Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Πέμπτη 6 Ιουλίου 2006 - Στρασβούργο

13.1. Σομαλία (συζήτηση)

  Πρόεδρος. – Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη συζήτηση έξι προτάσεων ψηφίσματος σχετικά με τη Σομαλία⁽¹⁾.

  Alyn Smith (Verts/ALE), συντάκτης. – (ΕΝ) Κύριε Πρόεδρε, χαίρομαι που λαμβάνω πρώτος το λόγο σε αυτή τη συζήτηση, στην οποία είμαι βέβαιος ότι, όπως συνήθως, θα υπάρξει ευρεία συναίνεση από όλες τις πλευρές του Σώματος. Τολμώ να πω ότι και ο Επίτροπος θα συμφωνήσει σε μεγάλο βαθμό, αν και θα έλεγα ότι η Επιτροπή συνήθως συμφωνεί μαζί μας και αυτό είναι ενθαρρυντικό.

Ως συμπατριώτης από τις Βρετανικές Νήσους –αν και προέρχομαι από την σκοτσέζικη-ευρωπαϊκή μάλλον παρά από την αγγλοσαξονική πολιτική παράδοση– θα ζητούσα από τον Επίτροπο Mandelson να συζητήσει σήμερα μαζί μας, σε αντίθεση με τους συναδέλφους του της Επιτροπής. Θα μπορούσε συγκεκριμένα να μας αναφέρει την άποψη της Επιτροπής για τις παραγράφους 8 και 6 αυτής της πρότασης ψηφίσματος και, κυρίως, τι πρόκειται να κάνει σχετικά η Επιτροπή;

Είναι δύσκολο να αισθανθεί κανείς παρά λύπη και απογοήτευση όταν βλέπει την κατάσταση στη Σομαλία. Μας θέτει ένα θεμελιώδες δίλημμα. Εάν οι κάτοικοι αφεθούν να τα βγάλουν πέρα μόνοι τους και σφάλλουν, τουλάχιστον κατά την άποψή μας, τι είδους παρέμβαση και διαχείριση της χώρας τους είμαστε πράγματι σε θέση να αναλάβουμε;

Η στρατιωτική παρέμβαση δεν μας ταιριάζει. Δεν έχουμε ούτε το κουράγιο, ούτε την όρεξη, ούτε εξάλλου και τα μέσα για τέτοια επιχείρηση. Τι μπορούμε επομένως να κάνουμε; Ως Σκοτσέζος, θαυμάζω τον ρόλο που έχουν διαδραματίσει η Σουηδία και η Νορβηγία, μικρές ανεξάρτητες βορειοευρωπαϊκές χώρες, στην προώθηση του διαλόγου στο εσωτερικό της Σομαλίας με τις εμπλεκόμενες πλευρές. Ως ανθρωπιστής, είμαι περήφανος για τη βοήθεια που έχουμε δώσει. Οι συζητήσεις στο πλαίσιο της νεοσυσταθείσας Διεθνούς Ομάδας Επαφών για τη Σομαλία θα έχουν εξαιρετική σημασία για τη στρατηγική που περιγράφει αυτή η πρόταση. Οι συζητήσεις στην ομάδα αυτή αποτελούν μονόδρομο για την αναζήτηση λύσης. Ο συνεχής διάλογος, συνοδευόμενος από βοήθεια προς αυτούς που τη χρειάζονται περισσότερο, είναι ο ευρωπαϊκός τρόπος και μακροπρόθεσμα ο πιο επιτυχημένος με διαφορά.

Αυτή τη στιγμή, η κατάσταση στη Σομαλία χειροτερεύει. Ευελπιστούμε ότι το Κοινοβούλιο, από κοινού με την Επιτροπή και το Συμβούλιο, θα μπορέσουν να την επαναφέρουν στην προηγούμενη πορεία. Ανυπομονώ να ακούσω από τον Επίτροπο πώς θα ηγηθεί των προσπαθειών αυτών η Επιτροπή και τον διαβεβαιώνω ότι θα έχει την υποστήριξη του Σώματος αυτού.

  Tobias Pflüger (GUE/NGL), συντάκτης. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, όταν εξετάζουμε την περίπτωση της Σομαλίας, νομίζω ότι αξίζει να ρίξουμε μια ματιά στην ιστορία της. Αυτό που έκανε η Δύση στη Σομαλία περιλάμβανε την εφαρμογή κάθε δυνατής κακής πολιτικής. Ας θυμηθούμε την παρέμβαση το 1993, που κατέληξε σε φιάσκο. Η Γερμανία είχε στείλει στρατεύματα εκεί, που υποτίθεται ότι θα υποστήριζαν τις ινδικές δυνάμεις, αλλά εκείνες δεν εμφανίστηκαν ποτέ τελικά. Έπρεπε να αντιμετωπίσουμε το γεγονός ότι, μόλις αποσύρθηκαν τα στρατεύματα, δεν υπήρχε πια σχεδόν κανένα ενδιαφέρον για τη Σομαλία.

Τα πράγματα στη Σομαλία έχουν πλέον διευθετηθεί. Ο συνασπισμός, τα μέλη του οποίου χαρακτηρίζονται ως Ισλαμιστές, έχουν επιτύχει, αργά αλλά σταθερά, στρατιωτική κυριαρχία, και τα στρατεύματα που ο τύπος γράφει ότι υποστηρίζονται από τις ΗΠΑ –η Συμμαχία των Πολέμαρχων δηλαδή– καταστέλλονται ολοένα και περισσότερο. Είναι προφανές ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ, ιδιαίτερα, έχει ποντάρει στο λάθος άλογο και τώρα βλέπει τις πολιτικές της να γίνονται συντρίμμια. Το ερώτημα που τίθεται τώρα είναι τι μπορεί να κάνει η Ευρωπαϊκή Ένωση γι’ αυτή την κατάσταση. Θα ήταν εντελώς λάθος να υποστηριχτεί μία από τις πλευρές στη σύγκρουση, και πρέπει να υπογραμμιστεί πάνω απ’ όλα ότι εφόσον, αυτή τη στιγμή, η Αιθιοπία και η Ερυθραία έχουν ένα έκδηλο και σημαντικό ενδιαφέρον να χρησιμοποιήσουν το έδαφος της Σομαλίας ως ένα μέρος για να λύσουν τις διαφορές τους με τη δύναμη των όπλων, είναι πολύ σημαντικό να καταστήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση απολύτως σαφές, μέσω διπλωματικών οδών, και στις δυο πλευρές ότι δεν συμφωνεί με αυτό.

Όπως έχουν τα πράγματα αυτή τη στιγμή, δεν βλέπω κανένα απολύτως νόημα στην ξένη στρατιωτική παρέμβαση στη Σομαλία, στην οποία υπάρχουν ορισμένες περιοχές που είναι σταθερές· η Somaliland είναι μία από αυτές. Για τον λόγο αυτό, δεν πρέπει να αποσταλούν στρατεύματα, ούτε πρέπει να υπάρξει καμία υποστήριξη για την ανάπτυξή τους, διαφορετικά θα καταλήξουμε ξανά με αυτό που συμβαίνει αρκετά συχνά ήδη, δηλαδή, τη δημιουργία ενός τέρατος του Φράνκενσταϊν, διότι προσφερόταν υποστήριξη στην τάδε ή στη δείνα ομάδα, η οποία στη συνέχεια έκανε ακριβώς αυτό που έπρεπε να αποφευχθεί. Επομένως συνιστώ οποιαδήποτε δράση εκεί εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης να έχει διπλωματικό χαρακτήρα.

  Simon Coveney (PPE-DE), συντάκτης. – (ΕΝ) Κύριε Πρόεδρε, η Σομαλία δεν έχει πραγματική κυβέρνηση εδώ και περισσότερα από 15 χρόνια. Αντίθετα, βλέπουμε έναν οδυνηρό και τραγικό εμφύλιο πόλεμο μεταξύ αντιμαχόμενων φατριών, ισλαμικής πολιτοφυλακής και φατριών που ελέγχονται από αντιμαχόμενους πολέμαρχους.

Στις 4 Ιουνίου 2006, προς έκπληξη πολλών, η πολιτοφυλακή της Ένωσης Ισλαμικών Δικαστηρίων απέκτησε τον έλεγχο πολλών περιοχών της Νότιας Σομαλίας, συμπεριλαμβανομένης της πρωτεύουσας Μογκαντίσου –η οποία πλέον έχει καταστραφεί εν μέρει– αφού εξεδίωξε τους οπλαρχηγούς που έλεγχαν το Μογκαντίσου από το 1991, έτος κατάρρευσης της κεντρικής κυβέρνησης. Αυτό άλλαξε δραματικά το πολιτικό σκηνικό στην περιοχή και η αλλαγή εξουσίας προκάλεσε αβεβαιότητα στον εξωτερικό κόσμο ως προς το με ποιον πρέπει να διαπραγματεύεται και να αναπτύσσει σχέσεις.

Αυτό που απαιτείται να κάνει η ΕΕ είναι να αναγνωρίσει αυτό που έχει συμβεί και να υποστηρίξει το μέχρι σήμερα έργο του Αραβικού Συνδέσμου, για παράδειγμα, που ξεκίνησε διάλογο στο Χαρτούμ στις 22 Ιουνίου μεταξύ των οργάνων της μεταβατικής ομοσπονδιακής κυβέρνησης και της Ένωσης Ισλαμικών Δικαστηρίων που ελέγχει τον Νότο. Έχουν συμφωνήσει προς το παρόν να σταματήσουν τις συγκρούσεις και να ξεκινήσουν διάλογο με στόχο την ειρήνευση και τη συμφιλίωση.

Πρέπει επίσης να υποστηρίξουμε τις προσπάθειες της Αφρικανικής Ένωσης για παρακολούθηση και, εάν χρειαστεί, για επιβολή της ειρήνης με στόχο την προστασία των αμάχων.

Η αλήθεια είναι ότι υπάρχει ανησυχία σε πολλά επίπεδα. Η πρώτη ανησυχία έχει να κάνει με τη φύση της Ένωσης Ισλαμικών Δικαστηρίων. Πρόκειται για έναν αξιόπιστο φορέα και για έναν εταίρο με τον οποίο μπορεί να γίνει ειρηνικός διάλογος; Γνωρίζω ότι οι ΗΠΑ πρόσφατα ξεκίνησαν διάλογο με διάφορες πλευρές σχετικά με τις προοπτικές για μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης. Η άλλη και πιο πρακτική ανησυχία είναι ότι στην προσπάθεια να επιτευχθεί σταθερότητα και να τεθεί τέλος στη βία θα επιβληθεί ο εξτρεμιστικός ισλαμικός νόμος σε μεγάλους πληθυσμούς. Αυτό είναι πολύ ανησυχητικό και η ανησυχία είναι βάσιμη.

Μεγάλη ανησυχία προκαλούν χθεσινές αναφορές στα μέσα ενημέρωσης για τη βία σε έναν κινηματογράφο στην περιοχή Galgadud της Σομαλίας, όπου δύο άτομα πυροβολήθηκαν έπειτα από διαμαρτυρίες για το κλείσιμο ενός κινηματογράφου. Χθες επίσης, η Ένωση Ισλαμικών Δικαστηρίων ανακοίνωσε την πρόθεσή της να επιβάλει τον νόμο της Σαρία σε ολόκληρη την χώρα και ιδίως στο Μογκαντίσου.

Ο σεΐχης Abdullah, ένας από τους συνιδρυτές της Ένωσης, ανέφερε χθες: «Όποιος δεν προσεύχεται θα θεωρείται άπιστος και ο νόμος μας της Σαρίας απαιτεί τη θανάτωσή του». Η γλώσσα αυτού του είδους είναι εμπρηστική και επικίνδυνη. Η ΕΕ πρέπει να παρακολουθεί στενά τα τεκταινόμενα και να επιλέγει προσεκτικά ποιες πλευρές υποστηρίζει.

  Μάριος Ματσάκης (ALDE), συντάκτης. – (ΕΝ) Κύριε Πρόεδρε, Επίτροπε, ο λαός της Σομαλίας υποφέρει εδώ και πολλά χρόνια από την μάστιγα του εμφυλίου πολέμου και το Σώμα αυτό, που ανησυχεί ιδιαίτερα για την παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων, έχει εγκρίνει στο παρελθόν σειρά ψηφισμάτων για τη χώρα αυτή.

Η μακροχρόνια έλλειψη πραγματικής κυβέρνησης στη χώρα έχει οδηγήσει σε ένα κενό εξουσίας όσον αφορά την κεντρική εξουσία. Ως αποτέλεσμα, η πολιτοφυλακή της Ένωσης Ισλαμικών Δικαστηρίων και διάφορες εξτρεμιστικές ομάδες πολεμούν για τον έλεγχο τμημάτων της Σομαλίας σε βάρος, όπως είναι αναπόφευκτο σε τέτοιες περιπτώσεις, της ασφάλειας και της ευημερίας αθώων αμάχων.

Ιδιαίτερα ανησυχητικές και άξιες καταδίκης είναι οι πρόσφατες συγκρούσεις μέσα και γύρω από το Μογκαντίσου και στην περιοχή Jowhar. Εκφράζοντας υποστήριξη προς τις πρωτοβουλίες του ΟΗΕ, της Αφρικανικής Ένωσης, του Αραβικού Συνδέσμου και της IGAD (διακυβερνητικής αναπτυξιακής αρχής) για τη διαδικασία ειρήνευσης και συμφιλίωσης στη Σομαλία, η κοινή πρόταση ψηφίσματος καλεί όλες τις πλευρές που εμπλέκονται στον δηλητηριώδη αυτό εμφύλιο πόλεμο να επιδιώξουν να ακολουθήσουν τον δρόμο του διαλόγου και της ειρήνης και να προσφέρουν την αναγκαία συνεργασία στη μεταβατική ομοσπονδιακή κυβέρνηση και στο Κοινοβούλιο ως νόμιμες κεντρικές αρχές της Σομαλίας στο πλαίσιο του μεταβατικού ομοσπονδιακού καταστατικού χάρτη. Ταυτόχρονα, καλεί τη διεθνή κοινότητα και την ΕΕ να αυξήσουν την βοήθειά τους, ιδίως μέσω ανθρωπιστικής βοήθειας προς τη Σομαλία.

Ελπίζουμε ότι τελικά η φτωχή αυτή αναπτυσσόμενη χώρα θα βρει τον οριστικό δρόμο προς την ειρήνη και την ευημερία που τόσο έχει ανάγκη, προς όφελος όλων των πολιτών της.

  Ana Maria Gomes (PSE), συντάκτρια. – (ΕΝ) Κύριε Πρόεδρε, το Κέρας της Αφρικής μαστίζεται από καταστροφικές πολιτικές αποτυχίες, για τις οποίες δεν ευθύνονται μόνον οι τοπικές δυνάμεις, αλλά οι οποίες επιδεινώνονται από μια σειρά άστοχων διεθνών πράξεων και κυρίως παραλείψεων.

Η Σομαλία, ένα κράτος που έχει καταρρεύσει, αποτελεί απλώς το προφανέστερο παράδειγμα. Η κωλυσιεργία του καθεστώτος της Αιθιοπίας να επιλύσει το ζήτημα των συνόρων με την Ερυθραία και το φρικτό ιστορικό των καθεστώτων τόσο της Ασμάρα όσο και της Αντίς Αμπέμπα όσον αφορά τον σεβασμό των δικαιωμάτων του ανθρώπου, τη δημοκρατία και την ανάπτυξη αποτελούν επίσης θλιβερά παραδείγματα διεθνούς ολιγωρίας στην περιοχή. Δεν πρέπει επομένως να προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι διεθνείς τρομοκράτες εκμεταλλεύονται όλες αυτές τις συγκρούσεις σε μια περιοχή όπου επικρατεί τέτοια αναρχία. Όπως φαίνεται παίρνουν περισσότερα από αυτά που θέλουν για τους δολοφονικούς σκοπούς τους.

Εξαπλώνονται οι φήμες ότι η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Meles Zenawi παρασέρνει την IGAD να παραβιάσει το εμπάργκο όπλων που έχει επιβάλει το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ στη Σομαλία. Στέλνει εκατοντάδες χιλιάδες στρατιώτες στην Baidoa. Την περασμένη εβδομάδα ήμουν στην Ουάσιγκτον και τη Νέα Υόρκη και έλαβα διαβεβαιώσεις από σημαντικές πηγές εντός της κυβέρνησης και του ΟΗΕ ότι ο αιθιοπικός στρατός προετοιμάζει περαιτέρω προέλαση προς το Μογκαντίσου. Έχουν την υποστήριξη και την ευλογία των ΗΠΑ που ακολουθούν μια πολύ άστοχη πολιτική. Είναι σαν να μην έμαθαν τίποτε από το τελευταίο φιάσκο που οδήγησε τα Ισλαμικά Δικαστήρια στην εξουσία στο Μογκαντίσου.

Αυτό θα δημιουργήσει ακόμη προσφορότερο έδαφος για τις τρομοκρατικές ενέργειες της Αλ Κάιντα. Μπορεί να αναθερμανθεί η διαμάχη Ερυθραίας-Αιθιοπίας για τα σύνορα όχι μόνο στη Σομαλία αλλά και στην περιοχή συνολικά. Μπορεί να υπάρξουν και άλλες εξεγέρσεις στο εσωτερικό της Αιθιοπίας που να οδηγήσουν σε κατάρρευση. Η ΕΕ πρέπει να λάβει θέση και προτρέπω το Συμβούλιο και την Επιτροπή να προειδοποιήσουν κατά της παρέμβασης αυτής και να διασφαλίσουν ότι θα δοθεί στην Ομάδα Επαφών για τη Σομαλία όλη η στήριξη που χρειάζεται για να συνεχίσει τις προσπάθειές της για αναζήτηση μιας πολιτικής λύσης που θα αποδειχθεί βιώσιμη, σε αντίθεση με τις προηγούμενες 14 προσπάθειες.

  Cristiana Muscardini (UEN), συντάκτρια. – (IT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, η Ευρώπη δεν υποστήριξε με την αναγκαία αποφασιστικότητα τις προσπάθειες αποκατάστασης της ειρήνης και της δημοκρατίας στους θεσμούς που προέκυψαν από την Εθνική Διάσκεψη Συμφιλίωσης, που διεξήχθη τον Σεπτέμβριο του 2003 στο Ναϊρόμπι. Η Διάσκεψη αυτή είχε εγκρίνει τον μεταβατικό Συνταγματικό Ομοσπονδιακό Χάρτη.

Η σύσταση του ομοσπονδιακού Κοινοβουλίου, η εκλογή του Προέδρου του Κοινοβουλίου και των Αντιπροέδρων του, η εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας Abdullah Yusuf Ahmed από το Κοινοβούλιο την 10η Οκτωβρίου 2004, και ο διορισμός του Πρωθυπουργού της ομοσπονδιακής κυβέρνησης ήταν σημαντικά βήματα, αλλά η βοήθεια και η υποστήριξη της Ένωσης ήταν υπερβολικά απρόθυμη, ενώ η έλλειψη έγκαιρης δράσης για τη βοήθεια του πληθυσμού άφησε ελεύθερο το πεδίο στην αναζωπύρωση του ριζοσπαστικού φονταμενταλισμού, ο οποίος γίνεται ολοένα και πιο επικίνδυνος διότι συνδέεται με την τρομοκρατία.

Από το 1991 ο εμφύλιος πόλεμος έχει αιματοκυλίσει τη Μογκαντίσου και τις γύρω περιοχές με καταστροφικές συνέπειες για τον λαό. Στον παρελθόν η παγκόσμια και η τοπική τρομοκρατία με βάσεις εκπαίδευσης στη Σομαλία, ήταν υπεύθυνη για τις τρομοκρατικές επιθέσεις στο Ναϊρόμπι, στο Νταρ ες Σαλάμ και στη Μομπάσα, ενώ τις τελευταίες ημέρες στη Μογκαντίσου η Ένωση Ισλαμικών Δικαστηρίων εκτέλεσε τουλάχιστον 350 πολίτες.

Εμείς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, εξακολουθούμε να υπογραμμίζουμε εδώ και πολλά χρόνια την ανάγκη να δώσει η Ευρώπη μεγαλύτερη προσοχή στα προβλήματα της Σομαλίας και στη φιλοδοξία της να γίνει και πάλι ένα δημοκρατικό κράτος. Στο πλαίσιο του σχεδίου για την εθνική ασφάλεια, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση ενέκρινε τις τελευταίες ημέρες με μεγάλη πλειοψηφία την επέμβαση των διεθνών ειρηνευτικών δυνάμεων στη Σομαλία. Αυτό γίνεται σε μια προσπάθεια να απαντήσει στην Ένωση Ισλαμικών Δικαστηρίων.

Πρέπει να επαγρυπνούμε για τον κίνδυνο που θέτει το σχέδιο πολιτικής αποσταθεροποίησης που εφαρμόζει το τεράστιο δίκτυο του διεθνούς φονταμενταλισμού σε όλη την Αφρική, καθώς και για τον κίνδυνο που αποτελεί το μήνυμα του Οσάμα Μπιν Λάντεν υπέρ του Ανωτάτου Συμβουλίου της Ένωσης Ισλαμικών Δικαστηρίων και κατά του νόμιμου Προέδρου της Δημοκρατίας. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η διεθνής κοινότητα οφείλουν να υποστηρίξουν και να προστατεύσουν τον ρόλο που διαδραματίζει ο Πρόεδρος Abdullah Yusuf Ahmed στη χώρα του με τον διαρκή διάλογο μεταξύ θεσμών και κοινωνίας των πολιτών, με στόχο τη γέννηση μιας σομαλικής ομοσπονδίας με σεβασμό στην ταυτότητα και στα δικαιώματα των μειονοτήτων.

Ζητάμε από το Συμβούλιο Ασφαλείας να άρει εν μέρει το εμπάργκο στις πωλήσεις όπλων προς τη Σομαλία ούτως ώστε να μπορέσουν να ενισχυθούν νόμιμα οι εθνικές δυνάμεις ασφαλείας, ενώ από τη διεθνή κοινότητα ζητάμε να εδραιώσει την πρωτοβουλία των προέδρων της Ανατολικής Αφρικής κατά της τρομοκρατίας, η οποία ιδρύθηκε το 2003. Θα πρέπει να καταστήσουμε αποτελεσματικά τα μέτρα για την εξουδετέρωση του επικίνδυνου φαινομένου του ντόμινο της τρομοκρατίας σε όλο το Κέρας της Αφρικής.

Η Ένωση πρέπει να διορίσει έναν ειδικό απεσταλμένο για το Κέρας της Αφρικής και να θεσπίσει επίσημα μια σομαλική διπλωματική αντιπροσωπεία στις Βρυξέλλες. Είναι επείγουσα ανάγκη να ενισχύσουμε τις προσπάθειές μας για την υποστήριξη του Προέδρου, του Κοινοβουλίου, της κυβέρνησης, του δικαστικού συστήματος και των δυνάμεων ασφαλείας και για να προστατεύσουμε την υγεία και τη ζωή του σομαλικού λαού.

  Józef Pinior, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. – (PL) Κύριε Πρόεδρε, ο κανόνας της Ένωσης Ισλαμικών Δικαστηρίων εφαρμόστηκε στη νότια Σομαλία. Από τις αρχές του περασμένου Ιουλίου, οι ριζοσπαστικές δυνάμεις απέκτησαν αυξημένη επιρροή στο έδαφος που ελέγχει η Ένωση. Ο νέος ηγέτης του Συμβουλίου των Ισλαμικών Δικαστηρίων είναι ο σεΐχης Hassan Dahir Aweys, ένας εξηντάχρονος ηλικιωμένος ακραίος μουσουλμάνος κληρικός. Υπάρχουν υποψίες ότι ο σεΐχης Aweys δουλεύει με την Αλ Κάϊντα. Μετά τις 11 Σεπτεμβρίου 2001, οι Ηνωμένες Πολιτείες συμπεριέλαβαν τον σεΐχης Aweys στον μαύρο κατάλογο των διεθνών τρομοκρατών.

Ο σεΐχης Aweys δεν αναγνωρίζει την υποστηριζόμενη από τον ΟΗΕ σομαλική κυβέρνηση με την οποία ο σεΐχης Sharif Ahmed, ο πρώτος ηγέτης του Συμβουλίου των Ισλαμικών Δικαστηρίων που θεωρείται σχετικά μετριοπαθής, υπέγραψε μια ειρηνευτική συμφωνία αφού ανέλαβε την εξουσία στο Mogadishu. Οι ισλαμικές ομάδες ανακοίνωσαν την πρόθεσή τους να λάβουν την εξουσία στη Σομαλία και υπάρχει πραγματικός κίνδυνος να επιτεθεί η Ένωση Ισλαμικών Δικαστηρίων στο βόρειο τμήμα της χώρας η οποία, μέχρι στιγμής, θεωρείτο σχετικά ειρηνική περιοχή. Αποτελείται από επαρχίες που χωρίζονται σε δύο αυτόνομες περιοχές, την Somaliland και την Puntland, οι οποίες έχουν στρατηγικά λιμάνια κατά μήκος των ακτών τους. Αυτές οι ενέργειες συνεπάγονται τη μετατροπή της Σομαλίας σε ένα άλλο Αφγανιστάν, που διοικείται από τους Ταλιμπάν.

Η κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην περιοχή που ελέγχεται από την Ένωση Ισλαμικών Δικαστηρίων επιδεινώθηκε δραματικά. Την τελευταία εβδομάδα, ο Martin Adler, ένας ανεξάρτητος σουηδός δημοσιογράφος δολοφονήθηκε σε ένα συλλαλητήριο που οργανώθηκε από τους οπαδούς του σεΐχη Aweys. Ένα από τα διατάγματα που εκδόθηκαν από τους ακραίους ισλαμιστές στο Mogadishu αφορούσε το κλείσιμο των κινηματογράφων και των αιθουσών όπου θα προβαλλόταν το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου. Τα ειδησεογραφικά πρακτορεία αναφέρουν ότι η στρατιωτική ισλαμική αστυνομία πυροβόλησε δύο άτομα και τραυμάτισε άλλα τέσσερα κατά τη διάρκεια του αγώνα Γερμανίας-Ιταλίας. Ο ιδιοκτήτης του κινηματογράφου και μια νεαρή γυναίκα έχασαν τη ζωή τους όταν ο κινηματογράφος όπου προβαλλόταν ο αγώνας τυλίχτηκε στις φλόγες.

  Luca Romagnoli (NI). – (IT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, εάν θέλουμε να αποφύγουμε τη ριζοσπαστικοποίηση της σύγκρουσης στη Σομαλία, θα ήταν χρήσιμη η συμμετοχή της Ένωσης Ισλαμικών Δικαστηρίων στα μεταβατικά ομοσπονδιακά όργανα της χώρας. Είναι αναγκαίο να ενισχύσουμε τους θεσμούς της Σομαλίας αναγνωρίζοντας ότι, μέχρι σήμερα τουλάχιστον, τα Δικαστήρια έχουν υποστηρίξει το σύστημα της καταστολής των αποκαλούμενων πολεμάρχων, τους οποίους ανέχθηκαν και στη συνέχεια υποστήριξαν οι κυβερνήσεις των Ηνωμένων Πολιτειών.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να αναλάβει ξανά έναν καθοδηγητικό ρόλο στην Αφρική, όπως ακριβώς πρέπει να κάνει και η Ιταλία στη Σομαλία και σε όλο το Κέρας της Αφρικής, λόγω των ιστορικών δεσμών της. Για παράδειγμα, θα πρέπει να άρουμε την απαγόρευση της μετανάστευσης Σομαλών στην Ιταλία, την οποία είχε επιβάλει ο κ. Dini. Η απαγόρευση αυτή εξασθένισε τις καλές σχέσεις μεταξύ Ιταλίας και Σομαλίας και είχε ως αποτέλεσμα τη διασπορά των Σομαλών σε όλη την Ευρώπη, εκτός της Ιταλίας, όπου θα έπρεπε να τους ενθαρρύνουν να πηγαίνουν οι ιστορικοί δεσμοί και ευθύνες. Η Ιταλία φιλοξενεί μετανάστες από πολλές χώρες με τις οποίες δεν μοιράζεται ούτε ιστορικές ευθύνες που χρονολογούνται από την εποχή της αποικιοκρατίας ούτε πολιτιστικές συγγένειες, ενώ αγνοεί τη Σομαλία.

Θα ήταν πολύ πιο λογικό εάν κάθε ευρωπαϊκή χώρα αναλάμβανε να ανταποκριθεί στις ανάγκες των πρώην αποικιών της, και σε κάθε χώρα θα έπρεπε ασφαλώς να ανατεθεί μια εντολή για ένα διεθνές προτεκτοράτο σε αυτά τα κράτη.

  Marek Aleksander Czarnecki (NI). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να εκφράσω την έντονη ανησυχία μου για τον συνεχιζόμενο εμφύλιο πόλεμο στη Σομαλία.

Η Σομαλία δεν διαθέτει αποτελεσματική εθνική κυβέρνηση τα τελευταία 15 χρόνια. Αυτή η κατάσταση αποτελεί σοβαρή απειλή της διαδικασίας ειρήνευσης και συμφιλίωσης στη χώρα. Αποτελεί απειλή επίσης για την ασφάλεια και τη σταθερότητα σε όλη την περιοχή της σομαλικής χερσονήσου. Πρέπει να καταδικάσουμε απερίφραστα τις πρόσφατες μάχες στο Mogadishu και τα γεγονότα στη Johwar και σε άλλες περιοχές της χώρας που κόστισαν τη ζωή σε πολλούς Σομαλούς. Την ίδια στιγμή, πρέπει να κάνουμε έκκληση για τη μη ανάληψη δράσεων που θα μπορούσαν να προκαλέσουν την κλιμάκωση της έντασης. Πρέπει να κάνουμε έκκληση για τη συνέχιση του διαλόγου και για την εμπλοκή της προσωρινής ομοσπονδιακής κυβέρνησης και του κοινοβουλίου και των κεντρικών αρχών που κυβερνούν τη Σομαλία στις προσπάθειες συνεργασίας, βάσει του προσωρινού ομοσπονδιακού νόμου.

Πρέπει επίσης να μην λησμονήσουμε να παράσχουμε ανθρωπιστική βοήθεια στον λαό της Σομαλίας προκειμένου να βοηθήσουμε τους εκτοπισθέντες και τις κοινότητες που χρήζουν βοήθειες. Θα πρέπει επομένως να στηρίξουμε όλες τις δράσεις που θα αναληφθούν για την προάσπιση της διεθνούς ανθρωπιστικής νομοθεσίας και για τη διασφάλιση της πρόσβασης των οργανισμών ανθρωπιστικής βοήθειας στις κοινότητες που χρήζουν βοήθειας καθώς και την εγγύηση της ασφάλειας του προσωπικού των ανθρωπιστικών οργανώσεων.

  Peter Mandelson, Επιτροπή. (EN) Κύριε Πρόεδρε, αυτό το Κοινοβούλιο και η Επιτροπή σίγουρα συμφωνούν στο ότι επιδιώκουν μια ειρηνική και δημοκρατική ζωή για το λαό της Σομαλίας. Αυτό έχει προκύψει από τη σημερινή μας συζήτηση, έπειτα από την εισαγωγή του κ. Smith. Ελπίζω ότι θα μπορέσω να απαντήσω σχετικά με τις παραγράφους 6 και 8 ιδιαίτερα, όσον αφορά τη διακυβέρνηση και την οικοδόμηση θεσμών στη Σομαλία και την προστασία της ανθρωπιστικής βοήθειας και των εργαζομένων για την ανθρωπιστική βοήθεια, όπως μου ζήτησε.

Η σημερινή συζήτηση για τη Σομαλία είναι επίκαιρη, καθώς η κατάσταση στη χώρα και την περιοχή συνολικά παραμένει πολύ επισφαλής. Η Επιτροπή ανησυχεί πολύ για τον κίνδυνο να επιστρέψει η Σομαλία στον πόλεμο και το χάος.

Από τη δημιουργία των μεταβατικών οργάνων το 2004, η Επιτροπή ηγείται των προσπαθειών της διεθνούς κοινότητας να υποστηρίξει τα σομαλικά μεταβατικά ομοσπονδιακά όργανα. Ο συνάδελφός μου, ο κ. Michel, παρακολουθεί πολύ στενά την κατάσταση και βρίσκεται σε τακτική επικοινωνία με τον Πρόεδρο Yusuf και τον Πρωθυπουργό Ghedi της Σομαλίας, καθώς και με ηγέτες της περιοχής.

Θα ήθελα στην ομιλία μου να εστιάσω σε τρεις βασικές πτυχές: πρώτον, στη σημερινή κατάσταση του διαλόγου μεταξύ των μεταβατικών ομοσπονδιακών οργάνων και του Συμβουλίου Ισλαμικών Δικαστηρίων· δεύτερον, στην περιφερειακή διάσταση της κρίσης στη Σομαλία, και τρίτον στην έκταση της υποστήριξης της Επιτροπής για την ειρηνευτική διαδικασία ως τον πολυτιμότερο τρόπο προαγωγής του σεβασμού για τις δημοκρατικές αρχές, τα δικαιώματα του ανθρώπου και το κράτος δικαίου.

Όσον αφορά το πρώτο –την τρέχουσα κατάσταση του διαλόγου μεταξύ των οργάνων και των ισλαμικών δικαστηρίων– στις 22 Ιουνίου η μεταβατική ομοσπονδιακή κυβέρνηση και οι εκπρόσωποι της Ένωσης Ισλαμικών Δικαστηρίων συναντήθηκαν στο Χαρτούμ και συνήψαν μια συμφωνία αρχής για την πραγματοποίηση διαλόγου, την αμοιβαία μεταξύ τους αναγνώριση και την εκ νέου συνάντησή τους στις 15 Ιουλίου για επί της ουσίας συνομιλίες, και πάλι στο Χαρτούμ. Τη συμφωνία αυτή χαιρέτισαν τόσο ο Ύπατος Εκπρόσωπος Σολάνα όσο και η Επιτροπή. Η Επιτροπή είναι της άποψης ότι υπάρχει μια ευκαιρία για ενδο-σομαλικό πολιτικό διάλογο και είναι εξαιρετικά σημαντικό να εξασφαλισθεί η συμμετοχή των Ισλαμικών Δικαστηρίων ώστε να επιτευχθεί πολιτική λύση στο πλαίσιο των μεταβατικών ομοσπονδιακών οργάνων.

Η σύγκρουση με τα Ισλαμικά Δικαστήρια δεν είναι η λύση: το μόνο που θα πετύχαινε θα ήταν η ριζοσπαστικοποίηση των θέσεων όλων των εμπλεκομένων πλευρών και θα προσέφερε στους εξτρεμιστές μια ευκαιρία για να προωθήσουν τον στόχο τους της δημιουργίας ισλαμικού κράτους, της επιβολής του νόμου της Σαρίας και της παροχής καταφυγίου σε θύλακες της Αλ Κάιντα.

Δεύτερον, η περιφερειακή διάσταση της κρίσης στη Σομαλία έχει μεγάλη σημασία. Είναι ουσιώδους σημασίας όλοι οι περιφερειακοί εταίροι να επιδείξουν ενότητα σκοπού και να συμμετάσχουν εποικοδομητικά στην ειρηνευτική διαδικασία για τη Σομαλία. Κάθε αποσταθεροποιητική παρέμβαση στις υποθέσεις της Σομαλίας από άλλες χώρες πρέπει να απορριφθεί και να καταδικαστεί.

Είμαστε συνεπείς στη δέσμευσή μας να συνεργαστούμε στενά και να στηρίξουμε τις πρωτοβουλίες της IGAD, της Αφρικανικής Ένωσης και του Συνδέσμου Αραβικών Κρατών με στόχο την εύρεση πολιτικής λύσης στην κρίση, όπως μας ζήτησε ο κ. Coveney. Η Επιτροπή προτίθεται να συμπεριλάβει τη Σομαλία σε μια ευρύτερη περιφερειακή στρατηγική για ειρήνευση, σταθερότητα και ανάπτυξη στο Κέρας της Αφρικής. Ο Επίτροπος Michel παρουσίασε τη στρατηγική αυτή στους αρχηγούς κρατών της IGAD τον περασμένο Φεβρουάριο.

Τέλος, η Επιτροπή είναι ο βασικός χορηγός για τη Σομαλία, με ένα συνεχιζόμενο συνολικό πρόγραμμα βοήθειας ύψους 300 εκατ. ευρώ. Υποστηρίξαμε τη σομαλική διάσκεψη συμφιλίωσης και την ίδρυση των μεταβατικών ομοσπονδιακών οργάνων και τώρα είμαστε δεσμευμένοι στον στόχο της περαιτέρω ενίσχυσης της λειτουργίας των μεταβατικών οργάνων.

Στις 28 Μαΐου 2006, ο Πρόεδρος Barroso και ο Επίτροπος Michel υπέγραψαν μνημόνιο συμφωνίας με την μεταβατική ομοσπονδιακή κυβέρνηση. Μπορώ να επιβεβαιώσω ότι η Επιτροπή προτίθεται να διαθέσει 22 εκατ. ευρώ άμεσα για να υποστηρίξει τα βραχυπρόθεσμα μέτρα διακυβέρνησης και ανάπτυξης ικανοτήτων που εξήγγειλε η μεταβατική ομοσπονδιακή κυβέρνηση.

Εξακολουθούμε να υποστηρίζουμε ολόψυχα την ειρηνευτική διαδικασία. Η ανθρωπιστική υπηρεσία της Επιτροπής, η ECHO, παρέχει επίσης άμεση ανθρωπιστική βοήθεια στον άμαχο πληθυσμό που υφίσταται τις συνέπειες των συγκρούσεων, αλλά και της ξηρασίας. Όλοι είναι υπεύθυνοι να εξασφαλίσουν την ασφαλή παροχή αυτής της ανθρωπιστικής βοήθειας και την ασφάλεια και την προστασία των εργαζομένων στην παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας, οι οποίοι προσφέρουν αυτό το πολύτιμο έργο.

  Πρόεδρος. – Η συζήτηση έληξε.

Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί μετά το πέρας των συζητήσεων, σήμερα το απόγευμα.

(1) βλ. συνοπτικά πρακτικά.