συμφωνώ με ορισμένες από τις παρατηρήσεις που διατυπώθηκαν. Όσον αφορά την προφανή έλλειψη ενημέρωσης εκ μέρους της Επιτροπής, η Επιτροπή είναι ασφαλώς πρόθυμη να παράσχει όλες τις πληροφορίες που διαθέτει. Ενδεχομένως να έχετε σχηματίσει την εντύπωση ότι υπάρχουν ελάχιστες πληροφορίες. Θα φροντίσω, τουλάχιστον σε ό,τι με αφορά, να σας δώσω όλες τις πληροφορίες που διαθέτω.
Όσον αφορά την ανάγκη να είναι διαθέσιμα μεγάλα χρηματικά ποσά, αν χρειάζονται επιπλέον χρήματα, τα κράτη μέλη θα πρέπει να τα διαθέσουν. Γνωρίζετε πολύ καλά τα ποσά που διατίθενται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης: έχω μόνο τα λεφτά που μου δίνουν.
Όσον αφορά την ομιλία της κ. Kinnock θέλω να μην υπάρχει καμία παρανόηση. Όταν μίλησα περί «ακαδημαϊκής» συζήτησης σχετικά με τις εναλλακτικές επιλογές, δεν είχα την πρόθεση να φανώ αγενής. Πράγματι, είναι δυνατόν να υποβληθούν εναλλακτικές προτάσεις σε όσους δεν θέλουν να διαπραγματευτούν, αλλά όπως έχει τώρα διαμορφωθεί η κατάσταση, όπως γνωρίζετε πολύ καλά, κυρία Kinnock, όλοι τους διαπραγματεύονται. Η λέξη που επέλεξα ήταν ίσως ατυχής, αλλά η έναρξη μιας συζήτησης για τις εναλλακτικές προτάσεις τη στιγμή που όλοι τους ήδη διαπραγματεύονται δεν μου φαίνεται και πολύ χρήσιμη.
Θέλω να σας πω ότι σε γενικές γραμμές συμφωνώ με τις άλλες παρατηρήσεις που διατυπώσατε. Έτσι, συμφωνώ με τις παρατηρήσεις σας όσον αφορά την πρόσβαση στην αγορά, πρέπει όμως και εσείς να παραδεχθείτε ότι η πρόσβαση στην αγορά δεν είναι το παν. Η εμπειρία μας από 50 χρόνια ελευθέρωσης δείχνει σαφώς ότι δεν αρκεί και ότι υπάρχει ολόκληρος κατάλογος με άλλους παράγοντες που πρέπει να εξεταστούν. Δεν θα βρείτε άλλον περισσότερο πεπεισμένο από μένα για το ότι πρέπει να εστιάσουμε την προσοχή μας στα οφέλη της ανάπτυξης. Συνεπώς, συμφωνώ πλήρως με αυτή την αρχή.
Όσον αφορά τα προβλήματα της παραγωγής, είναι σαφές ότι η παραγωγή αποτελεί έναν από τους τομείς στον οποίο μπορούμε κατεξοχήν να παράσχουμε στήριξη στις εν λόγω χώρες. Σε αυτό το επίπεδο μπορεί να παρασχεθεί η αναγκαία χρηματοδότηση για την τεχνική ή τεχνολογική αναβάθμιση, για τη μεταφορά τεχνολογίας, για την ποιότητα των προϊόντων, συνοπτικά για τη χρηματοδότηση της προστιθέμενης αξίας, που είναι τόσο αναγκαία για την πρόσβαση στην αγορά.
Συμφωνώ μαζί σας στη διαπίστωση ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν πρέπει να επιβάλλεται με προσταγές. Αυτό ουδόλως θα εξέφραζε τις πεποιθήσεις μου ή την αντίληψή μου περί ανάπτυξης. Υπάρχει μια διαπραγμάτευση και σε μια διαπραγμάτευση κάθε εταίρος προβάλλει τα επιχειρήματά του. Αυτό δεν έχει καμία σχέση με προσταγές. Συμφωνώ, επίσης, με την κ. Martens, όταν λέει ότι το χρονοδιάγραμμα πρέπει να είναι ρεαλιστικό. Συμφωνώ απολύτως ότι είναι αναγκαίο να διαφυλάσσεται η πρόσβαση στο νερό, στην ενέργεια και σε ένα ολόκληρο φάσμα βασικών αγαθών. Συμμερίζομαι πλήρως τις απόψεις σας επί του θέματος και είμαι άκρως επιφυλακτικός στην ιδέα της ελευθέρωσης αυτών των τομέων.
Κυρία Kinnock, στο ζήτημα της απόλυσης του γραμματέα, που φέρομαι να ζήτησα, πρώτον, δεν έχω την εξουσία να απολύσω τον εν λόγω γραμματέα και, δεύτερον, δεν ζήτησα την απόλυση κανενός. Αληθεύει ωστόσο ότι –επειδή σκοπεύω να αναλάβω πλήρως την ευθύνη για ό,τι έπραξα– ανταποκρινόμενος στην έκκληση του Γραμματέα της CAEMC, της Οικονομικής και Νομισματικής Κοινότητας της Κεντρικής Αφρικής, απλώς είπα ότι δεν συμφωνούσα στο αίτημα για χορήγηση επιπλέον κονδυλίων σε κάποιον που δεν έπραξε τίποτα και μπορώ να διαβεβαιώσω απολύτως ότι δεν έχει κάνει τίποτα. Επιπλέον, δεν είμαι ο μόνος που έχει διαμαρτυρηθεί για αυτό το γεγονός. Για να δικαιολογηθεί, είπε ότι δεν είχε κανένα δικαίωμα εντολής σε σχέση με κράτη μέλη. Το έργο που έπρεπε να έχει γίνει δεν πραγματοποιήθηκε. Δεν λαμβάνουμε τα αποδεικτικά έγγραφα τα οποία ζητούμε. Υπάρχει ένα πρόβλημα διαφάνειας στη διαχείρισή του. Υπό αυτές τις συνθήκες, θεωρώ ότι είναι μέρος της δουλειάς μου να επισημάνω ορισμένες από τις βασικές αρχές διακυβέρνησης, ιδίως όταν εξετάζουμε αίτημα που αφορά τη χρηματοδότηση από την Επιτροπή. Αναγνωρίζω, συνεπώς, ό,τι έπραξα, ουδέποτε όμως ζήτησα την απόλυση κανενός και, οπωσδήποτε, δεν έχω την εξουσία να πράξω κάτι τέτοιο.
Συνοψίζοντας, λέω ότι το πακέτο στη διαπραγμάτευση πρέπει να είναι περιεκτικό και συνεκτικό. Ο Peter Mandelson διαπραγματεύεται τις ΣΟΕΣ και εγώ έχω υποστηρικτικό ρόλο. Συνεπώς, συνεργαζόμαστε αρμονικά. Το σημείο εκκίνησής μου είναι βεβαίως η ανάπτυξη και, ειδικότερα, η οικονομική ανάπτυξη ως κινητήρια δύναμη της μεγέθυνσης. Θα επεσήμανα, επιπλέον, ότι οι χώρες έχουν προγράμματα δράσης για την καταπολέμηση της φτώχειας, τα οποία περιλαμβάνουν αυτή την πτυχή. Οι περιοχές που καλύπτονται από προγράμματα οικονομικής ολοκλήρωσης μας ζητούν να τις υποστηρίξουμε, πράγμα το οποίο κάνουμε. Αυτή η ολοκλήρωση περιλαμβάνει μια πτυχή αμοιβαίας εμπορικής ελευθέρωσης· το υποστηρίζουμε αυτό και οι ΣΟΕΣ υποστηρίζουν αυτό το αίτημα για περιφερειακή ολοκλήρωση.
Διαπιστώνω ότι ορισμένοι από τους φόβους σας είναι δικαιολογημένοι αλλά σας διαβεβαιώνω, σε ό,τι τουλάχιστον με αφορά, ότι η αναπτυξιακή πτυχή θα αποτελέσει προτεραιότητα. Σε αυτήν την πτυχή θα επικεντρωθούν οι διαπραγματεύσεις και τα μέτρα στήριξης θα πρέπει να καταστήσουν δυνατή, σύμφωνα με τον ρυθμό που μπορούν να ακολουθήσουν αυτές οι χώρες, την αναβάθμιση που θα τους επιτρέψει, μακροπρόθεσμα, μια πολύ ευκολότερη πρόσβαση όχι μόνο στις ολοκληρωμένες περιφερειακές αγορές αλλά και στην παγκόσμια αγορά.
Εν κατακλείδι, κατανοώ όλες σας τις ανησυχίες και αγωνίες. Είμαι διατεθειμένος –και νομίζω ότι είναι πράγματι πολύ σημαντικό– να ανταλλάξουμε απόψεις, μεταξύ άλλων και σχετικά με όλα σχεδόν τα μέτρα στήριξης. Προσβλέπω σε όλη τη δημιουργικότητα που μπορείτε να επιδείξετε και είμαι απολύτως ανοιχτός σε αυτά τα ζητήματα, χωρίς προκαταλήψεις. Σε κάθε περίπτωση, σας διαβεβαιώνω ότι είμαι περισσότερο από έτοιμος να συνεχίσω να αναζητώ τις βέλτιστες δυνατές λύσεις για την υποστήριξη των αναπτυσσόμενων χωρών στο πλαίσιο των ΣΟΕΣ.
Πρόεδρος. Σας ευχαριστούμε πολύ, κύριε Επίτροπε.
Η συζήτηση έληξε.
Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί αύριο στις 11.00.
17. Ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα (συζήτηση)
Πρόεδρος. Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη συζήτηση της έκθεσης (A6-0042/2006) του κ. Jo Leinen, εξ ονόματος της Επιτροπής Συνταγματικών Υποθέσεων, σχετικά με τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα (2005/2224(INI)).
Jo Leinen (PSE), εισηγητής. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κυρία Αντιπρόεδρε, κυρίες και κύριοι, ο κανονισμός που εγκρίναμε το 2004 για τη χρηματοδότηση των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων ήταν μια μεγάλη επιτυχία. Ο διαχωρισμός του Κοινοβουλίου και των πολιτικών του ομάδων από τα πολιτικά κόμματα ήταν επιτυχημένος. Ήταν κάτι που ζητούσε για πολλά χρόνια το Ελεγκτικό Συνέδριο, ένα αίτημα που καλύπτει ο εν λόγω κανονισμός.
Στο μεταξύ καταχωρήθηκαν δέκα κομματικές οικογένειες που ενισχύονται από την αντίστοιχη γραμμή του προϋπολογισμού. Αυτό δείχνει ότι η πολιτική κουλτούρα σε ευρωπαϊκό επίπεδο διαθέτει ακόμα πολυμορφία και ζωντάνια. Είναι ασφαλώς επίτευγμα να έχουμε δέκα πολιτικές οικογένειες. Πριν υπήρχαν μόνο τέσσερις, άρα ο αριθμός τους υπερδιπλασιάστηκε.
Η εμπειρία μας από τη χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων ήταν καλή. Ωστόσο, στη νέα έκθεση υπάρχει ένας μικρός κατάλογος επιθυμιών: επιθυμία ασφάλειας προγραμματισμού και ευελιξίας στον τρόπο λειτουργίας των ευρωπαϊκών κομμάτων. Υπάρχει επίσης η επιθυμία να φροντίζουν η Επιτροπή Προϋπολογισμών και το Προεδρείο στην αρχή κάθε κοινοβουλευτικής περιόδου ώστε να υπάρχει ασφάλεια προγραμματισμού για ολόκληρη την κοινοβουλευτική περίοδο. Αυτό δεν καθιστά περιττό τον ετήσιο προϋπολογισμό που εγκρίνουμε, πιστεύω όμως ότι καλό θα ήταν να εξασφαλιστεί ότι θα διατηρηθεί αυτή η γραμμή του προϋπολογισμού και θα μπορεί να εξελιχθεί ανάλογα με τη διεύρυνση ή με μια αύξηση του αριθμού των πολιτικών κομμάτων.
Τα κόμματα έχουν τα δικά τους έσοδα: δωρεές και συνδρομές μελών. Φυσικά, δεν μπορεί να αποτελεί πρόθεση των δημοσιονομικών διατάξεων της ΕΕ να χάνουν αυτούς τους πόρους αν δεν τους διαθέσουν το ίδιο έτος. Γι’ αυτό, είμαι ευγνώμων διότι στο Στρασβούργο ικανοποιήθηκε ήδη ένα από τα αιτήματα της έκθεσης, συγκεκριμένα να μπορούν τα κόμματα να χρησιμοποιήσουν μέχρι και το 25% των ιδίων πόρων τους για τη δημιουργία αποθεματικού. Είναι τελικά δικά τους χρήματα και οι δημοσιονομικές διατάξεις δεν πρέπει να επιβάλλουν στα κόμματα υπερβολικούς περιορισμούς.
Ωστόσο, μία άλλη επιθυμία είναι να μπορεί να μεταφερθεί έως και το 25% των ενισχύσεων στο πρώτο τρίμηνο του επομένου έτους. Η πολιτική είναι απρόβλεπτη και στην περίπτωση απρόοπτων γεγονότων πρέπει να είναι δυνατό να διατεθεί ένα ποσόν το επόμενο τρίμηνο, έτσι ώστε τα κόμματα να μην είναι υποχρεωμένα να επιδίδονται σε ένα όργιο δαπανών στο τέλος του χρόνου, τον Δεκέμβριο.
Η έκθεση περιλαμβάνει και κάποιες άλλες προτάσεις. Ωστόσο, τώρα θα ήθελα να περάσω στη δεύτερη φάση που εγκαινιάζουμε με την έκθεση αυτή. Χρειαζόμαστε ένα γνήσιο ευρωπαϊκό καθεστώς για τα ευρωπαϊκά κόμματα. Δεν είναι δυνατόν να πρέπει να καταχωρούνται και να ελέγχονται τα ευρωπαϊκά κόμματα βάσει του δικαίου του εκάστοτε κράτους μέλους. Όλα τα κόμματα προτιμούν να ισχύουν τα ίδια δικαιώματα και οι ίδιες υποχρεώσεις σε όλα τα κράτη μέλη και αυτό είναι δυνατό μόνον εφόσον υπάρχει ένα ενιαίο καθεστώς. Η Επιτροπή Συνταγματικών Υποθέσεων είναι πρόθυμη να τεθεί εδώ επικεφαλής. Κυρία Αντιπρόεδρε, θα χαιρόμουν αν η Επιτροπή υιοθετούσε την πρότασή μας και χρησιμοποιούσε το δικαίωμα πρωτοβουλίας της για να παρουσιάσει μία νέα πρόταση νομοθετικού περιεχομένου.
Η δεύτερη ιδέα που θα πρέπει να εξετάσουμε είναι η σημασία της διασυνοριακής πολιτικής επικοινωνίας. Σε πολλές χώρες υπάρχουν πολιτικά ιδρύματα για τον σκοπό αυτόν. Θεωρούμε ότι πρέπει να συσταθούν και σε ευρωπαϊκό επίπεδο πολιτικά ιδρύματα. Καλούμε την Επιτροπή να υποβάλει και σε αυτόν τον τομέα είτε μία πρόταση νομοθετικού περιεχομένου είτε μία δημοσιονομική πρόταση.
Θα πρέπει να εξετάσουμε αν θα πρέπει να υπάρχουν στις μελλοντικές ευρωεκλογές και ευρωπαϊκοί κατάλογοι, έτσι ώστε οι πολίτες να έχουν πρακτικά δύο ψήφους: μία για τον εθνικό ή περιφερειακό κατάλογο και μία για έναν κοινό ευρωπαϊκό κατάλογο των κομμάτων, γιατί μόνο με έναν τέτοιο κατάλογο θα ήταν δυνατή μια κοινή προεκλογική εκστρατεία. Σήμερα έχουμε 25 διαφορετικές προεκλογικές εκστρατείες για τις ευρωεκλογές και οι ευρωπαϊκοί κατάλογοι θα επιτύγχαναν να τους συνενώσουν.
Τελειώνοντας, θα ήθελα να αναφερθώ στις νεολαίες των κομμάτων. Οι νέοι μας είναι το μέλλον μας. Πρέπει να δώσουμε ιδιαίτερη προσοχή στην προώθηση των πολιτικών οργανώσεων και κινημάτων νέων, που εκπροσωπούν το μέλλον των κομμάτων, και τα κόμματα είναι μέρος της δημοκρατικής διαδικασίας. Η έκθεση μάς πηγαίνει ένα σημαντικό βήμα μπροστά. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τους γενικούς γραμματείς των κομμάτων και τη διοίκηση του Σώματος για την αποτελεσματική διαχείριση των πόρων. Θα ήθελα επίσης να ευχαριστήσω τους γενικούς γραμματείς για τις εξαίρετες προτάσεις τους που ενσωματώθηκαν σε αυτήν την έκθεση.
Margot Wallström, Αντιπρόεδρος της Επιτροπής. (EN) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να ευχαριστήσω τον κ. Leinen για αυτή τη σημαντική έκθεση, η οποία δίνει μια καλή ευκαιρία να εξετάσουμε τόσο αυτά που έχουν επιτευχθεί στον τομέα των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων όσο και αυτά που θα μπορούσαν να επιτευχθούν στο μέλλον.
Μόλις πριν από τρία χρόνια, το 2003, εγκρίθηκε από αυτό το Σώμα και από το Συμβούλιο ο κανονισμός που διέπει τα πολιτικά κόμματα σε ευρωπαϊκό επίπεδο, με βάση μια πρόταση που είχε υποβάλει η Επιτροπή. Τα θεσμικά όργανα μετουσίωσαν έτσι σε πράξη τον στόχο που τέθηκε από τη Συνθήκη του Άμστερνταμ και τη νέα νομική βάση που πρόσφερε η Συνθήκη της Νίκαιας. Όπως αναγνωρίζει η Συνθήκη περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, τα πολιτικά κόμματα σε ευρωπαϊκό επίπεδο αποτελούν σημαντικό παράγοντα για την ολοκλήρωση στην Ένωση. Συμβάλλουν στη διαμόρφωση μιας ευρωπαϊκής επίγνωσης, στην έκφραση της πολιτικής βούλησης των πολιτών και στην προώθηση του πολιτικού διαλόγου σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Είναι γεγονός ότι από την έναρξη ισχύος του κανονισμού μέχρι σήμερα έχουν δημιουργηθεί δέκα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Μπορούμε να το θεωρήσουμε αυτό ως ένδειξη ότι οικοδομείται σταδιακά η ευρωπαϊκή δημόσια σφαίρα, στην οποία οι πολίτες μπορούν να περιμένουν ότι οι φωνές τους θα ακούγονται όλο και περισσότερο από τα θεσμικά όργανα. Το συμμερίζομαι σε μεγάλο βαθμό αυτό, καθώς αποτελεί επίσης μία από τις σκέψεις μας στη Λευκή Βίβλο για την επικοινωνία. Χρειαζόμαστε ευρωπαϊκή πολιτική κουλτούρα και πρέπει να συμβάλουμε στην προώθησή της. Εντούτοις, έχουμε ακόμα πολύ δρόμο να διανύσουμε μέχρι να συνδέσουμε το ευρωπαϊκό σχέδιο και τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα με τους πολίτες. Και πάλι, αυτό είναι ένα από τα βασικά θέματα που απασχολούν την Επιτροπή στη Λευκή Βίβλο για την ευρωπαϊκή πολιτική επικοινωνίας.
Είμαι πεπεισμένη ότι όχι μόνο οι κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια, αλλά και τα πολιτικά κόμματα και οι δημόσιοι φορείς πρέπει να θέσουν το θέμα της Ευρώπης στην πρώτη γραμμή της δημόσιας συνείδησης. Θα πρέπει επίσης να προβληματιστούμε για τη μικρή προσέλευση στις ευρωεκλογές και να αναζητήσουμε από κοινού τρόπους αύξησης της συμμετοχής των ψηφοφόρων, όπως ήδη πρότεινε η Επιτροπή στο Σχέδιο Δ. Δεν είναι πάντα εύκολο να δούμε πώς μπορούμε να διαδραματίσουμε αυτόν τον ρόλο, αλλά νομίζω ότι τα θεσμικά όργανα έχουν κοινό συμφέρον να διασφαλίσουν τη μεγάλη προσέλευση και συμμετοχή των ψηφοφόρων στη συζήτηση γι’ αυτές τις εκλογές.
Η έκθεση του κ. Leinen τονίζει ότι τα πολιτικά κόμματα πρέπει να εργαστούν για τη συμμετοχή των πολιτών, όχι μόνο μέσω των ευρωπαϊκών εκλογών αλλά και σε όλες τις άλλες πτυχές της ευρωπαϊκής πολιτικής ζωής. Συμμεριζόμαστε πλήρως αυτή την άποψη.
Υπάρχουν πολλά σημαντικά θέματα που αναφέρονται στην παράγραφο 12 της έκθεσης. Αφορούν τον ρόλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όπως ανέφερε ο κ. Leinen, αυτό αφορά τον ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν τα ευρωπαϊκά κόμματα στα ευρωπαϊκά δημοψηφίσματα και στην ενίσχυση των οργανώσεων νεολαίας. Η Επιτροπή θα χαιρέτιζε μια ευρεία και εις βάθος συζήτηση αυτών των θεμάτων. Αποτελούν όλα μέρος της βαθμιαίας μετακίνησής μας προς την πραγματική ευρωπαϊκή δημόσια σφαίρα. Και πάλι, συμμεριζόμαστε σε μεγάλο βαθμό αυτές τις προτάσεις.
Τα πολιτικά κόμματα αποτελούν ουσιαστικό τμήμα της δημοκρατικής διάρθρωσης της Ένωσης και συνεπώς είναι πρέπον να λαμβάνουν στήριξη από τον κοινοτικό προϋπολογισμό.
Λαμβάνουμε υπόψη τις προτάσεις που προωθούνται στην έκθεση όσον αφορά την εφαρμογή περισσότερης ευελιξίας στο σύστημα δημόσιας χρηματοδότησης. Πολλές από τις ιδέες που περιγράφονται στην έκθεση θα μπορούσαν να υλοποιηθούν με μια ρύθμιση των εσωτερικών κανόνων του Κοινοβουλίου.
Όσον αφορά άλλες προτάσεις, οι οποίες συνεπάγονται πολλές τροποποιήσεις του κανονισμού που διέπει τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα ή του Δημοσιονομικού Κανονισμού, πρέπει να τις εξετάσουμε σε ένα ευρύτερο πλαίσιο. Θα παρατηρήσετε την προσεκτική διατύπωση που χρησιμοποιώ σε αυτό το σημείο. Όπως γνωρίζετε, επί του παρόντος αναθεωρούμε τον Δημοσιονομικό Κανονισμό και τους κανόνες εφαρμογής του. Θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση υπό το πρίσμα αυτής της εργασίας, καθώς, και πάλι, πρέπει να εξισορροπηθεί η ανάγκη εξέτασης άλλης χρηματοδότησης, ή των ΜΚΟ, για παράδειγμα, με σκοπό την εξεύρεση των καλύτερων μέσων για τη βελτίωση της τρέχουσας κατάστασης.
Τέλος, λαμβάνουμε υπόψη με ενδιαφέρον την ιδέα που περιγράφεται στην παράγραφο 4 της έκθεσης, δηλαδή ότι η Επιτροπή Συνταγματικών Υποθέσεων θα πρέπει να εξετάσει το ζήτημα ενός ευρωπαϊκού καθεστώτος για τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα, το οποίο θα προχωρά πέρα από τον ισχύοντα κανονισμό. Μεταξύ των ιδεών που θα πρέπει να εξετάσει η επιτροπή είναι η δυνατότητα καλύτερου ορισμού των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων των ευρωπαϊκών κομμάτων.
Η Επιτροπή θα παρακολουθήσει με ενδιαφέρον και προσοχή το έργο που θα διεξαχθεί από την κοινοβουλευτική επιτροπή σε αυτόν τον τομέα. Θα ήθελα να εκφράσω την προσωπική μου αφοσίωση σε αυτό το σημαντικό θέμα. Επαναλαμβάνω ότι ευθυγραμμίζεται πλήρως με τις ιδέες μας στη Λευκή Βίβλο. Αφορά τη δημιουργία μιας ευρωπαϊκής δημόσιας πολιτικής σφαίρας στο πλαίσιο της οποίας μπορούμε να διεξάγουμε συζήτηση και τα πολιτικά κόμματα θα διαδραματίζουν πολύ σημαντικό ρόλο.
Klaus-Heiner Lehne (PPE-DE), συντάκτης γνωμοδότησης της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, εκπροσωπώ τον συνάδελφο κ. López-Istúriz White, που ήταν ο συντάκτης γνωμοδότησης της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων, και θα κάνω μερικά σχόλια εκ μέρους του και εκ μέρους της Ομάδας μου για τη γνωμοδότηση αυτήν.
Συμφωνώ με την άποψη του βασικού εισηγητή κ. Leinen ότι το υπάρχον καθεστώς πρέπει ασφαλώς να θεωρηθεί καταρχήν απόλυτα επιτυχημένο και ότι ήταν απόλυτα σωστό το ότι κάναμε σαφή διαχωρισμό μεταξύ χρηματοδότησης των κομμάτων και χρηματοδότησης κοινοβουλευτικών ομάδων. Άλλωστε, χρωστούσαμε στους πολίτες αυτήν την τροποποίηση.
Τα πολιτικά κόμματα βοηθούν στη διαμόρφωση της βούλησης των πολιτών –σε ευρωπαϊκό πλαίσιο θα έπρεπε να λέμε «των λαών»– και γι’ αυτό είναι σημαντικό να δημιουργήσουν τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα τις προϋποθέσεις και να θέσουν τους όρους για τη σωστή λειτουργία αυτών των ευρωπαϊκών κομμάτων. Σε συνάρτηση με αυτό υπάρχουν τέσσερα σημεία που θεωρώ ιδιαίτερα ουσιαστικά.
Πρώτον, είναι σημαντικό να δημιουργηθεί ένα βιώσιμο και μόνιμο χρηματοδοτικό πλαίσιο που θα δώσει στα κόμματα τη δυνατότητα να λαμβάνουν μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση. Οι ενισχύσεις που δίδονται σήμερα στα ευρωπαϊκά κόμματα δεν παρέχουν ικανοποιητική βάση για έναν πραγματικά βιώσιμο μακροπρόθεσμο προγραμματισμό δραστηριοτήτων. Σήμερα τα προγράμματα είναι συνδεδεμένα με τα ημερολογιακά έτη της κοινοβουλευτικής περιόδου. Επίσης, μπορεί να υπάρξουν αλλαγές στη χρηματοδότηση των κομμάτων εφόσον δημιουργηθούν νέα κόμματα, οπότε θα πρέπει να προσαρμοστεί ο όγκος της χρηματοδότησης. Λέω απλά ότι οι υφιστάμενες διατάξεις δεν επιτρέπουν στα κόμματα να προγραμματίζουν με αρκετή οικονομική ασφάλεια και ότι, ως εκ τούτου, ασφαλώς είναι επιθυμητό να γίνουν αλλαγές.
Δεύτερον, πρέπει να επιτρέψουμε στα ευρωπαϊκά κόμματα τη δημιουργία αποθεματικών που δεν θα χάνονται από τον ένα χρόνο στον άλλον. Το θέμα αυτό το ανέφερε και ο κ. Leinen και έπαιξε προεξάρχοντα ρόλο στις διαβουλεύσεις μας στην Επιτροπή Νομικών Θεμάτων. Η αναφορά του στον περίφημο πυρετό του Δεκεμβρίου είναι πάρα πολύ εύστοχη. Θέλουμε έναν βιώσιμο μακροπρόθεσμο προγραμματισμό για τα οικονομικά των κομμάτων και δεν θέλουμε μια κατάσταση όπου λίγο πριν από τα Χριστούγεννα πετάμε τρόπον τινά τα χρήματα από το παράθυρο επειδή πιεζόμαστε, αφού αν δεν τα χρησιμοποιήσουμε, θα τα χάσουμε.
Σε συνάρτηση με αυτό αξίζει επίσης τον κόπο να σκεφτούμε μήπως θα πρέπει να επανεξεταστεί το όριο του 20% για τη μεταφορά από μία κατηγορία του προϋπολογισμού σε μία άλλη με στόχο να γίνει πιο ευέλικτο. Τα ευρωπαϊκά κόμματα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να αντιδρούν στις μεταβολές των απαιτήσεων που μπορεί να προκύψουν π.χ. από μία πολιτική κρίση, προβαίνοντας σε πιο δραστικές αναδιαρθρώσεις των πόρων τους από αυτές που επιτρέπει το σημερινό καθεστώς.
Τέταρτον, ενόψει όλων αυτών θεωρώ ότι το καθεστώς των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων πρέπει να τροποποιηθεί, έτσι ώστε να τους δίνεται η δυνατότητα να ενεργούν πιο αποτελεσματικά προς το συμφέρον ολόκληρου του πληθυσμού και να εκπληρώνουν τον ρόλο τους ως κινητήριες δυνάμεις στο πλαίσιο της διαδικασίας λήψης πολιτικών αποφάσεων. Ταυτόχρονα, όμως, δεν μπορώ να αμφισβητήσω ότι τα κόμματα θα μπορούσαν να κάνουν περισσότερα με δικές τους προσπάθειες για να επιτύχουν τον στόχο να φέρουν την Ευρώπη πιο κοντά στους πολίτες και να τους κάνουν να συμμετάσχουν σε όσα συμβαίνουν εδώ στην Ευρώπη.
Προσωπικά, δεν πιστεύω ότι ένας ευρωπαϊκός κατάλογος υποψηφίων, παράλληλα με τους εθνικούς καταλόγους, θα μπορούσε να αποτελέσει μέσον επίλυσης αυτού του προβλήματος. Οι κομματικοί κατάλογοι είναι κάτι αφηρημένο και οι έδρες αποδίδονται σε συγκεκριμένα κόμματα, ενώ πολλοί πολίτες δεν μπορούν να ταυτιστούν με αυτό. Χρειαζόμαστε μια πολύ πιο προσωποποιημένη εκλογική διαδικασία στην Ευρώπη και υπάρχει ένας πολύ απλός τρόπος για να το επιτύχουμε: αν τουλάχιστον τα δύο μεγάλα κόμματα στην Ευρώπη κατάφερναν να αποφασίσουν να κάνουν προεκλογική εκστρατεία για τις ευρωεκλογές με έναν εκλεγμένο ηγέτη, που θα ήταν, ως εκ τούτου, ο υποψήφιός τους για την προεδρία της Επιτροπής, οι εκλογές θα γίνονταν εξαιρετικά προσωπικές μέσα σε πολύ μικρό διάστημα και οι πολίτες θα ταυτίζονταν πολύ περισσότερο με συγκεκριμένους υποψήφιους και με δηλώσεις πολιτικής πρόθεσης, είναι δε πιθανό ότι αυτό και μόνο θα οδηγούσε σε σημαντική αύξηση της συμμετοχής των ψηφοφόρων στις ευρωεκλογές.
Ελπίζω ότι τα πολιτικά κόμματα θα βρουν το θάρρος να το κάνουν αυτό.
Jean-Luc Dehaene, εξ ονόματος της Ομάδας PPE-DE. – (NL) Κύριε Πρόεδρε, είμαι κι εγώ ικανοποιημένος με τον τρόπο με τον οποίο αυτή η έκθεση μάς δίνει τη δυνατότητα να κάνουμε ένα σημαντικό βήμα προς την εδραίωση του ευρωπαϊκού πολιτικού κόμματος.
Η αλήθεια είναι ότι πιστεύω πως, αν θέλουμε πραγματικά να αναπτύξουμε μια αληθινή ευρωπαϊκή κοινοβουλευτική δημοκρατία, τα πραγματικά ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα θα διαδραματίσουν πολύ σημαντικό ρόλο σε αυτή. Το ψήφισμα που εγκρίθηκε πριν από αρκετά χρόνια υπέρ της χρηματοδότησης των κομμάτων ξεχωριστά από τις ομάδες εκτιμώ ότι είναι ένα πολύ σημαντικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση. Ωστόσο, δεν θα δώσει υποχρεωτικά καλή εντύπωση στο κοινό που πιστεύει ότι δεν είναι απαραίτητη.
Εκτιμώ, ωστόσο, ότι είμαστε υποχρεωμένοι να περιγράψουμε τα πολιτικά κόμματα, σε μια υγιή κοινοβουλευτική δημοκρατία, ως έναν σημαντικό κρίκο ανάμεσα στο κοινό και στη διαδικασία λήψης αποφάσεων και αυτό δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς αντίτιμο. Για να το θέσω διαφορετικά, πρέπει να έχουμε το θάρρος να πούμε στον έξω κόσμο ότι υπάρχει ένα τίμημα που πρέπει να πληρωθεί για τη δημοκρατία, ότι δεν υπάρχει τίποτα το αφύσικο σε αυτό και ότι είναι καλύτερα να είναι διαφανής η χρηματοδότηση και να προέρχεται από δημόσιους πόρους παρά μέσω άλλων σκοτεινών οδών.
Όπως είπα ήδη, ένα σημαντικό βήμα σε αυτόν τον τομέα πραγματοποιήθηκε πριν αρκετά χρόνια. Πιστεύω ότι ήλθε η ώρα να κάνουμε κάποιες βελτιώσεις, των οποίων η σημαντικότερη διαρθρωτικά πτυχή θα είναι, χωρίς αμφιβολία, ότι τα πολιτικά κόμματα θα μπορούν να κάνουν πιο μακροπρόθεσμο προγραμματισμό αντί να πρέπει να εργαστούν με ετήσιους προϋπολογισμούς και χωρίς βεβαιότητα σχετικά με το τι θα συμβεί το προσεχές έτος.
Υπάρχουν επίσης δύο σημαντικές τεχνικές τροπολογίες, οι οποίες αφορούν την ευελιξία της διαχείρισης του προϋπολογισμού.
Θέλω τώρα, κατά μία έννοια, να καταχραστώ αυτή την πλατφόρμα για να επισημάνω ότι το πρόβλημα της μεταφοράς οποιωνδήποτε πιστώσεων σε επόμενο έτος δεν αντιμετωπίζεται μόνο από τα πολιτικά κόμματα. Αυτός ο κανόνας φαίνεται ότι έχει εισχωρήσει στο σύνολο των κανόνων που επιβάλλονται γενικά από την Επιτροπή. Έχω το ίδιο πρόβλημα να αντιμετωπίσω και ως πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του Κολεγίου της Ευρώπης, το οποίο έχει επίσης την υποχρέωση να δαπανά χρήματα εντός ενός έτους, ειδάλλως προκύπτει πρόβλημα και η κατάληξη είναι κακή διαχείριση. Είναι καλύτερα να υπάρχει περισσότερη ευελιξία σε αυτό το θέμα, όπως προτείνουμε κι εμείς εδώ για τα πολιτικά κόμματα. Θα ήθελα να επιστήσω την προσοχή της Επιτρόπου στο γεγονός ότι αυτό το πρόβλημα δεν υπάρχει μόνο στα πολιτικά κόμματα. Αυτός είναι ένας γενικός κανόνας που εφαρμόζει η Επιτροπή αν και αποτελεί εμπόδιο στην καλή διαχείριση και έχει επινοηθεί από τους λογιστές, των οποίων το σκεπτικό δεν κατανοώ πολύ καλά.
Θέλω επίσης να τονίσω, εν είδει συμπεράσματος, ότι μπορούμε τώρα, μαζί με την Επιτροπή Συνταγματικών Υποθέσεων, να επιτελέσουμε πολύ και σημαντικό έργο προς την κατεύθυνση ενός κατάλληλου καθεστώτος για τα πολιτικά κόμματα, το οποίο θα περιλαμβάνει –όσο και αν αυτό δεν ωφελεί τα κρατικά ταμεία της χώρας μου– ένα δημοσιονομικό καθεστώς που θα ταιριάζει καλύτερα με το δημοσιονομικό καθεστώς για τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, ώστε να καταστεί απολύτως σαφές ότι τα πολιτικά κόμματα είναι μέρος αυτού του ειδικού επιπέδου διαχείρισης και ότι αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα του θεσμικού πλαισίου της Ευρώπης.
Richard Corbett, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, σας ευχαριστώ που μου δίνετε τον λόγο σε μια συζήτηση που, αυτή την ώρα, μοιάζει περισσότερο με ανοικτή συνεδρίαση της Επιτροπής Συνταγματικών Υποθέσεων, με την ευπρόσδεκτη συμμετοχή και ορισμένων άλλων βουλευτών.
Η Ομάδα μου υποστηρίζει την έκθεση που υποβλήθηκε από τον εισηγητή μας, τον Πρόεδρο της Επιτροπής Συνταγματικών Υποθέσεων. Όπως ακούσαμε, αφορά ρυθμίσεις του συστήματος που εγκρίναμε εδώ και περισσότερο από έναν χρόνο ήδη. Αυτές οι ρυθμίσεις είναι αναγκαίες λόγω των αρχικών προβλημάτων που ανακαλύψαμε στη λειτουργία του συστήματος. Είναι λογικές και ρεαλιστικές και καλώ την Επιτροπή –όσον αφορά τα σημεία της έκθεσης που απευθύνονται στην Επιτροπή, όπως αυτά που σχετίζονται με τον Δημοσιονομικό Κανονισμό– να τις υιοθετήσει. Τα πολιτικά κόμματα δεν είναι ΜΚΟ, εκπληρώνουν έναν διαφορετικό ρόλο και έχουν ζωτική σημασία για τη λειτουργία του δημοκρατικού μας συστήματος.
Αυτό που δημιουργήσαμε και αυτό που ελπίζουμε να βελτιώσουμε είναι ένα σύστημα στο οποίο έχουμε –και το κοινό μπορεί να το διαπιστώσει αυτό– ένα σαφές, διαφανές και δίκαιο σύστημα για τη χρηματοδότηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο του έργου των πολιτικών κομμάτων. Αυτό είναι κάτι που τα πρόσφατα γεγονότα απέδειξαν ότι δεν ισχύει πάντα σε εθνικό επίπεδο. Θα πρέπει να είμαστε υπερήφανοι που συγκροτούμε μια υγιή δομή σε ευρωπαϊκό επίπεδο για τη χρηματοδότηση του έργου των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων. Είναι σημαντικό να το κάνουμε αυτό, διότι αυτό που προσφέρουν τα πολιτικά κόμματα είναι επιλογή στον ψηφοφόρο, διαφορετικά οράματα, διαφορετικά προγράμματα, διαφορετικές ιδέες, διαφορετικές προτάσεις. Αυτή ακριβώς η επιλογή δίνει ζωή στην πολιτική συζήτηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Κάνει και κάτι ακόμα: δείχνει ότι οι επιλογές που αντιμετωπίζουμε σε ευρωπαϊκό επίπεδο είναι πραγματικά επιλογές πολιτικής και όχι επιλογές μεταξύ εθνικών απόψεων και εθνικών οραμάτων. Πολύ συχνά, ο Τύπος, όταν εστιάζεται στις συνεδριάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, δίνει την εντύπωση μιας πάλης μονομάχων για τα εθνικά συμφέροντα. Αλλά οι πραγματικές επιλογές που αντιμετωπίζουμε είναι επιλογές πολιτικής. Θέλετε υψηλότερα περιβαλλοντικά πρότυπα αλλά με υψηλότερο κόστος ή όχι; Θέλετε οι αγορές μας να είναι απολύτως ελεύθερες για όλους ή να ρυθμίζονται με προστασία για τους ευάλωτους πολίτες; Όλα αυτά είναι πολιτικές αποφάσεις, πολιτικές επιλογές που υποστηρίζονται από τα πολιτικά κόμματα· συχνά αποκρύπτονται στο Συμβούλιο. Αυτό είναι ουσιαστικό για να λειτουργήσει αποτελεσματικά η Ένωση.
Έχουμε ήδη δέκα εγγεγραμμένα κόμματα. Αυτό δείχνει ότι το σύστημα λειτουργεί. Υπήρξαν κάποιοι που ισχυρίστηκαν ότι με αυτόν τον τρόπο θα χρηματοδοτούνταν μόνο τα μεγάλα κόμματα. Κάποιοι θα έλεγαν ότι δέκα κόμματα είναι πολύ μεγάλος αριθμός κομμάτων που χρηματοδοτούνται.
Υπήρξαν κάποιοι, οι οποίοι δεν παρευρίσκονται απόψε–συμπεριλαμβανομένου του κ. Hannan από την Ομάδα ΕΛΚ-ΕΔ– που είπαν ότι με αυτό το σύστημα θα χρηματοδοτούνται μόνο τα φιλοευρωπαϊκά κόμματα, λες και υπάρχει κανόνας ότι μπορούμε να κατευθύνουμε τη χρηματοδότηση προς μια συγκεκριμένη πολιτική άποψη. Αυτό φυσικά δεν ισχύει.
Αυτό που είδαμε και επιτύχαμε και αυτό που ελπίζουμε να βελτιώσουμε είναι ένα υγιές σύστημα που είναι αναγκαίο και που θα ενισχύσει την ποιότητα της δημοκρατικής συζήτησης σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Jules Maaten, εξ ονόματος της Ομάδας ALDE. – (NL) Κύριε Πρόεδρε, σε αυτό το στάδιο ευρωπαϊκής ανάπτυξης –το οποίο κάποιοι θα το περιέγραφαν ως «έλλειψη ευρωπαϊκής ανάπτυξης»– η σημασία αυτής της έκθεσης είναι τεράστια. Η αλήθεια είναι ότι δεν αφορά μόνο τα πολιτικά κόμματα και πιστεύω πως αυτό είναι το καλό της στοιχείο και αυτό που προσπαθεί να επιτύχει ο εισηγητής.
Θα μπορούσε να είχε πει ότι, ναι, υπάρχουν δέκα πολιτικά κόμματα: θα μπορούσε να εξετάσει τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν και πώς τα αντιμετωπίζουμε. Αλλά όχι: επέλεξε μια πολύ ευρύτερη φιλοσοφική προσέγγιση και πιστεύω ότι ορθώς το έπραξε, διότι αυτό το θέμα αφορά εξολοκλήρου τον ευρωπαϊκό πολιτικό χώρο που ο ίδιος ο Επίτροπος τόνισε. Εξάλλου, τι είναι αυτό που ακούμε συνεχώς, όχι μόνο κατά τη διάρκεια των προεκλογικών εκστρατειών, αλλά και στο μεσοδιάστημα; Ακούμε τους πολίτες να ρωτούν «Ποιος ο λόγος ύπαρξης αυτού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, όταν δεν υπάρχει ευρωπαϊκός πολιτικός χώρος;» Έχουν δίκιο, δεν υπάρχει. Δεν υπάρχει ευρωπαϊκή κοινή γνώμη. Δεν υφίσταται, δεν είναι καν εφικτή.
Ούτε και θα είναι αν κάποιοι κάνουν το παν για να διασφαλίσουν ότι δεν θα δημιουργηθεί ποτέ ευρωπαϊκός πολιτικός χώρος, το είδος του χώρου που χρειαζόμαστε αν θέλουμε να επιτύχουμε έναν ευρωπαϊκό πολιτικό διάλογο χωρίς σύνορα.
Ας εξετάσουμε την κατάσταση ως έχει αυτή τη στιγμή. Υπάρχουν είκοσι πέντε Επίτροποι, οι οποίοι έχουν επιλεχθεί με βάση την εθνικότητά τους. Η σύνθεση του Συμβουλίου, ασφαλώς, βασίζεται στις εθνικότητες. Ούτε καν το Κοινοβούλιο δεν εκλέγεται μέσω ευρωπαϊκών εκλογών, αλλά μέσω 25 εθνικών εκλογών, οι οποίες συμπίπτουν περίπου χρονικά, αλλά δεν είναι ενιαίες. Είναι φυσικό να μην καταλήγουμε σε έναν ευρωπαϊκό πολιτικό χώρο με αυτόν τον τρόπο.
Αυτόν τον ευρωπαϊκό πολιτικό χώρο θα χρειαστούμε αν θέλουμε να δούμε κάποτε έναν εκλεγμένο Πρόεδρο της Επιτροπής, είτε θα εκλεγεί από αυτό το Σώμα, είτε, κατά προτίμηση, από το ευρωπαϊκό εκλογικό σώμα. Αυτός ο ευρωπαϊκός πολιτικός χώρος θα αποτελέσει τον προπομπό ενός διασυνοριακού, ευρωπαϊκού πολιτικού διαλόγου. Ή, αν πρόκειται να διεξαχθεί ευρωπαϊκό δημοψήφισμα, ας υπάρχει ένα, αντί για 25 εθνικά δημοψηφίσματα, ένα ενιαίο ευρωπαϊκό δημοψήφισμα, για παράδειγμα, σχετικά με το αν θα έχουμε νέο σύνταγμα ή αν θα παραμείνουμε στο παλιό.
Αυτό που υποστηρίζω είναι, με τον ένα ή με τον άλλον τρόπο, να δοθεί στις ευρωπαϊκές εκλογές ένα ευρωπαϊκό στοιχείο, τουλάχιστον ως κάποιον βαθμό. Τότε θα έχουμε έναν ευρωπαϊκό πολιτικό διάλογο, για τον οποίο θα χρειαστεί ένας ευρωπαϊκός πολιτικός χώρος – όπως, επίσης, θα χρειαστούν πολιτικά κόμματα, αν θέλουμε μια αντιπροσωπευτική δημοκρατία, την οποία θέλουμε, διότι θέλουμε οι πολιτικοί όπως εμείς να παρακολουθούνται, και ο μόνος τρόπος για να επιτευχθεί αυτό είναι αν έχουμε ισχυρά πολιτικά κόμματα, σαφώς ισχυρότερα από ό,τι είναι σήμερα.
Συνεπώς, θα πρέπει να λειτουργούν σωστά και αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να καλύπτονται οι ειδικές οικονομικές ανάγκες τους. Χαίρομαι που αυτή η έκθεση εξετάζει αυτή την πτυχή δημιουργώντας, για παράδειγμα, την ευελιξία να μεταφέρονται πόροι από το ένας έτος στο επόμενο.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τα πολιτικά κόμματα λειτουργούν βάσει ενός πενταετούς κύκλου, παρά από το ένα έτος στο επόμενο. Αξίζει ασφαλώς να σημειωθεί ότι άλλες ΜΚΟ υπόκεινται τώρα σε πολύ αυστηρές ρυθμίσεις, τις οποίες κάποιες από αυτές θεωρούν υπερβολικά ενοχλητικές, και ίσως θα πρέπει να τις εξετάσουμε και αυτές. Λαμβάνοντας αυτά υπόψη, ο κ. Dehaene το έθεσε πολύ καλά όταν είπε ότι δεν υπάρχει τίποτα τρελό στο να δίνουμε και στους άλλους την ευελιξία που εμείς ζητάμε για τα πολιτικά μας κόμματα.
Επιτρέψτε μου να αναφερθώ, τέλος, στην έκκληση για ένα ενιαίο καθεστώς. Αυτό είναι κάτι που υποστηρίζω θερμά και, σε αυτό το σημείο επίσης, συμφωνώ με τον εισηγητή. Πρέπει να μελετήσουμε σοβαρά τα ευρωπαϊκά ιδρύματα και θα προτιμούσα να επιλέξουμε κομματικά πολιτικά ιδρύματα. Νομίζω ότι το γερμανικό σύστημα είναι το πιο πολιτισμένο στον κόσμο ως προς αυτό το θέμα και αν καταφέρναμε να επιτύχουμε το ίδιο σε ευρωπαϊκό επίπεδο, θα μπορούσαμε να θεωρούμε εαυτούς πλούσιους.
Θα ήθελα επίσης –και ναι, πραγματικά ολοκληρώνω τώρα– να σας ζητήσω να λάβετε υπόψη τις τροπολογίες που κατατέθηκαν εξ ονόματος της Ομάδας μου από τον κ. Guardans, σχετικά με τη συμμετοχή των γυναικών στα πολιτικά κόμματα.
Gérard Onesta, εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE. – (FR) Κύριε Πρόεδρε, κυρία Αντιπρόεδρε, κύριε Leinen, κυρίες και κύριοι, πιστεύω ότι ως Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συμβάλαμε σε μεγάλο βαθμό στη δημιουργία αυτού του μωρού, των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων. Τώρα, όμως, ίσως χρειάζεται να το θρέψουμε για να το βοηθήσουμε να δυναμώσει. Η έκθεση Leinen είναι, από αυτή την άποψη, πολύ σημαντική, καθώς επισημαίνει όλες τις ατέλειες που εξακολουθεί να έχει αυτός ο βλαστός, που τώρα φέρνουμε για να βαπτισθεί.
Ένα ευρωπαϊκό πολιτικό κόμμα είναι πρωτίστως πολιτικό κόμμα. Είναι άραγε νοητό, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, να υφίσταται ένα κόμμα χωρίς να συμμετέχει σε εκλογές; Για αυτό και είναι τόσο σημαντικό το σχόλιο του κ. Leinen: τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα θα πρέπει να μπορούν να συμμετέχουν υπό αυτήν τους την ιδιότητα στις ευρωεκλογές. Ο μόνος τρόπος για να συμμετάσχουν σε εκλογές είναι να εκλέγεται κάποτε, επιτέλους, ένα μέρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με διεθνικές εκλογές. Τότε μόνο τα κόμματα θα γίνουν κατανοητά με πρακτικούς όρους από τους πολίτες μας. Θα γίνονταν επίσης κατανοητά από τους πολίτες μας αν ήταν δυνατόν να γίνουν μέλη μεμονωμένοι πολίτες. Γνωρίζω ότι ορισμένα κόμματα το επιτρέπουν, όχι όλα όμως, και πιστεύω ότι θα αποτελούσε έναν καλό τρόπο για να ενθαρρύνουμε τους πολίτες μας να συμμετέχουν περισσότερο.
Είμαι λίγο περισσότερο δύσπιστος σε σχέση με την πρόταση της Επιτροπής Συνταγματικών Υποθέσεων για να φθάσει το καταστατικό μέχρι του σημείου να περιλάβει διατάξεις για την οργάνωση κομματικών συνεδρίων και τον ορισμό υποψηφίων. Όσον αφορά, ωστόσο, την ατομική συμμετοχή, πιστεύω ότι είναι κάτι που οφείλουμε να επιδιώξουμε, όπως θα πρέπει να επιδιώξουμε αυτά τα κόμματα να πρέπει να υπόκεινται στο κοινοτικό δίκαιο. Είναι κάπως παράλογο να βλέπουμε ότι αυτά τα κόμματα είναι ενίοτε μη κερδοσκοπικές ενώσεις, μολονότι σέβομαι καθόλα τις μη κερδοσκοπικές οργανώσεις. Πιστεύω ότι το κοινοτικό δίκαιο πρέπει να υποστηρίξει την ίδρυση αυτών των νέων νομικών φορέων.
Όσον αφορά τον προϋπολογισμό, η προτεινόμενη κατανομή σε ένα τρίμηνο στα τέλη του έτους είναι επίσης πολύ σημαντική. Πιστεύω ότι ορισμένα πολιτικά κόμματα αντιμετώπισαν ήδη μεγάλες δυσκολίες τον Δεκέμβριο με αχρησιμοποίητα κονδύλια, και εξαρτιόταν από το ποιος είχε την καλύτερη ιδέα για να δαπανήσει βιαστικά αυτά τα κονδύλια, να κατασκευαστούν μερικά στυλό, μερικά μπλουζάκια κοντολογίς, πράγματα που δεν είχαν καμία σχέση με τα άμεσα ενδιαφέροντα του εν λόγω πολιτικού κόμματος. Γι’ αυτό και μια απόφαση που καθιστά δυνατή την κατανομή του πλεονάσματος σε αρκετούς μήνες συνιστά σώφρονα επιλογή, που θα πρέπει να υποστηρίξουμε.
Το τελευταίο σημείο είναι ότι τα ευρωπαϊκά κόμματα είναι νέα κόμματα, όχι όμως ακόμη κόμματα για νέους ανθρώπους. Πιστεύω ότι θα πρέπει να καταβάλουμε προσπάθεια σε αυτό το επίπεδο για να ανακαλύψουμε το κατάλληλο νομικό πλαίσιο και την αναγκαία χρηματοδότηση ώστε να δώσουμε στις ευρωπαϊκές πολιτικές οργανώσεις για τους νέους τη δυνατότητα να συμμετάσχουν σε αυτή τη μεγάλη συζήτηση. Υπέβαλα μερικές τροπολογίες προς αυτήν την κατεύθυνση. Παρά ταύτα, σε γενικές γραμμές, πρόκειται για μια εξαιρετική έκθεση.
Sylvia-Yvonne Kaufmann, εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κυρία Αντιπρόεδρε, ως μέλος του κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς που ιδρύθηκε τον Μάιο του 2004, είμαι πεπεισμένη ότι με την πρόοδο της διαδικασίας της ολοκλήρωσης, τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο για να εξασφαλιστεί ότι η ήπειρός μας θα συνεχίσει να ενώνεται και, το κυριότερο, ότι θα καταστεί δυνατό να αναπτυχθεί προοδευτικά μια αίσθηση ευρωπαϊκής ταυτότητας σε όλες τις χώρες.
Ασφαλώς, τα πολιτικά κόμματα δεν είναι οι μόνοι παράγοντες στη δημοκρατία μας και οπωσδήποτε δεν είναι και οι καλύτεροι. Είναι όμως καίριοι παράγοντες και γι’ αυτό έχει συμπεριληφθεί μια παράγραφος για τον ρόλο των πολιτικών κομμάτων στο κεφάλαιο της συνταγματικής συνθήκης που αφορά τον «δημοκρατικό βίο της Ένωσης». Σε αντίθεση με τα άλλα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα, το κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς είναι ένα νέο ευρωπαϊκό κόμμα και, ως εκ τούτου, ασχολείται ακόμα εν μέρει με τη διαδικασία της ανάπτυξής του ως κόμματος. Ωστόσο, από τις έντονες συζητήσεις που έγιναν πρόσφατα, και ιδίως τη συζήτηση για το σημαντικό θέμα της οδηγίας για τις υπηρεσίες, διαπιστώνω ότι έδειξε ετοιμότητα και ικανότητα δράσης και παρουσίασε ένα δικό του προφίλ.
Στην παράγραφο 12 της έκθεσης καλούνται όλα τα πολιτικά κόμματα να συζητήσουν σχετικά με ιδιαίτερους τρόπους με τους οποίους μπορούν να διαδραματίσουν έναν πιο ενεργό ρόλο στις δημόσιες συζητήσεις για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αυτό είναι κάτι που το υποστηρίζω θερμά. Η σημερινή φάση προβληματισμού για το ευρωπαϊκό σύνταγμα δεν πρέπει να υποβαθμιστεί σε μια διακοπή του προβληματισμού. Εγώ προσωπικά πιστεύω ότι είναι πια καιρός να ακολουθήσουμε νέους δρόμους, για παράδειγμα στο θέμα των ευρωεκλογών. Έχουν περάσει αρκετά χρόνια από τότε που το Σώμα πρότεινε τροποποιήσεις στον εκλογικό νόμο. Άλλωστε, γιατί να μην έχουν επιτέλους οι πολίτες της Ευρώπης την ευκαιρία να επιλέξουν στις επόμενες ευρωεκλογές ανάμεσα σε διάφορους ευρωπαϊκούς καταλόγους υποψηφίων που θα παρουσιάσουν τα ευρωπαϊκά κόμματα; Και για να επανέλθω σε αυτό που είπε ο κ. Lehne, εγώ δεν το θεωρώ αυτό κάτι αφηρημένο, αλλά ένα νέο πολιτικό ξεκίνημα. Φυσικά, τίποτα δεν εμποδίζει να συνδυαστούν οι ευρωπαϊκοί κατάλογοι με μια πιο προσωποποιημένη προεκλογική εκστρατεία.
Επιτρέψτε μου να ευχαριστήσω τελειώνοντας τον κ. Leinen για την έκθεσή του. Οι προτάσεις του για τη ρύθμιση των οικονομικών είναι ισορροπημένες και το κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς τις υποστηρίζει. Με περισσότερη οικονομική ασφάλεια για μακροπρόθεσμο προγραμματισμό και με πιο ευέλικτη διαχείριση των λαμβανομένων πόρων θα είναι πιο εύκολο για όλα τα κόμματα να αναπτύξουν περαιτέρω τις πολιτικές τους δραστηριότητες.
Jens-Peter Bonde , εξ ονόματος της Ομάδας IND/DEM. – (DA) Κύριε Πρόεδρε, καταψήφισα την έκθεση και, μαζί με άλλους 22 βουλευτές του προηγούμενου Κοινοβουλίου, προσπάθησα μάταια να προσφύγω στο δικαστήριο κατά της ιδέας να συνδράμουν οι φορολογούμενοι στα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα. Τα κόμματα δεν είναι ποτέ τίποτα περισσότερο από τεχνητά. Δεν υπάρχει τίποτα επί του οποίου μπορούμε να ψηφίσουμε, δεν υπάρχει τίποτα στο οποίο να γίνουμε μέλη και δεν υπάρχει τίποτα επί του οποίου αποκτούμε επιρροή. Η εξαίρεση, όλως παραδόξως, είναι οι Δημοκράτες της ΕΕ, η νέα συμμαχία ευρωπαϊκών κομμάτων και κινημάτων που ιδρύθηκε από επικριτές της ΕΕ. Μπορεί κανείς να μπει στην ιστοσελίδα μας, EUDemocrats.org, και με αυτόν τον τρόπο, να εγγραφεί κατευθείαν από τον δρόμο, δωρεάν, και να ενημερώνεται, καθώς και να συμμετέχει στις διάφορες εκδηλώσεις.
Οι κανόνες που ισχύουν για τα πολιτικά κόμματα εισάγουν διακρίσεις εις βάρος των μικρότερων κινημάτων, των μικρότερων κομμάτων και, για παράδειγμα, των εθνικών μειονοτήτων. Αυτά δεν θα καταφέρουν ποτέ να επιτύχουν το καθεστώς των ευρωπαϊκών κομμάτων και να λάβουν χρηματοδότηση για δραστηριότητες που μπορεί να είναι ίδιες από κάθε άποψη με τις δραστηριότητες για τις οποίες τα μεγαλύτερα πολιτικά κόμματα –σε πολλές περιπτώσεις οι ανταγωνιστές των μικρότερων ομάδων– λαμβάνουν χρηματοδότηση από τα ταμεία της ΕΕ. Ο κανονισμός για τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα είναι μεροληπτικός και κατά συνέπεια παράνομος υπό κανονικές συνθήκες. Επίσης, είναι κάτι που δεν θα μπορούσαμε καν να θέσουμε υπό έλεγχο στο ανώτατο δικαστήριο της ΕΕ. Ο κανονισμός εγκρίθηκε με πλειοψηφική απόφαση στο Συμβούλιο των Υπουργών από ανθρώπους που έχουν οικονομικά συμφέροντα από το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας. Επιπλέον, οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων είναι και οι ίδιοι μέλη των πολιτικών κομμάτων που παίρνουν τώρα χρήματα από ψηφοφόρους, οι οποίοι ψηφίζουν για τους πολιτικούς ανταγωνιστές τους, ως απόρροια αποφάσεων από τις οποίες αυτοί οι ανταγωνιστές αποκλείονται. Ο κανονισμός υποστηρίζεται από μια πλειοψηφία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η πλειοψηφία των βουλευτών της οποίας επίσης έχει, ασφαλώς, οικονομικό συμφέρον από τη διακριτική μεταχείριση εις βάρος ενοχλητικών μειονοτήτων. Κανένας από τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων δεν αντιλαμβάνεται οποιοδήποτε πρόβλημα σε σχέση με την αρμοδιότητα. Ούτε εκτιμούν οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων ότι παραβιάζουν την αρχή της ισότητας και της απαγόρευσης της διακριτικής μεταχείρισης που προβλέπει το δίκαιο της ΕΕ.
Η Ομάδα μου επιθυμεί την κατάργηση του κανονισμού ή τουλάχιστον την τροποποίησή του ώστε όλοι να αντιμετωπίζονται επί ίσοις όροις όταν, για παράδειγμα, διενεργούν μια διασυνοριακή δραστηριότητα για τους σκοπούς της διάδοσης πληροφοριών. Γιατί θα πρέπει τα διεθνή συνέδρια που οργανώνονται από τους Σοσιαλδημοκράτες και τους Χριστιανοδημοκράτες, ή και από τους Δημοκράτες της ΕΕ, να χρηματοδοτούνται από τους φορολογούμενους της ΕΕ, ενώ οι 21 εθνικές μειονότητες δεν μπορούν να λάβουν επιδοτήσεις για συζητήσεις ίσως για τα ίδια ακριβώς θέματα στα δικά τους αντίστοιχα συνέδρια; Αυτό είναι αβάσιμο. Αποτελεί σαφώς παράνομη διακριτική μεταχείριση και θα πρέπει να υπάρχει ισότητα τόσο για τον Λόκι όσο και για τον Θορ, όπως λέμε στη Δανία.
James Hugh Allister (NI). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, αυτό το ψήφισμα μιλά για το χάσμα ανάμεσα στο κοινό και στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα. Όσοι πιστεύουν ότι η απάντηση είναι περισσότερη Ευρώπη με ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα, κατά την άποψή μου, χάνουν το νόημα. Τα θεσμικά όργανα σφάλλουν, όχι ο λαός. Οι εκφράσεις περιφρόνησής τους είναι σαφείς: δείτε για παράδειγμα την αξιοθρήνητη προσέλευση στις ευρωπαϊκές εκλογές. Πράγματι, οι περισσότεροι βουλευτές σε αυτή την Αίθουσα ήλθαν εδώ με μια εξαιρετικά περιορισμένη εντολή. Δεν βλέπω τους πολίτες της Ευρώπης έξω στους δρόμους να απαιτούν το δικαίωμα ψήφου για τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα, αλλά τους βλέπω να απορρίπτουν επιδεικτικά μια περισσότερο από ποτέ συγκεντρωτική Ευρώπη όπως έγινε στη Γαλλία και στις Κάτω Χώρες πέρυσι.
Τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα, τα οποία ελπίζεται ότι μπορεί να επισκιάσουν τα εθνικά κόμματα, ίσως να ταιριάζουν στο πρότυπο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, αλλά ο βράχος πάνω στον οποίο θα καταστραφούν είναι αυτός της δημοκρατικής απόρριψης όταν θα πρέπει να αντιμετωπίσουν τη σκληρή πραγματικότητα της αναζήτησης λαϊκής εντολής από πραγματικούς ανθρώπους για πραγματικά θέματα. Άλλο είναι να παίζεις το υπερκράτος σε αυτό το αποδυναμωμένο Σώμα και είναι εντελώς διαφορετικό πράγμα να αντιμετωπίζεις τα πραγματικά προβλήματα του εκλογικού μας σώματος.
Το περιορισμένο πολιτικό όραμα αυτής της προσπάθειας γίνεται φανερό από τις αιτιολογικές σκέψεις Α και Β. Θεωρείται ως το επόμενο βήμα προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και την ανάπτυξη ενός ευρωπαϊκού πολιτικού χώρου. Είναι σαφές ότι αυτά τα κόμματα αντιμετωπίζονται ως τμήματα του μηχανισμού μιας ομοσπονδιακής Ευρώπης. Τα φεντεραλιστικά κόμματα για τους φεντεραλιστές πολιτικούς ίσως έχουν μια πνευματική λογική, αλλά θα θεωρούσα ευπρόσδεκτη μια μάχη μαζί τους στην εκλογική μου περιφέρεια ανά πάσα στιγμή.
Επίσης θα ήθελα να πω ότι δεν είναι σωστό να προσπαθείς να αγοράσεις την επιτυχία πετώντας τεράστια ποσά χρημάτων των φορολογουμένων στα ευρωπαϊκά κόμματα. Μην αυταπατάστε! Το εκλογικό σώμα μας δεν μας εκτιμά τόσο πολύ ώστε να επιθυμεί να έχει το προνόμιο να πληρώνει για να μας έχει ως ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα. Σκέφτηκα ότι ίσως ο κ. Corbett, αντλώντας από την εμπειρία του με το δικό του κόμμα στο Ηνωμένο Βασίλειο, θα πρότεινε να χρηματοδοτήσουμε αυτή την προσπάθεια δημιουργώντας μια άνω βουλή και στη συνέχεια πουλώντας το δικαίωμα συμμετοχής σε αυτή σε όποιον κάνει την υψηλότερη προσφορά· δεν θα ήταν εντελώς άσχετο με κάποια από τα πράγματα που συμβαίνουν εδώ.
Íñigo Méndez de Vigo (PPE-DE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, είμαι ένα πραγματικό άτομο που θα μιλήσει για πραγματικά θέματα!
(ES) Απευθύνομαι στον κ. Allister και στον κ. Bonde.
Η διαφορά μεταξύ των τελευταίων ομιλητών και της πλειοψηφίας αυτού του Σώματος είναι ότι αυτό που θέλουμε εμείς –η πλειοψηφία του Σώματος– είναι να οικοδομήσουμε, θέλουμε να κάνουμε πράγματα μαζί, θέλουμε να προχωρήσει η Ευρώπη μπροστά, διότι πιστεύουμε ότι η Ευρώπη αποτελεί μια καλή λύση στα προβλήματα των ανθρώπων. Με άλλα λόγια, δεν είμαστε οχυρωμένοι σε αμυντικές θέσεις, δεν είμαστε επικριτικοί, ούτε λέμε ότι όλα είναι μεροληπτικά. Όχι: απλά θέλουμε να ενώσουμε τον ενθουσιασμό των διαφόρων κομμάτων σε αυτό το Κοινοβούλιο, των διαφόρων πολιτικών οικογενειών σε αυτό το Κοινοβούλιο, προκειμένου να αναζητήσουμε λύσεις στα προβλήματα των ανθρώπων.
Αυτή είναι η βασική διαφορά ανάμεσά μας, κύριε Πρόεδρε· ας μην γελιόμαστε. Από αυτή την άποψη, τα πολιτικά κόμματα διαδραματίζουν έναν σημαντικό ρόλο: πολιτικά κόμματα που, στην πραγματικότητα, έχουν προκύψει από τις κοινοβουλευτικές ομάδες σε αυτό το Κοινοβούλιο, όπως ακριβώς προέκυψαν αρχικά και στα διάφορα εθνικά κράτη. Η προέλευση των πολιτικών κομμάτων έγκειται στις κοινοβουλευτικές ομάδες αυτού του Σώματος.
Πιστεύω ότι, αν τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα έχουν ένα πρόβλημα, αυτό είναι ότι, στην πραγματικότητα, εξακολουθούν να είναι ομοσπονδίες, ενώσεις, εθνικών πολιτικών κομμάτων. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Είναι αλήθεια ότι έχουμε κάνει πρόοδο τα τελευταία χρόνια, αλλά όχι αρκετή. Πρέπει να κάνουμε πολύ περισσότερα.
Γιατί; Διότι πιστεύω ότι τα πολιτικά κόμματα σε ευρωπαϊκό επίπεδο μπορούν να είναι σε θέση να προωθήσουν την ευρωπαϊκή συζήτηση και να αποτρέψουν να μετατραπεί οποιαδήποτε συζήτηση σχετικά με ευρωπαϊκά θέματα σε εθνικό επίπεδο σε μια συζήτηση σχετικά με εγχώρια θέματα, όπως βλέπουμε να συμβαίνει επανειλημμένα.
Πιστεύω, για παράδειγμα, ότι αν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο είχε δεχτεί το αίτημα του Κοινοβουλίου να διεξαχθούν τα δημοψηφίσματα σχετικά με το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα την ίδια ημέρα, θα ήμασταν σε θέση να διασφαλίσουμε ότι θα συζητούσαμε για ευρωπαϊκά αντί για εγχώρια θέματα.
Ωστόσο, κύριε Πρόεδρε, κοιτάζοντας προς το μέλλον, πιστεύω ότι, σε μια χρονική στιγμή που ολοένα και περισσότεροι από εμάς νιώθουμε την ανάγκη των διατάξεων του Ευρωπαϊκού Συντάγματος, τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα, σε αυτή τη φάση προβληματισμού –και χαίρομαι που η Αντιπρόεδρος Wallström, η οποία είναι υπεύθυνη για αυτές τις πρωτοβουλίες στο πλαίσιο της Επιτροπής, είναι εδώ– πρέπει να διαδραματίσουν έναν πολύ σημαντικό ρόλο.
Στις 8 και 9 Μαΐου πρόκειται να διεξάγουμε εδώ το πρώτο Διακοινοβουλευτικό Φόρουμ. Πιστεύω ότι ο ρόλος των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων θα είναι το κλειδί για την ενότητα των συνεργιών των βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των βουλευτών των εθνικών κοινοβουλίων, καθώς και για την πρόοδο προς την κατεύθυνση που η πλειοψηφία από εμάς, οι οποίοι πιστεύουμε ότι το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα είναι απαραίτητο προκειμένου να προχωρήσει μπροστά η Ευρώπη, θέλουμε να δούμε.
Επομένως, αντιμετωπίζουμε μερικές μεγάλες προκλήσεις εδώ και είναι σαφές ότι αυτές οι μεγάλες προκλήσεις –ο κ. Onesta είχε δίκιο– σε τελική ανάλυση χρειάζονται όχι μόνο ωραία λόγια, αλλά επίσης την κατάλληλη χρηματοδότηση. Πιστεύω ότι αυτή η έκθεση του κ. Leinen, τον οποίο θα ήθελα να συγχαρώ θερμά, επισημαίνει τις δυσκολίες του κανονισμού και τις μεθόδους που πρέπει να χρησιμοποιήσουμε προκειμένου να τις ξεπεράσουμε πιο αποτελεσματικά.
Ως εκ τούτου, κύριε Πρόεδρε, η Ομάδα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (Χριστιανοδημοκράτες) και των Ευρωπαίων Δημοκρατών, θα στηρίξει την έκθεση του κ. Leinen και θα ψηφίσει επίσης υπέρ των τροπολογιών που κατέθεσε η Σοσιαλιστική Ομάδα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ο κ. Onesta εξ ονόματος της Ομάδας των Πρασίνων/Ευρωπαϊκής Ελεύθερης Συμμαχίας –η οποία αναφέρεται σε οργανώσεις νεολαίας– και ο κ. Maaten και η κ. De Sarnez.
Πιστεύω ότι αυτό θα αποδείκνυε ότι αυτό που θέλουμε είναι να οικοδομήσουμε, κύριε Πρόεδρε, έναντι εκείνων που θέλουν μόνο να καταστρέψουν.
Javier Moreno Sánchez (PSE). – (ES) Κύριε Πρόεδρε, κυρία Αντιπρόεδρε, κυρίες και κύριοι, καταρχάς θα ήθελα να συγχαρώ τον εισηγητή για την έκθεσή του, την οποία υποστηρίζω πλήρως, και για όλο το έργο που επιτελεί σε σχέση με τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα.
Ο κ. Leinen είναι ένας ακούραστος υπέρμαχος των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων και της ανάπτυξής τους και επίσης ένας από τους πατέρες του παρόντος κανονισμού. Με την ιδιότητά μου ως Αναπληρωτής Γραμματέας της Σοσιαλιστικής Ομάδας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αγωνίστηκα σκληρά μαζί του και με ορισμένους από τους βουλευτές που είναι εδώ σήμερα προκειμένου να εγκριθεί.
Αυτός ο κανονισμός έκοψε τον δημοσιονομικό και διοικητικό ομφάλιο λώρο που ένωνε αυτά τα κόμματα με τις πολιτικές ομάδες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Ο στόχος του ήταν να κάνει αυτά τα κόμματα οικονομικά και διοικητικά διαφανή και να επιτύχει σαφείς και διαφανείς κανόνες που θα ρυθμίζουν τις δραστηριότητες και τη χρηματοδότησή τους.
Ωστόσο, αυτός ο κανονισμός είναι μόνο ένα πρώτο βήμα, μια προσωρινή λύση μέχρι την υιοθέτηση ενός αληθινού καθεστώτος για τα ευρωπαϊκά κόμματα και τη χρηματοδότησή τους, όπως θεσπίζεται στο άρθρο 191 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Επομένως, καλούμε την Επιτροπή να υποβάλει μια πρόταση ούτως ώστε να τεθεί σε ισχύ αυτό το καθεστώς πριν από τις επόμενες ευρωπαϊκές εκλογές, προκειμένου να διασφαλίσει μια ανταγωνιστική εκλογική διαδικασία σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Είναι επίσης απαραίτητο να δοθεί σε αυτά τα κόμματα ένας νομικός χαρακτήρας, στη βάση του κοινοτικού δικαίου, ο οποίος θα διασφαλίζει τη διαφανή και αποτελεσματική λειτουργία τους σε όλα τα κράτη μέλη.
Ο ρόλος των πολιτικών κομμάτων είναι βασικός προκειμένου να έρθει η Ένωση πιο κοντά στους πολίτες και να τους δοθεί το κίνητρο να συμμετάσχουν πολιτικά, ώστε να αισθανθούν ότι είναι μέτοχοι και πρωταγωνιστές σε ένα κοινό πολιτικό σχέδιο και μέλλον. Αυτά τα κόμματα παρέχουν επίσης μία βάση για τη διακρατική διάσταση της πολιτικής διαδικασίας ολοκλήρωσης της Ένωσης.
Επιπλέον, πρέπει να ανοίξουμε και να εξερευνήσουμε τρόπους για να δημιουργηθούν ευρωπαϊκές πολιτικές βάσεις που θα χρηματοδοτούνται από τον προϋπολογισμό της Ένωσης και θα υπόκεινται στον δημοκρατικό έλεγχο του Κοινοβουλίου. Αυτές οι βάσεις θα είναι ένα σημαντικό μέσο για την επέκταση της δράσης των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων και την ενίσχυση του δεσμού με τους πολίτες και θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο όσον αφορά την ενημέρωση και την πολιτική κατάρτιση.
Κύριε Πρόεδρε της Επιτροπής Συνταγματικών Υποθέσεων, συνεχίστε το έργο σας και μπορείτε να υπολογίζετε στην απόλυτη υποστήριξή μου.
Andrew Duff (ALDE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, υποστηρίζω τις μεταρρυθμίσεις που θα παράσχουν ένα δίκαιο, φανερό και διαφανές σύστημα δημόσιας χρηματοδότησης των πολιτικών κομμάτων, κάτι που δυστυχώς δεν υπάρχει επί του παρόντος στη Βρετανία.
Η ανάπτυξη των πραγματικά ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων αποτελεί το βασικό κλειδί για την επίλυση της κρίσης της ευρωπαϊκής δημοκρατίας. Γιατί; Διότι τα εθνικά πολιτικά κόμματα είναι σαφές ότι δεν καταφέρνουν να ανταποκριθούν στην πρόκληση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Δεν καταφέρουν να αναπτύξουν έναν ευρύ διάλογο για τις ευρωπαϊκές υποθέσεις ή να δράσουν ως αγωγός ανάμεσα στα ευρωπαϊκά εθνικά, περιφερειακά και τοπικά επίπεδα.
Ελπίζω ότι τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα, συμπεριλαμβανομένων των αντιπροσώπων του κόμματος του κ. Bonde, θα ενισχυθούν κατά την περίοδο περισυλλογής ώστε να συμβάλουν σε μια επίλυση της κρίσης και ειδικά στη δημοσίευση ευρωπαϊκών εγγράφων σχετικά με τα θεμελιώδη ερωτήματα που αφορούν το μέλλον της Ευρώπης.
Eva-Britt Svensson (GUE/NGL). – (SV) Κύριε Πρόεδρε, παρά την επιτυχία των δέκα ευρωπαϊκών κομμάτων που περιγράφηκε, η δημοκρατική νομιμότητα αυτού του Κοινοβουλίου, για παράδειγμα, μειώνεται από εκλογές σε εκλογές. Η έκθεση διαπιστώνει ότι υπάρχει χάσμα μεταξύ πολλών πολιτών και των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων, πράγμα που ισχύει, αλλά η λύση σε αυτό το πρόβλημα δεν είναι η οικονομική υποστήριξη για τα ευρωπαϊκά κόμματα. Αντ’ αυτού, θα πρέπει να υπάρξει, για παράδειγμα, μια αύξηση της δημοκρατίας μέσω της επιστροφής της εξουσίας στα εθνικά κοινοβούλια.
Η έκθεση αναφέρει επίσης ότι μια ΕΕ που βρίσκεται κοντά στους πολίτες της συνιστά προϋπόθεση για την εκ μέρους τους στήριξη των επόμενων βημάτων της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Προκειμένου να πεισθούν οι πολίτες να δεχθούν το απορριφθέν Σύνταγμα, πρέπει, με άλλα λόγια, να δοθούν επιδοτήσεις στα ευρωπαϊκά κόμματα. Οποιαδήποτε δημοκρατική δύναμη μπορεί, ασφαλώς, να συγκροτήσει κόμμα, αλλά το να ενεργεί κανείς με την πεποίθηση ότι μέσω της χορήγησης μεγάλων επιδοτήσεων το κοινό θα οδηγηθεί στην αποδοχή του Συντάγματος, δεν θα ήταν μόνο μια προσπάθεια εξασφάλισης της αποδοχής του Συντάγματος με χρηματικά ανταλλάγματα, αλλά θα ήταν επίσης ιδιαίτερα αμφίβολη από δημοκρατικής άποψης.
Patrick Louis (IND/DEM). – (FR) Κύριε Πρόεδρε, εφόσον ο μοναδικός φυσικός χώρος για πολιτική και δημοκρατική συζήτηση είναι σε εθνικό επίπεδο, τα συνεκτικά κόμματα με συνολικό πρόγραμμα έχουν θέση μόνο στο εσωτερικό των κρατών μελών. Το δημοκρατικό έλλειμμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα καλυφθεί μόνο μέσω της εκπροσώπησης εθνικών κομμάτων που έχουν τη δική τους ταυτότητα, κομμάτων που λογοδοτούν στους πολίτες, οι οποίοι τα γνωρίζουν και τα κατανοούν.
Τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα, που ουσιαστικά χρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, πρέπει να μπορούν να διατηρούν την ανεξαρτησία τους και να μην καταστούν ένα ακόμη μέσο διάδοσης της ευρωπαϊκής προπαγάνδας και της επικοινωνίας στους ψηφοφόρους. Έτσι, τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα πρέπει να παραμείνουν απλώς ένα μέσο συνεργασίας μεταξύ των εθνικών πολιτικών κομμάτων, ένα ανοιχτό βήμα διαλόγου όπου κάθε μέλος είναι σεβαστό. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να αντιπροσωπεύουν ή να καταστούν φορέας κάποιας υποτιθέμενης ευρωπαϊκής κοινής γνώμης, που δεν υφίσταται και δεν θα υφίσταται, διότι οι γλωσσικές διαφορές αποτελούν γεγονός και η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι μέσο και όχι αυτοσκοπός.
Andreas Mölzer (NI). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, η διασυνοριακή συνεργασία μεταξύ πολιτικών κομμάτων δεν είναι κάτι νέο στην Ευρώπη, όμως ακόμα και κόμματα της ίδιας ιδεολογικής προέλευσης εκπροσωπούν συχνά διαφορετικές πολιτικές κουλτούρες. Ανεξάρτητα από την προγραμματισμένη ενίσχυσή τους με εκατομμύρια ευρώ, ποτέ δεν θα μπορέσουν να συμφωνήσουν πολιτικά σε κάτι περισσότερο από τον ελάχιστο κοινό παρονομαστή, που μέχρι σήμερα περιοριζόταν στο περιεχόμενο προεκλογικών προγραμμάτων και εκκλήσεων. Ασφαλώς, ούτε τα ευρωπαϊκά κόμματα δεν θα μπορέσουν να μας βγάλουν από αυτό το δίλημμα.
Μολονότι όλοι συμφωνούν ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση περνάει κρίση, τα θεσμικά της όργανα επέλεξαν γι’ άλλη μία φορά να προωθήσουν τεράστια χρηματικά ποσά –αυτήν τη φορά στα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα– αντί να ασχοληθούν επιτέλους με τα αίτια αυτής της κρίσης. Οι λόγοι αυτής της πολύ γνωστής σε όλους μας έλλειψης εμπιστοσύνης στην ηγεσία της ΕΕ είναι ποικίλοι: μη ρεαλιστικές υποσχέσεις κατά την ένταξη διαφόρων κρατών μελών, εσπευσμένη διεύρυνση της ΕΕ προς ανατολάς ενάντια στη βούληση των περισσοτέρων πολιτών της, ένα ευρωπαϊκό σύνταγμα που υπαγορεύθηκε άνωθεν, αύξηση των συνεισφορών και τώρα η ιδέα ευρωπαϊκών φόρων.
Είναι πάντα συναρπαστικό να παρατηρεί κανείς πόσο εύπιστους θεωρεί πραγματικά η πολιτική ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης τους πολίτες. Η μείωση της συμμετοχής στις εκλογές, η αρνητική ψήφος σε δημοψηφίσματα και η αυξανόμενη απογοήτευση από την ΕΕ δεν ερμηνεύονται ούτε για μια στιγμή ως κριτική στην Ένωση, αλλά αγνοούνται γιατί θεωρούνται έντονες υπομνήσεις για τις εθνικές κυβερνήσεις. Ωστόσο, δεν πρόκειται να αλλάξουμε αυτήν τη νοοτροπία με νέα ευρωπαϊκά κόμματα. Είτε μας αρέσει είτε όχι, ο μόνος τρόπος δημιουργίας εμπιστοσύνης είναι να επιδείξουμε ικανοποιητικά επιτεύγματα.
Η ΕΕ κατάφερε με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο όχι μόνο να διασπαθίσει την καλή θέληση, αλλά και να μην πάρει είδηση αποφασιστικές εξελίξεις ή και να τους δώσει τη λάθος κατεύθυνση. Οι επιπτώσεις στους πολίτες φαίνονται και από την αύξηση της ανεργίας και τη μεγάλη αύξηση των τιμών σε ευρώ. Ακόμη κι αν επενδύσουμε τα προβλεπόμενα 8,4 εκατ. ευρώ ετησίως στα κόμματα, η πιθανότητα ότι αυτό θα βοηθήσει στη δημιουργία μιας αίσθησης ευρωπαϊκής ταυτότητας είναι πολύ μικρή. Την αίσθηση αυτής της ταυτότητας μπορούμε να την επιτύχουμε μόνο αν δώσουμε την ευκαιρία στους πολίτες που έχουν κριτικό πνεύμα να διαδραματίσουν επιτέλους έναν αληθινό άμεσο ρόλο σε μείζονες αποφάσεις όπως η διεύρυνση και το σύνταγμα.
Othmar Karas (PPE-DE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κυρία Αντιπρόεδρε, κυρίες και κύριοι, κανείς από εμάς δεν υποστήριξε βέβαια ποτέ ότι έχει απαντήσεις για τα πάντα, όμως είναι πραγματικά θλιβερό να βλέπει κανείς πώς οι πολέμιοι της ΕΕ που έχουν έδρες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο επιχειρούν να καταστρέψουν κάθε μέτρο, με το οποίο προσπαθούμε να προαγάγουμε την ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να κάνουμε τους πολίτες μας να συμμετάσχουν σε αυτό το έργο, πώς ποδοπατούν και τον παραμικρό σπόρο που φυτεύουμε αντί να τον καλλιεργήσουν.
Κανένας από εμάς δεν πιστεύει πως τα πολιτικά κόμματα είναι αυτοσκοπός. Όλοι πιστεύουμε ότι είναι ένα πολιτικό μέσον –ένα αναγκαίο μέσο σε μία κοινοβουλευτική δημοκρατία– για να κάνουμε τους πολίτες να συμμετάσχουν στη νομοθετική διαδικασία και να εκπροσωπήσουμε ικανοποιητικά τις απόψεις τους. Κανένας μας δεν είπε εδώ ότι αρκεί ένα καθεστώς για να κάνει τα κόμματα να ακολουθήσουν τη σωστή πορεία δράσης.
Όπως λένε στην πατρίδα μου, οι μουσικοί δεν παίζουν χωρίς χρήματα, ωστόσο η μουσική δεν βγαίνει από τα χρήματα, αλλά είναι έργο μιας ορχήστρας που την αποτελούν εκπαιδευμένοι και ταλαντούχοι μουσικοί με κριτικό πνεύμα. Χρειάζονται όργανα και παρτιτούρες, χρειάζονται ανθρώπους που θα επιλέξουν το πρόγραμμά τους και έναν αρχιμουσικό. Ως εκ τούτου, απευθύνω έκκληση σε όλα τα πολιτικά κόμματα να χρησιμοποιήσουν αυτά τα χρήματα και αυτό το καθεστώς των πολιτικών κομμάτων για να δημιουργήσουν κάτι που να αξίζει τον κόπο, για να συμμετάσχουν και να βοηθήσουν να εξασφαλιστεί πως θα πραγματοποιηθεί η ενσωμάτωση των εθνικών κομμάτων σε ευρωπαϊκές δομές. Θεωρώ ότι δεν σημειώνεται αρκετή πρόοδος, ούτε από τα ευρωπαϊκά κόμματα, ως προς τη δημιουργία μιας ευρωπαϊκής διάστασης στην πολιτική συζήτηση. Τα κόμματα αυτά δεν είναι απλά παρελκόμενα, αλλά κόμματα που ασκούν επίδραση, τόσο εσωτερική όσο και εξωτερική.
Ασφαλώς, κατά τη γνώμη μας, είναι σαφές το εξής: η ΕΕ πρέπει να γίνει πιο πολιτική, πιο δημοκρατική, πιο διαφανής και να πλησιάσει περισσότερο τους πολίτες. Οι περισσότεροι από εμάς συμβάλλουν καθημερινά με εποικοδομητικό τρόπο στην επίτευξη αυτού του σκοπού. Επικροτούμε την πρωτοβουλία της Επιτροπής να υποστηρίξει την ενημέρωση και την επικοινωνία σε ολόκληρη την Ευρώπη με το σχέδιο Δ. Λυπόμαστε διότι δεν αναζωογονείται ο ευρωπαϊκός διάλογος και διότι, δυστυχώς, εφαρμόζεται αναίσχυντα ο κομματικός ωφελιμισμός, ο εθνικισμός και ο εγωισμός – αρκεί να αναφέρω την ενεργειακή πολιτική, τη δημοσιονομική πολιτική και την ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική. Εμείς θέλουμε να ενισχύσουμε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, να υποστηρίξουμε την ανεξαρτησία των μελών του και να χαλαρώσουμε τα δεσμά που τα υποχρεώνουν να επιδιώκουν καθαρά εθνικά συμφέροντα. Λυπόμαστε για την έλλειψη μιας ευρωπαϊκής κοινής γνώμης. Πολλοί από εμάς συνηγορούν υπέρ πανευρωπαϊκών δημοψηφισμάτων και ενός μηχανισμού που θα διασφαλίζει ότι θα γίνονται δημοψηφίσματα όταν το ζητάει το κοινό.
Ως εκ τούτου, θεωρούμε ότι το καθεστώς των κομμάτων είναι ένα μέσον που δίνει στα πολιτικά κόμματα τη δυνατότητα να βοηθήσουν για να αλλάξει η κακή αυτή κατάσταση που περιέγραψα και να εξασφαλίσουν ότι θα αξιοποιηθούν οι ευκαιρίες που προκύπτουν από μια τέτοια αλλαγή. Ένα ευρωπαϊκό καθεστώς για τα πολιτικά κόμματα θα βοηθήσει να αποκτήσει διαφάνεια ο πολιτικός διάλογος και να γίνει ανεξάρτητος και με ευρωπαϊκή προοπτική. Θα ενισχύσει τις προσπάθειές μας να δώσουμε μια ευρωπαϊκή διάσταση στις εσωτερικές πολιτικές αντί να επανεθνικοποιήσουμε τις ευρωπαϊκές πολιτικές.
Επιτρέψτε μου να πω τελειώνοντας ότι είμαι υπέρ της συμπλήρωσης των εθνικών εκλογικών καταλόγων με ευρωπαϊκούς, γιατί ένας ευρωπαϊκός κατάλογος θα ενθαρρύνει τα ευρωπαϊκά κόμματα να κάνουν την εκστρατεία τους υπό την ηγεσία ενός κορυφαίου ευρωπαίου υποψηφίου. Ναι, είμαι υπέρ της υποψηφιότητας ευρωπαϊκών κομμάτων και όχι εθνικών κομμάτων ως βάσης για την κατανομή των εδρών. Ναι, θέλουμε να ενισχύσουν τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα τις εκπαιδευτικές τους δραστηριότητες, να προωθήσουν τα πολιτικά τους ιδρύματα και να ασχοληθούν με τη νεολαία. Γι’ αυτούς τους λόγους υποστηρίζουμε την έκθεση.
Carlos Carnero González (PSE). – (ES) Κύριε Πρόεδρε, πιστεύω ότι ο εισηγητής, κ. Leinen, έχει επιτελέσει ένα εξαιρετικό έργο. Τον συγχαίρω. Πρέπει να είμαστε ειλικρινείς με τους εαυτούς μας: τα εθνικά κόμματα που συγκροτούν τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα είναι συχνά τα πρώτα που δεν πιστεύουν σε αυτά.
Πόσο συχνά έχουμε ακούσει συναδέλφους στις χώρες μας να λένε: «Ναι, το κόμμα στο οποίο ανήκουμε σε ευρωπαϊκό επίπεδο είναι πολύ σημαντικό, κάνει πολλά καλά πράγματα, αλλά το ουσιαστικό είναι αυτό που συμβαίνει εδώ»; Το ακούμε παντού αυτό. Εδώ πρέπει να εφαρμοστεί μία απλή φράση: η λειτουργία δημιουργεί το όργανο. Όταν θα έχουμε ευρωπαϊκούς νόμους σε ισχύ –ξεκινώντας με το Σύνταγμα– οι οποίοι θα καθιστούν υποχρεωτική την ύπαρξη αυτών των πολιτικών κομμάτων, με συγκεκριμένους ρόλους, θα έχουμε κερδίσει αυτή τη μάχη υπέρ της ευρωπαϊκής οικοδόμησης.
Για παράδειγμα, το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα λέει ότι, όταν το Συμβούλιο υποβάλλει την πρότασή του σχετικά με την εκλογή από το Κοινοβούλιο του Πρόεδρου της Επιτροπής, θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τα αποτελέσματα των ευρωπαϊκών εκλογών. Και αν ισχύσει αυτό, τα ευρωπαϊκά κόμματα θα πρέπει να σκεφτούν σοβαρά ποιος ηγείται των εκλογικών καταλόγων τους και επίσης ποια είναι τα προγράμματά τους· τότε θα έχουν απόλυτο νόημα οι ευρωπαϊκοί εκλογικοί κατάλογοι, αντί για τους διακρατικούς εκλογικούς καταλόγους –έναν όρο που πρέπει να ξεχάσουμε– και αυτός είναι ο πιο σωστός ορισμός: ευρωπαϊκοί εκλογικοί κατάλογοι.
Τώρα βρισκόμαστε φυσικά ενώπιον μιας περιόδου προβληματισμού και συζήτησης. Πρέπει να παράσχουμε τη ραχοκοκαλιά αυτής της συζήτησης: το Κοινοβούλιο και τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα. Η Ευρωπαϊκή Συνέλευση ήταν επιτυχής διότι εργάστηκε στη βάση των ευρωπαϊκών πολιτικών οικογενειών, και οι διακοινοβουλευτικές συνεδριάσεις και η περίοδος προβληματισμού θα είναι επίσης επιτυχείς αν μπορέσουμε να εργαστούμε ως πολιτικές οικογένειες, προκειμένου να κατανοήσουμε οι μεν τους δε και να καταλήξουμε σε συμφωνίες.
Για τον σκοπό αυτόν, ο ρόλος των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων είναι βασικός, και θα είναι επίσης βασικός όταν θα διεξάγουμε ευρωπαϊκά δημοψηφίσματα και όταν θα θέσουμε ένα τέλος στο θέαμα των εθνικών δημοψηφισμάτων που υπονομεύονται από τα προβλήματα της κάθε χώρας.
Σε αυτή την περίπτωση, αυτή η έκθεση αποτελεί ακόμη ένα βήμα, και είναι ένα καλό βήμα.
Hans-Peter Martin (NI). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, η σταδιοδρομία του εισηγητή Jo Leinen και των πολιτικών κομμάτων στην Ευρώπη είχαν πολλές ομοιότητες στην πορεία τους κατά τις τελευταίες δεκαετίες: ξεκίνησαν από πολύ ψηλά και τώρα σημειώνουν μεγάλη πτώση. Μόνο 2% των Γερμανών εξακολουθούν να εμπιστεύονται πολιτικά κόμματα. Αυτά τα προγράμματα χρηματοδότησης ασφαλώς δεν μπορούν, έτσι όπως καθιερώνονται σήμερα στην πράξη, να αντιστρέψουν αυτήν την τεράστια απώλεια αξιοπιστίας.
Ποια είναι η αιτία αυτής της απώλειας; Είναι το γεγονός ότι η δημοκρατία ανέκαθεν ταυτιζόταν με τα πολιτικά κόμματα και όχι με τον λαό. Δηλαδή στο σύστημά μας δεν έχουμε λαϊκή, αλλά κομματική κυριαρχία και η κυριαρχία αυτή θα παγιωθεί, θα ενισχυθεί και θα διογκωθεί με αυτά τα προϊστορικά σχέδια που μας παρουσιάζετε. Είναι καταδικασμένα να αποτύχουν και δεν πρόκειται να πάνε μπροστά την Ευρώπη. Το μέλλον ανήκει στην πραγματικότητα σε επαληθεύσιμες προσωποποιημένες εκλογές με υποψηφίους, των οποίων μπορεί κανείς να διακρίνει άμεσα τις πραγματικές πεποιθήσεις, με άλλα λόγια, υποψηφίους που σε αντίθεση με τον εισηγητή δεν κάνουν προεκλογικό αγώνα εντός SPD για να τον σταματήσουν μόλις εξασφαλίσουν μια μόνιμη θέση στον κατάλογο του κόμματός τους και να αρχίσουν την ψηφοθηρία υπέρ μεγαλόσχημων ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων.
Maria da Assunção Esteves (PPE-DE). – (PT) Όταν το Κοινοβούλιο έδωσε το πράσινο φως, στο ψήφισμα του Ιανουαρίου σχετικά με την περίοδο προβληματισμού, για μια δεύτερη συζήτηση επί του Ευρωπαϊκού Συντάγματος, κατέστη σαφές ότι η Ευρώπη χρειαζόταν πολιτικά κόμματα. Η πρόκληση είναι σαφής για όλους μας. Η Ευρώπη πρέπει να αποκτήσει πολιτικό χαρακτήρα και δεν θα πρέπει να διστάζει να αποκτήσει μια ισχυρή, προορατική και υπεύθυνη κομματική διάρθρωση.
Τα κόμματα θα διαδραματίσουν κεντρικό ρόλο στην επίτευξη των ευρωπαϊκών φιλοδοξιών και στη βελτίωση της ποιότητας της ευρωπαϊκής δημοκρατίας. Λειτουργούν ως γέφυρα ανάμεσα στους πολίτες και στις αρχές, ως καταλύτης για την ευρωπαϊκή κοινή γνώμη και ως στήριγμα για την ανάληψη δράσης και την ευρύτερη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών.
Η λειτουργία των πολιτικών κομμάτων απέχει –και θα πρέπει να απέχει– αρκετά από έναν απλά κοινοβουλευτικό και αντιπροσωπευτικό χαρακτήρα. Τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα απέτυχαν, για ανεξήγητους λόγους, να γίνουν ισχυρότερα σε σχέση με, και με τον ίδιο ρυθμό όπως, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Αυτό οφείλεται είτε σε καθαρή άγνοια του συστήματος είτε σε έλλειψη αυτογνωσίας από την πλευρά των ευρωπαϊκών κομμάτων. Ωστόσο, η Ευρώπη, καθ’ όλη την πορεία της ανάπτυξής της, δεν ζήτησε ποτέ από τα κόμματα να είναι δυναμικά. Τα κόμματα κατηγορήθηκαν για ηχηρή αποχή από τη συζήτηση για το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα, για παράδειγμα, μια συζήτηση που μέχρι στιγμής υπήρξε αυστηρώς θεσμική. Δεδομένου ότι η Ευρώπη περιμένει από τα πολιτικά της κόμματα να εκπληρώσουν τον ρόλο τους, πρέπει να δημιουργηθεί, επειγόντως, ένα ενιαίο ευρωπαϊκό καθεστώς για τα πολιτικά κόμματα της Ευρώπης που θα ενισχύσει τις κομματικές δομές. Ένα καθεστώς αυτού του χαρακτήρα θα ενίσχυε τον δημοκρατικό έλεγχο, θα καλλιεργούσε τον πολιτικό ανταγωνισμό στο Κοινοβούλιο και θα ελευθέρωνε τα ευρωπαϊκά κόμματα από τα αυστηρά κοινοβουλευτικά καθήκοντα, προκειμένου να τα συντονίσει με τη δυναμική της δημόσιας ευρωπαϊκής αρένας. Επιπλέον, είναι σαφές ότι, προκειμένου να ενισχυθούν τα κόμματα, αυτό που απαιτείται είναι ένα ενιαίο καθεστώς, μια νομική προσωπικότητα βασισμένη στο ευρωπαϊκό δίκαιο, ικανότητα για ανεξάρτητη ευθύνη, ισχυρότερες κομματικές δομές προβληματισμού και επαρκή χρηματοδότηση ώστε η πραγματική εξουσία να θέσει πολιτικές προτεραιότητες.
Η έκθεση Leinen, συνεπώς, προτείνει πολύ περισσότερα από μια λογιστική μεταρρύθμιση της ζωής των πολιτικών κομμάτων της Ευρώπης. Δείχνει τον δρόμο προς τα εμπρός για μια στρατηγική συμφωνία μεταξύ των κομμάτων, παράλληλα με την αναγνώριση της σημασίας τους για διαρθρωτικές λύσεις στο επίμονο ευρωπαϊκό δημοκρατικό έλλειμμα.
Προκειμένου να επιτευχθούν διαρθρωτικές λύσεις, η πολιτική αγορά πρέπει να επιταχυνθεί, πρέπει να δημιουργηθούν ισχυρότεροι δεσμοί μεταξύ των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων και των εθνικών κομμάτων και η ευρωπαϊκή πολιτική –και το ευρωπαϊκό εκλογικό σύστημα– πρέπει να καταστούν πιο ελκυστικά. Η έκθεση συμβάλλει επίσης σε έναν βαθμό κομματικής ευαισθητοποίησης σε ευρωπαϊκό επίπεδο, μέσω της οποίας εμείς –που οργανωνόμαστε σε μια προσπάθεια να αναλάβουμε την ευθύνη για τον κόσμο– μπορούμε να κατανοήσουμε ότι αυτές οι οργανώσεις έχουν αποκτήσει επίσης μια νέα κλίμακα. Αυτή η ευθύνη αυξάνεται, καθώς η Ευρώπη υφίσταται περαιτέρω σημαντικές αλλαγές, για παράδειγμα, το Σύνταγμα και τη διεύρυνση. Συνεπώς, αυτό που χρειάζεται είναι νέα πολιτική πρακτική και μια νέα θεώρηση των ρόλων των θεσμικών οργάνων, των πολιτών και των κομμάτων.
Marie-Line Reynaud (PSE). – (FR) Κύριε Πρόεδρε, θέλω καταρχάς να ευχαριστήσω την εισηγήτρια για την ποιότητα της εργασίας της.
Τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα είναι απαραίτητα για τη διαμόρφωση και την έκφραση μιας αυθεντικής ευρωπαϊκής κοινής γνώμης. Πράγματι, αυτά είναι κυρίως επιφορτισμένα με τη δύσκολη αποστολή να εργαστούν για την αποτελεσματική συμμετοχή των πολιτών και αυτό δεν συμβαίνει μόνο μία φορά ανά πενταετία, όποτε διεξάγονται ευρωεκλογές, αλλά καθημερινά και σε κάθε πτυχή της ευρωπαϊκής πολιτικής ζωής.
Η έκθεση του κ. Leinen διατυπώνει προτάσεις που θα επιτρέψουν να δοθούν στα ευρωπαϊκά κόμματα τα μέσα που είναι αναγκαία για την επίτευξη αυτού του σκοπού. Επικροτώ ιδιαίτερα τα ακόλουθα: τη βελτίωση των κανόνων για τη χρηματοδότηση μέσω της καθιέρωσης μεγαλύτερης σαφήνειας, ευελιξίας, ανεξαρτησίας και μεσοπρόθεσμης δημοσιονομικής ασφάλειας· τη ζωτική στήριξη των οργανώσεων και των κινημάτων για νέους Ευρωπαίους· τέλος, την καλύτερη εκπροσώπηση των γυναικών στους εκλογικούς καταλόγους και ιδίως μεταξύ των αιρετών μελών.
Andrzej Jan Szejna (PSE). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, το άρθρο 191 της Συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας ορίζει ότι τα πολιτικά κόμματα σε ευρωπαϊκό επίπεδο αποτελούν σημαντικό παράγοντα για την ολοκλήρωση στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συμβάλλουν στη δημιουργία ευρωπαϊκής συνείδησης και στην έκφραση της πολιτικής βούλησης των πολιτών της Ένωσης. Αυτό είναι εξαιρετικό σημαντικό σήμερα διότι μας απασχολούν μακροπρόθεσμες ανησυχίες για το μέλλον της Ευρώπης, οι οποίες απαιτούν ευρύτερο διάλογο με τους πολίτες της. Τα πολιτικά κόμματα σε ευρωπαϊκό επίπεδο θα πρέπει να διαδραματίσουν βασικό ρόλο εδώ προωθώντας περαιτέρω την ολοκλήρωση και προασπίζοντας τη Συνταγματική Συνθήκη. Η Σοσιαλιστική Ομάδα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει επιτύχει πολλά ως προς αυτό και διαθέτει μεγάλη εμπειρία σε αυτόν τον τομέα.
Τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα διαδραματίζουν αναμφίβολα σημαντικό ρόλο στα δημοψηφίσματα για ευρωπαϊκά θέματα, στις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στην εκλογή του Προέδρου της Επιτροπής. Επίσης, τα αποτελέσματα των ευρωπαϊκών εκλογών πρέπει να αντανακλώνται στην επιλογή υποψηφίου για την Προεδρία της Επιτροπής. Προκειμένου να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι, οι κανονισμοί που διέπουν τα πολιτικά κόμματα είναι σημαντικοί σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Απαιτείται ένα καθεστώς για τα πολιτικά κόμματα που θα ορίζει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους και θα τους δίνει τη δυνατότητα να αποκτήσουν νομική προσωπικότητα.
Τέλος, θα ήθελα να συγχαρώ τον κ. Leinen για την άριστη έκθεσή του και για το εξαιρετικό επίπεδο ικανότητας που επέδειξε.
Aloyzas Sakalas (PSE). – (LT) Καταρχάς, θα ήθελα να ευχαριστήσω τον κ. Leinen για την πολύ υπεύθυνα καταρτισμένη έκθεση. Θα ήθελα να τονίσω ότι η υποστήριξη για το έργο των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων σε επίπεδο ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων είναι εξαιρετικά επίκαιρη τώρα. Και ο λόγος είναι ο εξής: ορισμένοι πολιτικοί επιστήμονες, τουλάχιστον στη Λιθουανία, εκτιμούν ότι τα πολιτικά κόμματα έχουν χάσει τις ιδεολογικές βάσεις τους και γίνονται ίδια. Αν συνέβαινε αυτό πραγματικά, τότε οι κομματικές αποφάσεις, χωρίς ιδεολογική βάση, θα ήταν απρόβλεπτες. Αυτό θα σήμαινε ότι δεν θα ήταν πλέον σαφές για τον ψηφοφόρο τι θα έκανε το ένα ή το άλλο κόμμα εφόσον ανέβαινε στην εξουσία. Και αυτό θα σήμαινε ότι δεν θα ήταν πλέον σημαντικό για τους ψηφοφόρους το ποιο κόμμα θα ψήφιζαν και κάποιοι θα διερωτώντο αν αξίζει ακόμα και να συμμετάσχουν στις εκλογές. Αυτή είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη τάση. Κατά συνέπεια, είναι σημαντικό να ενισχυθούν τα τοπικά κόμματα της Ευρώπης που έχουν αριστερή ή δεξιά ιδεολογία, η οποία θα αποτελεί ορόσημο για τα κόμματα της αριστεράς και της δεξιάς στα διάφορα κράτη, με κάθε δυνατό τρόπο, και από οικονομικής πλευράς. Ως εκ τούτου, προτείνω να υποστηρίξουμε την έκθεση.
Józef Pinior (PSE). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, τα πολιτικά κόμματα έχουν τις ρίζες του στη βιομηχανική επανάσταση, στη δημιουργία εθνικών κρατών και στην περίοδο μετά τον Β´ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η παγκοσμιοποίηση, με τις νέες προκλήσεις που συνεπάγεται για τον πολιτισμό, και ο εκδημοκρατισμός του πολιτικού συστήματος της ΕΕ σημαίνουν ότι τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα πρέπει να διαδραματίσουν έναν ρόλο στην ευρωπαϊκή δημόσια ζωή. Πρέπει να γίνουν πραγματικά όργανα της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, ενεργώντας ως μεσολαβητές ανάμεσα στους πολίτες και στα κέντρα λήψης αποφάσεων της ΕΕ. Για τον σκοπό αυτόν, απαιτείται ένα καθεστώς για τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα το οποίο θα ορίζει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους και θα τους δίνει τη δυνατότητα να αποκτήσουν μια νομική προσωπικότητα που θα είναι θεμελιωμένη στο κοινοτικό δίκαιο. Αυτό τα καθεστώς θα πρέπει να λειτουργεί αποτελεσματικά στα κράτη μέλη.
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζουμε επί του παρόντος μια κρίση των ευρωπαϊκών συστημάτων της φιλελεύθερης δημοκρατίας. Η συνταγματική κρίση στην ΕΕ συνοδεύεται από ρατσισμό και μισαλλοδοξία, προκατάληψη εις βάρος των μεταναστών και την όρθωση φραγμών μεταξύ των εθνικών κρατών. Η ΕΕ πρέπει να υποστηρίξει τα ευρωπαϊκά πολιτικά ιδρύματα και να προωθήσει και να ενισχύσει τους ευρωπαϊκούς πολιτικούς οργανισμούς και τα κινήματα νεολαίας. Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να απαντήσει στη σημερινή κρίση με αληθινή ευρωπαϊκή πολιτική, όπως προτείνει η έκθεση Leinen που υποβλήθηκε στο Κοινοβούλιο.
Zita Gurmai (PSE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, τα πολιτικά κόμματα αποτελούν ζωτικό στοιχείο για την οικοδόμηση και την ενίσχυση της ευρωπαϊκής πολιτικής σφαίρας. Διαδραματίζουν σημαντικό και καίριο ρόλο στην προώθηση των δημοκρατικών αξιών όπως η ελευθερία, η ανοχή, η αλληλεγγύη και η ισότητα των φύλων. Παράλληλα με αυτό, ζητούμε έναν διάλογο με τους πολίτες για το μέλλον της Ευρώπης και, σε αυτό το πλαίσιο, τα πολιτικά κόμματα πρέπει να διαδραματίσουν βασικό ρόλο.
Η έκθεση του κ. Leinen είναι αξιέπαινη για την υποστήριξη των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων και για τη σύστασή της να βελτιωθεί η ισχύουσα κατάσταση. Εντούτοις, η Ομάδα ΕΛΚ-ΕΔ δεν επέτρεψε στον κ. Leinen και στην πολιτική μας οικογένεια να αναφέρουν τον ζωτικό ρόλο των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων στην προώθηση της προτεραιότητας της ισότητας των φύλων. Θα ήθελα να ζητήσω από τους συναδέλφους μου, και ιδίως από τους συναδέλφους της Ομάδας ΕΛΚ-ΕΔ, οι οποίοι καταψήφισαν μια τροπολογία στην Επιτροπή Συνταγματικών Υποθέσεων, να επανεξετάσουν τη θέση τους. Η τροπολογία που καταψηφίστηκε ανέφερε ότι τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη την αρχή ίσων ευκαιριών όταν αποφασίζουν ποιος θα αναλάβει κομματικά αξιώματα και πώς θα καταρτίσουν τους κομματικούς εκλογικούς καταλόγους. Δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι οι γυναίκες αποτελούν την πλειοψηφία του πληθυσμού μας.
Ως Πρόεδρος της ομάδας γυναικών του ΕΣΚ, γνωρίζω το τεράστιο έργο που επιτελεί η πολιτική μας οικογένεια σε αυτόν τον τομέα σε ολόκληρο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Τα άλλα πολιτικά κόμματα θα έπρεπε να κάνουν το ίδιο. Καλώ τους συναδέλφους μου από την Ομάδα ΕΛΚ-ΕΔ να επανεξετάσουν τη θέση τους και να στηρίξουν τις αξίες της ΕΕ.
Margot Wallström, Αντιπρόεδρος της Επιτροπής. (EN) Κύριε Πρόεδρε, αυτή η συζήτηση αφορούσε τη δημοκρατία: τα πλεονεκτήματα, τις ελλείψεις της και τις προκλήσεις που προκύπτουν από μια ραγδαία μεταβαλλόμενη πραγματικότητα. Μέχρι στιγμής, το σύστημα που εφαρμόζουμε για την άσκηση και την οργάνωση της δημοκρατίας περνά μέσα από τα πολιτικά κόμματα. Έτσι λειτουργούμε στην Ευρώπη, σε εθνικό, τοπικό και περιφερειακό επίπεδο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Δεν είναι τέλειο και απαιτεί συνεχή προσπάθεια για την κινητοποίηση των ατόμων, διότι γνωρίζουμε ότι ο μεγαλύτερος εχθρός είναι η αδιαφορία και η πλήρης απάθεια. Αυτό ισχύει και για το ευρωπαϊκό επίπεδο. Μπορούμε να δηλώσουμε ότι δεν αρκεί πλέον να αφήνουμε τη λήψη αποφάσεων και τη δημοκρατία στα χέρια μιας μικρής πολιτικής ελίτ· τουλάχιστον αυτή είναι η εκτίμησή μου για την κατάσταση. Πρέπει επίσης να κινητοποιήσουμε τους πολίτες σε ευρωπαϊκό επίπεδο ώστε να επιτευχθεί η δημοκρατική ανάπτυξη επίσης σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Μέσω των πολιτικών κομμάτων, κάνουμε τους ανθρώπους υπεύθυνους, μπορούμε να δημιουργήσουμε διαφάνεια και μπορούμε να επιτύχουμε αποτελεσματική λήψη αποφάσεων.
Βρίσκεται ακόμα σε εμβρυϊκό στάδιο: ακόμα και αν επιτύχαμε στη δημιουργία δέκα ευρωπαϊκών κομμάτων, δεν μπορούμε να πούμε ότι επιτύχαμε πλήρως. Εντούτοις, αυτό βοήθησε και δεν αντικρούει το γεγονός ότι πρέπει επίσης να επενδύσουμε ώστε να διασφαλίσουμε την ενσωμάτωση των ευρωπαϊκών θεμάτων στην πολιτική ατζέντα, στις συζητήσεις και στις αποφάσεις των εθνικών κομμάτων. Πρέπει να τα κάνουμε και τα δύο και πρέπει να κινηθούμε και στα δύο μέτωπα.
Επίσης, πρέπει να διασφαλίσουμε την παρουσία ενός ευρωπαϊκού μέσου ενημέρωσης που θα μπορεί να καλύπτει τις εξελίξεις. Αυτό απαιτεί επίσης προσπάθειες και προώθηση από την πλευρά μας, ώστε να διασφαλίσουμε ότι γίνεται αναφορά των γεγονότων – για τους πολίτες, για τη δημοκρατία, ώστε να μπορούν να παρακολουθούν τι γίνεται και να παίρνουν θέση. Θα προσέθετα ότι είναι επίσης αναγκαίο να δημιουργηθούν χώροι συνάντησης, ευκαιρίες συζήτησης μεταξύ των πολιτών. Αυτά τα τρία δομικά στοιχεία είναι απαραίτητα για να αναπτυχθεί η δημοκρατία σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Μπορεί να είναι εικονικά ή γεωγραφικά ή πραγματικά, αλλά αυτά τα τρία στοιχεία είναι απαραίτητα.
Τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα αποτελούν ένα πολύ σημαντικό στοιχείο. Μπορείτε να συζητήσετε τα κριτήρια, εμείς πρέπει να συζητήσουμε αυτά που αναφέρθηκαν εδώ. Είμαι πολύ συνετή και γι’ αυτό δεν δεσμεύομαι για το τι μπορεί να προκύψει από την αναθεώρηση του Δημοσιονομικού Κανονισμού αύριο. Νομίζω ότι θα ήταν ανόητο να δεσμευτώ ότι η Επιτροπή θα υποβάλει σε Χ χρόνο μια νέα πρόταση για το Ψ θέμα. Αυτό πρέπει να προκύψει στο πλαίσιο και κατόπιν της συζήτησης που διεξάγουμε τώρα για την αναθεώρηση του Δημοσιονομικού Κανονισμού και των κανόνων εφαρμογής. Μπορεί να έλθει ως αποτέλεσμα αυτού και μετά από αυτό. Εντούτοις, νομίζω ότι δημιουργήσατε και παρουσιάσατε τα δομικά στοιχεία που απαιτούνται για να συζητήσουμε τι πρέπει να κάνουμε με τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα.
Όπως πολλοί επεσήμαναν, ωστόσο, υπάρχει επίσης μια σύνδεση με άλλους οργανισμούς και πρέπει να το λάβουμε αυτό υπόψη ώστε να προκύψει μια ισορροπημένη πρόταση. Είναι επίσης φρόνιμο να έχουμε ένα όραμα σχετικά με το πότε θα είναι έτοιμη, αλλά δεν μπορώ να δεσμευτώ για το θέμα αυτό εξ ονόματος της Επιτροπής σήμερα.
Αυτή είναι μια πολύ σημαντική συζήτηση. Χαιρετίζω τις τροπολογίες που υπογραμμίζουν τη σημασία της προώθησης της ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών και επισημαίνω –βλέποντας την κ. Gurmai εκεί– ότι νομίζω πως αυτό είναι απολύτως φανερό. Αν ήταν ακόμα εδώ ο κ. Allister, θα τον ρωτούσα ποιον θα ψήφιζε. Θα ψήφιζε κάποιον και θα ήταν διατεθειμένος να πληρώσει για κάποιον που λέει «μπαίνω σε αυτή την αίθουσα ή σε αυτό το θεσμικό όργανο με φιλοδοξίες και ελπίδες και όνειρα και υπόσχομαι ότι θα κάνω ό,τι καλύτερο μπορώ και θα εργαστώ για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης»; Ή θα ψήφιζε κάποιον που λέει «δεν πιστεύω σε αυτό τα θεσμικό όργανο, δεν πιστεύω ότι θα έπρεπε να υπάρχει, πιστεύω ότι ασχολείται με ανόητα θέμα και δεν θα δώσω πολλή προσοχή σε όσα διαδραματίζονται εδώ»; Ποιον θα ήταν διατεθειμένος να πληρώσει ως απλός φορολογούμενος; Νομίζω ότι είναι αυτονόητο, αλλά τελικά αυτό είναι επίσης θέμα της επιλογής που παρέχουμε στους πολίτες, όπως επεσήμανε ο κ. Corbett και άλλοι. Είναι μια επιλογή που δίνουμε στους ευρωπαίους πολίτες και αυτό είναι τελικά ζήτημα δημοκρατίας.
Paul Rübig (PPE-DE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να ζητήσω συγγνώμη από την Επίτροπο Wallström για τους βουλευτές εκείνους που μετά τις αγορεύσεις τους απουσιάζουν κατά τη συζήτηση. Αυτό ασφαλώς δεν είναι συνηθισμένο εδώ στο Σώμα. Θα ήθελα να ζητήσω συγγνώμη εκ μέρους των συναδέλφων μου.
Πρόεδρος. Η συζήτηση έληξε.
Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί αύριο στις 11.00.
18. Το ευρωπαϊκό δίκαιο των συμβάσεων και η αναθεώρηση του κεκτημένου: η πορεία προς τα εμπρός (συζήτηση)
Πρόεδρος. Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη συζήτηση της έκθεσης (A6-0055/2006) του κ. Klaus-Heiner Lehne, εξ ονόματος της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων, σχετικά με το ευρωπαϊκό δίκαιο συμβάσεων και την αναθεώρηση του κεκτημένου: η πορεία προς τα εμπρός (2005/2022(INI)).
Klaus-Heiner Lehne (PPE-DE), εισηγητής. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, επιτρέψτε μου να κάνω μια κάπως αιρετική παρατήρηση. Οι σημαντικές εκθέσεις συζητούνται εδώ στο Σώμα λίγο πριν από τα μεσάνυχτα ενώ οι εσωτερικές ανοησίες που έχουν τη μορφή ψηφισμάτων συζητούνται στη διάρκεια της ημέρας, στη ζώνη της υψηλής ακροαματικότητας. Αφού συζητάμε για το θέμα της κοινοβουλευτικής μεταρρύθμισης –και υπάρχει βέβαια σχετική πρόταση του Προέδρου του Σώματος– θεωρώ ότι πριν να συζητήσουμε σοβαρά τον περιορισμό των δικαιωμάτων των βουλευτών, θα πρέπει να συζητήσουμε για το πώς θα δώσουμε μια πιο λογική δομή στην ημερήσια διάταξη της Ολομέλειας, όπου τα σημαντικά ζητήματα θα έχουν τη θέση που τους αξίζει.
Η έκθεση αφορά το ευρωπαϊκό αστικό δίκαιο. Με απλά λόγια, στόχος της είναι να προσπαθήσει η Επιτροπή να διαμορφώσει σε πολλούς τομείς το ευρωπαϊκό αστικό δίκαιο δημιουργώντας ένα κοινό πλαίσιο αναφοράς σε ένα συγκεκριμένο πεδίο δραστηριοτήτων με τέτοιο τρόπο ώστε να επηρεάσει τη νομοθεσία των κρατών μελών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον τομέα του αστικού δικαίου για πολλές ακόμα γενιές.
Συζητείται μάλιστα ακόμα εάν θα μπορούσαν οι εργασίες με τις οποίες ασχολούμαστε εδώ να οδηγήσουν τελικά σε έναν ενιαίο ευρωπαϊκό αστικό κώδικα. Μολονότι το λέω αυτό με τη δέουσα προσοχή, έχουμε εδώ ένα πραγματικά σημαντικό και καθοριστικό έργο.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο παρακολούθησε για πολλά χρόνια τις προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για έναν ευρωπαϊκό αστικό κώδικα, εξέφρασε την επιδοκιμασία του και πρόσφερε την υποστήριξή του σε πολλά ψηφίσματα από το 1989 κι εξής. Το ίδιο θέλουμε να κάνουμε και με την παρούσα πρόταση ψηφίσματος.
Βρισκόμαστε σε μία πολύ κρίσιμη φάση. Αυτήν την στιγμή γίνονται εργασίες που αφορούν το πλαίσιο αναφοράς και τη μεταρρύθμιση του κοινοτικού κεκτημένου στον τομέα της προστασίας του καταναλωτή. Η φάση αυτή είναι κρίσιμη διότι οι σημερινές προσπάθειες θα καθορίσουν αν αυτή η εργασία θα στεφθεί τελικά με επιτυχία ή αν θα επιτύχει λιγότερα από αυτά που επιθυμούμε. Αυτό εξαρτάται σημαντικά από την ποιότητα του περιεχομένου που απορρέει από αυτές τις σημερινές προσπάθειες.
Ως εκ τούτου, το Κοινοβούλιο είναι της γνώμης ότι αυτό που δρομολόγησε η Επιτροπή είναι καταρχήν σωστό, αλλά χρειάζεται βελτιώσεις από διάφορες απόψεις. Για παράδειγμα, έχουμε την εντύπωση ότι η συνεργασία ανάμεσα στις ομάδες έρευνας που επεξεργάζονται το κοινό πλαίσιο αναφοράς για το δίκαιο για τις συμβάσεις και στο δίκτυο των επαγγελματικών δεν λειτουργεί σωστά. Θέλουμε να εξασφαλίσουμε ότι η πρακτική πείρα που προσφέρουν οι ειδικοί του δικτύου θα ληφθεί δεόντως υπόψη από την ομάδα έρευνας στο ανάλογο πλαίσιο. Η Επιτροπή Νομικών Θεμάτων ασκεί μεγάλη πίεση για να γίνει αυτό.
Ένα άλλο ουσιαστικό σημείο είναι πως πρέπει να γίνει διάκριση μεταξύ συναλλαγών “business to business” και “business to consumer”. Θέλουμε να προστατεύσουμε τους καταναλωτές, όμως και οι έμποροι πρέπει να έχουν ένα ευρύ πλαίσιο για τη σύναψη συμβάσεων μεταξύ τους, το οποίο δεν πρέπει να περιορίζεται από υπερβολική γραφειοκρατία.
Ωστόσο, πρέπει επίσης να εξασφαλιστεί ότι όσα αναπτύσσονται τώρα μέσα σε αυτό το πλαίσιο αναφοράς και στη συνέχεια θα αποτελέσουν ένα σημαντικό σώμα ήπιων νομοθετικών διατάξεων (soft law), τουλάχιστον σε ευρωπαϊκό επίπεδο, και θα έχουν επίδραση σε ολόκληρη τη νομοθεσία του τομέα του αστικού δικαίου, δεν θα δημιουργηθούν απλά χωρίς τη συμμετοχή των νομοθετικών οργάνων, δηλαδή του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. Δεν αρκεί να εκφέρουν γνώμη το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο για τη διαδικασία της επεξεργασίας, πρέπει επίσης να συμμετάσχουν στη διατύπωση του περιεχομένου αυτού του πλαισίου αναφοράς, γιατί εκείνοι θα είναι αργότερα που θα εγκρίνουν νόμους, οι οποίοι θα παγιώνουν στοιχεία του πλαισίου αναφοράς, και που θα είναι υπόλογοι στην κοινή γνώμη για την έγκριση αυτών των νόμων.
Ενόψει όλων αυτών, είναι σημαντικό να συμμετάσχει και το Κοινοβούλιο ως προς το περιεχόμενο. Κατά την άποψή μας, αυτό θα πρέπει να περιλαμβάνει δύο διαδικασίες. Πρώτον, η Επιτροπή πρέπει να κρατά διαρκώς πλήρως ενήμερο το Κοινοβούλιο για την πρόοδο ως προς τη διατύπωση του πλαισίου αναφοράς και τη βελτίωση του κοινοτικού κεκτημένου για τους καταναλωτές, πρέπει δε να έχουμε την ευκαιρία να εκφράσουμε τη γνώμη μας οποτεδήποτε μέσα σε αυτήν τη διαρκή διαδικασία.
Η δεύτερη διαδικασία, για την οποία έχουμε ήδη κάνει στο Σώμα τα πρώτα οργανωτικά βήματα, είναι η σύσταση μίας ομάδας που θα την αποτελούν οι εισηγητές και οι σκιώδεις εισηγητές των δύο επιτροπών που συμμετέχουν, μια ομάδα εργασίας που σκοπός της θα είναι να παρακολουθεί στενά το έργο της Επιτροπής, των ομάδων έρευνας και του δικτύου και να προσφέρει πολιτική καθοδήγηση σε επιμέρους θέματα πολιτικής δικαίου, όπως για παράδειγμα το θέμα της διαχωριστικής γραμμής μεταξύ συναλλαγών “business to busines” και “business to consumer”.
Κατά την άποψή μας, τα θέματα αυτά είναι καθοριστικά και χρειάζονται ακόμα ρύθμιση. Εδώ είναι τόσο ευπρόσδεκτη όσο και αναγκαία η μεγαλύτερη συμμετοχή του Κοινοβουλίου. Αυτά είναι τα κύρια σημεία του παρόντος ψηφίσματος. Επιτρέψτε μου να πω, τελειώνοντας, ότι πιστεύω πως αυτό είναι το πιο σημαντικό έργο που ανέλαβε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα άλλα θεσμικά όργανα κατά την παρούσα κοινοβουλευτική περίοδο. Είναι πολύ πιο σημαντικό από τα άλλα και γι’ αυτό θα ήθελα βασικά να προσπαθήσουμε να το ολοκληρώσουμε με επιτυχία. Θα παίξει επίσης σημαντικό ρόλο ως προς το αν η ενιαία ευρωπαϊκή αγορά θα συνεχίσει να ολοκληρώνεται για το καλό όλων – τόσο των καταναλωτών όσο και των εμπόρων.
Margot Wallström, Αντιπρόεδρος της Επιτροπής. (EN) Κύριε Πρόεδρε, καταρχάς θα ήθελα να ευχαριστήσω τον κ. Lehne για την έκθεσή του. Η Επιτροπή χαιρετίζει ολόψυχα το ενδιαφέρον του Κοινοβουλίου για το κοινό πλαίσιο αναφοράς –ΚΠΑ– σχετικά με το δίκαιο των συμβάσεων και την αναθεώρηση του κεκτημένου στον τομέα προστασίας των καταναλωτών. Η Επιτροπή με ικανοποίηση διαπιστώνει ότι το Κοινοβούλιο συμμερίζεται πολλές κοινές απόψεις σχετικά με την ανάγκη να παρασχεθεί υψηλού επιπέδου προστασία των καταναλωτών στην αναθεώρηση του κεκτημένου των καταναλωτών.
Το Κοινοβούλιο εκτιμά ότι η ανάπτυξη του ΚΠΑ είναι απρόβλεπτη και ότι το τελικό μακροπρόθεσμο αποτέλεσμα μπορεί να είναι ένας ευρωπαϊκός κώδικας υποχρεώσεων ή ακόμα και ένας πλήρης ευρωπαϊκός αστικός κώδικας. Θα τόνιζα ότι η Επιτροπή, και ο Επίτροπος Κυπριανού προσωπικά, δήλωσε με σαφήνεια και κατ’ επανάληψη ότι δεν έχει καμία πρόθεση να δημιουργήσει έναν ευρωπαϊκό αστικό κώδικα. Η άποψη της Επιτροπής είναι ότι το ΚΠΑ θα αποτελέσει μια καλύτερη νομοθετική εργαλειοθήκη για την επίτευξη συνοχής κατά την αναθεώρηση της ισχύουσας νομοθεσίας και την έγκριση νέων μέσων στον τομέα του δικαίου των συμβάσεων, ειδικά του δικαίου συμβάσεων των καταναλωτών, στο οποίο επικεντρώθηκε εκ νέου το έργο μας.
Η νομική μορφή αυτού του μέσου, και το αν και σε ποιον βαθμό θα είναι δεσμευτικό, δεν έχει αποφασιστεί ακόμα. Αν η Επιτροπή εκτιμά ότι αυτή η εργαλειοθήκη θα ξεπερνά την εσωτερική χρήση από την Επιτροπή, αυτή η απόφαση θα αποτελούσε σαφώς πολιτική απόφαση και θα έπρεπε να ληφθεί από την Επιτροπή, από το Κοινοβούλιο και από το Συμβούλιο.
Η Επιτροπή κατανοεί πλήρως ότι το Κοινοβούλιο επιθυμεί να παραμένει ενήμερο και να συμμετέχει στο συνεχές έργο για το ΚΠΑ. Συνεπώς, χαιρετίζουμε τη συμμετοχή του Κοινοβο