Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Δευτέρα 3 Απριλίου 2006 - Στρασβούργο

9. Η κατάσταση των καταυλισμών προσφύγων στη Μάλτα (συζήτηση)

  Πρόεδρος. Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη δήλωση της Επιτροπής σχετικά με την κατάσταση των καταυλισμών προσφύγων στη Μάλτα.

  Andris Piebalgs, μέλος της Επιτροπής. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Μάλτα επηρεάζουν ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση και απαιτούν μια καθολική προσέγγιση της διαχείρισης των θεμάτων μετανάστευσης και ασύλου. Τα εξωτερικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης δέχονται διαρκείς πιέσεις λόγω των παράνομων μεταναστευτικών ροών, ενώ πολλοί άνθρωποι που πραγματοποιούν παρόμοια ταξίδια χρειάζονται προστασία.

Τον Δεκέμβριο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο όρισε μια σειρά μέτρων τα οποία θα έδιναν ώθηση στις εξωτερικές πολιτικές της ΕΕ σχετικά με τη μετανάστευση και το άσυλο. Η Επιτροπή αναζητεί ενεργά διαρθρωτικές απαντήσεις στην πίεση που ασκεί η έντονη μετανάστευση στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στις χώρες εταίρους της. Από αυτήν την άποψη, η υπουργική συνδιάσκεψη ΕΕ-Αφρικής που διεξήχθη στο Ραμπάτ στις 10 και 11 Ιουλίου, η ενίσχυση της συνεργασίας με την Αφρικανική Ένωση και ο διάλογος με τις κύριες χώρες καταγωγής αποτελούν σημαντικές νέες πολιτικές πρωτοβουλίες οι οποίες αποσκοπούν στη λεπτομερή συζήτηση των θεμάτων που άπτονται της μετανάστευσης και, συγχρόνως, στην εξεύρεση μακροπρόθεσμων κοινών λύσεων.

Η Επιτροπή γνωρίζει την κατάσταση που επικρατεί στη Μάλτα και λαμβάνει τα ακόλουθα μέτρα για να την βελτιώσει. Η πιο άμεση συνδρομή που παρέχεται στη Μάλτα σε επίπεδο ΕΕ είναι μέσω των κατάλληλων κοινοτικών προγραμμάτων χρηματοδότησης. Το Ευρωπαϊκό Ταμείο για τους Πρόσφυγες παρέχει ήδη οικονομική ενίσχυση προς τα κράτη μέλη για την αντιμετώπιση των συνεπειών της υποδοχής προσφύγων και εκτοπισμένων.

Η ενίσχυση της ανάπτυξης των κατάλληλων συνθηκών υποδοχής για τους αιτούντες άσυλο αποτελεί προτεραιότητα του Ευρωπαϊκού Ταμείου για τους Πρόσφυγες και η Μάλτα ωφελείται από τη συνδρομή του Ταμείου σε αυτόν τον τομέα. Το Ευρωπαϊκό Ταμείο για τους Πρόσφυγες διέθεσε στη Μάλτα 114 000 ευρώ το 2004, 500 000 ευρώ το 2005 και 600 000 ευρώ το 2006. Επιπλέον, η Επιτροπή συμφώνησε πρόσφατα να προσφέρει χρηματοδότηση ύψους 120 000 ευρώ για ένα έργο με σκοπό τη βελτίωση των συνθηκών υποδοχής στη Μάλτα ως μέρος του προγράμματος ARGO.

Για να αντιμετωπιστούν συγκεκριμένες καταστάσεις, όπως αυτές που βιώνει η Μάλτα τους τελευταίους μήνες, θα προταθούν επίσης τροπολογίες σχετικά με τη λειτουργία του Ευρωπαϊκού Ταμείου για τους Πρόσφυγες, προκειμένου να μπορούν τα κράτη μέλη να λαμβάνουν τους πόρους ταχύτερα και με την ελάχιστη διοικητική επιβάρυνση και να είναι σε θέση να αντιμετωπίζουν τις συνέπειες των αιφνίδιων αφίξεων μεγάλου αριθμού ατόμων που ενδεχομένως χρειάζονται διεθνή προστασία. Ειδικότερα, οι τροπολογίες θα έχουν ως στόχο την ενίσχυση των έκτακτων μέτρων για την εξασφάλιση των κατάλληλων συνθηκών υποδοχής για τους αιτούντες άσυλο, περιλαμβανομένων της κάλυψης των βασικών τους αναγκών και της εφαρμογής δίκαιων και αποτελεσματικών διαδικασιών χορήγησης ασύλου.

Η Επιτροπή θα εκπονήσει επίσης σύντομα πρόταση απόφασης του Συμβουλίου για τη διασφάλιση της πρακτικής συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών, όπως ορίζεται στην ανακοίνωση για την ενίσχυση της πρακτικής συνεργασίας που εγκρίθηκε στις 17 Φεβρουαρίου. Η πρόταση αυτή θα σηματοδοτήσει την έναρξη σχηματισμού ομάδων εμπειρογνωμόνων, οι οποίες θα συνδράμουν τα κράτη μέλη σε καταστάσεις όπως αυτές που αντιμετωπίζει η Μάλτα όσον αφορά τις συνθήκες υποδοχής και την εξέταση των αιτήσεων για άσυλο.

Η οδηγία σχετικά με τις συνθήκες υποδοχής που ισχύει επί του παρόντος θέτει τα ελάχιστα επιτρεπτά κριτήρια όσον αφορά τη διαμονή των αιτούντων άσυλο, περιλαμβανομένων εκείνων που βρίσκονται υπό κράτηση ή στους οποίους έχουν επιβληθεί περιορισμοί στην ελευθερία κινήσεων. Η Επιτροπή παρακολουθεί την εφαρμογή της οδηγίας και ιδιαίτερη προσοχή θα δοθεί στον τρόπο με τον οποίο την εφαρμόζει η Μάλτα, υπό το πρίσμα επίσης των εκθέσεων που εκπόνησαν οι αξιότιμοι βουλευτές του ΕΚ μετά την επίσκεψη της προηγούμενης εβδομάδας. Έκθεση σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας και τις πιθανές βελτιώσεις της θα παρουσιαστεί στο Κοινοβούλιο το φθινόπωρο.

  Stefano Zappalà, εξ ονόματος της Ομάδας PPE-DE. – (IT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, την προηγούμενη εβδομάδα μια αντιπροσωπεία της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων επισκέφθηκε τη Μάλτα, όπως και στο παρελθόν είχε επισκεφθεί το Παρίσι, τη Θέουτα και Μελίγια, καθώς και τη Λαμπεντούσα.

Πρέπει όλοι μας να είμαστε ενήμεροι και ευαισθητοποιημένοι όσον αφορά αυτό το ζήτημα. Άλλο οι φήμες και άλλο η πραγματικότητα. Το πρόβλημα της μετανάστευσης στην Ευρώπη δεν είναι σίγουρα ούτε ευχάριστο, ούτε αρεστό, ούτε αρμόζον. Δεν αρμόζει στο 2006, στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στις αρχές της, στις συνθήκες ή στις πολιτικές ευθύνες που εμείς, ως Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχουμε έναντι των λαών της Ευρώπης.

Η Επιτροπή γυρίζει γύρω από το πρόβλημα: προηγουμένως άκουσα να γίνεται λόγος για προγράμματα ύψους 25 000 ευρώ ή 120 000 ευρώ: κύριε Επίτροπε, θα ήθελα να σας ενημερώσω ότι η Μάλτα, απεναντίας, ξοδεύει ετησίως το ποσό του 1 000 000 ευρώ σε αυτό το πρόβλημα. Από το 2002, δηλαδή από την προενταξιακή περίοδο μέχρι σήμερα, αυτή η χώρα κατέγραψε αύξηση του ρυθμού μετανάστευσης και βρίσκεται τώρα με τουλάχιστον 2 000 άτομα επιπλέον που δεν ξέρει τι να τα κάνει. Τα 2 000 άτομα στη Μάλτα θα αντιστοιχούσαν σε 400 000 κρατούμενους στις φυλακές της Γερμανίας, ή ακόμα σε 300 000 άτομα στις φυλακές της Ιταλίας, της Γαλλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου. Για να διατηρεί τον έλεγχο των μεταναστών, η Μάλτα απασχολεί το 10% των αστυνομικών της δυνάμεων, που θα αντιστοιχούσε στην απασχόληση 30 000 ατόμων στην Ιταλία ή 40 000 ατόμων στη Γερμανία, με άλλα λόγια, σε όλες συνολικά τις δυνάμεις επιβολής της τάξης. Αυτό δεν είναι δυνατόν.

Κύριε Επίτροπε –αν και εδώ απευθύνομαι κυρίως στο Συμβούλιο– έχουμε ένα πολύ συγκεκριμένο καθήκον: δεν μπορούμε να εγκαταλείψουμε τα κράτη μέλη μας και, πάνω απ’ όλα, δεν μπορούμε να εγκαταλείψουμε τη Μάλτα στην τύχη της διότι, ουσιαστικά, αυτή η χώρα βρίσκεται στο νοτιότερο σύνορο της Ευρώπης. Είναι το σύνορο της Ευρώπης. Από αυτήν την άποψη, η Μάλτα δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί ως αυτόνομο κράτος.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει απαραιτήτως να λάβει όλα τα κατάλληλα μέτρα σχετικά με αυτό το θέμα. Κύριε Επίτροπε, σας ζητώ να συγκαλέσετε ένα συμβούλιο εσωτερικών υποθέσεων στη Μάλτα, ενώπιον της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών υποθέσεων, το συντομότερο δυνατόν.

Αυτήν τη στιγμή, η Μάλτα είναι αντιμέτωπη με εξαιρετικά σοβαρές καταστάσεις: υπάρχουν 2 000 άτομα τα οποία οι αρχές δεν ξέρουν πού να μεταφέρουν, και το μοναδικό δυνατό μέρος μεταφοράς τους είναι η νήσος Gozo. Μια τέτοια επιλογή όμως θα σήμαινε την περαιτέρω επιδείνωση μιας ήδη εξαιρετικά κρίσιμης κατάστασης. Αναγκάζουμε τον λαό της Μάλτας να μετανιώνει γι’ αυτό που έκανε – αν και παρά τη θέλησή του, ως κράτος ένθερμων ευρωπαϊστών. Περιστατικά ξενοφοβίας άρχισαν να σημειώνονται στη Μάλτα, και αυτό το γεγονός είναι πολύ σοβαρό.

Ως Κοινοβούλιο, έχουμε το χρέος να αναλάβουμε μια πολιτική ευθύνη. Παραινώ το Συμβούλιο να κινηθεί γρήγορα και να επανεξετάσει τη Σύμβαση του Δουβλίνου. Η Μάλτα πρέπει να καταστεί χώρα διέλευσης. Σήμερα οι άνθρωποι δεν πηγαίνουν στη Μάλτα με πρόθεση να μείνουν εκεί, είναι περαστικοί από τη Μάλτα και σταματούν εκεί απλώς αναζητώντας καταφύγιο. Σας καλώ όλους να στηρίξετε τη Μάλτα.

Εντελώς συμπτωματικά, μεθαύριο θα βρίσκεται εδώ ο πρόεδρος της Μάλτας, πράγμα το οποίο με ευχαριστεί ιδιαίτερα. Ελπίζω ότι αυτό το Κοινοβούλιο θα προσφέρει όλη τη δέουσα συμπαράσταση σε αυτό το σπουδαίο, αρχαίο και ευγενές έθνος, που υποφέρει εξαιτίας των δικών μας σφαλμάτων.

  Martine Roure, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. – (FR) Κύριε Πρόεδρε, όντως κατά τις επισκέψεις που πραγματοποίησε η Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων στα κέντρα κρατουμένων, διαπιστώθηκαν πολύ σοβαρά προβλήματα. Η κατάσταση, όμως, που συναντήσαμε στη Μάλτα ήταν τρομερή. Οι συνθήκες κράτησης είναι απάνθρωπες και ταπεινωτικές. Οι αιτούντες άσυλο κρατούνται σε κλουβιά από τα οποία δεν μπορούν να βγουν, ενώ ακόμα και τα βασικότερα δικαιώματά τους καταπατούνται. Δεν τους προσφέρεται καμιά νομική ή ιατρική βοήθεια. Συναντήσαμε άτομα που ήταν έγκλειστα μερικές φορές για 18, 19 ή και 20 μήνες, χωρίς καμιά επαφή με τον έξω κόσμο και υπό απαράδεκτες συνθήκες υγιεινής.

Ομολογουμένως, μας ενθαρρύνει το γεγονός ότι οι αρχές της Μάλτας δεν μας έκρυψαν τίποτε. Αυτό αποτελεί ένδειξη σεβασμού απέναντι στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση. Εντούτοις, αυτές οι συνθήκες κράτησης δεν παύουν να συνιστούν παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ευρωπαϊκής οδηγίας για την υποδοχή των προσφύγων.

Ζητούμε, συνεπώς, από την κυβέρνηση της Μάλτας να θέσει σύντομα τέρμα στο σύστημα κράτησης των μεταναστών το οποίο εφαρμόζει. Οι αιτούντες άσυλο δεν είναι εγκληματίες. Συχνά έρχονται από την κόλαση και πρέπει να τους αντιμετωπίζουμε με αξιοπρέπεια. Οφείλουμε, βεβαίως, να αναγνωρίσουμε ότι η Μάλτα είναι ένα πολύ μικρό νησί και ότι λόγω της γεωγραφικής της θέσης δέχεται ιδιαίτερα ισχυρές πιέσεις. Είναι, λοιπόν, καθήκον της Ευρωπαϊκής Ένωσης να επιδείξει αλληλεγγύη και να μοιραστεί το οικονομικό βάρος της διαχείρισης των συνόρων της Μάλτας προσφεύγοντας ειδικότερα, όπως είπατε, κύριε Επίτροπε, στα υφιστάμενα προγράμματα, όπως το ARGO και το Ταμείο για τους Πρόσφυγες. Ωστόσο, απαιτείται βαθύτερη αλλαγή, διότι δεν πρόκειται για απλό θέμα χρημάτων.

Γι’ αυτό καλώ την Επιτροπή να προχωρήσει το ταχύτερο δυνατόν στην αναθεώρηση του κανονισμού του Δουβλίνου ΙΙ και να προτείνει ουσιαστικές αλλαγές. Δεν θα ήταν καλύτερο να επανεξετάσουμε την αρχή που διέπει τον κανονισμό αυτό, η οποία συνίσταται στο ότι αρμόδιο για την εξέταση μιας αίτησης ασύλου είναι το κράτος μέλος στο οποίο φθάνουν πρώτα οι αιτούντες άσυλο; Αυτή η αρχή εναποθέτει τεράστιο βάρος στις χώρες που βρίσκονται νότια και ανατολικά της Ένωσης και επιφέρει τα αντίθετα αποτελέσματα, υπονομεύοντας τις συνθήκες υποδοχής και πρόσβασης σε άσυλο.

Η μετανάστευση είναι πλέον φαινόμενο του σύγχρονου κόσμου. Δεν θα αποποιηθούμε των ευθυνών μας ως πλούσια κράτη όσον αφορά την υποδοχή θυμάτων καταπίεσης ή την καταπολέμηση της φτώχειας, η οποία, ας μην ξεχνάμε, αποτελεί την ουσιαστική αιτία της μετανάστευσης.

  Jean Lambert, εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, θέλω να εκφράσω τη συμφωνία μου με τη θέση της κ. Roure, η οποία περιέγραψε με ιδιαίτερα παραστατικό τρόπο την κατάσταση που διαπίστωσε η αντιπροσωπεία του Κοινοβουλίου στη Μάλτα. Θέλω επίσης να εκφράσω τη συμφωνία μου και τη συμφωνία της ομάδας μου με τα όσα μας εξέθεσαν ο κ. Zappalà και η κ. Roure σχετικά με τις επιπτώσεις της εν λόγω κατάστασης, όχι μόνο στη Μάλτα αλλά και σε διάφορα άλλα μέρη που επισκέφθηκε η αντιπροσωπεία μας, συμπεριλαμβανομένου του Δουβλίνου. Το σύστημα το οποίο η πλειονότητα των μελών του Κοινοβουλίου –αν και όχι όλοι μας– είχε θεωρήσει εξαιρετικά λογικό, παρουσιάζει ουσιαστικά προβλήματα τα οποία πρέπει να αντιμετωπίσουμε.

Ελέχθη ότι ορισμένα από τα προβλήματα αυτά οφείλονται εν μέρει σε έλλειψη πόρων και εμπειρίας. Η Επιτροπή έχει δηλώσει ότι, στο πλαίσιο της συνέχισης της πολιτικής ασύλου, ένας από τους στόχους της είναι να διασφαλιστεί ότι όλα τα κράτη μέλη λειτουργούν σύμφωνα με τα υψηλότερα δυνατά πρότυπα και τις βέλτιστες πρακτικές. Με ικανοποίηση, λοιπόν, πληροφορούμαι για τις ομάδες εμπειρογνωμόνων, αλλά η Επιτροπή δεν πρέπει να υποτιμά τον αριθμό εμπειρογνωμόνων που θα χρειαστούν σε πολλά μέρη της Ένωσης. Υποθέτω ότι θα συνεργάζονται με οργανισμούς όπως η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες και άλλους που διαθέτουν αντίστοιχη εμπειρία. Αυτό ενέχει από μόνο του δημοσιονομικές επιπτώσεις, όσον αφορά την κοινοτική χρηματοδότηση προς την Ύπατη Αρμοστεία. Είμαστε ήδη σημαντικός χορηγός της Ύπατης Αρμοστείας και, αν σκοπεύουμε να της ζητήσουμε να κάνει περισσότερα, οφείλουμε να λάβουμε αυτό το στοιχείο υπόψη.

Θέλω επίσης να θέσω ένα ερώτημα στην Επιτροπή σχετικά με το χρονοδιάγραμμα όσον αφορά τη Μάλτα: πόσο σύντομα θεωρεί ότι μπορούν να φτάσουν εκεί οι ομάδες των εμπειρογνωμόνων; Επιπλέον, πόσοι άλλοι πόροι θα απαιτηθούν, ώστε να μπορέσουν οι Μαλτέζοι μακροπρόθεσμα να συμπεριφερθούν σε αυτούς τους ανθρώπους με την αξιοπρέπεια την οποία δικαιούνται;

  Giusto Catania, εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL. – (IT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, θα ήθελα επίσης να ευχαριστήσω τους συναδέλφους μου από την Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων οι οποίοι με όρισαν και μου ζήτησαν να είμαι ο εισηγητής σχετικά με αυτήν την επίσκεψή μας στη Μάλτα.

Ως εισηγητής, δεν μπορώ παρά να επιβεβαιώσω ότι η κατάσταση των κέντρων κράτησης των μεταναστών στη Μάλτα είναι κυριολεκτικά τρομακτική: πραγματική κόλαση του Δάντη, όπου τους αρνούνται ακόμα και τα θεμελιώδη δικαιώματα. Επισκεφθήκαμε τρία κέντρα κράτησης όπου συναντήσαμε συνθήκες εντελώς απάνθρωπες και ταπεινωτικές, ανάρμοστες για ένα πολιτισμένο κράτος: απαράδεκτες συνθήκες υγιεινής, συνωστισμός, έγκυες υπό κράτηση έως τον τέταρτο μήνα της κύησης, ελεεινό φαγητό και ντους με κρύο νερό, αποχωρητήρια χωρίς πόρτες και σκουπίδια και βρωμιά ολόγυρα.

Η νομοθεσία της Μάλτας είναι απεχθής: προβλέπει 18 μήνες διοικητικής κράτησης για πολίτες που δεν έχουν διαπράξει κανένα απολύτως αδίκημα. Το θεωρώ πραγματικά υπερβολικό. Εκτός αυτού, πιστεύω ότι ο τρόπος μεταχείρισης των αιτούντων άσυλο έρχεται σε αντίθεση με τη Σύμβαση της Γενεύης και με τις ευρωπαϊκές οδηγίες σχετικά με το άσυλο. Οι μετανάστες δεν λαμβάνουν κανενός είδους πληροφόρηση και οι αιτήσεις ασύλου δεν εξετάζονται πριν περάσουν 8 ή 9 μήνες. Η Μάλτα αρνείται τη χορήγηση ασύλου ακόμη και σε πρόσφυγες που προέρχονται από πολεμικές ζώνες, ειδικά από το Νταρφούρ. Μου έκανε μεγάλη εντύπωση ένας άνδρας, ο οποίος κρατούσε ένα πλακάτ που έγραφε «γενοκτονία στο Νταρφούρ και κράτηση στη Μάλτα».

Η Ευρώπη δεν μπορεί να σιωπήσει μπροστά σε αυτήν τη φρικτή κατάσταση και οι επισκέψεις της επιτροπής μας στα κέντρα προσωρινής κράτησης της Ευρώπης μάς οδηγούν στην πεποίθηση ότι η πολιτική υποδοχής των μεταναστών πρέπει να αλλάξει ριζικά. Πρώτον και κύριον, χρειάζεται να διευρυνθούν οι νόμιμοι δίαυλοι εισόδου, το ζήτημα να εμπίπτει στην κοινοτική αρμοδιότητα και να τροποποιηθεί η συμφωνία του Δουβλίνου ΙΙ και, τέλος, να κλείσουν όλα τα κέντρα διοικητικής κράτησης που βρίσκονται σε ευρωπαϊκό έδαφος. Οι χώροι αυτοί είναι απαράδεκτοι από νομική άποψη και μέσα σε αυτούς τους χώρους παραβιάζονται όλα τα ανθρώπινα δικαιώματα.

  Simon Busuttil (PPE-DE). – (MT) Αυτό που παρέλειψε να πει ο βουλευτής που μίλησε πριν από εμένα, ο κ. Catania, είναι ότι το παράπονο που εξέφρασαν πολύ ηχηρά και δυνατά οι μετανάστες στα κέντρα κράτησης που επισκεφθήκαμε δεν αφορούσαν τις συνθήκες στα κέντρα αλλά το γεγονός ότι ποτέ δεν είχαν σκοπό να έρθουν στη Μάλτα. Κατέληξαν στη Μάλτα παρά τη θέλησή τους, και θέλουν να μεταβούν στην ηπειρωτική Ευρώπη. Εκτός των άλλων, αυτή είναι η τραγωδία. «Επιτρέψτε μας να πάμε σε άλλες χώρες της Ευρώπης», μας είπαν ο ένας μετά τον άλλον. Συνεπώς, θεωρώ ότι είναι θετικό το γεγονός ότι, μέσα από αυτήν τη συζήτηση και μέσω αυτού του ψηφίσματος, το Κοινοβούλιο επιδεικνύει την αλληλεγγύη του προς τους μετανάστες, καθώς και προς τον λαό της Μάλτας, τις αρχές τις Μάλτας και τις αρχές επιβολής της τάξης της Μάλτας, οι οποίες επιτελούν ένα πολύ δύσκολο έργο. Είναι θετικό ότι οι πολιτικές ομάδες του Κοινοβουλίου αποδεικνύουν ότι μπορούν να επιδείξουν από κοινού αυτήν την αλληλεγγύη και να ζητήσουν τόσο από την Επιτροπή όσο και από το Συμβούλιο να αναλάβουν πρακτική και επείγουσα δράση. Ποια είναι αυτή η πρακτική και επείγουσα δράση; Πρώτον, τα κράτη μέλη πρέπει να δέχονται τα άτομα που ζητούν άσυλο στη Μάλτα. Δεύτερον, ο κανονισμός Δουβλίνο ΙΙ πρέπει να αναθεωρηθεί με τέτοιον τρόπο, ώστε οι αρμοδιότητες των κρατών μελών να μοιραστούν πιο δίκαια σε σχέση με σήμερα, όπου η Μάλτα, και άλλες χώρες επίσης, επωμίζονται δυσανάλογα φορτία που ξεπερνούν τις δυνατότητές τους. Τρίτον, οι χρηματοδοτικοί πόροι της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει επίσης να χρησιμοποιούνται σε επείγουσες καταστάσεις, όπως ορθώς είπε και ο ίδιος ο Επίτροπος ότι πρέπει να γίνεται. Ωστόσο, θα πρέπει να υπάρχει μια ρήτρα έκτακτης ανάγκης σε καθένα από τα τέσσερα ευρωπαϊκά ταμεία που θα υπάρχουν από το επόμενο έτος στον τομέα της μετανάστευσης, και όχι μόνο στο Ταμείο για τους Πρόσφυγες. Τέλος, κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να ρωτήσω την Επιτροπή τι έχει γίνει με την πρωτοβουλία, για την οποία δόθηκε υπόσχεση πέρυσι, σχετικά με κοινές περιπολίες στη Μεσόγειο. Κύριε Πρόεδρε, το Κοινοβούλιο μιλά. Αναμένουμε από το Συμβούλιο και την Επιτροπή να αναλάβουν δράση. Σας ευχαριστώ.

  Louis Grech (PSE). – (MT) Θέτοντας στο περιθώριο κάποιες πρωτοβουλίες που ανελήφθησαν πρόσφατα, θεωρώ ότι η Ένωση δεν έχει αντιμετωπίσει τη σημερινή κατάσταση με τη δέουσα επιτακτικότητα, ενέργεια και πρακτικότητα. Το ψήφισμα που έχουμε ενώπιόν μας αντικατοπτρίζει με οξύ, σαφή και αντικειμενικό τρόπο την ανησυχητική κατάσταση στη Μάλτα και σε άλλες χώρες. Το έγγραφο ορθώς δηλώνει ότι τα κέντρα όπου κρατούνται οι μετανάστες θα πρέπει να διευθύνονται με τέτοιον τρόπο, ώστε να διασφαλίζονται η αξιοπρέπεια και τα δικαιώματα των μεταναστών. Οι ελλείψεις πρέπει να διορθωθούν άμεσα, σε όποιον τομέα και αν υπάρχουν. Ωστόσο, το ψήφισμα καθιστά επίσης σαφές ότι καμία χώρα δεν μπορεί να αντιμετωπίσει το πρόβλημα αυτό από μόνη της, πολύ δε περισσότερο μια χώρα όπως η Μάλτα, η οποία επωμίζεται ένα πολύ μεγαλύτερο φορτίο από αυτό που μπορεί να αντέξει. Στην πραγματικότητα, η ευρωπαϊκή διάσταση απαιτεί μια ολοκληρωμένη πολιτική βάσει της αρχής της κατανομής του βάρους, σύμφωνα με την οποία το βάρος μοιράζεται αναλογικά μεταξύ όλων των κρατών μελών με βάση τον πληθυσμό και το ΑΕγχΠ της χώρας. Εξίσου σημαντικό είναι το γεγονός ότι θα πρέπει να υπάρξει αναθεώρηση του Δουβλίνου ΙΙ και, κυρίως, του συστήματος επεξεργασίας των αιτήσεων των μεταναστών. Προκειμένου να αρχίσει η επίλυση αυτού του θέματος, η Ένωση πρέπει, παρόλα αυτά, να παράσχει κονδύλια και όχι απλώς να δίνει υποσχέσεις. Πρέπει να χορηγήσει τα αναγκαία κονδύλια, ώστε να βοηθήσει τις χώρες που έχουν μικρή συνοριακή γραμμή να διαχειριστούν το θέμα αυτό. Επίσης, θα πρέπει να χορηγηθούν συγκεκριμένα κονδύλια για επείγουσες ανάγκες, κυρίως όταν υπάρχει υπερβολικά μεγάλη εισροή μεταναστών, ιδίως κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Με αυτήν την πρωτοβουλία, το Κοινοβούλιο απέδειξε ότι είναι έτοιμο να δράσει. Τώρα, είναι σειρά της Επιτροπής και του Συμβουλίου να αποδείξουν ότι είναι έτοιμα να μετατρέψουν σε δράση τις υποσχέσεις τους για αλληλεγγύη. Κύριε Πρόεδρε, οποιαδήποτε δράση αναλαμβάνει η Ευρωπαϊκή Ένωση, προκειμένου να βοηθήσει τους μετανάστες με δίκαιο τρόπο και, επίσης, να παράσχει πρακτική βοήθεια στα μικρά κράτη μέλη όπως η Μάλτα, αξίζει περισσότερο από εκατό χιλιάδες διακηρύξεις ή φυλλάδια, ώστε να αποκτήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση μεγαλύτερη αξιοπιστία και να εμπνεύσει περισσότερη εμπιστοσύνη. Σας ευχαριστώ.

ΠΡΟΕΔΡΙΑ ΤΟΥ κ. ΤΡΑΚΑΤΕΛΛΗ
Αντιπροέδρου

  Hélène Flautre (Verts/ALE). – (FR) Κύριε Πρόεδρε, πιστεύω ότι μια πολύ θετική πτυχή των επισκέψεων τις οποίες πραγματοποίησε η Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είναι ότι τόνισαν το γεγονός ότι ο εγκλεισμός των ξένων έχει καταστεί, κατά κάποιον τρόπο, ο συνήθης τρόπος διαχείρισης των μεταναστευτικών ζητημάτων και ότι αυτή η λογική εγκλεισμού των ξένων, σε όλη την Ευρώπη, επιδεικνύει σαφώς τα όρια αυτής της εξέλιξης και τις απαράδεκτες συνέπειές της, ιδίως στη Μάλτα, για τους λόγους που ήδη αναφέρθηκαν στη συζήτηση.

Δυστυχώς, πρέπει να προχωρήσουμε πέρα από αυτήν τη διαπίστωση, στην οποία είχαν ήδη καταλήξει μεγάλες διεθνείς οργανώσεις για τα δικαιώματα του ανθρώπου το 2004 και το 2005. Γνωρίζουμε την κατάσταση και πιστεύω ότι σήμερα πρέπει απλώς να αναγνωρίσουμε τον παραλογισμό της Συμφωνίας του Δουβλίνου η οποία εφαρμόζεται στη Μάλτα. Εκτιμώ ότι είναι απαραίτητο να προχωρήσουμε σε μεταρρυθμίσεις και μάλιστα εις βάθος, όπως ζήτησαν ορισμένοι συνάδελφοι. Καταρχάς, όταν κάποιος φτάνει στη Μάλτα θα πρέπει να μπορεί να καταθέτει και να διατυπώνει το αίτημα ασύλου του στη χώρα στην οποία επιθυμεί να εγκατασταθεί. Θα πρέπει επίσης τα άτομα που αποκτούν καθεστώς πρόσφυγα στη Μάλτα να μπορούν να κυκλοφορούν ελεύθερα στην Ευρώπη, είτε είναι η Μάλτα είτε κάποια άλλη χώρα η πρώτη χώρα άφιξής τους.

Φρονώ ότι αυτές οι μεταρρυθμίσεις είναι απαραίτητες αν θέλουμε να ξεπεράσουμε παρόμοιες καταστάσεις, οι οποίες είναι τελείως καταστροφικές όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα. Πρέπει επίσης η Ευρωπαϊκή Ένωση να καθορίσει μια νόμιμη πολιτική για τη μετανάστευση και να σταματήσει να δίνει προτεραιότητα στην καταστολή και το κλείσιμο των συνόρων με τρόπους που διαπιστώνουμε σήμερα ότι είναι εντελώς ανούσιοι και απάνθρωποι. Αυτό μαρτυρούν οι εκατοντάδες ή και χιλιάδες άνθρωποι που πνίγονται κάθε εβδομάδα όχι μόνο στη Μεσόγειο αλλά και στις θάλασσες των Καναρίων Νήσων, καθόσον γνωρίζουμε ότι τα μεταναστευτικά ρεύματα έχουν πλέον μετακινηθεί προς τη Μαυριτανία.

  Κυριάκος Τριανταφυλλίδης (GUE/NGL). – Κύριε Πρόεδρε, ο Επίτροπος μίλησε προηγουμένως για κέντρα υποδοχής. Όμως, θέλω να σας πω ότι αυτό που είδαμε όσοι συμμετείχαμε στην αποστολή της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών στη Μάλτα, κάθε άλλο από κέντρα υποδοχής είναι.

Είναι απαράδεκτο και σκανδαλώδες η Ευρώπη, υπό τη σκιά μιας κρίσης αντιτρομοκρατικής υστερίας, να αυτομετατρέπεται σε ένα μεσαιωνικό φρούριο και να προωθεί τη λειτουργία κέντρων όπου μετανάστες και αιτητές ασύλου κρατούνται υπό συνθήκες φυλάκισης, αντίθετα από τις σχετικές διεθνείς συμβάσεις. Οι συνθήκες κράτησης στα κλειστά κέντρα που επισκεφθήκαμε στη Μάλτα είναι ίσως οι χειρότερες που έχουμε δει μέχρι τώρα.

Η γεωγραφική θέση της Μάλτας, αλλά και η αδυναμία της να ανταπεξέλθει οικονομικά και διοικητικά στην αντιμετώπιση των κυμάτων διακίνησης, ιδιαίτερα μετά την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση που είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση της ροής μεταναστών και προσφύγων, δεν αποτελούν λόγους για να δικαιολογηθεί η κατάσταση. Η πρακτική κράτησης είναι, από μόνη της, κατακριτέα. Η στέρηση της ελευθερίας αιτητών ασύλου και μεταναστών, αδικαιολόγητη. Οι συνθήκες υπό τις οποίες κρατούνται είναι κακές και η έλλειψη διαφάνειας στον τρόπο λειτουργίας των σχετικών κέντρων και στις πρακτικές που ακολουθούνται είναι απαράδεκτη.

  David Casa (PPE-DE). – (MT) Μετά την αποστολή εκ μέρους της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων μιας αντιπροσωπείας στη Μάλτα προκειμένου να διαπιστώσει ιδίοις όμμασι την κατάσταση που αντιμετωπίζουν οι παράνομοι μετανάστες, παρατηρώ σήμερα με ικανοποίηση ότι το Κοινοβούλιο δίνει τη δέουσα σημασία στην ιδιαίτερη κατάσταση που υφίσταται στη Μάλτα. Όσοι είναι παρόντες διαπίστωσαν τη δύσκολη κατάσταση που αντιμετωπίζουν όσοι έχουν έλθει στις ακτές μας και μένουν στα κέντρα μας. Ωστόσο, διαπίστωσαν επίσης τις τεράστιες προσπάθειες της κυβέρνησης της Μάλτας, προκειμένου να δώσει τη δυνατότητα σε όσους φτάνουν στη Μάλτα με αντικανονικό τρόπο να τυγχάνουν ορθής μεταχείρισης, παρά τους πολύ περιορισμένους πόρους. Είναι σαφές ότι αυτή η κατάσταση πρέπει να αλλάξει σύντομα. Όλοι έχουμε ακούσει ότι η εισροή αναμένεται φέτος να διπλασιαστεί, και έτσι το πρόβλημα θα συνεχίσει να επιδεινώνεται. Η Μάλτα δεν μπορεί να κάνει θαύματα από μόνη της. Προσπαθούμε εδώ και χρόνια να προσελκύσουμε την προσοχή της Ευρώπης σε αυτό το πρόβλημα, ώστε να καταστεί δυνατή η εξεύρεση των απαραίτητων λύσεων. Δεν αναφέρομαι μόνο στη χρηματοδοτική βοήθεια (και πρέπει να πω ότι δεν έχουμε λάβει μεγάλη βοήθεια) αλλά στις πιο πρακτικές λύσεις με τις οποίες η Ευρωπαϊκή Ένωση, της οποίας είμαστε μέλη, μπορεί να μας βοηθήσει να απορροφήσουμε την τεράστια εισροή μεταναστών στη χώρα μας. Πρέπει να σεβαστούμε δεόντως την αξιοπρέπεια των κρατουμένων, αλλά δεν μπορούμε πλέον να υπερβαίνουμε τους πόρους μας και να κάνουμε μεγαλύτερες προσπάθειες από ό,τι μπορούμε. Η κατάσταση που έχουμε ενώπιόν μας είναι κρίσιμη και πρέπει να βρούμε λύσεις με τις οποίες δεν θα πιέζουμε πλέον υπερβολικά τη Μάλτα να αναλάβει δράση και δεν θα επιτρέπουμε να ξεφεύγει η κατάσταση από τον έλεγχό μας. Συνεπώς, πρέπει τώρα να μετατρέψουμε τα ωραία λόγια και τις υποσχέσεις σε πράξεις. Η Επιτροπή, το Συμβούλιο των Υπουργών και το Κοινοβούλιο πρέπει να αναλάβουν δράση, ώστε να θέσουν σε εφαρμογή, όσο το δυνατόν συντομότερα, τις λύσεις που έχουν ήδη αναφέρει οι βουλευτές που μίλησαν πριν από εμένα σε αυτήν τη συζήτηση. Η κυβέρνηση και ο λαός της Μάλτας θα συνεχίσουν να κάνουν ό,τι μπορούν, αλλά ορθώς περιμένουμε από όλους να κάνουν πραγματικές και πρακτικές προσπάθειες, διότι πιστεύω ότι, τελικά, το πρόβλημα αυτό δεν αφορά μόνο τη Μάλτα αλλά όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

  Joseph Muscat (PSE). – (MT) Κύριε Επίτροπε, όσα είπατε σήμερα με έκαναν πραγματικά να αφήσω κατά μέρος τον λόγο που είχα προετοιμάσει και να απευθυνθώ σε εσάς άμεσα ως εκπρόσωπο της Επιτροπής. Δεν θεωρώ ότι μπορείτε να περιμένετε από εμάς, τους εκπροσώπους του λαού της Μάλτας, να σας ευχαριστήσουμε στο Σώμα, επειδή θα μας δώσετε χρήματα ή επειδή μας έχετε δώσει όσα χρήματα μαζεύουμε τα Χριστούγεννα σε μία ημέρα για φιλανθρωπίες. Οι απαντήσεις σας δεν απεικονίζουν όσα πραγματικά συμβαίνουν στη χώρα μας. Δεύτερον, αποφύγατε την πιο σημαντική ερώτηση από όλες. Σας παρουσιάζουμε μια πρακτική πρόταση: την αναθεώρηση του Δουβλίνου ΙΙ ούτως, ώστε η επεξεργασία των αιτήσεων όσων έρχονται στη Μάλτα να μην είναι πλέον ευθύνη της χώρας αυτής αλλά να μοιράζεται μεταξύ των άλλων χωρών. Τι πιστεύετε για αυτήν την πρόταση; Το ρωτώ αυτό διότι, τελικά, δεν θέλουμε ένα οποιοδήποτε χρηματικό ποσό (και, επαναλαμβάνω, «χρηματικό ποσό» και όχι φιστίκια) αλλά ποσά ύψους εκατομμυρίων, τα οποία θα είναι πολύ σημαντικά για την παροχή της κατάλληλης υποδοχής στους συνανθρώπους μας. Εκτός από χρήματα, ωστόσο, τι πιστεύετε ότι θα επιλύσει αυτό το πρόβλημα, από άποψη πραγματικής διοίκησης και μακροχρόνιας βοήθειας; Αυτό θα θέλαμε να μάθουμε σήμερα.

  John Attard-Montalto (PSE). – (MT) Κύριε Πρόεδρε, σας ευχαριστώ για την ευκαιρία που μου δίνετε να απευθυνθώ στο Κοινοβούλιο σχετικά με αυτό το πολύ σημαντικό θέμα. Δυστυχώς, η Μάλτα έχει εγκαταλειφθεί και αφεθεί να φροντίσει μόνη της τον εαυτό της. Σε αυτήν τη δύσκολη στιγμή, την οποία δεν αντιμετωπίζουν μόνο οι κάτοικοι της χώρας μας, οι Μαλτέζοι, αλλά επίσης όσοι βρίσκονται υπό κράτηση, αισθανόμαστε ότι κολυμπάμε αντίθετα προς το ρεύμα, ότι έχουμε αφεθεί μόνοι μας και ότι, παρά τα ωραία λόγια περί αλληλεγγύης, η Ευρώπη μάς έχει εγκαταλείψει. Αυτό που συνέβη και, πράγματι, αυτό που έπρεπε να συμβεί, όπως ζητούσαμε επί πολύ καιρό, ήταν η έλευση αντιπροσωπείας στη Μάλτα, η οποία διαπίστωσε ιδίοις όμμασι τις άθλιες συνθήκες υπό τις οποίες κρατούνται οι κρατούμενοι. Οι συνθήκες αυτές είναι δυσάρεστες, και κανείς δεν είναι ευχαριστημένος με μια τέτοια κατάσταση· όμως, είναι θέμα πόρων. Οι δύο χιλιάδες άνθρωποι που εισέρχονται ετησίως στη Μάλτα ίσως να μην φαίνεται μεγάλος αριθμός, αλλά αυτές οι δύο χιλιάδες ισούνται με την είσοδο οκτακοσίων χιλιάδων ανθρώπων στη Γερμανία ετησίως ή με την είσοδο τετρακοσίων χιλιάδων ανθρώπων στην Ιταλία. Απλώς φανταστείτε την εισροή μεταναστών στην πιο μικρή χώρα και φανταστείτε τι αναγκάζεται να υφίσταται μία από τις χώρες που δεν λαμβάνουν καθόλου πόρους. Χρειαζόμαστε επειγόντως χρηματοδοτική βοήθεια. Χρειαζόμαστε επίσης αλληλεγγύη – την αλληλεγγύη με την οποία θα μας βοηθήσετε παίρνοντας μετανάστες στις χώρες σας, όπου μπορούν να απορροφηθούν σωστά, κάτι που δεν μπορεί να γίνει στη Μάλτα, η οποία είναι ένα νησί μόλις 300 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Θα ολοκληρώσω λέγοντας πως σας θεωρούμε ως σαφή απόδειξη ότι η αλληλεγγύη πράγματι υπάρχει όσον φορά την αναγνώριση των αναγκών μιας χώρας, της οποίας η έκταση είναι μικρή σε σύγκριση με την τεράστια έκταση της Ευρώπης. Σας ευχαριστώ.

  Andris Piebalgs, μέλος της Επιτροπής. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, όπως επεσήμανα στην πρώτη μου δήλωση, δεν μπορώ να συμφωνήσω με τη δήλωση ότι η Μάλτα έχει εγκαταλειφθεί. Η Επιτροπή έχει μέχρι στιγμής προσφέρει κάθε δυνατή και λογική ενίσχυση, ενώ κάθε πρόγραμμα που μπορεί να χρησιμοποιηθεί θα συνεχίσει να χρησιμοποιείται, προκειμένου να βοηθηθεί η Μάλτα να επιλύσει το πρόβλημα. Πρέπει όμως να έχουμε επίσης υπόψη ότι τα κέντρα δεν λύνουν το πρόβλημα και έχει μεγάλη σημασία να συνεργαστούμε με τις χώρες από τις οποίες προέρχονται οι μεταναστευτικές ροές. Αυτή είναι η πρώτη πρόκληση που αντιμετωπίζουμε διότι, όσο υπάρχουν συνθήκες οι οποίες αναγκάζουν τους ανθρώπους να μετακινούνται, αυτοί θα μετακινούνται και, αν αυτό σήμερα συμβαίνει στη Μάλτα, ίσως την επόμενη φορά να συμβαίνει στη δική μου ή σε κάποια άλλη χώρα. Αυτή λοιπόν είναι η κύρια πρόκληση.

Η Επιτροπή έχει ήδη υποσχεθεί οικονομική βοήθεια, την οποία θα προσφέρουμε σύντομα. Υπάρχουν επίσης ομάδες εμπειρογνωμόνων και η σχετική πρόταση θα είναι έτοιμη στις 31 Μαΐου. Θα συνεχίσουμε τις προσπάθειες όσον αφορά τις κοινές περιπολίες. Σχετικά με τη δέσμη μέτρων «Δουβλίνο II», η εφαρμογή της απαιτεί χρόνο ακόμα και αν συμφωνούν τα κράτη μέλη – η εν λόγω δέσμη μέτρων συμφωνήθηκε πριν από τέσσερα χρόνια. Έχει μεγάλη σημασία το γεγονός ότι το Κοινοβούλιο έθεσε το ζήτημα αυτό και θα ληφθεί μέριμνα για τον καλύτερο δυνατό τρόπο αντιμετώπισης της κατάστασης.

Η αρχή ότι προηγούνται τα κράτη μέλη τα οποία αποτελούν χώρες υποδοχής είναι αρκετά λογική, αλλά γνωρίζουμε το πρόβλημα που έχει δημιουργήσει στη Μάλτα. Η Επιτροπή θα συνεχίσει να εργάζεται σε αυτόν τον τομέα και να προσφέρει κάθε δυνατή ενίσχυση σε αυτό το στάδιο, αλλά είναι πολύ σημαντικό να επιτελέσουν και οι αρχές της Μάλτας το καθήκον τους, καθώς πιστεύω ότι οι ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης και η αξιοπρέπεια πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και από την πλευρά των αρχών της χώρας. Αναμένουμε από κάθε κράτος μέλος να πράξει το καθήκον του αναφορικά με το ζήτημα αυτό, καθόσον η Κοινότητα μπορεί να προσφέρει ενίσχυση και να μελετήσει τρόπους εξεύρεσης των καλύτερων δυνατών λύσεων. Ωστόσο, αναμένουμε συγχρόνως από κάθε κράτος μέλος να τηρεί τους όρους που αναφέρονται στις οδηγίες της ΕΕ.

  Πρόεδρος. – Η συζήτηση έληξε.

Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί την Πέμπτη στις 12.00.